Eria Ekiakiẹ Rọkẹ Obe Ewuhrẹ Uzuazọ Oleleikristi gbe Usi Uwoma Ota Mai
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
AKPEGBỌVO 4-10
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA OLEZI 105
“Ọ rẹ Kareghẹhọ Ọvọ Riẹ Bẹdẹ Bẹdẹ”
Epanọ O Sai ro Mu Omai Ẹro Viere inọ Jihova Ọ te Rehọ Akpọ Ọkpokpọ Ze
11 Joma ta kpahe eyaa jọ nọ Jihova ọ ya kẹ idibo riẹ evaọ oke nọ u kpemu nọ o wọhọ nọ oware utiọye o sae via vievie he. Jihova ọ vuẹ Abraham avọ Sera nọ a ti yẹ ọmọ, yọ oke yena a kpako vi ahwo nọ a re yẹ ọmọ no. (Emu. 17:15-17) Ọ tẹ jẹ ta kẹ Abraham nọ ọ te rehọ ẹkwotọ Kenan kẹ emọ riẹ. Ahwo Izrẹl nọ e jọ emọ Abraham a jọ igbo ikpe buobu evaọ obọ Ijipti. Oke yena o tẹ wọhọ nọ oware nọ Ọghẹnẹ ọ ya eyaa riẹ na o te sae via ha. Rekọ o via nwane wọhọ epanọ ọ ta. Nọ ikpe buobu e vrẹ no, Jihova ọ ta nọ Ẹlizabẹt nọ ọ kpako gaga no o ti yẹ ọmọ. Jihova ọ ya eyaa kẹ Meri re inọ dede nọ ọ gbẹ rrọ ọmọtẹ nọ ọ riẹ ọzae he, o ti dihọ, o ve ti yẹ Ọmọ Ọghẹnẹ. Yọ Ọmọ nana nọ Meri o bi ti yẹ na, ọye Jihova ọ ya eyaa riẹ fihotọ no anwẹdẹ evaọ ọgbọ Idẹn na. Ẹme nọ Ọghẹnẹ ọ vuẹ Meri na u dhesẹ nọ oke nọ o ti ro ru eyaa yena gba u te no.—Emu. 3:15.
12 Ma tẹ be hai roro kpahe eyaa nọ Ọghẹnẹ ọ ya evaọ oke nọ u kpemu gbe epanọ o ro ru ai gba, ẹrọwọ mai ọ te jọ gaga. Ma ve ti fievahọ Jihova inọ ọ te rọ akpọ ọkpokpọ ze. (Se Joshua 23:14; Aizaya 55:10, 11.) Yọ ẹrọwọ mai ọ tẹ rrọ gaga, u ti fiobọhọ kẹ omai wuhrẹ amọfa re a fievahọ Ọghẹnẹ inọ ọ te ginẹ rọ akpọ ọkpokpọ na ze. Re eyaa nọ Ọghẹnẹ ọ ya kpahe idhiwu ekpokpọ gbe akpọ ọkpokpọ na e sai mu omai ẹro, Jihova ọ ta nọ: “Eme nana yọ eme nọ a re fievahọ, e tẹ jẹ rrọ uzẹme.”—Evia. 21:1, 5.
it-2 1201 ¶2
Ẹme Na
Emama kpobi, te ahwo te ikọ-odhiwu gbe emama efa kpobi a re ru lele ẹme Ọghẹnẹ, yọ Ọghẹnẹ ọ rẹ sae rehọ ae ru ẹjiroro riẹ gba. (Ol 103:20; 148:8) A rẹ sai fievahọ ẹme riẹ; eyaa kpobi nọ Ọghẹnẹ ọ ya, o re ru ei gba, ọvo o re voi ẹro ho. (Izi 9:5; Ol 105:42-45) Ọghẹnẹ ọ ta nọ ẹme riẹ “ọ rẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ”; o re zihe bru ei hi ababọ ẹjiroro nọ ọ rọ tae na nọ o re rugba.—Aiz 40:8; 55:10, 11; 1Pi 1:25.
Eware Aghae nọ Whọ Kiẹ Via
w86 11/1 19 ¶15
Whai Izoge, Eme Wha re Ru re Evawere gbe Okugbe O Jọ Uviuwou Rai?
15 “A fi egbregba họ [Josẹf] awọ, a fi uriohọ riẹ họ eyọno; bọo oke nọ ẹme riẹ o ro rugba, ẹme Jihova họ oware nọ o nabi ru ei woma ziezi.” (Olezi 105:17-19) Ikpe ikpegbesa soso Josẹf ọ jọ ọrigbo jẹ jọ uwou-odi bẹsenọ eyaa Jihova i ro rugba. Oware nana nọ o via kẹe na u ru nọ uruemu riẹ u ro woma ziezi. Orọnikọ Jihova ọ wha uye na sei hi, rekọ ọ kuvẹ re o via yọ u wo ẹjiroro nọ o ro ru ere. Kọ Josẹf o ti fi ẹruore riẹ họ “ẹme Jihova,” dede nọ ebẹbẹ na e nyawo riẹ gaga? Kọ ọ te kuvẹ re eware nọ e via kẹe na e lẹliẹ emamọ iruemu riẹ woma vi epaọ ọsosuọ? Kọ o ti wo odiri, omaurokpotọ, ẹrọwọ, gbe ithihakọ nọ ọ sai ro ru iruo egaga nọ a kẹ riẹ? Uzẹme riẹ họ, wọhọ epanọ a rẹ rọ erae ghra igoru re a ru ei fo na, ere ebẹbẹ na e nabi ru Josẹf fihọ emamọ ohwo, tube vi epanọ ọ jọ vẹre. Onana u ru nọ Josẹf ọ rọ ghare kẹ Ọghẹnẹ gaga, tube vi epaọ ọsosuọ, yọ ọ rehọ e riẹ ru ikpeware uwhremu na.—Emuhọ 41:14, 38-41, 46; 42:6, 9.
AKPEGBỌVO 11-17
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA OLEZI 106
“Ọghẹnẹ Ọ Thọrọ e Rai Ẹro, Ọnọ Ọ Rrọ Osiwi Rai”
“Ono Ọ rọ Abọ ỌNOWO Na?”
