TƆM NDƲ PƆPƆZƲƲ MBA PAÑƖNƖƔ SE PAMƖYƖSƖ-WƐ LƖM YƆ
Kɛdɛzaɣ kɛdaɣ ŋga ɛzʋtʋyaa nɛ mba paha pa-tɩ se pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ palakɩ yɔ
Ðoŋ ɖoŋ lɛ, Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa egeetiye kigbeɣliŋ nɛ kigbeɣliŋ sɔsɔŋ taa pamɩyɩsɩɣ ɛyaa lɩm. Lɩm mɩyɩsʋʋ tɔm yɔɔdɩyʋ tɛŋ ɛ-tɔm yɔɔdʋʋ lɛ, ɛpɔzʋʋ mba paha pa-tɩ se pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ se pakʋyɩ nɛ pocosi tɔm pɔzʋʋ naalɛ mbʋ pɩkɔŋ yɔ, pɩ-yɔɔ nɛ nɔɔ kɩkʋyaɣ:
1. Ŋkpiɖi ña-kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ ŋha ña-tɩ Yehowa nɛ ŋtisi nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɛtɩŋɩɣna se ɛya ɛyaa ñʋʋ pɩtɩŋnɩ Yesu yɔɔ yɔ?
2. Ŋnɩ pɩ-taa se pamɩyɩsʋʋ-ŋ lɩm yɔ, pɩwɩlɩɣ se ŋpɩsɩ Yehowa Aseɣɖe Tʋ nɛ ŋsʋ Yehowa ɛgbɛyɛ taa?
Mba paha pa-tɩ se pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ, patɩŋɩɣnɩ ɛzɩma pocosuuni nɔɔ kɩkʋyaɣ se ɛɛɛ yɔ, pɩ-yɔɔ nɛ pɔyɔɔdɩ “ɛyaa ɛsɩndaa” se pɛwɛnɩ tisuu kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ yɔɔ nɛ pakpaɣ pa-tɩ pilim nɛ paha Yehowa. (Rom. 10:9, 10) Pɩwɛɛ se mba paha pa-tɩ se pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ, patɩmnɩ Ɛsɔ nɛ pakpaɣ alɩwaatʋ nɛ pamaɣzɩ tɔm pɔzʋʋ naalɛ mbʋ pɩ-yɔɔ pʋcɔ nɛ lɩm mɩyɩsʋʋ alɩwaatʋ talɩ. Piyeki nɛ pocosi tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ nɛ pa-laŋɩyɛ pilim.
Ŋha ña-tɩ Yehowa adɩma taa nɛ ŋla ɖuutu se ŋsɛɣ e-ɖeke nɛ ɛ-sɔɔlɩm labʋ tɔm kɩlɩɣnɩ cɛyʋʋ ñɛ-ɛsɩndaa?
Lɛɛlɛɛyɔ ŋtɛm ña-taa se ye ŋhiɣ waɖɛ yɔ, ŋyeki nɛ pamɩyɩsɩ-ŋ lɩm na?
Wondu ndʋ pʋmʋnaa se ɛyʋ esuu pʋcɔ nɛ pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm? (1 Tim. 2:9, 10; Yoh. 15:19; Fil. 1:10)
Pɩpɔzʋʋ se ɖisuu wondu ndʋ ‘tɩmaɣna nɛ tɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛnɩ maɣzɩm mbʋ pɩmʋnaa yɔ’ nɛ ɖɩwɩlɩ se ‘ɖɩñɔnɩ Ɛsɔ.’ Ye mbʋ, pɩtɩmʋna se mba pacaɣ-wɛ lɩm mɩyɩsʋʋ yɔ posuu wondu ndʋ tiyeki se pana po-tomnaɣ pilinzi hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ yɔ. Pɩtɩmʋna se posuu wondu ndʋ pama tɩ-yɔɔ tɔm yaa palɩzɩ tɩ-yɔɔ wonuu nakʋyʋ yɔ. Pɩpɔzʋʋ se posuu wondu ndʋ tɩwɛ cɩɖɩ cɩɖɩ, tɩwɛɛ camɩyɛ nɛ tɩmʋnɩ camɩyɛ sɔnzɩ nzɩ pacaɣ labʋ yɔ.
