Tũtonya ‘Kũsama’ Ũseo wa Yeova Ata?

1-2. Kwosana na ĩandĩko ya Savuli 34:8, tũtonya kũmanya ata kana Yeova nĩ mũseo?

TWASYE mũndũ nĩwaũnenga lĩu ũtaaya. No ũmanye ũndũ mũna ĩũlũ wa lĩu ũsu kwa kũũsisya, kũũnyungĩa, kũmanya ũndũ ũuawa, kana kũkũlya angĩ ũndũ ũsamaa. Ĩndĩ nzĩa ĩla nzeo ya kũmanya kana no ũwende nĩ kwĩsamĩa we mwene.

² O ta ũu, no tũmanye ũseo wa Yeova kwa kũsoma Mbivilia na mavuku maitũ, o vamwe na kwĩthukĩĩsya andũ angĩ maielesya ũndũ Yeova ũmaathimĩte. Ĩndĩ nĩ kana tũelewe nesa vyũ ũndũ Yeova ũseũvĩte, no nginya ‘twĩsamĩe’ ithyĩ ene ũseo wake. (Soma Savuli 34:8.) Ekai tũtũmĩe ngelekanyʼo ĩmwe yonanĩtye ũndũ tũtonya kwĩka ũu. Twasye nĩtũkwenda kũlika ũthũkũminĩ mũna wa ĩvinda yonthe, ĩndĩ nĩ kana twĩke ũu, ũyĩthĩa no nginya tũolange maũndũ ala twĩ namo. No kwĩthĩwa tũsomaa ĩngĩ na ĩngĩ watho wa Yesũ wa kana twavĩtya maũndũ ma Ũsumbĩ mbee, Yeova akatũnengae syĩndũ ila twĩ na vata nasyo, ĩndĩ ũyĩthĩa ithyĩ ene tũyaaĩyonea watho ũsu ũianĩa kwitũ. (Mt. 6:33) Ĩndĩ nũndũ nĩtũĩkĩĩe watho ũsu wa Yesũ, tũiola ngalama sitũ, tũieka kũthũkũma masaa maingĩ, na tũitũnga kĩlĩko kitũ ũtavanyʼanĩ. Tweeka ũu, nowʼo tũtonya kwĩyonea kana kwa wʼo Yeova nũthĩnĩkĩaa mavata maitũ. Twĩthĩawa ‘tweesamĩa’ ũseo wa Yeova.

3. Kwosana na Savuli 16:1, 2, naaũ meyoneaa ũseo wa Yeova?

³ Yeova nĩ “mũseo kwa onthe,” o na kwa ala matamwĩsĩ. (Sav. 145:9; Mt. 5:45) Ĩndĩ aathimaa mũno ala mamwendete na mamũthũkũmaa na ngoo yoo yonthe. (Soma Savuli 16:1, 2.) Ekai twone maũndũ amwe maseo Yeova ũtwĩkĩte.

4. Yeova onanasya ata kana nĩ mũseo kwa ala mambĩĩa kũmũthengeea?

⁴ Kĩla ĩvinda twatũmĩa maũndũ ala Yeova watũmanyĩsya, nĩtwonaa tũitetheka. Kwa ngelekanyʼo, yĩla tweemanyĩisye ĩũlũ wake na twamwenda, nĩtwoonie aitũtetheesya tũekane na mosũanĩo na imanyĩo ila syatumaa tũtethĩwa anyanyae. (Ako. 1:21) Na yĩla tweeyumisye tũmũthũkũme na twavatiswa, nĩtweeyoneie ũseo wake mũnango nũndũ nĩwatumie twĩthĩwa na wasya mũseo wa ngoo, na atũkusya tweethĩwa anyanyae.—1 Vet. 3:21.

