Ndũkalulutĩkye “Kamwe ka Tũũ Tũnini”

1. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana Yeova nĩwendete kĩla ũmwe witũ?

YEOVA nĩwe wakusisye kĩla ũmwe witũ kwake. (Yoa. 6:44) Kwamba kũsũanĩa kĩu o vanini. Aĩ yĩla Yeova wasyaisye andũ mbilioni mbingĩ ala me ĩũlũ wa nthĩ, nĩwoonie kĩndũ kya vata vyũ nthĩnĩ waku. Nĩwoonie wĩ na ngoo nzeo na amanya kana no ũmwende. (1 Mav. 28:9) Kwoou Yeova nũkwĩsĩ, nũkũeleawa, na nũkwendete. Kũmanya ũu nĩkũkwĩkĩaa vinya mũno, kana ti wʼo?

2. Yesũ atũtetheeisye ata kũelewa ũndũ Yeova wendete kĩla ũmwe witũ?

² Yeova akwendete mũno, na ũu nowʼo wendete ana-a-asa na eĩtu-a-asa maku. Nĩ kana Yesũ atũtetheesye kũelewa ũndũ Yeova ũtwendete, amũelekanilye na mũĩthi. We mũĩthi wĩ na malondu 100 ekaa ata yĩmwe yaa? Atiaa “ala angĩ 99 iĩmanĩ na aithi akamanthe yĩu yĩmwe yaĩte.” Na ayona ndayĩtetasya. Ekaa kũtana. Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Yeova onaa malondu make onthe me ma vata. Yesũ aisye: “O ta ũu, Asa wakwa ũla wĩ ĩtunĩ ndendeeawʼa nĩ kwona o na kamwe ka tũũ tũnini kayaa.”—Mt. 18:12-14.

3. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

³ Tũyĩsa kwenda kũtuma ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ makwʼa ngoo. Kwoou tũtonya kwĩka ata tũikamalulutĩkye? Na tũtonya kwĩka ata yĩla twaũmĩwʼa nĩ mũndũ? Twĩsũngĩa makũlyo asu ĩsomonĩ yĩĩ. Ĩndĩ ekai twambe kwĩmanyĩsya maũndũ mana ĩũlũ wa ala metĩtwe “tũũ tũnini” ĩvukunĩ ya Mathayo kĩlungu kya 18.

NAAŨ METĨTWE “TŨŨ TŨNINI”?

4. Naaũ metĩtwe “tũũ tũnini”?

⁴ Ala metĩtwe “tũũ tũnini” nĩ amanyĩwʼa onthe ma Yesũ. O na kau me myaka yĩ kĩvathũkanyʼo, maelekanĩtwʼe na “syana nini,” na kĩtumi nũndũ methĩawa menyivĩtye mamanyĩwʼe nĩ Yesũ. (Mt. 18:3) Onthe nĩmamũĩkĩĩaa Klĩsto o na kau maumĩte kũndũ kwĩ kĩvathũkanyʼo, methĩawa na syĩthĩo syĩ kĩvathũkanyʼo, masũanĩaa maũndũ kwa nzĩa syĩ kĩvathũkanyʼo, o na me nguma syĩ kĩvathũkanyʼo. Nake Klĩsto nũmendete mũno.—Mt. 18:6; Yoa. 1:12.

5. Yeova ewʼaa ata yĩla mũndũ waũmĩsya kana walulutĩkya ũmwe wa andũ make?

⁵ Yeova onaa onthe ala metĩtwe “tũũ tũnini” me ma vata. Nĩ kana tũelewe ũndũ Yeova wĩwʼaa ĩũlũ woo, sũanĩa ũndũ ithyĩ twĩwʼaa ĩũlũ wa syana. Twonaa syana syĩ sya vata mũno. Nĩtwendaa kũisũvĩa nũndũ iyĩthĩawa na vinya, ũmanyi, na ũĩ ũla wĩthĩawa na andũ aima. O na kau tũyendaa kwona mũndũ o na ũmwe aiũmĩwʼa, tũthataa mũnango yĩla twoona mũndũ aiũmĩsya kana. O ta ũu, Yeova endaa kũtũsũvĩa. Nũthataa mũno yĩla mũndũ walulutĩkya kana waũmĩsya ũmwe wa andũ make!—Isa. 63:9; Mko. 9:42.

