ĨSOMO YA 32

Ũsumbĩ wa Ngai Yu Nũsumbĩkĩte!

Yĩla yĩ na Movano

Ũsumbĩ wa Ngai wambĩĩie kũsumbĩka ĩtunĩ mwaka wa 1914. Na mwakanĩ o ũsu nowʼo mĩthenya ya mũminũkĩlyo ya kũsumbĩka kwa andũ yambĩĩie. Twĩsĩ ũu ata? Sisya wone ũndũ Mbivilia yathanie, na ũndũ maũndũ methĩĩtwe mailye vaa ĩũlũ wa nthĩ kuma mwaka wa 1914, o vamwe na mĩtuo ya andũ.

1. Wathani wa Mbivilia wĩonanyʼa ata?

Ĩvuku ya Ndanieli nĩyonanĩtye kana Ũsumbĩ wa Ngai waĩ wambĩĩe kũsumbĩka mũthyanĩ wa ĩvinda yĩtĩtwe “mavinda mũonza.” (Ndanieli 4:16, 17) Ĩtina wa myaka mingĩ Yesũ nĩwesie kwĩta ĩvinda yĩu “mavinda ala manyuve ma mbaĩ ingĩ,” na oonanyʼa kana mayaĩ mathelu. (Luka 21:24) O tondũ tũkwona, mavinda asu mũonza mathelile mwakanĩ wa 1914.

2. Kuma mwaka wa 1914, maũndũ methĩĩtwe mailye ata vaa ĩũlũ wa nthĩ?

Amanyĩwʼa ma Yesũ mamũkũlilye atĩĩ: “Wonanyʼo nĩ wĩva wa kwĩthĩwa vo kwaku, na wa mũminũkĩlyo wa ĩvinda yĩĩ?” (Mathayo 24:3) Yesũ amasũngĩie amatavya kana ve maũndũ maingĩ ala maĩ mekĩke ĩtina wa ambĩĩa kũsumbĩka ĩtunĩ e Mũsumbĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai. Maũndũ asu nĩ ta makaũ, ũnyivu wa lĩu, na ithingitho sya nthĩ. (Soma Mathayo 24:7.) O na ĩngĩ, Mbivilia nĩyasyokie yathana kana nũndũ wa mĩkalĩle ĩla andũ maĩ methĩwe nayo “mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo,” mavinda maĩ methĩwe me “momũ.” (2 Timotheo 3:1-5) Maũndũ asu onthe nĩmonekete ũtheinĩ, na mũno mũno kuma mwaka wa 1914.

3. Nĩkĩ maũndũ methĩĩtwe me mathũku kuma yĩla Ũsumbĩ wa Ngai wambĩĩie kũsumbĩka?

Ĩtina wa ĩvinda ĩkuvĩ Yesũ amina kwĩthĩwa Mũsumbĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai, nĩwokitie na Satani na ndaimoni syake. Satani nĩwasindiwe kaũnĩ ũsu. Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Ekwʼa nthĩ, na alaĩka make mekwʼa nthĩ vamwe nake.” (Ũvuanyʼo 12:9, 10, 12) Satani e na ũthatu mwingĩ mũno nũndũ nĩwĩsĩ okĩte kwanangwa. Kwoou nĩwe ũtumĩte kwĩthĩwa na mathĩna vaa ĩũlũ wa nthĩ. Ti ũsengyʼo kwĩthĩwa maũndũ mathũkĩte ũu! Ĩndĩ Ũsumbĩ wa Ngai ũkamina mathĩna asu onthe.

ĨMANYĨSYE MŨNANGO

Ĩmanyĩsye wone nĩkĩ twaasya kana Ũsumbĩ wa Ngai wambĩĩie kũsumbĩka mwaka wa 1914, na kĩla twaĩlĩte kwĩka.

4. Wathani wa Mbivilia wonanĩtye kana Ũsumbĩ wa Ngai wambĩĩie kũsumbĩka mwaka wa 1914

Ĩloelei VITIO.

