Ĩvuku ya Mbee ya Asumbĩ
1 Yu ĩndĩ, Mũsumbĩ Ndaviti aĩ mũkũũ, na aĩ na myaka mingĩ,* na o na kau nĩmamũvwʼĩkaa ngũa, ndeewʼaa muutĩa. 2 Na kwoou athũkũmi make mamwĩa: “Mwĩai wakwa mũsumbĩ, eka tũũmanthĩe mwĩĩtu ũtaakoma na mũndũũme nĩ kana aũthũkũmae na kũũsũvĩa. Akakomaa mokonĩ maku nĩ kana we mwĩai wakwa mũsumbĩ ũkwate muutĩa.” 3 Na kwoou mamantha mwĩĩtu mwanake kĩla vandũ kĩsionĩ kyonthe kya Isilaeli, na moona Avisaki, ũla waĩ Mũsunami, na mamũete vala ve mũsumbĩ. 4 Mwĩĩtu ũsu aĩ mwanake mũno, na nĩwe wathũkũmaa mũsumbĩ na kũmũsũvĩa. Ĩndĩ mũsumbĩ ndaamanyana kĩ-mwĩĩ nake.
5 Ĩvindanĩ o yĩu, Atoniya mwana wa Akithi nĩwambĩĩie kwĩnenevya, ayasya: “Ninyie ngũtwʼĩka mũsumbĩ!” O na nĩweeseũvĩisye ĩkasya, na aĩ na atwai ma mbalasi na aũme 50 ma kũsemba mbee wake. 6 Ĩndĩ ĩthe ndaĩ aamũneenyʼa* ĩũlũ wa ũndũ ũsu aimũkũlya: “Nĩkĩ wĩkĩte ũu?” O na ĩngĩ, Atoniya aĩ mwanake mũno, na inyia amũsyaĩte ĩtina wa Avisalomu. 7 Atoniya nĩwaendie nzama na Yoavu mwana wa Nzeluia na mũthembi Aviathali, na meetĩkĩla kũmũtetheesya na kũmũkwata mbau. 8 Ĩndĩ mũthembi Nzatoki, Mbenaia mwana wa Yeoiata, mwathani Nathani, Simei, Lei, na aũme ma Ndaviti ala maĩ ngũmbaũ sya kaũ mayaamũkwata Atoniya mbau.
9 Mũthya, Atoniya nĩwathembie malondu, ngʼombe, na indo siĩthĩtwʼe ikanoa; aithembeie ũtee wa ĩvia ya Nzoelethi, vakuvĩ na Eni-lokeli, na athokya ana-a-ĩthe make onthe ala maĩ ana ma mũsumbĩ, na aũme onthe ma Yuta ala maĩ athũkũmi ma mũsumbĩ. 10 Ĩndĩ ndaathokya mwathani Nathani, Mbenaia na ila ngũmbaũ sya kaũ, kana mwana-a-ĩthe Solomoni. 11 Nĩvo ĩndĩ Nathani weeie Mbathi-sieva, inyia wa Solomoni, atĩĩ: “We no ũnesa kwĩwʼa kana Atoniya mwana wa Akithi nũtwʼĩkĩte mũsumbĩ, na kana mwĩai witũ Ndaviti nde kĩndũ wĩsĩ ĩũlũ wa ũndũ ũsu? 12 Kwoou yu, nĩngũkwĩsũva, ũka ngũnenge ũtao, nĩ kana ũtangĩĩe thayũ waku na thayũ wa mwana waku Solomoni. 13 Enda vala ve Mũsumbĩ Ndaviti na ũimwĩa atĩĩ: ‘Mwĩai wakwa mũsumbĩ, we tuue weevĩtĩie mũthũkũmi waku, ũyasya: “Mwana waku Solomoni akatwʼĩka mũsumbĩ ĩtina wakwa, na nĩwe ũkekalĩla kĩvĩla kyakwa kya ũsumbĩ”? Kwoou nĩkĩ Atoniya ũtwʼĩkĩte mũsumbĩ?ʼ 14 Na wĩ vau ũendeee kũneena na mũsumbĩ, nĩngũka na ndiĩkĩĩthya ndeto syaku.”
