Yeova Akaũnengae Vinya

1-2. Nĩ mathĩna meva Ngũsĩ mbingĩ ikomanaa namo?

MŨTŨMWA Vaulo athangaaisye Timotheo, o vamwe na Aklĩsto onthe, meanĩsye ũthũkũmi woo. (2 Tim. 4:5) Na ithyonthe nĩtwosaa ũtao ũsu wa Vaulo kwa ũito. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, nĩtũkomanaa na mathĩna. Ve ana-a-asa na eĩtu-a-asa aingĩ mendaa ũkũmbaũ mwingĩ nĩ kana maendeee kũtavanyʼa. (2 Tim. 4:2) Kwa ngelekanyʼo, kwasũanĩa ana-a-asa maitũ ala mekalaa nthĩ ila ikũnĩte wĩa witũ maluvuku kana iũsiĩĩe. Ana-a-asa asu maileaa kũtavanyʼa, o na kau nĩmethĩawa mesĩ no makwatwe na mayĩkwʼa yela!

² Andũ ma Yeova nĩmangʼangʼanaa na mathĩna me kĩvathũkanyʼo matonya kũmatũla ngoo. Kwa ngelekanyʼo, wĩthĩaa no nginya aingĩ mathũkũme masaa maingĩ nĩ kana meanĩsye mavata ma lasima ma andũ moo. Nĩmethĩawa mayenda kwĩka maũndũ maingĩ ũtavanyʼanĩ, ĩndĩ kyumwa kĩithela, methĩawa mathũkũmĩte makavinya. Namo angĩ, maianĩasya maũndũ maingĩ ũtavanyʼanĩ nũndũ wa ũwau ũmavinyĩĩe mũno kana ũkũũ; o na amwe mayĩthĩawa matonya kumaalũka mĩsyĩ kwoo. Eka ũu, ve angĩ mathĩnĩkaa mũno mayona Yeova ta ũtamendete. Mwĩĩtu-a-asa ũmwe wĩtawa Maryb aĩtye: “Nĩtũmĩaa vinya mwingĩ mũno ndyũkitana na mesilya mataĩle, na kĩu kĩndiaa nĩnoete vyũ. Nĩtindaa nĩandũĩkĩte nũndũ kĩu kĩtumaa ndethĩwa na ĩvinda na vinya ũtoetye wa kũtavanyʼa.”

3. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

³ O na twĩthĩwe tũkwatĩtwe nĩ mathĩna meva, Yeova nũtũnengae vinya wa kũmomĩĩsya na tũiendeea kũmũnenga kyonthe kĩla tũtonya. Ĩndĩ tũtanamba kũneenea ũndũ Yeova ũtũtetheeasya, ekai twone ũndũ wanengie Vaulo na Timotheo vinya meanĩsya ũthũkũmi woo o na yĩla maĩ na mathĩna.

YEOVA NŨTŨNENGAE VINYA WA KŨTAVANYʼA

4. Vaulo akwatiwe nĩ mathĩna meva?

⁴ Vaulo nĩwakwatiwe nĩ mathĩna maingĩ. Kwoou nĩwendaa vinya wa kũmĩĩsya, na mũno mũno yĩla wavũiwe, akimangwa na mavia, na oovwa yela. (2 Ako. 11:23-25) O na ve ĩvinda wawetie ũtheinĩ kana nĩwangʼangʼanaa aeke kũkwʼa ngoo. (Alo. 7:18, 19, 24) Na eka ũu, ve ĩvinda waisye kana aĩ na thĩna wailye ta “mwĩwʼa mwĩĩnĩ,” na nĩwendaa mũno Ngai aũvetange.—2 Ako. 12:7, 8.

