ĨSOMO YA 43
Aklĩsto Maĩle Kwĩthĩwa na Woni Mwaũ Ĩũlũ wa Ũkĩ?
Ĩũlũ wa nthĩ, andũ methĩawa na mawoni me kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa ũkĩ. Amwe nĩmanyuvaa kũnywʼa na anyanya moo mavinda kwa mavinda. Angĩ nĩmanyuvaa kũlea kũnywʼa o na ĩndĩĩ. Namo angĩ nĩmanyusaa mũno nginya makamilwa vyũ. Mbivilia yĩthĩawa na woni mwaũ ĩũlũ wa ũkĩ?
1. Nĩ ũthũku kũnywʼa ũkĩ?
Mbivilia ndyaĩtye kana nĩ ũthũku kũnywʼa ũkĩ. Vandũ va ũu, yĩla ĩkũtalanyʼa syĩndũ mbingĩ nzeo ila Ngai ũtũnengete, nĩwetaa “mbinyu ĩla ĩtanasya ngoo ya mũndũ.” (Savuli 104:14, 15) Aũme na aka amwe aĩkĩĩku mawetetwe Mbivilianĩ nĩmanyusaa ũkĩ.—1 Timotheo 5:23.
2. Nĩ ũtao mwaũ Mbivilia ĩnengete ala manyuva kũnywʼa ũkĩ?
Yeova nũmenete ũnywi na ũthengi. (Akalatia 5:21) Ndeto yake yaĩtye: “Ndũkethĩwe katĩ wa anywi ma mbinyu.” (Nthimo 23:20) Kwoou ethĩwa nĩtwanyuva kũnywʼa, o na ethĩwa twĩnywʼa twĩ ithyoka, tũyaĩle kũnywʼa mũno nginya ũkethĩa tũyĩsa kũsũanĩa nesa, kũsiĩĩa ndeto na meko maitũ, kana kũsũvĩa ũima witũ wa mwĩĩ. Ethĩwa tũitonya kũthima ũndũ tũnyusaa ũkĩ, nĩtwaĩle kwĩthĩwa twĩyũmbanĩtye kũekana nawʼo vyũ.
3. Tũtonya ata kũnenga ndaĩa ũtwi wa ala angĩ ĩũlũ wa ũkĩ?
Kĩla mũndũ nĩwe waĩle kwĩtwʼĩĩa ethĩwa nũkũnywʼa ũkĩ. Tũyaĩle kũsilĩla mũndũ ũla watwʼa kũnywʼa ũkĩ kwa kĩthimo, o na tũyaĩle kũthingʼĩĩsya mũndũ anywʼe ate kwenda. (Alomi 14:10) O na eka ũu, nĩtũnyuvaa kũlea kũnywʼa ethĩwa kwĩka ũu no kũtume ala me vakuvĩ naitũ mewʼa mate eanĩe. (Soma Alomi 14:21.) Tũimanthaa ‘kwĩyĩuna ene, ĩndĩ tũmanthaa kũuna ũla ũngĩ.’—Soma 1 Akolintho 10:23, 24.
ĨMANYĨSYE MŨNANGO
Ĩmanyĩsye wone myolooto ya Mbivilia ĩla ĩtonya kũũtetheesya kũtwʼa ethĩwa nũũnywʼa ũkĩ, na wĩnywʼa kĩthimo kĩana ata. O na ĩngĩ, sisya wone ũndũ ũtonya kwĩka ethĩwa nũendeee kũtata na vinya ũsinde thĩna wa ũnywi.
4. Twʼa ethĩwa nũũnywʼa ũkĩ
Yesũ oonaa kũnywʼa ũkĩ ata? Nĩ kana ũmanye ũsũngĩo, sũanĩa kyama kya mbee kĩla weekie. Somai Yoana 2:1-11, na ĩndĩ mũineenea makũlyo aa:
Nthĩnĩ wa kyama kĩu, tũtonya kwĩmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa woni wa Yesũ kwelekela ũkĩ na ala maũnyusaa?
Nũndũ Yesũ ndaavatana ũkĩ, Mũklĩsto aĩle kwonaa ata mũndũ ũla wanyuva kũũnywʼa?
O na kau Mũklĩsto e na ũthasyo wa kũnywʼa ũkĩ, ũu ti kwasya kana mavinda onthe nĩwaĩlĩte kwĩka ũu. Somai Nthimo 22:3, na ĩndĩ mũineenea ũndũ maũndũ aa maatĩĩe matonya kũtuma ũtwʼa nũũnywʼa kana ndwĩnywʼa ũkĩ:
Ethĩwa nũũtwaa ngalĩ kana kũtũmĩa masinĩ.
Ethĩwa wĩ mũito.
Ethĩwa ndakĩtalĩ nũnakũvatie kũnywʼa ũkĩ.
Ethĩwa wĩ na thĩna wa kwĩsiĩĩa wĩnywʼa kĩthimo kĩana ata.
Ethĩwa mĩao ndĩũkwĩtĩkĩlya kũnywʼa ũkĩ.
Ethĩwa wĩ na mũndũ ũnyuvĩte kũeka kũnywʼa nũndũ anaĩ na thĩna wa kũnywʼa ũkĩ mwingĩ navu tene.
Nĩwaĩle kũnengane ũkĩ mbokanĩ sya alũsi kana syathĩnĩ ingĩ ta isu? Nĩ kana wone ũndũ ũmwe ũtonya kũũtethya kwĩka ũtwi, ĩloelei VITIO.
