Nĩneemanyĩisye Kũnengae Aka Ndaĩa na Kwĩnenga Ndaĩa

KWĨANA KWAKWA:

Nasyaĩwe taoninĩ yĩtawa Mulhouse, yĩ ngalĩko ya ĩũlũ ya France. Taoni ĩsu yekalaa andũ ma kĩlasi kya nthĩ na nĩyeesĩkĩe mũno nũndũ wa ũngʼendu. Maũndũ ala nĩlilikanaa ĩũlũ wa ĩla naĩ mũnini nĩ ĩũlũ wa ũndũ andũ ma mĩsyĩ yĩ kĩvathũkanyʼo kĩsionĩ kitũ matindĩaa kũkita. Aka nĩmavũthĩtwʼe mũno mũsyĩ kwitũ na mavinda maingĩ aũme mayamakũlasya mawoni. Namanyĩĩtwʼe kana aka mekalaa ikonĩ maisũvĩa aũme moo na syana.

Nakwatiwe nĩ mathĩna maingĩ mũno ĩla naĩ mũnini. Nĩ na myaka ĩkũmi, ĩthe wakwa nĩwooaiwe nĩ ũkĩ. Ĩtina wa myaka ĩtano, ũmwe wa akũũa nĩweeyũaie. Mwakanĩ o ũsu, nĩnoonie mũndũ wa mũsyĩ ooaa ũngĩ nũndũ wa kĩneene kya mũsyĩ, na ũndũ ũsu nĩwanũmĩisye mũno. Andũ ma mũsyĩ nĩmamanyĩĩtye ũndũ naĩle kũkita nĩtũmĩĩte tũvyũ na mavuti ĩla ve vata. Mathĩna asu onthe matumie nĩsolwa tattoo mwĩĩ wʼonthe na nambĩĩa kũnywʼa.

Nĩ na myaka 16, kĩla mũthenya nĩnanyusaa sũva 10 kũvika 15 sya ũkĩ, na ĩtina wa kavinda kanini nambĩĩa kũtũmĩa ndawa sya kũmila. Nĩ kana nĩkwate mbesa sya kwĩka maũndũ asu mathũku, nĩnatesaa sikilevu na nambĩĩa kũya. O na ndivikya myaka 17 naĩ nakomie yela. Nĩnatwʼĩĩwe kyovo mavinda 18 nũndũ wa kũya na ũngʼendu.

Nĩ na myaka 20 na kĩndũ, nĩnathũkĩĩie ĩ ya mũno. Kĩla mũthenya nanyusaa mĩsokoto 20 ya vangi na nĩnanyusaa heroin na ndawa ingĩ nthũku sya kũmila. Mavinda maingĩ neethĩawa nĩ vakuvĩ kũkwʼa nũndũ wa kũnywʼa mũno syĩndũ isu. Nĩnambĩĩie kũta ndawa sya kũmila na kwoou nekalaa nguĩte tũvyũ na mavuti. Ve ĩvinda yĩmwe natatie kũatha mũndũ, ĩndĩ ũseo kĩsasi kyeelelũka na kyaatha ngome ya mũsivi! Nĩ na myaka 24, inyia wakwa nĩwakwie na ũu watuma nĩthilĩka mũno. Nũndũ andũ nĩmangĩaa, makilasya moona tũkĩte kũkomana makakĩla ngalĩko ĩla ĩngĩ ya lelũ. Nũndũ wa kũkita na andũ, mawathanthatũ na mawakyumwa maingĩ mathelaa nĩ volisi kana nĩ sivitalĩ nditumwa itau.

Nĩnatwaanie nĩ na myaka 28. O tondũ ũtonya kũsũanĩa, ndyanengete kĩveti kyakwa ndaĩa. Nĩnakĩumangaa na ngakĩvũa. Vai ũndũ o na ũmwe twaaĩsa kwĩka ta mũndũ na mũka. Nasũanĩaa kana kũmũnenga syĩndũ sya kwĩyanakavya sya aka ila nooyaa nĩkũtoetye. Ĩndĩ, ve ũndũ ndataĩĩe weekĩkie. Kĩveti kyakwa nĩkyambĩĩie kwĩmanyĩsya Mbivilia na Ngũsĩ sya Yeova. Ĩtina wa kwĩmanyĩsya Mbivilia kwa ĩvinda ya mbee, nĩkyaekanie na sikala, kyalea syĩndũ sya ũngʼei ila nakĩnengae, na kyandũngĩa syĩndũ sya kwĩyanakavya ila nakĩnengete. Ũndũ ũsu nĩwatumie nĩthata mũno. Nĩnambĩĩie kũmũvĩnga ndakemanyĩsye Mbivilia, o na nĩnamũtoeeasya syũki ya sikala ũthyũnĩ. Nĩnaendaa nĩmwanangĩĩte ĩsyĩtwa kĩla vandũ ũtũinĩ.

Ũtukũ ũmwe nĩnakwatisye nyũmba yitũ mwaki nĩmũmile. Ĩndĩ kĩveti kyakwa nĩkyatwovoisye nĩna kelĩtu kaitũ ka myaka ĩtano. Ĩla namilũkilwe, nathĩnĩkie mũno nũndũ wa kĩko kĩu. Neewʼaa Ngai atesa kũndekea. O na nĩnalilikanile ĩvinda yĩmwe neewie mũtavanyʼa ayasya kana ala athũku makavĩvwʼa ĩianĩ ya mwaki. O na ndakĩtalĩ wakwa wa kyongo ambĩie atĩĩ: “We ndwĩsa kũtetheka o na ũkekanwa naku ata!”

