Ĩkaa Ala Angĩ Nesa

MWĨĨTU-A-ASA wĩtawa Lisaa aisye, “Kwĩkwa nesa nĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa nĩkwʼo kwangiitie mũno.” Aneeneaa kĩla kyamũkusisye ũwʼonĩ ya mbee. Mwĩĩtu-a-asa ũngĩ wĩtawa Anne o nake nĩwawetie ũndũ ũkwĩwʼa kwĩkala ũsu. Aisye, “Mbeenĩ, kwĩkwa nesa nĩ Ngũsĩ nĩkwʼo kwatumie nendeewʼa nĩ ũwʼo mũnango kwĩ maũndũ ala syamanyĩasya.” Ũmũnthĩ, eĩtu-a-asa asu nĩmatanĩaa kũsoma Mbivilia na kũvindĩĩsya kĩla meemanyĩsya, ĩndĩ kwĩkwa nesa nĩkwʼo kwamakiitie ngoo.

Nĩ kwa nzĩa syĩva tũtonya kũkiita ngoo sya ala matũthyũlũlũkĩte twameka nesa? Ekai tũneenee nzĩa ilĩ: mbee, kwĩsĩla ũĩmĩ witũ, na kelĩ, kwĩsĩla meko maitũ. Ĩtina wa ũu, nĩtũkwona ala twaĩle kwĩka nesa.

TŨMĨAA ŨĨMĨ WAKU NESA

Ũla mũndũ mũka mwaĩlu ũwetetwe kĩlungunĩ kya 31 kya Nthimo eĩtwe kana e na “mwĩao wa ũseo” ũĩmĩnĩ wake, kana kwa ndeto ingĩ, e na mwĩao wa kwĩka angĩ nesa ũĩmĩnĩ wake. (Nth. 31:26) Nũekaa “mwĩao” ũsu ũmũtongoesye kũmanya kĩla ũkũneena, na wasya ũla ũkũtũmĩa. O namo aũme ala me na syana nĩmaĩle kwĩthĩwa na “mwĩao” ũsu ũĩmĩnĩ woo. Asyai aingĩ nĩmethĩawa mesĩ kana kũneenyʼa syana syoo naĩ no kũsiũmĩsye. Na yĩla maitolekela, no ieme kũmewʼa. Kwoou ethĩwa asyai nĩmekwenda syana syoo imewʼae, maĩle kwĩkĩa kĩthito maineenasye nesa.

Wĩthwe wĩ mũsyai kana ndwĩ mũsyai, ũtonya kwĩka ata wĩmanyĩsye kũneenaa nesa? Kalungu ka mbee ka Nthimo 31:26 nĩkatũtetheesye kũmanya. Kaĩtye: ‘Nĩwathamasya kanywʼa wake na ũĩ.’ Maũndũ amwe tũtonya kwĩka nĩ kũtũmĩa ndeto nzeo na wasya ũla waĩle. Kwoou nũseo tũkekũlasya-ĩ, ‘Kĩla ngwenda kũweta kĩtuma angĩ mathata kana nĩkĩkũete mũuo?’ (Nth. 15:1) Vate nzika, nũseo tũkasũanĩaa tũtanamba kũneena.

Nthimo ĩngĩ yaĩtye: “Ve ũla ũneenaa mĩtũkĩ ateũsũanĩa ta kũtonyanga kwa ũvyũ.” (Nth. 12:18) Yĩla twasũanĩa ũndũ ndeto sitũ na wasya witũ ũtonya kũtuma angĩ mewʼa, kĩu no kĩtume twenda kũsiĩĩa ũĩmĩ witũ. Kwoou yĩla twaatĩĩa ũla mwĩao wa kwĩka angĩ nesa, tũikatũmĩaa ndeto nthũku na tũikatolekelaa angĩ. (Aev. 4:31, 32) O na ĩngĩ, kĩu kĩkatũtetheeasya kũveta mosũanĩo mathũku na ũneeni mũthũku, na vandũ va ũu, tũitũmĩa ndeto nzeo na sya kwaka. Yeova nĩwatwiĩe ngelekanyʼo nzeo ũndũnĩ ũsu yĩla waneenaa na mũthũkũmi wake Eliya yĩla waĩ na wia mwingĩ. Mũlaĩka ũla watũmĩtwe nĩ Yeova amũneenisye na “wasya mũnini mũuu.” (1 Asu. 19:12) Ĩndĩ kwĩthĩwa twĩkaa angĩ nesa kũyonanasya o kũmaneenyʼa nesa tu. No nginya tũmeke maũndũ maseo. Tũtonya kwĩka ũu ata?

