Nũndũ ‘Nĩtwamũmanyie Ngai’ Twaĩle Kwĩka Ata?
‘Nĩmwamũmanyie Ngai.’—AKA. 4:9.
1. Nĩkĩ mũtwai wa ndeke ũsiasya maũndũ maandĩke atanamba kũũlũka na ndeke?
KĨLA ĩvinda ndeke ĩtanamba kũũlũka, mũtwai wayo nũmĩsiasya. Ve maũndũ mbee wa 30 maandĩke ala ũtũmĩaa aisisya ndeke. Alea kũsisya nesa maũndũ asu maandĩke ndeke ĩtanamba kũũlũka, wĩthĩawa wĩ ũndũ laisi kwa ndeke ĩsu kũkwatwa nĩ mũisyo. We nĩwĩsĩ nĩ mũtwai wĩva wa ndeke ũla ũlilikanawʼa kũsisya maũndũ asu maandĩke kĩla ĩvinda? Nĩ ũla ũtwaĩte ndeke kwa ĩvinda yĩasa! Mũtwai ũla ũtwaĩte ndeke kwa ĩvinda yĩasa alilikanawʼa nũndũ nũtonya kwĩyĩkĩĩa mũno na akalea kũsisya maũndũ asu.
2. Nĩ maũndũ meva kĩla Mũklĩsto waĩle kũsisya?
2 O tondũ mũtwai wa ndeke ũsiasya maũndũ maandĩke, nowʼo o naitũ twaĩlĩte kũsisya maũndũ mana nĩ kana tũĩkĩĩthye mũĩkĩĩo witũ nĩ mũlũmu. Kũsisya ũlũmu wa mũĩkĩĩo waku na ũndũ wĩyumĩtye kwa Yeova nĩ kwa vata o na ethĩwa ũnavatisiwe mĩtũkĩ, kana ũmũthũkũmĩte Yeova kwa ĩvinda yĩasa. Kũlea kwĩka ũu no kũtume wasya ũnyanya waku na Yeova. Mbivilia ĩtũnengete ũkanyʼo ũũ: “Ũla ũnũkwona e mũũngamu, nĩesũvĩe ndakavalũke.”—1 Ako. 10:12.
3. Aklĩsto ma Kalatia maaĩlĩte kwĩka ata?
3 Aklĩsto ma Kalatia maaĩlĩte kũsisya kana me na mũĩkĩĩo mũlũmu na mayona ũnyanya woo vamwe na Yeova ne ũndũ wa vata. Nthembo ya Yesũ ya wovosyo nĩyatumie ala mamũĩkĩĩaa mamũmanya Ngai nesa na matwʼĩka ana ma Ngai. (Aka. 4:9) Nĩ kana makwate moathimo asu, Akalatia maaĩlĩte kũeka momanyĩsyo ma ndĩni ya Ayuti, ala mamanyĩasya kana no nginya Akalatia maatĩĩe Mĩao ya Mose. Ĩvindanĩ yĩu, andũ mayaĩ ungu wa Mĩao ya Mose. Aklĩsto Ayuti na ala mate Ayuti nĩmaaĩlĩte kwaĩlya ũnyanya woo vamwe na Yeova. Onthe maaĩlĩte kũmanya kana mayaĩ matonya kũtalĩlwa ũlũngalu nũndũ wa kũkwata Mĩao ya Mose.
MATAMBYA MA MBEE MA KŨMŨMANYA NGAI
4, 5. Vaulo anengie Akalatia ũtao mwaũ, na ũtao ũsu ũtũkonetye ata?
4 Ũtao ũla mũtũmwa Vaulo wanengie Akalatia ũlilikanasya Aklĩsto onthe kana mayaĩle kũtia ũwʼo ũla meemanyĩisye na kũsyokea maũndũ ala meekaa tene. Yeova amũtongoeisye mũtũmwa Vaulo amekĩe vinya Aklĩsto onthe malũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo woo, ĩndĩ ti Akalatia oka.
5 Nĩ ũndũ wa vata mũno kĩla mũndũ alilikane ĩla watwie kũmũthũkũma Yeova. Nĩ kana wĩke ũu, sũanĩa makũlyo aa elĩ: We nũũlilikana matambya ala woosie nĩ kana ũvikĩĩe kũvatiswa? We nũũlilikana ũndũ wamũmanyie Ngai na ũndũ weewie aũmanya?
