Yehowa pɩzɩɣ ɛsɩnɩ-ŋ alɩwaatʋ ndʋ pitiki-ŋ yɔɔɔ yɔ

1-2. (a) Ɛzɩma pɩlakaɣ Apostoloo Pɔɔlɩ nabʋyʋ taa? (b) Ɛbɛ yɔɔ ɛ-kɩɖaʋ pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ? (Roma mba 7:​21-24)

ALƖWAATƲ ndʋ ŋmaɣzɩɣ apostoloo Pɔɔlɩ yɔɔ yɔ, pɩtɩla ŋtɔzʋʋ se eesusi ɛyaa tɔm tɛtʋ sakɩyɛ taa, ɛma Bibl taa takayɩsɩ sakɩyɛ nɛ ɛɛkɛ ɖɔɖɔ wɩlɩyʋ kɩbanʋ. Pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se ɛɛkɛ ɛyʋ weyi ɛwɛ abalɩtʋ nɛ ɛtɛ ɛwɛɛ siɣsiɣ yɔ. Paa mbʋ yɔ, nabʋyʋ taa ɛsʋwaɣ laŋwɛɛkɩyɛ taa, pitiki-i yɔɔɔ nɛ ɛnɩɣzɩɣ. Ye mbʋ, pɩlakaɣ Pɔɔlɩ ɛzɩ pɩlakʋʋ ɖa-taa sakɩyɛ sɔnɔ yɔ.

² Kalɩ Roma mba 7:​21-24. Takayaɣ ŋga Pɔɔlɩ ma Roma mba yɔ ka-taa, ɛyɔɔdɩ ɛzɩma pɩlakaɣ-ɩ yɔ pɩ-tɔm, nɛ mbʋ pɩlakɩ ɖa-taa sakɩyɛ sɔnɔ. Pɔɔlɩ ɛɛkɛ Krɩstʋ tʋ weyi ɛwɛ siɣsiɣ yɔ nɛ ɛɛsɔɔlaa se ɛña Ɛsɔ, ɛlɛ pɩtɩkɛ paa ɛzɩmtaa pɩɩwɛ-ɩ kɛlɛʋ se ɛla mbʋ pɩkɛdɩnɩ Ɛsɔ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛtaatalɩ pilim. Pɩtasɩ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɛtɔzaɣ mbʋ ɛɛlaba pʋcɔ nɛ ɛpɩsɩɣ Krɩstʋ tʋ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ pɩhaɣaɣ-ɩ laŋwɛɛkɩyɛ. Nɛ nabʋyʋ taa ɖɔɖɔ ɛsʋwaɣ laŋwɛɛkɩyɛ taa mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkataɣ kaɖɛ naɖɩyɛ tam.

3. Ɛbɛ ɖɩkaɣ naʋ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa? (Kalɩ ɖɔɖɔ «Tɔm tɔbʋʋ.»)

³ Paa nabʋyʋ taa pitikaɣ Pɔɔlɩ yɔɔɔ yɔ, ɛñakaɣ pana se eyele kam ɛ-lɩmaɣza mbʋ piyekaɣ nɛ pitiki-i yɔɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ.a Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ cosuu tɔm pɔzʋʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ: Ɛbɛ yekaɣ nɛ nabʋyʋ taa pitiki Pɔɔlɩ yɔɔɔ? Ɛbɛ sɩnɩ-ɩ nɛ ɛlʋbɩnɩ mbʋ piyekaɣ nɛ pitiki-i yɔɔɔ yɔ? Nɛ ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ yɔ?

ƐBƐ YEKAƔ NƐ NABƲYƲ TAA PITIKI PƆƆLƖ YƆƆƆ?

4. Ɛbɛ yekaɣ nɛ nabʋyʋ taa pitiki Pɔɔlɩ yɔɔɔ?

