Nũtonya Kwĩyumya Kwondũ wa Ũsumbĩ?

1. Andũ aingĩ meyumasya kwĩka maũndũ meva, na nĩkĩ mekaa ũu?

ANDŨ nĩmeyumasya na ngoo ya kwenda nĩ kana meke maũndũ ala monaa me ma vata. Kwa ngelekanyʼo, asyai nĩmatũmĩaa mbesa, vinya, na ĩvinda yoo nĩ kana matetheesye syana syoo. Namo andũ ma mũika nĩmeyumasya vyũ kũtũmĩa ĩvinda na vinya woo ĩla mekwĩyũmbanĩsya kũsindana mathaũnĩ ma Olimbiki. Ĩla maendee kwĩka ũu, anyanyae moo methĩawa mayĩtanĩthya na maũndũ moo. O nake Yesũ nĩweeyumisye eke maũndũ ala woonaa me ma vata. Ndaatĩĩa maũndũ ma kwĩtanĩthya, o na ndaaĩthĩwa na syana. Vandũ va ũu, nĩwanyuvie kũtũmĩa vinya wake wʼonthe kwĩka maũndũ makonetye Ũsumbĩ wa Ngai. (Mt. 4:17; Luka 9:58) O na aatĩĩi make nĩmeeyumĩtye na ngoo yonthe makwate mbau Ũsumbĩ wa Ngai. Kwĩka ũu nĩkwʼo kwaĩ ũndũ ũla wa vata mũno kwoo, na nĩkyo kĩtumi meeyumĩtye vyũ. (Mt. 4:18-22; 19:27) Kwoou no wĩkũlye atĩĩ: ‘Nĩ kyaũ nonaa kĩ kya vata thayũnĩ wakwa?’

2. (a) Nĩ maũndũ meva ma vata mũno Aklĩsto ma wʼo meyumasya kwĩka? (b) Nĩ maũndũ angĩ meva Aklĩsto amwe meyumasya kwĩka?

² Maũndũ amwe Aklĩsto ma wʼo meyumasya kwĩka nĩ ma vata mũno na nĩ ma lasima nĩ kana maendee kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Maũndũ asu nĩ ta kũtũmĩa ĩvinda na vinya witũ kũsoma Mbivilia, kũvoya, kwĩthĩwa na ũthaithi wa mũsyĩ, kũthi maũmbanonĩ, na kũtavanyʼa.a (Yos. 1:8; Mt. 28:19, 20; Aevl. 10:24, 25) Ũmũnthĩ wĩa wa kũtavanyʼa nũendee na kũsonga mbee na andũ aingĩ nĩmaendee kũka ‘kĩĩmanĩ kĩla kĩ nyũmba ya Yeova.’ Ũu umanĩte na kĩthito kitũ wĩanĩ ũsu na ũathimo kuma kwa Yeova. (Isa. 2:2) Nĩ kana matetheesye wĩanĩ wa Ũsumbĩ, aingĩ nĩmeyumĩtye kũthũkũma Mbetheli, kũtetheesya kwaka Nyũmba sya Ũsumbĩ na Nyũmba sya Maũmbano Manene, kũvanga maũmbano manene, kana kũtetheesya ĩla kweethĩwa mũisyo. Kwĩyumya kwĩka maũndũ asu ti ũndũ wa lasima nĩ kana mũndũ akwate thayũ ũtathela, ĩndĩ asu nĩ maũndũ ma vata mũno nthĩnĩ wa kũkwata mbau Ũsumbĩ.

3. (a) Tũtethekaa ata ĩla tweeyumya kwĩka maũndũ makonetye Ũsumbĩ? (b) Nĩ makũlyo meva twaĩle kwĩkũlya?

