Octobre

Nabʋyʋ taa pɩlakɩ-ŋ kaɖɛ se ŋña na? Alɩwaatʋ natʋyʋ pɩɩlabɩ Wiyaʋ Daviid kaɖɛ se ɛña Ɛsɔ; pʋyɔɔ ɛtɩmnɩ-ɩ nɛ ɛtɔ se: «Seɣti man-taa sɔɔlɩm mbʋ piyeki se mañamɩ-ŋ yɔ.» (Keɣ. 51:12) Daviid kaasɔɔlɩ Yehowa, paa mbʋ yɔ, pɩɩlabɩ-ɩ kaɖɛ nabʋyʋ taa se ɛña Yehowa. Mbʋ pɩlakɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Kajalaɣ lɛ, ɖɩtɩtalɩ pilim nɛ pʋyɔɔ lɛ pɩwɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩña. Nabʋlɛ lɛ, Sataŋ ñakɩ pana kaahɛzaɣ se ɛñɩɣ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɖɩkaɖɩnɩ Yehowa ɛzɩ ɛlabʋ yɔ. (2 Kɔr. 11:3) Nabudozo lɛ, kaañamtʋ lakasɩ pʋ-tɔbʋʋ se «fezuu ŋgʋ kɩlakɩ tʋmɩyɛ lɛɛlɛɛyɔ kaañamtʋ pɩyalaa taa yɔ» kɩcɔ-ɖʋ nɛ kɩta. (Efɛz. 2:2) Pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩlʋbɩnɩ kɩwɛɛkɩm kɔɖɛyɩ, nɛ pɩtasɩ lɛ pɩtɩpɔzɩ se ɖɩha nʋmɔʋ Eleeu nɛ ɛ-ɛjaɖɛ nɛ pañɩɣ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɖɩkɛ ɛyaa mba paañaŋ yɔ. Pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩña Yehowa nɛ mba ɛha-wɛ waɖɛ se pɛkɛ ɖa-ñʋndɩnaa yɔ. w23.10 6 § 1

Maamaaci lakasɩ nzɩ Yesu laba nɛ lɩm pɩsɩ vɛɛ yɔ, ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ sɩ-taa? Ðɩkpɛlɩkɩɣ tɩ luzuu. Yesu tɩtɩŋnɩ maamaaci lakasɩ nzɩ sɩ-yɔɔ nɛ ɛkpazɩ ɛ-tɩ. Toovenim taa lɛ, wiɖiyi Yesu tɩtɩŋnɩ mbʋ ɛlaba yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ɛkpazɩ ɛ-tɩ. Ɛlɛ eluzaɣ ɛ-tɩ nɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ ɛcɛlaɣ samtʋ tɩŋa ɛ-Caa. (Yoh. 5:​19, 30; 8:28) Ye ɖɩmaɣzɩɣnɩ Yesu nɛ ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu yɔ ɖɩɩkaɣ tɩŋnʋʋ mbʋ ɖɩlakɩ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩkpazɩɣ ɖa-tɩ. Ɛlɛ ɖɩkʋndɩnɩ Ɛsɔ kɩbanʋ weyi ɖɩwɛnɩ waɖɛ nɛ ɖɩsɛɣ yɔ. (Yer. 9:​23, 24) Pɩpɔzʋʋ se ɖɩcɛlɩ-ɩ samtʋ ndʋ ɛmʋnaa yɔ. Toovenim taa lɛ, ye Yehowa ɛtɩsɩnɩ-ɖʋ yɔ ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla kɩbam nabʋyʋ. (1 Kɔr. 1:​26-31) Ye ɖɩwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, ɖɩɩñɩnɩɣ se ɛyaa ɩtɩlɩ kɩbam mbʋ ɖɩlakɩ lalaa yɔ, nɛ pasam-ɖʋ pɩ-yɔɔ. Ðɩnawa se Yehowa naɣ mbʋ ɖɩlakɩ yɔ nɛ pɩmʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa, nɛ pʋyɔɔ lɛ ɖe-liu sɩkɩnɩ-pʋ. (Kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Maatiyee 6:​2-4; Ebr. 13:16) Pɩtʋʋ fɛyɩ se ye ɖɩmaɣzɩɣnɩ Yesu nɛ ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, ɖɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ Yehowa.—1 Pɩy. 5:6. w23.04 4 § 9; 5 § 11-12

Fezuu kiɖeɖeu ɖiyi apostoloo Pɔɔlɩ nɛ eseɣti Krɩstʋ mba se pamaɣzɩɣ lalaa kɛzɛsɩ yɔɔ. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖɔ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ kediɣzisi taa? Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ, ye ɖɩtɔzʋʋ se lalaa ɖɔɖɔ sɔɔlaa se pocosi tɔm ɛzɩ ɖa ɖɔɖɔ ɖɩsɔɔlʋʋ yɔ. Iyele nɛ ɖɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Alɩwaatʋ ndʋ ña nɛ ña-taabalaa ɩlakɩ kɛdaɣ nakɛyɛ yɔ, ŋyɔɔdʋʋ kadadayaɣ nɛ pɩɩhaɣ-wɛ waɖɛ se pɔyɔɔdɩ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋŋlakɩ mbʋ! Ŋsɔɔlaa se paba ɖɔɖɔ pɔyɔɔdɩ. Mbʋ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ kediɣzisi taa yɔ, ɖɩsɔɔlaa se ɖɩha ɛyaa sakɩyɛ waɖɛ nɛ pocosi tɔm. Toovenim taa lɛ, nʋmɔŋ kɩbaŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩtɩŋɩɣna se ɖɩkpazɩ ɖo-koobiya ɖoŋ yɔ ɩ-taa nakʋyʋ lɛ se ɖɩha-wɛ waɖɛ nɛ pɔyɔɔdɩ tisuu mbʋ pɛwɛna yɔ pɩ-tɔm. (1 Kɔr. 10:24) Ðicosi tɔm nɛ tɩwɛɛ tobi; ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ pɩhaɣ sakɩyɛ waɖɛ nɛ papɩzɩ nɛ pocosi tɔm. Ŋŋcosuu tɔm se tɩwɛɛ tobi lɛ, taakɩlɩ yɔɔdʋʋ lɩmaɣza sakɩyɛ tɔm. Ye ŋyɔɔdɩ tayʋʋ taa lɩmaɣza tɩŋa tɔm yɔ pɩɩkaɣ haʋ lalaa waɖɛ se pɔyɔɔdɩ. w23.04 22-23 § 11-13

Pɩpɔzʋʋ se ɖɩtɔzɩ se pɩcɛyɩ siŋŋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɩɣnɩ lalaa, kɔzɩ kɔzɩ lɛ pɩwɛɛ se ɖɩtɩŋnɩ tɔm susuu yɔɔ nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ. Pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɛɛ yɔɔ yɔɔ ɖɔ-tɔm susuu tʋmɩyɛ taa. Ɛyaa mba ɖisusuu tɔm yɔ, pɛwɛnɩ lɩmaɣza ndɩ ndɩ Ɛsɔ yɔɔ, palɩnɩ lona ndɩ ndɩ taa nɛ pɛwɛnɩ sɔnzɩ ndɩ ndɩ. Apostoloo Pɔɔlɩ kaalabɩ lɛɣzɩtʋ nɛ tɩmʋnɩ ɛyaa wɛtʋ, nɛ ɖa ɖɔɖɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ ɛ-kɩɖaʋ taa. Yesu lɩzɩ Pɔɔlɩ se ɛkɛ «ajɛɛ tɛ apostoloo.» (Roma 11:13) Pʋyɔɔ Pɔɔlɩ susi tɔm Yuuda mba, Grɛɛkɩ mba, mba palabɩ sukuli yɔ, haɖaa, komina ñʋndɩnaa nɛ awiya. Pɩsa nɛ Pɔɔlɩ pɩzɩ nɛ etukuni ɛyaa mba pa-laŋa lɛ, ɛpɩsɩ «pɩtɩŋa payɩ ɛyaa ndɩ ndɩ cɔlɔ.» (1 Kɔr. 9:19) Ɛmaɣzaɣ ɛyaa mba ɛyɔɔdaɣna yɔ pɔ-sɔnzɩ, ɖenɖe palɩnaa yɔ nɛ pe-tisuu yɔɔ nɛ ɛlɛɣzaɣ ɛ-tɔm nɛ tɩmʋʋnɩ pɛ-wɛtʋ. Ða ɖɔɖɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ niye tɔm susuu taa nɛ pɩkɩlɩ ye ɖɩwɛ yɔɔ yɔɔ nɛ ɖɩlɛɣzɩɣ ɖɔ-tɔm se tɩmʋnɩ mba ɖisusuu-wɛ tɔm yɔ pa-kɩcɛyɩm yɔ. w23.07 23 § 11-12

