HEDHOTI RAAGA
“Loli Yihowwaken”
BAꞌLEESSA 28, 2010 keꞌni, haarsixxa yanna mitte dancha Isitrasbergi hinaake Ferensayetike qachchaꞌni hedhennan. Okkooꞌo mareennaki qachcha uudonnaatebaan. Okkoo hedhennaki Awuroppiinke Manjummatixxe Mabiteke Murtetike Mineꞌni (ECHR) Yihowwaxxe Naqaashexxe mabiteꞌaa uurrateꞌe dhaabendeexxe seeriinxe golloni weltiten. Okkonna marreennaki Firensayetixxi Mootumma, Yihowwaxxi Naqaashe alfitaꞌneeke maallaqannaꞌni 64 milloone yuuro (89,000,000 Ameerikiinxa Doolaare) gibira woxxaashsha qorteexxa yaane murteti mineꞌni kuꞌlinonnaaten. Taakkaxxi yaane maallaqake kadebaaki, Yihowwakinna ardi isikiki summi xuroꞌabaashshanna gufo mitte belo nageꞌiki isoo mageneeffataten. Okkone wodda kaddeexxi yaane “loli Yihowwaken” hine addantannoshsha assiteen. (1 Sa. 17:47) Egedhdhe meeni tennee yaane diideesse kulo.
Moronsha saffeeki 1999 woggaꞌni Ferensayixxi mootumma, Ferensayi hexxeexxi dame beero 1993-1996 wagga qicoꞌni alfiteeke buusiinke maallaqanaaꞌni seeri beloka gibira woxxaashsha qorteexxe yannan. Ferensayetike murteti mineꞌni marre kuꞌlinonnolenna midditte alfinebeꞌnon. Kome kuꞌlinenneke murtetike mineꞌni injifatemmennechchi uduma, mootumma banketeꞌni hedheeke dame beeroke maallaqanaaꞌni shoole miloonenna gamisa yuuro (6,300,000 Ameerikiinxa Doolaare.) hunnati adhdhiteen. Muuxamiinki tasfi noꞌoki Awuroppiinke Manjummatixxe Mabiteke Murtetike Minemman. Murtetiki mini kuꞌla noꞌoxxa laqebaa edi darre Ferensayetixxe mootummake xabaquwwinni, Awuroppiinke Murtetike miniki tukkeessalluwwi hedheeba yaane murtetike minibaa metebaa edi darre weli aangannoxxanna aangabeꞌnoxxa uudateꞌe bukki asse mariꞌachchiiseemman.
Murtetike minixxi tukkeessanjo mootumma laqqaꞌneeka maallaqa haniiꞌni kaffalleꞌe araaremmannoshsha noꞌoo dhiibbaani hinee hendeennan. Matanga mitte yuuro kaffala Maxaafi Qullichchiinke hundaayyetike seerinni ginoondaaxxe yaane kaddeexxa egenneennan. Dayyuwwa maallaqa buussaꞌneeki, Mageniinxa Mootumma kiphateete maleꞌe mootummateꞌe gibira woxateetebaan. (Mat. 22:21) Tennee bukkii marreennaki Murtetike Minika seera ulfeessatee callan.
Noꞌoxxi seeriinxi gollo 2010 woggaꞌni Awuroppiinke Manjummatixxe Mabiteke Murtetike Mineꞌni edo bukki hiteeꞌnaa
Rakko noꞌoxxa kuꞌlateꞌe mitte dancha Murtetike Minike galmaꞌni bukki hinennen. Yaane saffeeki sodaachchisaa garinnitemman. Awuroppiinke Murtetike Minixxi tukkeessanjo safongeꞌni ‘Yihowwaxxi Naqaashe mootumma qortaꞌneeka gibira heenooka kaffala hasissamman’ hiteeen. Noꞌonna rankennexxi “Mootumma banketeꞌni hedheeka maallaqa noꞌoka shoole miloonenna gamisa yuuro hunnati adhdhiteexxa egendeette?” hinennen.
