Mwambĩlĩĩlyo

41 Ĩtina wa myaka ĩlĩ mĩima, Valao nĩwaotie aũngeme ũtee wa Ũsĩ wa Nile. 2 Na sisya, nĩwoonie ngʼombe nga mũonza nou na syaĩ na mĩĩ mĩseo syambatĩte kuma ũsĩnĩ, na syaĩsaa nyeki ĩla yameete ũtee wa Nile. 3 Na ĩtina wa ngʼombe isu, vaĩ ngʼombe ingĩ nga mũonza syaĩ mosu na syaĩ na mĩĩ mĩthũku o nasyo syambatĩte kuma Nile, na syaũngama vakuvĩ na ila ngʼombe nou ũtumonĩ wa Ũsĩ wa Nile. 4 Na ĩndĩ ila ngʼombe mosu syaĩ na mĩĩ mĩthũku syambĩĩa kũya ila ngʼombe mũonza nou na syaĩ na mĩĩ mĩseo. Ĩtina wa ũu, Valao nĩwaamũkie.

5 Na ĩndĩ asyoka too ĩngĩ na aota ndoto ya kelĩ. Oonie iia mũonza iimea ĩtinanĩ yĩmwe, nasyo syaĩ nzeo na syasyaĩte nesa. 6 Na ĩtina wasyo, iia ingĩ mũonza syamea, nasyo syaĩ ntheke na nĩsyavĩvĩtwʼe nĩ kĩseve kĩla kyaumĩte ngalĩko ya wumĩlonĩ wa sua. 7 Na iia ila ntheke syambĩĩa kũmelya ila iia mũonza nzeo na syasyaĩte nesa. Nĩvo ĩndĩ Valao waamũkie na amanya kana ĩsu yaĩ ndoto.

8 Ĩndĩ kwakya nĩwambĩĩie kũthĩnĩka.* Na kwoou atũmana athembi onthe ma Misili ala meekaa syama sya ũwe na aũme onthe oĩ ma Misili. Na Valao amaelesya ndoto syake, ĩndĩ vayaĩ ũmwe waĩ atonya kũalyũlĩla Valao ndoto isu.

9 Nĩvo ĩndĩ mũnene wa anengani ma mbinyu waneenie na Valao, aimwĩa: “Ũmũnthĩ, nĩngumbũla naĩ syakwa. 10 Valao nĩwathatiw’e nĩ athũkũmi make na kwoou ambĩkya yela yĩla yaũngamĩwe nĩ mũnene wa asungi ma mũsumbĩ; ambĩkisye vo nĩ na mũnene wa aui ma mĩkate. 11 Ĩtina wa ũu, ithyelĩ nĩtwaotie ndoto ũtukũ o ũmwe. Kĩla ũmwe witũ nĩwaotie ndoto, kĩla ĩmwe yĩ na ũalyũlo wayo. 12 Na vau twaĩ vaĩ mwanake Mũevelania, ũla waĩ mũthũkũmi wa mũnene wa asungi ma mũsumbĩ. Yĩla twamũeleisye ndoto isu, nĩwatũtavisye ũalyũlo wa kĩla ndoto. 13 O ũndũ watũalyũlĩle ndoto sitũ, now’o kweekĩkie. Nyie nĩnatũngiwe kĩandanĩ kyakwa, ĩndĩ mũndũ ũla ũngĩ asũw’a.”

14 Kwoou Valao atũmana Yosevu, namo mamumya yela* na mĩtũkĩ mamũete. Nĩweenzie nzw’ĩĩ syake na asenzya ngũa syake na alika vala ve Valao. 15 Na ĩndĩ Valao eea Yosevu: “Nĩnĩotie ndoto, ĩndĩ vai ũmwe ũtonya kũmĩalyũla. Na yu nĩneew’a kana no wĩw’e ndoto na ũkamĩalyũla.” 16 Nĩvo ĩndĩ Yosevu wasũngĩie Valao amwĩa: “Ndyaĩle kũkumw’a ũndũnĩ ũũ! Ngai nĩwe ũkũweta maũndũ maseo kwondũ wa Valao.”

17 Na ĩndĩ Valao aendeea kũmwĩa Yosevu: “Ndotonĩ yakwa nĩĩũngeme ũtumonĩ wa Ũsĩ wa Nile. 18 Na sisya, nĩnonie ng’ombe nga mũonza nou syĩĩ na mĩĩ mĩseo syambatĩte kuma Nile, na syambĩĩa kũya nyeki ĩla ĩmeete ũtee wa Nile. 19 Ĩtina wa isu, nĩnonie ngʼombe ingĩ nga mũonza syambatĩte, nasyo syĩĩ mbonzu na mosu na syĩĩ na mĩĩ mĩthũku mũno. Nthĩ yonthe ya Misili ndyaaona ngʼombe ingĩ syĩ na mĩĩ ĩthũkĩte ũu. 20 Nĩvo ĩndĩ ila ngʼombe mosu na syĩĩ na mĩĩ mĩthũku syambĩĩie kũya ila ng’ombe sya mbee mũonza nou. 21 Ĩndĩ yĩla iminie kũiya vai mũndũ eĩ atonya kũmanya kana nĩsyeeka ũu, nũndũ mĩĩ yasyo yĩĩ mĩthũku o ta mwambĩĩonĩ. Ĩtina wa ũu, nĩnĩamũkie.