Hɛɛɛ wɛtʋ tɩkɛnɩ ɛjandʋ, ɛlɛ tɩkɛ ɖoŋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɛyʋ wɛɣ kaɖɛ wɛtʋ taa yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɛwɛɛ ɖoŋ pʋcɔ nɛ ɛpɩzɩ nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ. Hɛɛɛ wɛtʋ kɛnɩ «piye nɖɩ fezuu lʋlʋʋ» yɔ ɖɩ-hɔɔlʋʋ nakʋyʋ. (Gal. 5:​22, 23) Grɛɛkɩ tɔm piye nɖɩ pɛɖɛzaa se «hɛɛɛ wɛtʋ» yɔ nabʋyʋ taa, palakɩnɩ-ɖɩ tʋmɩyɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ tɛyɛ kpaŋnʋ weyi pahayɩsɩ-ɩ nɛ ɛwɛɛ hɛɛɛ yɔ ɛ-tɔm. Maɣzɩ tɛyɛ kpaŋnʋ weyi ɛwɛ hɛɛɛ yɔ ɛ-yɔɔ nɛ ŋna. Paa ɛwɛ hɛɛɛ yɔ ɛwɛ ɖoŋ. Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ ɖa ɛyaa nɛ ɖɩwɛɛnɩ hɛɛɛ wɛtʋ nɛ alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ ɖɩwɛɛ ɖoŋ? Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ ɖo-ɖoŋ taa. Pɩwɛɛ se ɖɩtɩmnɩ Ɛsɔ se ɛha-ɖʋ e-fezuu kiɖeɖeu, se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ. Ɛyaa sakɩyɛ pɩzaa nɛ pɛwɛɛnɩ wɛtʋ ndʋ. Koobiya sakɩyɛ lɩzɩ wɛtʋ ndʋ nɛ pawɩlɩ nabɛyɛ alɩwaatʋ ndʋ paba kaɖaɣnɩ-wɛ yɔ, piyeba nɛ lalaa wɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa yɔɔ.—2 Tim. 2:25. w23.09 15 § 3

Apostoloo Yohanɛɛsɩ na natʋ natʋyʋ nɛ tɩwɛ piti; nɛ tɩ-taa lɛ, ɛna ɛzʋtʋyaa 24 ɛsɔdaa pɛwɛɛ nɛ pɛsɛɣ Yehowa. Pasaŋaɣ Ɛsɔ nɛ pɔyɔɔdʋʋ se ɛmʋnaa se ɛmʋ «samtʋ nɛ hɩɖɛ ɖʋʋ nɛ ɖoŋ.» (Natʋ 4:​10, 11) Ɛsɔ tiyiyaa mba pɛwɛ siɣsiɣ yɔ, pɛwɛnɩ ɖɔɖɔ lɩmaɣza sakɩyɛ wena a-yɔɔ pɩpɔzʋʋ se pasa Yehowa nɛ paɖʋ-ɩ hɩɖɛ yɔ. Pa nɛ ɩ pɛwɛnɩ ɛsɔdaa nɛ pasɩmɩ-ɩ camɩyɛ. Panaɣ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ mbʋ ɛlakɩ yɔ pɩ-taa. Panaɣ Yehowa lakasɩ lɛ, piseɣtiɣ-wɛ se pasamɩ-ɩ. (Yɔɔb 38:​4-7) Ða ɖɔɖɔ ɖɩsɔɔlaa se ɖɩsa Yehowa ɖa-adɩma taa nɛ ɖiheyi-i mbʋ ɖɩsɔɔlaa nɛ mbʋ pɩkɛdɩnɩ-ɖʋ ɛ-yɔɔ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ŋkalɩɣ Bibl nɛ ŋkpɛlɩkɩɣ-kʋ yɔ, ñaɣ pana nɛ ŋna Yehowa wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ ŋkɩlɩ sɔɔlʋʋ yɔ. (Yɔɔb 37:23; Roma 11:33) Pʋwayɩ lɛ, heyi Yehowa ndʋ ŋmaɣzɩɣ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsa Yehowa ɛzɩma ɛsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɛzɩma ɛsɩɣnɩ ɖo-koobiya kpeekpe yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛcɔŋnɩ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɛkandɩyɩɣ ɖɔ-yɔɔ paa ɛzɩmtaa.—1 Sam. 2:​1, 2. w23.05 3-4 § 6-7

Pɩnaɣ 1919 taa, Babilɔɔnɩ Sɔsɔʋ tɩtasɩ wɛnʋʋ ɖoŋ Ɛsɔ samaɣ yɔɔ. Pɩnaɣ ŋga yom siɣsiɣ tʋ nɛ lɔŋsɩnɖʋ paɣzɩ tʋmɩyɛ se pɩsa nɛ pɩsɩnɩ laŋa kɩbana tɩnaa nɛ papaɣzɩ ɖɔm «habɩyɛ kiɖeɖeye» yɔɔ. (Mat. 24:​45-47; Iza. 35:8) Tʋmɩyɛ nɖɩ ɛyaa lalaa kaalaba nɛ pɩɖɛɛ nɛ pɔñɔɔzɩ habɩyɛ nɖɩ yɔ, ɖɩsɩnɩ ɛyaa mba papaɣzɩ ɖɔm «habɩyɛ kiɖeɖeye» yɔɔ yɔ nɛ pɛkpɛlɩkɩ Yehowa nɛ ɛ-tamasɩ tɔm nɛ pɩkɩlɩ. (Adu. 4:18) Pɩsɩnɩ-wɛ ɖɔɖɔ se papɩzɩ nɛ pɛlɛɣzɩ pe-wezuu caɣʋ nɛ pɩla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ mbʋ Yehowa pɔzʋʋ yɔ. Yehowa taaɖaŋ se ɛ-samaɣ ɛla lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ yɔ tɩ-tɩŋa kpaagbaa. Ɛlɛ ɛsɩnɩ ɛ-samaɣ pazɩ pazɩ se kɛwɛɛ kele kele. Ða-tɩŋa ɖa-taa kaɣ labʋ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ɖa-lakasɩ tɩŋa kaɣ kɛdɩnʋʋ Ɛsɔ yɔ. Paa habɩyɛ nɖɩ lɛ, pɩpɔzʋʋ se pɔñɔɔzʋʋ-ɖɩ ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɖɩtaawɛɛkɩ. Kpaɣnɩ pɩnaɣ 1919, powobi pɩ-yɔɔ nɛ pɔñɔɔzʋʋ «habɩyɛ kiɖeɖeye» se pɩsa nɛ ɛyaa sakɩyɛ pɩzɩ nɛ palɩɩ Babilɔɔnɩ Sɔsɔʋ taa. w23.05 17 § 15; 19 § 16

Nɔɔɖɛyaa ɛgbɛyɛ falɩsɩ koobiya nabɛyɛ se pɛkɛ sɩnɩyaa Nɔɔɖɛyaa ɛgbɛyɛ kɔɔmiteewaa ndɩ ndɩ taa. Sɩnɩyaa mba, pɛwɛɛ nɛ palakɩ tʋma sakɩyɛ nɛ siɣsiɣ wɛtʋ lɛɛlɛɛyɔ. Pɔñɔɔzɩ-wɛ camɩyɛ se powolo pɩ-yɔɔ nɛ pɔcɔŋnɩ Krɩstʋ heŋ yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ patam numwaa taa kɛdɛzaɣ ñɩnʋ kpaɣ ɛsɔdaa kʋñɔŋ sɔsɔʋ kɛdɛzaɣ alɩwaatʋ taa yɔ, Yehowa samaɣ ŋga kɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, kakaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ kɛsɛɣ-ɩ siɣsiɣ. Yesu Krɩstʋ kewiyitu tɔɔʋ kaɣnɩ yebu nɛ Ɛsɔ sɛyaa wolo pɩ-yɔɔ nɛ pala mbʋ. Pɩkɛ toovenim se alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, ajɛɛ kɩgbɛndʋʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ payaɣ se Gɔɔgɩ weyi ɛlɩnɩ Maagɔɔgɩ yɔ, ɖɩkaɣ kʋyʋʋ Ɛsɔ samaɣ yɔɔ. (Ezek. 38:​18-20) Ɛlɛ ɖɩɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩla Ɛsɔ samaɣ nabʋyʋ, ɖɩɩkaɣ pɩzɩɣ nɛ ɖɩɖɩɣ-kɛ nʋmɔʋ se kataasɛɛ Yehowa. Paa pɩɩlabɩ ɛzɩma yɔ Yehowa kaɣ ka-ñʋʋ yabʋ. Apostoloo Yohanɛɛsɩ na Krɩstʋ heŋ lɛɛŋ «samaɣ sɔsɔɔ» nakɛyɛ natʋ natʋyʋ taa. Peheyi Yohanɛɛsɩ se «samaɣ sɔsɔɔ» ŋga, kalɩnɩ «kʋñɔŋ sɔsɔʋ taa.» (Natʋ 7:​9, 14) Ye mbʋ, ɖa-taa tɛma se Yehowa kaɣ ka-ñʋʋ yabʋ. w24.02 5-6 § 13-14

Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩmʋ fezuu kiɖeɖeu? Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmɩ nɛ ɖɩpɔzɩ-kʋ, ɖɩkpɛlɩkɩ tɔm ndʋ Ɛsɔ fezuu ɖiyaa nɛ pama yɔ, nɛ ɖɩɖʋ taabalɩyɛ nɛ ɛgbɛyɛ nɖɩ Ɛsɔ fezuu ɖiyiɣ yɔ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ «piye nɖɩ fezuu lʋlʋʋ yɔ.» (Gal. 5:​22, 23) Ɛyaa mba pɛwɛ kele kele pa-maɣzɩm nɛ pa-lakasɩ taa yɔ, pe-ɖeke Ɛsɔ haɣ e-fezuu kiɖeɖeu. Ye ɖɩmaɣzɩɣ mbʋ pɩfɛyɩ kele kele yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlakɩ-pʋ yɔ, ɛɛtasɩɣ-ɖʋ kʋ haʋ. (1 Tes. 4:​7, 8) Pɩsa nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩmʋʋ fezuu kiɖeɖeu lɛ, pɩpɔzʋʋ ɖɔɖɔ se ‘ɖitaani natʋ tɔm.’ (1 Tes. 5:20) Mayaɣ ŋga ka-taa, «natʋ tɔm» wɩlɩɣ tɔm ndʋ Yehowa tɩŋnɩ e-fezuu kiɖeɖeu yɔɔ nɛ eyele nɛ pama yɔ; tɩ-taa natʋyʋ lɛ ndʋ titukuuni Yehowa kɩyakʋ sɔsɔʋ nɛ ɛzɩma pɩcɛyaa se ɛyʋ ɛla nabʋyʋ kpɛdɛyɛ ɖa-alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa yɔ. Pɩtɩpɔzɩ se ɖɩmaɣzɩ se Yehowa kɩyakʋ yaa Armaagedɔɔ ɛɛkaɣ kɔm ɖe-wezuu caɣʋ alɩwaatʋ taa. Ye ɖiwobi pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔŋ ɖɔnɛ nɖɩ ɖɩtʋʋzaa yɔ nɛ ɖɛ-ɛsɩyɛ sɛɛnɩ lakasɩ nzɩ ‘sɩwɩlɩɣ se ɖɩñɔnɩ Ɛsɔ yɔ’ sɩ-labʋ yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩɖaŋaa se Yehowa kɩyakʋ ɛkɔɔ.—2 Pɩy. 3:​11, 12. w23.06 12 § 13-14

Ða Krɩstʋ mba lɛ, ye ɖɩlɩ kʋzʋʋ kɩlɛmʋʋ nakʋyʋ yɔ tuda ɖɛ-tɛ elɛkɩtronikɩ wonuu nakʋyʋ yɔɔ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla? Pɩwɛɛ se ɖiyele-kʋ cɔnʋʋ kpaagbaa. Ye ɖɩtɔzʋʋ se ñɩm mbʋ ɖɩwɛna nɛ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ mbʋ lɛ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkpɛzɩ nɩŋgbaŋaɣ ŋga. Halɩ kɩlɛmɩŋ weyi ɩtɩkɛ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yɔ ɩ-taa nɩɩyɩ pɩzɩɣ iyele nɛ ɖɩwɛɛnɩ kʋzʋʋ kɔɖɛyɩ. Ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzʋʋ se ɖikizi kɩlɛmɩŋ ɛnɩ cɔnʋʋ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩkpɛzɩ nɩŋgbaŋaɣ ŋga keyeki nɛ ɖɩla hayitu ɖa-laŋɩyɛ taa yɔ. (Mat. 5:​28, 29) Payaɣ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ se David, ɛwɛ Tayɩlandɩ ɛjaɖɛ taa. Ɛyɔɔdaa se: «Mɔnpɔzʋʋ man-tɩ se: ‘Paa kɩlɛmɩŋ ɛnɩ ɩtɩkɛ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yɔ, ye mowobi pɩ-yɔɔ nɛ mɔncɔŋnɩ-ɩ yɔ, pɩkɛdɩɣnɩ Yehowa?’ Mɔnpɔzʋʋ man-tɩ mbʋ lɛ, pɩsɩɣnɩ-m nɛ mala mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ.» Ye ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛnɩ sɔɔndʋ seu mbʋ piyeki se ɖɩtaala mbʋ Yehowa paɖɩɣ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩla mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ. Ɛsɔ sɔɔndʋ seu kɛnɩ «lɔŋsɩnɖɛ ɖɩbazɩyɛ» yaa tigiɖe. w23.06 23 § 12-13

‘Pɩ-taa kuduyuŋ’ pɩzɩɣ nɛ pɩkɛnɩ ɖa-agbaa. Kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa, Yehowa labɩ tamaɣ se ɛkaɣ ɖɔ-yɔɔ kandɩyʋʋ ye ɖiwobi pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩkpɛndɩ ɖo-koobiya yɔɔ nɛ ɖɩsɛɣ-ɩ yɔ. Ye mbʋ, pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɔɔlɩ ɖo-koobiya siŋŋ lɛɛlɛɛyɔ. Mbʋ pɩzɩɣna nɛ pɩya ɖa-ñʋʋ. «Yehowa kɩyakʋ sɔsɔʋ» kaɣ yebu nɛ ɛyaa kpeekpe nɩɩ siziŋ. (Sof. 1:​14, 15) Yehowa samaɣ ɖɔɖɔ kaɣ katʋʋ wɛtʋ kaɖɛ ñɩndʋ. Ɛlɛ ye ɖɩñɔɔzɩ ɖa-tɩ lɛɛlɛɛyɔ yɔ, ɖɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩcaɣ ɖiɣ ɖiɣ nɛ ɖɩsɩnɩ lalaa. Ðɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋɩyɛ kala wena payɩ ɖɩkatɩɣ yɔ a-taa. Alɩwaatʋ ndʋ ɖo-koobiya lakɩ kʋñɔŋ yɔ, ɖɩkaɣ naʋ pa-pʋtɔdɩyɛ nɛ ɖɩla ɖo-ɖoŋ ɖeɖe nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ nɛ pɔcɔnɩ pa-kɩcɛyɩm ɖeɖe. Nɛ ye ɖɩkpɛlɩkɩ ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩsɔɔlɩ ɖo-koobiya lɛɛlɛɛyɔ yɔ, ɖɩkaɣ-wɛ wɩlʋʋ sɔɔlɩm cee wayɩ. Ðɩnɛ ɛlɛ Yehowa kaɣ-ɖʋ wazʋʋ nɛ ɛha-ɖʋ wezuu maatɛŋ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa, alɩwaatʋ ndʋ lɛ ɖɩkaɣ sɔʋ asɛyɩŋ nɛ kʋñɔmɩŋ tɩŋa yɔɔ.—Iza. 65:17. w23.07 7 § 16-17