Alɩwaatʋ ndʋ pamɩyɩsɩɣ ɛyʋ lɩm yɔ, wɛtʋ ndʋ pɩwɛɛ se ɛwɛɛna? (Luka 3:21, 22)
Yesu ha kɩɖaʋ kɩbaŋʋ Krɩstʋ ñɩma pɩlɩɩnɩ wɛtʋ ndʋ pɩwɛɛ se pɛwɛɛna alɩwaatʋ ndʋ pamɩyɩsɩɣ-wɛ lɩm yɔ tɩ-yɔɔ. Yesu wɛtʋ nɛ ɛ-lakasɩ kaawɩlaa se ɛ-taa kaalabɩ leleŋ se ɛkpɛzɩ nɩŋgbaŋaɣ ŋga nɛ eyele nɛ pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm. Pʋyɔɔ lɛ, weyi pamɩyɩsɩɣ-ɩ lɩm yɔ, ɛtaamaɣzɩ se lɩm mɩyɩsʋʋ lone kɛ aleɣya yaa lɩm yaʋ lone. Pɩtɩmʋna ɖɔɖɔ se ɛwɛɛnɩ wɛtʋ ndʋ tɩpɩzɩɣ tiyele nɛ lalaa maɣzɩ se pɩkɛnɩ-ɩ wabɩtʋ yɔ. Paa lɩm mɩyɩsʋʋ alɩwaatʋ ɛkɛ taa leleŋ alɩwaatʋ yɔ, pɩmʋnaa se mbʋ payɩ palakɩ tɩ-taa yɔ, pɩwɩlɩ ñamtʋ.
Ye ŋwoki kediɣzisi ɖoŋ ɖoŋ nɛ ŋɖʋʋ taabalɩyɛ nɛ ɛgbɛyɛ taa koobiya yɔ, ɛzɩma pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋpɩzɩɣ ŋɖɔ ɖuutu ndʋ ŋlabɩ Yehowa ɛsɩndaa yɔ tɩ-yɔɔ?
Pamɩyɩsɩɣ-ŋ lɩm nɛ pɩtɛ lɛ, ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa kpem se ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋwɛɛnɩ tɩ-yɔɔ kpɛlɩkʋʋ ɖʋtʋ kɩbandʋ nɛ ŋsusuu ɖɔɖɔ tɔm ɖoŋ ɖoŋ?
LƆŊ TASƲƲ ƐGBƐYƐ TAA ƐZƲTƲYAA
Ye tɔm susuyu weyi patɩmɩyɩsɩtɩ-ɩ lɩm yɔ, ɛyɔɔdaa se ɛsɔɔlaa se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ, pɩmʋnaa se peseɣti-i se ɛtazɩ “Tɔm ndʋ pɔpɔzʋʋ mba pañɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ” tɩ-taa. Tɔm ndʋ tɩwɛ takayaɣ kanɛ kɔ-hɔɔlɩŋ 185-207 yɔɔ. Ɛzʋtʋyaa ɩhɔ ɛ-lɩmaɣza nɛ powoni ñʋʋ ŋgʋ kɩtɔŋ se: “Lɔŋ tasʋʋ tɔm susuyu patɩmɩyɩsɩtɩ-m lɩm” yɔ kɩ-yɔɔ. Ñʋʋ ŋgʋ kɩwɛ takayaɣ kanɛ kɔ-hɔɔlʋʋ 182 yɔɔ. Kɩsɩɣnɩ-ɩ nɛ ɛtɩlɩ ɛzɩma pɩwɛɛ se ɛñɔɔzɩ ɛ-tɩ pʋcɔ nɛ ɛ nɛ ɛzʋtʋyaa pala kɛdaɣ yɔ. Ɛzɩ pɔyɔɔdʋʋ ñʋʋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ, weyi ɛñɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛma tɔm takayaɣ kanɛ ka-taa yaa takayaɣ hayʋʋ nakʋyʋ yɔɔ. Ɛpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ekuli ɛ-takayaɣ nɛ ɛcɔŋnɩ ka-taa alɩwaatʋ ndʋ ɛ nɛ ɛzʋtʋyaa palakɩ kɛdaɣ yɔ. Ɛlɛ pɩtɩpɔzɩ se weyi ɛñɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ, ɛ nɛ nɔɔyʋ patazɩ tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-taa pʋcɔ nɛ ɛ nɛ ɛzʋtʋyaa pala kɛdaɣ.