KWĨKA ANGĨ MAŨNDŨ MASEO NĨKŨMATHANGAASYA

Yĩla twaneenyʼa angĩ nesa na twameka maũndũ maseo, twĩthĩawa tũatĩĩe ngelekanyʼo ya Yeova. (Aev. 4:32; 5:1, 2) Ũla Lisa wawetwa mwambĩĩonĩ nĩwaeleisye ũndũ Ngũsĩ syamwĩkie nesa. Aisye: “Yĩla nyie na mũsyĩ witũ twalasimĩkie kũthama tũtataĩĩe, ana-a-asa elĩ na iveti syoo nĩmeetisye lũũsa wĩanĩ nĩ kana matũtetheesye kwova mĩio. Ĩvindanĩ yĩu o na ndyaambĩĩte kwĩmanyĩsya Mbivilia!” Maũndũ asu Lisa weekiwe nĩmatumie enda ũwʼo mũnango.

O nake ũla Anne wawetwa mwambĩĩonĩ nĩwatanie kwona Ngũsĩ iimwĩka nesa. Aĩtye: “Nũndũ wa kwona ũndũ andũ ĩũlũ wa nthĩ mailye, neethĩawa na nzika mbingĩ. Noonaa ve vinya kũĩkĩĩa andũ angĩ.” Ongelete kwasya: “Yĩla nakomanie na Ngũsĩ, o nasyo ndyasyĩĩkĩĩaa. Neekũlasya, ‘Nĩkĩ mekwendeewʼa ninyie?’ Ĩndĩ kwona mwalimũ wakwa wa Mbivilia aimbĩka nesa kuma ngoonĩ nĩkwatumie nĩmũĩkĩĩa.” Kĩu kyatethisye Anne ata? Aĩtye, “Ĩtina, nĩnambĩĩie kũsũanĩa mũno maũndũ ala neemanyĩasya.”

Nĩwoona kana kĩla kyakiitie mũno ngoo ya Lisa na Anne na kyatuma menda kwĩmanyĩsya ũwʼo nĩ kwona angĩ kĩkundinĩ maimeka nesa? Kwĩkwa nesa nĩ angĩ kĩkundinĩ nĩkwamatetheeisye mambĩĩa kũmũĩkĩĩa Yeova na andũ make.

ĨMANYĨSYE KWĨKAA ANGĨ NESA O TA NGAI

Andũ amwe no mewʼe ve laisi kũtũmĩa ndeto nzeo na kwĩkala makenete nũndũ wa kũla maeewe kana ũndũ maeiwe. Nũseo kwona amwe mailye ũu nũndũ wa kĩthĩo kya kwoo kana nũndũ wa kwĩthĩwa ũu nĩwʼo maeiwe. Ĩndĩ ethĩwa maũndũ asu me moka nomo matumaa twĩka angĩ nesa, kĩu kĩyĩsa kwonanyʼa kana nĩtũatĩĩaa ngelekanyʼo ya Ngai.—Sianĩsya na Meko ma Atũmwa 28:2.

Kwĩka angĩ nesa kuma ngoonĩ nĩ kĩlungu kĩmwe kya ũsyao wa veva mũtheu wa Ngai. (Aka. 5:22, 23) Kwoou nĩ kana twĩthĩwe na nguma ĩsu, nĩtwaĩle kũeka veva wa Ngai ũtongoesye mosũanĩo maitũ na meko maitũ. Yĩla tweethĩwa na nguma ĩsu, twĩthĩawa tũiatĩĩa ngelekanyʼo ya Yeova na Yesũ. O na ĩngĩ, nũndũ twĩ Aklĩsto, nĩtwendeeawʼa nĩ ala angĩ kuma ngoonĩ. Na kwoou kũmwenda Yeova Ngai na kwenda andũ ala angĩ nĩkũtũthangaasya tũmeke nesa. Kĩu kĩtumaa twonanyʼa nguma ĩsu ya kwĩka angĩ nesa kuma ngoonĩ, na ũu nũmũtanĩthasya Ngai.

