Mũuo, Ũtonya Kũũkwata Ata?

TŨTWĨE nthĩ yĩ mathĩna maingĩ, na kwoou ti laisi kwĩsa kwĩthĩwa na mũuo. O na eka ũu, mũndũ esa kũkwata mũuo, aĩle kũngʼangʼana mũno ndũkese kũthela. Ndeto ya Ngai ĩtũnengete ũtao wĩva ũtonya kũtũtethya twĩthĩwe na mũuo wa wʼo na tũyĩũlũmya? Na tũtonya kũtetheesya ala angĩ ata meke oou?

NĨ KYAŨ KYENDEKAA NĨ KANA MŨNDŨ ETHĨWE NA MŨUO WA WʼO?

Nĩ kana twĩthĩwe na mũuo wa wʼo, no nginya twĩwʼe twĩ ũsũvĩonĩ na tũyĩkala tũuĩtye ngoonĩ. O na no nginya twĩthĩwe na ndũũ ngamu na ala angĩ. Na ĩndĩ ũndũ ũla wa vata vyũ ũtonya kũtũtetheesya twĩthĩwe na mũuo nĩ kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Ngai. Tũtonya kwĩka ũu ata?

Ĩla twakwata mĩao na myolooto ya Yeova mĩlũngalu, twĩthĩawa tũyonanyʼa kana nĩtũkwenda kwĩkalanyʼa nake na mũuo. (Yel. 17:7, 8; Yak. 2:22, 23) Tweeka ũu, nake asyokaa akatũthengeea na aitũathima na mũuo wa ngoo. Ĩandĩko ya Isaia 32:17 yĩtwĩĩte ũu: “Na wĩa wa ũlũngalu ũkeethĩwa mũuo; na ũlũngalu ũkaetae ũuu na wĩkwatyo tene na tene.” No twĩthĩwe na mũuo wa wʼo kwa kũmwĩwʼa Yeova kuma ngoonĩ.—Isa. 48:18, 19.

O na ĩngĩ Ĩthe waitũ wa ĩtunĩ nũtũtetheeasya kwĩthĩwa na mũuo na kũũlũmya kwa kũtũnenga mũthĩnzĩo ũngĩ wa vata mũno, nawʼo nĩ veva mũtheu.—Meko 9:31

VEVA WA NGAI NŨTŨTETHEEASYA TWĨTHĨWE NA MŨUO

Mũtũmwa Vaulo awetete mũuo tawʼo kĩlungu kya katatũ kya “ũsyao wa Veva.” (Aka. 5:22, 23) Nũndũ veva wa Ngai nĩwʼo ũtũtetheeasya twĩthĩwe na mũuo wa wʼo, no nginya twĩtĩkĩle kũtongoewʼa nĩ veva mũtheu nĩ kana twĩkale na mũuo. Ekai twone maũndũ elĩ tũtonya kwĩka nĩ kana veva wa Ngai ũtũtetheesye kwĩthĩwa na mũuo.

Mbee, kũsoma Ndeto ya Ngai mbeveee tũteũtĩĩa nĩkũtũtetheeasya twĩthĩwe na mũuo. (Sav. 1:2, 3) Ĩla tũũvindĩĩsya ũvoo ũla wĩ Mbivilianĩ, veva wa Ngai nũtũtetheeasya kũelewa ũndũ Yeova wonaa maũndũ. Kwa ngelekanyʼo, nĩtwonaa ũndũ we wĩkalaa na mũuo na nĩkĩ ũwonaa wĩ wa vata mũno. Na ĩndĩ twatũmĩa maũndũ ta asu kuma Ndetonĩ ya Ngai, mũuo witũ nĩwongelekangaa.—Nth. 3:1, 2.

Kelĩ, no nginya tũvoye Ngai atũnenge veva mũtheu. (Luka 11:13) Yeova nũtwathĩte kana twamwĩtya ũtethyo, “mũuo wa Ngai, ũla ũvĩtũkĩte ũmanyi wʼonthe, ũkasũvĩaa ngoo [sitũ] na mosũanĩo [maitũ] nthĩnĩ wa Klĩsto Yesũ.” (Avi. 4:6, 7) Ĩla twavoya tũteũtĩĩa na tweetya Yeova veva wake, nũtũnengae mũuo ũla wĩthĩawa na ala me na ngwatanĩo nzeo nake me oka.—Alo. 15:13.