VITIO: Ũsumbĩ wa Ngai Wambĩĩie Kũsumbĩka 1914 (5:02)

Kwĩsĩla ndotonĩ, Ngai nĩwoonisye Mũsumbĩ Nevukatilesa wa Mbaviloni kĩla kyaĩ kĩkĩke ĩvindanĩ yũkĩte. Kwosana na ũndũ Ndanieli waeleisye, ndoto ĩsu yakonetye ũsumbĩ wa Nevukatilesa, na Ũsumbĩ wa Ngai.—Somai Ndanieli 4:17.a

Somai Ndanieli 4:20-26, na ĩndĩ mũitũmĩa maũndũ ala me kyatinĩ kũsũngĩa makũlyo aa maatĩĩe:

(A) Nevukatilesa oonie kyaũ ndotonĩ yake? —Sisya mũsoa wa 20, na 21.
(B) Ũla mũtĩ waĩ wĩkwe ata?—Sisya mũsoa wa 23.
(C) Vesaa kwĩthĩwa ata mũthyanĩ wa ala “mavinda mũonza”?—Sisya mũsoa wa 26.

Ũndũ Ũla Mũtĩ Ũkonanĩtye na Ũsumbĩ wa Ngai

WATHANI (Ndanieli 4:20-36)

Ũsumbĩki

(A) Mũtĩ mũnene

Ũsumbĩki nĩwatilĩĩilwe

(B) “Tema mũtĩ ũvalũke” na “mavinda mũonza mavĩte”

Kĩtina kya mũtĩ kĩ kyove na kĩtangʼa kya kĩaa na ũthuku.

Ũsumbĩki nĩwatũngĩĩiwe

(C) “Ũsumbĩ waku ũkeethĩwa wĩ mũlũmu kwaku”

Yĩla wathani ũsu weanĩie kwa ĩvinda ya mbee . . .

(D) Mũtĩ ũsu woonanasya ũũ?—Sisya mũsoa wa 22.
(E) Ũsumbĩki wake watilĩĩilwe ĩndĩĩ?—Somai Ndanieli 4:29-33.
(F) Veekĩkie ata kwa Nevukatilesa ĩtina wa ala “mavinda mũonza”?—Somai Ndanieli 4:34-36.

KWĨANĨWʼA KWA ĨVINDA YA MBEE

Ũsumbĩki

(D) Mũsumbĩ Nevukatilesa wa Mbaviloni

Mũsumbĩ Nevukatilesa aũngye e na mĩyimbyo mingĩ mũno.

Ũsumbĩki nĩwatilĩĩilwe

(E) Ĩtina wa Mwaka wa 606 mbee wa Klĩsto, Nevukatilesa nĩwawaie mũtwe na eethĩwa atatonya kũsumbĩka kwa ĩvinda ya myaka mũonza

Nevukatilesa atulĩtye ndu aiya nyeki ta nyamũ.

Ũsumbĩki nĩwatũngĩĩiwe

(F) Nevukatilesa nĩwavoie na asyoka ũsumbĩnĩ wake

Mũsumbĩ Nevukatilesa okĩlĩtye moko na ĩũlũ asyaĩtye matunĩ.

Yĩla wathani ũsu weanĩie kwa ĩvinda ya kelĩ . . .

(G) Mũtĩ ũsu woonanasya aaũ? —Somai 1 Mavinda 29:23.
(H) Ũsumbĩki woo watilĩĩilwe ata? Twĩsĩ ata kana mayaendeee na kũsumbĩka yĩla Yesũ waĩ vaa ĩũlũ wa nthĩ? —Somai Luka 21:24.
(I) Ũsumbĩki ũsu watũngĩĩiwe va, na ĩndĩĩ?

KWĨANĨWʼA KWA ĨVINDA YA KELĨ

Ũsumbĩki

(G) Asumbĩ ma Isilaeli ala maũngamĩe Ũsumbĩ wa Ngai

Asumbĩ ala masumbĩkĩte Isilaeli mailyĩ ivĩlanĩ sya ũsumbĩ. Maathĩtwe nĩ kyeni.

Ũsumbĩki nĩwatilĩĩilwe

(H) Yelusaleme nĩyaanangiwe, na ũsumbĩki wa asumbĩ ma Isilaeli weethĩwa ũte vo vandũ va myaka 2,520

Mwaka wa 607 Mbee wa Klĩsto Yelusaleme nĩyaanangiwe na mwaki. Na ĩndĩ myaka 2,520 yavĩta.

