‘Ĩkalaai Ndetonĩ Yakwa’
“Ethĩwa mũkekalaa ndetonĩ yakwa, inywʼĩ kwa wʼo mwĩ amanyĩwʼa makwa, na mũkamanya ũla wʼo, na ũla wʼo ũkamũthasya.”—YOANA 8:31, 32.
Kĩla Kyonanawʼa Nĩ Ndeto sya Yesũ: “Ndeto” ya Yesũ yonanasya momanyĩsyo make, ala maumĩte kwa mũndũ wĩ na ũkũmũ mũnenange. Yesũ aisye atĩĩ: “Asa ũla wandũmie nĩwe ũnengete mwĩao ĩũlũ wa kĩla naĩle kũweta na kĩla naĩle kũneena.” (Yoana 12:49) Yĩla Yesũ wamũvoyaa Ĩthe wake wa ĩtunĩ, ũla nĩ Yeova Ngai, aisye atĩĩ: “Ndeto yaku nĩyo wʼo.” Mavinda maingĩ Yesũ nĩwatũmĩaa Ndeto ya Ngai kũĩkĩĩthya kĩla wamanyĩasya. (Yoana 17:17; Mathayo 4:4, 7, 10) Kwoou, Aklĩsto ma wʼo ‘nĩmekalaa ndetonĩ yake’ kwa kwĩtĩkĩla Ndeto ya Ngai, Mbivilia, ĩla nĩyo “wʼo” ĩmatongoesye nthĩnĩ wa mũĩkĩĩo woo na meko moo nũndũ yĩ na ũtonyi mwingĩ mũno.
Ũndũ Aklĩsto ma Mbee Meanĩisye Kĩu: Mũtũmwa Vaulo nĩwoonanisye ũndũ Yesũ wanengete Ndeto ya Ngai ndaĩa. Aandĩkie atĩĩ: “Maandĩko onthe nĩmaveveeiwe nĩ Ngai na nĩmaĩlĩte.” (2 Timotheo 3:16) Aũme ala manyuvĩtwe nĩ kana mamanyĩsye Aklĩsto ala angĩ maaĩlĩte “ũlũmasya vyũ ĩla ndeto ya kũĩkĩĩka.” (Tito 1:7, 9) Aklĩsto ma mbee nĩmakanĩtwʼe maleane “na ũvũngũ mũthei wosanĩte na kĩthĩo kya andũ na maũndũ ma mũsingi ma nthĩ ĩno, ĩndĩ ti kwosana na Klĩsto.”—Akolosai 2:8.
Naaũ Maatĩĩaa Kĩu Ũmũnthĩ?: Kwosana na ĩvuku yĩmwe yĩtawa Vatican’s Dogmatic Constitution on Divine Revelation yĩla yaandĩkiwe mwaka wa 1965, na ndeto syayo syatũngĩlĩĩlwa nthĩnĩ wa Catechism of the Catholic Church yaisye atĩĩ: “Ti maũndũ onthe ala mamanyĩawʼa Ĩkanisanĩ [ya Katholeki] methĩawa maumanĩte ma Maandĩko Matheu me moka. Kwoou, maũndũ matheu ala maumanĩte na syĩthĩo, na ala me Maandĩkonĩ Matheu, onthe maĩle kwonawa me ma vata na maĩlĩte kũnengwa ndaĩa.” Kĩlungu kĩmwe nthĩnĩ wa ĩkaseti yĩtawa Maclean’s nĩkyawetie ndeto syawetetwe nĩ mũndũ mũka ũmwe. Akũlilye atĩĩ: ‘Nĩkĩ twaĩle kũatĩĩa maũndũ maneeniwe nĩ mũndũ waĩ kwʼo myaka 2000 mĩvĩtu? Ithyĩ ene twĩ na mawoni maseo mũno, ĩndĩ vai ĩvinda mesaa kwoneka me ma vata aĩ nũndũ twaĩle kũĩkĩĩthasya kana nĩmosanĩte na kĩla Yesũ wamanyĩasya, na kĩla kĩ Maandĩkonĩ.’
Ĩvuku New Catholic Encyclopedia yĩineena ĩũlũ wa Ngũsĩ sya Yeova yaisye atĩĩ: “Nĩmanengete Mbivilia ndaĩa mũno na noyo yĩ yoka monaa yaĩle kũmatongoesya nthĩnĩ wa mwĩkalĩle woo, na kĩla maĩkĩĩaa.” O mĩtũkĩ, ve mũndũũme ũmwe ku Canada wasũngĩie na mĩtũkĩ yĩla mũndũ mũka ũmwe Ngũsĩ waendeee kwĩyĩelesya. Olotete Mbivilia yake amwĩie atĩĩ: “Nĩngwĩsĩ, nũndũ wa kĩu ũkwete.”