6. Nĩ maũndũ meva twaĩle kwĩlilikanyʼa?
6 Ve matambya kenda twoosie ĩla twamanyie ũla wʼo. Matambya asu twoosie nĩ ũndũ ũmwe na maũndũ maandĩke ala tũkasiasya nĩ kana tũlũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo witũ. (Sisya ĩsandũkũ “Matambya Ala Twosaa Nĩ Kana Tũvatiswe na Kwĩka Maendeeo.”) Nĩtwaĩle kũendeea kũsũanĩa ĩũlũ wa matambya asu nĩ kana tũlũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo witũ, na nĩ kana tũikasyokee maũndũ ma nthĩ. Mũtwai wa ndeke nĩwaĩle kũsisya nesa ndeke ĩtanamba kũũlũka aitũmĩa maũndũ mana maandĩke o na kũtwʼĩka nũtwaĩte ndeke ĩvinda ĩasa. O ta ũu, nĩ kana tũendeee kũmũthũkũma Ngai twĩ aĩkĩĩku, nĩtwaĩle kwĩlilikanyʼa matambya ala twoosie ĩla twamanyie ũla wʼo.
ALA MESĨKĨE NĨ NGAI NĨMAENDEEAA KŨLŨLŨMĨĨLYA MŨĨKĨĨO WOO
7. Nĩ ‘ndeto syĩva ila syaĩle’ twaĩlĩte kũatĩĩa, na nĩkĩ?
7 Maũndũ ala maandĩke malilikanasya mũtwai wa ndeke kana kĩla ĩvinda nĩwaĩle kũsisya ndeke yake nesa ĩtanamba kũũlũka. O naitũ nĩtwaĩlĩte kũsisya ũndũ tũendeee kuma ĩla twavatisiwe. Vaulo aandĩkĩie Timotheo atĩĩ: “Kwata kĩeleelo kya ndeto ila syaĩle ila weewie kwakwa, na mũĩkĩĩo na wendo ũla wĩ nthĩnĩ wa Klĩsto Yesũ.” (2 Tim. 1:13) “Ndeto ila syaĩle” syĩthĩawa Mbivilianĩ. (1 Tim. 6:3) Visa mũsole ũtũtetheeasya kũmanya ũndũ kĩndũ kĩtonya kwĩthĩwa kĩilyĩ. O ta ũu “ndeto ila syaĩle” itũtetheeasya kũmanya maũndũ ala Yeova wendaa tũmanye na kwĩka. Kwoou, ekai tũneenee matambya ala twoosie tũtanamba kũvatiswa na tũisisya kana nĩtũatĩĩe maũndũ ala Mbivilia ĩmanyĩasya.
8, 9. (a) Nĩkĩ twaĩle kũendeea kwongeleela ũmanyi na kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ? (b) Nĩkĩ Mũklĩsto waĩle kũendeea kwĩka maendeeo, na nĩkĩ ũndũ ũsu ũtonya kũelekanwʼa na kwĩana kwa mũtĩ?
8 Ĩtambya yitũ ya mbee yaĩ kwĩthĩwa na ũmanyi. Ũmanyi ũsu nĩwatumie twĩthĩwa na mũĩkĩĩo. Ĩndĩ nĩ kana mũĩkĩĩo witũ ũendeee kwĩana, kana wĩthĩwe wĩ mũlũmu nĩtwaĩlĩte kwongeleela ũmanyi ũsu. (2 Ath. 1:3) Nĩ kana mũĩkĩĩo witũ wĩane, ve moalyũku twaĩle kũendeea kwĩka. “Kwĩana” nĩ kwongeleka kana kũneneva. Kwoou, twamina kũvatiswa twaĩle kũendeea kwaĩlya mũnango ũnyanya witũ na Yeova, na tũyĩendeea kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ.