Ðoŋ ɖoŋ lɛ, Bibl yɔɔdʋʋ ɛyaa mba pɔɖɔkɩ pe-siɣsiɣ wɛtʋ yɔ pɔ-tɔm se pɛwɛ ɖoŋ. Ɛlɛ pataamaɣzɩɣ se pɛwɛ ɖoŋ paa ɛzɩmtaa. Alɩwaatʋ natʋyʋ taa, Wiyaʋ Daviid maɣzaɣ se ‘ɛwɛ ɖoŋ ɛzɩ pʋʋ yɔ;’ ɛlɛ alɩwaatʋ lɛɛtʋ taa lɛ, ‘sɔɔndʋ paɣzɩ-ɩ kpaʋ.’ (Keɣ. 30:7) Alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ fezuu kaawɛ Samsɔɔ yɔɔ yɔ, ɛɛwɛ ɖoŋ siŋŋ, paa mbʋ yɔ ɛɛnawa se ye Ɛsɔ ɛtɩha-ɩ ɖoŋ yɔ ‘ɛhʋʋ nɛ ɛpɩsɩ ɛzɩ ɛyaa lalaa yɔ.’ (Tɔh. 14:​5, 6; 16:17) Yehowa kaahanɩ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mba ɖoŋ. Apostoloo Pɔɔlɩ kaaɖiɣzinaa se pɩpɔzʋʋ se Yehowa ɛha-ɩ ɖoŋ. (2 Kɔr. 12:​9, 10) Pɔɔlɩ kaalʋbɩnɩ kʋdɔmɩŋ. (Gal. 4:​13, 14) Nabʋyʋ taa pɩɩwɛ-ɩ kaɖɛ ɖɔɖɔ se ɛla mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ. (Roma 7:​18, 19) Nɛ nabʋyʋ taa ɖɔɖɔ lɛ, ɛnɩɣzaɣ nɛ sɔɔndʋ kpaɣaɣ-ɩ nɛ mbʋ pɩpɩzaɣ se pɩtalɩ-ɩ yɔ. (2 Kɔr. 1:​8, 9) Paa mbʋ yɔ alɩwaatʋ ndʋ Pɔɔlɩ kɛ ɛjam yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɛwɛ ɖoŋ. Ɛzɩma tɩyɛ? Yehowa kaaha Pɔɔlɩ ɖoŋ weyi pɩpɔzaɣ-ɩ yɔ. Ɛɛlaba nɛ Pɔɔlɩ kpa ɖoŋ. w23.10 12 § 1-2

Nabʋyʋ taa, ye ɖɩmaɣzɩɣ se ɖɩfɛyɩ wazaɣ nakɛyɛ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɔzɩ se Yehowa maɣmaɣ hɔmnɩ-ɖʋ nɛ ɛkɔnɩ ɛ-cɔlɔ. (Yoh. 6:44) Ɛna kɩbam nabʋyʋ ɖa-taa nɛ ɖa-maɣmaɣ ɖɩɩnaɣ kɩbam mbʋ, nɛ ɛsɩm ɖɔɖɔ ɖa-laŋɩyɛ. (2 Kro. 6:30) Pʋyɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtaa-ɩ liu alɩwaatʋ ndʋ ɛyɔɔdʋʋ se ɖɩmʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa yɔ. (1 Yoh. 3:​19, 20) Pʋcɔ nɛ ɖa-taa nabɛyɛ kpɛlɩkɩɣ toovenim lɛ, paalabɩ lakasɩ nasɩyɩ nɛ pʋtɔma yɔ, siyeki nɛ pakʋʋ pa-tɩ tɔm halɩ nɛ sɔnɔ. (1 Pɩy. 4:3) Halɩ Krɩstʋ mba siɣsiɣ tɩnaa ɖiɣni lʋbɩnʋʋ pɛ-ɛjandʋ. Ña-laŋɩyɛ kʋʋ ñɔ-tɔm na? Ye ɛɛɛ yɔ, tɩlɩ se Yehowa sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa lʋbɩnɩ lɩmaɣza ana nɛ pɩkaɣ hɛzʋʋ ña-laŋɩyɛ. Ðɩkpaɣ ɛzɩ apostoloo Pɔɔlɩ kɩɖaʋ mbʋ yɔ. Ɛmaɣzaɣ ɛ-ɛjandʋ yɔɔ nɛ pitiki-i yɔɔɔ. (Roma 7:24) Pɩkɛ toovenim se Pɔɔlɩ kaakpiɖi ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ eyele nɛ pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm. Paa mbʋ yɔ ɛya ɛ-tɩ se «apostoloowaa taa cikpelu» nɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa taa «kajalaɣ ñɩnʋ.»—1 Kɔr. 15:9; 1 Tim. 1:15. w24.03 27 § 5-6

Lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɩmaɣzɩyɛ kɩdɛkɛdɩyɛ nɖɩ wiyaʋ Yehowaasɩ kpaɣaa yɔ ɖɩ-taa yɔ, ɩ-taa nɩɩyɩ yɔ: pɩwɛɛ se ɖɩlɩzɩ taabalaa mba pɛwɛɣnɩ ɖoŋ kɩbaŋ ɖɔ-yɔɔ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ se mba pɔsɔɔlɩ Yehowa nɛ pɔsɔɔlaa se peyele nɛ pa-lakasɩ kɛdɩnɩ-ɩ yɔ. Pɩtɩcɛyɩ se ɖɩɖʋ taabalɩyɛ nɛ ɖa-ɖaɣʋnaa ɖeke. Tɔzɩ se Yehoyiyada kaakɩlɩ ɛ-taabalʋ Yehowaasɩ nɛ pɩnzɩ sakɩyɛ. Ŋŋlɩzɩɣ ña-taabalaa lɛ, pɔzɩ ña-tɩ se: ‘Pakaɣ-m sɩnʋʋ se mɛncɛyɩsɩ tisuu mbʋ mɛwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ? Peseɣtiɣ-m se mancaɣ wezuu ŋgʋ kɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Ɛsɔ paɣtʋ yɔ? Pɔyɔɔdʋʋ Yehowa nɛ e-toovenim tɔm na? Pañaŋ Ɛsɔ paɣtʋ na? Tɔm ndʋ mɔnsɔɔlɩ nɩʋ yɔ, ti-ɖeke peheyiɣ-m, yaa patasɩɣ-m lɔŋ nɛ abalɩtʋ alɩwaatʋ ndʋ picoɖuu-m yɔ?’ (Adu. 27:​5, 6, 17) Toovenim taa lɛ, ye ña-taabalaa ɩtɩsɔɔlɩ Yehowa yɔ, paakaɣ-ŋ wazʋʋ nabʋyʋ. Ɛlɛ ye ña-taabalaa ɩsɔɔlɩ Yehowa yɔ, ñɔɔnɩ-wɛ kpam; pakaɣ-ŋ sɩnʋʋ paa ɛzɩmtaa.—Adu. 13:20. w23.09 9-10 § 6-7

Grɛɛkɩ kʋnʋŋ masɩ taa lɛ, alɩfaa kɛnɩ mayaɣ kajalaɣ ñɩŋga nɛ omega kɛnɩ mayaɣ kɛdɛzaɣ ñɩŋga. Yehowa yɔɔdʋʋ se ɛkɛ «Alɩfaa nɛ Omega» yɔ, ɛsɩnɩ-ɖʋ se ɖɩnɩɩ pɩ-taa se ye ɛpaɣzɩ nabʋyʋ labʋ yɔ, paa pɩɩkpawa nɛ pitii yɔ ɛkaɣ-pʋ tɛm. Yehowa lɩzɩ Aɖam nɛ Ɛva nɛ pɩtɛ lɛ, eheyi-wɛ se: «Ɩlʋlɩ nɛ ɩɖɔɔ, isu tɛtʋ yɔɔ nɛ ɩwɛɛnɩ ɖoŋ tɩ-yɔɔ.» (Kiɖe 1:28) Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, pɩwɛ ɛzɩ Ɛsɔ kaawɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ se «Alɩfaa» yɔ. Ɛyɔɔdɩ kaɖʋwa ŋga ɛɛwɛna yɔ kɔ-tɔm kpayɩ kpayɩ, ŋga lɛ se alɩwaatʋ kaɣ kɔm nɛ Aɖam nɛ Ɛva pa-lʋlʋʋ taa ñɩma mba patalɩ pilim nɛ pañaŋɩ-ɩ yɔ pakaɣ suu tɛtʋ yɔɔ nɛ papɩsɩ-tʋ paradisuu. Alɩwaatʋ ndʋ ɛ-kaɖʋwa ŋga kakaɣ labʋ cee wayɩ yɔ, pɩkaɣ wɛʋ ɛzɩ Yehowa yɔɔdaa se «Omega» yɔ. Yehowa lɩzɩ «ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ pa-taa yɔ» nɛ pɩtɛ lɛ, ɛyɔɔdɩ tɔm natʋyʋ se ɛwɩlɩ se kaɖʋwa ŋga ɛwɛna yɔ, paa pɩɩkpawa nɛ pitii yɔ kakaɣ labʋ. Ɛcaɣ se ɛwɩlɩ se paa pɩɩlabɩ ɛzɩma yɔ kaɖʋwa ŋga ɛwɛnɩ ɛyaa nɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, kakaɣ labʋ. Kɩyakʋ 7 ñɩŋgʋ tɛŋ lɛ, kakaɣ labʋ kiya.—Kiɖe 2:​1-3. w23.11 5 § 13-14