5. Nĩ maũndũ meva Vaulo weanĩisye o na kau aĩ na mathĩna?

⁵ O na kau Vaulo nĩwakwatiwe nĩ mathĩna, Yeova nĩwamũnengie vinya wa kwĩanĩsya ũthũkũmi wake. Kwasũanĩa maũndũ ala Vaulo weanĩisye. Kwa ngelekanyʼo, ĩvinda yĩla waĩ Lomi ovetwe kyovo kya nyũmba, nĩwateteie ũvoo mũseo na kĩthito kingĩ e mbee wa atongoi ma Ayuti, o na nĩvatonyeka akethĩwa eekie ũu e mbee wa anene ma silikalĩ. (Meko 28:17; Avi. 4:21, 22) O na ĩngĩ, nĩwatavisye asungi aingĩ ma mũsumbĩ na andũ onthe ala mookaa kũmwona ũvoo mũseo. (Meko 28:30, 31; Avi. 1:13) O na ĩvindanĩ yĩu waĩ kyovonĩ kya nyũmba, nĩwaveveeiwe kũandĩka valũa syĩthĩĩtwe iitethya Aklĩsto onthe ma wʼo nginya ũmũnthĩ. Na kwongela ũu, ngelekanyʼo yake nĩyalũlũmĩĩilye kĩkundi kĩla kyaĩ Lomi, na kĩu nĩkyatumie ana-a-asa methĩwa na “ũkũmbaũ mwingĩ wa kũneena ndeto ya Ngai mate na wia.” (Avi. 1:14) O na kau Vaulo ndaĩ atonya kwĩanĩsya maũndũ maingĩ, nĩweekaa kyonthe kĩla ũtonya, na kĩu nĩkyatumie “ũvoo mũseo ũendeea na mbee.”—Avi. 1:12.

6. Kwosana na ĩandĩko ya 2 Akolintho 12:9, 10, nĩ kyaũ kyatetheeisye Vaulo kwĩanĩsya ũthũkũmi wake?

⁶ Vaulo nĩweesĩ kana eanĩisye maũndũ onthe ũthũkũminĩ wake kwa vinya wa Ngai, ĩndĩ ti kwa vinya wake. Aisye kana vinya wa Ngai “wonekaa nesa wonzunĩ.” (Soma 2 Akolintho 12:9, 10.) O na kau Vaulo nĩwathĩnawʼa, akovwa yela, na akakwatwa nĩ mathĩna angĩ, Yeova nĩwatũmĩie veva wake mũtheu kũmũnenga vinya wa kwĩanĩsya ũthũkũmi wake.

7. Nĩ mathĩna meva Timotheo wasindie nĩ kana eanĩsye ũthũkũmi wake?

⁷ O nake Timotheo, ũla waĩ mũtindanyʼa mũninangi wa Vaulo, nĩweekwatasya veva wa Ngai ũmũtetheesye kwĩanĩsya ũthũkũmi wake. Timotheo nĩwaendanasya na Vaulo syalonĩ syake sya ũmisonalĩ. Na kwongela ũu, Vaulo nĩwamũtũmaa athokee ikundi na aisyĩkĩa vinya. (1 Ako. 4:17) Timotheo nũtonya kwĩthĩwa eewʼaa ateanĩĩe kũtethya wĩa ũsu. Noĩthwa kĩu nekyo kyatumie Vaulo amwĩa: “Ndũketĩkĩlye mũndũ o na wĩva aũvũthye nũndũ wĩ mũndũ wa mũika.” (1 Tim. 4:12) Eka ũu, ĩvindanĩ yĩu o nake aĩ na mwĩwʼa mwĩĩnĩ nũndũ ‘nĩwakothaa kũwaa.’ (1 Tim. 5:23) Ĩndĩ nĩweesĩ kana veva mũtheu wa Yeova ũkamũnengae vinya wa kũendeea kũtavanyʼa na kũtetheesya ana-a-asa make.—2 Tim. 1:7.

YEOVA NŨTŨNENGAE VINYA WA KWĨKALA TWĨ AĨKĨĨKU O NA YĨLA TŨŨTHĨNA

8. Yeova ekĩaa andũ make vinya ata ũmũnthĩ?

⁸ Ũmũnthĩ, Yeova nũnengae andũ make “vinya ũvĩtũkĩte wa mũndũ” nĩ kana maendeee kũmũthũkũma me aĩkĩĩku. (2 Ako. 4:7) Ekai tũneenee syĩndũ inya Yeova ũtũnengete itwĩkĩae vinya na iitũtetheeasya kũmũthũkũma twĩ aĩkĩĩku. Syĩndũ isu nĩ mboya, Mbivilia, ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ, na ũtavanyʼa witũ.

