Endeea Kũmwenda Yeova na Ana-a-asa na Eĩtu-a-asa Maku Mũno

1. Andũ ala aĩkĩĩku methĩawa mailenyʼe ata na Yeova?

AMWE ma mũsyĩ wa Yeova nĩ Yesũ, ũla “nĩwe wa mbee katĩ wa syĩndũ syonthe ila syoombiwe,” na nguthu nene ya alaĩka. (Ako. 1:15; Sav. 103:20) Na yĩla Yesũ waĩ kũũ nthĩ, nĩwoonanisye kana andũ ala aĩkĩĩku no mete Yeova Asa woo. Ĩvinda yĩmwe aineena na amanyĩwʼa make eetie Yeova, “Asa wakwa na Asa wenyu.” (Yoa. 20:17) Na yĩla tweeyumya tũmũthũkũme Yeova na twavatiswa, twĩthĩawa twatwʼĩka andũ ma mũsyĩ ũmwe na ana-a-asa na eĩtu-a-asa matwendete.—Mko. 10:29, 30.

2. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

² Amwe nĩmaemawa nĩ kũmwona Yeova ta Asa ũmendete. Angĩ no methĩwe matesĩ matonya kwĩka ata monyʼe ana-a-asa na eĩtu-a-asa moo kana nĩmamendete. Ĩsomonĩ yĩĩ nĩtũkwona ũndũ Yesũ ũtũtetheeasya twone kana Yeova nĩ Asa witũ ũtwendete na tũtonya kũmũthengeea. O na ĩngĩ, nĩtũkwona ũndũ tũtonya kũkua ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ o ũndũ Yeova ũmakuaa.

YEOVA NĨWENDAA ŨMŨTHENGEEE

3. Ĩla mboya Yesũ watũmanyĩisye ĩtũtetheeasya ata kũmũthengeea Yeova?

³ Yeova nĩ Asa witũ na nũtwendete. Yesũ endaa tũmwone Yeova ũndũ we ũmwonaa. Endaa tũmanye kana Yeova ti ndikiteta, ĩndĩ nĩ Asa ũtwendete, ũtwĩkaa nesa, na tũtonya kũneena nake yĩla twenda. Kĩu tũkyonaa nesa twasũanĩa kĩla Yesũ wamanyĩisye amanyĩwʼa make kũwetaa yĩla meũvoya. Ambĩĩisye mboya ĩsu ya ngelekanyʼo na ndeto ii: “Asa waitũ.” (Mt. 6:9) Yesũ ethĩwa atwĩie tũmwĩtae Yeova na masyĩtwa ma ũnene ta, “Mwene Vinya Wʼonthe,” “Mũmbi,” kana “Mũsumbĩ wa tene na tene.” Masyĩtwa asu me Maandĩkonĩ na nĩmamwaĩle vyũ. (Mwa. 49:25; Isa. 40:28; 1 Tim. 1:17) Ĩndĩ atwĩie nĩtũmwĩtae “Asa.”

4. Twĩsĩ ata kana Yeova nĩwendaa tũmũthengeee?

⁴ We nũemawa nĩ kũmwona Yeova ta Ĩthe waku ũkwendete? Amwe maitũ nĩtũemawa nĩ kũmwona ũu. Ethĩwa ĩthe witũ ũla watũeie ndatwendete, no tũemwe nĩ kũsũanĩa kana no twĩse kwĩthĩwa na ũmwe ũtwendete. Tũkiakiawʼa ta kĩ twamanya kana Yeova nũtũeleawa nesa vyũ! Nĩwendaa kũtũthengeea. Nĩkyo kĩtumi Ndeto yake ĩtũtavĩtye atĩĩ: “Thengeeai Ngai, nake akamũthengeea inywʼĩ.” (Yak. 4:8) Yeova nũtwendete, na atwathĩte kana akeethĩawa e Asa ũla mũseo vyũ tũtonya kwĩthĩwa nake.