Ye ɛyʋ ɛkʋyɩnɩ Babilɔɔnɩ se ewoki Izrayɛɛlɩ yɔ, pɩkpakɩɣ-ɩ ɛzɩ fenasɩ 4 mbʋ yɔ; ɛlɛ Yehowa labɩ tamaɣ se mbʋ payɩ pɩɩwɛ nʋmɔʋ taa nɛ pɩɖɩkɩ Izrayɛɛlɩ mba nʋmɔʋ se pataapɩsɩ Izrayɛɛlɩ yɔ, ɛkaɣ yebu nɛ pɩtaatasɩ wɛʋ. Yuuda ñɩma mba paawɛ siɣsiɣ yɔ, paanawa se ye papɩsɩ Izrayɛɛlɩ yɔ, pɩwazɩɣ-wɛ siŋŋ nɛ pɩkɩlɩ kɩlaŋ weyi payɩ pɩpɔzʋʋ se palaa yɔ. Wazaɣ ŋga kaakpaɖɩ pɩtɩŋa yɔ kotukaɣni pɛ-Ɛsɔ sɛtʋ. Yehowa templo nakʋyʋ taawɛɛ Babilɔɔnɩ taa. Altaaru nakʋyʋ taawɛɛ se Izrayɛɛlɩ piya ɩlaɣ kɩlaŋ weyi Moyizi Paɣtʋ pɔzaɣ yɔ kɩ-yɔɔ; nɛ pataalɩzɩ cɔjɔnaa se palaɣ kɩlaŋ ɛnɩ. Pɩtasɩ lɛ, mba pɛsɛɣaɣ cɛtɩm ɛsɔnaa nɛ pataaɖɔŋ Yehowa paɣtʋ nɛ ɛ-paɣtʋ kila yɔɔ yɔ, paaɖɔ kpem nɛ pɩkɩlɩ Yehowa sɛyaa. Pʋyɔɔ Yuuda ñɩma kudokiŋ sakɩyɛ mba paasɔɔlɩ Yehowa yɔ, paasɔɔlɩ siŋŋ se papɩsɩ pɛ-ɛjaɖɛ taa nɛ paɖaɣnɩ pɩsɩnʋʋ Ɛsɔ sɛtʋ kele kele ñɩndʋ peeɖe. w23.05 14-15 § 3-4

Pɩpɔzʋʋ se Ɛsɔ fezuu kiɖeɖeu ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩpɩzɩ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcaɣ wezuu «ɛzɩ ñalɩmɩyɛ piya yɔ.» Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩfɛyɩ kɛlɛʋ se ɛyʋ ɛwɛɛ kele kele azuluma ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa. (1 Tes. 4:​3-5, 7, 8) Fezuu kiɖeɖeu pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ ɛjaɖɛ yɔɔ mba lɩmaɣza wena akaɖɩɣnɩ Ɛsɔ lɩmaɣza yɔ. Fezuu kiɖeɖeu pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩwɛɛnɩ «paa siɣsiɣ wɛtʋ ndʋ nɛ paa toovenim mbʋ.» (Efɛz. 5:9) Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩmʋ fezuu kiɖeɖeu yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ yɔ: ɖɩtɩmɩ nɛ ɖɩpɔzɩ-kʋ. Yesu yɔɔdaa se Yehowa kaɣ «haʋ fezuu kiɖeɖeu mba pɔpɔzʋʋ-ɩ kʋ yɔ.» (Luka 11:13) Pɩtasɩ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpɛndɩɣ nɛ ɖɩsaŋ Yehowa kediɣzisi taa yɔ, ɖɩmʋʋ ɖɔɖɔ fezuu kiɖeɖeu. (Efɛz. 5:​19, 20) Ðoŋ kɩbaŋ weyi fezuu kiɖeɖeu wɛɣnɩ ɖɔ-yɔɔ yɔ, ɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩcaɣ wezuu ŋgʋ kɩkɛdɩɣnɩ Ɛsɔ yɔ. w24.03 23-24 § 13-15

Pɩpɔzʋʋ se ŋwɛɛ suuɖu nɛ pɩkɩlɩ? Ye ɛɛɛ yɔ, tɩmɩ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Suuɖu kɛ piye nɖɩ fezuu lʋlʋʋ yɔ ɖɩ-hɔɔlʋʋ nakʋyʋ. (Gal. 5:​22, 23) Pʋyɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmnɩ Yehowa se ɛha-ɖʋ fezuu kiɖeɖeu nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ ki-piye. Ye ɖɩkatɩ wɛtʋ natʋyʋ nɛ tiyeki se ɖɩtaawɛɛ suuɖu yɔ, ‘ɖɩwɛɣ nɛ ɖɩpɔzʋʋ’ fezuu kiɖeɖeu nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛ suuɖu. (Luka 11:13) Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩpɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ ɛ-lɩmaɣza wɛtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ. Nɛ ɖɩtɩmɩɣ nɛ pɩtɛ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩla ɖo-ɖoŋ ɖeɖe nɛ ɖɩwɛɛ suuɖu paa ɖooye. Ye ɖiwoki pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtɩmɩɣnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛ suuɖu nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛ suuɖu yɔ, ɛkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩwɛɛ suuɖu nɛ pɩkɩlɩ, halɩ paa ɖɩtaawɛɛnɩ wɛtʋ ndʋ yɔ. Pɩsɩɣnɩ-ŋ ɖɔɖɔ nɛ ŋmaɣzɩɣ Bibl taa kɩɖaŋ yɔɔ. Ɛyaa mba paawɛ suuɖu yɔ ɖɩnaɣ pa-taa sakɩyɛ kɩɖaŋ Bibl taa. Ye ɖɩmaɣzɩɣ pa-kɩɖaŋ yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩna nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛ suuɖu yɔ. w23.08 22 § 10-11

Yesu yeba nɛ apostoloo Pɩyɛɛrɩ taa tɛ se Yehowa kaɣ-ɩ sɩnʋʋ. Pefezi Yesu lɛ, ɛla piti lakasɩ lɛɛsɩ nɛ Pɩyɛɛrɩ nɛ apostoloowaa lalaa pakpa kpakpasɩ sakɩyɛ. (Yoh. 21:​4-6) Pɩtʋʋ fɛyɩ se piti lakasɩ nzɩ siyeba nɛ Pɩyɛɛrɩ taa tɛ se Yehowa kaɣ cɔnʋʋ e-tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm ɖeɖe kɛlɛʋ yem. Pɩtɩla, Pɩyɛɛrɩ kaatɔzɩ tɔm ndʋ Yesu yɔɔdaa se Yehowa kaɣ cɔnʋʋ mba ‘pacalɩɣnɩ ñɩnʋʋ kewiyaɣ’ yɔ pa-kɩcɛyɩm ɖeɖe yɔ tɩ-yɔɔ. (Mat. 6:33) Pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ pɩsɩnɩ Pɩyɛɛrɩ nɛ ɛsɩɩ tɔm susuu tʋmɩyɛ kajalaɣ lone taa e-wezuu caɣʋ taa, ɛtɩsɩɩ kpakpasɩ kpaʋ tʋmɩyɛ kajalaɣ lone taa. Esusi tɔm nɛ abalɩtʋ pɩnaɣ 33 tɛ Pantekooti wiye nɛ pɩsɩnɩ ɛyaa kudokiŋ sakɩyɛ nɛ pamʋ tɔm kɩbandʋ. (Tʋma 2:​14, 37-41) Pʋwayɩ, ɛsɩnɩ Samaarii mba nɛ sɩɩnaa layaa nɛ petisi Krɩstʋ yɔɔ. (Tʋma 8:​14-17; 10:​44-48) Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yehowa tɩŋnɩ Pɩyɛɛrɩ yɔɔ nɛ ɛhɔ ɛyaa ndɩ ndɩ nɛ ɛkɔnɩ ɛgbɛyɛ taa. w23.09 20 § 1; 23 § 11