Nɔɔyʋ ɛsɔɔlaa se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ, pɩpɔzʋʋ se eheyi ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa tʋmɩyɛ kpɛndɩyʋ. Weyi ɛñɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ, ɛtɛŋ kalʋʋ tɔm ñʋʋ “Tɔm ndʋ pɔpɔzʋʋ mba pañɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ” e-ɖeke lɛ, ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa tʋmɩyɛ kpɛndɩyʋ pɔzɩ-ɩ nɛ ɛna se ɛtɛm ɛ-tɩ haʋ Yehowa adɩma taa se ɛlakɩ ɛ-sɔɔlɩm na. Ye ɛtɛm mbʋ labʋ yɔ, pʋbʋ lɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa tʋmɩyɛ kpɛndɩyʋ lakɩ ɖʋtʋ nɛ eheyi ɛzʋtʋyaa naalɛ nɛ paba katɩ-ɩ nɛ patazɩ tɔm ñʋʋ “Tɔm ndʋ pɔpɔzʋʋ mba pañɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ” kɩ-taa. Ɛ nɛ ɛzʋtʋyaa naalɛ waa mba patazɩɣ hɔɔlɩŋ naalɛ taa. Pɩpɔzʋʋ se paa ɛzʋtʋyʋ weyi lɛ, ɛ nɛ ɩ patazɩ hɔɔlʋʋ kʋɖʋmʋʋ taa. Pɩtɩcɛyɩ se paɖaŋ se posusi se kigbeɣluu nakʋyʋ ñɔtaa pʋcɔ nɛ pala kɛdaɣ ŋga.
Tɔm pɔzʋʋ pʋnɛ, patayɩ-pʋ hɔɔlɩŋ naalɛ taa se pala-pʋ tam nabʋlɛ taa. Paa hɔɔlʋʋ ŋgʋ lɛ, pɩwɛɛ se palabɩ-kʋ ñɩɣyʋʋ kʋyʋmʋʋ taa. Ɛlɛ ye pɩpɔzʋʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩcɛzɩ mbʋ. Paa hɔɔlʋʋ ŋgʋ lɛ, pɩwɛɛ se papaɣzɩ-kʋ nɛ adɩma nɛ pɛtɛzɩnɩ adɩma. Pɩfɛyɩ ɖeu se ɛzʋtʋyʋ nɛ weyi ɛñɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ, paalakɩ kɛdaɣ lɛ, pekpedesi. Pɩwɛɛ se ɛzʋtʋyaa mba pakaɣ labʋ kɛdaɣ ŋga yɔ, pakpaɣ-kɛ ɛzɩ mbʋ pɩmʋ ñɩm yɔ nɛ pala ɖʋtʋ lɔŋ nɛ palabɩ-kɛ camɩyɛ.