³ Vaiĩ ĩvinda yĩngĩ kwaaĩthĩwa na vata mũnene wa kũkwata mbau wĩa wa Ũsumbĩ ta ĩvindanĩ yĩĩ tũĩ. Nĩtũtanaa kwona kana aingĩ nĩmeyumasya kwa ngenda mamũthũkũme Yeova! (Soma Savuli 54:6.) Kwĩka ũu nĩkũetae ũtanu mwingĩ ĩvindanĩ yĩĩ tũendee kweteela Ũsumbĩ wa Ngai. (Kũt. 16:15; Meko 20:35) Kwondũ wa ũu, kĩla ũmwe witũ nĩwaĩle kwĩthiana nesa na kwĩkũlya makũlyo aa: Yo ve ũndũ ndonya kwĩka nĩ kana nĩyumye mũnango maũndũnĩ makonetye Ũsumbĩ? Nyie ndũmĩaa ata ĩvinda, mbesa, vinya, na kĩnengo kyakwa? Nĩ maũndũ meva naĩle kũsũanĩa mũno ĩla natwʼa kwĩyumya? Ekai tũsisye ngelekanyʼo sya kumya na ngoo ya kwenda ila tũtonya kũatĩĩa, na tweeka ũu tũkeethĩwa na ũtanu.

NTHEMBO ILA AISILAELI MAUMASYA

4. Aisilaeli maunĩkaa ata kwa kumya nthembo?

⁴ Nĩ kana Aisilaeli maekewe naĩ syoo maĩ no nginya maumye nthembo. Nthembo isu syaĩ sya vata nĩ kana metĩkĩlwe nĩ Yeova. Imwe sya nthembo isu syaĩ sya lasima, na ingĩ syaĩ sya ngoo ya kwenda. (Ali. 23:37, 38) Nthembo ya kũvĩvwʼa yaĩ ĩtonya kumwʼa ta nthembo ya ngoo ya kwenda, kana ĩkaumwʼa ta mũthĩnzĩo kwa Yeova. Ĩvinda yĩla ĩkalũ yavathawa yĩthĩwe yĩ ĩtheu kwa Yeova, Solomoni nĩwoonanisye ngelekanyʼo nzeo ya ũndũ nthembo isu syaaĩle kumwʼa.—2 Mav. 7:4-6.

5. Yeova eekĩie mũvango wĩva kwondũ wa Aisilaeli ala maĩ ngya?

⁵ Yeova nĩweesĩ kana Aisilaeli mayaĩ matonya kumya nthembo ianene. Kwoou endaa kĩla ũmwe aumye kwosana na ũtonyi wake. Kwĩanana na mwĩao wa Yeova, nthakame ya nyamũ ĩla yaumwʼa nthembo yaaĩlĩte kwĩtwa. Ũndũ ũsu waĩ “kyuu kya syĩndũ nzeo ila ikoka” kwĩsĩla Mwana wake, Yesũ. (Aevl. 10:1-4) Ĩndĩ, Yeova ndendaa Aisilaeli maumye kĩla mataĩ nakyo. Kwa ngelekanyʼo, nĩweetĩkĩlĩtye mũndũ aumye ndumbũ (mũthemba wa ĩvũĩ) ethĩwa nde na kĩndũ kĩnenange ta ĩlondu kana mbũi. Kwoou, o na ala ngya maĩ matonya kũtanĩa kũmũthembea Yeova. (Ali. 1:3, 10, 14; 5:7) O na kau Aisilaeli maumasya nthembo sya nyamũ syĩ kĩvathũkanyʼo, ve maũndũ elĩ kĩla ũmwe waaĩlĩte kwĩanĩsya ĩla ũkumya nthembo sya ngoo ya kwenda.