5. Kwosana na Luka 10:22, Yesũ atonya kũtũtetheesya ata tũmũthengeee Yeova?

⁵ Yesũ no atũtetheesye tũmũthengeee Yeova. Nũmwĩsĩ nesa mũno, na nguma ila wĩthĩawa nasyo nosyo Ĩthe wĩthĩawa nasyo. O na aisye: “Mũndũ o na wĩva ũla wambonie nĩwamwonie Asa o nake.” (Yoa. 14:9) O tondũ mwana ũla mũkũũ ũmanyĩasya ainae, Yesũ nũtũmanyĩasya ũndũ tũtonya kũnenga Ĩthe witũ ndaĩa, ũndũ tũtonya kũmwĩwʼa, ũndũ tũtonya kwĩsũvĩa tũikamũthatye, na kĩla tũtonya kwĩka tũmwendeesye. Ĩndĩ twasũanĩa maũndũ ala Yeova wamwĩkie Yesũ e kũũ nthĩ, nĩtwonaa nesa vyũ kana nũtwendete na nĩwendaa kũtwĩka nesa. (Soma Luka 10:22.) Ekai twone ngelekanyʼo imwe.

6. Nengane ngelekanyʼo syĩkwonanyʼa kana Yeova nĩwamwĩthukĩĩasya Yesũ.

⁶ Yeova nĩwĩthukĩĩasya syana syake. Kwasũanĩa ũndũ Yeova wamwĩthukĩĩasya Mwana wake wa mbee. Mwana wake nĩwavoyie mavinda maingĩ yĩla waĩ kũũ nthĩ, na vate nzika, Yeova nĩwamwĩthukĩĩasya. (Luka 5:16) Mavinda ala Yesũ wavoya ataneka motwi maito, ta yĩla wavoyie atananyuva atũmwa make 12, nĩwamwĩthukĩĩasya. (Luka 6:12, 13) O na ĩngĩ, nĩwamwĩthukĩĩisye yĩla wamũvoyie e na thĩna mwingĩ ngoonĩ. Atanavũnyanĩwa, nĩwamũvoyie Ĩthe wake na kĩthingʼĩĩsyo nũndũ wa ĩtatwa yĩla yaĩ mbee wake. Yeova nĩweethukĩĩisye mboya ya Mwana wake mwendwa, na eka ũu, nĩwatũmie mũlaĩka amwĩkĩe vinya.—Luka 22:41-44.

7. Kũmanya kana Yeova nĩwĩthukĩĩasya mboya sitũ kwaĩle kũtuma twĩwʼa ata?

⁷ O na ũmũnthĩ, Yeova nĩwĩthukĩĩasya mboya sya athũkũmi make. Aisũngĩaa ĩvindanĩ yĩla yaĩle na kwa nzĩa ĩla nzeo vyũ. (Sav. 116:1, 2) Mwĩĩtu-a-asa ũmwe wa India nĩweeyoneie ũndũ ũsu. Ekalaa e na kĩũũyũ kingĩ mũno, na nĩwamũvoyie Yeova na kĩthingʼĩĩsyo ĩũlũ wa thĩna ũsu. Aandĩkie: “Ĩla JW Broadcasting^® ya Mwei wa 5, 2019, yaneeneete ũndũ ũtonya kwĩka ethĩwa wĩkalaa wĩmakĩĩte na wĩ na kĩũũyũ, yavikie ĩvindanĩ yĩla yĩmbaĩlĩte. Ũsu nĩwʼo waĩ ũsũngĩo wa mboya syakwa.”