Pɩkɩlɩɣ ɖeu se pataakpɛndɩ ɛyaa mba pɔsɔɔlaa se pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ nɛ pala kɛdaɣ, ɛlɛ palabɩnɩ paa weyi lɛ kɛdaɣ e-ɖeke. Pa-taa paa weyi cosuu paa tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ ɛzɩma yɔ, pɩsɩɣnɩ ɛzʋtʋyaa nɛ pana se ɛnɩ toovenim taa camɩyɛ na, nɛ ɛmʋnaa se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm na. Pɩtasɩ lɛ, weyi ɛñɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛyɔɔdɩ tɔm ndʋ tɩwɛ ɛ-laŋɩyɛ taa yɔ, ye ɛ nɛ ɛzʋtʋyʋ pe-ɖeke palakɩnɩ kɛdaɣ ŋga yɔ. Ɛlɛ papɩzɩɣ nɛ pɛkpɛndɩ halʋ nɛ ɛ-walʋ nɛ pa nɛ ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ pala kɛdaɣ.
Weyi ɛñɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ, ye ɛkɛ halʋ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu se ɛ nɛ ɛzʋtʋyʋ pacaɣ ɖenɖe ɛyaa pɩzɩɣ nɛ pana-wɛ yɔ, ɛlɛ pɩtɩpɔzɩ se lalaa ɩnɩɩ tɔm ndʋ pɛwɛɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ yɔ. Ye pɩcɛyaa yɔ, koobu nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛsɔzɩ pɔ-yɔɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ yaa ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ, ɛlɛ ɛzɩ ɖɩkɔŋʋʋ naʋ tayʋʋ mbʋ pɩkɔŋ yɔ pɩ-taa yɔ, pɩlɩɣnɩ hɔɔlʋʋ ŋgʋ pacaɣ tazʋʋ yɔ, kɩ-cɔlɔ.
Agbaa wena a-taa ɛzʋtʋyaa tɩɖɔɔ yɔ, ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa mba papɩwa nɛ pɛwɛɛnɩ lɛɣtʋ yɔ, papɩzɩɣ nɛ patazɩ tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩwɛ “Hɔɔlʋʋ 1−Krɩstʋ tʋ tisuu” yɔ pɩ-taa. Ɛzʋtʋyaa ɖeke pɩwɛɛ se patazɩ “Hɔɔlʋʋ 2−Krɩstʋ tʋ wezuu caɣʋ” taa. Ye koobiya mba pamʋnaa yɔ, patɩɖɔɔ ɛgbɛyɛ taa yɔ, egeetiye yɔɔ cɔnɩyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛpɔzɩ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩñɔtɩnɩ-wɛ yɔ, ɖɩ-taa ɛzʋtʋyaa se pasɩnɩ-wɛ.
Ye weyi ɛñɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ, ɛkɛ pɩɣa yem yɔ, pɩwɛɛ se ɛ-lʋlɩyʋ yaa ɛ-lʋlɩyaa Krɩstʋ ñɩma ɩkɔɔ kɛdɛsɩ nzɩ sɩ-ɖɩlaɖɛ. Ye lʋlɩyʋ yaa lʋlɩyaa ɩɩpɩzɩɣ se pɛwɛɛ kɔ-cɔlɔ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ, pɩpɔzʋʋ se ɛzʋtʋyaa naalɛ (yaa ɛzʋtʋyʋ kʋɖʋm nɛ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ, ɛlɛ pɩlɩɣnɩ hɔɔlʋʋ ŋgʋ patazɩɣ yɔ kɩ-cɔlɔ) ɩtazɩnɩ tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-taa.