13 Ẹgho ọlala, elo egbrara, gbe eware ọwhewhe efa nọ ahwo Izrẹl a ruẹ na i ru ozọ mu ai. A tẹ yare Mosis inọ ọ jọ ọtota rai, Mosis ọ tẹ rọwo nọ ọ te hae vuẹ ae ẹme kpobi nọ Jihova ọ ta evaọ Ugbehru Saena. (Ọny. 20:18-21) Mosis ọ jọ obọ ehru ugbehru na edẹ buobu. Kọ onana o wha riẹ ze nọ ahwo na a ro reghe no evaọ udhude na fikinọ osu rai nọ a fievahọ ọ gbẹ riẹ hẹ? O wọhọ nọ ahwo na a jẹ rẹroso Mosis gahrọ fikinọ ọye a be ruẹ. A te mu awa họ ẹruọ, a tẹ ta kẹ Erọn nọ: “Ru edhọ kẹ omai, e nọ i re ti lele omai; keme Mosis ọnana, ọnọ ọ rehọ omai no otọ Ijipti ze ma riẹ o nọ o via kẹ ẹe he.”—Ọny. 32:1, 2.
Eware Aghae nọ Whọ Kiẹ Via
Oruvẹ No Obe avọ Esa gbe ọrọ avọ Ene ọrọ Obe Ilezi Ze
106:36, 37. Awọ Ebaibol nana i dhesẹ nọ emema hayo iwoho nọ a rẹ gọ avọ idhe nọ a re dhe kẹ idhivẹri yọ oware ovona. Onana u dhesẹ nọ ohwo nọ ọ be rehọ emema hayo iwoho ruiruo ọ rẹ sae ziọ otọ ekpakpọ idhivẹri. Ebaibol na e ta udu họ omai awọ nọ: “Wha si oma rai no edhọ-egọ.”—1 Jọn 5:21.
AKPEGBỌVO 18-24
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA OLEZI 107-108
“Wha Yere Jihova, Keme Ọ Rrọ Wowoma”
Jọ Ukoko na O rọ Ujiro Kẹ Jihova
2 Ukoko na yọ omakugbe gheghe orọ ahwo ho. O rrọ ẹgwae ẹwho hayo ẹko ahwo nọ a wo oware ovo jọ kugbe he, wọhọ isiuru kpahe arozaha jọ. Ukpoye, ukoko na yọ ugogo ọruẹrẹfihotọ nọ a rẹ jọ jiri Jihova Ọghẹnẹ. O kri no nọ ọruẹrẹfihotọ na o rọ rrọ ere, wọhọ epanọ obe Ilezi u dhesẹ. Eva Olezi 35:18, ma se nọ: “Evaọ udevie ogbotu [hayo, ukoko] na mẹ jẹ te kẹ owhẹ akpẹwẹ; me ti jiri owhẹ evaọ iraro ahwo buobu.” Epọvo na, Olezi 107:31, 32 ọ ta udu họ omai awọ nọ: “Jọ a yere ỌNOWO fiki uyoyou ulogbo riẹ, epa iruo urirẹ rọ kẹ emọ ahwo! Jọ a kpare iẹe kpehru eva ogbotu [hayo, ukoko] ahwo na.”
Rọ Uyere Kẹ Jihova re Who Wo Eghale
4 Re ma ruẹsi wo edẹro jẹ hae kẹ uyere ẹsikpobi, o gwọlọ nọ ma re vuhu eghale nọ ma wo no obọ Jihova ze mu je roro didi kpahe ae. O tẹ jẹ gwọlọ nọ ma re roro kpahe eware sa-sa nọ o ru no fiki uyoyou riẹ nọ o rẹ hiẹ hẹ. Nọ ọso-ilezi na o ru ere, eware buobu nọ Jihova o ru no i gbe rie unu.—Se Olezi 40:5; 107:43.
Eware Aghae nọ Whọ Kiẹ Via
it-2 420 ¶4
Moab
Uwhremu na nọ Devidi ọ jọ ovie, ahwo Izrẹl avọ ahwo Moab a je fi ẹmo re. Ahwo Izrẹl a fi ahwo Moab kparobọ. Onana u ru nọ a rọ gba ae họ re a hae hwa azọhọ kẹ Devidi. O wọhọ nọ, nọ a fi ẹmo na kuhọ no, egbaẹmo Moab nọ i whu i te abava soso nọ a tẹ ghale ae kpohọ abasa. U muẹro nọ Devidi ọ ta kẹ ae nọ jọ a kiẹzẹ otọ, kẹsena ọ tẹ rọ ufi ma oria nọ a kiẹzẹ na. Ọ tẹ rọ ufi na ma isiava, a ve kpe ahwo nọ a rrọ oria na no. Kẹsena ọ vẹ wariẹ ma ẹsiẹvo, a vẹ nyasiọ eyena ba uzuazọ. Ere-ere ọ ma rai. (2Sa 8:2, 11, 12; 1Ir 18:2, 11) O sae jọ nọ evaọ ẹmo ọvona Benaya ọmọzae Jehoyada o ro “kpe emezae ivẹ Eriẹl ọrọ Moab.” (2Sa 23:20; 1Ir 11:22) Ahwo Moab nọ Devidi o fi kparobọ riẹriẹriẹ na u ru eruẹaruẹ Belam gba, nọ ọ ruẹ ikpe egba ene (400) taure oke Devidi o te ti te. Ọ ta nọ: “Esi o ti no Jekọp ze, yọ ọkpọ-isuẹsu ọ te romavia evaọ Izrẹl. Yọ ababọ avro ọ te bẹre aruezo Moab gbe ukolo-uzou emọ ozighi kpobi.” (Ik 24:17) U te no ere no, o wọhọ nọ ẹmo nana nọ a fi kparobọ na ọye a jọ olezi nana ta kpahe, nọ Ọghẹnẹ ọ jọ ta nọ Moab yọ “odhe nọ [ọ] rẹ rọ wozẹ abọ.”—Ol 60:8; 108:9.
AKPEGBỌVO 25–AKPEGBIVẸ 1
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA OLEZI 109-112
Jọ Abọ Jesu, Ovie Mai Na!