8. Yeova oonanisye ata kana nũmwendete Yesũ?

⁸ O tondũ Yeova wamwendete Yesũ na wamũthĩnĩkĩaa ĩvindanĩ yĩla weanĩasya ũthũkũmi wake kũũ nthĩ, nowʼo ũtwendete na nowʼo ũtũthĩnĩkĩaa. (Yoa. 5:20) Nĩweanĩasya mavata ma Yesũ ma kĩ-veva na ma kĩ-mwĩĩ, na nĩwamwĩkĩaa vinya yĩla ũkũthĩnĩka. Na Yeova nĩwamũtavasya kana nũmwendete na nũmũtanĩthasya. (Mt. 3:16, 17) Vai ĩvinda Yesũ waaĩsa kwĩwʼa ta ũtiĩtwe e weka nũndũ mavinda onthe nĩweesĩ kana Ĩthe wake wa ĩtunĩ nũmwendete na e vamwe nake.—Yoa. 8:16.

9. Twĩsĩ ata kana Yeova nũtwendete?

⁹ O ta Yesũ, ithyonthe nĩtwĩyoneete maũndũ maingĩ Yeova wĩkĩte akatũĩkĩĩthya kana nũtwendete. Kwa ngelekanyʼo, Yeova nĩwatũkusisye kwake na atũnenga mũsyĩ wĩ na ana-a-asa na eĩtu-a-asa matwendete, matũtanĩthasya, na matwĩkĩaa vinya yĩla tũkwʼĩte ngoo. (Yoa. 6:44) O na nũtũnengae lĩu mwingĩ wa kĩ-veva ateũtũthimĩa. Na kĩla mũthenya nũtũtetheeasya kũkwata syĩndũ sya kĩ-mwĩĩ ila twĩ na vata nasyo. (Mt. 6:31, 32) Yĩla twavindĩĩsya ũndũ Yeova ũtwendete, o naitũ nĩtũmwendaa mũnango.

KUAA ANA-A-ASA NA EĨTU-A-ASA MAKU ŨNDŨ YEOVA ŨMAKUAA

10. Twĩĩmanyĩsya kyaũ twasũanĩa ũndũ Yeova ũkuaa ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ?

¹⁰ Yeova nĩwendete ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ. Ĩndĩ mavinda amwe ithyĩ no tũemwe nĩ kũmenda, kana tũkethĩwa tũtesĩ twĩĩka ata tũmonyʼe kana nĩtũmendete. Na kĩtumi nũndũ twaeiwe kwa nzĩa syĩ kĩvathũkanyʼo na tumĩte syĩthĩonĩ syĩ kĩvathũkanyʼo. O na ĩngĩ, ithyonthe nĩtwĩkaa mavĩtyo tũkathatya angĩ kana tũkamatũla ngoo. O na vailye ũu, ithyonthe no twĩkĩe kĩthito tũkenda ana-a-asa na eĩtu-a-asa mũnango. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya? Nĩ kũsũanĩa ũndũ Ĩthe witũ wendete ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ, na tũiatĩĩa ngelekanyʼo yake. (Aev. 5:1, 2; 1 Yoa. 4:19) Ekai twone kĩla tũkwĩmanyĩsya ngelekanyʼonĩ ya Yeova.

11. Yesũ oonanisye ata kana aĩ na “ĩnee yingĩ” ta Yeova?

¹¹ Yeova e “ĩnee yingĩ.” (Luka 1:78) Mũndũ wĩ ĩnee nũnyamaaa oona ala angĩ maithĩna, na nũmanthaa ũndũ ũtonya kũmatetheesya na kũmakiakisya. Yesũ akuaa andũ nesa, na kĩu kyoonanasya ũndũ Yeova ũmathĩnĩkĩaa. (Yoa. 5:19) Kwa ngelekanyʼo, ĩvinda yĩmwe yĩla woonie ĩkomano, “nĩwayĩwʼĩie tei, nũndũ nĩyanyamaĩtwʼe na kwĩkwʼa kũũ na kũũ ta malondu mate na mũĩthi.” (Mt. 9:36) Ĩndĩ Yesũ ndaaĩka o kũmewʼĩa tei na aivika vau, nĩwoosie ĩtambya. Nĩwavoisye ala awau, na athũmũsya ala ‘manoete na maĩ na mĩio mĩito.’—Mt. 11:28-30; 14:14.