Pɩwɛɛ se ɛzʋtʋyaa ɩtazɩ nɛ pana se toovenim taa lɛ, weyi ɛñɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ, ɛnɩ Bibl kajalaɣ wɩlɩtʋ taa ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. Pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se patazɩ nɛ pana se toovenim mʋ ñɩm ɛyʋ ɛnʋ ɛ-ɛsɩndaa nɛ ɛwɛnɩ ñamtʋ Yehowa ɛgbɛyɛ yɔɔ. Ɛlɛ, ye ɛzʋtʋyaa ɩnawa se ɛyʋ ɛnʋ, ɛtɩnɩɩ Bibl kajalaɣ wɩlɩtʋ taa camɩyɛ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu se pañɩnɩ nɔɔyʋ nɛ ɛsɩnɩ-ɩ nɛ ɛnɩɩ wɩlɩtʋ ndʋ tɩ-taa camɩyɛ nɛ paamɩyɩsɩ-ɩ lɩm pʋwayɩ. Pɩtɩla, pɩkaɣ pɔzʋʋ se paha nabɛyɛ alɩwaatʋ pazɩ nɛ pawɩlɩ se pɔsɔɔlɩ tɔm susuu yaa poluzuu pa-tɩ nɛ paɖʋʋ nesi Yehowa ɛgbɛyɛ ɖʋtʋ. Pɩsa nɛ ɛzʋtʋyaa tɩlɩ se nɔɔyʋ mʋnaa yaa ɛtɩmʋna se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm lɛ, pɩwɛɛ se patɩlɩ alɩwaatʋ ɛzɩma pakpaɣ nɛ patazɩnɩ paa tɔm pɔzʋʋ mbʋ lɛ, pɩ-taa yɔ. Nabʋyʋ taa lɛ, tɔm pɔzʋʋ nabʋyʋ kpakɩɣ alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ lɛɛbʋ. Paa mbʋ yɔ, pɩcɛyaa se patazɩ tɔm pɔzʋʋ tɩŋa taa.
Ɛzʋtʋyaa mba palɩzaa yɔ, pa nɛ weyi ɛñɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ pɛtɛŋ kɛdaɣ labʋ lɛ, pɩwɛɛ se pekpeɣli nɛ pana se ɛmʋnaa yaa ɛtɩmʋna se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm. Pɩmʋnaa se ɛzʋtʋyaa ɩmaɣzɩ mba pañɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ pɛ-wɛtʋ ndɩ ndɩ, nɛ po-ɖoŋ kamaɣ yɔɔ. Ðɩsɔɔlɩ mba pɔñɔtʋʋnɩ Yehowa nɛ pañɩnɩɣ se panɩɩ Bibl kajalaɣ wɩlɩtʋ taa camɩyɛ yɔ. Ye ɩkpaɣ sɔɔlɩm nɛ ɩsɩnɩ mba pañɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ, piyeki nɛ papɩzɩ pɔñɔɔzɩ pa-tɩ nɛ pala tɔm kɩbandʋ susuu tʋmɩyɛ nɖɩ paɖʋ Krɩstʋ ñɩma yɔ.
Ɛzʋtʋyaa mba palɩzaa yɔ, pakatɩɣ ɖama nɛ pɩtɛ lɛ, pɩwɛɛ se pa-taa kʋɖʋm yaa pa-naalɛ pakatɩ weyi ɛñɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ, nɛ peheyi-i se ɛmʋnaa yaa ɛtɩmʋna se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm. Ye ɛmʋnaa yɔ, pɩwɛɛ se pa nɛ ɩ patazɩ ñʋʋ ŋgʋ kɩwɛ takayaɣ kanɛ kɔ-hɔɔlɩŋ 206-207 yɔɔ yɔ kɩ-taa. Ñʋʋ ŋgʋ kɩtɔŋ se “Kɛdɛzaɣ kɛdaɣ ŋga ɛzʋtʋyaa nɛ mba paha pa-tɩ se pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ palakɩ yɔ.” Ye weyi