NAAŨ TWAĨLE KŨMEKA NESA?

No twĩwʼe ve laisi kwĩka nesa o ala methĩĩtwe maitwĩka nesa, kana o ala tũmesĩ. (2 Sam. 2:6) Nzĩa ĩmwe tũtonya kwĩka ũu nĩ kũmatũngĩaa mũvea. (Ako. 3:15) Ĩndĩ nata ethĩwa twĩona mũndũ mũna ataĩlĩte kwĩkwa nesa?

Kwasũanĩa ũndũ ũũ: Yeova nũtwiĩe ngelekanyʼo ĩla nzeo vyũ ya kwonanyʼa ũseo mwingĩ, na Ndeto yake nĩtũmanyĩasya ũndũ wa vata ĩũlũ wa kwonanyʼa nguma ĩsu. Ndeto “ũseo mwingĩ” itũmĩĩtwe mavinda maingĩ Maandĩkonĩ ma Kĩkiliki ma Kĩklĩsto. We Ngai atwonasya ũseo ũsu ata?

Kwasũanĩa ĩũlũ wa andũ milioni mbingĩ ala Yeova wĩthĩĩtwe aimeka nesa kwa kũmanenga kyonthe kĩla me na vata nakyo nĩ kana maendeee kwĩkala thayũ. (Mt. 5:45) Eka ũu, Yeova ambĩĩie kũtwĩka nesa o na tũtambĩte kũmũmanya. (Aev. 2:4, 5, 8) Kwa ngelekanyʼo, anenganie kĩla kĩseo vyũ kwondũ wa andũ, nakyo nĩ Mwana wake e ũmwe. Mũtũmwa Vaulo aandĩkie kana Yeova anenganie nthembo ya wovosyo “kwosana na ũthwii wa ũseo wake mwingĩ.” (Aev. 1:7) Ũndũ ũngĩ nĩ kana, o na kau nĩtũmũvĩtĩasya na tũkamũtũla ngoo, we aendeeaa kũtũtongoesya na kũtũmanyĩsya. Momanyĩsyo make na ndeto syake syĩthĩawa iilye ta “ũnyenyeũ.” (Kũt. 32:2) Vate nzika, tũyĩsa kũmũĩva vyũ ũseo wʼonthe ũla ũtwonasya. Na ũwʼo nĩ kana, ta keka ti va ũseo mwingĩ ũla Yeova ũtwonetye, tũyĩsa kwĩthĩwa na wĩkwatyo wa ĩvinda yũkĩte.—Sianĩsya na 1 Vetelo 1:13.

Vate nzika, ũseo mwingĩ wa Yeova nũtwendeeasya na ũkatũthangaasya. Nũndũ wa ũu, vandũ va kũnyuva ala tũkwĩka nesa, twaĩle kwĩkĩa kĩthito tũatĩĩe ngelekanyʼo ya Yeova ya kwĩkaa angĩ nesa mavinda onthe. (1 Ath. 5:15) Yĩla tweethĩwa na kĩmanyĩo kya kwĩkaa angĩ nesa, tũkeethĩawa ta mwaki ũvuvĩtwe ĩvindanĩ ya mbevo. Tũkakiakiasya andũ maitũ ma mũsyĩ, ala tũthaithaa namo, ala tũthũkũmaa namo, ala tũsomaa namo, na atũi maitũ.

Kwasũanĩa andũ ma mũsyĩ wenyu kana kĩkundi kyenyu ala matonya kũtetheka wamaneenyʼa nesa na wameka maũndũ maseo. Kwa ngelekanyʼo, kĩkundinĩ kyenyu no vethĩwe ve amwe mekwenda kũtetheewʼa kũsũvĩa nyũmba syoo na mĩũnda yoo, kana o kwĩkawa maũndũ angĩ ta kũthi kũthooewa lĩu. O na ĩngĩ, yĩla wakomana na mũndũ ũkwenda ũtethyo wĩ ũtavanyʼanĩ, no wĩke ũndũ ũkamũtetheesya?

Kwoou mwa, ekai twĩkĩe kĩthito tũatĩĩe ngelekanyʼo ya Yeova kwa kũĩkĩĩthasya kana mavinda onthe ndeto na meko maitũ matongoewʼe nĩ “mwĩao wa ũseo,” kana mwĩao wa kwĩka angĩ nesa.