6. Nĩ maũndũ meva Mũisilaeli waaĩle kwĩanĩsya ĩla ũkumya nthembo, na nĩkĩ waaĩlĩte kwĩanĩsya maũndũ asu?

⁶ Ũndũ wa mbee, Mũisilaeli aaĩle kumya kĩla kĩseo vyũ. Yeova amatavĩtye kana maumya nyamũ yĩ kĩema “ndĩketĩkĩlwa.” (Ali. 22:18-20) Kwoou, ethĩwa nyamũ yaĩ na kĩema ndyaaĩle kumwʼa nthembo kwa Yeova. Ũndũ wa kelĩ, mũndũ ũla ũkumya nthembo ĩsu aaĩle kwĩthĩwa e mũtheu na ate na ũvuku. Ethĩwa mũndũ nĩ mũvuku, aaĩle kwamba kumya nthembo ya ĩvĩtyo kana nthembo ya naĩ nĩ kana atũngĩĩe ngwatanĩo yake na Yeova atambĩte kumya nthembo ya ngoo ya kwenda. (Ali. 5:5, 6, 15) Ũsu nĩ ũndũ waaĩle kwoswa kwa ũito mũno. Yeova awetete kana nthembo ya mũuo ndyaaĩle kũĩwa nĩ mũndũ mũvuku, na nũndũ nthembo ya ngoo ya kwenda yaĩ ĩmwe ya nthembo isu sya mũuo, mũndũ ũla wamĩya e mũvuku aaĩlĩte kũawa. (Ali. 7:20, 21) Ĩndĩ, ethĩwa e na ngwatanĩo nzeo na Yeova, na nyamũ ĩla ũkumya ndĩ kĩema, ũndũ ũsu nĩwatumaa ethĩwa e mwĩanĩe na e na ũtanu.—Soma 1 Mavinda 29:9.

ŨNDŨ TŨTONYA KWĨYUMYA ŨMŨNTHĨ

7, 8. (a) Ala meyumasya kwondũ wa Ũsumbĩ makwataa moathimo meva? (b) Nĩ syĩndũ syĩva tũtonya kũmumĩsya Yeova?

⁷ Ũmũnthĩ ana-a-asa aingĩ nĩmeyumasya kũmũthũkũma Yeova na ngoo ya kwenda, na ũndũ ũsu nũmũtanĩthasya mũno. Kũtethya wĩa kwondũ wa ana-a-asa maitũ nĩkũetae moathimo. Mwana-a-asa ũmwe wakaa Nyũmba sya Ũsumbĩ na kũtetheesya ala makwatwa nĩ mĩisyo awetie kana ti laisi kũelesya ũtanu ũla ũkwataa nũndũ wa kũtethya wĩa ũsu. Aisye atĩĩ: “Ĩla noona ũtanu ũla ana-a-asa na eĩtu-a-asa methĩawa nawʼo ĩla maakĩwa Nyũmba ya Ũsumbĩ kana ĩla makwata ũtethyo ĩtina wa mũisyo, ũndũ ũsu ũtumaa nona kĩthito kyakwa ti kya mana.”

⁸ Ũmũnthĩ ũseũvyo wa Yeova nũmanthaa nzĩa ila ũtonya kũtũmĩa nĩ kana ũendeesye wĩa Wake. Mwaka wa 1904, Mwana-a-asa C. T. Russell aandĩkie ũũ: “Mwĩaĩi nũnengete kĩla mũndũ mwanya wa kũnyuva ũndũ ũtonya kũtũmĩa ũkũmũ, mbesa, ĩvinda, kana syĩndũ ingĩ ila wĩ nasyo. Kĩla ũmwe nĩwaĩle kũtũmĩa syĩndũ isu nesa ũndũ vatonyeka nĩ kana amũtaĩe Mwĩaĩi.” O na vala no nginya twĩyĩime maũndũ mana nĩ kana twĩyumye kũmũthũkũma Yeova, kwĩka ũu nĩkũtũeteae moathimo maingĩ. (2 Sam. 24:21-24) Yo nĩtũtonya kũtũmĩa nesa syĩndũ ila twĩ nasyo kwondũ wa kũmũthũkũma Yeova?