Oruvẹ No Obe Avisoi ọrọ Ilezi Ze
110:1, 2—Eme ‘Olori Devidi,’ Jesu Kristi, o ru okenọ ọ keria obọze Ọghẹnẹ? Nọ ọ kparoma no, Jesu o te kpohọ odhiwu jẹ hẹrẹ eva obọze Ọghẹnẹ rite ukpe 1914 re o te muhọ esuo wọhọ Ovie. Eva etoke yena, Jesu o je su ilele riẹ nọ ẹzi o wholo, jẹ kpọ ai evaọ iruo usiuwoma ota gbe ilele-iruo rai, ọ tẹ jẹ ruẹrẹ ai họ kpahe kẹ epanọ a ti ro lele iei su evaọ Uvie riẹ.—Matiu 24:14; 28:18-20; Luk 22:28-30.
Enọ E be Họre Ọghẹnẹ A te Kparobọ Họ!
3 No emuhọ ikpe-udhusoi avọ 20 na ze ahwo a be rọ họre ahwo Jihova. Evaọ ekwotọ buobu, ahwo eva iyoma a daoma no re a whaha—ẹhẹ, furie—ewhowho emamọ usi Uvie Ọghẹnẹ na. Ohwo nọ o bi gele ai uzou haro họ Ọwegrẹ ologbo mai na, Ẹdhọ, ọnọ ọ be nya wọhọ “okpohrokpo nọ obi do enu, be guọlọ ọjọ nọ ọ rẹ ria.” (1 Pita 5:8) Nọ “oke ahwo Egedhọ na” u kuhọ no evaọ 1914, Ọghẹnẹ ọ tẹ rehọ Ọmọ riẹ mu wọhọ Ovie ọkpokpọ otọakpọ, avọ ujaje re ‘o su eva udevie ewegrẹ riẹ.’ (Luk 21:24; Olezi 110:2) Bi dhesẹ ogaga riẹ, Kristi o te gbolo Setan no idhiwu ziọ okegbe otọakpọ na. Nọ ọ riẹ nọ oke riẹ o re kpẹkpẹe na, Ẹdhọ o te ku ofu riẹ ku Ileleikristi nọ a wholo na gbe egbẹnyusu rai. (Eviavia 12:9, 17) Eme ọwọsuọ enọ e be họre Ọghẹnẹ o wha ze no?
Nyaharo—Ru Ẹnyaharo
Ohrẹ na re whọ rehọ okẹ ra ruiruo o gwọlọ efihiruo unevaze. Kọ whọ be fialoma via re who lele amọfa ruiruo evaọ odibọgba na? Kọ whọ be gwọlọ uvẹ nọ who re ro fiobọhọ kẹ ahwo ọkpokpọ, emaha gbe enọ e be mọ evaọ ukoko ra? Kọ whọ be fialoma via re who hwere Ọgwa Uvie na hayo re who fiobọhọ evaọ idhere efa evaọ ikokohọ esese gbe ilogbo? Kọ whọ sai fi odẹ họ n’oke ruoke wọhọ ọkobaro obufihọ? Kọ whọ sai ru iruo wọhọ ọkobaro oke-kpobi hayo fiobọhọ evaọ ukoko nọ ẹgwọlọ ọ mae rrọ? Whọ tẹ rrọ oniọvo-ọmọzae, kọ whọ be nyate itee Ikereakere na kẹ idibo iruiruo gbe ekpako? Unevaze ra re whọ gwọlọ fiobọhọ jẹ rehọ owha-iruo yọ oka ẹnyaharo.—Ol. 110:3.
Eware Aghae nọ Whọ Kiẹ Via
it-1 524 ¶2
Ọvọ
Ọvọ nọ A Re, re Ọ Jọ Ozerẹ Wọhọ Mẹlkizẹdẹk. Obe Olezi 110:4 a jọ ta kpahe ọvọ nana, yọ ohwo nọ o kere obe Ahwo Hibru ọ jọ Ahwo Hibru 7:1-3, 15-17 ta nọ Kristi eme nana i kiekpahe. Jihova avọ Jesu Kristi ọvo ae a re ọvọ nana. O wọhọ nọ Jesu ọ ta kpahe ọvọ nana evaọ oke nọ ọ jẹ re ọvọ uvie na kugbe ilele riẹ. (Luk 22:29) Fiki ọvọ hayo eyaa Jihova nana, Jesu Kristi nọ ọ rrọ Ọmọ Ọghẹnẹ na ọ te jọ ozerẹ wọhọ epaọ Mẹlkizẹdẹk. Mẹlkizẹdẹk ọ jọ ovie gbe ozerẹ nọ Ọghẹnẹ o ro mu evaọ otọakpọ. Jesu Kristi omariẹ ọ te jọ Ovie gbe Ozerẹ Okpehru, orọnikọ evaọ otọakpọ họ rekọ evaọ obọ odhiwu. Nọ o zihe kpobọ odhiwu no ẹsiẹe Ọghẹnẹ ọ rọ rehọ iẹe mu ọkwa nana bẹdẹ bẹdẹ. (Hib 6:20; 7:26, 28; 8:1) Ọvọ nana ọ te jọ bẹdẹ bẹdẹ nọ orọnọ Jesu ọ te jọ Ovie gbe Ozerẹ Okpehru bẹdẹ bẹdẹ evaọ otọ ẹruọsa Jihova na.—Hib 7:3.
AKPEGBIVẸ 2-8
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA OLEZI 113-118
Eme Ma te rọ Hwosa kẹ Jihova?
