Ũsumbĩ wa Ngai Nĩ Kyaũ?

1. Nĩ mboya yĩva yĩsĩkĩwe mũno tũũkunĩkĩla yu?

ANDŨ aingĩ ĩũlũ wa nthĩ nĩmesĩ mboya ya Asa Waitũ, kana Mboya ya Mwĩaĩi. Ĩsu nĩ mboya yĩsĩkĩwe mũno na yambĩlĩĩilwʼe nĩ Yesũ mwene ta mboya ya ngelekanyʼo. Nĩ mboya ya vata mũno, na kũkunĩkĩla maũndũ atatũ ma mbee ala mawetetwe vo kũkaũtetheesya kũmanya kĩla Mbivilia yo ĩmanyĩasya.

2. Nĩ maũndũ meva atatũ ala Yesũ wamanyĩisye amanyĩwʼa make mavoyae?

² Mwambĩlĩĩlyonĩ wa mboya ya Mwĩaĩi, Yesũ amanyĩisye andũ ũũ: “Inywʼĩ ĩndĩ voyaai atĩĩ: Asa waitũ ũla wĩ ĩtunĩ, syĩtwa yaku yĩtaĩwe. Ũsumbĩ waku wũke. Kwenda kwaku kwĩke kũũ nthĩ o ta kũya ĩtunĩ.” (Mathayo 6:9​-​13) Maũndũ asu atatũ mawetetwe monanasya ata?

3. Nĩ kyaũ twaĩlĩte kũmanya ĩũlũ wa Ũsumbĩ wa Ngai?

³ Nĩtwĩmanyĩĩtye maũndũ maingĩ ĩũlũ wa syĩtwa ya Ngai, Yeova. Nĩtwĩmanyĩĩtye kwenda kwa Ngai na tũkona kĩla Ngai wĩkĩte na weteele kwĩka kwondũ wa andũ. Yesũ oonanasya kyaũ yĩla waisye tũvoyae: “Ũsumbĩ waku wũke”? Ũsumbĩ wa Ngai nĩ kyaũ? Kũka kwawʼo kũkataĩthya syĩtwa ya Ngai ata, kana kũyĩthesya? Na kũka kwa Ũsumbĩ ũsu kũkonanĩtye ata na kwĩka kwenda kwa Ngai?

ŨSUMBĨ WA NGAI NĨ KYAŨ?

4. Ũsumbĩ wa Ngai nĩ kyaũ, na nũũ Mũsumbĩ wawʼo?

⁴ Ũsumbĩ wa Ngai nĩ silikalĩ yambĩlĩĩilwʼe nĩ Yeova Ngai yĩna Mũsumbĩ mũnyuve nĩ Ngai. Nũũ Mũsumbĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai? Nĩ Yesũ Klĩsto. Mũsumbĩ Yesũ nĩ mũnene kwĩ asumbĩ onthe na etawa “Mũsumbĩ wa asumbĩ, na Mwĩaĩi wa eaĩi.” (1 Timotheo 6:​15) E ũtonyi wa kwĩka ũseo mwingĩ vyũ kwĩ mũsumbĩ o na wĩva.

5. Ũsumbĩ wa Ngai ũkasumbĩka kuma va, nawʼo ũkasumbĩka kyaũ?

⁵ Ũsumbĩ wa Ngai ũkasumbĩka kuma va? Yesũ aĩva? Lilikana nĩtũneemanyĩisye amina kũawa mũtĩnĩ, nĩwathayũũkiwʼe na ambata ĩtunĩ. (Meko ma Atũmwa 2:​33) Ĩtunĩ vau waendie nĩvo ve Ũsumbĩ wa Ngai. Nĩkyo kĩtumi Mbivilia ĩwĩtaa “ũsumbĩ . . . wa ĩtunĩ.” (2 Timotheo 4:​18) O na kau ũsumbĩ wa Ngai wĩ ĩtunĩ, ũkasũmbĩka nthĩ.​—Ũvuanʼyo 11:15.

