Ŋkpɛlɩkɩ ɛzɩma ñe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ŋwɛna yɔ?

1. (a) Ye pɔtɔm se ɖe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? (b) Nɛ ɛbɛ pɩtɩwɩlɩ?

ŊKƐ ɛyʋ weyi e-liu sɩkɩnɩ mbʋ ɛwɛna yɔ? Ɛyʋ weyi e-liu sɩkɩnɩ mbʋ ɛwɛna yɔ, ehikiɣ taa leleŋ nɛ laŋhɛzɩyɛ ye ɛkaŋ ɛ-lɩmaɣza mbʋ ɛwɛnɩ lɛɛlɛɛyɔ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ. Ye ɛfɛyɩnɩ nabʋyʋ yɔ, ɛ-taa ɛɛwɩɣ yaa ɛɛkɔʋ pana. Paa mbʋ yɔ, ye pɔtɔm se ɖe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ, pɩtɩwɩlɩ se ɖa-paa fɛyɩnɩ nabʋyʋ nɛ ɖɩɩmaɣzɩɣ nabʋyʋ yɔɔ. Ye mbʋ, pɩtɩwɛɛkɩ pʋyʋ se ɖɩsɔɔlɩ se ɖɩwalɩsɩ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ. (Roma 12:1; 1 Tim. 3:1) Paa mbʋ yɔ, ye ɖe-liu ɛsɩkɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ, paa ɖɩsɔɔlɩ waɖɛ naɖɩyɛ siŋŋ nɛ patɩhatɩ-ɖʋ ɖɩ yɔ, ɖiilesiɣ ɖa-taa leleŋ.

2. Ye ɖe-liu ɛɛsɩkɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ, kaɖɛ nɖɩ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ-ɖʋ?

² Ye ɖe-liu ɛɛsɩkɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ-ɖʋ kaɖɛ siŋŋ. Ɛyaa mba pe-liu ɛɛsɩkɩnɩ mbʋ pɛwɛna yɔ kaaʋ yɔ, papɩzɩɣ nɛ pala tʋmɩyɛ siŋŋ alɩwaatʋ sakɩyɛ se pɩsa nɛ pɛwɛɛnɩ wondu ndʋ tɩ-tɔm tɩcɛyɩ toovenim taa yɔ. Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se halɩ Krɩstʋ mba nabɛyɛ mɩlɩ liidiye nɛ wondu lɛɛtʋ ndʋ pe-liu wɛɛ yɔ. Pɩtɩla peheyi pa-tɩ se: «Mamʋnaa se mɛwɛɛnɩ-tʋ,» «Mankɩlɩ ɖaŋʋʋ alɩwaatʋ sakɩyɛ,» yaa «Mankaɣ hɛyʋʋ liidiye nɖɩ pʋwayɩ.» Paa mbʋ yɔ, mɩlɩm nabʋyʋ fɛyɩ se pɩkɛdɩɣnɩ Yehowa. (Adu. 30:9) Lalaa lɛ, pitibi-wɛ yɔɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ patɩha-wɛ wala wena pɔsɔɔlaa yɔ; piyeba nɛ peyele Yehowa sɛʋ. (Gal. 6:9) Ɛbɛ pɩzɩɣ piyele nɛ Yehowa sɛyʋ nɔɔyʋ wɛɛnɩ lɩmaɣza ana yaa ɛla mbʋ? Tɔm lɛ se pɩtɩla, ɛyʋ ɛnʋ eyebi ñaɣʋ pana se e-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ɛwɛna yɔ.

3. Toovenim tɔm ndʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Filiipi mba 4:​11, 12 taa nɛ tɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ?

