Kwosana na Lũka
12 Ĩvindanĩ yĩu, ĩkomano ya andũ ngili mbingĩ nĩyoombanie vamwe nginya weethĩa nĩmeũkinyangana, na ambĩĩa kwa kũtavya amanyĩwʼa make, akĩmea atĩĩ: “Ĩkalai mwĩsũvĩanĩte na ĩlawa ya Avalisi, nayo nĩ wanganganyʼa. 2 Ĩndĩ vaiĩ ũndũ mũvwʼĩke nesa ũtakavuanwʼa, na vaiĩ kĩndũ kya kĩmbithĩ kĩtakamanyĩka. 3 Kwoou, ũndũ o na wĩva ũla mũneenaa kĩvindunĩ ũkeewʼĩka kyeninĩ, na ũndũ ũla mũneenaa na kĩwe mwĩ tũsũmbanĩ twenyu twa nthĩnĩ ũkatavanwʼa nyũmbanĩ ĩũlũ. 4 O na ĩngĩ, nĩngũmwĩa anyanyawa, mũikamakĩe ala moaaa mwĩĩ na ĩtina wa vau mai ũndũ ũngĩ matonya kwĩka. 5 Ĩndĩ nĩngũmũtavya ũla mwaĩle kũkĩa: Kĩai Ũla ĩtina wa kũaa wĩ na ũkũmũ wa kwĩkya Ngienanĩ. * Ĩĩ, nĩngũmũtavya, Ũsu nĩwe mwaĩle kũkĩa. 6 Tũsũni tũtano tũitesawa masendi o elĩ? * Ĩndĩ vaiĩ kamwe katwʼo Ngai wũlawa nĩko. 7 Ĩndĩ o na nzwʼĩĩ syonthe sya mũtwe wenyu nĩ ndale. Mũikethĩwe na wia; mwĩ ma vata mũno kwĩ tũsũni twingĩ.
8 “Nĩngũmwĩa, kĩla mũndũ ũmbĩtĩkĩlaa mbee wa andũ, Mwana wa mũndũ akamwĩtĩkĩla mbee wa alaĩka ma Ngai. 9 Ĩndĩ mũndũ o na wĩva ũla ũngaĩaa mbee wa andũ akakaĩwa mbee wa alaĩka ma Ngai. 10 Na kĩla mũndũ ũneenaa naĩ ĩũlũ wa Mwana wa mũndũ akaekewa, ĩndĩ mũndũ o na wĩva ũla ũumaa veva mũtheu ndakaekewa. 11 Na yĩla mamũtwaa mbee wa ĩkomano ya andũ, * mbee wa anene ma silikalĩ, kana mbee wa ala me na ũkũmũ, mũikavũavũane ĩũlũ wa ũndũ mwĩasya nĩ kana mwĩtetee kana kĩla mwĩneena, 12 nũndũ veva mũtheu ũkamũmanyĩsya o saanĩ ũsu maũndũ ala mwaĩlĩte kũneena.”
13 Na ĩndĩ mũndũ ũmwe aneena e ĩkomanonĩ, akyasya: “Mũmanyĩsya, ĩa mwana-a-ia andaĩe ũtiĩwa.” 14 Nake amwĩa: “Mũndũ we, nũũ ũla ũndwʼĩte mũsili kana mwĩwʼanĩthya katĩ wenyu mwĩ elĩ?” 15 Nĩvo ĩndĩ wameie: “Ĩkalai mwĩ metho na mũyĩsũvĩana na mĩthemba yonthe ya ĩtomo, nũndũ o na yĩla mũndũ wĩ na malĩ mbingĩ, thayũ wake ndumanaa na syĩndũ ila wĩ nasyo.” 16 Na amina kwasya ũu amanenga ngelekanyʼo, amea: “Mũũnda wa mũndũ ũmwe mũthwii nĩwasyaie nesa. 17 Na kwoou ambĩĩa kũsũanĩa, ‘Yu nĩĩka ata nũndũ ndi na vandũ nũmbanĩsya ngetha yakwa?’ 18 Na ĩndĩ asya, ‘Ũũ nĩwʼo ngwĩka: Nĩomboa makũmbĩ makwa na ndyaka angĩ manene, na vau nĩ vo ngũmbanĩsya ngetha yakwa yonthe na syĩndũ syakwa syonthe, 19 na ngeea thayũ wakwa: “Wĩ na syĩndũ mbingĩ nzeo syũmbanĩtwʼe kwondũ wa myaka mingĩ; thũmũa, ũye, ũnywʼe, na ũitana.”’ 20 Ĩndĩ Ngai amwĩa, ‘We mũndũ mũtumanu, ũtukũ ũũ nĩmekwenda thayũ waku. Nũũ ĩndĩ ũkatiĩwa syĩndũ isu wiĩte?’ 21 Kwoou, ũu nĩwʼo kwĩthĩawa ethĩwa mũndũ aiĩte ũthwii kwondũ wake na ti mũthwii kwa Ngai.”
