Ũndũ Kaũ na Ithokoo Itũũmĩasya Ithyonthe

Kaũ na ithokoo no syambĩĩe na mĩtũkĩ isionĩ ila syĩ na mũuo. O na andũ ala mekalaa isionĩ ite na kaũ no makwatwe nĩ mathĩna nũndũ wa kaũ ũendeee kĩsionĩ kĩngĩ. Na ĩtina wa kaũ kũthela, mathĩna ala waete no makue ĩvinda yĩasa mayĩsa kũtwʼĩka nĩmathela. Kwoona ngelekanyʼo imwe:

• 

  Ũnyivu wa lĩu. Kwosana na ngwatanĩo ĩmwe ya nthĩ yonthe yĩtawa World Food Programme, “Kaũ nĩwʼo mũno mũno ũetae nzaa. Andũ aingĩ ala matethĩawa na lĩu wĩanĩtye mekalaa isionĩ syĩ na kaũ.”

• 

  Mathĩna ma mwĩĩ na ma kĩlĩko. Andũ ala mekalaa kũndũ kũilye ta kũtonya kwambĩĩa kaũ nĩmakwatawa nĩ kĩũũyũ na mawĩmakĩo maingĩ. Namo ala mekalaa kũndũ kwĩ na kaũ methĩawa mũisyonĩ wa kũũmĩwʼa kĩ-mwĩĩ na kũkwatwa nĩ mathĩna ma kĩlĩko. Na ũndũ wa kũmakya nĩ kana mavinda maingĩ maikwataa ũiiti ũla waĩlĩte.

• 

  Kũkĩĩa kũndũ kũngĩ. Kwosana na mũvĩa wa United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), tũivika Mwei wa 9, 2023, andũ mbee wa milioni 114 ĩũlũ wa nthĩ yonthe nĩmanalasimĩkĩte kũtia mĩsyĩ yoo. Ũndũ ũla mũnene ũtumĩte kĩu kĩthĩwa nĩ kaũ na ithokoo.

• 

  Mathĩna manene ma mbesa. Mavinda maingĩ, kaũ ũtumaa andũ methĩwa na mathĩna manene ma mbesa. Kwa ngelekanyʼo, syĩndũ itesawa thooa mũnene kwĩ ũndũ inatesawa mbeenĩ. O na no mathĩne yĩla silikalĩ yatũmĩa mbesa mbingĩ itanĩ, ila syaĩlĩte kwĩthĩwa iitũmĩwa maũndũnĩ ma ũiiti na kĩsomo. Na yĩla kaũ wathela, nĩvendekaa mbesa mbingĩ nĩ kana maũndũ masyoke ũndũ manailye mbeenĩ.

• 

  Mawĩthyũlũlũko nĩmanangawa. Andũ nĩmathĩnaa mũno yĩla mawĩthyũlũlũko maanangwa. Kwa ngelekanyʼo, yĩla syĩndũ ta kĩwʼũ, nzeve, na mũthanga syaanangwa, kĩu no kĩtume andũ methĩwa na mathĩna manene ma mwĩĩ. O na ĩtina wa kaũ kũthela, andũ nĩmatiawa mũisyonĩ wa kũũmĩwʼa nĩ mbomu sya kwĩnzĩa nthĩ.