Mũthenya wa Yesũ wa Mũthya Ĩkalũnĩ

Yesũ e ĩkalũnĩ mũthenya wake wa mũthya, nĩwaendeeie kũvuanyʼa wanganganyʼa wa aandĩki na Avalisi, aimeta anganganyʼa ũtheinĩ. Aneenie kwa nzĩa ya ngelekanyʼo asya: “Mũthambasya kĩkombe na ĩsaani nza, ĩndĩ nthĩnĩ syusĩe ĩtomo na wendi mũthonoku. We Mũvalisi kĩlalinda, amba kũthambya kĩkombe na ĩsaani nthĩnĩ, na ikeethĩwa syĩ ntheu nza.” (Mathayo 23:25, 26) O na kau Avalisi meethĩawa me metho mũno maũndũnĩ ma kwĩthesya kwosana na Mĩao na kwoneka me atheu nza, nĩmavũthĩĩasya ũndũ mailye ngoonĩ, na kwoou maiemwa nĩ kũthesya ngoo syoo.

O na ĩngĩ, nĩmoonanasya kana nĩ anganganyʼa nũndũ meethĩawa meyũmbanĩtye kwaka na kwanakavya mbũa sya athani. Ĩndĩ o tondũ Yesũ wawetie, mo maĩ “ana ma ala mooaie athani.” (Mathayo 23:31) Maĩkĩĩthisye kĩu kwĩsĩla kĩthito kĩla maĩ nakyo kya kũmũaa Yesũ.—Yoana 5:18; 7:1, 25.

Ĩtina wa vau, Yesũ nĩwawetie kĩla kyaĩ kĩkwate atongoi asu ma ndĩni malea kwĩlila. Aisye: “Nzoka, ũsyao wa nzoka mbai, mũkakĩa ata ũsilĩlo wa kwĩkwʼa Ngienanĩ?” (Mathayo 23:33) Mwanda wa Inomu, ũla waĩ vau vakuvĩ watũmĩawa kũvĩvĩsya takataka, waĩ ngelekanyʼo nzeo ya kwonanyʼa wanangĩko wa tene na tene ũla weeteele aandĩki na Avalisi.

Amanyĩwʼa ma Yesũ maĩ methĩwe “athani na andũ oĩ na amanyĩsya ma andũ.” Maĩ moswe ata? Yesũ atavisye atongoi ma ndĩni atĩĩ: “Amwe [ma amanyĩwʼa makwa] mũkamoaa na angĩ mũimoaĩa mĩtĩnĩ, na angĩ mũkamavũĩa masinakokenĩ menyu na kũmathĩnyʼa kuma ndũa ĩmwe kũthi ĩla ĩngĩ, nĩ kana nthakame yonthe ya ala maĩ alũngalu yĩthĩwe ĩũlũ wenyu, kuma nthakame ya Aveli ũla waĩ mũlũngalu kũvika nthakame ya Nzekalia . . . ũla [mwamũaie].” Amakanisye amea: “Nĩ wʼo nĩngũmwĩa, maũndũ aa onthe makakwata nzyawa ĩno.” (Mathayo 23:34-36) Ũu nĩwʼo kweethĩiwe mwaka wa 70 ĩtina wa Klĩsto yĩla ita sya Lomi syaanangie Yelusaleme na Ayuti ngili mbingĩ moawa.

Kũsũanĩa ũndũ ũsu nĩkwatumie Yesũ aũmĩa mũno ngoonĩ. Aisye ũũ ewʼĩte woo: “Yelusaleme, Yelusaleme, we ũla wũaaa athani na kũmakimanga na mavia ala matũmĩtwe kwake—nĩ mavinda meana ata nĩthĩĩtwe ndyenda kũmbanyʼa syana syaku vamwe o ũndũ ngũkũ yũmbanasya tũswii twayo nthwaunĩ syayo! Ĩndĩ inywʼĩ mũyaaĩtĩkĩla. Sisya! Nyũmba yenyu nĩtiĩtwe yĩ nthei.” (Mathayo 23:37, 38) Ala meewie ndeto isu no nginya wĩthĩe nĩmekũlilye eweta “nyũmba” yĩva. We nũtonya kwĩthĩwa awetaa ĩkalũ yanake yĩla yaĩ Yelusaleme, na yĩla yonekaa ta yĩsũvĩawa nĩ Ngai?