6, 7. Nĩ kyaũ kĩtumaa Yesũ ethĩwa Mũsumbĩ wa vata?

⁶ Nĩkĩ Yesũ nĩ Mũsumbĩ mũseo kwĩ ala angĩ? Nũndũ we ndakakwʼa. Mbivilia ĩisyaanĩsya Yesũ na asumbĩ ala angĩ ĩmwĩtĩte “ũla e weka ũtakwatawa nĩ kĩkwʼũ, ũtwĩe kyeninĩ kĩtathengeeka.” (1 Timotheo 6:​16) Ũu nĩ kwonanyʼa kana maũndũ onthe maseo ala Yesũ ũkeka makatũa. Akeeka maũndũ manene na maseo.

⁷ Sũanĩa wathani ũũ wa Mbivilia ĩũlũ wa Yesũ: “Veva wa Yeova nũkekalaa ĩũlũ wake, veva wa ũĩ na ũmanyi, veva wa ũtao na vinya, veva wa kũmanya na wa kũmũkĩa Yeova. Kwendeewʼa kwake kũkethĩawa nthĩnĩ wa kũmũkĩa Yeova; na ndakasila kwĩanana na kwona kwa metho make, kana kũtwʼa kwĩanana na kwĩwʼa kwa matũ make; ĩndĩ nũkasilĩlaa ngya na ũlũngalu, na kũmatusĩaa ala auu ma nthĩ katĩ.” (Isaia 11:2​-4) Ndeto isu syonanasya kana Yesũ akasumbĩka andũ kũũ nthĩ kwa nzĩa ya ũlũngalu na tei. No wendeewʼe nĩ kwĩthĩwa na mũsumbĩ ta ũsu?

8. Naaũ makasumbĩka vamwe na Yesũ?

⁸ Ũndũ ũngĩ ĩũlũ wa Ũsumbĩ wa Ngai nĩ kana Yesũ ndakasumbĩka e weka. Kwĩ angĩ makasumbĩka vamwe nake. Kwa ngelekanyʼo, mũtũmwa Vaulo eeie Timotheo: “Ethĩwa nĩtũkũmĩĩsya, tũkasumbĩka vamwe nake.” (2 Timotheo 2:​12) Kwoou, Vaulo, Timotheo, na angĩ ala manyuvĩtwe nĩ Ngai makasumbĩka vamwe na Yesũ Ũsumbĩnĩ wa ĩtu. Makasumbĩka me meana?

9. Nĩ andũ meana makasumbĩka na Yesũ, na Ngai ambĩĩie ũmanyuva ĩndĩĩ?

⁹ O ta ũndũ vawetetwe Kĩlungunĩ kya 7 ĩvukunĩ yĩĩ, mũtũmwa Yoana ooniwʼe woni ũũ: “Katena ka ĩlondu [Yesũ Klĩsto] aũngeme kĩĩmanĩ kya Saioni [e Mũsumbĩ ĩtunĩ], na vamwe nake andũ ngili ĩana na mĩongo ĩna na inya, me na syĩtwa yake, na syĩtwa ya Ĩthe wake, maandĩkĩtwe itulyanĩ syoo.” Naaũ asu 144,000? Yoana atwĩĩte kana: “Asu nĩo ala mavikĩlaa Katena ka ĩlondu o vala ũendaa. Aa mathooetwe kumwʼa andũnĩ, methĩwe ũsyao wa mbee kwa Ngai na kwa kala Katena.” (Ũvuanʼyo 14:​1, 4) Kwoou asu nĩ aatĩĩi aĩkĩĩku ma Yesũ Klĩsto ala manyuvĩtwe kũsumbĩka nake ĩtunĩ. Mathayũũkwʼa makathi ĩtunĩ, ‘makasumbĩke nthĩ’ vamwe na Yesũ. (Ũvuanʼyo 5:​10) Kuma ĩvindanĩ ya atũmwa, Ngai nĩwambĩĩie kũnyuva Aklĩsto aĩkĩĩku nĩ kana andũ 144,000 meanĩe.

10. Nĩkĩ kũsumbĩkwa nĩ Yesũ na ala 144,000 nĩ walanyʼo wa wendo?

¹⁰ Nĩ walanyʼo wa wendo kwa andũ kũsumbĩkwa nĩ Yesũ na ala 144,000. Yesũ nĩwĩsĩ nesa ũndũ andũ mewʼaa yĩla meũthĩna. Vaulo aisye Yesũ “ti ũla ũtatonya kũtwĩwʼĩa tei mawonzunĩ maitũ; ĩndĩ nĩ ũmwe watatiwe maũndũnĩ onthe o tondũ tũtatawa, ate na naĩ.” (Aevelania 4:​15; 5:8) Ala makasumbĩka nake o namo nĩmathĩniwʼe na moomĩĩsya. O na nĩmatatĩte kũmĩĩsya nũndũ wa kwĩthĩwa mate eanĩu na mowau maingĩ. Kwoou makaelewa mathĩna ala makwataa andũ!

ŨSUMBĨ WA NGAI ŨKEEKA ATA?

11. Nĩkĩ Yesũ waisye amanyĩwʼa make maĩle kũvoya kwenda kwa Ngai kwĩkĩke ĩtunĩ?

¹¹ Yĩla Yesũ wameie amanyĩwa make mavoye Ũsumbĩ wa Ngai ũke, nĩwaisye ĩngĩ kana nĩmaĩle kũvoya kwenda kwa Ngai kwĩkwe “kũũ nthĩ o ta kũya ĩtunĩ.” Ngai e ĩtunĩ na kwenda kwake nĩkwĩkawa kũu ĩtunĩ nĩ alaĩka ala aĩkĩĩku. Ĩndĩ Kĩlungunĩ kya 3, twoonie kana mũlaĩka mũthũku nĩwaekie kwĩka kwenda kwa Ngai na atuma Atamu na Eva meka naĩ. Kĩlungunĩ kya 10 tũkoona ũndũ Mbivilia ĩmanyĩasya ĩũlũ wa mũlaĩka ũsu mũthũku wĩtawa Satani ũla Ndevili. Ĩvinda yĩmwe Satani na alaĩka ala mamũatĩĩie metawa ndaimoni, nĩmeetĩkĩlĩtwʼe kwĩkala ĩtunĩ kwa kavinda. Kwoou ĩvinda yĩu ti onthe meekaa kwenda kwa Ngai kũu ĩtunĩ. Ĩndĩ kwaĩ kũalyũke Ũsumbĩ wa Ngai waambĩĩa kũsumbĩka. Mũsumbĩ Yesũ Klĩsto ekalĩla kĩvĩla kya ũsumbĩ aĩ okite kaũ na Satani.​—Ũvuanʼyo 12:​7-9.

12. Ũvuanʼyo 12:10 yĩwetete maũndũ elĩ meva manene?

¹² Ndeto ii sya wathani niwetete ũndũ kweekĩkie: “Na neewʼa wasya mũnene ĩtunĩ, ũkyasya, Yu ve ũtangĩĩo, na vinya, na ũsumbĩ wa Ngai waitũ, na ũkũmũ wa Klĩsto wake: nũndũ mũvinganĩsya wa ana-a-asa maitũ nĩwekwʼa nthĩ, ũla ũmavinganĩasya mbee wa Ngai waitũ mũthenya na ũtukũ.” (Ũvuanʼyo 12:10) Nĩwoona maũndũ elĩ manene mawetetwe mũsoanĩ ũsu wa Mbivilia? Ũndũ wa mbee nĩ Ũsumbĩ wa Ngai wĩ ungu wa Yesũ Klĩsto kwambĩĩa kũsumbĩka. Ũndũ wa kelĩ nĩ Satani kwĩkwʼa nthĩ.

13. Kweethĩiwe ata ĩtunĩ ĩtina wa Satani kwĩkwʼa kũũ nthĩ?

¹³ Kweethĩiwe ata ĩtunĩ ĩtina wa maũndũ asu elĩ kwĩkĩka? Kwĩanana na ũndũ kweethĩiwe ĩtunĩ, Mbivilia yaĩtye: “Kwondũ wa ũu tanai, inywʼĩ matu, na inywʼĩ ala mũtwĩe nthĩnĩ wamo! ” (Ũvuanʼyo 12:12) Ĩĩ, alaĩka ala aĩkĩĩku ĩtunĩ mena ũtanu nũndũ Satani na alaĩka make nĩmalũngwʼa kuma ĩtunĩ na kĩla ũmwe ĩtunĩ nĩ mũĩkĩĩku kwa Yeova Ngai. Ve mũuo na wĩwʼano na kwenda kwa Ngai nĩkũkwĩkwa ĩtunĩ.

14. Nĩ kyaũ kĩthĩĩtwe Satani ekwʼa kũũ nthĩ?

¹⁴ Na kwʼo kũũ nthĩ kweethĩiwe ata? Mbivilia yaĩtye: “Woo nĩ wa nthĩ na wa ũkanga: nũndũ ndevili nĩwamũtheeea inywʼĩ, e na ũthilĩku mũnene, akĩmanya kana e na kavinda o kanini.” (Ũvuanʼyo 12:12) Satani e na ũthilĩku nũndũ wa kũlũngwʼa ĩtunĩ na kwĩthĩwa na kavinda o kanini. Nũndũ wa ũthilĩku wake we nũetete “woo” kũũ nthĩ. Tũkeemanyĩsya mũnango ĩũlũ wa “woo” ũsu Kĩlungunĩ kya 9. O kũilyĩ ũu nĩtũtonya kũkũlya, Ũsumbĩ ũsu ũtonya kũtuma kwenda kwa Ngai kwĩkwa kũũ nthĩ ata?

15. Kĩeleelo kya Ngai kwa nthĩ nĩ kyaũ?

¹⁵ Lilikana kwenda kwa Ngai ĩũlũ wa nthĩ, ũndũ tũneemanyĩisye Kĩlungunĩ kya 3. Mũũndanĩ wa Eteni, Ngai nĩwoonanisye kana kĩeleelo kyake kyaĩ nthĩ ĩno ĩtwʼĩke valatiso yusũĩtwe nĩ andũ alũngalu mate ũkwʼa. Yĩla Satani watumie Atamu na Eva meka naĩ, ũu nĩwatumie kĩeleelo kya Ngai kĩteanĩa kũũ nthĩ, ĩndĩ kĩyaalyũka. O na yu kĩeleelo kya Yeova nĩ kana “ala alũngalu makatiĩwa nthĩ, na makatũa vo kũvika tene na tene.” (Savuli 37:29) Ũsumbĩ wa Ngai ũkeanĩsya ũndũ ũsu. Ũkeanĩsya kwa nzĩa yĩva?

16, 17. Ndanieli 2:​44 yaĩtye ata ĩũlũ wa Ũsumbĩ wa Ngai?

¹⁶ Sũanĩa wathani ũũ wa Ndanieli 2:​44 waĩtye: “Na mĩthenya ya asumbĩ asu Ngai wa ĩtunĩ akaũngamya ũsumbĩ ũtakaanangĩka tene na tene, o na ũsumbĩki wawʼo ndũkaatiĩwa ũko ũngĩ wa andũ; ĩndĩ ũkatilanga ilungu na kũmina mosumbĩ asu onthe, nawʼo ũkekalaa tene na tene.” Mũsoa ũsu wĩtwĩa ata ĩũlũ wa Ũsumbĩ wa Ngai?

¹⁷ Mbee, wĩtwĩa Ũsumbĩ wa Ngai waĩ wambĩĩe kũsumbĩka “mĩthenya ya asumbĩ asu,” kana mosumbĩ ala angĩ me o vo. Kelĩ, wĩtwĩa kana Ũsumbĩ wa Ngai ũkekala tene na tene. Ndũkasindwa kana ũtiĩwe andũ angĩ. Katatũ, kũkeethĩwa kaũ katĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai na mosumbĩ ala angĩ ma nthĩ ĩno. Ũsumbĩ wa Ngai ũkamina mosumbĩ onthe na ĩndĩ wĩ o wʼoka ũisumbĩka andũ. Andũ makatanĩa mũno ũsumbĩ ũsu mũseo vyũ.

18. Kaũ wa mũminũkĩlyo katĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai na mosumbĩ ma nthĩ wĩtawa ata?

¹⁸ Mbivilia yĩna ũvoo mwingĩ ĩũlũ wa kaũ katĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai na mosumbĩ ma nthĩ ĩno. Kwa ngelekanyʼo, yaĩtye ĩvinda ya kaũ ũsu yĩthengee, maveva ma ndaimoni makauma mathi makenge “asumbĩ ma nthĩ yonthe.” Mena kĩeleelo kyaũ? Kya “kũmombanʼya kaũnĩ wa mũthenya mũnene wa Ngai, Mwene Vinya Wʼonthe.” Asumbĩ ma nthĩ yonthe makoombanwʼa vamwe “vala vetawa Kĩevelania Ali-Maketoni.” (Ũvuanʼyo 16:​14, 16) Nũndũ wa ũndũ Mbivilia ĩwetete mĩsoanĩ ĩsu ĩlĩ, kaũ wa mũminũkĩlyo katĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai na mosumbĩ ma andũ wĩtawa Ali-Maketoni.

19, 20. Kĩla kĩtumaa kwenda kwa Ngai kũtekwa kũũ nthĩ nĩ kyaũ?

¹⁹ Ũsumbĩ wa Ngai ũkeanĩsya kyaũ kwĩsĩla Ali-Maketoni? Kwasũanĩa kĩeleelo kya Ngai kwa nthĩ. Kĩeleelo kya Yeova Ngai kyaĩ nthĩ yusũe andũ alũngalu na eanĩu maimũthaitha, mekalĩte Valatisonĩ. Nĩ kyaũ kĩsiĩĩe kĩeleelo kĩu ũmũnthĩ? Ũndũ wa mbee nĩkwĩthĩwa twĩ na naĩ, na nĩtũwaa na tũkakwʼa. Nĩtũneemanyĩisye Kĩlungunĩ kya 5, kana Yesũ nĩwatũkwʼĩĩie nĩ kana tũkwate thayũ ũtathela. Nũtonya kũlilikana ũndũ ĩvuku ya Mbivilia ya Yoana yaĩtye: “Nũndũ Ngai nĩwendete nthĩ, nĩwanenganie Mwana wake e ũmwe [“Mwana mũsyawa weka wake,” NW ] , nĩ kana o ũla ũmwĩtĩkĩlaa ndakae, ĩndĩ ethĩwe na thayũ ũtathela.”​—⁠Yoana 3:​16.

²⁰ Kĩtumi kĩngĩ nĩkwĩthĩwa andũ aingĩ mekaa maũndũ mathũku. Nĩmaneenaa ũvũngũ na kwĩka maũndũ mataĩle. Mayendaa kwĩka kwenda kwa Ngai. Ala mekaa mothũku makaanangwa kaũnĩ wa Ngai wa Ali-Maketoni. (Savuli 37:10) Na ũndũ ũngĩ ũla ũtumaa kwenda kwa Ngai kũtekwa kũũ nthĩ nĩkwĩthĩwa mosumbĩ mayĩkĩaa andũ vinya makwĩke. Silikalĩ mbingĩ nĩ mbonzũ, ingĩ nĩ ngʼendũ, na ingĩ ti ndũngalu. Mbivilia yaĩtye nesa atĩĩ: “Mũndũ ũmwe e na vinya ĩũlũ wa ũngĩ na akĩyĩka ũthũku.”​—⁠Mũtavanʼya 8:​9, NW .

21. Ũsumbĩ ũkeeka kwenda kwa Ngai kũũ nthĩ ata?

