ANDŨ MA MŨIKA MAKŨLASYA
Kwĩvaanyʼa—Kĩlungu Kya 1: Nĩnĩyũmbanĩtye Kwĩvaanyʼa Kana Kwĩvaawʼa?
Kĩlungunĩ kĩĩ
Kwĩvaanyʼa nĩ kwĩka ata?
Andũ amwe monaa kwĩvaanyʼa o ta ũndũ wa kũvũĩwa ngũĩ kana wa kwĩtanĩthya. Ĩndĩ kĩlungunĩ kĩĩ, ndeto “kwĩvaanyʼa” yĩonanyʼa ĩvinda yĩla andũ elĩ mavangĩte kũtwaana matũmĩaa vamwe nĩ kana mamanye ethĩwa nĩmaĩlanĩte. Kwoou, andũ maĩle kwĩvaanyʼa me na kĩeleelo. Kwĩvaanyʼa kũyaĩlĩte kwonwʼa o ta ũndũ wa kwĩtanĩthya kana kwendaa o kĩtindo kya ũla ũngĩ.
Ĩtina wa ĩvinda, ala mekwĩvaanyʼa nĩmaĩle kwĩka ũtwi wa kũtwaana kana kũmina ndũũ yoo. Kwoou yĩla mwambĩĩa kwĩvaanyʼa, nĩmwaĩle kwĩyũmbanĩsya maũndũ asu elĩ.
Ũndũ ũla wa vata: Ethĩwa wĩona nĩwĩyũmbanĩtye kwondũ wa kwĩvaanyʼa kana kwĩvaawʼa, o ta ũu nĩwaĩle kwĩthĩwa wĩyũmbanĩtye kwondũ wa mũtwaano.
Kwĩvaanyʼa ũte na mũvango wa kũtwaana kana kũtwawa, no ũndũ ũmwe na kũthi kũkũlya wĩa ĩndĩ ũte na mũvango wa kũandĩkwa
Nĩwĩyũmbanĩtye kwĩvaanyʼa kana kwĩvaawʼa?
Nũndũ ala mekwĩvaanyʼa maĩle kwĩthĩwa na mũvango wa kwĩsa kũtwaana, nĩ ũndũ waĩlĩte kĩla ũmwe kũsũanĩa ethĩwa nguma ila wĩ nasyo syĩĩka kwaĩlangya ndũũ yoo, kana syĩĩka kũmyananga. Kwa ngelekanyʼo, sũanĩa maũndũ aa maatĩĩe:
Ũndũ wĩkalanasya na andũ ma mũsyĩ. Ũndũ ũkuaa asyai maku kana ala mũsyaanĩwʼe, na mũno mũno yĩla wĩ na ũndũ ũũkũthĩnyʼa, mavinda maingĩ kwonanasya ũndũ ũkakuaa ũla ũkatwaana nake.
Mwolooto wĩ Mbivilianĩ: “Vetai kwenyu kĩla mũthemba wa woo mwai, ũthatu, ũthilĩku, ĩteta, kũumana, na ũthũku wʼonthe.”—Aeveso 4:31.
Ĩkũlye-ĩ: ‘Mo asyai makwa na ala tũsyaanĩwʼe no masye nĩnĩmanengete ndaĩa? Yĩla nalea kwĩwʼana na ũmwe woo, nĩnĩthĩawa ndonya kũneenea ũndũ ũsu nĩuĩtye, kana nĩkaa kũthata na tũyambĩĩa kwĩkanĩsya ndeto?’
Ethĩwa ndũtonya kũmina mathĩna kwa nzĩa nzeo wĩ na asyai maku, nũkwona ta ũkethĩawa ũtonya kũmathĩnĩkĩa kwa nzĩa nzeo vamwe na ũla ũkethĩwa ũtwaanĩte nake?
Kwĩyĩima. Yĩla wĩlika mũtwaanonĩ, ũkethĩawa waĩle kũsũanĩa maũndũ ala ũla ũtwaanĩte nake ũkwenda, na mavinda maingĩ ũkethĩaa no nginya wĩyĩime maũndũ amwe kwondũ wake.
Mwolooto wĩ Mbivilianĩ: “Ekai kĩla ũmwe ndakamanthe kwĩyĩuna mwene, ĩndĩ amanthe kũuna ũla ũngĩ.”—1 Akolintho 10:24.
Ĩkũlye-ĩ: ‘Mavinda onthe nendaa maũndũ mekwe ũndũ nyie ngwenda? Ala angĩ nĩmonaa nĩ na wĩnyivyo? Nĩ maũndũnĩ ta meva nonanĩtye kana nĩnĩsũanĩaa mavata ma andũ ala angĩ mbee wa makwa?ʼ
Wĩnyivyo. Mũndũũme mũseo kana mũndũ mũka mũseo nĩwĩtĩkĩlaa mavĩtyo make na ayĩtya ũekeo kuma ngoonĩ.
Mwolooto wĩ Mbivilianĩ: “Ithyonthe nĩtũvĩtasya mavinda maingĩ.”—Yakovo 3:2, maelesyo ma kwongeleela.
Ĩkũlye-ĩ: ‘Nĩnĩtĩkĩlaa mavĩtyo makwa kuma ngoonĩ, kana nambĩĩa kwĩtetea? Nĩnĩthataa yĩla andũ angĩ manenga ũtao ĩũlũ wa maũndũ naĩle kwaĩlangya?’
Mbesa. Mũndũ wĩsĩ kũtũmĩa mbesa nesa nũtataa ũndũ ũtonya evathane na thĩna ũmwe mũnene katĩ wa maũndũ ala maetae ithokoo nthĩnĩ wa mũtwaano.
Mwolooto wĩ Mbivilianĩ: “Nũũ katĩ wenyu ayenda kwaka mwako mũtũlu ũtambaa kwĩkala nthĩ akeka masavu nĩ kana amanye kana e na mbesa ianĩtye sya kũũmina?”—Luka 14:28.
Ĩkũlye-ĩ: ‘No nĩmanyĩsye kũtũmĩa nesa mbesa ila nĩ nasyo, kana mavinda maingĩ nĩthĩawa nĩ na makoani? Nonanĩtye ata kana no nĩtũmĩe mbesa nesa?’
Maũndũ ma kĩ-veva. Ethĩwa wĩ ũmwe wa Ngũsĩ sya Yeova, waĩle kwĩthĩwa wĩ na mũvango mũseo wa kwĩmanyĩsya Mbivilia na kũthi maũmbanonĩ ma Kĩklisto ũteũtĩĩa.
Mwolooto wĩ Mbivilianĩ: “Nĩ atanu ala mesĩ me na nzaa ya kĩ-veva.”—Mathayo 5:3.
Ĩkũlye-ĩ: ‘Nĩnĩkaa kyonthe kĩla ndonya nĩ kana nĩlũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo wakwa? Mĩvango yakwa ya maũndũ ma kĩ-veva nĩyo nĩvĩtasya mbee, kana nĩtĩkĩlasya maũndũ angĩ mamĩvĩngĩĩse?’
Ũndũ ũla wa vata: Ethĩwa ve kĩndũ kya vata mũno ũla ũtwaanĩte nake ũkethĩawa ayenda kuma vala ũĩ, nĩ kwĩthĩwa wĩ mũũme mũseo kana kĩveti kĩseo. Ethĩwa ũkatataa ũndũ ũtonya wĩthĩwe na nguma ila syaĩlĩte, nĩvatonyeka nguma isu ikendeesya ũngĩ ũendeee kwĩkĩa kĩthito ethĩwe nasyo.