Isenna uundaaꞌnaanni henkekki hiteen. Ferensayetixxe mootummaki xabaqooti iitta asseexxa addateexxa yanna, ise tenne yaaneꞌa affeexxi uushsho hexxeeshsha jijjiirendeen. Isenna aareti insaꞌneꞌni kexxeexxi rakke bukkii xeerendaashsha assiteen. Tenne yaanenaaꞌni noꞌo ijjenda qalli hinabeꞌnoka ora Yihowwa afeexxa hubatennen. Hendebeꞌnongi yaane noꞌo injifantannoke oraꞌni jijjiirendeen. Bukkiitike minenaaꞌni fullenneki kaddeexxe yaaneꞌni yoꞌoshsha gammandaꞌniten.
Adooleessa 30, 2011 keꞌni, Awuroppiinke Manjummatixxe Mabiteki Murtetiki Mini mitte afoꞌinni noꞌaa murteesseen. Murtetiki Mini mootumma gibira qortabaashsha, adhdhitemmaka maallaqa tirfisse hiissitaashsha ajajeen! Tinni murte Ferensayetike bogaꞌni hexxeexxa qullitte mageneeffachcho techchi qicoꞌni heqqiteen. Kunni adda hendebeꞌnongi qorrenneki qortumi, Goliyaadike umoꞌni lixeꞌe, injifatemaashsha assemmake kinjishshaten. Noꞌo injifata dandeennenneki mayeete? Daawiti, Goliyaadiꞌni hiyyemmashshanni ‘loli Yihowwake’ kademmaxxeeten.—1 Sa. 17:45-47.
Murtetetike Mineꞌni injifantennexxi tennee kuꞌla callabaan. Noꞌoo morondaꞌneexxi jabaxxa hunna affeexxeꞌe, mootummanna adduwwa kaddoolenna, techchi qicoꞌni 70 bogaꞌni hedheeke lumolla murteti mineꞌninna butta duuchchike murteti mineꞌni, Yihowwaxxi Naqaashe 1,225 le injifatteen. Tinni murte hundaayye kaddeexxi mabite noꞌoxxi; tinniirinna wele addeshshanni seeriinxa eetii alfatixxi, adde ifixxa baꞌlinnakeꞌni barsiisatixxi, bogiinxe jaalalake ayyanuwwaꞌni afema gophatixxinna munde adhdha gibatixxi mabituwwa ulfeessendaashsha assiteen.
Yunayitid Isteetise, Niwu Yorke, Yihowwaxxe Naqaashexxe Illitte Beeroꞌni ergatemaꞌni, Awuroppi giddo murtetike minixxe yaaneꞌni eꞌyenneki hittate?
ANEE NOSSEEKI ELOXXA HINAAFFE AFEEKE HADON
Ani 1956 woggaꞌni ilemanno wodda hadi anki Jorginna Lusili, Giliyaadeeꞌni 12 soxxe kuteꞌni eebbisemmeexxi Itiyophphiyi giddo ergatemmaamman. Taakkake dhibbeesso baroꞌni hedhemmake wengeelaawichchisha anka summanna Filpi hineen. (Huj. 21:8) Itti aandaaxxe woggaꞌni mootumma mageneeffantabeꞌnoshsha kutteen. Okkone wodda ani oosenna kadonnole, hadi anki shoꞌomaꞌni mageneeffataammaxxa adda qalli hiyyaannen. Taꞌa hedanno wodda itti yanna yoꞌoshsha gammachchiissaammaxxen! Yaadissaaxxa, mootummatixxi baallooleeyye 1960 woggaꞌni boga okkonenaaꞌni fullannoshsha ajajjeen.
Itiyophphiya, Addisi Ababa 1959 woggaꞌni Naataani Nooriki (bitaꞌi darreeꞌni) maate noꞌoxxa uudoꞌaa dageeꞌnaa
Hadi anki Ameerika, Wichita Kansasi hiyyendaaxxe bakkabaa meꞌeexxa yanna ergatenshatee afeemmaxxi jaalala qiiddemmabaan. Insaꞌnenna manfasiinxi sanne, aneꞌni, lumoxxe dayyo anxe Juudiꞌninna shiixxooke dayyo anke Lesileꞌni hidda oltitaasha assineen. Insaꞌne laminiingi ilemeeki Itiyophphiyi giddoten. Aninna 13 woggaꞌni cuuphemennen. Sase wogga uduma maate noꞌoxxi baꞌlisanoole haranga hasissaaxxe Peeru, Arekiwupa hiyyendaaxxe bakkabaa meteen.