Somai Alomi 13:13 na 1 Akolintho 10:31, 32. Ĩtina wa kũsoma kĩla ĩandĩko, neeneai ĩkũlyo yĩĩ:
Kũtũmĩa mwolooto ũũ kũtonya kũũtethya ata wĩke ũtwi ũũmwendeesya Yeova?
Kĩla Mũklĩsto nĩwe waĩle kwĩtwʼĩĩa ethĩwa nũkũnywʼa ũkĩ kana ndenywʼa. O na ethĩwa mavinda amwe nũnyusaa ũkĩ, ve mavinda angĩ ũtonya kũnyuva kũlea kũũnywʼa
5. Twʼa ũkanyusaa ũkĩ wĩana ata
Watwʼa kana ũkanyusaa ũkĩ, lilikana ũndũ ũũ: O na kau Yeova ndatũvatĩte kũnywʼa ũkĩ, nũmenete ũthengi. Nĩkĩ? Somai Osea 4:11, 18, na ĩndĩ mũineenea ĩkũlyo yĩĩ:
Vatonya kũthi ata mũndũ anywʼa ũkĩ mwingĩ?
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũikanyusae ũkĩ mwingĩ? Nĩtwaĩle kwĩthĩwa na wĩtingʼo nĩ kana tũikavĩtũkae mĩvaka ĩla twĩyĩkĩĩe. Somai Nthimo 11:2, na ĩndĩ mũineenea ĩkũlyo yĩĩ:
Nĩkĩ nĩ ũndũ mũseo kwĩyĩkĩĩaa mĩvaka ĩũlũ wa tũkanyusaa ũkĩ wĩana ata?
6. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũekae kũnywʼa ũkĩ mwingĩ?
Sisya wone kĩla kyatetheeisye mũndũũme ũmwe aeka kũnyusaa ũkĩ mũno. Ĩloelei VITIO, na ĩndĩ mũineenea makũlyo ala maatĩĩe.
Kwosana na ũndũ twoona vitionĩ, Dmitry eekaa ata yĩla wanywʼa ũkĩ?
Yĩla watwie kũeka kũnywʼa, aekie o vau kwa vau?
Nĩ kyaũ kyesie kũmũtetheesya aeka kũnywʼa ũkĩ mũno?
Somai 1 Akolintho 6:10, 11, na ĩndĩ mũineenea makũlyo aa:
Mbivilia yaĩtye ata ĩũlũ wa kũnywʼa mũno?
Nĩ kyaũ kĩkwonanyʼa kana mũndũ ũnyusaa ũkĩ mũno no aalyũke?
Somai Mathayo 5:30, na ĩndĩ mũineenea ĩkũlyo yĩĩ:
Kũtila kwʼoko kwonanasya kana mũndũ nĩwaĩle kwĩyĩima maũndũ mana nĩ kana amwendeesye Yeova. Ũtonya kwĩka ata ethĩwa ũendeee kũngʼangʼana ũsinde kĩmanyĩo kya kũnyusaa ũkĩ mũno?a
Somai 1 Akolintho 15:33, na ĩndĩ mũineenea ĩkũlyo yĩĩ:
Vatonya kũthi ata ethĩwa ũtindanasya na andũ manyusaa ũkĩ mũno?
ANDŨ AMWE NO MAKŨLYE: “Ve ũthũku kũnywʼa ũkĩ?”
We ũtonya kũsũngĩa ata?
KĨLA TWEEMANYĨSYA
Yeova atũnengie ũkĩ nĩ kana twĩtanĩthye, ĩndĩ nũmenete ũnywi na ũthengi.
Makũlyo ma Kũsyokeleela
Woni wa Mbivilia nĩ mwaũ ĩũlũ wa ũkĩ?
Kũnywʼa ũkĩ mwingĩ kũtonya kũtũetee mathĩna meva?
Tũtonya kwonanyʼa ata kana nĩtũnengete ndaĩa motwi ma ala angĩ ĩũlũ wa kũnywʼa ũkĩ?
MAŨNDŨ ANGĨ MA KWĨMANYĨSYA
Andũ ma mũika matonya kwĩka motwi maseo ata makonetye ũkĩ?
Soma nĩ kana wone matambya ala ũtonya kwosa ũsinde kĩmanyĩo kya kũnyusaa ũkĩ mwingĩ.
“Ndũkasumbĩkwe Nĩ Ũkĩ” (Mũsyaĩĩsya, Ĩtukũ 1, Mwei wa 1, 2010)
Mũklĩsto nĩwaĩle kũatĩĩa kĩthĩo kya kũtinanyʼa ngilasi?
“Makũlyo Kuma kwa Asomi Maitũ” (Mũsyaĩĩsya, Matukũ 15, Mwei wa 2, 2007)
Nthĩnĩ wa ngewa yĩ na kyongo “Nanyusaa Ũkĩ Mwingĩ Mũno,” soma wone ũndũ mũndũũme ũmwe wasindie kĩmanyĩo kya kũnyusaa ũkĩ mũno.
“Mbivilia Nĩalyũlaa Andũ” (Mũsyaĩĩsya, Ĩtukũ 1, Mwei wa 5, 2012)
a Ala maemetwe vyũ nĩ kũekana na kĩmanyĩo kya kũnywʼa ũkĩ mũno, ve vata wa kũmantha ũtethyo nĩ kana maekane na kĩmanyĩo kĩu. Ndakĩtalĩ mbingĩ syasyaa kana ala maĩ na kĩmanyĩo kya kũnywʼa ũkĩ mũno mayaĩlĩte kũũnywʼa o na vanini.