6. Kwosana na 1 Akolintho 1:26-29, andũ ma nthĩ mamonaa amanyĩwʼa ma Yesũ ata?

⁶ Nĩ ũndũ ũngĩ wĩva ũtumaa amanyĩwʼa ma Yesũ metwa “tũũ tũnini”? Mo naaũ monekaa me ma vata nĩ nthĩ? Nĩ ala athwii, me nguma, na me ũkũmũ. Amanyĩwʼa ma Yesũ mayĩthĩawa mailye ũu, na ũu ũtumaa andũ ma nthĩ mamona ta twĩndũ “tũnini” tũte vata na tũte nguma. (Soma 1 Akolintho 1:26-29.) Ĩndĩ Yeova ndamonaa ũu.

7. Yeova endaa tũkue ata ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ?

⁷ Yeova endete athũkũmi make onthe, methĩwe no ĩndĩ memanyĩisye ũla wʼo kana methĩĩtwe maimũthũkũma kwa ĩvinda yĩasa. Onaa ana-a-asa na eĩtu-a-asa onthe me ma vata, na ũu nowʼo twaĩle kũmona. Twaĩle ‘kwenda ana-a-asa maitũ onthe,’ ĩndĩ ti o amwe. (1 Vet. 2:17) Twaĩle kũtata ũndũ tũtonya twĩsũvĩe tũikamaũmĩsye, na tũimaĩkĩĩthya kana nĩtũmendete. Kwoou twesa kũmanya kana nĩtũvĩtĩsye mũndũ, tũyaĩle kwĩkua ta vate ĩvĩtyo tũneeka na tũivanga mũndũ ũsu ũngĩ athataa mana, na kwoou aĩlĩte kũtũekea na ayũlwa nũu. Ĩndĩ nĩkĩ amwe mathataa mĩtũkĩ? Mũeele wa ana-a-asa na eĩtu-a-asa amwe ũtumaa memena. Angĩ no ĩndĩ memanyĩisye ũwʼo na kwoou mainamba kũmanya ũndũ maĩle kwĩka mavĩtĩwʼa. Ĩndĩ o na ethĩwa vailye ata, kĩla twaĩle kwĩka nĩ kũmantha mũuo. O na ũu wĩ o vo, mũndũ ũkothaa kũthata mĩtũkĩ avĩtĩwʼa aĩle kũmanya kana ĩsu ti nguma nzeo, na kwoou nĩwaĩlĩte kũtata ũndũ ũtonya akĩlye vinya wonzu ũsu. Eeka ũu, nowʼo ũtonya kwĩthĩwa na mũuo wa kĩlĩko na aitetheesya ala angĩ o namo mekale me atanu.

ONAA ALA ANGĨ ME VATA KWĨ UWE

8. Amanyĩwʼa matutĩtye andũ ma ĩvinda yoo kwa nzĩa yĩva?

⁸ Nĩkĩ Yesũ watwie kũneenea ala metĩtwe “tũũ tũnini”? Kĩtumi nũndũ amanyĩwʼa make maĩ manamũkũlya: “Nũũ mũnene Ũsumbĩnĩ wa ĩtu?” (Mt. 18:1) Ayuti aingĩ ĩvindanĩ ya Yesũ moonaa ũkũmũ kana ũnene newʼo ũndũ ũla wa vata. Mũsomi ũmwe aĩtye: “Vai kĩndũ aũme mamanthaa ta ndaĩa na nguma.”