12. Tũtonya kwonyʼa ana-a-asa na eĩtu-a-asa ata kana nĩtũmewʼĩaa ĩnee? Nengane ngelekanyʼo.

¹² Twasũanĩa mathĩna ala ana-a-asa na eĩtu-a-asa me namo, nowʼo tũtonya kũmonyʼa kana nĩtũũmewʼĩa ĩnee. Kwa ngelekanyʼo, no kwĩthĩwa ve mwĩĩtu-a-asa wĩ na thĩna mũnene wa mwĩĩ. Na o na kau ndesaa kũlalamĩka, no kwĩthĩwa atonya kũtana mũno atetheewʼa vandũ. Kwa ngelekanyʼo, we nũvotaa kwĩanĩsya mavata ma andũ make nesa? No twĩyumye tũmũtetheesye kũua kana kũthesya nyũmba? Kana no kwĩthĩwa ve mwana-a-asa waĩtye wĩa. Nata tũkamũnenga kamũthĩnzĩo ka mbesa, o na ethĩwa tũimũtavya nithyĩ twamũnenga, nĩ kana kamũkwatĩĩe ayĩsa kũtwʼĩka nĩwakwata wĩa ũngĩ?

13-14. Tũtonya kwonanyʼa ata kana twĩ alau ta Yeova?

¹³ Yeova nĩ mũlau. (Mt. 5:45) Tũyaĩle kwĩwʼĩa ana-a-asa na eĩtu-a-asa ĩnee o yĩla matwĩtya ũtethyo. Twaĩle kũatĩĩa ngelekanyʼo ya Yeova kwa kũmatethasya o na matatũkũlĩtye. Yeova atumĩasya syũa kĩla mũthenya o na tũtamũkũlĩtye! Na syũa yĩu yĩtethasya onthe, o na ala mate mũvea. We tyo ũkwĩtĩkĩla kana yĩla Yeova weanĩsya mavata maitũ ethĩawa aitũĩkĩĩthya kana nũtwendete? Vate nzika, kwona ũndũ Yeova ũlaĩte na ũndũ wendete kũtwĩka nesa kũtumaa tũmwenda mũno!

¹⁴ Ana-a-asa na eĩtu-a-asa aingĩ nĩmaatĩĩaa ngelekanyʼo ya Asa witũ wa ĩtunĩ kwa kũnengane ũtethyo na ngenda. Kwa ngelekanyʼo, mwakanĩ wa 2013, nthĩ ya Philippines nĩyakimiwe nĩ kĩuutani kyaetie wanangĩko mũnene mũno kyeetawa Super Typhoon Haiyan. Nyũmba sya ana-a-asa na eĩtu-a-asa aingĩ nĩsyaanangiwe, na maasya syĩndũ syoo. Ĩndĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa nthĩ yonthe nĩmeeyumisye na mĩtũkĩ mamatetheesye. Aingĩ nĩmaumisye mĩvothi na angĩ meyumya matetheesye kwaka na kũtũngĩĩa nyũmba sya ana-a-asa. Mwaka ũitwʼĩka nĩwathela, maminĩte nyũmba ta 750! O na ĩvindanĩ ya ũwau wa COVID-19, Ngũsĩ nĩsyeeyumisye vyũ itetheesye ana-a-asa na eĩtu-a-asa. Yĩla twoosa ĩtambya na mĩtũkĩ tũtetheesye ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ, tũmaĩkĩĩthasya kana nĩtũmendete.

15-16. Kwosana na Luka 6:36, nĩ ũndũ ũmwe wĩva wa vata wonanasya kana nĩtũatĩĩe ngelekanyʼo ya Ĩthe witũ wa ĩtunĩ?