22 Na ĩndĩ amea amanyĩwʼa make atĩĩ: “Kĩĩ nĩkyo kĩtumi ngũmwĩa, mũikemakĩe nũndũ wa mathayũ menyu ĩũlũ wa kĩla mũkaya kana nũndũ wa mĩĩ yenyu ĩũlũ wa kĩla mũkekĩa. 23 Nũndũ thayũ wĩ vata mũno kwĩ lĩu na mwĩĩ kwĩ ngũa. 24 Sisyai nesa ngũngũũ: Iivandaa mbeũ kana ikaketha; iyĩthĩawa na makũmbĩ kana kũndũ kwa kwia syĩndũ; o na ũu wĩ o vo, Ngai nũiĩthasya. Inywʼĩ mũi ma vata mũno kwĩ nyũnyi? 25 Nũũ katĩ wenyu ũtonya kwongela thayũ wake mũkono ũmwe nũndũ wa kwĩmakĩa? 26 Kwoou, ethĩwa mũitonya kwĩka kaũndũ kanini ta kau, nĩkĩ mũkwĩmakĩa ĩũlũ wa maũndũ ala angĩ? 27 Sisyai nesa ũndũ malaa ma lili mameaa: Maitethasya wĩa o na mayokothaa; ĩndĩ nĩngũmwĩa kana o na Solomoni ũnenenĩ wake wʼonthe ndaaĩvwʼĩka ta yĩmwe yamo. 28 Ethĩwa ũu nĩwʼo Ngai ũvwʼĩkaa mĩtĩ ya kĩthekanĩ ĩla yĩ vo ũmũnthĩ na ũnĩ ĩyĩkwʼa ikonĩ, ndakamũvwʼĩka mbee mũno inywʼĩ mwĩ na mũĩkĩĩo mũnini! 29 Kwoou ekai kũmantha kĩla mwĩya kana kĩla mwĩnywʼa, na ekai kwĩmakĩa; 30 nũndũ syĩndũ isu syonthe nĩsyo andũ ma mbaĩ ingĩ masembanasya nasyo, ĩndĩ Ĩthe wenyu nĩwĩsĩ mwĩ na vata wa syĩndũ isu. 31 Vandũ va ũu, endeeai kũmantha Ũsumbĩ wake, na syĩndũ isu mũkongeleelwa.
32 “Mũikethĩwe na wia, ĩĩthya ĩnini, nũndũ Ĩthe wenyu nĩwendeeiwʼe nĩ kũmũnenga Ũsumbĩ. 33 Thoosyai kĩla mwĩ nakyo na mũyumya mĩthĩnzĩo kwondũ wa ngya. * Seũvyai mĩvuko ya mbesa ĩla ĩtanangĩkaa, nawʼo nĩ ũthwii ũtathelaa wĩ ĩtunĩ, vala kĩngʼei kĩtathengeea kana ngulu ĩkaya. 34 Nũndũ vala ũthwii wenyu ũĩ, nĩ vo ngoo syenyu syĩthĩawa.
35 “Ĩkĩai ngũa na mũyĩthĩwa mwĩyũmbanĩtye * na taa syenyu syakene, 36 nenyu mwaĩle kwĩthĩwa mũilye andũ meteele vwana woo asyoke kuma mũtwaanonĩ, nĩ kana ooka na akũnanga, methĩwe matonya kũmũvingũĩa mĩtũkĩ. 37 Nĩ ndanu ngombo ila vwana wasyo ooka wĩsyĩthĩa isyaĩĩsye! Nĩ wʼo nĩngũmwĩa, akeekĩa * ngũa sya wĩa na aisyĩa syĩkale mesanĩ, na ĩndĩ ayũka kũithũkũma. 38 O na ooka ũsyaĩĩsyonĩ wa kelĩ, * kana ũsyaĩĩsyonĩ wa katatũ, * na aisyĩthĩa syĩyũmbanĩtye, ikeethĩwa syĩ ndanu! 39 Ĩndĩ manyai ũũ, ta kethĩwa mwene nyũmba nĩweesĩ ĩsaa yĩla kĩngʼei kĩũka, ndaeka nyũmba yake ĩtũlwe. 40 Nenyu ĩkalai mwĩyũmbanĩtye, nũndũ Mwana wa mũndũ akooka ĩsaa yĩla mũtataĩĩe.”