9. Nĩ ũndũ wĩva amanyĩwʼa ma Yesũ maaĩlĩte kwĩka?

⁹ Yesũ nĩweesĩ kana Ayuti nĩmendete kwĩnenevya mũno ĩũlũ wa ala angĩ, na kwoou yaĩ no nginya amanyĩwʼa make mekĩe kĩthito mũno mavete veva wa masindano ngoonĩ syoo. Nĩkyo kĩtumi wamatavisye atĩĩ: “Ekai ũla mũnene katĩ wenyu ethĩwe ta ũla mũnini, na ũla ũtongoesye ayĩthĩwa ta mũthũkũmi.” (Luka 22:26) Mũndũ ekuaa ta “ũla mũnini” yĩla woona ‘ala angĩ me ma vata kwĩ we.’ (Avi. 2:3) Tweekĩa kĩthito ũndũ tũtonya twĩkue kwa nzĩa ĩsu, ũkethĩaa ti laisi tũkaũmĩsya ala angĩ.

10. Nĩ ũtao wĩva wa Vaulo twaĩle kũwosa kwa ũito?

¹⁰ Ana-a-asa na eĩtu-a-asa methĩawa na maũndũ mana mekaa nesanga kwĩ ithyĩ. Na kĩu no ũkyone nesa wasũanĩa mũnango nguma syoo nzeo. Kwoou nĩtwaĩle kwosa kwa ũito ũtao ũũ mũtũmwa Vaulo wanengie Akolintho: “Nũũ ũla ũtumĩte wĩthĩwa wĩ kĩvathũkanyʼo na ala angĩ? Kwa wʼo, nĩ kyaũ wĩ nakyo ũtaanengwa? Na yu ethĩwa weekie kũnengwa, wĩĩkathĩĩa nĩkĩ ta ũtaanengwa?” (1 Ako. 4:7) Twaĩle kwĩthĩwa twĩ metho tũikambĩĩe kwĩmanthĩaa nguma kana kwonaa twĩ ma vata kwĩ ala angĩ. Kwa ngelekanyʼo, ethĩwa mwana-a-asa aumasya maũvoo maseo mũno kana ethĩwa mwĩĩtu-a-asa e ũtũĩka wa kũmantha amanyĩwʼa ma Mbivilia, nũseo akemanyĩsya kũmũtaĩaa Yeova mavinda onthe nũndũ wa ũtũĩka wake.

EKEAA ANGĨ “KUMA NGOONĨ”

11. Ĩla ngelekanyʼo Yesũ wanenganie ya mũsumbĩ na ngombo yĩtũmanyĩsya kyaũ?

¹¹ Ĩtina wa Yesũ kwĩa aatĩĩi make nĩmesũvĩe maikalulutĩkye angĩ, anenganie ngelekanyʼo ya mũsumbĩ na ngombo yake. Ngombo ĩsu yaĩ na thiĩ mũnene mũno wa mũsumbĩ ĩtesa kũĩvĩkya, ĩndĩ mũsumbĩ nĩwamĩekeie. Ĩndĩ yĩla ngombo ĩsu yesie kũkomana na ngombo ĩngĩ yamĩtaĩte o mbesa nini, ndyaamĩekea. Nũndũ wa ũu, mũsumbĩ nĩwekisye yela ngombo ĩsu ĩtaĩ tei. Twĩĩmanyĩsya kyaũ? Yesũ aisye: “Asa wakwa wa ĩtunĩ akeekana nenyu oou, ethĩwa kĩla ũmwe wenyu ndaekeaa mwana-a-asa wake kuma ngoonĩ.”—Mt. 18:21-35.

12. Kwĩthĩawa ata yĩla mũndũ watũvĩtĩsya na twalea kũmũekea?

¹² Ngombo ĩsu nĩyeyĩeteie thĩna na yaũmĩsya ngombo ila ingĩ. Mbee, ndyaaĩwʼĩa tei ngombo ĩla ĩngĩ, na kwoou nĩyamĩnenganie “yekwʼa yela nginya yĩla ĩkaĩva kyonthe kĩla yataĩtwe.” Kelĩ, nĩyatumie ngombo ila ingĩ syasyaĩĩsye kĩla kyaendeea iũmĩa. Yesũ aisye kana “yĩla ngombo ila ingĩ syoonie kĩla kyeekĩka, nĩsyeewie woo mũno.” O ta ũu, meko maitũ no maũmĩsye ala angĩ. Kwa ngelekanyʼo, kwĩthĩawa ata yĩla mũndũ watũvĩtĩsya na twalea kũmũekea? Mbee, mũndũ ũsu nĩũmĩaa mũno oona tũteũmũekea, tũtakwetye ũu wake, na tũteũmwenda. Kelĩ, ala angĩ kĩkundinĩ mekalaa mate eanĩe mesa kũmanya kana tũiũkwatĩanĩa nake.