Ĩtina wa vau, Yesũ ongelile kwasya: “Nĩngũmwĩa kana mũikambona ĩngĩ nongi kuma yu nginya yĩla mũkasya, ‘Nĩ mũathime ũla wũkĩte ĩsyĩtwanĩ ya Yeova!’” (Mathayo 23:39) Ndeto isu asyumisye ĩandĩkonĩ ya Savuli 118:26, yĩla yaĩtye: “Nĩ mũathime ũla wũkaa syĩtwanĩ ya Yeova: Nĩtũmũathimĩte inywʼĩ twĩ nyũmbanĩ ya Yeova.” Vate nzika, ĩkalũ yĩu yaanangwa, vaiĩ mũndũ waĩ oke vo ĩsyĩtwanĩ ya Ngai.

Yesũ e ĩkalũnĩ nĩwaendie vakuvĩ na syĩndũ ila syeekĩawa mĩvothi. Syĩndũ isu syavwʼanene na soo, na syaĩ na tũmyanya ĩũlũ vala andũ meekĩĩlaa mĩvothi. Yesũ nĩwoonie Ayuti me kĩvathũkanyʼo mayĩka ũu, na ala athwii “nĩmeekĩaa mbesa mbingĩ” ta mĩthĩnzĩo. Vau nĩvo Yesũ wooneie ũla mũndũ mũka ndiwa na ngya ayĩkĩa “tũsendi twĩlĩ twa thooa mũnini.” (Maliko 12:41, 42) Vate nzika, Yesũ nĩweesĩ kana Ngai nĩweendeeiwʼe nĩ mũthĩnzĩo wa mũndũ mũka ũsu.

Kwoou, nĩweetie amanyĩwʼa make na amea: “Nĩ wʼo nĩngũmwĩa kana mũndũ mũka ũũ ndiwa na ngya eekĩa mbingĩ kwĩ ala angĩ onthe meekĩa mbesa syĩndũnĩ sya kwĩkĩa mĩvothi.” Nĩkĩ? Yesũ aisye ũũ: “Onthe meekĩa kwosana na kwingĩvĩwa kwoo, ĩndĩ ũũ, o na kau nĩ ngya, eekĩa kyonthe kĩla eĩ nakyo, kyonthe kĩla eĩkwatĩtye nĩ kana ekale thayũ.” (Maliko 12:43, 44) Meko na mosũanĩo ma mũndũ mũka ũsu maĩ kĩvathũkanyʼo mũno na ma atongoi ma ndĩni!

Mũthenya ũsu, ũla waĩ matukũ 11, mwei wa Nisani, Yesũ nĩwaumie ĩkalũnĩ, na yĩu nĩyo yaĩ ĩvinda yake ya mũthya vau. Ũmwe wa amanyĩwʼa make nĩwaneenie nake aimwĩa: “Mũmanyĩsya, sisya! Mavia aa na myako ĩno ko nĩ mbanake!” (Maliko 13:1) Mavia amwe maakĩte ngũta sya ĩkalũ maĩ manene mũno, na kĩu nĩkyatumaa ĩkalũ yĩu yĩthĩwa yĩ ĩlũmu na ĩtonya kwĩkala myaka mingĩ. Nĩkyo kĩtumi waĩ ũndũ wa ũsengyʼo kwĩwʼa Yesũ ayasya: “Nũkwona myako ĩno ĩnenevete ũu? Vaiĩ ĩvia yĩkatiwa nongi ĩũlũ wa yĩngĩ yĩla yĩtakaombowa.”—Maliko 13:2.

Yesũ amina kũneena maũndũ asu, nĩwaendie vamwe na atũmwa make na mainga Mwanda wa Kitiloni na ĩndĩ mambata vandũ vana Kĩĩmanĩ kya Mĩthata. E vau, ve saa watianĩiwʼe na atũmwa ana oka. Atũmwa asu maĩ Vetelo, Endelea, Yakovo, na Yoana. Maĩ vandũ vatũlu matonya kwona ĩkalũ yĩla yaĩ yanake.