Amwe nĩmatũmĩĩte motao asu maumĩte Maandĩkonĩ na makeka moalyũku. Kĩu nĩkĩtumĩte mo ene mekala me na mũuo, na makekalanyʼa na mũuo na Yeova na andũ ala angĩ. Mekĩte ũu ata?

ŨNDŨ AMWE MESIE KŨKWATA MŨUO WA WʼO

Kĩkundinĩ kya Kĩklĩsto ve andũ tene mekalaa na ‘ũthatu.’ Ĩndĩ yu nĩ andũ masũanĩaa ala angĩ, mamekaa ũseo, mamomĩĩasya, na makekalanyʼa namo na mũuo.a (Nth. 29:22) Ekai twone ũndũ mwana-a-asa ũmwe na mwĩĩtu-a-asa ũmwe matetheeiwʼe maeke kwĩthĩwa na ũthatu na mayĩkalanyʼa na mũuo na andũ ala angĩ.

David aĩ na woni mũthũku ĩũlũ wa ala angĩ, na kĩu kyatumaa amaneenyʼa naĩ. Atanamba kũvatiswa, atindĩaa kumanyʼa andũ na aneenasya andũ ma mũsyĩ woo naĩ. Ĩndĩ nĩwesie kwona aĩle kwĩka moalyũku na ayĩkalanyʼa na mũuo na ala angĩ. Eemanyĩisye ata kwĩkalaa na mũuo? Aĩtye, “Nĩnambĩĩie kũtũmĩa myolooto ya Mbivilia, na nũndũ wa ũu, nambĩĩa kũnengana ndaĩa na andũ ma mũsyĩ.”

Mũeele wa Rachel nĩwatumie ethĩwa e mũndũ wĩ ngoo nthũku. Aĩtye, “Naeeiwe mũsyĩ wĩ andũ mekalaa na ũthatu, na nũndũ wa ũu o na kũvika ũmũnthĩ no nĩngʼangʼanaa ndikekale nĩ mũthatu.” Nĩ kyaũ kyamũtetheeisye aalyũke? Asũngĩĩte akasya, “Nĩ kũvoya na kũmwĩkwatya Yeova.”

Twatũmĩa o ngelekanyʼo ya David na ya Rachel, na nĩsyatũtetheesya kwona kana no twĩthĩwe na mũuo twaatĩĩa myolooto ya Maandĩko na twaeka veva wa Ngai ũtũtetheesye. O na kau nthĩ ĩno tũtwĩe nĩ nthũku, vai nzika kana no twĩthĩwe na mũuo ngoonĩ sitũ, na kĩu kĩitũtetheesya kwĩkalanyʼa na mũuo na andũ ma mũsyĩ na Aklĩsto ala angĩ. Ĩndĩ o vamwe na ũu, Yeova nũtwĩĩte ‘twĩthĩwe na mũuo na andũ onthe.’ (Alo. 12:18) Wʼo ũsu nĩ ũndũ ũtonyeka? Tũkakwata moathimo meva tweekĩa kĩthito twĩkale na mũuo?

ĨKĨA KĨTHITO WĨTHĨWE NA MŨUO NA ALA ANGĨ

Ĩla tũũtavanyʼa ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ, twĩthĩawa tũitetheesya andũ methĩwe na mũuo. (Isa. 9:6, 7; Mt. 24:14) Ũndũ wa kũtanĩthya nĩ kana andũ aingĩ nĩmethukĩĩasya. Nũndũ wa ũu nĩmaekie kwĩkala matũlĩkĩte ngoo na maeka kwĩkala me athatu nũndũ wa mothũku ala monete. Yu nĩmethĩawa na wĩkwatyo mũlũmu wa ĩvinda yũkĩte, na nĩmosete matambya nĩ kana ‘mamanthe mũuo, na maiũatĩĩa.’—Sav. 34:14.