³ Ða-tɩŋa ɖe-liu pɩzɩɣ nɛ pɩsɩbɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ. Apostoloo Pɔɔlɩ mawa se: «Mɛnkpɛlɩkɩ ɛzɩma me-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ mɛwɛna yɔ paa wɛtʋ ndʋ lɛ tɩ-taa.» (Kalɩ Filiipi mba 4:​11, 12.) Ɛɛma tɔm ndʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ salaka taa yɔ. Paa mbʋ yɔ etilesi ɛ-taa leleŋ. ‘Ɛkpɛlɩkɩ ɛzɩma e-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ɛwɛna yɔ.’ Ye pɩwɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ, Pɔɔlɩ tɔm nɛ ɛ-kɩɖaʋ papɩzɩɣ pasɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖa-taa tɛ se paa wɛtʋ ndʋ taa ɖɩtɩɩwɛɛ yɔ, ɖe-liu pɩzɩɣ nɛ pɩsɩbɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ. Pɩfɛyɩ se ɖɩmaɣzɩ se pɩkaɣ-ɖʋ wɛʋ kɛlɛʋ se ɖɩla mbʋ. Ɛlɛ pɩwɛɛ se ɖɩkpɛlɩkɩ ɛzɩma ɖe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ? Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩsɩnɩ-ɖʋ yɔ tɩ-tɔm.

ÑAƔ PANA NƐ ŊWƐƐNƖ ƐSƖMƖYƐ

4. Ye ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ yɔ ɛzɩma pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖe-liu sɩbɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ? (1 Tesalooniiki mba 5:18)

⁴ Ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ yɔ, e-liu sɩkɩnɩ mbʋ ɛwɛna yɔ. (Kalɩ 1 Tesalooniiki mba 5:18.) Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Ye ɖɩwɛnɩ mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ nɛ ɖɩwɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ pɩ-yɔɔ yɔ, pɩtɩla ɖɩɩkaɣ nɩɣzʋʋ kadadayaɣ wondu ndʋ ɖɩsɔɔlaa ɛlɛ ɖɩfɛyɩna yɔ tɩ-yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩmaɣzɩɣ wala wena ɖɩwɛnɩ Yehowa sɛtʋ taa yɔ a-yɔɔ nɛ ɖɩwɩlɩɣ-ɩ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ yɔ, ɖɩkaɣ ñaɣʋ pana se ɖɩla ɖo-ɖoŋ ɖeɖe tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩlakɩ yɔ ɖɩ-taa, ɛlɛ ɖɩɩkaŋ ɖa-lɩmaɣza wala wena ɖɩsɔɔlaa se paha-ɖʋ a-yɔɔ. Yehowa nawa se pɩcɛyaa se ɖɩwɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ, nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se pʋyɔɔ eheyi-ɖʋ Bibl taa se ɖɩwɩlɩ-ɩ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ ɖa-adɩma taa. Ye ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ yɔ pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ «Ɛsɔ tɛ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩcɛzɩ tɔm taa nɩʋ lɛɣtʋ tɩŋa yɔ.»—Filp. 4:​6, 7.

5. Ɛbɛ yɔɔ pɩɩwɛɛ se Izrayɛɛlɩ mba ɩwɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

⁵ Iyele nɛ ɖɩna mbʋ pɩtalɩ Izrayɛɛlɩ mba yɔ. Pemidini Yehowa tam sakɩyɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, paasɔɔlaa se pɛwɛɛnɩ tɔɔnaɣ ŋga pɔtɔkaɣ Ejipiti yɔ. (Kɩg. 11:​4-6) Pɩkɛ toovenim se kañɩmbusuu taa wezuu caɣʋ taawɛɛ kɛlɛʋ. Ɛlɛ ɛbɛ pɩzaɣ se pɩsɩnɩ-wɛ nɛ pe-liu sɩbɩnɩ mbʋ pɛwɛna yɔ? Pɩɩwɛɛ se pamaɣzɩ mbʋ Yehowa kaatɛm-wɛ labʋ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ pawɩlɩ-ɩ pɛ-ɛsɩmɩyɛ. Pɩɩwɛɛ se pɔtɔzɩ se alɩwaatʋ ndʋ paakɛ yomaa Ejipiti nɛ Ejipiti mba wɩlɩɣ-wɛ ñaŋ yɔ, Yehowa kɔnɩ kɩjɩkpɩŋ 10 Ejipiti mba yɔɔ nɛ ɛya pa-ñʋʋ. Poholi Izrayɛɛlɩ mba yomiye taa lɛ, «palazɩ Ejipiti mba» liidiye ñɩɣtʋ, sika nɛ wondu kususutu. (Ejl. 12:​35, 36) Alɩwaatʋ ndʋ Izrayɛɛlɩ mba kaawɛ Farawɔɔ sɔɔjanaa nɛ Teŋgu Kɩsɛɛmʋʋ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, Yehowa yeba nɛ teŋgu lɩm tayɩ nabʋlɛ nɛ papɩzɩ nɛ pɛtɛzɩ. Nɛ alɩwaatʋ ndʋ pɔɖɔŋaɣ nʋmɔʋ kañɩmbusuu taa yɔ, ɛcalɩ-wɛ nɛ maana. Ye mbʋ, ɛbɛ yɔɔ Izrayɛɛlɩ mba midaɣ yɔ? Paa Yehowa kaaha-wɛ tɔɔnaɣ sakɩyɛ se pɔtɔɔ yɔ, pataawɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ mbʋ ɛhaɣaɣ-wɛ yɔ pɩ-yɔɔ.

6. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ?

⁶ Ye mbʋ, ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋwɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ? Kajalaɣ lɛ, ñɩnɩ alɩwaatʋ paa evemiye nɖɩ nɛ ŋmaɣzɩɣ wondu kɩbandʋ ndʋ tɩhaɣ-ŋ taa leleŋ yɔ tɩ-yɔɔ. Halɩ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋma wondu 2 yaa 3 ndʋ tɩ-yɔɔ ŋwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ yɔ. (Kʋñ. 3:​22, 23) Nabʋlɛ, wɩlɩ ñɛ-ɛsɩmɩyɛ. Ñaɣ pana nɛ ŋsɛɣ ɛyaa lalaa se palabaɣ lɛ mbʋ palakɩ-ŋ yɔ pɩ-yɔɔ. Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, sɛɣ Yehowa ɖoŋ ɖoŋ se ɛlabaɣ lɛ. (Keɣ. 75:1) Nabudozo lɛ, lɩzɩ mba pawɩlɩɣ pɛ-ɛsɩmɩyɛ yɔ nɛ pɛkɛ ña-taabalaa. Ye ŋwɛnɩ taabalaa mba paawɩlɩɣ pɛ-ɛsɩmɩyɛ yaa pemidiɣ ɖoŋ ɖoŋ yɔ, ña ɖɔɖɔ ŋkaɣ-wɛ maɣzɩnʋʋ. (Wp. 1:​26-28; 2 Tim. 3:​1, 2, 5) Ye ɖɩñɩnɩɣ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩwɩlɩ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ yɔ, pɩtɩla kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ nɛ mbʋ ɖɩsɔɔlaa se ɖɩwɛɛna, ɛlɛ ɖɩfɛyɩnɩ-pʋ yɔ, pɩɩkɩlɩɣ yebu nɛ pitibi-ɖʋ yɔɔɔ.

7. (a) Ɛbɛ sɩnɩ koobu halɩñɩnʋ Aci nɛ ɛwɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ? (b) Nɛ ɛbɛ lɩ pɩ-taa?

⁷ Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Aci, ɛwɛ Ɛndoneezii ɛjaɖɛ taa. Iyele nɛ ɖɩna mbʋ pɩtalɩ-ɩ yɔ. Ɛyɔɔdaa se: «COVID-19 kʋdɔŋ alɩwaatʋ taa, mankpakaɣ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa maawɛɛ yɔ nɛ mamaɣzɩɣnɩ koobiya lalaa ñɩndʋ. Piyeba nɛ me-liu taasɩbɩnɩ mbʋ mɛwɛna yɔ.» (Gal. 6:4) Ɛbɛ sɩnɩ-ɩ nɛ ɛlɛɣzɩ ɛ-lɩmaɣza? Ɛyɔɔdaa se: «Manpaɣzɩ maɣzʋʋ wazasɩ nzɩ mehikaɣ paa evemiye nɖɩ yɔ sɩ-yɔɔ. Mamaɣzaɣ ɖɔɖɔ wondu kɩbandʋ ndʋ mehikaɣ mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɛwɛ Yehowa ɛgbɛyɛ taa yɔ tɩ-yɔɔ. Pʋwayɩ lɛ, mɛnsɛɛ Yehowa se ɛlabaɣ lɛ pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Piyeba nɛ me-liu sɩbɩnɩ mbʋ mɛwɛna yɔ.» Ye ŋwɛnɩ lɩmaɣza kɩdɛkɛda nɛ ayeki nɛ pitiki-ŋ yɔɔɔ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkpɛzɩ nɩŋgbanzɩ nzɩ se pɩsa nɛ ŋwɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ.