13. Ngewa ya vainia ũmwe yĩũmanyĩsya kyaũ?

¹³ Yĩla twaekea ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ, ithyĩ ene nĩtũunĩkaa na tũituma o namo ala angĩ maunĩka. Kĩu nĩ kĩndũ vainia tũũmwĩta Crystal weeyoneie. Ve ĩvinda mwĩĩtu-a-asa ũsu weewʼaa aiũmĩwʼa nĩ mwĩĩtu-a-asa ũngĩ kĩkundinĩ. Easya: “Mavinda amwe mwĩĩtu-a-asa ũsu aneenasya naĩ ngewʼa ta wandonyanga na kavyũ. O na ndyendaa kwĩsa kũtwʼĩka nĩngũtavanyʼa nake. Na nũndũ wa ũu, kĩthito kyakwa kya kũtavanyʼa nĩkyaolekile na weethĩa ndi na ũtanu ta tene.” Crystal eewʼaa e na kĩtumi kĩseo kya kũthata. Ĩndĩ ndaaĩtĩkĩla kwoveea ũthatu ũsu ngoonĩ kana kwĩkala emakĩĩte. Atwie kwĩnyivya na aatĩĩa ũtao wa Maandĩko waĩ ĩkasetinĩ ya Mũsyaĩĩsya ya 15/10/1999, kĩlungunĩ kyaĩ na kyongo, “Samehe Kutoka Katika Moyo Wako.” Na kwoou nĩwamũekeie. Crystal aĩtye atĩĩ: “Nĩsĩte kũmanya kana ithyonthe tũendeee kwĩkĩa kĩthito twĩvwʼĩke mwĩkalĩle mweũ, na kana Yeova atũekeaa na ngenda kĩla mũthenya. Oyu nĩwʼaa naaũie mũio mũito mũno. Yu nĩ mũtanu ĩngĩ.”

14. Kwosana na Mathayo 18:21, 22, mũtũmwa Vetelo atonya kwĩthĩwa aĩ na thĩna wĩva, na ũsũngĩo ũla Yesũ wamũnengie wĩkũmanyĩsya kyaũ?

¹⁴ Nĩtwĩsĩ kana nĩtwaĩle kũekea ala matũvĩtĩsya nũndũ ũu nĩwʼo waĩle. Ĩndĩ mavinda amwe no tũemwe nĩ kũmaekea. O nake mũtũmwa Vetelo nũtonya kwĩthĩwa eewʼaa oou mavinda amwe. (Soma Mathayo 18:21, 22.) Kwoou nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtethya? Mbee, vindĩĩsya mũno ĩũlũ wa mavĩtyo ala Yeova ũkũekeete. Ndĩthĩawa yĩ lasima atũekee, ĩndĩ we nũtũekeaa na ngenda. (Sav. 103:8-10) Na eka ũu, twĩĩtwe kana “o naitũ no nginya twendane.” Kwoou yĩla mũndũ watũvĩtĩsya, no nginya tũmũekee. Kĩu nĩkyo ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ matũtaĩte. (1 Yoa. 4:11) Kelĩ, vindĩĩsya ĩũlũ wa ũseo wa kũekea ala angĩ. Kũekea ũla watũvĩtĩsya no kũmũtethye, kũkalũlũmĩĩlya ngwatanĩo ĩla yĩ kĩkundinĩ, kũkasũvĩa ngwatanĩo yitũ na Yeova, na kũkatũthũmũsya. (2 Ako. 2:7; Ako. 3:14) Katatũ, nũndũ Ngai nĩwe ũtwĩĩte tũekee ala angĩ, no tũmũvoye atũtetheesye. Ndũketĩkĩle Satani avalaanyʼe mũuo ũla wĩthĩawa katĩ wa ana-a-asa. (Aev. 4:26, 27) No nginya tũmwĩkwatye Yeova atũtetheesye ethĩwa nĩtũkwenda kwĩvathana na kĩtei kĩu kya Satani.

