A2
Emhin Ne Ribhi Ọne Baibo Nan
Ukpe 1950, ọle ẹghe ọhẹnhẹn nin Esali Jehova rẹ re obọ Baibo nan re urolo Grik gbẹn dagbare bhi urolo ebo. Ọne Baibo nan a tiọle New World Translation of the Christian Greek Scriptures. Bhi ukpe 1961, ele da zedu obọ rebhe bhi Baibo fo, yẹ re ọle dagbare. Ọne Baibo nan a tiọle New World Translation of the Holy Scriptures. Rẹ na bhi ọne ẹghe nin ha vade, a sẹ re ọne Baibo nan dagbare bhi urolo ne bun gbera 240. Ẹbho ne bunbun ne zẹ ene urolo nan wo miẹn elele bhi ọne Baibo nọn gbale nan. Ọne Baibo nan yẹ wo lẹkhẹ nan rẹ tie.
Esali Jehova lẹn sẹbhọ ghe, ọkhẹke nin ele zedu Baibo nọn ha rẹso ọkhọle ọsi eria ne tie Baibo ẹlẹnan. Beji ele ha da sabọ lu ọnan, ele da lu rẹkhan ene emhin nan:
Ele da noo ikpọta ne lẹkhẹ nan noo ẹlẹnan. Bhi ọsi ijiẹmhin, bhi Baibo nin ele ka zedu ọle, ukpọta ọkpa ribhọ nin ele ka rẹ tẹmhọn iziẹngbe, sokpan, ọne ukpọta sabọ re ọria ha riale ghe nan rẹ loya bue, ọle a tẹmhọnlẹn. Bhi ọne ele kie zedu ọle nan, ele da wo tiọle “iziẹngbe.” (Galesha 5:22) Ikpọta eso yẹ ribhọ nin ele fidenọ, bọsi ọne ele rẹ tẹmhọn “igboghẹ”, “ilọnmhọn okan”, bi “iduje ọsi ẹbibi.” Ele da lu iriọ ranmhude a iyẹ kẹ noo ene ikpọta ẹlẹnan.—(Galesha 5:19-21).
Bhi obọ Baibo nan re urolo Hibru bi urolo Grik rẹ gbẹn, a da noo ọne ukpọta nan “ikpẹ,” rẹ tẹmhọn emhin kẹkẹ bọsi: ikpẹ ọsi eran, ọmọn, imọn ne na bhi ulin ọsi ọria vae, bi amẹn egbe-okpea. Sokpan, ẹlẹnan nian, a iyẹ kẹ noo ọne ukpọta nan rẹ tẹmhọn ọria bhi urolo ebo. Bhiriọ, ahamiẹn ọria a talọ je, a ki wo tiọle “ọmọn,” la “imọn.” (Matiu 22:24; Jọni 8:37) Bhi eje bunbun nan da tẹmhọn ive nọn ribhi Genesis 3:15, a bha yẹ noo ‘ikpẹ.’ A da noo “ọmọn,” la “imọn.”—Galesha 3:29; Arẹman 22:16.
Ele da re otọ ikpọta eso man. Ikpọta eso ribhọ nan noo bhi ẹkẹ Baibo, nin ọria ida sabọ lẹn otọle sade a bha re otọle man. Bhi ọsi ijiẹmhin, ukpọta Grik ọkpa ribhọ natiọle “Hedis.” Ebi a re ọle tẹmhọnlẹn bhi ẹkẹ Baibo hi, idia ọsi eria ne yu. Ọkpakinọn, ẹbho ne bunbun bha lẹn ebi ọ mundia nan. Rẹ deba ọnin, ibhokhan Grik noo ọne ukpọta nan rẹ tẹmhọn ẹbọ nesele. Ọnan zẹle nan da zedu ọne ukpọta nan diọbhi “Idin” bhi ọne Baibo nan, nan rẹ rẹman ebi a gene tẹmhọnlẹn. A da gbẹn “Hedis” ọbhi ẹmhọn nan gbẹn ọbhi otọle.—Iwẹnna 2:27.
Ukpọta Grik natiọle saiki ọle a zedu ọle diọbhi “so” bhi urolo ebo. Emhin kẹkẹ ọne ukpọta nan mundia nan bọsi (1) ọria, (2) iẹnlẹn ọsi ọria, (3) elanmhẹn, (4) emhin ne ghọn ọria, (5) ọria nọn yulu. Ọnan zẹle nin ene zedu ọne Baibo nan da dọnmhegbe rẹ ta ebi ọne ukpọta nan mundia nan tee, bhi ije kẹkẹ nin ọne ukpọta da zegbere.
Ele da gbẹn ọlẹn bhi uwedẹ nọn ha rẹ lẹkhẹ nan rẹ tie. Emhin eso ribhọ nin eria ne zedu ọne Baibo nan dọnmhegbe rẹ lu beji ọ ha da lẹkhẹ nan rẹ tie. Bhi ọsi ijiẹmhin, ele da noo ikpọta nin ibhokhan Esan ne bunbun ha sabọ lẹn otọle. Ahamiẹn ukpọta ribhọ nin ele riale ghe ibhokhan Esan ne bunbun ida lẹn, ele ki gbotọle fanọn an bhi “ebi a gbẹn ọbhi otọle,” la tale bhi uwedẹ ọbhebhe. Ele da yẹ re ikpebe ọsi Esan rẹ gbẹn elin ọsi ẹbho beji ọrebhe ha da sabọ ha tiọle nọnsẹn.