5. Twĩyoneaa ũseo wa Yeova ata yĩla twĩ ũtavanyʼa?

⁵ O na ĩngĩ, yĩla twĩ ũtavanyʼa nĩtwĩyoneaa ũseo wa Yeova. Kwa ngelekanyʼo, we nĩwĩthĩwa wĩ nthoni? Athũkũmi aingĩ ma Yeova me nthoni. Nũtonya kwĩthĩwa ũtanamba kũtwʼĩka mũthũkũmi wa Yeova, ũtaasũanĩa kana no ũthi kwa mũndũ ũtesĩ na ũimũtavya ũvoo ũtendetwe nĩ andũ aingĩ. Ĩndĩ ũmũnthĩ, wĩkaa ũu kĩla ĩvinda. Na eka ũu, Yeova nũkũtetheesye ũkenda mũno wĩa ũsu wa kũtavanyʼa! O na nĩwĩyoneete Yeova aikũtetheesya kwa nzĩa ingĩ syĩ kĩvathũkanyʼo. Kwa ngelekanyʼo, yĩla wakomanie na mũndũ ũkũũvĩnga, nĩwaũtetheeisye wekala ũuĩtye. O na yĩla wakomanie na mũndũ ũkwendeewʼa, nĩwaũtetheeisye walilikana ĩandĩko yĩla yĩmwaĩle vyũ. Na yĩla wakomanie na andũ mate kwendeewʼa nĩ ũvoo mũseo, nĩwaũnengie vinya wa kũendeea kũtavanyʼa.—Yel. 20:7-9.

6. Maũndũ ala Yeova ũtũmanyĩasya maĩkĩĩthasya ata kana nĩ mũseo?

⁶ Ũndũ ũngĩ Yeova wĩkĩte atwonyʼe ũseo wake nĩ kũtũmanyĩsya ũndũ tũtonya kũtavanyʼa. (Yoa. 6:45) Kwa ngelekanyʼo, yĩla twĩ maũmbanonĩ ma katĩkatĩ wa kyumwa, nĩtwĩthukĩĩasya ilungu iseũvĩtwʼe nesa sya “Ũndũ Ũtonya Kwasya,” na nĩtwĩkĩawa vinya tũtũmĩe maũndũ ala tweemanyĩsya ũtavanyʼanĩ. Mbeenĩ, nĩtũtonya kwĩwʼa tũiemwa nĩ kũtũmĩa kaũndũ keũ ũtavanyʼanĩ, ĩndĩ yĩla twakatũmĩa, no twĩthĩe kana kau nĩko kekwendeesya andũ kĩsionĩ. O na maũmbanonĩ maitũ ma kĩkundi vamwe na maũmbanonĩ manene, nĩtwĩkĩawa vinya tũtũmĩe nzĩa syĩ kĩvathũkanyʼo sya kũtavanyʼa tũtonya kwĩthĩwa tũtaaitũmĩa. O nakyo kĩu no kyambe kũtũema, ĩndĩ twatata tũtũmĩe nzĩa isu, nĩtũmũnengae Yeova ũndũ wa kũathima. Yu ekai twone moathimo amwe tũkwataa yĩla twamwĩkwatya Yeova na twatũmĩa nzĩa nzaũ sya kũtavanyʼa nĩ kana tũmũnenge kĩla kĩseo vyũ, o na ethĩwa tũkwatĩtwe nĩ maũndũ mailye ata. Na ĩndĩ nĩtũkwona ũndũ tũtonya kwongelanga ũthũkũmi witũ.

YEOVA NŨATHIMAA ALA MAMWĨKWATASYA

7. Nĩ moathimo meva tũkwataa tweekĩa kĩthito twongelange ũthũkũmi witũ?

⁷ Nĩtũmũthengeeaa Yeova mũnango. Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya mũtumĩa wa kĩkundi wĩtawa Samuelb na mũka, ala mekalaa Colombia. Mbeenĩ, nĩmatanĩaa kũkũna ũvainia me kĩkundinĩ kyoo, ĩndĩ nĩmendaa kwongelanga ũthũkũmi woo kwa kũthamĩĩa kĩkundinĩ kĩ na vata mũnene wa atavanyʼa. Nĩ kana meanĩsye kĩu, yaĩ no nginya meyĩime maũndũ amwe. Samuel aĩtye: “Nĩtwatũmĩie ũtao ũla wĩ nthĩnĩ wa Mathayo 6:33 na twaeka kũthooaa syĩndũ tũte na vata nasyo. Ĩndĩ ũndũ ũla tweewʼaa wĩ vinya mũno kwĩka, nĩ kũtia nyũmba yitũ. Yaakĩtwe ũndũ twendaa, na nĩtwaminĩte kũmĩĩvĩa.” Ĩtina wa kũthamĩĩa kĩkundinĩ kĩu kyeũ, meethĩie kana maĩ matonya kũtũmĩa mbesa nini vyũ kwĩ ila matũmĩaa me kwoo. Samuel aendeee kwasya: “Nĩtwĩyoneete ũndũ Yeova ũtũtongoeasya na tũkona aisũngĩa mboya sitũ. Yu nĩtwĩyoneete nesa kana Yeova nũtanĩthawʼa nithyĩ na nũtwendete mũno.” We nũkwona ta ve ũndũ wĩka ũkongelanga ũthũkũmi waku? Weeka ũu, no wĩkale ũte na nzika kana kĩu kĩkatuma ũmũthengeea Yeova, nake akaũthĩnĩkĩaa.—Sav. 18:25.