⁴ Kɩwɛɛkɩm mbʋ ɛɛlaba nɛ pɩɖɛɛ yɔ. Pʋcɔ nɛ Pɔɔlɩ pɩsɩɣ Krɩstʋ tʋ lɛ, payaɣaɣ-ɩ se Sɔɔlɩ. Ɛɛlabɩ kɩwɛɛkɩm sakɩyɛ nɛ piyeba nɛ ekpiɖi pɩ-yɔɔ siŋŋ pʋwayɩ. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Alɩwaatʋ ndʋ pakʋwaɣ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ Etiyɛɛnɩ yɔ, Sɔɔlɩ kaawɛ peeɖe nɛ pɩɩkɛdɩnɩ-ɩ se pakʋ Etiyɛɛnɩ. (Tʋma 7:58; 8:1) Pɩtasɩ lɛ, Sɔɔlɩ kaanazɩ Krɩstʋ ñɩma sakɩyɛ nɛ ɛwɩlɩ-wɛ ñaŋ siŋŋ.—Tʋma 8:3; 26:​9-11.

5. Pɔɔlɩ maɣzaɣ mbʋ ɛɛlaba pʋcɔ nɛ ɛpɩsɩɣ Krɩstʋ tʋ yɔ pɩ-yɔɔ lɛ, ɛzɩma pɩlakaɣ-ɩ?

⁵ Apostoloo Pɔɔlɩ pɩsɩ Krɩstʋ tʋ lɛ, nabʋyʋ taa, ɛtɔzaɣ mbʋ ɛɛlaba nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ pɩcɛyɩɣ-ɩ. Pɩtɩla pɩnzɩ wɛɛ nɛ sɩɖɛɣ lɛ, tɔm ndʋ tɩcɛyaɣ-ɩ nɛ pɩkɩlɩɣ. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Alɩwaatʋ ndʋ ɛma Kɔrɛntɩ mba takayaɣ kajalaɣ ñɩŋga pɩnaɣ 55 taa yɔ, ɛyɔɔdaa se: «Mantɩmʋna se paya-m se apostoloo, mbʋ pʋyɔɔ yɔ manazɩ Ɛsɔ ɛgbɛyɛ.» (1 Kɔr. 15:9) Pɩlabɩ ɛzɩ pɩnzɩ 5 mbʋ yɔ pʋwayɩ lɛ, ɛma Efɛɛzɩ mba takayaɣ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Mantɩtalɩ ɛyaa kiɖeɖema tɩŋa taa cikpelu.» (Efɛz. 3:8) Ɛmawaɣ Timootee takayaɣ lɛ, ɛyɔɔdaa se: «Ðooo lɛ maakɛ Ɛsɔ yɔɔ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ yɔɔdɩyʋ nɛ ɛyaa nazɩyʋ nɛ weyi ɛɛñaŋ ɛyaa yɔ.» (1 Tim. 1:13) Maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma pɩlakaɣ Pɔɔlɩ alɩwaatʋ ndʋ ekilimaɣ agbaa yɔɔ nɛ ɛkatɩɣ mba ɛɛnazɩ-wɛ yaa mba ɛɛnazɩ-wɛ yɔ pɔ-hɔŋ taa mba yɔ.

6. Ɛbɛ ɖɔɖɔ yekaɣ nɛ pitiki Pɔɔlɩ yɔɔɔ? (Kalɩ ɖɔɖɔ pɩ-tɛɛ tɔm.)

