Nĩkĩ kwĩ Kĩmena Kingĩvĩte Ũu?

Nĩkĩ kwĩ kĩmena kingĩvĩte ũu ĩũlũ wa nthĩ? Nĩ kana tũmanye, nĩtwaĩlĩte kũelewa kĩmena nĩ kyaũ, nĩkĩ andũ mamenanaa, na ũndũ kĩmena kĩnyaĩĩkaa.

Kĩmena Nĩ Kyaũ?

Mũndũ wĩ kĩmena ethĩawa atendete o na vanini mũndũ kana kĩkundi kĩna kya andũ, o na nũmonasya ũmaitha mwingĩ mũno. Kwoou no twasye kana kũmena mũndũ ti o kũmwĩwʼĩa woo kwa kavinda.

NĨKĨ ANDŨ MAMENANAA?

Ve maũndũ maingĩ matumaa andũ mamenana. Andũ makothaa kũmena ala angĩ nũndũ wa kwĩthĩwa me ma kĩkundi kĩna, o na ethĩwa vai ũthũku mekĩte. Nĩmatonya kũmamena nũndũ mesũanĩa nĩ athũku, no maũmĩsye angĩ, kana mayĩsa kũseũva. No moneke ta matatethya, ta matonya kũete ithokoo, kana makoneka tamo matumĩte kwĩthĩwa na mathĩna. Ala mamenaa angĩ nĩmatonya kwĩthĩwa meekiwe maũndũ mathũku, maũndũ matosanĩte na ũsili wa katĩ, kana o maũndũ angĩ ala matumie mambĩĩa kũmena ala angĩ.

ŨNDŨ KĨMENA KĨNYAĨĨKAA

Mavinda amwe mũndũ no ambĩĩe kũmena angĩ o na ataakomana namo. Kwa ngelekanyʼo, mũndũ ateũmanya no alikwe nĩ mawoni mathũku ala methĩawa na andũ ma mũsyĩ kana anyanyae ĩũlũ wa kĩkundi kĩna kya andũ. Na kwoou ethĩwa amwe mũsyĩ kana kĩsionĩ nĩmamenete kĩkundi kĩna, nĩvatonyeka ĩtina wa ĩvinda kĩla mũndũ nthĩnĩ wa mũsyĩ ũsu kana kĩsio kĩu akambĩĩa kũkĩmena.

Yĩla twamanya ũndũ kĩmena kĩnyaĩĩkaa na mĩtũkĩ, nĩtũeleawa nĩkĩ andũ aingĩ mamenaa ala angĩ. Ĩndĩ nĩ kana tũsinde kĩmena kĩĩ kingĩvĩte ũu ĩũlũ wa nthĩ, nĩtwaĩle kwamba kũelewa ũndũ kĩmena kyambĩĩie. Na Mbivilia nĩtũtavĩtye.

MBIVILIA NĨVUANĨTYE ŨNDŨ KĨMENA KYAMBĨĨIE

Visa wonanĩtye maangi elĩ mathyũlũlũkanĩte monanĩtye maũndũ ala matumaa kĩmena kĩnyaĩĩka. 1. Maũvoo mate ma w’o kuma kwa atindany’a, isese sya kũea ngewa, na isese sya kũnyaĩĩkya maũvoo. 2. Kũlea kũmanya nesa kĩthĩo kĩna, ũko mũna wa andũ, kana ndĩni ĩla angĩ mathaithĩaa. 3. Kwĩthĩwa na wia wa moalyũku, kũkwata wasyo, kana maũndũ ala mũndũ ũtesĩ. 4. Kĩmena no kĩete ũsili ũte wa katĩ, kũvathũlana, na ũng’endu.

KĨMENA KĨYAAUMANA NA ANDŨ. Kyambĩĩie yĩla mũlaĩka ũmwe ĩtunĩ waleanile na Ngai. Mũlaĩka ũsu nĩwe wesie kũtwʼĩka Satani, ũla nĩwe Ndevili. Ndevili “aĩ mũaani kuma mwambĩlĩlyonĩ” wa ũlei wake. Na nũndũ we “nĩ mũkengani na ĩthe wa ũvũngũ,” aendeee kwothotheea kĩmena na ũngʼendu ĩũlũ wa nthĩ. (Yoana 8:44; 1 Yoana 3:11, 12) Mbivilia yaĩtye kana nĩ mũthũku mũno, nĩ mũthilĩku, na nĩ mũngʼendu.—Yovu 2:7; Ũvuanyʼo 12:9, 12, 17.

NĨ LAISI ANDŨ MAKETHĨWA NA KĨMENA NŨNDŨ NĨ ENE NAĨ. Mũndũ wa mbee, Atamu, aatĩĩie ngelekanyʼo nthũku ya Satani. Nũndũ wa ũu, nĩwatiĩe andũ onthe naĩ, na kĩu kĩtumaa andũ mateka maũndũ nesa vyũ. (Alomi 5:12) Kwa ngelekanyʼo, mwana wa mbee wa Atamu, ũla weetawa Kaini, nĩwamenie mwana-a-inyia, Aveli, na kwondũ wa ũu, amũaa. (1 Yoana 3:12) Nĩ wʼo kana andũ aingĩ no mendete angĩ na nĩmamewʼĩaa ĩnee. Ĩndĩ nũndũ wa naĩ ĩla twatiĩwe, aingĩ nĩmeyendete, me kĩwĩu, na me mĩtũlyo. Nguma isu itumaa mamenana.—2 Timotheo 3:1-5.

MŨNDŨ ŨTENDAA KWONA ANGĨ ME KĨVATHŨKANYʼO NAKE NĨ LAISI AKAMAMENA. Nthĩ ĩno nĩtumaa andũ mamenana kwa kũmamanyĩsya kwĩthĩwa mate tei, na kwĩthĩawa na mawoni na mĩkalĩle mĩthũku. Nũndũ “nthĩ yonthe yĩ ungu wa vinya wa ũla mũthũku,” Satani, aingĩ mayendete ala monekaa me kĩvathũkanyʼo namo, nĩmavathũlaa angĩ, makamaneenea naĩ, makamathĩnyʼa, o na makananga syĩndũ syoo.—1 Yoana 5:19.

Ĩndĩ Mbivilia ndĩvuanĩtye o ũndũ kĩmena kyambĩĩie tu. Nĩwetete ũndũ kĩkathela.