9. Mwolooto ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Luka 10:2-4 ũtonya kũtũtetheesya ata kũtũmĩa ĩvinda yitũ?

⁹ Ĩvinda yitũ. Nĩvendekaa ĩvinda yingĩ na kĩthito kingĩ kũalyũla na kũtumbĩthya mavuku, kwaka nyũmba sya kũthaithĩa, kũvanga maũmbano manene, kũtetheesya ala makwatwa nĩ mĩisyo, na kwĩka maũndũ angĩ maingĩ ma vata. Mĩthenya yonthe yĩthĩawa yĩanene. Ĩndĩ, Yesũ nĩwatũnengie mwolooto ũtonya kũtũtetheesya. Ĩla watũmaa amanyĩwʼa make makatavanyʼe, ameie ‘maikakethye mũndũ nzĩanĩ.’ (Luka 10:2-4) Nĩkĩ Yesũ wameie ũu? Ĩvinda yĩu, andũ mayeekaa o kũkethanyʼa na moko kana o kũkumana vanini, ĩndĩ makumbatĩlanasya mavinda maingĩ, o na makakumana nthĩ vyũ. Kwĩka ũu kwakuaa ĩvinda yĩasa. Ũu ti kwasya kana Yesũ ameaa methĩwe me angʼendu. Vandũ va ũu endaa mamanye kana maĩ na ĩvinda ĩkuvĩ mũno, na maaĩlĩte kũyĩtũmĩa nesa kwĩka maũndũ ala ma vata mũno. (Aev. 5:16) O naitũ no tũtũmĩe mwolooto ũsu nĩ kana twĩthĩwe na ĩvinda yĩanĩtye ya kũtethya wĩa wa Ũsumbĩ?

10, 11. (a) Mĩvothi ĩla tumasya kwondũ wa wĩa witũ wa nthĩ yonthe ĩtũmĩawa kwa nzĩa syĩva? (b) Ĩandĩko ya 1 Akolintho 16:1, 2 yĩ na mwolooto wĩva ũtonya kũtũtetheesya?

¹⁰ Mbesa sitũ. Mbesa mbingĩ nĩsyendekaa kũtetheesya wĩanĩ wa Ũsumbĩ. Kĩla mwaka nĩvatũmĩawa milioni mbingĩ sya mbesa kũĩva ngalama sya asyaĩĩsya ma mũthyũlũlũko, mavainia ma mwanya, na amisyonalĩ. Kuma mwaka wa 1999, Nyũmba sya Ũsumbĩ mbee wa 24,500 nĩsyakĩtwe nthĩnĩ wa nthĩ ila ite na ũkwati mwingĩ. O na ũu wĩ o vo, nĩvekwendeka ingĩ ta 6,400. Kĩla mwei nĩvatumbĩthawʼa makaseti ma Mũsyaĩĩsya na Amkeni! ta milioni 100. Wĩa ũsu wʼonthe ũtethawʼa kwĩsĩla mĩvothi ya ngoo ya kwenda.

¹¹ Mũtũmwa Vaulo nĩwanenganie mwolooto wa kũatĩĩa ĩla tũkumya mĩvothi. (Soma 1 Akolintho 16:1, 2.) Ameie ana-a-asa ma Kolintho maiketeele nginya mũthya wa kyumwa nĩ kana maumye kĩla meĩthĩwa matialĩte nakyo, ĩndĩ kyumwa kĩyambĩĩa maaĩle kwĩthĩwa matwʼĩte kĩla mekwenda kumya. O ta Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa, ũmũnthĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa nĩmavangaa tene mĩvothi ĩla mekwenda kumya kwosana na ũtonyi woo. (Luka 21:1-4; Meko 4:32-35) Yeova nĩwonaa kwĩka ũu ne ũndũ wa vata mũno.

