Mageni Alkooletike Haꞌwiꞌa Afeexxe Uushshoꞌn Akeekem
YIHOWWA gargarit hexxeexxa uwwa uwween, tenne uwwaꞌninna ifixxa filanno assexxe gammaddattoxxi mama affeexxebaan. Gammachchiissaaxxa Maxaafi Qullichchi woyine Mageniinxe uwwa kaddeexxa gargarit hiisse kulat iitta hiyyaan: “Sagale osoꞌlichchokeꞌe qophpheessendaan, woyinetixxi xajje manjiinxa hedho gammachchiissaan.” (Meki. 10:19; Faaro 104:15) Atinna mitti mitti manji alkoole haꞌwatenaaꞌn kexxeexxa rakkoteꞌn ibeeꞌnaꞌa uuda gophpheebexxon. Wele darrenaaꞌni kinni, alkoole haꞌwa uuddaaxxa butta duuchchaꞌn hedheeki manni gargarit hexxeexxa uushsho afeen. Kirsitaan haꞌwo uuddaaxxa eloxxa murite assedhaashsha gargaaritaaxxi yaane maacho?
Habanna heꞌnaanole yookiin heene aadaꞌninna nophphinoonole, Mageni mitte yaaneꞌa afeexxe uushshoxxe hundaayyeshsha hendaannolenna muritte asseꞌnaanole eloxxa laꞌo alfinannon ittan hedho noꞌoxxinna gammashshotixxe kaddaan.
Heddi manni duuchchi wodda, miketi iimi darre haꞌwaaꞌnaa atinna hubata gophpheebexxon. Mitti mitti manni alkoole haꞌwaꞌneeki dayyeffachchoteete kadda wodda wel kinni haꞌwaꞌneeki isoꞌni gelteexxa rakko dedhateete hiyya woddaten. Mitte mitte bakkaꞌn mike belo alkoole haꞌwa, baratee manjishsha yookiin jaba labballishsha uudendaan.
Jaalalatiki Mageni kirsitaanakeꞌe beekkuma affeexxa akeete uwwaan. Fakkeenakeꞌe mike belo haꞌwa maa rakko affeexxa noꞌa kuleen. Fakkeenna 23:29-35 haꞌwalli manji maa fakkaataxxanna haꞌwokenaaꞌn kexxeexxa mitte mitte geltaaxxa rakko ifa kadeeke garinni kulaan.a Daniꞌeel hiyyemaak Awuroppiinke bogaꞌn afemaaki gubaꞌeti geerch, dhugaatibaꞌa dagebaa edi darre hexxemaxxa hedho isixxa uuddaaxxa iitta hiyyeen, “Mike belo haꞌwa anxi elobaaxxa murte assedhannoshshanna qalli hiyyennexxe qixxeꞌn qarassiifataꞌn hedhannoka gadaaneessa sammo anxeꞌn hedhaashsha assiteen.”
Kirsitaani haꞌwo uuddaaxxa ifixxe fedhiinni eloxxa murte assedha dandeꞌaakinna mike belo haꞌwatenaaꞌn daggaaxxe koꞌonaaꞌn ifi heqqedha dandeꞌaaki hittate? Iitta assinannoki mitti ori hendaannexxenna assinaannexxe yaaneꞌn Mageniixxe uushshoxxe hundaayyeshsha akeekematiten.
Alkooletixxa haꞌwa uuddaaxxa Maxaafi Qullichchi maa hiyyaaxxanna mitti mitti manni mayeeke haꞌwaꞌneexxa uundo.
MAXAAFI QULLICHCHIINKA SEERA
Mageniinxi qaale alkoole miket haꞌwinabeꞌnoshsha hoyyitabaan. Maxaafi Qullichchi woyine haꞌwa gammachchiissaaxxe yaane kaddeexxa hasoꞌaan. Iitta hiyyaan: “Sagaletanna gammashshot iti, qalbe atixxinna gammaddaaꞌnaꞌa woyinetixxa xajje haꞌwi.” (Meki. 9:7) Yesuusinna woyinetixxa xajje haꞌweemmaxxi yanna hexxemman, ittan mitte mitte addatendeexxi Yihowwaxxi ergantolenna woyinetixxa xajje haꞌwiteemman.—Matwo. 26:27-29; Luqa. 7:34; 1 Ximo. 5:23.