Rehọ Uyoyou Bọ Oma Ga
13 No eme Jesu na ze, o rọ vevẹ nnọ ohwo nọ ma rẹ kaki you họ Jihova. Dede na, a yẹ omai avọ uyoyou ovọvọ rọkẹ Jihova ha. Oyena yọ oware nọ ma re wuhrẹ. Okenọ ma kaki yo kpahe iẹe, eware nọ ma yo i si omai kẹle iẹe. Ẹmẹrera na, ma te ti wuhrẹ kpahe epanọ ọ rọ ruẹrẹ otọakpọ na họ kẹ ahwo-akpọ. (Emuhọ 2:5-23) Ma wuhrẹ kpahe oghẹrẹ nọ o yeri kugbe ahwo-akpọ no, nọ o ro gbabọkẹ omai hi evaọ okenọ uzioraha o kake ruọ uviuwou ahwo-akpọ, rekọ ọ j’owọ re ọ ta omai. (Emuhọ 3:1-5, 15) Ọ rehọ edhere ẹwo yeri kugbe enọ i wo ẹrọwọ, uwhremu na ọ tẹ rehọ Ọmọ ọvo riẹ kẹ rọkẹ erọvrẹ izieraha mai. (Jọn 3:16, 36) Ẹvi eriariẹ nana u ru ovuhumuo mai kẹ Jihova rro. (Aizaya 25:1) Devidi Ovie na ọ ta nọ o you Jihova fiki uyoyou ẹruọsa Riẹ. (Olezi 116:1-9) Nẹnẹ, Jihova ọ be sẹro mai, be thọ omai, be bọ omai ga, jẹ be tuduhọ omai awọ. Epanọ ma wuhrẹ kpahe iẹe te, ere uyoyou mai u re di te.—Olezi 31:23; Zẹfanaya 3:17; Ahwo Rom 8:28.
Mi Okẹ avọ Uyere Kẹ Nevaze
Ọso-ilezi na ọ so nọ: “Eme mẹ rẹ za rọ kẹ ỌNOWO fiki irere nana kpobi nọ o ro ru omẹ ọghọ na?” (Ol. 116:12) Irere vẹ i te rie obọ? Jihova ọ rẹro tei okenọ ọ jọ “uye avọ ẹbẹbẹ.” Ofariẹ, Jihova o “siwi ẹzi [riẹ] no uwhu.” Enẹna, ọ gwọlọ rọ oghẹrẹ jọ hwosa zihe kẹ Jihova. Kọ eme ọso-ilezi na o ti ru? Ọ ta nọ: “Mẹ rẹ hwaosa eya nọ mẹ ya kẹ ỌNOWO.” (Ol. 116:3, 4, 8, 10-14) Ọ gba riẹ mu inọ o re koko eyaa kpobi nọ ọ ya kẹ Jihova je ru eware nọ i te rie eruo kpobi.
Whọ rẹ sai ru epọvo na re. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Ẹkwoma izi Ọghẹnẹ nọ who re koko ẹsikpobi. Fikiere, ruẹ nọ egagọ Jihova whọ rẹ rọ karo evaọ uzuazọ ra whọ vẹ jẹ kẹ ẹzi Ọghẹnẹ uvẹ re o kpọ owhẹ evaọ iruẹru ra kpobi. (Ọtausi. 12:13; Gal. 5:16-18) Evaọ uzẹme, whọ sae hwosa eware kpobi nọ Jihova o ru kẹ owhẹ hẹ. Ghele na, whọ rẹ sai ‘ru eva were Jihova’ otẹrọnọ whọ rọ oma ra kpobi kẹ iruo riẹ. (Itẹ 27:11) O ginẹ rrọ uvẹ-ọghọ logbo re ma rọ enẹ ru eva were Jihova!
Eware nọ Ma rẹ Sai Wuhrẹ Evaọ Obe Iruo-Izerẹ
9 Uwuhrẹ avọ ivẹ: Ma be gọ Jihova fikinọ ma wo edẹro kẹ eware nọ o bi ru kẹ omai. Re ma sai wo otoriẹ onana ziezi, joma ta kpahe oware ofa nọ ahwo Izrẹl a jẹ hai ru evaọ egagọ rai nọ u wuzou gaga, oyehọ idhe ọriẹyero. Ma jọ obe Iruo-Izerẹ se nọ ohwo Izrẹl kpobi ọ rẹ sai dhe idhe ọriẹyero, onana yọ “idhe nọ ọ [rẹ] rọ kẹ uyere.” (Izerẹ 7:11-13, 16-18) Idhe nana yọ oware unevaze, orọnikọ ọgbahọ họ. Onana yọ idhe unevaze nọ ohwo Izrẹl nọ o you Jihova Ọghẹnẹ ọ rẹ sai dhe. Ohwo nọ o bi dhe idhe na, te ahwo uviuwou riẹ gbe izerẹ na a rẹ re uwo arao nọ a ro dhe idhe nana. Rekọ u wo abọ jọ arao nana nọ o rrọ rọkẹ Jihova ọvo. Abọ vẹ ọye?
10 Uwuhrẹ avọ esa: Ma rẹ rọ eva mai kpobi gọ Jihova fiki uyoyou nọ ma wo kẹe. Evaọ oma arao, iwhri họ abọ nọ ọ mae rrọ ghaghae kẹ Jihova. Ọ tẹ jẹ ta nọ ekwakwa arao na efa jọ i wuzou gaga, te ibieku na. (Se Iruo-Izerẹ 3:6, 12, 14-16.) Fikiere o rẹ were Jihova gaga nọ ohwo Izrẹl ọ tẹ rọ unevaze rehọ ekwakwa nana nọ i wuzou na gbe iwhri arao dhe idhe kẹe. Ohwo Izrẹl nọ o dhe idhe itieye o bi dhesẹ nọ ọ gwọlọ rọ oware nọ o mai woma kẹ Ọghẹnẹ. Ere ọvona Jesu ọ rọ unevaze kẹ Jihova oware nọ o mai woma, koyehọ eva riẹ kpobi nọ ọ rọ gọ Jihova fikinọ o you Ọsẹ riẹ. (Jọn 14:31) O rẹ were Jesu oke kpobi re o ru oreva Ọghẹnẹ; yọ o you Izi Ọghẹnẹ gaga. (Ol. 40:8) Dai roro epanọ eva e were Jihova te inọ Jesu ọ be rọ unevaze gọe!
11 Egagọ mai e wọhọ idhe ọriẹyero na keme oye ma re ro dhesẹ epanọ ma rri Jihova. Ma rẹ rọ ẹgba mai kpobi gọ Jihova fikinọ ma you rie. Avro ọ riẹ hẹ, eva e te were Jihova gaga nọ ọ be ruẹ ima ahwo buobu nọ e be gọe fikinọ a you rie, a te je you izi riẹ! Orọnikọ eware ezi nọ ma bi ru ọvo Jihova ọ be ruẹ hẹ, rekọ te ẹjiroro nọ ma bi ro ru eware nana. Onana o rẹ kẹ omai omosasọ. Wọhọ oriruo, otẹrọnọ whọ kpako no yọ whọ gbẹ be sai ru te epanọ whọ gwọlọ họ, jọ u mu owhẹ ẹro nọ Jihova ọ be ruẹ omodawọ ra. Whọ sai roro nọ who bi ru te he, rekọ Jihova ọ be ruẹ uyoyou udidi nọ o be wọ owhẹ dawo ẹgba ra kpobi evaọ egagọ riẹ. Eva e be were Jihova inọ who bi ru utho nọ ẹgba ra o mu.