22 “Ĩtina wa ũu, nĩnonie ndotonĩ yakwa iia mũonza iimea ĩtinanĩ yĩmwe, nasyo syĩĩ nzeo na nĩsyĩĩsyaĩte nesa. 23 Na ĩtina wasyo, nĩnonie iia mũonza mboovu iimea, nasyo syĩĩ ntheke na nĩsyĩĩvĩvĩtwʼe nĩ kĩseve kĩla kyumaa ngalĩko ya wumĩlonĩ wa sua. 24 Nĩvo ĩndĩ iia ila ntheke syambĩĩie kũmelya iia ila mũonza nou. Na yĩla nĩtavisye athembi ala mekaa syama sya ũwe ndoto ĩsu, vai ũmwe woo ũnavota kũngelesya yo.”

25 Nĩvo ĩndĩ Yosevu wamwĩie Valao: “Ndoto isu sya Valao no ndoto ĩmwe na nivwʼanene. Ngai ũla wa w’o nũtavĩtye Valao kĩla we mwene ũkwĩka. 26 Ila ngʼombe nga mũonza nzeo nĩ myaka mũonza. O ta ũu, ila iia mũonza nzeo nĩ myaka mũonza. Ndoto isu no ndoto ĩmwe na nivwʼanene. 27 Ila ngʼombe nga mũonza syĩĩ mosu na syĩĩ na mĩĩ mĩthũku syambatie ĩtina wa isu nĩ myaka mũonza, na ila iia nthei mũonza ivĩvĩtwʼe nĩ kĩseve kĩla kyumĩte ngalĩko ya wumĩlonĩ wa sua, ikeethĩwa myaka mũonza ya yũa. 28 Kwoou, o tondũ natavya Valao, Ngai ũla wa wʼo nũtumĩte Valao ona kĩla we mwene ũkwĩka.

29 “Nĩkũkwĩthĩwa na myaka mũonza ya lĩu mwingĩ vyũ nthĩ yonthe ya Misili. 30 Ĩndĩ vate ndĩi, ĩtina wayo kũkeethĩwa na myaka mũonza ya yũa, na andũ makoolwa vyũ nĩ lĩu mwingĩ ũla ũkwĩthĩwa nthĩ ya Misili, na yũa yĩu yĩkaananga nthĩ ĩno. 31 Na lĩu mwingĩ ũla ũkwĩthĩwa nthĩ ĩno ndũkalilikanwa nũndũ wa yũa yĩla yĩkoka ĩtina wa ũu, nũndũ yĩkeethĩwa yĩ ĩvyũ mũno. 32 Ngai ũla wa wʼo nũtumie Valao aota ndoto ĩsu kelĩ nũndũ nũtwʼĩte vyũ kwĩka ũndũ ũsu, na Ngai ũla wa wʼo nũkwĩanĩsya ũndũ ũsu o mĩtũkĩ.

33 “Yu ĩndĩ, Valao namanthe mũndũ mũĩ na wĩ na ũmanyi nĩ kana aũngamĩe nthĩ ya Misili. 34 Na Valao nĩ ose ĩtambya na ainyuva asyaĩĩsya ĩũlũ wa nthĩ, nake nakolanyʼe kĩlungu kya katano kya ũsyao wa Misili ĩvindanĩ ya myaka mũonza ya lĩu mwingĩ. 35 Na nĩmakolanyʼe lĩu wʼonthe myakanĩ ĩsu mĩseo yũkĩte, na nĩmombanyʼe lĩu wa mbaa ngetha ungu wa ũkũmũ wa Valao, na mayĩia lĩu ũsu ndũanĩ syĩ kĩvathũkany’o na maiũsũvĩa. 36 Na lĩu ũsu ũkeethĩwa kwondũ wa ĩ nthĩ myakanĩ mũonza ya yũa ĩla ĩkethĩwa ĩũlũ wa nthĩ ya Misili, nĩ kana nthĩ ĩno ndĩkaminwe nĩ yũa.”

