ŨNDŨ MĨVOTHI YAKU ĨTŨMĨAWA
Kũtetea Ũthasyo wa Kũthaitha Isionĩ Ila Andũ Maatĩĩaa Syĩthĩo sya Tene
ĨTUKŨ 1, MWEI WA 5, 2021
Katĩ wa andũ milioni maana maingĩ ala mekalaa Latin America, ve andũ milioni mbingĩ ma kũu ala maneenaa o ithyomo ila syoo na maatĩĩaa syĩthĩo sya tene. Andũ aingĩ katĩ wa asu nĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ ala monaa kũatĩĩa kĩthĩo kyoo kya tene kwĩ vata mũno. Nĩ kana matetheesye andũ memanyĩsye ũla wʼo, nĩmaalyũlaa mavuku ma Ngũsĩ sya Yeova kwa ithyomo mbee wa 130, ila ineenawa nĩ andũ ma Latin America na mainyaĩĩkya kũu.a O na vailye ũu, amwe nĩmethĩĩtwe maĩvĩngwa nũndũ wa kũtwʼa kũmũthũkũma Yeova na kũlea kũatĩĩa syĩthĩo ileanĩte na maandĩko ila iatĩĩawa mũno isionĩ syoo. Mĩvothi yenyu yĩthĩĩtwe ĩitũmĩwa ata kũmatetheesya?
Nĩmatetheeiwʼe Kũsyoka Kwoo
Nthĩ ya Mexico, ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ ala mekalaa kĩsionĩ kya Huichol kĩla kĩ iĩmanĩ sya Jalisco State, nĩmaeleisye kwa nzĩa nzeo kana mo mayĩĩlikya maũndũnĩ ma ũthaithi ala maleanĩte na Mbivilia. b Ĩndĩ kĩu nĩkyathatisye amwe kĩsionĩ. Twĩ Matukũ 4, Mwei wa 12, 2017, kĩkundi kĩmwe kya andũ maĩ athatu, nĩkyavithũkĩie Ngũsĩ kauta vamwe na andũ angĩ ala maĩ nasyo. Kĩkundi kĩu nĩkyamalasimĩthisye kuma kĩsionĩ kĩu, kyaananga syĩndũ syoo, na kyamea kana ũla ũkũtata kũsyoka nĩkĩũmũaa.
Ngũsĩ ila syaĩ taoninĩ ila syaĩ vakuvĩ na kĩsio kĩu, nĩsyoosie ĩtambya na mĩtũkĩ nĩ kana itetheesye ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ. Ĩndĩ nĩ ũndũ wĩva waaĩle kwĩkwa nĩ kana ana-a-asa asu masyoke kwoo? Mwana-a-asa ũmwe wĩtawa Agustín aeleisye atĩĩ: “Tũyaĩ na mbesa ianĩtye sya kũĩva loya,” “na tũyeesĩ vala tũtonya kũkũlya ũtao.”
Nũndũ ũthasyo wa kũthaitha wa ana-a-asa maitũ waĩ mũsiĩĩe, ovisi wa ũvonge wa Central America nĩwoosie ĩtambya na mĩtũkĩ. Mbee, makũlilye anene ma silikalĩ kĩsionĩ kĩu meke ũkunĩkĩli mamanye nĩ kyaũ kyaendeee. Kuma vau nĩmakwatie valũa kuma kwa Kamitii ya Avangĩthya ya Nzama Ĩla Ĩtongoesye ũmanengete mwanya wa kũtetheanĩsya vamwe na Mũvĩa wa Maũndũ ma Mĩao ũla wĩ ovisinĩ ũla mũnene wa Ngũsĩ sya Yeova kusũsya ĩkoani kwondũ wa ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ ma kĩsio kĩu kya Huichol. Ĩtina, ĩkoani yĩu nĩyathamĩĩiwʼe Kotinĩ Ũla Mũnene Vyũ wa Mĩao, ũla wĩ nthĩ ya Mexico.