41 Na Vetelo amũkũlya atĩĩ: “Mwĩaĩi, no ithyĩ ũũtavya ngelekanyʼo ĩno, kana nĩ kĩla mũndũ?” 42 Nake Mwĩaĩi amwĩa: “Nũũ ĩndĩ mũũngamĩi wa nyũmba * mũĩkĩĩku na mũĩ, ũla vwana wake wamũnyuvie nĩ kana aũngamĩe athũkũmi make, * na aiendeea kũmanengae kĩthimo kĩla kyaĩle kya lĩu ĩvinda yĩla yaĩle? 43 Ngombo ĩsu ĩkeethĩwa na ũtanu ethĩwa vwana wayo ooka akeethĩa ĩyĩka ũu! 44 Nĩmũtavya wʼo, akamĩnyuva ĩũngamĩe syĩndũ syake syonthe. 45 Ĩndĩ ngombo ĩsu ĩkambĩĩa kwasya ngoonĩ yayo, ‘Vwana wakwa nũkwĩkalanga ayĩsa kũka,’ na ĩyambĩĩa kũvũa athũkũmi aũme na athũkũmi aka na kũya na kũnywʼa na kũmilwa, 46 vwana wa ngombo ĩsu akooka mũthenya ũla ĩtataĩe na ĩsaa yĩla ĩtesĩ, na akamĩthĩnyʼa mũno na aimĩnenga kĩanda kyayo vamwe na ala mate aĩkĩĩku. 47 Kwoou ngombo ĩla yaeleiwe kwenda kwa vwana wayo ĩndĩ ndyaaĩyũmbanyʼa kana ĩkeka kĩla wamĩtavĩtye yĩke, * ĩkakũnwa ivoko mbingĩ. 48 Ĩndĩ ĩla ĩtaaelewa na yeeka maũndũ maaĩlĩte kũtuma ĩkũnwa ivoko, ĩkakũnwa ivoko nini. Kwa wʼo, kĩla mũndũ ũnengetwe mbingĩ, akaandũwa mbingĩ, na ũla wiĩtwe aũngamĩe maũndũ maingĩ, akendeka eanĩsye maũndũ maingĩ mũno.
49 “Nookie kwakanyʼa mwaki ĩũlũ wa nthĩ, na yu nĩ ũndũ ũngĩ mwaũ ngwenda ethĩwa mwaki ũsu nĩ mwakanyʼe? 50 Kwa wʼo, nĩ na ũvatiso naĩle kũvatiswa nawʼo, na nĩngũthĩnĩka mũno nginya yĩla ũkathela! 51 Mwĩona ta nookie kũete mũuo kũũ nthĩ? Aiee, ndyaaũka kũete mũuo, ĩndĩ mũaanĩko. 52 Nũndũ kuma yu na kũendeea vakeethĩawa andũ atano nyũmbanĩ ĩmwe maanĩkĩte; atatũ makookĩlĩla elĩ, na elĩ mayũkĩlĩla atatũ. 53 Makeethĩwa maanĩkĩte; ĩthe akookĩlĩla mwana nake mwana ayũkĩlĩla ĩthe, inyia akookĩlĩla mwĩĩtu wake nake mwĩĩtu ayũkĩlĩla inyia wake, inyia wa mũũme akookĩlĩla mũka-a-mwana nake mũka-a-mwana ayũkĩlĩla inyia wa mũũme.”
54 Na ĩndĩ ayĩa ĩkomano atĩĩ: “Yĩla mwoona ĩtu yaumĩla ũthũĩlonĩ wa syũa, mwaasya, ‘Kĩuutani nĩkyũkĩte,’ na ũu ũyĩthĩwa. 55 Na yĩla mwoona kĩseve kĩuutanĩte kuma ngalĩko ya ĩtheo, mwaasya, ‘Nĩkũkwĩthĩwa ũvyũvu mwingĩ,’ na ũu ũyĩthĩwa. 56 Anganganyʼa, nĩmũsiasya na mũkamanya ũndũ nthĩ na yayaya ikwĩthĩwa iilye, ĩndĩ nĩkĩ mũtesĩ kũsisya na kũmanya yĩĩ nĩ ĩvinda yĩkũ? 57 Nĩkĩ mũtesilĩlaa mũkamanya ũla ũlũngalu? 58 Kwa ngelekanyʼo, yĩla ũendete kwa mũtongoi, wĩ na ũla ũkũsikatĩte, tata wĩwʼane nake mwĩ nzĩanĩ nĩ kana ndakese kũũnengane kwa mũsili, nake mũsili aikũnengane kwa mũsikalĩ wa kotinĩ, nake mũsikalĩ wa kotinĩ aikwĩkya yela. 59 Nĩũtavya kana ndũkauma vau nongi nginya yĩla ũkaĩva mbesa syonthe ila ũtwʼĩĩwe.”