Ĩndĩ ti onthe methukĩĩasya ũvoo witũ, na mũno mũno, ĩvinda ya mbee kana ya kelĩ. (Yoa. 3:19) O na vailyĩ ũu, nĩtũtetheeawʼa nĩ veva wa Ngai kũmatavya ũvoo mũseo twĩ na mũuo na ndaĩa. Ĩla tweeka ũu twĩthĩawa tũiatĩĩa ũtao wa Yesũ ũla wĩ nthĩnĩ wa Mathayo 10:11-13. Atũtaĩte atĩĩ: “Na mũkĩlika nyũmba, mĩkethyei. Na ethĩwa nyũmba nĩyaĩle, mũuo wenyu nũmĩtheee: ĩndĩ ethĩwa ndĩaĩle, mũuo wenyu nũmũsyokee.” Twaatĩĩa ũtao wa Yesũ, tũkeethĩawa tũtonya kũtiana na mũndũ ũsu twĩ o na mũuo na tũyĩkala twĩsĩ kana ĩvinda yĩngĩ no ese kũtwĩthukĩĩsya.

Ũndũ ũngĩ nĩ kana nĩtũmanthaa mũuo ĩla tũũneena na anene ma silikalĩ twĩ na ndaĩa, o na ala mavĩngaa wĩa witũ. Kwa ngelekanyʼo, ve silikalĩ ya nthĩ ĩmwe ya Africa yaleile ũseũvyo witũ ũyaka Nyũmba sya Ũsumbĩ nũndũ wa kĩmena. Mwana-a-asa ũmwe waĩ misonalĩ nthĩ ĩsu nĩwatũmiwe akaneene na Ambassador wa nthĩ ĩsu London, England nongi kana thĩna ũsu nũminwa na mũuo. Aendete kũelesya mũnene ũsu kana wĩa ũla Ngũsĩ sya Yeova itethasya nthĩ yake nĩ wĩa wa mũuo. Maũndũ maendie ata?

Aĩtye atĩĩ: “Ĩla navikie vala aeni mekalaa, nasyaisye ũndũ ũla waĩ ovisinĩ weekĩĩte ngũa, na namanya kana aĩ wa mbaĩ ĩmwe neemanyĩĩtye kĩthyomo kyayo. Kwoou namũkethya na kĩthyomo kyoo. Asengʼie mũno, na ĩndĩ angũlya, ‘Nĩ kyaũ kyatuma ũka kũũ?’ Namũeleisye nĩ mũuu kana nendaa kwona Ambassador. Amũkũnĩie simũ oke, na avika angethya na kĩthyomo kyoo. Ĩtina wa vau ambĩthukĩĩisye nesa ndimũelesya kana wĩa ũla Ngũsĩ sya Yeova itethasya nĩ wĩa wa mũuo.”

Nũndũ mwana-a-asa ũsu nĩwaĩ na ndaĩa ayĩyĩelesya, mũnene ũsu nĩwatũeleiwe nesanga, na kĩmena kĩla waĩ nakyo kyaoleka. Ĩtina wa kavinda, silikalĩ ya nthĩ ĩsu nĩyeetĩkĩlilye ũseũvyo witũ kwaka Nyũmba sya Ũsumbĩ. Ana-a-asa matanie mũno maũndũ mathi ũu. Nĩwʼo ki kana kũnenga ala angĩ ndaĩa nĩkũetae mosyao maseo, na ũsyao ũmwe nĩ mũuo.

TANĨA MŨUO TENE NA TENE

Ũmũnthĩ andũ ma Yeova mekalanasya na mũuo mwingĩ mũno. No ũtetheesye kũlũlũmĩĩlya mũuo ũsu kwa kũtata we mwene wonanyʼe kana wĩ na kĩlungu kĩu kya ũsyao wa veva. Na ĩndĩ ũathimo ũla mũnene vyũ nĩ kana Yeova nũkũkwĩtĩkĩla, na ũkekalaa na mũuo mwingĩ na wa tene na tene nthĩnĩ wa nthĩ nzaũ.—2 Vet. 3:13, 14.