Maloya kuma nthĩ yonthe nĩmaandĩkie valũa maeleetye kana o tondũ angĩ maĩle kũnenga ndaĩa kĩthĩo kya andũ ala mekalaa isionĩ isu, nowʼo maĩle kũnenga ndaĩa ũthasyo woo wa kwĩka maũndũ. Andũ onthe methĩawa na ũthasyo maũndũnĩ me kĩvathũkanyʼo o na ethĩwa mekalaa va.
Twĩ Matukũ 8, Mwei wa 7, 2020, Koti Ũla Mũnene Vyũ nĩweetĩkĩlanile na Ngũsĩ sya Yeova. Koti ũsu nĩwaumisye mwĩao ana-a-asa na eĩtu-a-asa onthe ala malũngĩtwʼe metĩkĩlwʼe kũsyoka kwoo. Agustín, ũla tũwetie mbeenĩ, aielesya ũndũ we na ana-a-asa ala angĩ meewie easya atĩĩ: “Twĩtũnga mũvea mũno nũndũ wa kĩla ana-a-asa matwĩkie. Ta keka maineetũtetheesya vaiĩ ũndũ o na ũmwe twĩthĩwa tũneekie.”
“O na Kau Maĩ Anini Matethiwʼe kwa Nzĩa Nene”
Ĩvindanĩ o yĩu, ana-a-asa maitũ ala mekalaa kĩsionĩ kĩ Ecuador kĩtawa San Juan de Ilumán, kĩla nĩkyo kĩkalaa andũ aingĩ ma kĩsio kya Otavalo, o namo nĩmambĩĩie kũvĩngwa. Mwakanĩ wa 2014, nĩmambĩĩie kwaka Nyũmba ya Ũsumbĩ ĩtina wa kũkwata valũa sya kũmetĩkĩlya kwĩka ũu. Ĩndĩ mũthembi ũmwe atongoesye kĩkundi kya andũ mbee wa 100 nĩmalasimĩthisye ana-a-asa maũngamye mwako ũsu. O na ĩngĩ, andũ kĩsionĩ kĩu nĩmeeie Ngũsĩ sya Yeova ieke kũmbana vamwe.
Ana-a-asa ala me Mũvĩanĩ wa Maũndũ ma Mĩao ũla wĩ ovisinĩ wa ũvonge wa Ecuador na ala me ovisinĩ ũla mũnene wa Ngũsĩ sya Yeova, nĩmathũkũmie vamwe nĩ kana matetee ũthasyo wa kũthaitha wa ana-a-asa maitũ. Ana-a-asa asu nĩmatwaie ũndũ ũsu kotinĩ. Kĩu nĩkyatumie andũ kĩsionĩ kĩu maeka kũvĩnga ana-a-asa na mametĩkĩlya kũendeea kũmbana na kũendeesya mwako wa Nyũmba ya Ũsumbĩ. Ĩndĩ nĩ kana ũthasyo ũsu wa kũthaitha ndũkaalikĩlĩĩlwe ĩvinda yũkĩte, ana-a-asa asu maĩ mũvĩanĩ wa mĩao nĩmakũlilye koti ila nene ineenee na iyĩka ũtwi ĩũlũ wa ũndũ ũũ wa vata: Mo andũ ala mekalaa isionĩ ila andũ maatĩĩaa syĩthĩo sya tene nĩmaĩle kũnenga ndaĩa ũthasyo wa andũ wa kwĩka maũndũ nthĩ yonthe?