8. Ndeto sya Ivan na Viktoria syĩũmanyĩsya kyaũ?

⁸ Nĩtũtanĩaa ũthũkũmi witũ. Kwasũanĩa ndeto sya mwana-a-asa wĩtawa Ivan na mũka, Viktoria, ala nĩ mavainia mekalaa Kyrgyzstan. Matwie kwĩkala mate na syĩndũ mbingĩ nĩ kana methĩwe matonya kwĩyumya matetheesye wĩanĩ wʼonthe ũla manengwa, vamwe na wĩa wa maũndũ ma myako. Ivan aĩtye: “Wĩa wʼonthe twanengwa twaũthũkũmaa na kĩthito. O na kau mũthenya ũithela tweewʼaa tũnoete vyũ, tweewʼaa twĩ na mũuo na twĩ eanĩe vyũ nũndũ nĩtweesĩ twatũmĩa vinya witũ wĩanĩ wa Ũsumbĩ. O na nĩtwatanaa mũno nũndũ wa anyanya eũ ala twakwataa na maũndũ maseo mũno ala tweeyoneaa.”—Mko. 10:29, 30.

9. Mwĩĩtu-a-asa ũmwe ũkwatĩtwe nĩ maũndũ momũ ekĩte ata ongelange ũthũkũmi wake, na atethekete ata?

⁹ Nĩtũtanĩaa kũmũthũkũma Yeova o na mavinda ala twakwatwa nĩ maũndũ momũ. Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya mwĩĩtu-a-asa mũkũũ na ndiwa wĩkalaa West Africa wĩtawa Mirreh. Yĩla wathũmũĩe wĩa wa ũtakĩtalĩ, nĩwoosie ũvainia. Mirreh nũthĩnawʼa mũno nĩ mũtambũko, na nũndũ wa ũu, ndatonya kũtavanyʼa nyũmba kwa nyũmba mbee wa ĩsaa yĩmwe. Ĩndĩ ethĩawa atonya kũtavanyʼa masaa maingangĩ aitũmĩa kakalĩ ka mavuku. Nũkwatĩte masyokeo maingĩ na amanyĩwʼa aingĩ ma Mbivilia, na amwe moo aneenaa namo atũmĩĩte simũ. Nĩ kyaũ kyatumie Mirreh ethĩwa na wendi wa kwongelanga ũthũkũmi wake? Aĩtye: “Nĩnĩmwendete Yeova na Klĩsto Yesũ mũno. Na nĩnĩmũvoyaa Yeova mavinda maingĩ andetheesye nĩke maũndũ maingĩ ũndũ ndonya ũthũkũminĩ wake.”—Mt. 22:36, 37.

10. O tondũ ĩandĩko ya 1 Vetelo 5:10 yonanĩtye, Yeova aathimaa ata ala mongelanga ũthũkũmi woo?

¹⁰ Nĩtũkwataa mwanya wa kũmanyĩwʼa maũndũ maingangĩ nĩ Yeova. Vainia wĩtawa Kenny wa Mauritius nĩweeyoneie ũwʼo wa ũndũ ũsu. Yĩla weemanyĩisye ũwʼo, nĩwaumie yunivasiti, avatiswa, na alika ũthũkũminĩ wa ĩvinda yonthe. Aĩtye, “Nĩtataa vyũ nĩkale kwosana na ndeto sya mwathani Isaia, ũla waisye: ‘Ninyioo; ndũma nyie.’” (Isa. 6:8) Kenny nũtetheetye kwaka myako kauta ĩkonetye maũndũ ma Ũsumbĩ, o na nũtetheetye kũalyũla mavuku maneeneete Mbivilia kwa kĩthyomo kyake. Aĩtye, “Nĩnamanyĩawʼa ũtũĩka ũtonya kũndetheesya kwĩanĩsya ianda ila nanengwa.” Ĩndĩ ve maũndũ angĩ weemanyĩisye eka o ũndũ ũtonya kũthũkũma nesa wĩa ũla wanengwa. Ongelete kwasya, “Nĩnamanyie maũndũ ala ndatonya na namanya nguma ila naĩle kwĩthĩwa nasyo nĩ kana nĩthĩwe ndonya kũmũthũkũma Yeova na ana-a-asa nesanga.” (Soma 1 Vetelo 5:10.) Wĩona ata ũkaosya maũndũ maku wone kana no wĩyumye ũmanyĩwʼe maũndũ maingangĩ nĩ Yeova?