¹⁵ Yeova e tei na nũtũekeaa. (Soma Luka 6:36.) Kĩla mũthenya, Ĩthe witũ wa ĩtunĩ nũtwĩwʼĩaa tei. (Sav. 103:10-14) O ta ũu, Yesũ nĩweewʼĩaa aatĩĩi make tei na nĩwamaekeaa nũndũ maĩ ene naĩ. O na nĩweeyumisye na ngenda akwʼe kwondũ witũ nĩ kana tũekewe naĩ sitũ. (1 Yoa. 2:1, 2) Yĩla wasũanĩa ũndũ Yeova na Yesũ matwĩwʼĩaa tei na matũekeaa, we tyo wĩwʼaa wamathengeea mũnango?

¹⁶ ‘Kũekea’ ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ kũtumaa twendana mũnango. (Aev. 4:32) Mavinda angĩ no tũemwe vyũ nĩ kũekea ala angĩ, kwoou twaĩlĩte kwĩkĩa kĩthito twĩmanyĩsye kũmaekeaa. Mwĩĩtu-a-asa ũmwe aisye kana kĩlungu kĩmwe kyaĩ ĩkasetinĩ ya Mũsyaĩĩsya kyaĩ na kyongo, “Msameheane kwa Hiari,” nĩkyamũtetheeisye ũndũnĩ ũsu.b Aandĩkie: “Kwĩmanyĩsya kĩlungu kĩu kũndetheeisye kwona ũndũ kũekea angĩ kũndethasya. Kĩlungu kĩu kĩeleetye kana kũekea angĩ kũyonanasya nũkwĩtĩkĩlana na mavĩtyo moo kana ndũnaũmĩwʼa nĩ kĩla mekie. Ĩndĩ kwonanasya kana ndũkwenda kwoveea ũthatu ngoonĩ na wĩenda kwĩkala wĩ na mũuo.” Yĩla twaekea ana-a-asa na eĩtu-a-asa na ngenda, twĩthĩawa tũyonanyʼa kana nĩtũmendete na tũatĩĩe ngelekanyʼo ya Ĩthe witũ, Yeova.

TŨNGAA MŨVEA NŨNDŨ WA KWĨTHĨWA WĨ WA MŨSYĨ WA YEOVA

17. Kwosana na Mathayo 5:16, nĩ ũndũ wĩva tũtonya kwĩka tũkataĩa Ĩthe witũ wa ĩtunĩ?

¹⁷ Nĩ ndaĩa nene ta kĩ kwĩthĩwa twĩ ma mũsyĩ ũmwe na ana-a-asa na eĩtu-a-asa mendanĩte na maumĩte kĩla vandũ ĩũlũ wa nthĩ! Twĩenda andũ aingĩ ũndũ vatonyeka moke mamũthaithe Ngai witũ vamwe naitũ. Nũndũ wa ũu, tũyĩsa kwenda kwĩka kĩndũ o na kĩmwe kĩtonya kwananga ĩsyĩtwa ya Ĩthe witũ wa ĩtunĩ kana ya andũ make. Tũtataa ũndũ tũtonya twĩthĩwe na mwĩkalĩle ũtonya kũtuma andũ mendeewʼa nĩ ũvoo mũseo.—Soma Mathayo 5:16.

18. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tumye ũkũsĩ tũteũkĩa?

¹⁸ Mavinda amwe, andũ amwe no matumanyʼe kana makatũthĩnyʼa nũndũ wa kwona tũimwĩwʼa Ĩthe witũ wa ĩtunĩ. Tũtonya kwĩka ata ethĩwa nĩtũũkĩa kũtavya andũ angĩ maũndũ ala tũĩkĩĩaa? No twĩthĩwe na mũĩkĩĩo kana Yeova na Mwana wake nĩmeũtũtetheesya. Yesũ eeie amanyĩwʼa make kana mayaĩ na vata wa kũvũavũana ĩũlũ wa ũndũ meũneena kana kĩla meũneena. Nĩkĩ? Ameie ũũ: “Kĩla mwĩneena mũkanengwa saanĩ o ũsu, nũndũ ti o inywʼĩ mwĩĩthĩwa mũineena, ĩndĩ nĩ veva wa Ĩthe wenyu ũla wĩ ĩtunĩ wĩĩthĩwa ũineena kwĩsĩla inywʼĩ.”—Mt. 10:19, 20.