ɛñɩnɩɣ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ, ɛtɩtɛmtɩ Bibl Wɩlɩɣ nɛ Ɛsɔ Sɔɔlɩm takayɩsɩ kpɛlɩkʋʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɛzʋtʋyaa iseɣti-i se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm nɛ pɩtɛ lɛ, pɩcɛyaa se ɛñaɣ pana nɛ ɛtɛzɩ-sɩ. Iheyi weyi pamɩyɩsɩɣ-ɩ lɩm yɔ se pakaɣ maʋ ɛ-lɩm mɩyɩsʋʋ kɩyakʋ ɛ-tɔm susuu akɔnta takayaɣ yɔɔ. Ɩtɔzɩ-ɩ se ɛzʋtʋyaa pɔzɩ-ɩ ɛ-yɔɔ tɔm se pɩsa nɛ ɛgbɛyɛ pɩzɩ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcɔŋnɩ Ɛsɔ sɛtʋ tʋma wena Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa lakɩ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ yɔ a-yɔɔ. Pɩkaɣ yebu nɛ ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛpɩzɩ nɛ ɛɖʋ nesi fezuu taa tʋma nɛ ɛzʋtʋyaa kpazɩ-ɩ ɖoŋ nɛ pasɩnɩ-ɩ fezuu taa. Pɩtasɩ lɛ, ɛzʋtʋyaa pɩzɩɣ nɛ pɔtɔzɩ tɔm susuyaa kɩfama se palakɩnɩ pɔ-yɔɔ tɔm tʋmɩyɛ, ɛzɩ jw.org yɔɔ Règles mondiales des Témoins de Jéhovah en matière de protection des données, yɔɔdʋʋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ pakpakɩɣ se patazɩ kɛdɛzaɣ hɔɔlʋʋ kʋnɛ kɩ-taa yɔ, tɩmaɣnɩ cɛcɛsɩ hiu yaa tɩtaatalɩ mbʋ.
Pamɩyɩsɩɣ tɔm susuyu lɩm nɛ pɩla pɩnaɣ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɛzʋtʋyaa naalɛ iwolo pana-ɩ nɛ pakpazɩ-ɩ ɖoŋ nɛ patasɩ-ɩ ɖɔɖɔ lɔŋ. Pɩpɔzʋʋ se ɛzʋtʋyaa mba, pa-taa nɔɔyʋ ɛkɛ koobu ɛnʋ ɛ-tɔm susuu ɛgbɛyɛ yɔɔ cɔnɩyʋ. Ye koobu ɛnʋ ɛkɛ pɩɣa yem yɔ, pɩwɛɛ se ɛ-lʋlɩyaa mba pɛkɛ Krɩstʋ ñɩma yɔ, pɛwɛɛ ɖɔɖɔ peeɖe. Pɩpɔzʋʋ se pɩkɛnɩ taa leleŋ nɛ ɖoŋ kpazʋʋ alɩwaatʋ. Pɩwɛɛ se ɛ nɛ ɛzʋtʋyaa pala kɛdaɣ pɩlɩɩnɩ ɛzɩma ɛwɛɛ nɛ ewokini ɛsɩndaa fezuu taa yɔ pɩ-yɔɔ, nɛ patasɩ-ɩ lɔŋ. Lɔŋ tasʋʋ mbʋ, pɩpɩzɩɣ nɛ pitukuni ɛzɩma pɩwɛɛ se ɛla ɖʋtʋ camɩyɛ nɛ ewolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ tɩ-yɔɔ kpɛlɩkʋʋ, ɛkalɩɣ Bibl paa ɖooye, ɛlakɩ hɔʋ taa Ɛsɔ sɛtʋ, ewoki kediɣzisi ɖoŋ ɖoŋ nɛ ecosuu tɔm sɩ-taa nɛ esusuu tɔm paa kpɩtaʋ ŋgʋ yɔ. (Efɛz. 5:15, 16) Ye ɛtɩtɛmtɩ Ndʋ Bibl Wɩlɩɣ nɛ Ɛsɔ Sɔɔlɩm takayɩsɩ kpɛlɩkʋʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɛzʋtʋyaa ɩla ɖʋtʋ nɛ nɔɔyʋ sɩnɩ-ɩ nɛ ɛtɛzɩ-sɩ. Pɩpɔzʋʋ se ɛzʋtʋyaa ɩsamɩ-ɩ nɛ sɔɔlɩm. Sakɩyɛ taa lɛ, ye pɔhɔm ɛ-lɩmaɣza nɛ powoni lɔŋ tasʋʋ kʋɖʋmam yaa naalɛ yɔɔ yɔ, pɩmaɣ.