ENDEEAI KŨSYAĨĨSYA!
Mbivilia Yaĩtye Ata Ĩũlũ wa Ndĩni Kwĩlikya Kaũnĩ Ũla wĩ Ukraine?
Sũanĩa maũndũ aa makonetye atongoi anene ma ndĩni, na kaũ ũla ũendeee Ukraine:
“Mũnene wa Russian Orthodox Church, Patriarch Kirill, akilĩtye ki asyaĩĩsye Russia ĩendeee kũũmĩsya ala angĩ. . . . Ĩkanisa yake yĩendeee kũnyaĩĩkya ngewa ite sya wʼo ĩũlũ wa Ukraine, na kwoou Putin etũmĩa ngewa isu kũtetea kaũ ũsu.”—EUobserver, Matukũ 7, Mwei wa 3, 2022.
“Patriarch Kirill . . . nĩwonanisye nesa vyũ nũkwĩtĩkĩlana na kaũ ũla nthĩ yake ĩkũkita Ukraine yĩla waisye kana kaũ ũsu nĩ nzĩa ĩmwe ya kũkitana na naĩ.”—AP News, Matukũ 8, Mwei wa 3, 2022.
“Mũthenya wa Wakwambĩlĩlya, mũtongoi wa ĩkanisa ya Ukrainian Orthodox Church, Metropolitan Epiphanius I kuma Kyiv, nũnaathimie andũ make nĩ kana ‘mokite andũ ma Russia ala mamavithũkĩĩte’ . . . O na anaisye kana kũaa asikalĩ ma Russia ti naĩ.”—Jerusalem Post, Matukũ 16, Mwei wa 3, 2022.
“Ithyĩ [ngwatanĩo ya makanisa ma Ukraine yĩtawa Ukrainian Council of Churches and Religious Organizations (UCCRO)] nĩtũũkwata mbau Ita sya Ukraine na ala angĩ onthe meũtũkitĩa, nĩtũũmaathima maendeee kũkitĩa Ukraine mamĩvonokye kuma kwa mũmaitha, na nĩtũũvoya kwondũ woo.”—Ũvoo wanenganiwe nĩ UCCROa, Matukũ 24, Mwei wa 2, 2022.
We wĩona ata? Ndĩni ila syaasya atĩ nimũatĩĩaa Yesũ Klĩsto nĩsyaĩle kwĩkĩa vinya aatĩĩi masyo malike kaũnĩ? Mbivilia yaĩtye ata?
Ũndũ ndĩni syĩthĩĩtwe iyĩlikya kaũnĩ
Maũndũ ala mekĩkĩte kuma tene nĩmonanĩtye kana o na kau ndĩni syaasya nĩsyendete mũuo, mavinda maingĩ niteteaa makaũ, na iketĩkĩlana na ala mekũkita. O na nĩsyĩkĩaa andũ vinya malike kaũnĩ. Kwa myaka mingĩ, Ngũsĩ sya Yeova nĩsyĩthĩĩtwe iitetheesya andũ kũmanya kana ũsu nĩ wanganganyʼa. Sisya maũndũ amwe maumĩtwʼe mavukunĩ maitũ mekwonanyʼa ũu.
Ũvoo wĩ na kyongo, “Zile Krusedi—“Uwongo Wenye Msiba,” wonanĩtye kana Ĩkanisa ya Roman Catholic nĩyaĩle kũtũlwa mũtĩ nũndũ wa makaũ ala maminie andũ aingĩ mũno maitwĩka atĩ meũkitwa kwondũ wa Ngai na Klĩsto.
Ũvoo wĩ na kyongo, “Kanisa Katoliki Katika Afrika,” ũeleetye ngelekanyʼo ĩmwe ya ũndũ ndĩni yaemie kũsiĩĩa kaũ wa mbaĩ na kũawa kwa andũ aingĩ.