Eware Aghae nọ Whọ Kiẹ Via
Enọ Ahwo nọ A s’Ebe
Ọso-ilezi jọ ọ so nọ: “Uwhu erezi na o rọ ghaghae eva aro ỌNOWO” na. (Ol. 116:15) Uzuazọ uvi odibo Jihova kpobi o rrọ ghaghae kẹ Jihova. Dede na, orọnikọ uwhu omomọvo oye Olezi avọ 116 na o be ta kpahe he.
Nọ oniọvo o te bi ru ẹme uwhori, u fo ho re ọ ta nọ eme nọ e rrọ obe Olezi 116:15 na i kie kpahe oniọvo nọ o whu na, o tẹ make rọnọ ọ gọ Jihova bọwo ẹdẹ uwhu riẹ. Fikieme? Keme ẹme olezi na ọ kẹre vi uwhu omọvo. Oria Ebaibol yena u dhesẹ nọ Ọghẹnẹ o rri idibo riẹ kpobi ghare te epanọ ọ gbẹ rọ kuvẹ re aikpobi a whu hu.—Rri Olezi 72:14; 116:8.
AKPEGBIVẸ 9-15
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA OLEZI 119:1-56
“Ẹvẹ Ọmoha Ọ Sai ro Ru Edhere Riẹ Fo Ẹsikpobi?”
w87 11/1 18 ¶10
Kọ Whọ be Daoma Jọ Fuafo Evaọ Kabọ Kabọ?
10 Pọl ọ jọ Ahwo Ẹfisọs 5:5 vẹvẹ omai unu nọ: “Keme wha riẹ onana je vuhu ei mu inọ, ohwo ọvo nọ o bi gbe-ọfariẹ hayo ohwo ogbegbe hayo ohwo nọ o wo uvou-uthethei, onọ u dhesẹ nọ ohwo yena yọ ọgẹdhọ, nọ o re wo ukuoriọ ọvo evaọ Uvie Kristi gbe orọ Ọghẹnẹ ọ rrọ họ.” Ghele na, a be whọku idu ahwo buobu hayo si ai no ukoko kukpe kukpe fiki ọfariẹ-ogbe. Ahwo nana a “raha uzi wọso ugboma” rai. (1 Ahwo Kọrint 6:18) Ẹsibuobu, oware nọ a ro kieruọ uzioraha yena họ, fikinọ a rọ ‘ẹme Ọghẹnẹ su oma rai’ hi. (Olezi 119:9) Wọhọ oriruo, inievo buobu evaọ usu rai a rri otọ mu hu nọ a kpohọ erẹ eriosehọ evaọ oke ilivi rai. Ukpenọ a re si kẹle inievo na, a te mu usu kugbe amọfa nọ a rrọ erẹ otiọye re, nọ a rrọ ukoko na ha. Ileleikristi jọ a roro nọ ahwo itieye na yọ ‘emamọ ahwo,’ a te kuomagbe ai nyai ru eware nọ i fo ho. U te je wo inievo jọ nọ i mu usu kugbe ahwo nọ a gbẹ rrọ iruo. U wo ọkpako ukoko jọ nọ o mu usu kugbe aye nọ ọ rehọ iruo, te epanọ ọ rọ dhẹ siọ uviuwou riẹ ba ọ tẹ kwa bru aye na! Onana u ru nọ a ro si ei no ukoko. Ẹme Ebaibol na ọ gba kerọ ọka, inọ: “Usu uyoma o rẹ raha uruemu ezi.”—1 Ahwo Kọrint 15:33.
“Eva [Ekareghẹhọ] Ra Mẹ jẹ Ghọghọ”
JIHOVA ọ rẹ kẹ ahwo riẹ uthubro ẹsikpobi re u fi obọ họ kẹ ae thihakọ eyawọ erọ edẹ ebẹbẹ nana. Ma rẹ ruẹ ekareghẹhọ nana jọ evaọ etoke isase Ebaibol omobọ mai, okenọ amọfa a te bi ru ẹme hayo kpahe ẹme evaọ iwuhrẹ Ileleikristi. Eware buobu nọ ma bi se hayo jọ iwuhrẹ yo e rrọ eme ekpokpọ kẹ omai hi. Ẹsejọhọ, ma yo oghẹrẹ eme yena no vẹre. Rekọ, nọ oware o rẹ thọrọ omai ẹro na, o gwọlọ nọ ma rẹ rehọ ẹjiroro, izi, gbe ithubro Jihova kareghẹhọ oma mai ẹsikpobi. U fo nọ ma re se ekareghẹhọ Jihova gboja. E rẹ tudu họ omai awọ ẹkwoma obọ nọ i re fihọ kẹ omai tẹrovi oware nọ u je fo re ma yeri uzuazọ nọ o rẹ were Ọghẹnẹ. Fikiere, ọso-ilezi na ọ rehọ ole ta kẹ Jihova nọ: “Eva [ekareghẹhọ] ra mẹ jẹ ghọghọ.”—Olezi 119:24.
Si Aro Ra No Eware nọ I Fioka Ha!
2 Oware nọ ma rri o rẹ sae jẹ wha uye se omai. Epanọ ibiaro gbe iroro mai e jẹhọ ohwohwo te o ga te epanọ oware nọ ma ruẹ o rẹ rọ lẹliẹ isiuru udu mai jọ gaga. Yọ fikinọ ma be rria akpọ ogbekuo nọ Setan Ẹdhọ o bi su, ekpehre iwoho gbe evuẹ erue e da eria kpobi fia nọ e rẹ sai su omai thọ, o tẹ make rọnọ ma raha oke fihọ ae ga hrọ họ. (1 Jọn 5:19) Agbẹta nọ ọso-ilezi na ọ rọ yare Ọghẹnẹ nọ: “Si aro mẹ no eware ifofe iriwo; re whọ kẹ omẹ uzuazọ evaọ idhere ra.”—Ol. 119:37.