O tondũ mũtĩ ũendeeaa kwĩana, nowʼo Aklĩsto maĩlĩte kũendeea kwĩka maendeeo
9 Kwĩana kwa mũĩkĩĩo witũ kũtonya kũelekanwʼa na ũndũ mũtĩ wĩanaa. Mũtĩ nũtonya kwĩana mũno ethĩwa mĩi yawʼo nĩlikĩte nthĩ vyũ kana ethĩwa nĩnyaĩĩkĩte mũno. Kwa ngelekanyʼo, ve mĩtĩ ĩmwe ya Levanoni yĩthĩawa na ũasa wa mita 37. Mĩtĩ ĩsu yĩthĩawa na mĩi mĩlũmu na ĩlikĩte nthĩ mũno, na ĩtina yawʼo yĩthĩawa na kĩlingĩ kya ũasa wa mita 12. (Wa. 5:15) Mũtĩ wamea, wambĩĩaa kwĩana na mĩtũkĩ. Mĩi ya mũtĩ ũsu yeana na yalika nthĩ mũno, ĩtina ya mũtĩ ũsu nĩyĩthanthaa na yĩkaasava. Mũtĩ ũsu weethĩwa wĩ mũviku, ti laisi kũmanya kana nũendeee kwĩana. O nawʼo mũĩkĩĩo wa Mũklĩsto wĩanaa o ta mũtĩ. Ĩla twamanya ũla wʼo nĩtũtonya kwĩka moalyũku maingĩ na mĩtũkĩ, na ĩndĩ tũivatiswa. Ala angĩ kĩkundinĩ nĩmatanaa moona nĩtwĩkĩte maendeeo. O na nĩtũtonya kũtwʼĩka mavainia kana tũkeka maendeeo angĩ. Ĩtina wa ĩvinda ĩna, nũtonya kwĩthĩwa ne ũndũ wĩ vinya kũmanya kana mũndũ nũendeee kwĩka maendeeo. O na ũu wĩ o vo, nĩtwaĩle kũendeea kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ na kwongeleela ũmanyi na “kũvikĩa mũndũ mwĩanĩu, kũvikĩa kĩthimo kya ũtũlu wa wĩanĩu wa Klĩsto.” (Aev. 4:13) Kwoou, twĩkaa maendeeo tũkatwʼĩka Aklĩsto aimu, o tondũ mũtĩ wavandwa wĩanaa nginya ũkatwʼĩka mũtĩ mũviku na mũlũmu.
10. Nĩkĩ kwĩka maendeeo nĩ ũndũ wa vata o na kwa Aklĩsto ala aimu?
10 Ũsu tiwʼo mũthya witũ wa kwĩka maendeeo. Twaĩlĩte kwongeleela ũmanyi witũ na tũilũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ. Tweeka ũu, tũkeethĩwa twĩ alũmu Ndetonĩ ya Ngai o tondũ mũtĩ wĩthĩawa wĩ mũlũmu mũthanganĩ. (Nth. 12:3) Aklĩsto aingĩ nĩmaendeeaa kwĩka ũu. Kwa ngelekanyʼo, mwana-a-asa ũmwe wĩthĩĩtwe e mũtumĩa wa kĩkundi mbee wa myaka 30 aisye kana we no ũendeee kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo wake. Aisye atĩĩ: “O ũndũ myaka ĩvĩtĩte, nowʼo nonaa Mbivilia yĩ ya vata. Kĩla ĩvinda nĩnĩmanyĩasya ũndũ ndonya kũtũmĩa myolooto ya Mbivilia maũndũnĩ me kĩvathũkanyʼo. O na nĩnĩtanĩaa mũno kũtavanyʼa.”
LŨLŨMĨĨLYA ŨNYANYA WAKU VAMWE NA NGAI
11. O ũndũ ĩvinda yĩendeee na kũvĩtũka, tũtonya kwĩka ata nĩ kana twĩthĩwe na ũnyanya mũlũmu na Yeova?
11 Nĩ kana twĩke maendeeo, no nginya tũendeee kwĩthĩwa na ũnyanya mũlũmu na Yeova. Yeova endaa tũmanye kana nũtwendete na nũtũsũvĩaa o tondũ kana kewʼaa kakĩkĩtwe nĩ mũsyai wako, kana ũndũ wĩwʼaa ĩla wĩ na mũnyanyau. Kwĩthĩwa na ũnyanya mũlũmu na Yeova nĩ ũndũ ũkuaa ĩvinda ĩasa na wendaa kĩthito. Kwoou nĩ kana ũmũmanye Yeova nesa, mantha ĩvinda ya kũsoma Ndeto yake kĩla mũthenya. O na ĩngĩ, nĩwaĩle kũsoma makaseti ma Mũsyaĩĩsya na Amkeni!, o vamwe na mavuku angĩ ala maandĩkĩtwe nĩ ngombo ndĩkĩĩku na mbũĩ.