11. Eĩtu-a-asa amwe ma South Korea meekie ata nĩ kana maendeee kũtavanyʼa, na matethekete ata? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya mbee vyũ.)

¹¹ O na yĩla ana-a-asa na eĩtu-a-asa mamũthũkũmĩte Yeova kwa ĩvinda yĩasa mambĩĩa kũtũmĩa nzĩa nzaũ ya kũtavanyʼa, nĩmamanyĩawʼa. Ĩvinda ya ũwau wa COVID-19, atumĩa ma kĩkundi kĩmwe kya South Korea maandĩkie: “Atavanyʼa amwe ala mataĩ matonya kumaala mũno makatavanyʼe nũndũ wa mathĩna ma mwĩĩ, yu matavanasya matũmĩĩte vulongulamu ya kũneena na andũ mwenene. Kwa ngelekanyʼo, ve eĩtu-a-asa atatũ me na myaka 80 na kĩndũ meemanyĩisye kũtũmĩa vulongulamu ĩsu, na ũmũnthĩ matavanasya vakuvĩ kĩla mũthenya.” (Sav. 92:14, 15) We no wende kwongela ũthũkũmi waku na ũyĩsamĩa mũnango ũndũ Yeova ũseũvĩte? Kwoona maũndũ amwe matonya kũũtetheesya wongelange ũthũkũmi waku.

ŨNDŨ ŨTONYA KWONGELANGA ŨTHŨKŨMI WAKU

12. Nĩ kyaũ Yeova wathĩte ala mamwĩkwatasya?

¹² Ĩmanyĩsye kũmwĩkwatasya Yeova. Yeova atwathĩte kana akatũtulũĩlaa moathimo twamwĩkwatya na twamũnenga kĩla kĩseo vyũ. (Mal. 3:10) Mwĩĩtu-a-asa wa Colombia wĩtawa Fabiola nĩweeyoneie Yeova aianĩsya watho ũsu. Endaa kũtwʼĩka vainia wa kĩla ĩvinda avatiswa oou. Ĩndĩ mũũme na syana syoo itatũ meekwetye wĩa ũla wathũkũmaa. Kwoou yĩla wavikisye myaka ya litaya, nĩwamũvoyie Yeova na kĩthingʼĩĩsyo amũtetheesye. Aĩtye: “Kaingĩ, mũndũ akuaa ĩvinda yĩasa mũno ayĩsa kwambĩĩa kũkwata mbesa sya litaya, ĩndĩ nyie nambĩĩe kũinengwa ĩtina wa mwei o ũmwe tũ. Mwa noonie kĩu ta kyama!” Ĩtina wa myei ĩlĩ, nĩwoosie ũvainia. Yu e na myaka 70 na kĩndũ, na akũnĩte ũvainia vandũ va myaka mbee wa 20. Kuma oosa ũvainia, nũtetheetye andũ nyanya makavatiswa. Aĩtye, “O na kau ve mavinda nĩwʼaa nde na vinya, kĩla mũthenya Yeova nũnengae vinya wa kũendeea na ũvainia.”

13-14. Nĩ ngelekanyʼo syĩva itonya kũtũtetheesya tũmwĩkwatasye Yeova na kwongelanga ũthũkũmi witũ?

¹³ Tetheka nĩ ngelekanyʼo sya ala mamwĩkwatisye Yeova. Mbivilia yusĩe ngelekanyʼo sya andũ mamũthũkũmaa Yeova na kĩthito kingĩ. Na kaingĩ Yeova amaathimaa kwa nzĩa ya mwanya oona meeka kaũndũ kekwonanyʼa kana nĩmamwĩkwatĩtye. Kwa ngelekanyʼo, Mbivilia yonanĩtye kana Yeova aathimie Avalaamu o yĩla watiie mũsyĩ wake, “o na kau ndeesĩ kũla waendete.” (Aevl. 11:8) O nake Yakovo aathimiwe kwa nzĩa ya mwanya ĩtina wa kũkĩlanyʼa vinya na mũlaĩka. (Mwa. 32:24-30) Namo Aisilaeli me vakuvĩ kũlika Nthĩ ya Watho, mavotie kũinga Ũsĩ wa Yolotani o yĩla athembi makinyisye maaũ moo ũsĩnĩ ũsu, o na kau nĩwavingĩte.—Yos. 3:14-16.