WƐƐNƖ TƖ LUZUU

8. Kpaca ŋgʋ taa Baaruuki kaatɔlaa?

⁸ Nayʋ Yereemii takayaɣ taa mayʋ Baaruuki kaatɔlɩ kpaca nakʋyʋ taa alɩwaatʋ natʋyʋ. Paaɖʋ Baaruuki tʋmɩyɛ kaɖɛ ñɩnɖɛ naɖɩyɛ. Nɖɩ lɛ se ɛsɩnɩ Yereemii nɛ esusi Izrayɛɛlɩ samaɣ ŋga kataawɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ yɔ mbʋ pɩkaɣ-kɛ talʋʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ katɩña Yehowa yɔ pɩ-tɔm. Alɩwaatʋ natʋyʋ, Baaruuki taaka ɛ-lɩmaɣza tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ. Mbʋ ɛzɩ ɛɛkam ɛ-lɩmaɣza mbʋ Yehowa ñɩnaɣ se ɛla yɔ pɩ-yɔɔ lɛ, pɩwɛ ɛzɩ ɛɛpaɣzɩ-yɛ kam ɛ-maɣmaɣ ɛ-tɩ yɔɔ nɛ mbʋ ɛɛsɔɔlaa se ɛla yɔ pɩ-yɔɔ nɛ pɩkɩlɩ yɔ. Yehowa tɩŋnɩ Yereemii yɔɔ nɛ eheyi Baaruuki se: «Ŋwɛɛ nɛ ŋñɩnɩɣ ña-tɩ wondu sɔsɔtʋ. Yele wondu ndʋ tɩ-ñɩnʋʋ.» (Yer. 45:​3-5) Pɩwɛ ɛzɩ Yehowa wɛɛ nɛ eheyiɣ Baaruuki se: «Ñe-liu ɛsɩbɩnɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ŋwɛ lɛɛlɛɛyɔ yɔ.» Baaruuki tisaa nɛ ɛmʋ Yehowa lɔŋ tasʋʋ nɛ ewolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛkɛ Yehowa taabalʋ kɩbanʋ.

9. Ɛzɩ 1 Kɔrɛntɩ mba 4:​6, 7 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ tɩ luzuu kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖiɖiɣzina? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmɩŋ.)

⁹ Nabʋyʋ taa Koobu nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛmaɣzɩ se ɛmʋnaa se paha-ɩ waɖɛ naɖɩyɛ. Pɩtɩla ɛmaɣzɩɣ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛwɛ niye hɔɔlɩŋ sakɩyɛ taa, ɛlakɩ tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka yaa ɛpaɣzʋʋ Yehowa sɛʋ yɔ pɩlakɩ pɩnzɩ sakɩyɛ. Ɛlɛ pɩtɩla paha koobiya nabɛyɛ waɖɛ nɖɩ ɛsɔɔlɩ siŋŋ se ɛwɛɛna yɔ. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛ-taa ɛtaawɩɩ? Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛmaɣzɩ tɔm ndʋ apostoloo Pɔɔlɩ ma 1 Kɔrɛntɩ mba 4:​6, 7 taa yɔ tɩ-yɔɔ. (Kalɩ 1 Kɔrɛntɩ mba 4:​6, 7.) Wala wena payɩ pahaɣ-ɖʋ nɛ lɛɣtʋ ndʋ ɖɩwɛna yɔ Yehowa cɔlɔ pɩlɩnaa. Ye Yehowa ɛha-ɖʋ wala ana yɔ pɩtɩwɩlɩ se ɖɩwɛ ŋgee nɛ pɩkɩlɩ lalaa. Ɛlɛ lootiye Yehowa lakɩ-ɖʋ nɛ ɛhaɣ-ɖʋ pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ.—Roma 12:​3, 6; Efɛz. 2:​8, 9.

10. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu?

¹⁰ Ye ɖɩmaɣzɩɣ kɩɖaʋ ŋgʋ Yesu ha-ɖʋ yɔ kɩ-yɔɔ camɩyɛ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu. Iyele nɛ ɖɩna mbʋ pɩlabɩ ɖoo wena a-taa Yesu kɔ ɛ-apostoloowaa nɩŋgbanzɩ lɩm yɔ. Apostoloo Yohanɛɛsɩ mawa se: «Nɛ Yesu kaatɩlaa se Caa ɖʋzɩ pɩtɩŋa payɩ e-nesi tɛɛ nɛ ɛɛlɩnɩ Ɛsɔ cɔlɔ nɛ eɖiɣni wobu Ɛsɔ cɔlɔ; . . . nɛ ɛpaɣzɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa nɩŋgbanzɩ kɔʋ.» (Yoh. 13:​3-5) Yesu pɩzaɣ se ɛmaɣzɩ se ɛ-apostoloowaa pɩmʋnaa se pɔkɔ ɛ-nɩŋgbanzɩ lɩm. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ wiɖiyi ɛtɩmaɣzɩ kaaʋ se pɩmʋnaa se e-wezuu caɣʋ ɛwɛɛ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ. (Luka 9:58) Yesu luzaɣ ɛ-tɩ nɛ e-liu kaasɩbɩnɩ mbʋ ɛwɛna yɔ. Ɛha-ɖʋ kɩɖaʋ ŋgʋ kɩtalɩ pilim yɔ.—Yoh. 13:15.

11. Ɛzɩma tɩ luzuu sɩnɩ Dennis nɛ e-liu sɩbɩnɩ mbʋ ɛlakɩ yɔ?

¹¹ Payaɣ koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Dennis, ɛwɛ Peeyibaa ɛjaɖɛ taa; ɛñaɣ pana siŋŋ se ɛwɛɛnɩ tɩ luzuu ɛzɩ Yesu yɔ ɛlɛ pɩtaawɛɛ-ɩ kɛlɛʋ. Ɛyɔɔdaa se: «Alɩwaatʋ ndʋ pahaɣ nɔɔyʋ waɖɛ naɖɩyɛ nɛ mɔnsɔɔlaa se paha-m ɖɩ yɔ, man-taa wɩɣ mbʋ pʋyɔɔ yɔ mamaɣzɩɣ se ma pɩɩwɛɛ se paha-ɖɩ. Alɩwaatʋ ndʋ pɩlakɩ-m mbʋ yɔ, mañɩnɩɣ tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩyɔɔdʋʋ tɩ luzuu tɔm yɔ nɛ mɛnkpɛlɩkɩ-kʋ. Malabɩ yʋsasɩ masɩ nzɩ sɩyɔɔdʋʋ tɩ luzuu tɔm yɔ sɩ-yɔɔ application JW Library^® taa se pɩsa nɛ alɩwaatʋ ndʋ pɩlakɩ-m mbʋ yɔ lɛ, mana-sɩ kɛlɛʋ yem nɛ manɖaɣnɩ-sɩ kalʋʋ. Mankpaɣ ɖɔɖɔ tɔm yɔɔdʋʋ nabʋyʋ mɛn-tɛ pɔrtaabɩlɩ yɔɔ, tɩyɔɔdʋʋ tɩ luzuu tɔm, nɛ mewelisiɣ-tʋ ɖoŋ ɖoŋ.a Mɛnkpɛlɩkaa se tʋma wena payɩ ɖɩlakɩ yɔ, ɖɩlakɩ-yɛ se ɖɩɖʋnɩ Yehowa hɩɖɛ pɩtɩkɛ ɖa-maɣmaɣ. Ða-taa paa weyi wɛɛ nɛ ɛlakɩ nabʋyʋ se ɛɖʋ nesi Yehowa tʋmɩyɛ.» Ye ñɛ-wɛtʋ ɛɛtasɩɣ-ŋ haʋ taa leleŋ yɔ, ñaɣ pana nɛ ŋwɛɛnɩ tɩ luzuu nɛ pɩkɩlɩ. Piyeki nɛ ña nɛ Yehowa mɩ-taabalɩyɛ cɛyɩsɩ, nɛ pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ñe-liu sɩbɩnɩ mbʋ ŋlakɩ yɔ.—Yak. 4:​6, 8.