Pɩtɩla Babilɔɔnɩ mba yɔkɩ Yeruzalɛm nɛ pɩla ɛzɩ pɩnzɩ 2 lɛ ɛwɩlɩ kajalaɣ ɖeɖe se ɛwɛ abalɩtʋ. Babilɔɔnɩ wiyaʋ Nabukodonozɔɔrɩ kaaɖozi ɖoziye naɖɩyɛ nɛ sɔɔndʋ kpa-ɩ; ɖoziye nɖɩ ɖɩ-taa, ɛna sɩʋ kpeliɣa sɔsɔɔ nakɛyɛ. Eheyi ɛ-lɔŋ tasɩyaa, pɩkpɛndɩnɩ Danɩyɛɛlɩ se ye patiheyi-i ɖoziye nɖɩ eɖozaa yɔ nɛ palɩzɩ-ɩ ɖɩ-tɔbʋʋ yɔ, ɛkʋʋ-wɛ. (Dan. 2:​3-5) Pɩɩwɛɛ se Danɩyɛɛlɩ ɛla nabʋyʋ lɛɛ lɛɛ, pɩtɩkɛ mbʋ yɔ ɛyaa sakɩyɛ kaɣ sɩbʋ. Peeɖe ɛsʋ «wiyaʋ cɔlɔ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se ɛha-ɩ alɩwaatʋ nɛ ɛlɩzɩ-ɩ e-ɖoziye tɔbʋʋ.» (Dan. 2:16) Pɩɩpɔzɩ-ɩ abalɩtʋ nɛ tisuu. Tɔm natʋyʋ fɛyɩ Bibl taa nɛ tɩwɩlɩɣ se wiɖiyi Danɩyɛɛlɩ kaatɛm lɩzʋʋ ɖoza naayɛ tɔbʋʋ nɛ ɛna. Ɛpɔzɩ ɛ-taabalaa se «patɩmnɩ ɛsɔdaa Ɛsɔ se ɛna pa-pʋtɔdɩyɛ mɛsaɣ tɛɛ tɔm [ndʋ] tɩ-taa» (Dan. 2:18) Yehowa kaacosi pa-adɩma ana a-yɔɔ. Ɛsɔ kaasɩnɩ Danɩyɛɛlɩ nɛ ɛlɩzɩ Nabukodonozɔɔrɩ ɖoziye tɔbʋʋ. Piyeba nɛ patɩkʋ Danɩyɛɛlɩ nɛ ɛ-taabalaa. w23.08 3 § 4

Maɣzɩɣ wazasɩ nzɩ suuɖu ɖʋʋ kɔŋna yɔ sɩ-yɔɔ. Ye ɖɩɖʋʋ suuɖu yɔ, ɖɩwɛɣ taa leleŋ taa nɛ ɖɩcakɩ ɖiɣ ɖiɣ. Ye mbʋ, ye ɖɩwɛ suuɖu yɔ pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ɖɩwɛɛnɩ maɣzɩm taa nɛ tomnaɣ taa alaafɩya nɛ pɩkɩlɩ. Ye ɖɩɖʋʋ suuɖu yɔ piyeki nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ ɖa nɛ lalaa ɖɛ-hɛkʋ taa. Nɔɔ kʋɖʋmaɣ wɛɣ ɖɛ-ɛgbɛyɛ taa nɛ pɩkɩlɩ. Ye nɔɔyʋ ɛɖʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ nɛ ɖɩtɩkɔ pana lɛɛ lɛɛ yɔ, piyeki se tɔm ɛtaatɛzɩ wɛɛkʋʋ. (Keɣ. 37:8; Adu. 14:29) Ɛlɛ kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ɖɩmaɣzɩnɩ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ nɛ ɖɩñɔtʋʋnɩ-ɩ nɛ pɩkɩlɩ. Toovenim taa lɛ suuɖu ɖʋʋ kɛ wɛtʋ kɩbandʋ nɛ tɩwazɩɣ ɖa-tɩŋa! Pɩtɩkɛ paa ɛzɩmtaa pɩwɛɣ-ɖʋ kɛlɛʋ se ɖɩwɛɛ suuɖu, ɛlɛ Yehowa sɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ nɛ pɩkɩlɩ. Nɛ ɖɩwɛɣ nɛ ɖɩɖʋʋ suuɖu nɛ ɖɩɖaŋɩɣ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ lɛ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se «Yehowa ɛsɩyɛ wɛ mba peseɣ-i sɔɔndʋ yɔ pɔ-yɔɔ, mba paɖaŋ ɛ-sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ yɔ.» (Keɣ. 33:18) Tɛtɛ nɛ ɖa-tɩŋa ɖɩtɛ ɖa-taa se ɖiwoki pɩ-yɔɔ nɛ ɖisuu suuɖu. w23.08 22 § 7; 25 §16-17

Yakubu lɩzɩ pɩ-taa se ɛyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛyɔɔdɩ se ɛwɛnɩ tisuu, ɛlɛ ɛ-lakasɩ wɩlɩɣ se ɛfɛyɩnɩ tisuu. (Yak. 2:​1-5, 9) Yakubu tasɩ yɔɔdʋʋ weyi ɛnaɣ ‘koobu abalɩñɩnʋ yaa halɩñɩnʋ nɔɔyʋ ɛfɛyɩnɩ wondu kususutu yaa tɔɔnaɣ,’ ɛlɛ ɛɛlakɩ nabʋyʋ ɖeyi ɖeyi se ɛsɩnɩ-ɩ yɔ ɛ-tɔm. Paa ɛyʋ ɛnʋ ɛyɔɔdaa se ɛwɛnɩ tisuu yɔ, ɛ-lakasɩ wɩlɩɣ se ɛfɛyɩnɩ tisuu. (Yak. 2:​14-17) Yakubu yɔɔdɩ Rahaabɩ tɔm se ɛtɩŋnɩ tʋma yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ se ɛwɛnɩ tisuu. (Yak. 2:​25, 26) Rahaabɩ kaanɩ Yehowa tɔm nɛ eɖiɣzina se ɛɛwɛɛ nɛ ɛsɩɣnɩ Izrayɛɛlɩ mba. (Yoz. 2:​9-11) Ɛtɩŋnɩ ɛ-lakasɩ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ se ɛwɛnɩ tisuu mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkandɩyɩ Izrayɛɛlɩ mba cɔŋɩyaa 2 yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ pe-weziŋ sʋ kaɖɛ taa yɔ. Piyeba nɛ halʋ ɛnʋ, paa ɛtaakɛ Izrayɛɛlɩ tʋ nɛ paa ɛtaatalɩ pilim yɔ, pakpaɣ-ɩ se ɛkɛ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ ɛzɩ paakpaɣʋ Abraham se ɛkɛ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ yɔ. Rahaabɩ kɩɖaʋ wɩlɩɣ se pɩcɛyaa se ɖɩtɩŋnɩ ɖa-lakasɩ yɔɔ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛnɩ tisuu. w23.12 5-6 § 12-13

Ða Krɩstʋ ñɩma, ɖɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩnɩɩ Bibl taa kajalaɣ wɩlɩtʋ taa ɖeke. Ðɩsɔɔlaa siŋŋ se Ɛsɔ fezuu kiɖeɖeu ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ «Ɛsɔ wondu ndʋ tɩwɛ cukaŋ yɔ» nɛ ɖɩnɩɩ tɩ-taa. (1 Kɔr. 2:​9, 10) Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla ɖʋtʋ nɛ ŋkpɛlɩkɩ tɔm cukaŋ ñɩndʋ nɛ pɩsa nɛ ŋñɔtɩnɩ Yehowa nɛ pɩkɩlɩ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkpɛlɩkɩ ɛzɩma ɛlɩzɩ ɛ-sɔɔlɩm nɛ ɛwɩlɩ ɛ-sɛyaa caanaʋ taa yɔ pɩ-tɔm nɛ ɛzɩma pɩwɩlɩɣ se ɛsɔɔlɩ ña ɖɔɖɔ yɔ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtazɩ nɛ ŋna ɛzɩma Yehowa kaasɔɔlaa se caanaʋ taa Izrayɛɛlɩ mba ɩsɛɛ-ɩ yɔ nɛ ŋkpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ ɛzɩma ɛsɔɔlaa se ɖa Krɩstʋ mba ɖɩsɛɛ-ɩ sɔnɔ yɔ. Yaa pɩtɩla yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtazɩ natʋ tɔm ndʋ tɩlaba nɛ titukuuni Yesu wezuu caɣʋ nɛ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ tɩ-taa nɛ pilimi. Index des publications des Témoins de Jéhovah yaa Guide de Recherches des Témoins de Jéhovah pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋkpɛlɩkɩ tɔm ndʋ, nɛ kpɛlɩkʋʋ mbʋ pɩhaɣ-ŋ taa leleŋ siŋŋ. Ye ŋkpɛlɩkɩɣ Bibl taa tɔm cukaŋ ñɩndʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩcɛyɩsɩ ñe-tisuu nɛ pɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋtɩlɩ Ɛsɔ.—Adu. 2:​4, 5. w23.10 18-19 § 3-5