12. Twaĩle kwĩka ata nĩ kana tũlũlũmĩĩlye ũnyanya witũ vamwe na Yeova?
12 Anyanya ma Ngai nĩmalũlũmĩĩlasya ũnyanya vamwe nake kwa kũvoya na kũtindanyʼa na andũ ala aseo. (Soma Malaki 3:16.) ‘Matũ ma Yeova nĩmethukĩĩasya mboya syoo.’ (1 Vet. 3:12) O tondũ mũsyai wĩthukĩĩasya kĩĩo kya mwana wake, nowʼo Yeova wĩthukĩĩasya mboya sitũ. Kwoou, twaĩlĩte ‘kwĩkala na ũlũmu mboyanĩ.’ (Alo. 12:12) Nĩ kana tũvikĩĩe kwĩthĩwa twĩ Aklĩsto aimu, no nginya tũtetheewʼe nĩ Yeova. Mathĩna ma ĩvinda yĩĩ nĩ maingĩ mũno na tũimatonya twĩ ithyoka. O na kau Ngai nĩwĩthĩawa eyũmbanĩtye kũtũnenga vinya wake, tũitonya kũũkwata twalea kũlũma mboyanĩ. We nĩwĩthĩawa wĩ mwĩanĩe nĩ mboya ila ũvoyaa, kana ve ũndũ ũtonya kwĩka nĩ kana ũsyaĩlye?—Yel. 16:19.
13. Nĩkĩ kũtindanyʼa na Aklĩsto ala angĩ nĩ kwa vata?
13 Yeova nũtanĩthawʼa nĩ ala “mevithaa nthĩnĩ wake.” Kwoou, twaĩlĩte kũendeea kũmbana na Aklĩsto ala angĩ nũndũ o namo nĩ anyanya ma Ngai. (Nau. 1:7) Nũndũ nthĩ ĩno yĩ na mathĩna maingĩ matonya kũtũtũla ngoo, nĩ ũndũ mũseo tũtindanyʼe na Aklĩsto ala angĩ nĩ kana matwĩkĩe vinya. Ũtonya kũkwata moathimo maũ weeka ũu? Aklĩsto ala angĩ kĩkundinĩ makakũthangaasya “wendonĩ na mawĩanĩ maseo.” (Aevl. 10:24, 25) Nĩ kana twĩthĩwe na wendo ũsu Vaulo watavisye Aklĩsto Aevelania, twaĩle kũtindanyʼa na Aklĩsto ala angĩ kĩkundinĩ. Kwoou, endaa maũmbanonĩ ũte kũtĩĩa na ũyumya maelesyo.
14. Nĩkĩ kwĩlila na kwĩthyũũa nĩ ũndũ wa kũendeea?
14 Nĩ kana tũtwʼĩke Aklĩsto, nĩtweelilile na tweethyũũa, kana twaekana na naĩ. Ĩndĩ, kwĩlila nĩ ũndũ wa kũendeea. Nũndũ tũi eanĩu, nĩ ũndũ wĩ laisi kũvĩtya. (Alo. 3:9, 10; 6:12-14) Kwoou tũyaĩlĩte kũlwa kana no tũvĩtye. Ĩndĩ, Yeova nũtũmĩĩasya ĩla twaendeea kũtata kũkĩlya vinya mawonzu maitũ na kwĩka ũla waĩle. (Avi. 2:12; 2 Vet. 3:9) Twaĩle kũtũmĩa nesa ĩvinda yitũ na vinya witũ kũmũthũkũma Yeova vandũ va kũthĩnĩkĩa mũno syĩndũ sya kĩ-mwĩĩ. Mwĩĩtu-a-asa ũmwe aandĩkie atĩĩ: “O na kau naeiwe nĩ asyai Ngũsĩ, naĩ na woni wĩ kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa Yeova. Nĩnamũkĩĩte Yeova mũno na noonaa ndatonya kũmwendeesya.” Ĩtina wa kavinda, nĩweekie mavĩtyo na ũnyanya wake vamwe na Yeova weethĩwa ũte mũseo. Aendeee na kwasya: “Neekie ũu nũndũ ndyamwĩsĩ Ngai nesa, ĩndĩ ti kwĩthĩwa ndyamwendete. Ĩndĩ, ĩtina wa kũvoya mũno nĩnambĩĩie kũalyũka. Yeova nĩwandongoeisye ta kana kanini, andetheesya ndikalulutĩke, na ambonyʼa kĩla naĩle kwĩka.”