15 Na ĩndĩ Mbathi-sieva athi vala ve mũsumbĩ, na alika lumunĩ ĩla wakomaa. Ĩvindanĩ yĩu, mũsumbĩ aĩ mũkũũ mũno, na Avisaki, ũla waĩ Mũsunami, nĩwaendeee kũmũthũkũma. 16 Nĩvo ĩndĩ Mbathi-sieva wakumanie nginya nthĩ na avalũka mbee wa mũsumbĩ, na mũsumbĩ amũkũlya: “Wĩenda ngwĩke ata?” 17 Nake asũngĩa asya: “Mwĩai wakwa, nue weevĩtĩie mũthũkũmi waku mbee wa Yeova Ngai waku wasya, ‘Mwana waku Solomoni akatwʼĩka mũsumbĩ ĩtina wakwa, na nĩwe ũkekalĩla kĩvĩla kyakwa kya ũsumbĩ.’ 18 Ĩndĩ sisya! Atoniya nũtwʼĩkĩte mũsumbĩ, na mwĩai wakwa mũsumbĩ nde kĩndũ wĩsĩ ĩũlũ wa ũndũ ũsu. 19 Nũthembie nzaũ mbingĩ, indo mbingĩ siĩthĩtwʼe ikanoa, na malondu maingĩ, na nũthokisye ana onthe ma mũsumbĩ na mũthembi Aviathali na Yoavu mũnene wa ita; ĩndĩ ndanathokya mũthũkũmi waku Solomoni. 20 Na yu, mwĩai wakwa mũsumbĩ, metho ma Aisilaeli onthe nĩmaũsyaĩĩsye meteele ũmatavye nũũ ũkekalĩla kĩvĩla kyaku kya ũsumbĩ ĩtina waku, we mwĩai wakwa mũsumbĩ. 21 Waema kwĩka ũu, yĩla mwĩai wakwa mũsumbĩ ũkakwʼa na aithikwa vamwe na aa-ũmae make oou, nyie na mwanawa Solomoni tũkatalwa ta avũnyanĩi.”
22 Yĩla Mbathi-sieva waendeee kũneena na mũsumbĩ, mwathani Nathani nĩwavikie. 23 Na vau kwa vau mũsumbĩ eewa atĩĩ: “Mwathani Nathani nũũ!” Na alika vala ve mũsumbĩ na avalũka nthĩ na ũthyũ wake mbee wa mũsumbĩ. 24 Na ĩndĩ Nathani asya: “Mwĩai wakwa mũsumbĩ, nĩwĩthĩwa waisye, ‘Atoniya akatwʼĩka mũsumbĩ ĩtina wakwa, na nĩwe ũkekalĩla kĩvĩla kyakwa kya ũsumbĩ’? 25 Nũndũ ũmũnthĩ nĩwatheea akathembe nzaũ mbingĩ, indo mbingĩ siĩthĩtwʼe ikanoa, na malondu maingĩ, na nũthoketye ana onthe ma mũsumbĩ na anene ma ita na mũthembi Aviathali. Me vau maiya na kũnywʼa vamwe nake, na metindĩa kwasya, ‘Mũsumbĩ Atoniya nĩekale ĩvinda yĩasa!’ 26 Ĩndĩ ndaneenthokya nyie mũthũkũmi waku, kana akathokya mũthembi Nzatoki, kana Mbenaia mwana wa Yeoiata, kana mũthũkũmi waku Solomoni. 27 We mwĩai wakwa mũsumbĩ, nĩwĩthĩwa wĩtĩkĩlĩtye ũndũ ũũ ũtandavĩtye nyie mũthũkũmi waku nũũ ũkekalĩla kĩvĩla kyaku kya ũsumbĩ ĩtina waku, we mwĩai wakwa mũsumbĩ?”