¹⁴ O na no tũtetheke twasũanĩa ngelekanyʼo sya athũkũmi ma Yeova ma ũmũnthĩ, ala mamwĩkwatisye na mongelanga ũthũkũmi woo. Kwa ngelekanyʼo, mwana-a-asa wĩtawa Payton na kĩveti kyake, Diana, nĩmatanĩaa kũsoma ngewa sya ana-a-asa na eĩtu-a-asa mongelile ũthũkũmi woo kwa Yeova, ta ila ieleetwʼe kĩlungunĩ kĩ na kyongo, “Nĩmeeyumisye Mo Ene na Ngenda.”c Payton aĩtye: “Tũendeee kũsoma ngewa isu, tweewʼaa ta tũsyaĩĩsye mũndũ ũkũya lĩu wĩ mũyo. O ũndũ twaendeeie kũisoma, nowʼo twendie ‘kwĩsamĩa tũsisye kana Yeova nĩ mũseo.’” Mũthya, Payton na Diana nĩmathamĩĩie kĩsionĩ kyaĩ na vata mũnene wa atavanyʼa. We nũsomete ngewa ila syĩ kĩlungunĩ kĩu? Na nĩwĩloelete vitio Kũtavanyʼa Kĩsionĩ kya Vaasa—Australia, na ĩngĩ Kũtavanyʼa Kĩsionĩ kya Vaasa—Ireland, ila syĩ nthĩnĩ wa jw.org/kam? Kwĩka ũu no kũũtetheesye ũkamanya ũndũ ũtonya kwongelanga ũthũkũmi waku.

15. Atindanyʼa aseo matonya kũtũtethya ata?

¹⁵ Nyuva atindanyʼa aseo. Nĩ laisi mũno tũkenda kũsama lĩu tũtaaya twatindanyʼa na ala mawendete. O ta ũu, twatindanyʼa na ala mamũvĩtĩtye Yeova mbee thayũnĩ woo, nĩ laisi mũno tũkenda kwongelanga ũthũkũmi witũ. Mwana-a-asa wĩtawa Kent na mũka, Veronica, nĩmeeyoneie ũwʼo wa ũndũ ũsu. Kent aĩtye: “Anyanya maitũ na andũ maitũ ma mũsyĩ nĩmatwĩkĩie vinya tũtate nzĩa syĩ kĩvathũkanyʼo sya kũmũthũkũma Yeova. Tweethĩie kana kũtindanyʼa na ala mavĩtasya maũndũ ma Ũsumbĩ mbee, nĩkwatumie twĩthĩwa na ũkũmbaũ wa kũtatĩthya ũndũ mweũ.” Yu Kent na Veronica nĩ mavainia ma mwanya nthĩ ya Serbia.

16. Kwosana na ĩla ngelekanyʼo ya Yesũ yĩ nthĩnĩ wa Luka 12:16-21, nĩkĩ twaĩle kwĩthĩwa twĩyũmbanĩtye kwĩyĩima maũndũ?

¹⁶ Ĩthĩwa wĩyũmbanĩtye kwĩyĩima maũndũ. Yeova ndendaa twĩyĩime kĩla kĩndũ nĩ kana tũmwendeesye. (Mũta. 5:19, 20) Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, tũkaemwa nĩ kwongela ũthũkũmi witũ tũikĩa kwasya syĩndũ imwe, twĩthĩwa tweeka ĩvĩtyo ta yĩla yeekiwe nĩ ũla mũndũ Yesũ waeleisye ngelekanyʼonĩ yake. Mũndũ ũsu eekĩie kĩthito emanthĩe syĩndũ nzeo ateũlũngana na Ngai. (Soma Luka 12:16-21.) Mwana-a-asa wa France wĩtawa Christian aĩtye, “Ndyatũmĩaa ĩvinda yingĩ na vinya mwingĩ ndimũthũkũma Yeova na nditetheesya andũ makwa.” Ĩndĩ e na kĩveti kyake nĩmatwie kwosa ũvainia. Na nĩ kana meanĩsye kĩu, maĩ no nginya matie mawĩa moo. Kwoou nĩ kana meanĩsye mavata moo, nĩmambĩĩisye kaviasala ka kũthesya kũndũ, na meemanyĩsya kwĩanĩwa nĩ tũvesa tũla makwataa. Mo nĩmatanaa nũndũ wa maũndũ ala meeyĩimie? Christian aĩtye, “Nĩtũtanĩaa ũtavanyʼa mũno kwĩ tene, na nĩtũtanĩaa kwona amanyĩwʼa maitũ ma Mbivilia na andũ ala tũsyokeaa mayĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova.”

17. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtuma tũemwa nĩ kũtata nzĩa nzaũ sya kũtavanyʼa?

¹⁷ Ĩthĩwa wĩyũmbanĩtye kũtata nzĩa nzaũ sya kũtavanyʼa. (Meko 17:16, 17; 20:20, 21) Yĩla ũwau wa COVID-19 wambĩĩe, mwĩĩtu-a-asa vainia wa Amelika wĩtawa Shirley aĩ no nginya avĩndũe nzĩa syake sya kũtavanyʼa. Mbeenĩ, eewʼaa aiemwa nĩ kũtavanyʼa na simũ. Ĩndĩ yĩla mũsyaĩĩsya wa mũthyũlũlũko wathokeie kĩkundi kyoo, nĩwamamanyĩisye ũndũ matonya kwĩka ũu, na kĩu kyatuma ambĩĩa kũtavanasya na simũ. Aĩtye: “Mbeenĩ, neewʼaa ndikĩa mũno, ĩndĩ oyu nĩnĩtanĩaa mũno kũtũmĩa nzĩa ĩsu. Yu tũkwatasya andũ aingangĩ kwĩ yĩla twatavanasya nyũmba kwa nyũmba!”

18. Tũtonya kũsinda ata mathĩna ala matonya kũtũsiĩĩa kwongelanga ũthũkũmi witũ?

¹⁸ Ĩthĩwa na mũvango na ũitata ũwĩanĩsye. Yĩla twakwatwa nĩ mathĩna, nĩtũvoyaa na tũisũanĩa mũno kĩla tũtonya kwĩka nĩ kana tũmamine. (Nth. 3:21) Kwa ngelekanyʼo, mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Sonia nĩ vainia wa kĩla ĩvinda Europe, na ethĩawa kakundinĩ ka kĩthyomo kya Romany. Aĩtye: “Nĩnendete kũandĩka mĩvango yakwa vandũ ĩthangũnĩ na ndiyĩia vandũ ndonya kũyonaa na mĩtũkĩ. Mesanĩ yakwa vethĩawa na visa wa nzĩa ilĩ iendete kũndũ kwĩ kĩvathũkanyʼo. Yĩla ngwenda kwĩka ũtwi, nĩsiasya nzĩa isu, na ndyĩkũlya, ‘Wʼo ũtwi ũla ngwenda kwĩka wĩndwaa ngalĩko yĩva?’” Na yĩla Sonia wakwatwa nĩ mathĩna, nũtataa mũno ethĩwe na woni ũla waĩle ĩũlũ wamo. Aendeee kwasya, “Woni wakwa no ũtume nona thĩna ũla nakomana nawʼo ta ũkũta ũũnziĩĩa kwĩanĩsya mĩvango yakwa, kana ta kĩao kĩũndetheesya kũmĩanĩsya.”

19. Twaĩle kũtwʼa kwĩka ata?

¹⁹ Yeova nũtũathimaa maũndũnĩ maingĩ me kĩvathũkanyʼo. No twonanyʼe ũndũ tũtũngaa mũvea nũndũ wa moathimo asu kwa kwĩka kyonthe kĩla tũtonya tũmũtaĩe. (Aevl. 13:15) Ũndũ ũmwe tũtonya kwĩka nĩ kũmantha nzĩa nzaũ sya kwongelanga ũthũkũmi witũ, na kĩu no kĩtume Yeova atũathima mũnango. Kwoou ekai kĩla mũthenya tũmanthe nzĩa sya ‘kũsama tũsisye kana Yeova nĩ mũseo.’ Tweeka ũu, tũkeethĩwa tũatĩĩe ngelekanyʼo ya Yesũ, ũla waisye: “Lĩu wakwa nĩ kwĩka kwenda kwa ũla wandũmie, na kũmina wĩa wake.”—Yoa. 4:34.