⁶ Sɔɔyɛ naɖɩyɛ e-tomnaɣ taa. Nabʋyʋ yekaɣ nɛ Pɔɔlɩ nɩɣ siziŋ siŋŋ; ɛkpaɣ-pʋ nɛ ɛmaɣzɩnɩ ‘sɔɔyɛ naɖɩyɛ e-tomnaɣ taa.’ (2 Kɔr. 12:7) Pɔɔlɩ tɩyaa mbʋ piyekaɣ nɛ ɛnɩɣ siziŋ siŋŋ yɔ pɩ-hɩɖɛ, ɛlɛ tɔm pee wena ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ awɩlɩɣ se pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɛ kʋdɔŋ nakʋyʋ yaa kaɖɛ lɛɛɖɛ nɖɩ ɖiyekaɣ nɛ ɛnɩɣzɩɣ siŋŋ yɔ.b

7. Ɛbɛ yɔɔ pɩɩwɛ Pɔɔlɩ kaɖɛ se ɛla mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ paa ɛzɩmtaa? (Roma mba 7:​18, 19)

⁷ Ɛ-ɛjandʋ. Pɔɔlɩ lʋkaɣnɩ ɛ-ɛjandʋ. (Kalɩ Roma mba 7:​18, 19.) Paa Pɔɔlɩ kaasɔɔlaa se ɛla mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ, ɛ-ɛjandʋ taahaɣ-ɩ nʋmɔʋ se ɛla mbʋ. Ɛyɔɔdaa se ɛñakaɣ pana siŋŋ paa ɛzɩmtaa se ekizi mbʋ e-tomnaɣ hɔŋɩ-ɩ se ɛla yɔ pɩ-labʋ nɛ ɛla mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ. Paa mbʋ yɔ, Pɔɔlɩ ñaɣ pana kpem se ɛwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ. (1 Kɔr. 9:27) Maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma pɩcɛyaɣ Pɔɔlɩ kpem alɩwaatʋ ndʋ picoɖaɣ-ɩ nɛ ɛɖaɣnɩɣ labʋ lakasɩ nzɩ ɛñaɣ pana kpem nɛ ɛwa yɔ.

ƐBƐ SƖNƖ PƆƆLƖ NƐ ƐLƲBƖNƖ MBƲ PIYEKAƔ NƐ PITIKI-I YƆƆƆ YƆ?

8. Ɛbɛ Pɔɔlɩ kaalaba se pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛlʋbɩnɩ ɛ-ɛjandʋ?

⁸ Takayɩsɩ nzɩ Pɔɔlɩ mawa yɔ, sɩwɩlɩɣ se ɛmaɣzaɣ ɛzɩma fezuu kiɖeɖeu pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ Krɩstʋ mba nɛ palʋbɩnɩ tomnaɣ sɔɔlɩm nɛ pɛwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ yɔ pɩ-yɔɔ. (Roma 8:13; Gal. 5:​16, 17) Ɛyɔɔdɩ lakasɩ nɛ wɛtʋ ndʋ pɩwɛɛ se Krɩstʋ mba ikizi nɛ pɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa yɔ pɩ-tɔm kpayɩ kpayɩ. (Gal. 5:​19-21, 26) Pɩwɩlɩɣ se ɛmaɣzaɣ lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩɩwɛɛ se ɛ-maɣmaɣ ɛla yɔ tɩ-yɔɔ. Pɩtɩla ɛɛkpɛlɩkɩ Ɛsɔtɔm nɛ ɛna lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩɩwɛɛ se ɛla nɛ ɛzɩma pɩɩwɛɛ se ɛlabɩ-tʋ yɔ. Ða-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɛɖɔm lɔŋ weyi ɛtasɩ lalaa yɔ ɩ-yɔɔ.

9-10. Ɛbɛ sɩnɩ Pɔɔlɩ nɛ ɛlʋbɩnɩ mbʋ piyekaɣ nɛ pitiki-i yɔɔɔ yɔ? (Efɛɛzɩ mba 1:7) (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