28 Nĩvo ĩndĩ Mũsumbĩ Ndaviti wasũngĩie asya: “Mbĩtĩei Mbathi-sieva.” Nake ooka na aũngama mbee wa mũsumbĩ. 29 Na ĩndĩ mũsumbĩ eevĩta ayasya: “Vate nzika, o tondũ Yeova wĩ thayũ, ũla wambonokisye* mathĩnanĩ makwa onthe, 30 ũmũnthĩ nĩngwĩanĩsya ũndũ nakwĩvĩtĩie mbee wa Yeova Ngai wa Isilaeli, nakwĩa, ‘Mwana waku Solomoni akatwʼĩka mũsumbĩ ĩtina wakwa, na nĩwe ũkekalĩla kĩvĩla kyakwa kya ũsumbĩ vandũ vakwa!’” 31 Na ĩndĩ Mbathi-sieva akumana nginya nthĩ na ũthyũ wake na avalũka mbee wa mũsumbĩ na asya: “Mwĩai wakwa Mũsumbĩ Ndaviti nĩekale thayũ tene na tene!”
32 Na ndatĩkanĩ ĩsu Mũsumbĩ Ndaviti asya: “Mbĩtĩei mũthembi Nzatoki, mwathani Nathani, na Mbenaia mwana wa Yeoiata.” Na kwoou mooka mbee wa mũsumbĩ. 33 Na mũsumbĩ amea: “Osai athũkũmi ma mwĩai wenyu, na mũitũlya mwana wakwa Solomoni nyũmbũnĩ yakwa,* na mũimũtongoesya nginya Ngioni. 34 Mwĩ kũu, mũthembi Nzatoki na mwathani Nathani nĩmeũmwĩtĩkĩsya mauta ethĩwe mũsumbĩ ĩũlũ wa Isilaeli. Ĩtina wa ũu, mwĩvuva ũvya na mũyasya, ‘Mũsumbĩ Solomoni nĩekale ĩvinda yĩasa!’ 35 Mwamina kwĩka ũu, mwĩsyokethya mũmũatĩĩe, na alika, ayĩkalĩla kĩvĩla kyakwa kya ũsumbĩ; nake nũkũtwʼĩka mũsumbĩ vandũ vakwa, na nĩngũmũnyuva ethĩwe mũtongoi ĩũlũ wa Isilaeli na ĩũlũ wa Yuta.” 36 Na vau kwa vau Mbenaia mwana wa Yeoiata eea mũsumbĩ: “Ameni! Yeova Ngai wa mwĩai wakwa mũsumbĩ nalũlũmĩĩlye ũndũ ũsu. 37 O tondũ Yeova waĩ vamwe naku we mwĩai wakwa mũsumbĩ, nĩethĩwe vamwe na Solomoni, na Ngai nanenevye kĩvĩla kyake kya ũsumbĩ kwĩ kĩvĩla kyaku kya ũsumbĩ, we mwĩai wakwa Mũsumbĩ Ndaviti.”
38 Nĩvo ĩndĩ mũthembi Nzatoki, mwathani Nathani, Mbenaia mwana wa Yeoiata, na Akelethi na Avelethi matheeie na matũlya Solomoni nyũmbũnĩ ya Mũsumbĩ Ndaviti, na maendanyʼa nake nginya Ngioni. 39 Na ĩndĩ mũthembi Nzatoki oosa ũvya wĩ na mauta kuma ĩeemanĩ na etĩkĩsya Solomoni mauta, na mambĩĩa kũvuva ũvya ũsu, na andũ onthe mookĩlya wasya mayasya: “Mũsumbĩ Solomoni nĩekale ĩvinda yĩasa!” 40 Ĩtina wa ũu, andũ onthe nĩmaumie Solomoni ĩtina na mambata mavuvĩte mĩtũlilũ na me na ũtanu mwingĩ mũno, nginya nthĩ yaatũwa nĩ kelele woo.