Tɔm piye nɖɩ apostoloo Pɩyɛɛrɩ labɩnɩ tʋmɩyɛ nɛ pɛɖɛzɩ-ɖɩ se «siŋŋ» yɔ, ɖɩ-tɔbʋʋ lɛ se «posuu.» Kalɩtʋ ndʋ tɩ-hɔɔlʋʋ 2 ñɩŋgʋ wɩlɩɣ ɖoŋ weyi sɔɔlɩm siŋŋ pɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛna yɔ. Pihuuzuu ɖo-koobiya kɩwɛɛkɩm yɔɔ. Pɩwɛ ɛzɩ ɖɩɖɔkʋʋ ɖɔ-sɔɔlɩm ɖe-nesi tɛɛ nɛ ɖiposuu-pʋ ɛzɩ pɩsaʋ ŋgʋ kɩ-taa hɔŋ yɔ nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖiposi-pʋ siŋŋ yɔ. Pɩtɩkɛ kɩwɛɛkɩm kʋɖʋmam yaa naalɛ ɖeke yɔɔ pihuuzuu, ɛlɛ pihuuzuu «kɩwɛɛkɩm sakɩyɛ yɔɔ.» Palabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm piye «huuzuu» se pɔyɔɔdɩ kpaɣʋ nɛ kpeɣu tɔm. Ɛzɩ pɩsaʋ hɔɔlaɣ nakɛyɛ huuzuu azuluma naayɛ yɔɔ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ sɔɔlɩm pɩzɩɣ nɛ pihuuzi lalaa ɛjandʋ nɛ pɛ-tɛ mantɩtalɩ pilim wɛtʋ yɔɔ. Pɩpɔzʋʋ se sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ ɖo-koobiya yɔɔ yɔ pɩpaɣlɩ; ɖɩnɛ ɛlɛ ye payʋsɩnɩ-ɖʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ ɖikpeɣ-wɛ; toovenim nabʋyʋ taa lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩñaɣ pana siŋŋ pʋcɔ nɛ ɖɩla mbʋ. (Kol. 3:13) Ye ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖikpeɣu lalaa yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɔ-sɔɔlɩm paɣlaa nɛ ɖɩsɔɔlaa se ɖɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Yehowa. w23.11 11-12 § 13-15

Wiyaʋ Yoziyaasɩ kaawɛnɩ pɩnzɩ 26 lɛ ɛpaɣzɩ templo ñɔɔzʋʋ. Pɔñɔɔzaɣ templo ŋgʋ lɛ, palɩɩ «Yehowa Paɣtʋ takayaɣ ŋga ɛɛtɩŋnɩ Moyizi yɔɔ nɛ ɛcɛlɩ yɔ kɔ-yɔɔ.» Pakalɩ takayaɣ ŋga ka-taa tɔm nɛ wiyaʋ nɩɩ lɛ, ɛla mbʋ pɩpɔzʋʋ yɔ kpaagbaa se pɔɖɔ tɔm ndʋ pama ka-taa yɔ tɩ-yɔɔ. (2 Kro. 34:​14, 19-21) Ŋsɔɔlɩ Bibl kalʋʋ paa evemiye nɖɩ? Ye ɛɛɛ yɔ, kɩ-kalʋʋ haɣ-ŋ taa leleŋ na? Ŋlakɩ yʋsasɩ masɩ nzɩ sɩpɩzɩɣ nɛ sɩsɩnɩ ña-maɣmaɣ yɔ sɩ-cɔlɔ? Alɩwaatʋ ndʋ Yoziyaasɩ kaawɛnɩ pɩnzɩ 39 mbʋ yɔ lɛ, ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ naɖɩyɛ nɛ ɖɩkɔnɩ-ɩ sɩm. Mbʋ ɛzɩ ɛɛpɔzɩ Yehowa lɔŋ tasʋʋ lɛ, ɛta ɛ-tɩ liu. (2 Kro. 35:​20-25) Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ yɔ, ɛnɩ yɔ: Paa pɩnzɩ ɛzɩma ɖɩtɩɩwɛna, yaa ɖɩwɛʋ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ Bibl yɔ, paa pɩtɩɩlabɩ pɩnzɩ ɛzɩma yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñɩnɩɣ Yehowa. Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɖɩtɩmɩɣ ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɖɩpɔzʋʋ Yehowa lɔŋ tasʋʋ, ɖɩkpɛlɩkɩɣ ɛ-Tɔm, nɛ ɖiwelisiɣ lɔŋ weyi Krɩstʋ ñɩma mba papɩ fezuu taa yɔ patasɩɣ-ɖʋ yɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ, pɩɩkɩlɩɣ-ɖʋ coɖuu, nɛ ɖihikiɣ taa leleŋ nɛ pɩkɩlɩ.—Yak. 1:25. w23.09 12 § 15-16

Bibl yɔɔdʋʋ halaa siɣsiɣ tɩnaa sakɩyɛ mba paasɔɔlɩ Yehowa nɛ pɛsɛɣ-ɩ yɔ pɔ-tɔm. Halaa mba «[pataaɖɛlɛsɩɣ] niye pa-lakasɩ taa» nɛ «[paawɛ] siɣsiɣ pɩtɩŋa pɩ-taa.» (1 Tim. 3:11) Pɩtasɩ lɛ, pɛlaa pɩzɩɣ nɛ pana koobiya halɩñɩma mba papɩ fezuu taa yɔ pa-agbaa taa nɛ pamaɣzɩnɩ-wɛ. Pɛlaa, ɩsɩm koobiya halɩñɩma nabɛyɛ, mba papɩ fezuu taa nɛ ɩpɩzɩɣ nɛ ɩmaɣzɩnɩ-wɛ yɔ? Ɩcɔnɩ pɛ-wɛtʋ kɩbandʋ; nɛ pʋwayɩ lɛ, ɩmaɣzɩ nɛ ɩna ɛzɩma ɩpɩzɩɣ nɛ ɩwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ ɖɔɖɔ yɔ. Tɩ luzuu kɛ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ pɩcɛyaa se ɛyʋ ɛwɛɛna pʋcɔ nɛ ɛkɛ Krɩstʋ tʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ. Ye halʋ ɛwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, piyeki nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ ɛ nɛ Yehowa nɛ ɛ nɛ ɛyaa lalaa pɛ-hɛkʋ taa. Halʋ weyi ɛsɔɔlɩ Yehowa yɔ, eluzuu ɛ-tɩ nɛ ɛñaŋ paɣtʋ kiɖe nɖɩ ɖɩwɛ 1 Kɔrɛntɩ mba 11:3 taa yɔ. Mayaɣ ŋga, kawɩlɩɣ mba Yehowa ha-wɛ waɖɛ se pɛɖɛɛ nɔɔ ɛgbɛyɛ taa nɛ hɔʋ taa yɔ. w23.12 18-19 § 3-5

Yehowa sɔɔlaa se abalʋ ɛsɔɔlɩ ɛ-halʋ nɛ ɛcɔnɩ ɛ-yɔɔ tomnaɣ yɔɔ nɛ ɛkɛnɩ-ɩ taabalʋ kɩbanʋ nɛ ɛɔnɩ e-fezuu taa kɩcɛyɩm ɖeɖe. Wɛɛnɩ lɛɣtʋ ndʋ tɩsɩɣnɩ-ŋ se ŋmaɣzɩ ña-ñʋʋ taa camɩyɛ yɔ, wɛɛnɩ ñamtʋ halaa yɔɔ nɛ ŋkɛ ɛyʋ weyi papɩzɩɣ nɛ pataa-ɩ liu yɔ. Ŋtɛŋ halʋ kpaɣʋ lɛ, pʋtɔma ŋpɩsɩɣ caja. Ɛzɩma Yehowa kɩɖaʋ pɩzɩɣ kɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋkɛ caja kɩbanʋ. (Efɛz. 6:4) Yehowa heyi ɛ-pɩyalʋ Yesu kaɣlaa se ɛsɔɔlɩ-ɩ nɛ ɛ-tɔm kɛdɩnɩ-ɩ. (Mat. 3:17) Ye ŋpɩsɩ caja yɔ, ñaɣ pana nɛ ŋheyiɣ ñe-piya ɖoŋ ɖoŋ se ŋsɔɔlɩ-sɩ. Saŋ-sɩ ɖoŋ ɖoŋ kɩbandʋ ndʋ sɩlakɩ yɔ tɩ-yɔɔ. Cajanaa mba pamaɣzɩɣnɩ Yehowa kɩɖaʋ yɔ, pasɩɣnɩ pe-piya nɛ sɩpɩsɩ Krɩstʋ ñɩma abalɩñɩma nɛ halɩñɩma mba papɩ fezuu taa yɔ. Ye ŋcɔŋnɩ ñɔ-hɔʋ taa mba nɛ ɛgbɛyɛ taa koobiya yɔɔ nɛ sɔɔlɩm yɔ nɛ ye ŋñakɩ pana nɛ ŋlɩzɩɣ sɔɔlɩm nɛ ŋwɩlɩɣ-wɛ nɛ ŋheyiɣ-wɛ se pamʋ ñɩm ñɛ-ɛsɩndaa yɔ, pɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋñɔɔzɩ ña-tɩ nɛ ŋkɛ caja kɩbanʋ.—Yoh. 15:9. w23.12 28-29 § 17-18