Ani 18 wogga geyanno wodda Peeruxxi dame beero 1974 woggaꞌni aneenna shoole dayyuwwa gargari hexxeexxe qajeellisano assite baalloonsiteen. Lassinaannakinna edi wodda lassine egeꞌnebaake Andesixxe Koobuwwake loolaꞌniten. Keechuwanna Aymaara hiyyemaaka laagada haasoꞌaake manniꞌaanna dhugaa barsiinsaannan. Mammaremmaannaki miniinsha laꞌoonfataaxxa Hobolo hinaaxxe kaamolenniten. Isenna saaxinetishsha hexxemmaxxen. Konne manniꞌaa Yihowwa shiqixxe yannaꞌni hiyyo, dhibonna reyo balleessaaxxa Maxaafa Qullichchakenaaꞌni kullaannaxxa yanna qalli hiyya yoꞌoshsha eeyyannon. (Lel. 21:3, 4) Heddi manni Mageniinxe Mootummaxxa erga laqaamman.
“Hobolo,” 1974
ILLITTE BEEROBAA YEꞌEMENNEN
Iimike Bisixxe una kadeeki Alberti Shiroderiki 1977 woggaꞌni, Peeru dage dooyyeexxa yanna Illitte Beeroꞌni ergatemateꞌe kuꞌlannoshsha anee jajjabeesseen. Aninna isi hiyyeeshsha assennen. Shiqixxe yannaꞌninni Adooleessa 17, 1977 woggaꞌni Biruukiline hexxeexxe Beeteleꞌni ergatema safennen. Itti aana hexxeexxa shoole wogga, Caꞌiniinxenna Haaroonsatixxe kutaꞌni hujaannan.
Jila noꞌoxxixxa barra 1979
Adooleessa 1978 woggaꞌni, Niwu Orlaansi, Luwiziyaana, mitte lumoxxe bukkiiꞌni Elizabeet Avelone hiyyendaaxxe dayyonni afemennen. Isenna nophphiteeki anishshanni dhugaa eetaꞌneexxe maate giddon. Elizabeeti shoole woggaaꞌa, duuchchii woddixxe qajeellisanjo kaddeꞌe ergatendeen, ittan woꞌma yannaxxa ergatensha hedho isexxe assexxeemman. Weli bayyanteennabaan. Shiixxooxxe yaana uduma weli eenennen. Onkoleessa 20, 1979 woggaꞌni buliiteꞌni eꞌyinennen, okkooꞌni laminiingi Beetele ergatemmaannan.
Birukiliini Isipaanishi, hiyyendaaxxe gubaꞌeꞌni taakkaa dhaabemmennexxa yaana okkoo hexxeexxi dayyuwwa qalbe mittenni noꞌoo adhdhiteen. Okkoneechchi udumanna, wele sase gubaꞌe noꞌoo qophexxeꞌe adhdhiteen, ittan Beetelexxe ergachchoꞌni noꞌoo kiphpheen. Cimeeka hado noꞌoka karkarsati noꞌoo gargaarteexxa jaaluwwanna maate lumminsee galateeffantaannen.
Beetelooti 1986 woggaꞌni Biruukilini Ispaanishixxe gubaꞌeꞌni bukki hiyyeeꞌnaa
ORGA NOꞌOXXEꞌE MURTETI MINEꞌNI UURRA SAFENNE QICO
Keekatebeꞌnongi Baꞌleessa 1982 woggaꞌni Beetele Seeriinxe Kutaꞌni dhaabemennen. Sase wogga uduma, orga xabaqa kadonnaa Yunversite eꞌyennexxi baratannoshsha assiteen. Kuta giddo barantaannaxxa yanna, Yunayitid Isteetise giddonna butta duuchcha heddi manni lummise uudaꞌnebaaxxi hundaayye kaddeexxi mabituwwa hujeteꞌni hosseeki, Yihowwaxxi Naqaashe assiteexxe jabaxxe yaanennite kaddeexxa egeꞌnanno wodda manbeꞌa hiyyennen. Tinni yaane kuta giddo baꞌla qicoꞌni diideessendaamman.