Ũsumbĩki nĩwatũngĩĩiwe

(I) Yesũ nĩwambĩĩie kũsumbĩka ĩtunĩ e Mũsumbĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai

Yesũ asumbĩkĩte nthĩ e ĩtunĩ ekalĩle kĩvĩla kyake kya Ũsumbĩ mwaka wa 1914 Ĩtina wa Klĩsto. Kyeni kĩkenete kuma vala ũĩ.

Ala mavinda mũonza me na ũasa wĩana ata?

Ilungu imwe nthĩnĩ wa Mbivilia nitũtetheeasya kũelewa ilungu ila ingĩ nesanga. Kwa ngelekanyʼo, ĩvuku ya Ũvuanyʼo yaĩtye kana mavinda atatũ na nusu nĩ ũndũ ũmwe na mĩthenya 1,260. (Ũvuanyʼo 12:6, 14) Kwoou mavinda mũonza nĩ mĩthenya ĩsu kũndũ kwĩlĩ, kana mĩthenya 2,520. Mavinda amwe Mbivilia nĩtũmĩaa mũthenya ũmwe kũũngamĩa mwaka ũmwe. (Esekieli 4:6) Ũu nowʼo vailye na ala mavinda mũonza mawetetwe nthĩnĩ wa ĩvuku ya Ndanieli. Maũngamĩe myaka 2,520.

5. Nthĩ nĩvĩndũkĩte mũno kuma mwaka wa 1914

Ĩloelei VITIO.

VITIO: Nthĩ Nĩvĩndũkĩte Kuma Mwaka wa 1914 (1:10)

Yesũ nĩwathanie ũndũ maũndũ maĩ methĩwe mailye vaa ĩũlũ wa nthĩ ĩtina wa ambĩĩa kũsumbĩka. Somai Luka 21: 9-11, na ĩndĩ mũineenea ĩkũlyo yĩĩ:

Nĩ maũndũ meva katĩ wa aa, wĩyoneete kana ũkewʼa ĩũlũ wamo?

Mũtũmwa Vaulo nĩwoonanisye ũndũ andũ maĩ methĩwe mailye mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo. Somai 2 Timotheo 3:1-5, na ĩndĩ mũineenea ĩkũlyo yĩĩ:

We nĩwonete andũ me na mĩkalĩle ta ĩsu?

Visa: Visa syĩkwonanyʼa ũndũ maũndũ mailye vaa ĩũlũ wa nthĩ mĩthenyanĩ ĩno ya mũminũkĩlyo. 1. Mũtongoi wa ita aũngamĩte ngyukwaanĩ aineena na wasya mũnene okĩlĩtye kwʼoko. 2. Nyũmba syombokanga ĩtina wa kĩthingitho kya nthĩ. 3. Ndeke sya kaũ. 4. Ĩkomano ya andũ meekĩte syĩndũ sya kũkunĩka mũnuka na manyiũũ maumaalĩte nza. 5. Ĩla myako yĩ New York yĩtawa Twin Towers ĩkwete mwaki ĩtina wa kũvithũkĩwa nĩ imaamai. 6. Mũndũũme ũkũtũmĩa ndawa sya kũmila. 7. Mũndũũme ũkũkũthũkĩa mũka okĩlĩtye ngundi amũvũe. 8. Ndawa sya kũmila na ũkĩ wa mĩthemba yĩ kĩvathũkanyʼo. 9. Aka elĩ mekĩĩte ngũa sya matukũnĩ, masoa, na mbangili, mayĩkũna visa. 10. Mũthaũki wa mbathi atongoesye ĩkomano ya andũ maisũnga. 11. Mũndũ wĩ maandamanonĩ ayenda kwĩkya kĩndũ.

6. Onanyʼa nũĩkĩĩe kana Ũsumbĩ wa Ngai yu nũsumbĩkĩte

Somai Mathayo 24:3, 14, na ĩndĩ mũineenea makũlyo aa:

Nĩ wĩa wĩva wa vata ũkwonanyʼa kana yu Ũsumbĩ wa Ngai nũsumbĩkĩte?
We ũtonya kũkwata wĩa ũũ mbau ata?