Eware Aghae nọ Whọ Kiẹ Via
Fi Eva Họ Ẹme Jihova
2 Ugogo ẹme nọ ọ dhẹ Olezi avọ 119 wariẹ họ epanọ ẹme, hayo ovuẹ Ọghẹnẹ o ghare te. Ẹsejọhọ, re u fi obọ họ kẹ ohwo kake kareghẹhọ ile na, ọnọ o kere olezi na o kere ibieme a b d erọ ẹvẹrẹ Hibru fihọ olezi na. Awọ riẹ nọ i bu te 176, e rrọ otọ ibieme a b d erọ ẹvẹrẹ Hibru. Evaọ ẹvẹrẹ Hibru ọsosuọ na, a ghale olezi na kpohọ abọ 22, yọ abọ nana ọvuọvo o wo ihie eree nọ e rehọ ubiẹme ovona muhọ. Olezi avọ 119 nana o ta kpahe ẹme ọ Ọghẹnẹ, uzi riẹ, ekareghẹhọ, idhere, gbe ijaje riẹ. Evaọ uzoẹme nana gbe onọ o rrọ obaro na, ma be te ta kpahe Olezi avọ 119 lele edhere ọgbagba nọ a rọ fa abọ Ikereakere Hibru na. Ma te roro didi kpahe eware nọ e via kẹ idibo Jihova erọ oke anwae gbe oke nana, o rẹ lẹliẹ omai wo otoriẹ ole urirẹ nana ziezi jẹ lẹliẹ adhẹẹ nọ ma wo kẹ Ẹme Ọghẹnẹ, Ebaibol na, rro haro.
AKPEGBIVẸ 16-22
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA OLEZI 119:57-120
Epanọ Ma Sai ro Thihakọ nọ Ma tẹ be Reoja
“O, Epanọ Me You Uzi Ra!”
2 O rẹ sai gb’owhẹ unu nọ, “Edhere vẹ uzi Ọghẹnẹ o rọ sasa ọso-ilezi na oma?” Oware nọ u fi obọ họ kẹe họ udu nọ o wo inọ Jihova o wo isiuru kpahe iẹe. Eva e were ọso-ilezi na keme ọ riẹ kpahe eruẹrẹfihotọ uyoyou nọ e rrọ uzi na, dede nọ otu ọwọsuọ a ru akpọ bẹe. O vuhumu inọ Jihova ọ re riẹ ru ziezi. Ofariẹ, efihiruo ithubro nọ e rrọ uzi Ọghẹnẹ i ru ọso-ilezi na wo areghẹ vi ewegrẹ riẹ je fi obọ họ kẹe rrọ uzuazọ. Ẹmeoyo kẹ uzi na o kẹ riẹ udhedhẹ gbe iroro efuafo.—Olezi 119:1, 9, 65, 93, 98, 165.
Kọ Who You Ekareghẹhọ Jihova Gaga?
3 Ekareghẹhọ Ọghẹnẹ e jọ ghaghae kẹ ọso-ilezi na ọnọ ọ so nọ: “Eva ọwhọwhọ avọ ababọ oke oraha, me bi ro koko ijaje ra. Dede nọ ifi ahwo umuomu egba omẹ, uzi ra [o] sae thọrọ omẹ ẹro ho.” (Olezi 119:60, 61) Ekareghẹhọ Jihova i re fiobọhọ k’omai thihakọ ukpokpoma keme ma wo evaifihọ nnọ Ọsẹ obọ odhiwu mai ọ rẹ sai bru ifi awhaha nọ ewegrẹ e rọ gba omai no. Evaọ ẹruoke o ve si ezadhe itieye na n’omai oma re ma sae wha iruo usiuwoma ota Uvie na haro.—Mak 13:10.
Oruvẹ No Obe Avisoi ọrọ Ilezi Ze
119:71—Ewoma vẹ o rẹ sai no uye-oruẹ ze? Ọbẹwẹ akpọ o rẹ sai wuhrẹ omai epanọ ma rẹ rọ rẹroso Jihova, rehọ osegboja lẹ sei, roma totọ wuhrẹ Ebaibol na je fi ẹme riẹ hiruo. Ofariẹ, eva otọ uye-oruẹ ma rẹ sai dhesẹ ekpehru uruemu jọ nọ ma roro nọ ma wo vẹre he, nọ ma rẹ sai si obọ no. Uye-oruẹ u re ru omai vioja ha nọ ma tẹ kuvẹ re u ru omai kpokpọ.
“Lele Enọ E be Viẹ Viẹ”
3 Avro ọ riẹ hẹ, obọ Jihova, Ọsẹ obọ odhiwu mai nọ ọ vọ avọ ohrọ na omosasọ o rẹ mai no ze. (Se 2 Ahwo Kọrint 1:3, 4.) Jihova nọ ọ vọ avọ ọdawẹ na ọ ta kẹ idibo riẹ nọ: “Mẹ họ ọnọ ọ be sasa owhẹ oma.”—Aiz. 51:12; Ol. 119:50, 52, 76.
5 O rẹ sai mu omai ẹro nọ Jihova o ti fiobọhọ kẹ omai. Fikiere, ajọ ma hai horie eva mai kẹ Jihova ababọ oke oraha, ma hae vuẹe kpahe edada mai. O rrọ oware omosasọ gaga nọ ma rọ riẹ nọ Jihova ọ riẹ edada mai, yọ ọ rẹ kẹ omai omosasọ nọ ma gwọlọ. Rekọ ẹvẹ o re ro ru onana?
Eware Aghae nọ Whọ Kiẹ Via
Oruvẹ No Obe Avisoi ọrọ Ilezi Ze
119:96—Eme “urere ewoma kpobi” u dhesẹ? Okere-ilezi na ọ be jọ etenẹ ta ẹme kpahe ewoma hayo ẹgbagba evaọ eriwo ohwo-akpọ. O wọhọ nọ ọ be ta inọ evaọ iroro ohwo-akpọ, ẹgbagba o wo ọnyaba. Wo ohẹriẹ, uzi Ọghẹnẹ u wo ọnyaba ha. Ọkpọvio riẹ o kpomahọ kabọ kabọ uzuazọ.