MAƔZƖ ÑE-LIDAƲ YƆƆ

12. Cee wayɩ lidaʋ ŋgʋ sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ? (Izaayii 65:​21-25)

¹² Ye ɖɩmaɣzɩɣ lidaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ ɖɩwɛnɩ cee wayɩ yɔɔ yɔ kɩ-yɔɔ yɔ, piyeki nɛ ɖe-liu sɩbɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ nɛ pɩkɩlɩ. Tɔm ndʋ Yehowa tɩŋnɩ nayʋ Izaayii yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ yɔ, tɩwɩlɩɣ se ɛnawa se wezuu caɣʋ kaɣ-ɖʋ wɛʋ kaɖɛ sɔnɔ, nɛ ɛlabɩ-ɖʋ tamaɣ se ɛkaɣ yebu nɛ ɖa-kʋñɔmɩŋ sɩɩ tɩnaɣ. (Kalɩ Izaayii 65:​21-25.) Ðɩkaɣ wɛnʋʋ ɖɩsɩ kɩbanzɩ. Ðɩkaɣ wɛnʋʋ tʋma wena ahaɣ-ɖʋ taa leleŋ yɔ nɛ ɖɩtɔɔ tɔɔnasɩ kɩbanzɩ. Sɔɔndʋ ɛɛkaɣ-ɖʋ tasʋʋ kpaʋ se kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ kaatalɩ-ɖʋ yaa ɖe-piya. (Iza. 32:​17, 18; Ezek. 34:25) Ðɩwɛnɩ lidaʋ kɩbaŋʋ siŋŋ, nɛ ɖa-taa tɛma se kɩkaɣ labʋ.

13. Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, wɛtʋ ndʋ taa pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se ɖɩka ɖa-lɩmaɣza ɖe-lidaʋ yɔɔ?

¹³ Lɛɛlɛɛyɔ kpem pɩwɛɛ se ɖɩka ɖa-lɩmaɣza ɖe-lidaʋ yɔɔ nɛ pɩkɩlɩ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩwɛ «kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa» nɛ ɖɩkatɩɣ kʋñɔmɩŋ weyi ‘ɩ-lʋbɩnʋʋ wɛ kaɖɛ yɔ.’ (2 Tim. 3:1) Paa evemiye nɖɩ Yehowa tasɩɣ-ɖʋ lɔŋ, ɛkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩlʋbɩnɩ ɖa-kʋñɔmɩŋ. (Keɣ. 145:14) Pɩtasɩ lɛ, ɖe-lidaʋ sɩɣnɩ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ wɛtʋ kaɖɛ ñɩndʋ yɔ. Pɩtɩla pɩwɛ-ŋ kaɖɛ se ŋcɔnɩ ñɔ-hɔʋ kɩcɛyɩm ɖeɖe. Ɛzɩ pɩwɩlɩɣ se ŋkaɣ kɛʋ kʋñɔndʋ tam? Aayɩ. Yehowa labɩ tamaɣ se ɛkaɣ-ŋ haʋ mbʋ pɩpɔzʋʋ-ŋ yɔ Paradisuu taa, halɩ ɛkaɣ-ŋ pʋ haʋ sakɩyɛ. (Keɣ. 9:18; 72:​12-14) Pɩtɩla ŋwɛɛ nɛ ŋnɩɣ wɩzasɩ paa evemiye nɖɩ, yaa ŋwɛnɩ lɩmaɣza taa kʋdɔŋ yaa kʋdɔŋ sɔsɔʋ nakʋyʋ. Ɛzɩ pɩwɩlɩɣ se ŋkaɣ wɛʋ wɩzasɩ nzɩ sɩ-taa tam nɛ ŋŋkaɣ lɩʋ sɩ-taa wiɖiyi? Aayɩ. Kʋdɔmɩŋ nɛ sɩm paakaɣ tasʋʋ wɛʋ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa. (Natʋ 21:​3, 4) Lidaʋ ŋgʋ, kɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ sɔnɔ sɔnɔ nɛ kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ ataayele nɛ ɖɩwɛɛ pana nɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa. Paa pomuluu-ɖʋ yaa ɖɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ ɛsɩba yaa ɖɩwɛ kʋdɔŋ taa yaa ɖɩkatɩɣ kala lɛɛna yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ taa leleŋ nɛ laŋhɛzɩyɛ taa. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩnawa se ‘ɖa-kʋñɔmɩŋ wɛ alɩwaatʋ pazɩ’ na nɛ pɩkazɩ pazɩ lɛ, ɖɩɩkaɣ tasʋʋ tɔɔʋ kʋñɔmɩŋ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa.—2 Kɔr. 4:​17, 18.

14. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩcɛyɩsɩ ɖe-lidaʋ?

¹⁴ Ðe-lidaʋ sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ. Ye mbʋ, ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ kɩkpa ɖoŋ? Ɛzɩ pɩpɔzʋʋ se ɛyʋ ɛɖʋ ɛsɩñɩnɩŋ pʋcɔ nɛ ɛna mbʋ pɩwɛ poliŋ taa yɔ kpayɩ kpayɩ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se ɖɩkpɛzɩ nɩŋgbanzɩ nasɩyɩ nɛ ɖɩpɩzɩ ɖɩcɛyɩsɩ ɖe-lidaʋ se pɩsa nɛ ɖɩna cee wayɩ paradisuu kpayɩ kpayɩ ɖa-lɩmaɣza taa. Ye sɔɔndʋ ɛkpaɣ-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩfɛyɩnɩ liidiye se ɖɩcɔnɩ ɖa-kɩcɛyɩm ɖeɖe yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩ ɛzɩma ɖe-wezuu caɣʋ kaɣ wɛʋ alɩwaatʋ ndʋ pɩɩkaɣ tasʋʋ pɔzʋʋ liidiye, yaa nɔɔyʋ ɛɛkaɣ tasʋʋ kɛʋ kʋñɔndʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Ye pitibi-ɖʋ yɔɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ patɩha-ɖʋ waɖɛ naɖɩyɛ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩ ɛzɩma waɖɛ nɖɩ ɖɩɩkaɣ tasʋʋ lɩʋ pʋyʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtalɩɣ pilim nɛ ɖɩsɛɛ Yehowa pɩnzɩ kudokiŋ sakɩyɛ yɔ pɩ-yɔɔ. (1 Tim. 6:19) Ðɩnɩɣzɩɣ wondu sakɩyɛ yɔɔ sɔnɔ, pʋyɔɔ lɛ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩmaɣzɩɣ cee wayɩ tamasɩ nzɩ sɩ-yɔɔ. Ɛlɛ, ɖɩwɛɣ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ cee wayɩ tamasɩ kɩbanzɩ nzɩ Yehowa labɩ-ɖʋ yɔ sɩ-yɔɔ nɛ pɩkɩlɩɣ lɛ, pɩkaɣ-ɖʋ wɛʋ kɛlɛʋ se ɖɩka ɖa-lɩmaɣza sɩ-yɔɔ nɛ ɖiyele nɩɣzʋʋ.