Seeriinxe Kutaꞌni 1986 woggaꞌni, iimike toꞌatallo kadeꞌe 30 woggaꞌni baalloonsemennen. Dargaggeessa kadeennaxxeenna ediiꞌni heqqitaꞌneexxi yaane jabaxxe kaddeexxa hedanno wodda mitte darrenaaꞌni gammadeennan, wele darrenaaꞌni kinni sodaateennan.
Xabaqa kadenneki 1988 woggaꞌniten. Kaddomaleꞌe, tinni barachcho manfasiinxa hedho anxa miitoꞌaa waaleennaxxa hubateennabaan. Lumolla koobixxi barachcho mitti manji ifi dukaashshanna isi barateexxixxa barachcho baratebaake manji irra hedheeshsha asse ifi hedaashsa assitaan. Barachcho safebeꞌno edi darre manfasiinxe hedhoꞌaa assaannaxxa yaane higgeenni assannoshsha Elizabeeti anee gargaarteen. Tinni yaane yanna adhdhitoolenna, manfasiinxe hedhonni jabaatennen. Jabaxxa egeꞌna afa hedhotee haranga hasissaaxxe yaane kaddeebaaxxa egeꞌna dandeꞌeennen. Manjokee haranga laꞌo affeexxi yaane, jabaxxa mittunte Yihowwanni afatenna isoonna arda isika qalbe mitten eeyyaten.
GAMMACHCHIISSAAXXE ODOꞌAA UURRANNA SEERI EGEꞌNEEXXE KADDAASHSHA ASSA
Seeriinxa barachcho birennechchi uduma, Beetele hasissaaxxa seeriixa kutawwa orgeessateꞌninna Mageniinxe Mootummaa Murtetike mineꞌni uurrateꞌni miꞌlachcho assennen. Wiinamiki ediꞌaa metaꞌneexxa, nophphitaꞌneexxanna jijjiirendaꞌneexxa orga kipha gammachchiissaaxxe kaddoolenna haꞌurtaaxxe yaanen. Fakkeennakeꞌe, edi wodda borreessile manjokee unaannaki maallaqa qorraꞌniten, kaddomaleꞌe 1991 wogganaaꞌni sanfeꞌe borreessile maallaqi belo uwwateꞌe Seeriinxi Kuta hasissaaxxa akeette qophpheessitaashsha qorendeemman. Okkoneechchi uduma Yihowwaxxi Naqaashe maallaqi belo borreessile uwwa saffeen. Tinni yaane Beetelenna gadho hujendaꞌneexxa huje shollisseꞌeen, ittan techchi qicoꞌni mootumma seeri beloka gibira noꞌoo qortabaashsha assiteꞌeen. Mitti mitti manni tinni jijjiirra orgatika maallaqa birtaaxxenna ergatenshatixxa huje udumaa harkissaaxxen heyye hedeemman. Kaddeexxi yaane kinni tennenaaꞌni gargariti hexxeexxen. Buutotinna 1990 wogganaaꞌni kayyiꞌaa Yihowwaa mageneeffataake manniki laakkoossi edi irra lebeꞌeen. Manni taꞌa manfasiinxa sagale maallaqi belo alfateꞌni hdheen. Orga assitaꞌneexxi tinni, ittan wele heddo jijjiirra qabbaꞌneeki Yihowwa Addatemeeka garbichcha gargaaraaꞌneexxenna akeekammaxxeete kaddeexxe ille anxen uudeennen.—Zts. 15:2; Mat. 24:45.
Murtetike mineꞌni injifantaanneki, beeka xabaqa anfennexxeetebaan. Heddo yanna Yihowwake ardiki eloki adabi baallooleeyye noꞌaa haasoottaashsha asseen. Sasi Iimiki Bisinna insaꞌnexxi miniinxi amuwwa 1998 woggaꞌni gargariti hexxeexxe lumoxxe bukkiiꞌa Kuuba dangeexxa yanna tinni yaane dhugaate kaddeexxa uudeennen. Shaqquntenna ulfinni insaꞌneki mootummatixxi baallooleeyye polotikakeꞌni eꞌyinaabeꞌnoxxa insaꞌnenni bukki hinanno wodda haasonannoxxe yaane iimi darre addattaashsha asseen.