Twĩ Matukũ 16, Mwei wa 7, 2020, Koti Ũla Mũnene Vyũ wa Ecuador, nĩweethukĩĩisye ĩkoani yĩu. Ana-a-asa ma Ecuador ala maĩ maloya nĩmo mateteaa ana-a-asa kotinĩ. O na ĩngĩ, ana-a-asa ana ala methĩĩtwe me maloya kwa myaka mingĩ na makũnaa wĩa ũsu nthĩ yonthe, nĩmaneenie na koti ũsu. Na nũndũ wa isiĩĩi sya ũwau wa COVID-19, maneenaa me kũndũ kwĩ kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa nthĩ matũmĩĩte vitio. Yĩĩ nĩyo ĩvinda ya mbee vyũ koti o na wĩva kwĩtĩkĩlya maloya ala mateteaa Ngũsĩ sya Yeova nthĩ yonthe kũtũmĩa nzĩa ĩno kwĩyĩelesya.c Nĩ kana maloya asu maelesye kana andũ mayaĩle kũvũthĩĩsya ũthasyo wa kwĩka maũndũ ũla methĩawa nawʼo aĩ nĩkwĩthĩwa mekalaa isionĩ ila andũ maatĩĩa syĩthĩo sya tene, nĩmawetie ũndũ koti ila isilaa makoani ma andũ nthĩ yonthe iwetete ĩũlũ wa ũndũ ũsu.
Maloya aa ma kuma kũndũ kwĩ kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa nthĩ, maneenaa na koti kwĩsĩla kamela sya vitio syoo maitetea ũthasyo ũla ana-a-asa maitũ me nawʼo
Ana-a-asa maitũ ala mekalaa Otavalo Valley, nĩmeteele na mea ũtwi wa Koti Ũla Mũnene Vyũ. Ĩndĩ kwa o yu me na ũtanu mwingĩ nũndũ wa ũtethyo ũla makwatĩte. César ũla wĩthĩawa e mũtumĩa kĩkundinĩ kya Ilumán Quichua easya: “No Yeova kwĩsĩla ũseũvyo wake, ũtonya kũtethya ana-a-asa maninivĩte ũu kwa nzĩa nene.”
Maloya onthe ala matũmĩkie ĩkoaninĩ yĩu maĩ Ngũsĩ sya Yeova, na nĩmatanĩaa kũtũmĩa ũtũĩka woo kũtetheesya mate kũĩvwa. O na ĩngĩ, kũandĩkĩthya makoani aa, kũmavangĩthya, na kũtetea ana-a-asa asu nĩ maũndũ maĩye ĩvinda na mbesa. Maloya maitũ na ana-a-asa angĩ matũmĩie masaa mbee wa 380 kũvangĩthya makoani asu, na masaa angĩ 240 kũalyũla ũvoo ũla waĩ ũtũmĩke kotinĩ wa Mexico. Vakuvĩ maloya 40 kuma kũndũ kwĩ kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa nthĩ nĩmatũmĩie masaa maana maingĩ ĩkoaninĩ yĩla yethukĩĩawʼa nĩ koti wa Ecuador. Yo mbesa sya kũtetheesya kũtwaĩĩsya makoani ma kũtetea ana-a-asa maitũ kotinĩ syĩthĩĩtwe iyuma va? Mĩvothi yenyu ĩla mwĩthĩĩtwe mũyumya kwĩsĩla nzĩa syĩ kĩvathũkanyʼo ila syonanĩtwʼe nthĩnĩ wa donate.jw.org, nĩsyo itetheesye. Nĩ mũvea mũno nũndũ wa ũlau wenyu.
a Ĩngĩ, Ngũsĩ sya Yeova nialyũlaa syĩndũ ithyomonĩ mbingĩ ila ineenawa Latin America, na ithyomonĩ ingĩ syĩ kĩvathũkanyʼo sya ala matewʼaa ila ineenawa kĩsionĩ kĩu.
b Andũ ma Huichol o na ĩngĩ nĩmetawa Wixáritari, na kĩthyomo kyoo mavinda maingĩ kĩtawa Wixárika.
c O na kũtwʼĩka ĩkoani yĩu ĩyakonetye ũseũvyo witũ, ana-a-asa maitũ ala maĩ maloya nĩmeetĩkĩlilwʼe nĩ asili methĩwe ĩkoaninĩ yĩu ta “anyanya ma koti.”