AKPEGBIVẸ 23-29
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA OLEZI 119:121-176
Whọ rọ Abọ Te Imu Te Oma Ha
Rọ Izi gbe Ehri-Izi Ebaibol Wuhrẹ Obroziẹ-Iroro Ra
5 Orọnikọ ma tẹ riẹ eme nọ e rrọ Ebaibol na hayo be hai sei ọvo ma re ro wo erere no izi Ọghẹnẹ ze he. O gwọlọ nọ ma re wo adhẹẹ kẹ eware nọ ma bi wuhrẹ hayo se na, yọ e rẹ jẹ were omai. Ebaibol na ọ ta nọ: “Wha mukpahe eyoma, re wha you onọ uwoma.” (Emọs 5:15) Rekọ ẹvẹ ma sai ro ru onana? Obọdẹ edhere jọ họ, nọ ma te bi rri eware epanọ Ọghẹnẹ o rri rai. Wọhọ oriruo, ma rehiẹe nọ o be hae jọ bẹbẹ kẹ owhẹ re whọ wezẹ ziezi evaọ aso. Edọkita ra ọ tẹ vuẹ owhẹ nọ whọ hae daoma re emamọ emu, roma kẹ arozaha oma-uru-jaja, je ru inwene jọ evaọ uzuazọ ra. Nọ who ru eware nana, whọ tẹ ruẹ nọ oma u vori owhẹ! Avro ọ riẹ hẹ, who ti yere edọkita ra inọ o fiobọhọ kẹ owhẹ ru inwene nọ e lẹliẹ oma ra ga.
6 Epavo na re, Ọghẹnẹ ọ kẹ omai izi nọ e rẹ sae thọ omai no ebẹbẹ nọ i re no uzioraha ze je ru uzuazọ woma kẹ omai. Roro kpahe irere nọ ma re wo nọ ma te ru lele izi Ọghẹnẹ nọ i dhesẹ nọ ma rẹ whaha ọrueta, ewhariọ, ujitho, ọfariẹ-ogbe, ozighi, gbe iruẹru-imizi. (Se Itẹ 6:16-19; Evia. 21:8) Ma tẹ be hai muẹrohọ irere buobu nọ ma bi wo fiki izi Ọghẹnẹ nọ ma bi koko, u ti ru omai you Jihova gbe izi riẹ.
w93 4/15 17 ¶12
Whai Izoge—Eme Wha bi Le?
12 Oware nọ o mai wuzou họ, whọ rẹ daoma kpobi re who mukpahe oware uyoma, jọ o hai tu owhẹ oma ẹsikpobi. (Olezi 97:10) Ẹvẹ whọ sai ro mukpahe oware nọ o be were owhẹ rekiyọ u woma ha? Whọ rẹ sai mukpahe iẹe nọ who te roro kpahe oware nọ u re noi ze! Ebaibol ọ ta nọ: “Jọ a su owhai thọ họ: Ọghẹnẹ ọ rrọ ọnọ a rẹ viẹhọ họ. Keme oware kpobi nọ ohwo ọ be kọ, oye o ti vu re; keme ohwo nọ ọ be rọ iroro uwo riẹ kọ, o ti vu egbogbo no uwo riẹ na ze.” (Ahwo Galesha 6:7, 8) Nọ urru oware uyoma wọhọ ọfariẹ-ogbe u te bi si owhẹ, roro kpahe oware nọ o mai yoma nọ u re noi ze, oye họ epanọ o te kẹ Jihova Ọghẹnẹ uye te. (Je rri Olezi 78:41.) Who ve je roro kpahe eware iyoma efa nọ e rẹ sai noi ze, wọhọ udihọ, ẹyao kerọ AIDS gbe eyao efa. Roro kpahe oja nọ whọ te viẹ, gbe ubiẹro nọ amọfa a ti ro rri owhẹ. Eware efa e sai noi ze nọ i re kpomahọ owhẹ evaọ oke krẹkri. Oniọvo-ọmọtẹ jọ ọ ta nọ: “Mẹ avọ ọzae mẹ ma lele amọfa wezẹ no taure ma tẹ te ruọ orọo. Dede nọ ma be gọ Jihova enẹna, ọfariẹ nọ ma gbe evaọ oke nọ u kpemu na o gbẹ be wha ẹbẹbẹ se omai jẹ be lẹliẹ omai rọ oghẹrẹ ubiẹro jọ rri ohwohwo rite inẹnẹ.” U te no ere no, uruemu utioye na o sai je ru nọ a re ro mi owhẹ owha-iruo jọ nọ who wo evaọ ukoko na hayo si owhẹ no ukoko dede! (1 Ahwo Kọrint 5:9-13) Kọ u gine fo re omaweromẹ ubroke o wha uye nana kpobi se omai?
Eware Aghae nọ Whọ Kiẹ Via
Jọ U Mu Owhẹ Ẹro inọ “Uzẹme Ọvo” O Rrọ Ẹme Ọghẹnẹ
2 Mai idibo Jihova ma riẹ nọ Jihova yọ “Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ ta uzẹme,” yọ ọ gwọlọ ewoma mai. (Ol. 31:5; Aiz. 48:17) Ma rọwo nọ ẹme kpobi nọ ọ rrọ Ebaibol na uzẹme keme “uzẹme ọvo o rrọ ẹme [Ọghẹnẹ].” (Se Olezi 119:160.) Ohwo jọ nọ o wuhrẹ kpahe eme Ebaibol ọ ta nọ: “Ẹme kpobi nọ Ọghẹnẹ ọ ta, uzẹme ọvo, yọ oware kpobi nọ ọ ta nọ o te via, o rẹ via. Ahwo Ọghẹnẹ a rẹ rọwo ẹme kpobi nọ ọ ta keme a fievahọ Ọghẹnẹ nọ ọ ta ẹme na.” Ma rọwo fihọ ẹme riẹ na.