9. Mboya ĩtũtethasya ata?

⁹ Mboya nĩtwĩkĩaa vinya. O tondũ ĩandĩko ya Aeveso 6:18 yonanĩtye, Vaulo atwĩkĩĩte vinya tũmũvoyae Ngai “kĩla ĩvinda.” Tweeka ũu, Ngai akatũnengae vinya. Mwana-a-asa wĩtawa Jonnie, ũla wĩkalaa Bolivia, nĩweeyoneie kĩu yĩla wakwatiwe nĩ mathĩna maatĩanĩe. Kĩveti kyake na asyai make nĩmawaie mũno o ĩvindanĩ yĩmwe. Ndwaĩ ũndũ wĩ laisi kũmasũvĩa onthe me atatũ. Inyia nĩwesie kũkwʼa, na kĩveti kyake na ĩthe nĩmakuie ĩvinda yĩasa mayĩsa kũvoa. Jonnie aililikana kĩla kyeethĩiwe, aĩtye, “Yĩla neewʼa nĩ na mawĩmakĩo maingĩ, kĩla kyandetheeasya nĩ kũmũvoya Yeova ndeũmũvitha kĩndũ.” Nake Yeova nĩwamũnengie vinya wa kũmĩĩsya. Ve ĩvinda mũtumĩa wa kĩkundi wĩtawa Ronald wĩkalaa Bolivia wamanyie kana inyia e na kanza. Na vaithela mwei ũmwe nĩwakwie. Nĩ kyaũ kyatetheeisye Ronald kũmĩĩsya? Aĩtye: “Kũmũvoya Yeova nĩkũnengae mwanya wa kũmũtulũĩla ngoo yakwa yonthe na kũmũtavya vyũ ũndũ ngwĩwʼa. Nĩnĩsĩ nĩwe ũngeleawa nesa kwĩ mũndũ ũngĩ o na wĩva, o na kwĩ ũndũ nyie mwene nĩyĩeleawa.” Ve mavinda amwe tũtonya kwĩwʼa twĩ aemeee vyũ, kana ũkethĩa tũyĩsĩ twĩvoya twasye ata. Ĩndĩ Yeova nũtũthoketye tũmũvoyae o na mavinda ala tũkwĩwʼa tũiemwa nĩ kũmũtavya mosũanĩo maitũ na ũndũ tũkwĩwʼa.—Alo. 8:26, 27.

10. O tondũ ĩandĩko ya Aevelania 4:12 yonanĩtye, nĩkĩ kũsoma Mbivilia na kũvindĩĩsya kĩla twasoma nĩ kwa vata mũno?

¹⁰ Mbivilia nĩtwĩkĩaa vinya. O tondũ kũsoma Maandĩko kwamwĩkĩie Vaulo vinya na kwamũkiakisya, o naitũ no kũtwĩke oou. (Alo. 15:4) Yĩla tũendeee kũsoma Ndeto ya Ngai na kũmĩsũanĩa, Yeova no atũmĩe veva wake kũtũtetheesya twone ũndũ tũtonya kũtũmĩa Maandĩko kũthĩnĩkĩa thĩna ũla twĩ nawʼo. (Soma Aevelania 4:12.) Ũla Ronald twaweta aĩtye: “Nĩnĩtanaa mũno nũndũ nĩneemanyĩisye kũsomaa kalungu ka Mbivilia kĩla wĩoo. Nĩnĩvindĩĩasya mũno ĩũlũ wa nguma sya Yeova na ũndũ ũthĩnĩkĩaa athũkũmi make. Kĩu nĩkĩmbĩkĩaa vinya.”

11. Mwĩĩtu-a-asa ũmwe waĩ na kyeva eekĩiwe vinya ata nĩ Mbivilia?

¹¹ Kũvindĩĩsya kĩla twasoma Ndetonĩ ya Ngai no kũtũtetheesye tũkethĩwa na woni waĩle ĩũlũ wa mathĩna maitũ. Kwasũanĩa ũndũ Mbivilia yatetheeisye mwĩĩtu-a-asa ũmwe wakwʼĩĩwe nĩ mũũme. Mũtumĩa ũmwe wa kĩkundi amwĩie no akwate maũndũ matonya kũmũtethya asoma ĩvuku ya Yovu. Ĩndĩ aendeee kũsoma, kĩla wasembeaa kwĩka nĩ kũmũsilĩla Yovu nũndũ wa woni wake mũthũku. Eewʼaa atonya kũmwĩa: “Yovu! Eka kũtinda ũsũanĩĩte mathĩna maku!” Ĩndĩ ĩtina wa kavinda, nĩwamanyie kana o nake aĩ na woni ũtaĩle o ta Yovu. Kĩu nĩkyamũtetheeisye kũvĩndũa woni wake, na kyamũnenga vinya wa kũmĩĩsya kyeva kĩla waĩ nakyo nũndũ wa kũkwʼĩĩwa nĩ mũũme.