⁹ Paa nabʋyʋ taa pitikaɣ Pɔɔlɩ yɔɔɔ yɔ, alɩwaatʋ sakɩyɛ taa lɛ ɛɛwɛ taa leleŋ taa. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Alɩwaatʋ ndʋ ɛnɩɣaɣ tɔm kɩbandʋ pɩlɩɩnɩ agbaa wena awɛ poliŋ taa yɔ a-yɔɔ yɔ, pɩhaɣaɣ-ɩ taa leleŋ. (2 Kɔr. 7:​6, 7) Taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩɩwɛ ɛ nɛ e-koobiya Krɩstʋ mba lalaa pɛ-hɛkʋ taa yɔ, ɖɩhaɣaɣ-ɩ taa leleŋ ɖɔɖɔ. (2 Tim. 1:4) Ɛ-taa kaawɛ leleŋ ɖɔɖɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, taabalɩyɛ kɩbanɖɛ kaawɛ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa nɛ ɛɛnawa se ɛ-tɔm kɛdɩnɩ-ɩ. (2 Tim. 1:3) Halɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ salaka taa Roma yɔ, eeseɣti e-koobiya Krɩstʋ mba se pɛwɛɛ «laŋhʋlʋmɩyɛ taa Kɩbaɣlʋ taa.» (Filp. 4:4) Ðɩkalɩɣ Pɔɔlɩ tɔm ndʋ lɛ, ɖɩnɩɣ pɩ-taa se ɛtaakaŋ ɛ-lɩmaɣza kala wena ɛkataɣ yɔ nɛ ɛ-ɛjandʋ yɔɔ paa ɛzɩmtaa. Pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se alɩwaatʋ ndʋ lɩmaɣza kɩdɛkɛda kɔŋaɣ Pɔɔlɩ ñʋʋ taa yɔ, ɛñakaɣ pana nɛ eyeki a-yɔɔ maɣzʋʋ nɛ ɛkaŋ ɛ-lɩmaɣza mbʋ pɩhaɣaɣ-ɩ taa leleŋ yɔ pɩ-yɔɔ.

¹⁰ Mbʋ ɖɔɖɔ pɩsɩɣaɣnɩ Pɔɔlɩ nɛ ɛwɛɣ taa leleŋ taa yɔ, mbʋ lɛ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ. Ɛtɔzaɣ se Yehowa sɔɔlɩ-ɩ nɛ ɛhɛyɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa ɛ-yɔɔ. (Gal. 2:20; kalɩ Efɛɛzɩ mba 1:7.) Pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛ-taa tɛ se Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ Yesu kɩlaʋ yɔɔ nɛ ɛkpaɣ ɛ-kɩwɛɛkɩm nɛ ekpeɣ-i. (Roma 7:​24, 25) Paa Pɔɔlɩ kaalabɩ kɩwɛɛkɩm nɛ pɩɖɛɛ nɛ paa ɛɛwɛnɩ ɛjandʋ yɔ ɛpɩzaa nɛ ɛla «tʋmɩyɛ kiɖeɖeye Ɛsɔ» nɛ taa leleŋ.—Ebr. 9:​12-14.

11. Ɛbɛ yɔɔ Pɔɔlɩ kɩɖaʋ kpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ?

¹¹ Ɛzɩ Pɔɔlɩ yɔ, pɩtɩla pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɛɛ lʋbʋ yɔɔ paa ɛzɩmtaa pʋcɔ nɛ ndʋ ɖɩmaɣzɩɣ, ndʋ ɖɩyɔɔdʋʋ yaa mbʋ ɖɩlakɩ yɔ pɩkɛdɩnɩ Yehowa yɔ. Pɩpɩzɩɣ piyele nɛ pitibi-ɖʋ yɔɔɔ nabʋyʋ taa. Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Elizac, ɛyɔɔdɩ ɛzɩma pɩlakɩ-ɩ yɔ pɩ-tɔm. Ɛyɔɔdaa se: «Mamaɣzɩɣ Pɔɔlɩ wɛtʋ yɔɔ lɛ, pɩkpazɩɣ-m ɖoŋ. Manaɣ se pɩtɩkɛ men-ɖeke pɩlakɩ mbʋ lɛ, pɩhɛzɩɣ ma-laŋɩyɛ. Pɩtɔzʋʋ-m se Yehowa sɩm kala wena ɛ-sɛyaa katɩɣ yɔ.» Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla nɛ ɛzɩ Pɔɔlɩ yɔ, ɖɩwɛɛnɩ ɛhʋyɛ kele kele ñɩnɖɛ nɛ ɖihiɣ taa leleŋ paa nabʋyʋ taa pitiki-ɖʋ yɔɔɔ yɔ?