41 Yĩla Atoniya na onthe ala wathoketye maminie kũya, nĩmeewie wasya ũsu. Na Yoavu eewʼa wasya wa ũvya ũsu oou, akũlya: “Kelele ũsu wingĩvĩte ũu ndũanĩ nĩ wakĩ?” 42 Na Yoavu o aendeee kũneena, Yonathani mwana wa mũthembi Aviathali avika. Na Atoniya asya: “Lika, nũndũ wĩ mũndũ mũseo,* na no nginya wĩthĩwe wũkĩte na ũvoo mũseo.” 43 Ĩndĩ Yonathani amũsũngĩa Atoniya amwĩa: “Ũu ti wʼo! Mwĩai witũ Mũsumbĩ Ndaviti nĩwatwʼĩkĩthya Solomoni mũsumbĩ. 44 Mũsumbĩ amwĩaĩe athi vamwe na mũthembi Nzatoki, mwathani Nathani, Mbenaia mwana wa Yeoiata, na Akelethi na Avelethi, na mamũtũlya nyũmbũnĩ ya mũsumbĩ. 45 Na ĩndĩ me kũu Ngioni, mũthembi Nzatoki na mwathani Nathani mamwĩtĩkĩsya mauta atwʼĩke mũsumbĩ. Ĩtina wa ũu, maumie vau me na ũtanu mwingĩ, na yu ndũa yusũĩte kelele. Kelele ũsu nĩwʼo mweewʼa. 46 Eka ũu, yu Solomoni nĩwĩkalĩle kĩvĩla kya ũsumbĩ. 47 Na ũndũ ũngĩ nĩ kana, athũkũmi ma mũsumbĩ nĩmooka kũmwendea mwĩai witũ Mũsumbĩ Ndaviti ũseo, mayasya, ‘Ngai waku natume ĩsyĩtwa ya Solomoni yĩthĩwa na nguma nene kwĩ ĩsyĩtwa yaku, na Ngai natume kĩvĩla kyake kya ũsumbĩ kĩthĩwa kĩ kĩnene kwĩ kĩvĩla kyaku kya ũsumbĩ!’ Na ĩtina wa ũu, mũsumbĩ akumana kĩtandanĩ kyake. 48 O na ĩngĩ, mũsumbĩ aisye, ‘Yeova Ngai wa Isilaeli nataĩwe, ũla ũmũnthĩ wanengane mũndũ wa kwĩkalĩla kĩvĩla kyakwa kya ũsumbĩ na ambĩtĩkĩlya kwona ũndũ ũsu na metho makwa!’”
49 Na onthe ala mathoketwʼe nĩ Atoniya matelema mũno, na kĩla ũmwe ookĩla na akwata nzĩa athi. 50 O nake Atoniya nĩwalikilwe nĩ wia nũndũ wa Solomoni, na kwoou ookĩla athi na akwata mbya sya kĩthembeo alũmĩtye. 51 Na Solomoni avikĩwʼa ndeto ii: “Atoniya nĩwalikwa nĩ wia nũndũ wa Mũsumbĩ Solomoni; na akwete mbya sya kĩthembeo alũmĩtye, ayasya, ‘Mũsumbĩ Solomoni ambe kũmbĩvĩtĩa kana ndembũaa nyie mũthũkũmi wake na ũvyũ.’” 52 Nĩvo ĩndĩ Solomoni waisye: “Ethĩwa nũkwonanyʼa kana we nĩ mũndũ mwaĩlu, vai ũswʼĩĩ o na ũmwe wa mwĩĩ wake wĩvalũka nthĩ; ĩndĩ ũthũku wooneka nthĩnĩ wake, no nginya oawe.” 53 Na kwoou Mũsumbĩ Solomoni atũmana atheewʼe kuma kĩthembeonĩ. Na ĩndĩ alika vala ve Mũsumbĩ Solomoni na amũkumanĩa, na ĩtina wa ũu, Solomoni amwĩa: “Syoka nyũmbanĩ yaku.”