ANGEP
Dagiti tinukel ti danum nga agtatapaw iti angin; umarngida iti arimukamok. No ti nabara a naalnaab nga angin agpangato manipud iti daga ken lumamiis agingga iti temperatura a pangrugian ti alibungubong nga agtukel, ti alnaab pumuskol gapu ta ti nalamiis nga angin saanna a matengngel ti kaadu ti danum a kas iti matengngel ti nabara nga angin. No mapasamak daytoy iti asideg ti daga, maawagan dayta iti libbuob; no mapasamak iti nangatngato a paset ti tangatang, buklenna ti maaw-awagan ulep. (Sal 135:7; Pr 25:14; Jer 10:13; 51:16) Ti alnaab nga agtukel kadagiti nalamiis a banag, kas iti daga wenno iti mulmula (gagangay nga iti rabii), nailadawan kas linnaaw. (Ex 16:13, 14; Uk 6:36-40; kitaenyo ti LINNAAW.) Ti angep, iti sabali a bangir, buklen dagiti agtatapaw-iti-angin a tinukel nga alnaab a daddadakkel ngem kadagiti tinukel a libbuob, ngem basbassit ngem kadagiti tedted ti tudo.
Ti nadaniw a panangiladawan ti Biblia kadagitoy a proseso iti geopisika ket tumunos kadagiti takuat ti siensia. Ibaga ni Eliu no kasano a ni Jehova, ti Gubuayan ti isuamin a pudot ken enerhia, umuna a pagpangatuenna ti alnaab manipud iti daga ket kalpasanna palubosanna dayta nga in-inut nga agaruyot ken agtedted a kas tudo ken angep (Heb., ʼedh), a kasla ket tay nasagat.—Job 36:27, 28.
Iti salaysay ti Genesis maipapan kadagiti kasasaad ditoy daga iti maysa a tiempo bayat dagiti “aldaw” a panagparsua, masarakan ti kakaisuna a sabali pay a panagparang ti Hebreo a sao nga ʼedh (angep). “Ni Jehova a Dios saanna pay a pinagtudo iti rabaw ti daga . . . Ngem ti angep agpangato manipud iti daga [agraman dagiti baresbes, danaw, ken baybay] ket sinibuganna ti intero a rabaw ti daga.” (Ge 2:5, 6) Nupay kasta, dagiti managipatarus kadagiti kadaanan a bersion (LXX, Vg, Sy) tinarusanda a ti matuktukoy ket, saan nga angep, no di ket ubbog, a mangipasimudaag a ti panangsibug naibanag babaen iti maysa nga ayus ti tamnay a danum iti uneg ti daga.
Piguratibo nga Usar. Iti siudad ti Pafo iti isla ti Chipre, ni Bar-Jesus (Elimas), maysa a mangkukulam ken ulbod a mammadto, binusorna ni Pablo idi a ti apostol kasasaona ti prokonsul a ni Sergio Paulo. Ni Pablo kinunana ken Bar-Jesus nga agdisso kenkuana ti ima ni Jehova ket mabulsek iti maysa a periodo ti tiempo. “Giddato nga immapay kenkuana ti napuskol nga angep ken kinasipnget.” Nalawag a ti panagkitana nagbalin a naangep, wenno nalibbuob, a madagdagus a sinaruno ti nakaro a kinasipnget. Iti panangiladawanna iti dayta a pasamak, ti mangngagas a ni Lucas inaramatna ti Griego a medikal a termino nga a·khlysʹ (napuskol nga angep).—Ara 13:4-11.
Ni apostol Pedro, iti pammakdaarna maibusor kadagiti ulbod a mannursuro ken mamagrinuker isuda a sililimed a sumrek iti kongregasion Kristiano, kunaenna: “Dagitoy ket ub-ubbog nga awanan danum, ken ang-angep nga itayab ti nadawel a bagyo, ket naisagana a maipaay kadakuada ti kinangisit ti sipnget.” Dagiti managdaliasat iti Makintengnga a Daya pagaammoda ti pannakaupay iti iyaadani iti maysa nga ubbog wenno bubon buyogen iti panangnamnama a makaalada iti makapabang-ar a danum, ngem maduktalanda a naatianan dayta. Idiay Palestina, iti bulan ti Agosto, adda naipattopattok a cirrostratus nga ul-ulep manipud iti laud a saan a mangyeg iti tudo. Maupay laeng ti maysa a mannalon a mangnamnama a masibugan dagiti mulana kadagitoy naingpis ken kasla angep nga ul-ulep. Kasta met laeng kadagitoy ulbod a mannursuro, dagitoy nga imoral a tattao, kas ituloy a kunaen ni Pedro: “Ta mangyebkasda iti napalangguad a sasao a di makagunggona, ket babaen kadagiti tarigagay ti lasag ken babaen kadagiti nalulok nga ugali sulbogenda dagidiay lumaplapsut pay laeng kadagiti tattao nga agbibiag iti biddut. Bayat nga ikarkarianda ida iti wayawaya, isuda addada nga ad-adipen ti panagrupsa.”—2Pe 2:1, 17-19.
Napalagipan dagiti Kristiano nga ikabilanganda ni Jehova kadagiti amin a gakatda, a saanda a pagpangas no anianto ti aramidenda, no di ket laglagipenda ti kinaapagbiit ken di kinasigurado ti biag iti daytoy a sistema ti bambanag, nga isuda ket kasla angep a sidadaras nga agpukaw.—San 4:14; kitaenyo ti ULEP.