ƐBƐ PƖZƖƔ PƖSƖNƖ-ÐƲ NƐ ÐƖLƲBƖNƖ MBƲ PIYEKI NƐ PITIKI-ÐƲ YƆƆƆ YƆ?

12. Ye ɖɩlakɩ fezuu taa tʋma ɖoŋ ɖoŋ yɔ, ɛzɩma pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩlʋbɩnɩ mbʋ piyeki nɛ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ yɔ?

¹² Pɩwɛɛ se ɖɩlakɩ fezuu taa tʋma ɖoŋ ɖoŋ. Ye ɖɩlakɩ fezuu taa tʋma ɖoŋ ɖoŋ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtaaka ɖa-lɩmaɣza mbʋ piyeki nɛ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ fezuu taa tʋma ana nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ mbʋ ɛyʋ lakɩ se ɛwɛɛnɩ tɔnʋʋ taa alaafɩya camɩyɛ yɔ. Ye ɖɩtɔkɩ tɔɔnaɣ camɩyɛ, ɖɩlakɩ hola aleɣya ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɖiɖou camɩyɛ yɔ, ɖɩwɛɣ alaafɩya camɩyɛ. Mbʋ ɖɔɖɔ ye ɖɩkalɩɣ Ɛsɔtɔm paa evemiye nɖɩ, ɖɩñɔɔzʋʋ kediɣzisi, ɖiwoki-si, ɖicosuu tɔm sɩ-taa nɛ ɖisusuu tɔm ɖoŋ ɖoŋ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ mbʋ piyeki nɛ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ yɔ.—Roma 12:​11, 12.

13-14. Ɛzɩma fezuu taa tʋma labʋ ɖoŋ ɖoŋ sɩnɩ koobiya nabɛyɛ?

¹³ Iyele nɛ ɖɩna John kɩɖaʋ, ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 39 lɛ ɖɔkɔtɔnaa wili-i nɛ pana se ɛwɛnɩ kansɛɛrɩ kʋdɔŋ. Kiɖe tɛɛ lɛ, sɔɔndʋ kpaɣaɣ-ɩ siŋŋ nɛ ɛnɩɣzɩɣ. Ɛpɔzaɣ ɛ-tɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ kʋdɔŋ ŋgʋ kɩkpa-m ŋgʋ mɛnkɛ evebu yem?» Alɩwaatʋ ndʋ lɛ ɛ-pɩyalʋ kaawɛnɩ pɩnzɩ 3. Ɛbɛ sɩnɩ John nɛ etiyele nɛ pitibi-i yɔɔɔ? Ɛyɔɔdaa se: «Paa pɩnɩɣaɣ-m siŋŋ yɔ, mañakaɣ pana nɛ ma nɛ mɔ-hɔʋ ɖiwoki kediɣzisi tɩŋa, ɖɩlɩɣ tɔm susuu nɛ ɖɩlakɩ hɔʋ taa Ɛsɔ sɛtʋ paa kpɩtaʋ ŋgʋ. Ðɩlakaɣ tʋma ana pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ pɩɩwɛ-ɖʋ kaɖɛ siŋŋ yɔ.» Ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: «Kaɖɛ naɖɩyɛ talɩɣ-ɖʋ lɛ, kiɖe tɛɛ lɛ pɩpɩzɩɣ nɛ pitibi-ɖʋ yɔɔɔ siŋŋ. Ɛlɛ mɛnkpɛlɩkaa se piileɖiɣ pʋcɔ nɛ ɖiɖiɣzina se Yehowa wɛɛ nɛ ɛkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ nɛ ɛsɔɔlɩ-ɖʋ siŋŋ. Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ ɖɔɖɔ ɛzɩ ɛsɩnʋʋ-m yɔ.»