12. Yeova atũmĩaa ata ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ kũtwĩkĩa vinya?

¹² Ana-a-asa na eĩtu-a-asa nĩmatwĩkĩaa vinya. Yeova nũtũmĩaa ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ kũtwĩkĩa vinya. Ve ĩvinda Vaulo waisye kana nĩwendaa mũno kũkomana na ana-a-asa na eĩtu-a-asa make nĩ kana ‘mekĩane vinya.’ (Alo. 1:11, 12) Ũla mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Mary nĩwendete mũno kũtindanasya na ana-a-asa na eĩtu-a-asa make. Aĩtye: “Yeova nĩwĩthĩĩtwe aitũmĩa ana-a-asa na eĩtu-a-asa o na matesĩ mathĩna makwa kũmbĩkĩa vinya. Nĩmandavasya kaũndũ ka kũmbĩkĩa vinya kana makambandĩkĩa kavalũa, na wĩthĩaa kĩu nokyo ngwendaa. O na ĩngĩ, nĩnĩneenaa na eĩtu-a-asa makwatiwe nĩ mathĩna ta ala nĩ namo, na neeka ũu, nĩmangeleasya maũndũ matonya kũndethya. Namo atumĩa nĩmatumaa nĩwʼa nĩ wa vata mũno kĩkundinĩ.”

13. Tũtonya kwĩkĩana vinya ata twathi maũmbanonĩ?

¹³ Kũthi maũmbanonĩ nĩkũtũnengae mwanya mũseo wa kwĩkĩana vinya. Wĩona ata wathi maũmbanonĩ ũkosaa mwanya wa kwĩkĩa ala angĩ vinya kwa kũmatavya kana nũmendete na nĩwonaa me ma vata? Kwa ngelekanyʼo, mũthenya ũmwe ũmbano ũtanambĩĩa, mũtumĩa wĩtawa Peter eeie mwĩĩtu-a-asa ũmwe ũtwaĩtwe nĩ mũndũ ũte Ngũsĩ atĩĩ: “Ndũtonya kũmanya ũndũ nĩkĩawa vinya mũno wĩana nakwona vaa. Mavinda onthe nĩwĩthĩawa ũmbanĩtye syana syaku syĩ thanthatũ nesa na iikosaa kumya maelesyo.” Yĩla mwĩĩtu-a-asa ũsu weewie ũu, atanie mũno nginya akelemya methoi, na asya, “Ndwĩsa kũmanya ũndũ ngwendaa mũno wĩana mũndũ andavye ũu wandavya.”

14. Kũtavanyʼa kũtũtethasya ata?

¹⁴ Ũtavanyʼa nũtwĩkĩaa vinya. Yĩla twatavya angĩ ũvoo ũla wĩ Mbivilianĩ, nĩtwĩwʼaa twathangaawʼa na tweekĩwa vinya, methĩwe nĩmeũtwĩthukĩĩsya kana maitwĩthukĩĩsya. (Nth. 11:25) Mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Stacy nĩweeyoneie ũndũ ũtavanyʼa wĩkĩaa mũndũ vinya. Yĩla mũndũ ũmwe wa mũsyĩ watengiwe, aũmĩie mũno na atindĩaa kwĩkũlya-ĩ, ‘Ve kaũndũ nĩnaĩ ndonya kwĩka ngamũtetheesya?’ Kĩu kyatindaa kĩmũĩte mũtwe. Nĩ kyaũ kyamũtetheeisye kũmĩĩsya? Nĩ ũtavanyʼa! Yĩla wĩ ũtavanyʼa, asũanĩaa mũno ũndũ ũtonya kũtetheesya andũ ala wakomana namo kĩsionĩ. Aĩtye atĩĩ: “Ĩvindanĩ yĩu, Yeova nĩwandetheeisye kũkwata mũmanyĩwʼa ũmwe wa Mbivilia weekie maendeeo mĩtũkĩ mũno. Kĩu kyambĩkĩie vinya mũno. Vai kĩndũ kĩngĩ kĩndethasya mũno ta kũtavanyʼa.”