12, 13. Nĩ maũndũ meva matonya kũtuma mũndũ ũtatũmĩa kĩnengo na vinya wake kũmũthũkũma Yeova, ĩndĩ Yeova atonya kũmũtetheesya ata?

¹² Inengo na vinya witũ. Yeova nũtũtetheeasya ĩla tweekĩa kĩthito kũtũmĩa inengo na vinya witũ kwondũ wa Ũsumbĩ. Nĩwaĩtye kana akatũtetheeasya ĩla twanoa. (Isa. 40:29-31) Nĩtwonaa tũte na ũtonyi kana ũmanyi wĩanĩtye kwĩka maũndũ mana kũtetheesya wĩanĩ wa Ũsumbĩ? Nĩtũsũanĩaa kana ve angĩ matonya kũtethya wĩa ũsu nesa kwĩ ithyĩ? Lilikana kana Yeova nũtonya kwongeleela ũtonyi ũla twĩ nawʼo o tondũ wamongeleeile Mbasaleli na Ooliavu.—Kuma 31:1-6; Sisya visa ũla wĩ ĩthangũnĩ ya 13.

¹³ Yeova nũtwĩkĩaa vinya tumye kĩla kĩseo vyũ tũte kũeka. (Nth. 3:27) Ĩvinda yĩla ĩkalũ yaakawa ĩngĩ, Yeova ameie Ayuti ala maĩ Yelusaleme masũanĩe mũno ĩũlũ wa maũndũ ala meekaa kwondũ wa kũtetheesya mwako ũsu. (Akai 1:2-5) Ayuti nĩmeelelũkĩtwʼe makaeka kũtethya wĩa ũsu. Nĩtwaĩle kwĩkũlya atĩĩ: Mo maũndũ ala nonaa me ma vata nomo Yeova wonaa me ma vata? Ekai tũtwʼe ‘kũsũanĩa mĩendele yitũ’ nĩ kana twongeleele kĩthito wĩanĩ wa Ũsumbĩ ĩvindanĩ yĩĩ ya mũminũkĩlyo.

KUMYA KWĨANANA NA KĨLA TWĨ NAKYO

14, 15. (a) Ana-a-asa ala mate na ũkwati mwingĩ matwĩkĩaa vinya ata? (b) Twaĩle kũtwʼa kwĩka ata?

¹⁴ Aklĩsto aingĩ mekalaa nthĩ syĩ mathĩna kana ũkya mwingĩ. Ũseũvyo wa Yeova nĩwĩkĩaa kĩthito ‘kũtetheesya’ kũnyivĩwa kwa Aklĩsto ala mekalaa nthĩ isu. (2 Ako. 8:14) O na vailyĩ oou, Aklĩsto asu mate na ũkwati mwingĩ nĩmonaa vata wa kumya mĩvothi. Yeova nĩwendeeawʼa mũno kwona ana-a-asa asu mayumya mĩvothi me na ũtanu.—2 Ako. 9:7.

¹⁵ Nthĩnĩ wa nthĩ ĩmwe ya Africa yĩ ũkya mwingĩ, ana-a-asa amwe nĩmanyuvaa kasio kamwe ka mũũnda woo na kũthoosya lĩu ũla makwata vo nĩ kana matetheesye wĩanĩ wa Ũsumbĩ. Nthĩnĩ wa kĩsio kĩmwe kya nthĩ ĩsu nĩkweethĩiwe mũvango wa kwaka Nyũmba ya Ũsumbĩ nũndũ vaĩ vata mũnene wa vandũ va kũthaithĩa. Ana-a-asa na eĩtu-a-asa kĩsionĩ kĩu nĩmendaa kũtetheesya kwaka, ĩndĩ mwako ũsu waĩ wambĩĩe ĩvinda ya mbanda. Na nũndũ nĩmendaa kũtetheesya, nĩmaendaa kwaka mũthenya, na ĩ ya mawĩoo maithi kũvanda. Vate nzika, no twasye kana Aklĩsto asu maĩ na veva mũseo mũno wa kwĩyumya! Ũu wĩtũlilikanyʼa ana-a-asa ma Masetonia ĩvinda ya atũmwa. O na vala maĩ na “ũkya mũnene,” nĩmakũlilye metĩkĩlwʼe kumya mĩvothi kwondũ wa ana-a-asa. (2 Ako. 8:1-4) O ta ana-a-asa asu, ekai kĩla ũmwe witũ ‘anengane o ũndũ ũtonya, kwĩanana na ũathimo wa Yeova Ngai ũla ũmũnengete.’—Soma Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 16:17.

16. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtuma Yeova alea kĩla twamumĩsya?

¹⁶ Ĩla tũkwĩyumya kana tũkumya mĩvothi yitũ nĩtwaĩle kwĩsũvĩa tũikese kũlwa nĩ maũndũ ala ma vata. O tondũ kwailyĩ ĩvinda ya Aisilaeli, nĩtwaĩle kũĩkĩĩthya kana kĩla twamumĩsya Ngai na ngoo ya kwenda nĩkĩtĩkĩlĩkĩte kwake. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtuma Ngai alea kĩla twamumĩsya? Nĩtwaĩle kũlilikana kana maũndũ ala ma vata vyũ thayũnĩ witũ nĩ kũmathĩnĩkĩa andũ ma mũsyĩ na kũmũthaitha Yeova. Kũtetheesya kwaka Nyũmba sya Ũsumbĩ, kũtetheesya angĩ ĩla kweethĩwa na mĩisyo, na kwĩka maũndũ angĩ ta asu ‘kũiketĩkĩlĩka’ ethĩwa kwĩka ũu kũkatuma tũteanĩsya mavata ma kĩ-mwĩĩ na ma kĩ-veva ma andũ ma mũsyĩ. Kwĩka ũu nĩ ũndũ ũmwe na kumya kĩla tũte nakyo. (Soma 2 Akolintho 8:12.) O na ĩngĩ, no nginya tũendee kwĩthĩwa twĩ andũ ma kĩ-veva nĩ kana tũikese kũlewa. (1 Ako. 9:26, 27) Ekai twĩthĩwe na mũĩkĩĩo kana twekala kwosana na myolooto ya Mbivilia, kĩla twamumĩsya Yeova ‘akakĩtĩkĩlaa’ na tũkeethĩwa na ũtanu mwingĩ na kwĩwʼa twĩ eanĩe.

KWĨYUMYA KWITŨ NĨ KWA VATA MŨNO

17, 18. Twĩwʼaa ata ĩla twoona angĩ mayĩyumya kwondũ wa Ũsumbĩ, na twaĩle kũtwʼa kwĩka ata?

¹⁷ Ana-a-asa na eĩtu-a-asa aingĩ ‘nĩmenenganae ta nthembo’ ĩla meeyumya kũkwata mbau wĩa ũkonetye Ũsumbĩ. (Alo. 12:1.) Nĩtũmatũngĩaa ngatho mũno ala monanasya veva ũsu wa kwĩyumya. Iveti na syana sya ala matongoesye wĩanĩ ũũ wa Ũsumbĩ nĩsyaĩle kũtũngĩwa mũvea nũndũ wa kwĩthĩwa na veva mũseo wa kwĩyumya kwa ũlau.

¹⁸ Nĩvendekaa kĩthito kingĩ nthĩnĩ wa kũkwata mbau wĩa wa Ũsumbĩ. Ekai tũvoye o vamwe na kũsũanĩa ũndũ tũtonya kũmũthũkũma Yeova na vinya witũ wʼonthe. Ĩthĩwa na mũĩkĩĩo kana ũkakwata moathimo maingĩ ĩvindanĩ yĩĩ, o na angĩ maingangĩ “ĩvinda yĩla yũkĩte.”—Mko. 10:28-30.