15. Nĩ kyaũ kĩla Yesũ na Yeova monaa kĩ kya vata?
15 ‘Tavyai andũ’ ũvoo mũseo. Ĩla Vetelo na atũmwa ala angĩ mathaiwʼe kwa nzĩa ya kyama kuma kolokolonĩ, mũlaĩka wa Ngai nĩwamatavisye ndeto isu. (Meko 5:19-21) Kwoou, nĩ ũndũ wa vata kũtavanasya kĩla kyumwa. Yesũ na Yeova nĩmonaa mũĩkĩĩo witũ na ũthũkũmi witũ wĩ wa vata. (Ũvu. 2:19) Mũtumĩa wa kĩkundi ũla ũwetiwe vau mbeenĩ easya atĩĩ: “Ũtavanyʼa nĩ ũndũ wa vata kwitũ.”
16. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata kũlilikana ũndũ tweeyumisye kwa Yeova?
16 Lilikana ũndũ weeyumisye kwa Ngai. Kĩndũ kĩla kya vata twĩ nakyo nĩ ũnyanya witũ vamwe na Yeova. We nĩwĩsĩ andũ make. (Soma Isaia 44:5.) Sisya nesa ũnyanya waku vamwe na Yeova na ũimũvoya aũtetheesye ũendeee kũũlũlũmĩĩlya. O na ĩngĩ, lilikana mũthenya ũla wavatisiwe. Kwĩka ũu kũkaũlilikanyʼa kana ũvatiso waku nĩwʼo ũtwi wa vata vyũ ũla weekie.
WŨMĨĨSYO NĨ WA VATA NĨ KANA TŨENDEEE KWĨTHĨWA NA ŨNYANYA VAMWE NA YEOVA
17. Nĩkĩ wũmĩĩsyo nĩ wa vata nĩ kana tũendeee kwĩthĩwa na ũnyanya vamwe na Yeova?
17 Nthĩnĩ wa valũa ũla Vaulo waandĩkĩie Akalatia, nĩwawetie vata wa kwĩthĩwa na wũmĩĩsyo. (Aka. 6:9) O na ũmũnthĩ, nĩ ũndũ wa vata mũno kwa Mũklĩsto kwĩthĩwa na wũmĩĩsyo. Ũkakwatwa nĩ motato, ĩndĩ Yeova akakũtetheesya. Mũvoyae akũnenge veva mũtheu. Ũkewʼaa wĩ mwĩanĩe nũndũ Yeova akakũtetheeasya wĩthĩwe na ũtanu na mũuo. (Mt. 7:7-11) Kwasũanĩa ũndũ ũũ: Ethĩwa Yeova nũsũvĩaa tũsũni, we wĩona no aemwe nĩ kũsũvĩa andũ ala mamwendete na meyumĩtye kũmũthũkũma? (Mt. 10:29-31) O na wakwatwa nĩ mathĩna o na meva, ndũkakwʼe ngoo. Lilikana, moathimo ala twĩ namo nĩ maingĩ nũndũ Yeova nũtwĩsĩ!
18. Nũndũ ‘nĩwamũmanyie Ngai,’ waĩle kwĩka ata yu?
18 Kwoou, ethĩwa no ĩndĩ ũnamũmanyie Yeova na wavatiswa, waĩle kwĩka ata? Endeea kũmũmanya nesanga, na ũiendeea kwĩthĩwa wĩ Mũklĩsto mũimu. Na ethĩwa wavatisiwe tene, waĩle kwĩka ata? O naku waĩle kũendeea kwongeleela ũmanyi waku ĩũlũ wa Yeova. Twaĩle kwĩthĩwa twĩ metho tũikone ta tũmwĩsĩ Yeova nesa vyũ na ta vate ũndũ ũngĩ twaĩle kwĩka nĩ kana tũlũlũmĩĩlye ũnyanya witũ vamwe nake. Vandũ va ũu, twaĩle kwĩlilikanasya kĩla ĩvinda maũndũ ala twaneenea ĩsomonĩ yĩĩ nĩ kana tũendeee kwĩthĩwa na ũnyanya mũlũmu vamwe na Ĩthe waitũ wĩ wendo, Yeova.—Soma 2 Akolintho 13:5, 6.