19. Nengane ngelekanyʼo ya mũndũ waumisye ũkũsĩ na ũkũmbaũ.

¹⁹ Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya mwana-a-asa wĩtawa Robert wa South Africa. Ĩvinda yĩmwe yĩla weemanyĩasya Mbivilia, nĩweetiwe kotinĩ aelesye nĩkĩ ũtekwenda kũlika itanĩ, na ĩvinda yĩu aĩ na ũmanyi o mũnini wa Mbivilia. Aeleisye koti e na ũkũmbaũ mwingĩ kana kwenda ana-a-asa make nĩkwʼo kwatumaa alea kũlika itanĩ. Vate nzika, nĩwatũngaa mũvea nũndũ wa kwĩthĩwa e wa mũsyĩ wa Yeova! E vau, mũsili wa ĩkoani amũkũlilye, “Ana-a-asa maku naaũ?” Yĩu nĩ ĩkũlyo Robert ũtasũanĩaa kana nũkũlwʼa, ĩndĩ ndatĩkanĩ ĩsu nĩwalilikanile ĩandĩko ya mũthenya ũsu. Yaumĩte Mathayo 12:50, yĩla yaĩtye: “Mũndũ o na wĩva ũla wĩkaa kwenda kwa Asa wakwa ũla wĩ ĩtunĩ, ũsu nĩwe mwana-a-inyia wakwa na mwĩĩtu-a-inyia wakwa na inyia wakwa.” O na kau no ĩndĩ Robert weemanyĩasya Mbivilia, veva wa Yeova nĩwamũtetheeisye kũsũngĩa ĩkũlyo yĩu na angĩ meana ũna ũtataĩĩe kũkũlwʼa. Yeova ndalea kwĩthĩwa atanĩthiwʼe mũno nĩ Robert! O ta ũu, yĩla twakomana na ũndũ mwetu, Yeova nũtanĩthawʼa nithyĩ twamwĩkwatya atũnenge ũkũmbaũ wa kumya ũkũsĩ.

20. Twaĩle kũtwʼa kwĩka ata? (Yoana 17:11, 15)

²⁰ Ekai tũendeee kũtũnga mũvea nũndũ wa ũathimo ũla tũkwatĩte wa kwĩthĩwa twĩ ma mũsyĩ wĩ ngwatanĩo na wendene. Twĩ na Asa ũla mũseo vyũ tũtonya kwĩthĩwa nake, na ana-a-asa na eĩtu-a-asa aingĩ matwendete. Mwa tũikaaĩse kũvũthĩĩsya ũathimo ũsu. Satani na aatĩĩi make nĩmatũmenete na matataa ũndũ matonya matume tũya nzika kana Asa witũ wa ĩtunĩ nũtwendete, na maituma tũvalaanyʼa ngwatanĩo ĩla twĩ nayo. Ĩndĩ Yesũ nĩwatũvoyeie, na akũlya Asa witũ atũsũvĩe nĩ kana mũsyĩ witũ ũendeee kwĩkala wĩ ngwatanĩo. (Soma Yoana 17:11, 15.) Yeova nũendeee kũsũngĩa mboya ĩsu. O ta Yesũ, tũikaaĩse kũya nzika kana Ĩthe witũ wa ĩtunĩ nũtwendete na nũtũtwʼĩĩkaa. Ekai tũtate ũndũ tũtonya tũendeee kũmwenda Yeova na ana-a-asa maitũ mũno.