AKPEGBIVẸ 30–ỌVO 5
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA OLEZI 120-126
A Kọ Ibi avọ Irui-Oviẹ Rekọ A te Vu avọ Oghọghọ
Oghale U Te Enọ E be Kẹ Ọghẹnẹ Oruaro
10 Okenọ ma tẹ wọ owha ọkwa-olele, yọ Setan ma be họre na. Jemis 4:7 o ya eyaa nọ: “Mudhe kẹ ẹzi ukumuomu ọ rẹ te dhẹ se owhẹ ba.” Orọnikọ ma be ta nnọ ere oruo o lọhọ họ. Ẹgọ Ọghẹnẹ o gwọlọ omodawọ ogaga. (Luk 13:24) Rekọ enẹ Ebaibol na e ya eyaa eva Olezi 126:5: “Enọ e be kọ evaọ oviẹ a [ti] vu avọ edo oghọghọ!” Ẹhẹ, ma be gọ Ọghẹnẹ nọ ọ kare edẹro ho. Ọ rẹ “hwosa kẹ e nọ e guọlọ e riẹ,” yọ ọ rẹ ghale enọ e kẹ riẹ oruaro.—Ahwo Hibru 11:6.
Ẹvẹ Ẹrọwọ Ra Ọ te Ga Te?
17 Kọ ohwo jọ nọ ọ kpekpe owhẹ oma gaga o whu siọ owhẹ ba? O tẹ rrọ ere, hae jọ Ebaibol na se iku ahwo nọ a kpare no uwhu ze, u ve ti mu owhẹ ẹro viere inọ Jihova ọ te gine kpare ahwo nọ a whu no ze. Kọ whọ rrọ ọkọkora fikinọ a si ohwo uviuwou ra jọ no ukoko? O tẹ rrọ ere, hai se Ebaibol gbe ebe ukoko na re u mu owhẹ ẹro ziezi nọ oghẹrẹ nọ Jihova ọ rẹ rọ whọku ohwo o mai woma. Who te wo ẹbẹbẹ jọ kpobi, rọ uvẹ yena ru epanọ ẹrọwọ ra ọ rẹ rọ ga ziezi. Hae ta eva ra kpobi kẹ Jihova evaọ olẹ. Who siomano inievo ukoko na ha, ukpoye hai bikẹle ae. (Itẹ 18:1) Hai ru eware nọ i re fiobọhọ kẹ owhẹ thihakọ o tẹ make rọnọ e rẹ lẹliẹ owhẹ kareghẹhọ oware nọ o via na jẹ lẹliẹ owhẹ viẹ. (Ol. 126:5, 6) Hai kpohọ ewuhrẹ gbe usi uwoma ẹsikpobi, whọ vẹ jẹ hai se Ebaibol kẹdẹ kẹdẹ. Hai roro kpahe eware iwoma nọ Jihova o ti ru kẹ owhẹ evaọ obaro ẹsikpobi. Nọ whọ tẹ ruẹ nọ Jihova o bi gine fiobọhọ kẹ owhẹ, ẹrọwọ ra o ti dhe ẹgẹga.
Tunye Haro Evaọ Iruo Ivuẹvu Na!
13 Omosasọ ulogbo jọ nọ o rọ kẹ iruiruo ivuẹvu Ọghẹnẹ, maero kẹ enọ e be ruẹ uye ukpokpoma, họ eme ọ Olezi 126:5, 6: “Jọ enọ e be kọ evaọ oviẹ a vu avọ edo oghọghọ! Ọnọ ọ be nya vrẹ avọ oviẹ, nọ ọ wha ibi nọ a re kporo, o re ti kpozi obọ uwou avọ edo oghọghọ, rọ wha ivuẹvu riẹ kpothẹ.” Eme ọ ọso-ilezi na kpahe ẹkọ gbe evu na i dhesẹ ẹruọsa gbe oghale Jihova kẹ okiọkotọ nọ o zihe no igbo evaọ Babilọn anwae ze na. Eva e were rai gaga evaọ obusino rai, rekọ ẹsejọhọ a viẹ evaọ okenọ a jẹ kọ ibi evaọ otọ ufofe nọ a vuwa evaọ etoke igbo ikpe 70 na. Ghele na, enọ e ruabọhọ iruẹru ẹkọ gbe ebabọ rai a reawere ibi gbe edẹro no uye rai ze.
14 Ma rẹ sae viẹ evaọ okenọ ma tẹ rọ odawọ hayo okenọ mai hayo ibe enọ ma gbẹ rọwo a tẹ be ruẹ uye fiki ẹrẹreokie. (1 Pita 3:14) Evaọ iruo ivuẹvu mai, ẹsejọhọ o rẹ kake jọ bẹbẹ k’omai keme o rẹ wọhọ nọ uvumọ erere ọ rrọ kẹ uye mai kpobi evaọ odibọgba na ha. Rekọ ma tẹ ruabọhọ ẹkọ gbe ame okukuo, Ọghẹnẹ o ti ru eware rro, ẹsibuobu vrẹ irẹro mai. (1 Ahwo Kọrint 3:6) Onana u bi dhesẹ oma via ziezi evaọ iyẹrẹ ẹghale Ebaibol gbe ebe mai nọ a kere no Ikereakere na ze.
Eware Aghae nọ Whọ Kiẹ Via
Ogaga Ethathọ—“Ọghẹnẹ Họ Oria Adhẹzọ . . . Mai”
15 Kaki roro kpahe uketha ugboma. Wọhọ egegagọ Jihova, ma rẹ sai rẹro uketha utioye na wọhọ utu. Ogbẹrọ ere he, Setan ọ rẹ nwane vabọtu omai lọlọhọ. Roro kpahe onana: Oware nọ o rẹ were Setan, “ọgba akpọ na,” vi egagọ uzẹme nọ ọ rẹ raha riẹriẹriẹ o riẹ hẹ. (Jọn 12:31; Eviavia 12:17) Egọmeti jọ nọ e mai wo ogaga evaọ otọakpọ na a whaha iruo usiuwoma ota mai no jẹ daoma si omai n’otọ no riẹriẹriẹ. Ghele na, ahwo Jihova a kru edikihẹ rai no yọ a ruabọhọ usiuwoma ota no ababọ eriosehọ! Eme jabọ nọ erẹwho ilogbo e gbẹ be sae whaha iruo utu Ileleikristi ekakao enana nọ a rri fihọ eyẹlẹ na ha? Keme Jihova ọ rehọ ibekpe ilogbo riẹ ruru omai no!—Olezi 17:7, 8.