Paa ɖɩkɛ Yehowa sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa yɔ, ɖɩkatɩɣ kala nɛ ɖɩtɔlʋʋ kʋdɔmɩŋ, ɛzɩ ɛyaa lalaa ɖɔɖɔ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, mba papaɖɩɣ Ɛsɔ samaɣ yɔ, papɩzɩɣ nɛ pakaɖɩnɩ-ɖʋ yaa panazɩ-ɖʋ. Paa Yehowa ɛɛɖɩkɩ kala ana nʋmɔʋ se ataatalɩ-ɖʋ yɔ, ɛlabɩ-ɖʋ tamaɣ se ɛsɩɣnɩ-ɖʋ. (Iza. 41:10) Yehowa kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ se ɖitaalesi ɖa-taa leleŋ, ɛkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza kɩbana nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ paa ɖɩkatɩɣ kala sɔsɔna yɔ. Yehowa labɩ tamaɣ se ɛhaɣ-ɖʋ mbʋ Bibl yaɣ se «Ɛsɔ tɛ laŋhɛzɩyɛ» yɔ. (Filp. 4:​6, 7) Laŋhɛzɩyɛ nɖɩ, nɖɩ lɛ ɖiɣɖiɣ wɛtʋ ndʋ ɛyʋ hikiɣ ɛ-maɣzɩm taa nɛ ɛ-laŋɩyɛ taa yɔ, nɛ tɩlɩɣnɩ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ nɖɩ ɖɩwɛɣ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa yɔ ɖɩ-cɔlɔ. Laŋhɛzɩyɛ nɖɩ, «ɖɩcɛzɩ tɔm taa nɩʋ lɛɣtʋ tɩŋa.» Ðɩwɛ ɖeu kpem nɛ pɩcɛzɩ mbʋ pɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩ yɔ. Wiɖiyi ŋtɛm tɩmnʋʋ Yehowa siŋŋ nɛ pʋwayɩ lɛ, pɩɖɩɣzɩ-ŋ se ña-laŋɩyɛ hɛwa? «Ɛsɔ tɛ laŋhɛzɩyɛ» yebina nɛ pɩlabɩ-ŋ mbʋ. w24.01 20 § 2; 21 § 4

Sɔɔlɩm tuyuu Ɛsɔ sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa se pasa ɛ-hɩɖɛ nɛ pa-laŋa pilim. Wiyaʋ Daviid nɩ pɩ-taa se ye ɖɩsaŋ Yehowa hɩɖɛ yɔ, Yehowa maɣmaɣ ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩsaŋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnɩɣ Yehowa hɩɖɛ yɔ, ɖɩmaɣzɩɣ mbʋ ɛ-maɣmaɣ ɛkɛnaa yɔ pɩ-yɔɔ, ɖɩmaɣzɩɣ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ nɛ tʋma sɔsɔna wena ɛlaba yɔ a-yɔɔ. Daviid kaasɔɔlaa se ɛkpaɣ ɛ-Caa hɩɖɛ se ɖɩkɛ kiɖeɖeye nɛ ɛsam-ɖɩ. Ɛɛsɔɔlaa se ‘mbʋ payɩ pɩwɛ ɛ-taa yɔ’ pɩla mbʋ, pʋ-tɔbʋʋ se ɛɛsɔɔlaa se ɛla mbʋ nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim. Mbʋ ɖɔɖɔ Leevi mba kaaɖɛ nɔɔ nɛ pasaŋ Yehowa. Paaɖiɣzinaa se pɔ-tɔm pee ɩɩpɩzɩɣ kpa nɛ asa Yehowa hɩɖɛ kiɖeɖeye kiya ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. (Neh. 9:5) Pɩtʋʋ fɛyɩ se samtʋ ndʋ pɛcɛlɩ Yehowa nɛ tɩ luzuu nɛ pa-laŋɩyɛ pilim yɔ, tɩha-ɩ taa leleŋ. w24.02 9 § 6

Ye ŋɖʋ ña-tɩ kaɖʋwa ŋga kakɩlɩ-ŋ nɛ ŋtɩpɩzɩ nɛ ŋtalɩ-kɛ yɔ, Yehowa ɛɛmaɣzɩɣ se ŋkɛ kaapɩzaɣ. (2 Kɔr. 8:12) Ye nabʋyʋ ɛlaba nɛ pɩɖɩkɩ-ŋ nʋmɔʋ se ŋtaatalɩ ña-kaɖʋwa yɔ, kpɛlɩkɩ lɔŋ pɩ-taa. Tɔzʋʋ mbʋ ŋtɛm labʋ nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ. Bibl yɔɔdʋʋ se: «Ɛsɔ tɩkɛ weyi ɛfɛyɩ siɣsiɣ yɔ se ɛsɔɔ mɩ-tʋmɩyɛ» yɔɔ. (Ebr. 6:10) Pʋyɔɔ lɛ, pɩtɩpɔzɩ se ña ɖɔɖɔ ŋsɔɔ mbʋ ŋlaba yɔ pɩ-yɔɔ. Maɣzɩɣ kaɖʋsɩ nzɩ ŋtɛm talʋʋ yɔ sɩ-yɔɔ: ŋñaɣ pana nɛ taabalɩyɛ wɛɛ ña nɛ Yehowa mɩ-hɛkʋ taa, ŋsusuu ɛyaa lalaa ɛ-tɔm, ŋha-ɩ ña-tɩ nɛ pamɩyɩsɩ-ŋ lɩm. Ɛzɩma ŋñaɣ pana nɛ ŋtalɩ fezuu taa kaɖʋsɩ nzɩ ŋɖʋ ña-tɩ nɛ pɩɖɛɛ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋɖɛɣnɩ ɛsɩndaa nɛ ŋtalɩ kaɖʋwa ŋga ŋɖʋ ña-tɩ lɛɛlɛɛyɔ yɔ. Yehowa kaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋpɩzɩ nɛ ŋtalɩ ña-kaɖʋwa. Paa ɛzɩmtaa lɛ ñaɣ pana nɛ ŋnaɣ ɛzɩma Yehowa wɛɛ nɛ ɛsɩɣnɩ-ŋ yɔ nɛ pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋhiɣ taa leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ŋñakɩ pana se ŋtalɩ ña-kaɖʋsɩ yɔ. (2 Kɔr. 4:7) Ye ŋwobi pɩ-yɔɔ nɛ ŋñakɩ pana yɔ ŋkaɣ hiɣu wazasɩ sɔsɔsɩ nɛ pɩkɩlɩ.—Gal. 6:9. w23.05 31 § 16-18

Yehowa tɩŋɩɣnɩ nʋmɔŋ ndɩ ndɩ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩɣ ɛ-sɛyaa se ɛsɔɔlɩ-wɛ nɛ pɔ-tɔm kɛdɩnɩ-ɩ. Masɩ yɔɔdɩ hɔɔlɩŋ 2 weyi ɩ-taa eeheyi Yesu se ɛkɛ Ɛ-Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ weyi ɛ-tɔm kɛdɩnɩ-ɩ yɔ. (Mat. 3:17; 17:5) Ña ɖɔɖɔ ŋsɔɔlaa se Yehowa eheyi-ŋ se ñɔ-tɔm kɛdɩnɩ-ɩ? Yehowa ɛɛyɔɔdʋʋnɩ-ɖʋ nɛ ɛsɔdaa, ɛlɛ ɛtɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ ɛyɔɔdʋʋnɩ-ɖʋ. Ye ɖɩkalɩɣ tɔm ndʋ Yesu yɔɔdɩ Evaŋgilimwaa taa yɔ, pɩwɛ ɛzɩ Yehowa wɛna nɛ ɛyɔɔdʋʋnɩ-ɖʋ nɛ eheyiɣ-ɖʋ se ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ-ɩ yɔ. Yesu maɣzɩnɩ ɛ-Caa wɛtʋ ɖeyi ɖeyi. Yesu kaaheyi ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa mba pɔɖɔkɩ pe-siɣsiɣ wɛtʋ yɔ se pɔ-tɔm kɛdɩnɩ-ɩ, ŋgʋ pataatalɩ pilim. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkalɩɣ tɔm ndʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩ se Yehowa wɛna nɛ eheyiɣ-ɖʋ tɔm ndʋ. (Yoh. 15:​9, 15) Ye ɖɩkatɩɣ kala yɔ, pɩtɩwɩlɩ se ɖɔ-tɔm tɩtasɩ kɛdɩnʋʋ Yehowa. Ɛlɛ kala haɣ-ɖʋ waɖɛ se ɖɩwɩlɩ se ɖɩsɔɔlɩ Yehowa siŋŋ nɛ ɖɩtaɣ-ɩ liu kiya.—Yak. 1:12. w24.03 28 § 10-11