15. Ndeto sya Mary syĩũmanyĩsya kyaũ?

¹⁵ Ve maũndũ mana matonya kũtuma andũ amwe mewʼa ta matesa kwĩanĩsya maũndũ maingĩ ũtavanyʼanĩ. Ethĩwa ũu nĩwʼo wĩwʼaa, lilikana kana Yeova nũtanaa oona ũyĩka kyonthe kĩla ũtonya. Kwasũanĩa ĩngĩ ngelekanyʼo ya Mary. Yĩla wathamĩĩie kĩsionĩ kyaneenawa kĩthyomo kĩeni, ndoonaa atonya kũtethya mũno. Aĩtye, “Kwa kavinda, kĩla neekaa no kumya maelesyo mavũthũ, kana ngasoma mũsoa, na nĩ ũtavanyʼa nanenganae o tulakiti.” Kĩu kyatumaa ewʼa atatethya eyĩelekanyʼa na ala angĩ maneenaa kĩthyomo kĩu nesa. Ĩndĩ nĩwavĩndũie woni ũsu waĩ nawʼo. Nĩwambĩĩie kũelewa kana Yeova no amũtũmĩe o na kau ndaneenaa kĩthyomo kĩu nesa. Aĩtye, “Mbivilia ĩeleasya maũndũ kwa nzĩa yĩ laisi vyũ, na ũwʼo ũla wĩ nthĩnĩ wayo nĩwʼo ũtumaa andũ mavĩndũka.”

16. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheeasya ala matatonya kumaala nyũmba makwate vinya?

¹⁶ Yeova nĩwonaa na nĩwendeeawʼa nĩ wendi ũla twĩthĩawa nawʼo wa kũtavanyʼa o na ethĩwa tũitonya kumaalũka nyũmba. Nũndũ wa ũu, no atũvingũĩe myanya ya kũtavya ala matũsũvĩaa na matakĩtalĩ ũvoo mũseo. Twaelekanyʼa kĩla twĩanĩasya ũmũnthĩ na kĩla tweanĩasya tene, no tũtũlĩke ngoo. Ĩndĩ twasalukya twone ũndũ Yeova ũtũtetheeasya ũmũnthĩ, nĩtũkwataa vinya wa kũmĩĩsya ĩtatwa o na yĩva twĩ atanu.

17. Kwosana na ĩandĩko ya Mũtavanʼya 11:6, nĩkĩ twaĩle kũendeea kũtavanyʼa o na ethĩwa tũiũkwata mosyao na mĩtũkĩ?

¹⁷ Tũyĩthĩawa twĩsĩ nĩ mbeũ syĩva sya ũwʼo twavanda itonya kũmea na iyambĩĩa kwĩana. (Soma Mũtavanʼya 11:6.) Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya mwĩĩtu-a-asa wĩ na myaka 80 na kĩndũ wĩtawa Barbara, ũla ũtavanasya kwa kũkũnĩa andũ simũ na kũmaandĩkĩa valũa. Valũanĩ ũmwe waandĩkie, nĩweekĩie ĩkaseti ya Mũsyaĩĩsya ya 01/03/2014 yaĩ na kyongo, “Kĩla Ngai Wĩkĩte Kwondũ Waku.” Kĩla ũteesĩ nĩ kana mũndũũme ũla watũmĩie valũa ũsu e na mũka maĩ atenge. Namo masomie ĩkaseti yĩu ĩngĩ na ĩngĩ. Mũndũũme ũsu eewʼaa Yeova ta ũkũneena nake. E na mũka nĩmambĩĩie kũthi maũmbanonĩ, na matwʼĩka Ngũsĩ ĩngĩ ĩtina wa kwĩkala me atenge kwa ĩvinda ya myaka mbee wa 27. Kwasũanĩa ũndũ Barbara weekĩiwe vinya mũno wĩana oona mosyao maseo ma valũa o ũsu ũmwe!

18. Twaĩle kwĩka ata nĩ kana Ngai atwĩkĩe vinya?

¹⁸ Yeova nũtũnengete myanya mingĩ ya kũtetheka nĩ vinya mwingĩ ũla umaa kwake. Yĩla twatũmĩa syĩndũ ila ũtũnengete, ta mboya, Mbivilia, ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ, na ũtavanyʼa, twonanasya nĩtũĩkĩĩe no atũtetheesye na kana e na wendi wa kwĩka ũu. Kwoou ekai tũmwĩkwatasye Ĩthe witũ wa ĩtunĩ, nũndũ we nĩwendete kwonanyʼa “e vinya kwondũ wa ala ngoo syoo imwelekele syĩ mbĩanĩu.”—2 Mav. 16:9.