Kaddomaleꞌe, yaane seeriki tikema gophaa wodda ‘gammachchiissaaxxe odoꞌaa uurrateenna seeri egeꞌneexxe kaddaashsha assateꞌe’ murteti mineꞌni kuꞌlinannon. (Flp. 1:7) Fakkeennakeꞌe, heddo woggaaꞌa Awuroppiinxinna Bitaꞌike Kooriyiixxi mootumma sannachcha kada goph atixxa mabite noꞌoxxa ulfeessitaammabaan. Tenneꞌaa Awuroppi giddo 18,000 ittan Bitaꞌike Kooriyi giddo 19,000 caaldaaxxi dayyuwwa wodaniinxe buutonni sannachcha kaddeꞌe duula gophpheexxeꞌe usurendeen.
Muuxamakeꞌni Hageyya 7, 2011 keꞌni Awuroppiinki Manjummatixxe Mabiteki Murteti Mini, duuchchiingi Awuroppiinki bogi addetixxe buutonni sannachcha kada gophaake manjiꞌaa wele huje uwwaashsha murteesseen. Okkooꞌni Bitaꞌike Kooriyixxi Mootummatike Seeriki Murteti Mini Adooleessa 28, 2018 woggaꞌni weli fakkaattaaxxa murte murteesseen. Heenooxxi dargagge dayyuwwa noꞌoxxi jabaatte ossa gophpheele iitta hexxeexxi murte murteessendammabaan.
Illitte Beeroxxinna butta duuchchaꞌni hexxeexxe dame beeruwwaxxi seeriinxi kuta Mageniinxe Mootummaa uurrateꞌe jabaxxa yaane assiteen. Mootumma shorrichcho geesissaꞌneexxe dayyuwwa noꞌoxxee uurra noꞌaa lumoke ulfinnan. Murteti mineꞌni mitte yaane injifatanna gonphonnole, baallooleeyyeteꞌe, mootichchuwwakeenna gosuwwateꞌe dhugaa kulleennen. (Mat. 10:18) Murteessalluwwi, mootummatixxi tukkeessanoole, miidiyuwwinna baci ardi murtetike miniꞌaa shiqinsannoke woraqatuwwaꞌninna haasoonnanno wodda laꞌoonfantaannexxa xiqsuwwa hubata hasissaan. Qajeelto qalbe afeeki manni Yihowwaxxi Naqaashe hitta hedhee manna kandeexxanna addantaꞌneexxi yaane mayekeꞌni hundeessendeexxe kaddeexxa barateꞌeen. Konne manni giddiiꞌni mitti mitti addeti noꞌonni mitte kadeen.
YIHOWWAA, GALATI ATEE GEYO!
Saxxeexxa 40 wogguwwa, seeriki welt abidendeexxe yaanuwwaa butta duuchchaꞌni hexxeexxe dame beeruwwanni welti hujatixxanna heddo lumollamma murtetike mini edonna jabaxxe baallooleeyye edo uurratixxa mabite alfeennan. Illitte beeroꞌninna butta duuchchixxe dame beeroxxe seeriinxe kutaꞌni aninni welti hujjaammaxxa dayyuwwa yoꞌoshsha eeyyaannen, ittan jajaannen. Hedho anxi eebbatinna badhaadhiki woꞌmiteꞌeen.
Elizabeeti saxxeexxa 45 wogga elo yoꞌonxa yanna jaalalatinna addatenshati anee gargaartaꞌni turteen. Tenne yaaneꞌaa isee galateeffataannen, buutotinna ise anee gargaartaammaki hunna isee gophissaꞌneexxe jabaxxe dhibonni dhibendaꞌnindemman.
Jabeeninna injifachcho dandeette noꞌoxxi callinni kaddaaxxe yaane kaddeebaaxxa hedho noꞌoxxeꞌni uundeennen. Daawiti hiyyemashshanni “Yihowwa arda isikee jabeennaken” (Far. 28:8) Dhugaandinni “Loli Yihowwaken.”