Mageniinxi qaale heenooxxa haꞌwatixxenna haꞌwallo kadatixxe oddoꞌn hexxeexxa gargarunte caꞌa assiteꞌe kuldaan. Isenna iitta hitaan: “Woyinetixxe xajjeni machchootinoqqe.” (Effe. 5:18) Ittan lebbeexxi “machchoꞌaakiiriꞌi . . . Mageniinxa Mootumma dhaalabaan” hitaan. (1 Qoro. 6:10) Eeti, Yihowwa mike belo haꞌwanna machchoꞌa ijjenda eeyyabaan. Nophphinennexxe aadaꞌn akeekemat irra Mageni haꞌwokeꞌe afeexxe uushshoꞌn akeekema iso gammachchiissaan.
Mitti mitti manji machchoꞌa calla gophoole sammi hiyye haꞌwa dandeꞌachcho fakkaattaan. Kaddomaleꞌe, tinni eloxxe yaanebaan. Maxaafi Qullichchi “woyinetike garba kadaaki” cubbo hujaaxxanna Mageniki welt afeemmaxxa firunte gophaaxxa haasoꞌaan. (Tiito 2:3; Fakke. 20:1) Yesuusinna “mike belo haꞌwa” Mageniinxe haarooxxe buttabaꞌa eꞌya kuta dandeettaaxxa xexxeꞌachchiseen. (Luqa. 21:34-36) Kirsitaani sholla qicin haꞌwinxe rakkoxxe fonxoroꞌn ibabaashsha gargaartaaxxi yaane maacho?
MAYEꞌE HAꞌWITAATEXXANNA HITTEE QICO HAꞌWITAATEXXA HED
Aadatixxe hundaayyeshsha akeekemmaꞌn haꞌwa eloxxebaan. Kirsitaani itaa woddanna haꞌwa wodda, beekkumiki Yihowwaꞌa gammachchiissaaxxa yaane assan. Maxaafi Qullichchi: “Ittinaa wodda kadde haꞌwitinaa wodda yookiin heene yaanenna assitinaa wodda duuchchiinxa yaane Mageniinke ulfinniꞌa asse.” hiyyat qalli assan. (1 Qoro. 10:31) Kaba buttiiꞌn hediyyo hasisaaki qortuminna Maxaafi Qullichchiinki hundaayyetiki seeruwwi hedheen.
Alkoole haꞌwaanneki wele fakkaatatee hiyyeete? Zetsiꞌaate 23:2: “Heddo manna hordoffoxxe” hiyyaan. Yihowwa Israꞌeelika arda isoꞌo gammachchiisaꞌnebaaka manna hordofabaashsha xonxoomachchiiseemman. Kunni gorsi taꞌa hedheeke Kirsitaaniꞌaanna laꞌo afeeken. Alkoole haꞌwa uuddaaxxa hiriyyatixxe hedinoshshanna murte insaꞌnexxishsha akeekemmaanole, Yihowwanaaꞌninna isike qullichcha seeranaaꞌn bayyantaꞌn menannon.—Roome 12:2.
Akoole haꞌwaanneki jaba manjo kadeennexxa leellishonnaate? Mitte mitte aadaꞌn, duuchchini wodda haꞌwa ittan miket imi darre haꞌwa baratendeexxenna adhdhensha affeexxe yaanen. (1 Pheexi. 4:3) Kaddomaleꞌe 1 Qorontoosi 16:13: “Dammaqqine hedhdhe, addeti jabaatinne uurre, labballo kadde, jabara kadde.” hiyyaꞌneeka yaada miꞌlachchot hubatte. Dhugaandini alkoole mitti manji jabake kadaashsha assitaa?Ijjenda assitabaan. Alkoole sholla qicoꞌn biso dilleesitaan ittan mitti manji hedaaꞌneexxenna assaꞌnexxe yaaneꞌn miidhdhama geesissaan. Tennenaaꞌn kexxeexxa, alkoole miketi iimi darre haꞌwa jabuntetike beessisa kadebaangi gonphetike beesisan. Isayaasi 28:7 ifisaꞌneeshshani, alkoole mitti manji tittime orakenaaꞌn goraashshanna dedhakeꞌn ibaashsha assitaan.
