Ammoyo Kadi?

Ania a klase ti karuahe ti nagluganan ti eunuko nga Etiope idi kinamat ni Felipe?

TI ORIHINAL a sao a naipatarus a ‘karuahe’ iti Baro a Lubong a Patarus ket mabalin a tumukoy iti nadumaduma a klase ti karuahe. (Ara. 8:​28, 29, 38) Ngem agparang a dakdakkel ti nagluganan ti Etiope ngem iti simple a karuahe a pangmilitar wenno pangkarera. Apay? Kitaentayo ti dadduma a rason iti daytoy a konklusion.

Ti Etiope ket maysa a nangato nga opisial ken nagbiahe iti adayo. “Addaan autoridad iti babaen ni Candace a reyna dagiti Etiope, ken paraaywan iti amin a gamengna.” (Ara. 8:​27) Sakup ti nagkauna nga Etiopia ti agdama a Sudan ken ti kaabagatanan a paset ti agdama nga Egipto. Posible a saan la a maysa ti nagluganan ti Etiope iti adayo a panagbiahena, ngem sigurado nga adu ti gargaretna. Karaman kadagiti lugan idi umuna a siglo C.E. a mangibiahe kadagiti pasahero ket addaan iti linong ken uppat a pilid. “Ad-adu a gargaret ti mailugan iti kasta a karuahe isu a mas komportable ti panagbiahe ken mabalin nga ad-adayo ti mabiahe dayta,” sigun iti libro nga Acts—An Exegetical Commentary.

Agbasbasa ti Etiope idi kinamat ni Felipe. Sigun iti salaysay “nagtaray ni Felipe iti abay ti karuahe ket nangngegna a basbasaen ti lalaki ti libro ni propeta Isaias.” (Ara. 8:​30) Dagiti pangpasahero a karuahe ket saan a nadisenio para iti napartak a panagbiahe. Gapu iti dayta, mabalin latta nga agbasa ti eunuko bayat nga agbibiahe, ken nakamatan ni Felipe.

Ti Etiope “inawisna ni Felipe a lumugan ken makikatugaw kenkuana.” (Ara. 8:​31) Iti gagangay a pangkarera a karuahe, nakatakder dagiti nakalugan. Ngem iti pangpasahero a karuahe, mabalin nga agtugaw ti eunuko ken ni Felipe.

Maitunos iti salaysay iti Aramid kapitulo 8 ken kadagiti ebidensia iti historia, makitan kadagiti publikasiontayo ti pannakailadawan ti Etiope a eunuko a nakalugan iti dakdakkel a karuahe imbes nga iti simple a pangmilitar wenno pangkarera a karuahe.