Yu Ũsumbĩ wa Ngai nũsumbĩkĩte ĩtunĩ, na o mĩtũkĩ nũkwambĩĩa kũsumbĩka vaa ĩũlũ wa nthĩ. Somai Aevelania 10:24-25, na ĩndĩ mũineenea ĩkũlyo yĩĩ:

Twaĩlĩte kwĩka ata nũndũ nĩtũkwona “mũthenya ũsu nũthengeee”?

Visa: 1. Mũmanyĩwʼa wa Mbivilia e ũmbanonĩ wa ũthaithi wa Ngũsĩ sya Yeova. 2. O mũmanyĩwʼa ũsu aitavya mũnyanyae ũvoo mũseo. — Ũkamanya kĩndũ kĩtonya kũũtethya na kĩitangĩĩa thayũ wa ala angĩ, we ũtonya kwĩka ata?

ANDŨ AMWE NO MAKŨLYE: “Nĩkĩ Ngũsĩ sya Yeova syendete mũno kũneenea mwaka wa 1914?”

We ũtonya kwasya ata?

KĨLA TWEEMANYĨSYA

Wathani wa Mbivilia na maũndũ ala maendeee vaa ĩũlũ wa nthĩ nĩ ũĩkĩĩthyo wa kana Ũsumbĩ wa Ngai yu nũsumbĩkĩte. Twonanasya kana nĩtũĩkĩĩĩte ũu kwa kũtavanyʼa ĩũlũ wa Ũsumbĩ ũsu na kũendaa maũmbanonĩ ma kĩkundi.

Makũlyo ma Kũsyokeleela

Nĩ kyaũ kyeekĩkie mũthyanĩ wa ala mavinda mũonza mawetetwe ĩvukunĩ ya Ndanieli?
Nĩ kyaũ kĩũkũĩkĩĩthya kana Ũsumbĩ wa Ngai wambĩĩie kũsumbĩka ĩtunĩ mwaka wa 1914?
Ũtonya kwonanyʼa ata nũĩkĩĩĩte vyũ kana yu Ũsumbĩ wa Ngai nũsumbĩkĩte ĩtunĩ?

Namina ĩsomo yĩĩ matukũ:

Ũndũ wa Kwĩka

Osa matambya ala maĩlĩte wĩthĩwe mũtavanyʼa wa ũvoo mũseo.

Maũndũ angĩ:

Maũndũ angĩ

MAŨNDŨ ANGĨ MA KWĨMANYĨSYA

Soma wone ũndũ andũ ala maandĩkaa maũndũ ma isitoli, na andũ angĩ, mawetete ĩũlũ wa moalyũku ala methĩĩtwe vaa ĩũlũ wa nthĩ kuma mwaka wa 1914.

“Ĩvinda Yĩla Mĩkalĩle ya Andũ Yathũkie Mĩtũkĩ” (Amkeni!, Mwei wa 4, 2007)

Soma wone ũndũ wathani ũla wĩ nthĩnĩ wa Mathayo 24:14, watumie mũndũũme ũmwe avĩndũka.

“Ndyaĩ Nĩkala Ndathaũkĩte Mũvĩla wa Baseball!” (Mũsyaĩĩsya Na. 3 2017)

Twĩsĩ ata kana wathani ũla wĩ nthĩnĩ wa Ndanieli kĩlungu kya kana ũkonetye Ũsumbĩ wa Ngai?

“Ũsumbĩ wa Ngai Wambĩĩe Kũsumbĩka Ĩndĩĩ? (Kĩlungu kya 1)” (Mũsyaĩĩsya, Mwei wa 10, 2014)

Nĩ kyaũ kĩkwonanyʼa kana ala “mavinda mũonza” mawetetwe ĩvukunĩ ya Ndanieli kĩlungu kya kana mathelile mwakanĩ wa 1914?

“Ũsumbĩ wa Ngai Wambĩĩe Kũsumbĩka Ĩndĩĩ? (Kĩlungu kya 2)” (Mũsyaĩĩsya, Ĩtukũ 1, Mwei wa 11, 2014)

a Sisya ilungu ilĩ sya mũthya nthĩnĩ wa kĩlungu kya Maũndũ Angĩ ma Kwĩmanyĩsya, kĩla kĩ ĩsomonĩ yĩĩ.