ŨNDŨ MBIVILIA YAALYŨLILE MWĨKALĨLE WAKWA:

Ĩtina wa nyũmba yitũ kũvya twaendie kwĩkalaa na asyai ma kĩveti kyakwa. Ĩla Ngũsĩ sya Yeova syookie kũtembelea kĩveti kyakwa, namakũlilye atĩĩ, “Ngai no andekee naĩ syonthe ila nĩkĩte?” Mambonisye Mbivilianĩ ĩandĩko ya 1 Akolintho 6:9-11. Ĩandĩko yĩu yonanĩtye mwĩkalĩle mũthũku ũla Ngai ũmenete, ĩndĩ yongeleele kwasya: “Amwe menyu mwailyĩ ũu.” Ndeto isu nĩsyandĩkĩĩthisye kana no nĩalyũke. Na ĩndĩ Ngũsĩ isu syanzomea ĩandĩko ya 1 Yoana 4:8 kũndĩkĩĩthya kana Ngai nũmbendete. Maũndũ asu nĩmambĩkĩie vinya mũno na kwoou nakũlya Ngũsĩ isu twĩmanyĩasye Mbivilia kelĩ kwa kyumwa, na nambĩĩa kũthi maũmbanonĩ ma Kĩklĩsto. O na nĩnamũvoyaa Yeova kĩla ĩvinda.

Mwei ũmwe ũte mũthelu nĩnatwie kũekana na ndawa sya kũmila na kũnywʼa ũkĩ. Ĩtina wa ĩvinda nĩnambĩĩie kũthĩnwʼa nĩ mwĩĩ nũndũ wa kũekana na ndawa sya kũmila. Nĩnaĩsawa nĩ mũtwe mũno, mwĩĩ nĩwaalasya, na kũota ndoto nthũku na sya kũtelemya. Ĩndĩ nĩneewʼaa Yeova aindetheesya na aimbĩkĩa vinya. Neewʼaa ta mũtũmwa Vaulo ũla waandĩkie ũũ aineena ĩũlũ wa ũndũ Ngai wamũtetheeisye: “Nĩndonya maũndũ onthe nthĩnĩ wake ũla ũndonyethasya.” (Avilivi 4:13) Ĩtina wa ĩvinda nĩnaekie vyũ kũnywʼa sikala.—2 Akolintho 7:1.

Mbivilia nĩyandetheeisye kwĩthĩwa na mwĩkalĩle mũseo na yandetheesya kwĩthĩwa na mũsyĩ mũseo. Nĩnambĩĩie kwĩkalanyʼa na kĩveti kyakwa nesa. Nĩnambĩĩie kũkĩnenga ndaĩa na kũtũmĩa ndeto nzeo ta “nĩ mũvea.” O na nĩneethĩiwe nĩ ĩthe mũseo. Ĩtina wa kwĩmanyĩsya Mbivilia kwa mwaka ũmwe, nĩneeyumisye kũmũthũkũma Yeova na navatiswa nĩatĩĩe ngelekanyʼo nzeo ya kĩveti kyakwa.

MOATHIMO ALA NĨKWATĨTE:

Ndi na nzika kana Mbivilia nĩyatangĩĩie thayũ wakwa. O na andũ ma mũsyĩ ala mate ngũsĩ nĩmesĩ kana nĩthĩwa nakwie nũndũ wa kũtũmĩa ndawa sya kũmila kana ngoaĩwa kaũnĩ.

Mbivilia nĩyatumie mũsyĩ witũ wĩthĩwa na ũtanu nũndũ nĩyamanyĩisye kana naĩle kwĩthĩwa nĩ mũũme mũseo na ĩthe mũseo. (Aeveso 5:25; 6:4) Nĩ na andũ makwa nĩtwambĩĩie kwĩka maũndũ twĩ ngwatanĩo. Vandũ va kĩveti kyakwa kwĩkũngũmĩa ikonĩ nĩ wia, yu nĩnĩtanĩaa kũkĩtetheesya wĩanĩ wa ũtavanyʼa wa ĩvinda yonthe. Nakyo nĩkĩndetheeasya kwĩanĩsya kĩanda kyakwa nĩ mũtumĩa wa kĩkundi.

Wendo na tei wa Yeova nũtumĩte nĩalyũka vyũ. Nĩnĩthĩawa na wendi wa kũtavya andũ ala mate na wĩkwatyo ĩũlũ wa ndaĩa nzeo sya Yeova, nũndũ andũ aingĩ moonaa nĩ ũmwe wa andũ asu mate na wĩkwatyo. Nĩnĩsĩ vyũ kana Mbivilia yĩ na ũtonyi wa kũtetheesya mũndũ o na wĩva ethĩwe na mwĩkalĩle mũseo na aimanya vata wa kwĩthĩwa e thayũ. Mbivilia nĩtumĩte nĩnenga aũme na aka ndaĩa na ngethĩwa nĩmendete, o na nĩtumĩte nĩnenga ndaĩa.