Ele da rẹman ọne a talọ je. Bhi urolo Grik, ahamiẹn a ho nan tie usun ẹbho ne bunbun, a ki tiele “ikpea.” Bhi ọsi ijiẹmhin, ahamiẹn a ho nan tẹmhọn ibhokhan Izrẹl rebhe, a ki tiele “imikpea ọsi Izrẹl.” Sokpan, bhi ọne Baibo nan, a da noo “ibhokhan Izrẹl” beji ọ ha da khia bhi ẹlo ghe, ibhokhan Izrẹl rebhe a tẹmhọnlẹn.
Emhin ebhebhe ne ribhi ọne Baibo nan:
Ebi a gbẹn ọbhi otọle.
“La” Uwedẹ ọbhebhe nan ha rẹ sabọ ta ebi a ka ta, nọn ha yẹ mundia nin emhin ọkpa. Bhi ọsi ijiẹmhin, fẹ ebi a gbẹn ọbhi otọ “ẹbho ne lẹn ghe, ọkhẹke nin Osẹnobulua ha dia ele bhi iẹnlẹn,” bhi Matiu 5:3. Yẹ fẹ ebi a gbẹn ọbhi otọ “oyadan” bhi Galesha 5:21.
“Ọ sabọ ha yi” Uwedẹ ọbhebhe nan ha sabọ rẹ zedu ẹmhọn eso. Arẹmiẹn ebi ọ mundia nan dikẹ, ọ yẹ wo gba. Bhi ọsi ijiẹmhin, fẹ ebi a gbẹn ọbhi otọ “oyadan bi ọkhọle nan rẹ ne egbe suan,” bhi Jemis 3:14. Yẹ fẹ ebi a gbẹn ọbhi otọ “bha hẹi ji emhin nọn re ofẹn mun ele yẹ re ofẹn ha mun bha” bhi 1 Pita 3:14.
“Bhi Grik” Uwedẹ nan rẹ tale tee bhi urolo Grik, la ebi ọne ọta mundia nan tee bhi urolo Grik. Bhi ọsi ijiẹmhin, fẹ ebi a gbẹn ọbhi otọ “ibhokhan” bhi Iwẹnna 1:11. Yẹ fẹ ebi a gbẹn ọbhi otọ “ọta nọnsi Osẹnobulua” bhi 2 Timoti 2:15.
Ebi a re ọle ta, bi emhin ebhebhe ne ha rẹkpa ọria rẹ lẹn otọ ebi a tẹmhọnlẹn Ọ sabọ rẹ ha yi ebi elin mundia nan. Bhi ọsi ijiẹmhin, fẹ “Raboni” ghe bhi Mak 10:51, bi “Bilia” bhi 2 Korint 6:15. A yẹ re ọle gbotọ omhaan kẹkẹ fanọn an. Bhi ọsi ijiẹmhin, fẹ ebi a gbẹn ọbhi otọ “talẹnt” bhi Matiu 25:15. A yẹ re ọle dia ọria diọbhi ẹmhọn ne ribhi obọ natiọle “Ikpọta Nan Re Otọle Man,” bi “Ebi A Gbẹn Ba Ọle.” Bhi ọsi ijiẹmhin, fẹ ebi a gbẹn ọbhi otọ “Gẹhẹna” bhi Matiu 5:22, bi “Jehova” bhi Matiu 1:22.
Obọ natiọle “Ebi Uwẹ Ha Miẹn Luẹ Bhi Baibo,” ọle hi obọ ọhẹnhẹn nọn ribhi ọne Baibo nan. Iman-emhin eso nan tẹmhọnlẹn bhi ẹkẹ Baibo, ele ribhi ọne obọle nan. A ha gbera ebe ọsi Arẹman, uwẹ ki miẹn obọ natiọle “Ebe Ne Ribhi Ẹkẹ Baibo,” bi “Ikpọta Nan Re Otọle Man.” Obọ natiọle “Ikpọta Nan Re Otọle Man,” ọle a da gbotọ ikpọta eso nan noo bhi ẹkẹ Baibo fanọn an. Uhọnmhọn-ọta ne ribhi obọ natiọle “Ebi A Gbẹn Ba Ọle,” ele hi: “Emhin Ne Ribhi Ọne Baibo Nan,” “Ebi Baibo Rẹ Tọ Sẹbhi Ẹghe Nọnsẹmhan Yẹ,” “Elin Nọnsi Osẹnobulua Bhi Obọ Baibo Nan Re Urolo Grik Gbẹn,” “Emhin Ne Sunu Ẹghe Nin Jesu Rẹ Ha Ribhi Ọne Otọ Nan.” Mapu bi ifoto kẹkẹ yẹ ribhi enin. Ene emhin nan dẹ wo sabọ rẹkpa ọria rẹ luẹ Baibo dinmhin.