NDŨKETĨKĨLE KŨLULUTĨKWʼA

15. Ĩandĩko ya Akolosai 3:13 yĩtwĩĩte twĩke ata ethĩwa nĩtũkwĩwʼa tũiũmĩwʼa nĩ kĩndũ mwana-a-asa kana mwĩĩtu-a-asa wĩkĩte?

¹⁵ Nata mwana-a-asa kana mwĩĩtu-a-asa akeka ũndũ ũũtuma ũũmĩa mũno vyũ? Waĩle kwĩka ata? Tata ũndũ ũtonya ũmanthe mũuo. Mũvoye Yeova na kĩthingʼĩĩsyo. Mwĩsũve aathime ũla ũkũvĩtĩsye na aikũtetheesya wone nguma syake nzeo, nũndũ nguma isu nosyo Yeova wonaa. (Luka 6:28) Ethĩwa ndũkwĩwʼa ũlwa nĩ kĩla mwana-a-asa ũkwĩkie, no ũtwʼe kũneena nake. Nũseo ndũkavange ngoonĩ kana akũvĩtĩisye na ngũlũ. (Mt. 5:23, 24; 1 Ako. 13:7) Na yĩla ũũneena nake, ndũkamũsũanĩĩe naĩ. Ĩndĩ nata ũkethĩa ndekwenda kũtũngĩĩa mũuo? ‘Endeea kũmĩanĩsya’ nake. Ndũkamwĩkĩsye moko. (Soma Akolosai 3:13.) Ĩndĩ ũndũ ũla wa vata waĩle kwĩka nĩ kwĩsũvĩa ndũkoveee ũthatu ngoonĩ, nũndũ kwĩka ũu no kwanange ũnyanya waku na Yeova. Ndũkaaĩtĩkĩlye kĩndũ o na kĩmwe kĩũlulutĩkye. Kwĩka ũu kwonanasya kana ũmwendete Yeova kwĩ kĩndũ kĩngĩ o na kĩva.—Sav. 119:165.

16. Kĩla ũmwe witũ e na kĩanda kĩva?

¹⁶ Nĩtwonaa mwanya ũla twĩ nawʼo wa kũmũthũkũma Yeova vamwe na ana-a-asa, twĩ “ĩĩthya yĩmwe” yĩ na “mũĩthi ũmwe,” wĩ wa vata! Ĩvuku Tengenezo Linalofanya Mapenzi ya Yehova, ĩthangũ ya 165, yaĩtye: “Nũndũ nũtanĩaa ngwatanĩo nzeo vamwe na ana-a-asa, wĩ na kĩanda kya kũmĩlũlũmĩĩlya.” Na nũndũ wa ũu, “nĩtwaĩle kwĩmanyĩsya kwonaa ana-a-asa na eĩtu-a-asa ũndũ Yeova ũmonaa.” Yeova onaa onthe ma “aa anini” me ma vata. We ũu nĩwʼo ũmonaa ana-a-asa na eĩtu-a-asa maku? Yeova nĩwonaa na kũtanĩthwʼa nĩ kyonthe kĩla wĩkaa ũmatethye na kũmathĩnĩkĩa.—Mt. 10:42.

17. Tũtwʼĩte kwĩka ata?

¹⁷ Nĩtũmendete ana-a-asa maitũ onthe. Na kwoou nĩtũtwʼĩte kana “tũikaiĩa mwana-a-asa kĩndũ kya kũmũlulutĩkya kana kya kũmũvalũkya.” (Alo. 14:13) Twonaa ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ me ma vata kwĩ ithyĩ, na ũu ũtumaa twenda kũmaekea kuma ngoonĩ. Mwa tũiketĩkĩle kũlulutĩkwʼa nĩ angĩ. Vandũ va ũu, “ekai tũatĩĩe maũndũ ala maetae mũuo na maũndũ ala matonya kwaka ũmwe na ũla ũngĩ.”—Alo. 14:19.