Dhugaatiki jabeenni afemaaki Yihowwabaaꞌniten. Tenneꞌa ‘dammaqe hedhanna addeti jabaate uurra hasissaan.’ (Faaro 18:32) Mitti addatemeeki Kirsitaani manfasiinxe hedho isixxeꞌn miidhensha geesissaꞌneexxa yaane hubateexxe kaddoole, hidhateꞌe ifi balatenaaꞌn faachcheefatiyyo hasissaan. Yesuusi buttateꞌn hedhema wodda iitta hedheeka jabeenna lellisheemman, ittan heddi manni isi jabakenna worba manjo kademmaxxe isoꞌo ulfeessaamman.
Alkoole haꞌwaanneki rakko anxa dedhateete? Mitti qalbaameesi faarsanji manfasiki akeekeme iitta hiyye borreesseen: “Rakkot liqiinsemeennaxxa yanna, [Yihowwa] aneꞌe dayyesiteeten, ittan itichchiteetten.” (Faaro 94:19) Rakko ateꞌn haꞌuritaa wodda gargaarsa alfateꞌe Yihowwabaꞌa uud maleꞌe alkooletibaꞌa uuddoxxe. Iitta assa dandeetattoki mitti ori duuchchin wodda Yihowwabaꞌa kadhatatiten. Ittan heddi manni gubaꞌe giddo galfateeke jaaluwwabaaꞌn eloka gorsa alfatenaaꞌn kexxeexxa laꞌo alfeꞌeen. Dhugaatishsha hexxoole, mitti manji rakko gelteexxeꞌe alkoole haꞌwa, eloki adabi isiki baꞌaashshanna eloxxa yaane assatixxi dandeette gophphaꞌn meꞌitaashsha assitaan. (Hose. 4:11) Woldiki Daniꞌeel iitta hiyyeen: “Giddo anxeꞌn yaaddot woꞌlancho abixxaannan. Ittan ifi balleessanjiinsha asse uudaannan, yaaddo dedhateꞌe hiyye haꞌwanno wodda rakko aneꞌn birasaxxaꞌn meꞌitaamman. Tennenaaꞌn kexxeexxa jaaluwwikinna anenaaꞌn bayyaateen ittan ifiꞌa ulfinna afebeꞌnoke manjo kadennen.” Daniꞌeel gargaareechita maachcho? “Gama ankeꞌn hedha hasissaaki Yihowwate maleꞌe alkoolete kaddebaaxxa hubateennen. Muuxamakeꞌninna rakko tenneꞌe injifateꞌe saꞌa dandeꞌeennen” hiyyat shoꞌi belo haasoꞌeen. Heꞌnenneki jeeji adde woxisaake fakkaataꞌnoolenna Yihowwa noꞌoꞌo duuchchini wodda gargaaran.—Filph. 4:6, 7; 1 Pheexi. 5:7.
Haꞌwitatto wodda alkoolet welt abideendeexxa, jeeja ifika egeꞌnateꞌe konne qortumuwwa ifi qorteettelenna, ‘Mini hadi yookiin jaaluwwi anki haꞌwi anki yaadisaꞌnexxa haasonnaꞌnee?’ Iitta kaddoole affebexxongi rakko giddo hexxetexxanna haꞌwo aada assexxetexxa leellishaaxxe kada dandeettaan. ‘Haꞌwaanneki hasissaaxxi iimi darre?’ Mitti mitti manji alkooletika araada afebeꞌnon hiyyaꞌn haꞌwaꞌneexxe kaddoolenna, kunni jeeji udumi uduma araadiinbaꞌa akeekaake kada dandeꞌan. ‘Heenooxxe barraꞌa yookiin qeerraaxxe yannaꞌa alkoole haꞌwebeꞌnongi tura aneꞌn haꞌurtaꞌne?’ Iitta kaddoole, haꞌwi ateꞌn hidda olte baranno yookiin araada kadeen hiyyoten. Tenneꞌa tenne rakkonaaꞌn fulatee ogeessinki gargaaris atiꞌa hasisa gophabaan.