15. Tɔm ndʋ Christa yɔɔdaa yɔ, ɛbɛ tɩkpɛlɩkɩɣ-ŋ?

¹⁵ Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma lidaʋ sɩnɩ Dennis weyi ɛ-tɔm ɖɩyɔɔdaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ ɛ-halʋ Christa yɔ. Christa yɔɔdaa se: «Mɛwɛnɩ hola taa kʋdɔŋ nakʋyʋ, kɩcamɩɣ ɛyʋ pazɩ pazɩ. Piyeba nɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, kaakalasɩ cɛɛcɛ taa mancakɩ, nɛ sakɩyɛ taa lɛ mahɩnɩɣ kɩhɩnʋʋ. Manɩɣ wɩzasɩ paa evemiye nɖɩ. Pitileɖi yɔ ɖɔkɔtɔ weyi ɛcɔŋnɩ mɔ-yɔɔ yɔ eheyi-m se mɔ-yɔɔ ɛɛkaɣ cɛbʋ. Ɛlɛ mamaɣzɩ kpaagbaa se: “Ɛɛnaɣ cee wayɩ ɛzɩ mɛwɛʋ nɛ manaɣ-kʋ yɔ.” Mankam ma-lɩmaɣza me-lidaʋ yɔɔ nɛ lidaʋ ŋgʋ, kɩhaɣ-m maɣzɩm taa laŋhɛzɩyɛ. Sɔnɔ sɔnɔ lɛ, pɩwɛɛ se malʋ nɛ mancaɣ wezuu ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa, ɛlɛ cee wayɩ lɛ mankaɣ nɩʋ wezuu leleŋ siŋŋ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa.»

«MBA PESEƔ-I SƆƆNDƲ YƆ PAATƐÐƖƔ NABƲYƲ»

16. Ɛbɛ yɔɔ Wiyaʋ Daviid wɛnɩ toovenim se ɛma se mba peseɣ Yehowa sɔɔndʋ yɔ «paatɛɖɩɣ nabʋyʋ»?

¹⁶ Paa ɖe-liu ɛsɩkɩnɩ mbʋ ɖɩwɛna yɔ, ɖɩkaɣ katʋʋ kala. Wiyaʋ Daviid piya nzɩ sɩsɩba yɔ sɩtalɩɣ 3. Paakʋ ɛ-tɔm ɖulum, palɩɩ ɛ-wayɩ, nɛ Wiyaʋ Sɔɔlɩ kaaɖʋ ɛ-wayɩ pɩnzɩ sakɩyɛ se ɛkʋ-ɩ. Paa ɛkataɣ kala ana yɔ, ɛyɔɔdɩ Yehowa tɔm se: «Mba peseɣ-i sɔɔndʋ yɔ paatɛɖɩɣ nabʋyʋ.» (Keɣ. 34:​9, 10) Ɛbɛ yɔɔ ɛɛwɛnɩ toovenim se ɛyɔɔdɩ tɔm ndʋ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖa Yehowa sɛyaa lɛ, paa ɖɩɩɖaŋɩɣ se wezuu caɣʋ ɛwɛɛ-ɖʋ kɛlɛʋ yɔ, ɖa-taa tɛma se ɖɩɩkaɣ tɛɖʋʋ mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ toovenim taa yɔ. (Keɣ. 145:16) Nɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtaa Yehowa liu se ɛkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋɩyɛ ɖa-kʋñɔmɩŋ kpeekpe taa. Paa wɛtʋ ndʋ taa ɖɩtɩɩwɛɛ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖihiɣ taa leleŋ nɛ laŋhɛzɩyɛ.

17. Ɛbɛ yɔɔ ŋtɛm ña-taa se ŋkpɛlɩkɩɣ ɛzɩma ñe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ŋwɛna yɔ?

¹⁷ Yehowa sɔɔlaa se ñe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ŋwɛna yɔ. (Keɣ. 131:​1, 2) Pʋyɔɔ lɛ, la mbʋ payɩ ŋpɩzɩɣ yɔ nɛ ŋkpɛlɩkɩ ɛzɩma ñe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ŋwɛna yɔ. Ye ŋñaɣ pana nɛ ŋwɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ, ŋluzuu ña-tɩ nɛ ŋcɛyɩsɩɣ lidaʋ ŋgʋ ŋwɛnɩ cee wayɩ yɔɔ yɔ, ŋkaɣ pɩzʋʋ nɛ ŋyɔɔdɩ se: «Ɛɛɛ, man-taa wɛ leleŋ» nɛ mbʋ mɛwɛna yɔ.—Keɣ. 16:​5, 6.