¹⁴ Eliza weyi ɖɩyɔɔdɩ ɛ-tɔm nɛ pɩɖɛɛ yɔ, ɛyɔɔdaa se: «Alɩwaatʋ ndʋ payɩ mowoki kediɣzisi nɛ alɩwaatʋ ndʋ malakɩ man-tɩ yɔɔ kpɛlɩkʋʋ yɔ, pɩtɔzʋʋ-m se Yehowa welisiɣni-m nɛ ɛsɔɔlɩ-m siŋŋ. Piyeki nɛ mehikiɣ taa leleŋ.» Nolan kɛ egeetiye yɔɔ cɔnɩyʋ, ɛwɛ Afrika taa. Ɛyɔɔdɩ mbʋ pɩsɩɣnɩ ɛ nɛ ɛ-halʋ Diane yɔ pɩ-tɔm. Ɛyɔɔdaa se: «Paa piitibi-ɖʋ yɔɔɔ yɔ, ɖiwobi pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtɩmɩɣ, ɖɩkpɛlɩkɩɣ Bibl, ɖiwoki kediɣzisi nɛ ɖisusuu tɔm. Piyeba nɛ Yehowa sɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛ taa leleŋ taa paa ɛzɩmtaa. Alɩwaatʋ ndʋ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ yɔ, ɖɩñakɩ pana nɛ ɖɩtɔzʋʋ se Yehowa kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɛkaɣ-ɖʋ wazʋʋ paa ɖɩɩsɩŋ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɛkaɣ tɩŋnʋʋ nɛ ɛla mbʋ yɔ.»

15. Ɛbɛ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se ɖɩla nɛ ɖɩlʋbɩnɩ mbʋ piyeki nɛ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ yɔ?

¹⁵ Ye ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩlʋkɩnɩ mbʋ piyeki nɛ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ ɛlɛ pɩɩcɔʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se ɖɩtasɩ nabʋyʋ labʋ. Ðɩkpaɣ se ŋwɛɛ nɛ ŋnɩɣ wɩzasɩ ñe-siɣye taa. Ye ŋɖɔŋ paa evemiye nɖɩ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ. Ɛlɛ pi-ɖeke pɩɩpɩzɩɣ piyele nɛ wɩzasɩ nzɩ sɩsɩɩ tɩnaɣ. Kajalaɣ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ŋñɩnɩ nɛ ŋna mbʋ piyeba nɛ ŋnɩɣ wɩzasɩ nzɩ yɔ. Pʋwayɩ lɛ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se ŋwolo nɛ ŋna ɖɔkɔtɔ nɔɔyʋ. Mbʋ ɖɔɖɔ pɩtɩla pɩpɔzʋʋ se ŋñɩnɩ tɔm Bibl nɛ ɖɛ-ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa, nɛ halɩ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se ŋyɔɔdɩnɩ Krɩstʋ tʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋna ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlʋbɩnɩ mbʋ piyeki nɛ pitiki-ŋ yɔɔɔ yɔ. Iyele nɛ ɖɩna lɔŋ tasʋʋ lɛɛbʋ mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ yɔ.

16. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋtɩlɩ mbʋ piyeki nɛ pitiki-ŋ yɔɔɔ yɔ? (Keɣa 139:​1-4, 23, 24)

¹⁶ Pɩwɛɛ se ɖɩtɩmɩ nɛ ɖɩpɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ. Wiyaʋ Daviid kaaɖiɣzinaa se Yehowa sɩmɩ-ɩ camɩyɛ. Pʋyɔɔ ɛpɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɩ nɛ ɛtɩlɩ mbʋ piyeba nɛ ɛnɩɣzɩɣ yɔ. (Kalɩ Keɣa 139:​1-4, 23, 24.) Ña ɖɔɖɔ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋtɩlɩ mbʋ piyeki nɛ pitiki-ŋ yɔɔɔ yɔ, nɛ ŋna ɛzɩma ŋla nɛ ŋlʋbɩnɩ-pʋ yɔ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpɔzɩ ña-tɩ tɔm ndʋ tɩkɔŋ yɔ: «Ɛbɛ ɖeyi ɖeyi yeki nɛ sɔɔndʋ kpaɣ-m? Nabʋyʋ yekina nɛ manɩɣzɩɣ paa ɛzɩmtaa? Alɩwaatʋ ndʋ lɩmaɣza kɩdɛkɛda kɔŋ ma-ñʋʋ taa yɔ, mañakɩ pana se mamaɣzɩ mbʋ pɩhaɣ-m taa leleŋ yɔ pɩ-yɔɔ?»

17. Ŋŋlakɩ ña-tɩ yɔɔ kpɛlɩkʋʋ lɛ, tɔm ñʋŋ weyi pɩzɩɣ nɛ ɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋka ña-lɩmaɣza mbʋ pɩkpazɩɣ-ŋ ɖoŋ yɔ pɩ-yɔɔ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹⁷ Pɩwɛɛ se ɖɩla tɩ yɔɔ kpɛlɩkʋʋ mbʋ pɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɖa-kɩcɛyɩm yɔ. Nabʋyʋ taa, pɩwɛɣ ɖeu se ŋkpɛlɩkɩ Yehowa wɛtʋ kɩbandʋ natʋyʋ yɔɔ tɔm. Ye ŋlabɩ mbʋ yɔ, pɩkaɣ-ŋ kpazʋʋ ɖoŋ. Apostoloo Pɔɔlɩ maɣzɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ nɛ Yehowa kpaɣʋ nɛ kpeɣu yɔɔ lɛ, pɩwazɩ-ɩ siŋŋ. Ña ɖɔɖɔ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla mbʋ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa tɔm ñɩnʋʋ takayaɣ, Index des publications des Témoins de Jéhovah, nɛ tɔm ñɩnʋʋ wondu lɛɛtʋ ndʋ tɩwɛ ña-kʋnʋŋ taa yɔ nɛ ŋñɩnɩ tɔm ñʋŋ ɛzɩ Ɛsɔ pʋtɔdɩyɛ naʋ, ɛ-kpaɣʋ nɛ kpeɣu nɛ ɛ-sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ yɔɔ tɔm mbʋ yɔ. Ye ŋñɩnaa nɛ ŋlɩɩ tɔm ñʋŋ weyi ɩpɩzɩɣ nɛ ɩsɩnɩ-ŋ yɔ ɩ-yɔɔ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu se ŋñɔɔzɩ-ɩ camɩyɛ nɛ ŋsɩɩ ɖoli. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋsɩɩ-ɩ ɖenɖe ŋpɩzɩɣ nɛ ŋna-ɩ kɛlɛʋ yɔ, nɛ alɩwaatʋ ndʋ pitiki-ŋ yɔɔɔ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋɖaɣnɩ-ɩ kalʋʋ. Ñaɣ pana nɛ ŋmaɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma tɔm ndʋ ŋkalɩɣ yɔ, tɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ñɛ-wɛtʋ yɔ.—Filp. 4:8.

18. Kpɛlɩkʋʋ ɖʋtʋ ndʋ Krɩstʋ mba nabɛyɛ laba nɛ pɩsɩnɩ-wɛ?

¹⁸ Eliza weyi ɖɩyɔɔdɩ ɛ-tɔm nɛ pɩɖɛɛ yɔ, ɛlabɩ ɖʋtʋ nɛ ɛkpɛlɩkɩ Yɔɔb wezuu caɣʋ yɔɔ tɔm. