Ĩla Ngai Wasilĩile Andũ, Ũu Woonanisye Nde Tei?

NĨ KANA tũkwate ũsũngĩo wa ĩkũlyo yĩu, ekai tũsũanĩe ĩũlũ wa mavinda elĩ Ngai wasilĩile andũ, namo nĩ mbua ya ĩvinda ya Noa na kwanangwa kwa Akanaani.

MBUA YA ĨVINDA YA NOA

ŨNDŨ AMWE MAASYA: “Ngai ndaĩ na tei ĩla wauisye mbua mbingĩ na yoaa andũ onthe ate o Noa na mũsyĩ wake.”

ŨNDŨ MBIVILIA YAĨTYE: Ngai awetete ũũ Mbivilianĩ: “Nditanĩthawʼa nĩ kĩkwʼũ kya mũthũku; ĩndĩ nĩ kana ũla mũthũku ethyũũe atie mũendele wake na kwĩkala thayũ.” (Esekieli 33:11) Kwoou, Ngai ndaaĩwʼa mũyo o na vanini ĩla andũ athũku makwie ĩvinda ya Noa. Ĩndĩ ethĩwa ndaaĩwʼa mũyo-ĩ, amanangie nĩkĩ?

Mbivilia yonanasya kana ĩla Ngai wasilĩile andũ athũku ĩvinda ya tene, ‘atwʼĩkĩthasya ngelekanyʼo kwa ala matakamũkĩa Ngai.’ (2 Vetelo 2:5, 6) Nĩ ngelekanyʼo yĩva ĩsu Ngai watwʼĩkĩthisye?

Mbee, Ngai oonanisye kana o na vala ndatanĩaa kwananga andũ, nĩwonaa ĩla andũ mate tei meũthĩnyʼa angĩ na akamasilĩla. O mĩtũkĩ, akamina mathĩna onthe.

Kelĩ, Ngai oonanisye kana nũkanasya andũ tene atanamba kũmasilĩla. Noa nĩwakanisye andũ, ĩndĩ ala aingĩ mayaamwĩthukĩĩsya. Mbivilia yaĩtye: “Matyeesĩ mũvaka kĩla kĩwʼũ kingĩ kyooka, kyamatwaa onthe.” Ũu nĩkwasya kana matyaaona ũu ta ũndũ nginya mbua yaua.—Mathayo 24:39.

Ve ĩvinda yĩngĩ Ngai waakanyʼa andũ mbee wa kũmasilĩla? Ĩĩ. Kwa ngelekanyʼo, Ngai nĩwatavisye Aisilaeli kana meeka meko mathũku ala meekawa nĩ mbaĩ ila ingĩ syamathyũlũlũkĩte, akeetĩkĩlya amaitha mamavithũkĩe; manange Yelusaleme; na maimatwaa ũkombonĩ. Ĩndĩ Aisilaeli mayaamwĩwʼa, vandũ va ũu nĩmeekie maũndũ mathũku mũno ta kũthemba syana. We Yeova nĩwamoseie ĩtambya? Ĩĩ, ĩndĩ eekie ũu ĩtina wa kũmatũmĩa athani kĩatĩanĩsyo mamakanyʼe maekane na nzĩa syoo nthũku atanamba kũmananga. O na ameie: “Mwĩaĩi Yeova ndakeka ũndũ, ateũvuanĩsya athũkũmi make athani nzama yake.”—Amosi 3:7.

ŨNDŨ ŨŨ ŨKŨKONETYE ATA?: Kũsũanĩa ũndũ Yeova wĩthĩĩtwe aisilĩla andũ ĩvinda ĩvĩtu nĩkũtumaa twĩthĩwa na wĩkwatyo. Kwondũ wa ũu, no twĩthĩwe na mũĩkĩĩo mũlũmu kana Ngai akasilĩla ala mathĩnasya angĩ. Mbivilia yaĩtye ũũ: “Eki ma naĩ makavetwa; . . . ĩndĩ ala auu makatiĩwa nthĩ, na makeetanʼya mũuonĩ mwingĩ.” (Savuli 37:9-11) We wĩona ata ĩũlũ wa ũsilĩlo ũsu ũkamina mathĩna ma andũ? Nĩ wa tei, kana ti wa tei?

KWANANGWA KWA AKANAANI

ŨNDŨ AMWE MAASYA: “Akanaani maminiwe vyũ vate tei o tondũ ũmũnthĩ mbaĩ nima ĩminawa ĩvinda ya kaũ.”

ŨNDŨ MBIVILIA YAĨTYE: “Nzĩa [sya Ngai] syonthe nĩ ndũngalu: [Na nĩ] Ngai wa kĩthito na ũte na naĩ.” (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 32:4) Ũsili wa Ngai wĩ kĩvathũkanyʼo na makaũ ma andũ. Nĩkĩ? Nĩkwĩthĩwa Ngai ndailyĩ andũ, nũndũ we nũmanyaa kĩla kĩ ngoonĩ.

Kwa ngelekanyʼo, ĩla Ngai wasilĩile ndũa ya Sotomo na ya Ngomola na atwʼa kũsyananga, Avalaamu nĩwendie kũmanya ethĩwa Ngai nũatĩĩe ũsili wa katĩ. Ndoonaa vatonyeka Ngai wake wĩ ũsili wa katĩ ‘amine alũngalu vamwe na ala athũku.’ Ngai nĩwamũĩkĩĩthisye Avalaamu kana ndeananga ndũa ya Sotomo, ethĩwa yĩ na andũ o ĩkũmi alũngalu. (Mwambĩlĩlyo 18:20-33) Vate nzika, Ngai nĩwasyaisye ngoo sya andũ asu na amanya kana maĩ athũku.—1 Mavinda 28:9.

O ta ũu, Ngai nĩwasilĩile Akanaani na atwʼa kũmananga. Akanaani maĩ andũ mate tei o na vanini, na nĩkyo kĩtumi mathembaa syana syoo kwa kũivĩvya syĩ thayũ.a (2 Asumbĩ 16:3) Ĩngĩ, mbaĩ ya Kanaani nĩyeesĩ kana Yeova nĩwameaĩe Aisilaeli mose nthĩ yoo. Kwoou, Akanaani ala matwie kũendeea kwĩkala nthĩ ĩsu yoo na kũmyũkitĩa maleanaa na Aisilaeli. O na ĩngĩ, kũu kwaĩ kũleana na Yeova nũndũ aĩ vamwe na Aisilaeli na nĩwoonanĩtye ũu kwĩsĩla syama mbingĩ.

O na ũu wĩ o vo, Yeova nĩwamewʼĩie tei Akanaani ala maekanie na mwĩkalo mũthũku, na mambĩĩa kwĩkala kwosana na myolooto ya Yeova. Kwa ngelekanyʼo, Mũkanaani ũmwe weetawa Laavi na ũla waĩ ĩlwaya, nĩwoovoiwʼe vamwe na andũ ma mũsyĩ wake. O na ĩngĩ, andũ ma Kanaani ala mekalaa ndũanĩ ya Ngiveoni, nĩmoovoiwʼe vamwe na syana syoo nũndũ mo nĩmeesũvanie mewʼĩwe tei.—Yosua 6:25; 9:3, 24-26.

ŨNDŨ ŨŨ ŨKŨKONETYE ATA?: No twĩmanyĩsye ũndũ wa vata mũno kumana na kũsilĩlwa kwa Akanaani. Lilikana, “mũthenya wa ũsilĩlo na kwanangwa kwa andũ ala matamũkĩaa Ngai” nĩmũthengeeu mũno. (2 Vetelo 3:7) Tweethĩwa tũmwendete Yeova na kwĩkaa ũla waĩle, tũkakwata moathimo maingĩ ĩla ũkananga ala maleanaa na ũsumbĩki wake na aivetanga mathĩna ma andũ.

Nũndũ Yeova e wendo, nũtũlilikanasya kana motwi ma asyai methĩawa makonetye syana syoo. Ndeto ya Ngai yaĩtye ũũ: ‘Nyuva thayũ, nĩ kana wĩkale thayũ, we na ũsyao waku; na kũmwenda Yeova Ngai waku, na kwĩthukĩĩsya wasya wake, na kũlũmanʼya nake.’ (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 30:19, 20) We wĩona ndeto isu ta sya Ngai ũte tei kana nĩ sya Ngai wendete andũ make, na wendaa meke motwi maseo?