Ilungu ii syaĩtye “Je, Dini Inapaswa Kulaumiwa?,” “Fungu la Dini Katika Vita vya Binadamu,” na “Dini Yajiunga” ieleetye ũndũ atongoi ma ndĩni sya Katholeki, Orthodox, na Protestant makwatĩte mbau ngalĩ syelĩ makaũnĩ maingĩ.
Syo ndĩni sya Kĩklĩsto nĩsyaĩle kũkwata kaũ mbau?
Kĩla Yesũ wamanyĩisye: “No nginya ũmwende mũtũi waku o ũndũ wĩyendete.” (Mathayo 22:39) “Endeeai kũmenda amaitha menyu.”—Mathayo 5:44-47.
Kwasũanĩa ũndũ ũũ: Yo ndĩni nĩtonya kwasya atĩ nĩkwataa mwĩao wa Yesũ wa kwenda ala angĩ na kavindanĩ o kau ĩyĩkĩa aatĩĩi mayo vinya moae andũ angĩ kaũnĩ? Nĩ kenda ũkwate ũsũngĩo, soma ilungu ii syaĩtye “Wakristo wa Kweli na Vita” na “Je, Inawezekana Kuwapenda Adui Zako?”
Kĩla Yesũ waisye: “Ũsumbĩ wakwa ti wa nthĩ ĩno. Ta kethĩwa Ũsumbĩ wakwa nĩ wa nthĩ ĩno, aatĩĩi makwa methĩwa mokitie nĩ kana ndikanenganwe.” (Yoana 18:36) “Ala matũmĩaa ũvyũ makaminwa na ũvyũ.”—Mathayo 26:47-52.
Kwasũanĩa ũndũ ũũ: Ethĩwa Aklĩsto mayaaĩle kũkita, o na kũmũkitĩa Yesũ, mo nĩmaĩle kũlika kaũnĩ kwondũ wa kĩtumi o na kĩva? Soma ũvoo wĩ na kyongo, “Je, Ukristo Unaunga Mkono Vita?” nĩ kana wone ũndũ Aklĩsto ma mbee maatĩĩie momanyĩsyo ma Yesũ na ngelekanyʼo yake me aĩkĩĩku.
Ndĩni ila ikwataa kaũ mbau ikakwatwa nĩ kyaũ?
Mbivilia ĩmanyĩasya kana Ngai ndetĩkĩlaa ndĩni ila syaasya syĩĩka kwenda kwa Yesũ ĩndĩ iilea kũatĩĩa momanyĩsyo make.—Mathayo 7:21-23; Tito 1:16.
Ĩvuku ya Ũvuanyʼo yonanĩtye kana Ngai atalaa ndĩni isu tasyo syaĩle kũtũlwa mũtĩ kwondũ wa kĩkwʼũ kya “onthe ala mooaiwe ĩũlũ wa nthĩ.” (Ũvuanyʼo 18:21, 24) Nĩ kana ũmanye nĩkĩ, soma kĩlungu kĩ na kyongo, “Mbaviloni Ĩla Nene Nĩ Kyaũ?”
Yesũ oonanisye kana ndĩni syonthe ila ileetwe nĩ Ngai ikaanangwa nũndũ wa kwĩka maũndũ mathũku, o tondũ mũtĩ mũthũku ũla ũsyaaa ũsyao mũthũku “[ũtemawa] na kwĩkwʼa mwakinĩ.” (Mathayo 7:15-20) Soma kĩlungu kĩ na kyongo, “Mũmĩnũkĩlyo wa Ndĩni ya Ũvũngũ Wĩ Vakuvĩ!,” nĩ kana ũmanye ũndũ kĩu kĩkekĩka.
Photo credits, left to right: Photo by Sefa Karacan/Anadolu Agency/Getty Images; Maxym Marusenko/NurPhoto via Getty Images
a Ngwatanĩo ya UCCRO, kana Ukrainian Council of Churches and Religious Organizations, yĩ na makanisa 15 ala maumanĩte na ndĩni ya Orthodox, Greek na Roman Catholic, Protestant, na Evangelical vamwe na Ayuti na Aisilamu.