²¹ Kaũ wa Ali-Maketoni wathela, andũ makasũmbĩkwa nĩ silikalĩ o ĩmwe, Ũsumbĩ wa Ngai. Ũsumbĩ ũsu ũkeeka kwenda kwa Ngai na ũiete moathimo. Kwa ngelekanyʼo, ũkavetanga Satani na ndaimoni syake. (Ũvuanʼyo 20:​1-3) Andũ maikawaa na kũkwʼa nũndũ nthembo ya Yesũ ĩkatũmĩwa kwovosya ala aĩkĩĩku. Ĩndĩ andũ makekala tene na tene Ũsumbĩnĩ wa Ngai. (Ũvuanʼyo 22:​1-3) Nthĩ ĩkatwʼĩkĩthwʼa valatiso. Kwoou Ũsumbĩ ũkatuma kwenda kwa Ngai kwĩkwa kũũ nthĩ na syĩtwa yake yĩithewʼa. Ũu wĩonanyʼa ata? Wĩonanyʼa Ũsumbĩnĩ wa Ngai andũ onthe makataĩa syĩtwa ya Yeova.

ŨSUMBĨ WA NGAI WAMBĨĨAA KŨSUMBĨKA ĨNDĨĨ?

22. Nĩkĩ nĩtwĩsĩ kana Ũsũmbĩ wa Ngai ndwaambĩĩa kũsumbĩka yĩla Yesũ waĩ kũũ nthĩ kana amina kũthaayũũkwʼa oou?

²² Yĩla Yesũ weeie amanyĩwʼa make mavoyae, “Ũsumbĩ waku wũke,” oonanisye kana Ũsumbĩ ndwaĩ ũnamba kũka. Ĩndĩ nĩwookie yĩla Yesũ wambatie ĩtunĩ? Ndwaaũka ĩvinda yĩu nũndũ Vetelo na Vaulo maisye kana yĩla Yesũ wathaayũkiwʼe wathani wa Savuli 110:1 nĩweanĩiwʼe ĩũlũ wake ũla waĩtye: “Yeova emwĩa Mwĩaĩi wakwa, Ĩkala nthĩ ngalĩ ya kwʼoko kwa aũme kwakwa, mũvaka natwʼa amaitha maku kavĩla ka nyaĩĩ syaku.” (Meko ma Atũmwa 2:​32-35; Aevelania 10:​12, 13) Kwoou vaĩ ĩvinda ya kweteela.

23. (a) Ũsumbĩ wa ngai waambĩĩe kũsumbĩka ĩndĩĩ? (b) Tũkeemanyĩsya kyaũ Kĩlungunĩ kya 9?

²³ Aĩ eteele ĩvinda yĩana ata? Myaka mĩvũthũ mbee na ĩtina wa mwaka wa 1900 amanyĩwʼa ma Mbivilia maĩ na ngoo ntheu nĩmatalile na moona kana ĩvinda yĩu ya kweteela yathelaa mwaka wa 1914. (Kwa ũvoo mwingangĩ sisya Ũvoo wa Kwongeleela ĩthangũnĩ ya 215-218.) Maũndũ ala maambĩĩie kũũ nthĩ kuma mwaka wa 1914 monanasya kana asomi asu ma Mbivilia maĩ na ngoo ntheu maneenete wʼo. Kwĩanĩa kwa wathani wa Mbivilia kwonanasya kana Klĩsto atwʼĩkie Mũsumbĩ mwaka wa 1914 na Ũsumbĩ wa ĩtunĩ wa Ngai wasumbĩka. Kwoou twĩ nthĩnĩ wa “kavinda o kanini” kala katiele ka Satani. (Ũvuanʼyo 12:12; Savuli 110:2) Na nĩtũtonya kũweta nesa kana o mĩtũkĩ Ũsumbĩ wa Ngai ũkatuma kwenda kwa Ngai kwĩkĩka kũũ nthĩ. Ũsu nũkwĩwʼa ta ũvoo mũseo? Nũkũĩkĩĩa kana ũu nĩwʼo? Kĩlungu kya 9 nĩkĩũkũtetheesya kũmanya kana Mbivilia kwa wʼo nĩmanyĩasya maũndũ asu.