37 Ũndũ ũsu nĩwendeeisye Valao na athũkũmi make onthe. 38 Na kwoou Valao eea athũkũmi make atĩĩ: “Nĩvethĩwa mũndũ ũngĩ ta ũũ wĩ na veva wa Ngai?” 39 Na ĩndĩ Valao amwĩa Yosevu: “Nũndũ Ngai nũkũmanyĩthĩtye ũndũ ũsu, vai ũngĩ mũĩ na wĩ na ũmanyi taku. 40 Nue mwene ũkethĩawa ĩũlũ wa nyũmba yakwa, na andũ makwa onthe makakwĩwʼaa maũndũnĩ onthe. Na no nyie nĩ weka ngethĩawa nĩ mũnene kwĩ uwe nũndũ nĩ mũsumbĩ.”* 41 Na Valao ongela kwĩa Yosevu: “Sisya, nĩnakwia ĩũlũ wa nthĩ yonthe ya Misili.” 42 Nĩvo ĩndĩ Valao waumisye mbete yake ya kwĩkĩa mũulĩ kwʼokonĩ kwake mwene na amĩkĩa kwʼokonĩ kwa Yosevu na amwĩkĩa ngũa sya katane nzeo na eekĩa ĩsoa ya thaavu ngingonĩ yake. 43 O na eka ũu, nĩwamũtũlilye ĩkasyanĩ ya kelĩ ũnenenĩ yĩla waĩ nayo, na andũ maendaa mbee wake mayasya na wasya mũnene, “Avileki!”* Na kwoou amwia ĩũlũ wa nthĩ yonthe ya Misili.

44 Na Valao aendeea kwĩa Yosevu atĩĩ: “Ninyie Valao, ĩndĩ vai mũndũ ũkethĩawa atonya kwĩka ũndũ o na ũmwe* nthĩ yonthe ya Misili ũtanenganĩte mwanya.” 45 Ĩtina wa ũu, Valao nĩwamũtwʼĩĩie Yosevu ĩsyĩtwa Nzavenathi-vanea na amũnenga Asenathi mwĩĩtu wa Votivela, ũla waĩ mũthembi wa Oni,* ethĩwe kĩveti kyake. Na Yosevu ambĩĩa kũsyaĩĩsya maũndũ* nthĩ ya Misili. 46 Yosevu aĩ na myaka 30 yĩla waũngamie mbee wa Valao mũsumbĩ wa Misili.*

Na ĩndĩ Yosevu auma mbee wa Valao na atembea nthĩ yonthe ya Misili. 47 Na ĩvindanĩ ya myaka mũonza ya lĩu mwingĩ, nthĩ ĩsu nĩyasyaie mũno.* 48 Na aendeea kũkolanyʼa lĩu wʼonthe kuma nthĩ ya Misili myakanĩ ĩsu mũonza, na nĩwoombanasya lĩu ndũanĩ syĩ kĩvathũkanyʼo. Nthĩnĩ wa kĩla ndũa nĩwaiaa lĩu kuma mĩũndanĩ ĩla yamĩthyũlũlũkĩte. 49 Na Yosevu aendeea kũmbanyʼa lĩu mwingĩ mũno wa mbaa ngetha, o ta kĩthangathĩ kya ũkanga, nginya mũthya maeka kũũthima nũndũ ndwaĩ ũthimĩka.

50 Na mwaka wa yũa ũtanavika, Yosevu nĩwasyaĩwe tũvĩsĩ twĩlĩ, tũla wasyaĩwe nĩ Asenathi mwĩĩtu wa Votivela, ũla waĩ mũthembi wa Oni.* 51 Na Yosevu eeta mwana wake ũla mũkũũ Manase,* nĩkwĩthĩwa aisye, “Ngai nũtumĩte nũlwa nĩ thĩna wakwa na nyũmba yonthe ya nau.” 52 Na eeta mwana wake wa kelĩ Evilaimu,* nĩkwĩthĩwa aisye, “Ngai nũtumĩte nĩthĩwa na ũsyao nĩ nthĩ ya thĩna wakwa.”

53 Na ĩndĩ myaka mũonza ya lĩu mwingĩ nthĩ ya Misili nĩyathelile, 54 na ĩla myaka mũonza ya yũa yambĩĩa, o tondũ Yosevu waĩtye. Na kweethĩwa yũa nthĩ syonthe, ĩndĩ nthĩ yonthe ya Misili yaĩ na lĩu.* 55 Mũthya, nthĩ yonthe ya Misili nĩyakwatiwe nĩ yũa, na andũ mambĩĩa kũmũĩĩa Valao kwondũ wa lĩu.* Nĩvo ĩndĩ Valao weeie Amisili onthe atĩĩ: “Endai vala ve Yosevu, na mũyĩka kĩla ũkũmũtavya.” 56 Na yũa yĩu nĩyaendeeie ĩũlũ wa nthĩ yonthe. Na ĩndĩ Yosevu ambĩĩa kũvingũa makũmbĩ onthe ala maĩ namo na kũthooesya Amisili lĩu, nũndũ yũa yĩu nĩyanyamaĩtye nthĩ ya Misili mũno. 57 Eka ũu, andũ ĩũlũ wa nthĩ yonthe nĩmookie Misili kũthooa lĩu kuma vala ve Yosevu, nũndũ yũa yĩu nĩyanyamaĩtye mũno nthĩ yonthe.