Mitti mitti Kirsitaani, haꞌwi afeexxa jabaxxa rakko hubateemmaxxeꞌe alkoolende hiyyendaaxxa yaane haꞌwa waaleꞌeen. Wel kinni haꞌwo gibaꞌneki anja yookiin xeꞌme isexxa eeyya gibaammaxxete kada dandeettaan. Mitti jaali atiki iitta asedhateꞌe melledhoole, murte isixxa tuffe belo ulfeesat, shaqqunte affeetexxa leellisha dandeetatton.
Mitti manji hedho isixxeꞌn gabala uggudha beekumma kaddeexxa hubateebexxok gatteebexxon. Mitti kirsitaani hitte qico haꞌwaaxxa dedha gabala fulchedha dandeꞌan. Yookiin mitti manji torbateꞌn mittele haꞌwateꞌe, sagale itaa wodda heenooxxa haꞌwateꞌe hitte qico haꞌwaxxa ifiꞌa seera fulchedhaaxxi hedha dandeettaan. Weli kinni haꞌwaꞌnexxe alkoolexxe bifaꞌn gabala fulchedhaaxxi hedha dandeettaan. Tinniirinna woyine yookiin biira miket haꞌwa, jabaxxa haraqe yookiin makendeexxa yaanuwwa haꞌwa gophateeten. Mitti manji haꞌwatixxe mikexxa gabala fulchedhoole seera okkoneꞌn meꞌa isoꞌn shollexxaan. Mitti galfateeki kirsitaani iitta hexxeexxa murte assedhe jabaate abixxeexxe kaddoole isoꞌo shookissaaxxi yaane hexxebaan.
Welekeenna heda dedhiyyo hasissaaxxe yaanebaan. Roome 14:21 iitta hiyyaan: “Dayyo atika guggufachchiissaꞌnexxe yaane kaddoole maala ita gopha, woyinetixxa xajje haꞌwa gopha yookiin heene guggufachchiissaaxxa yaane assa gopha eloxxen.” Konne gorsa hujeteꞌn hosisa dandeetattoki hittate? Dayyunteetixxa jaalala leellishatiten. Mitti manji alkoole ati haꞌwitetexxeꞌe gammadaꞌnebaaxxa hubattotole jaalala mabite atixxe kaddeexxa yaane waaldattoshsha assitaa? Konne orin weliinxa maleꞌe ifixxa laꞌo halsa gophati, welekee heddatexxanna weliinxa halcha ulfeesitaattexxa leellishatton.—1 Qoro. 10:24.
Tennenaaꞌn caaldeexxa, mootummatinna Kirsitaaninna akeekema hasissaaka seeruwwa fulcha dandeettaan. Kunni seerinna wogga geyebaaki manji haꞌwabaashsha yookiin haꞌwonga kutaak ittan kaamole oofaakinna maashine keꞌissaaki manni haꞌwabaashsha kutaake seera kada dandeꞌan.—Roome 13:1-5.
Yihowwa noꞌa uwweexxa gargarit hexxeexxa yaanuwwa gammashshot laꞌonfatannoshsha fedhiꞌi uwwat noꞌoꞌo ulfeseꞌeen. Tinni uwwanna maachcho indannoxxanna haꞌwinannoxxa ifiꞌa mellecatixxe dandeeten. Filanno noꞌoxxa iimateꞌn hedheeka anna noꞌoka gammachchiisaake orini laꞌonfatat tenneꞌe fiixxa uwwa lumminse uundaannexxa leellisha dandeenannon.
a Yu.Esi. ki dhukkuba toꞌatatikinna faachcheefatatik oddool, alkoole mike belo haꞌwa manjo shiyateꞌe, ifi shiyateꞌe, coꞌnossateꞌe, bultetike jaaloꞌn miidhama geesisateꞌe, midhama geesissaaxxe maaliinxe afenshshaꞌa assateꞌe, ittan siile godobiiꞌn fulchateꞌe buutote kaddeexxa ripoorte asseen.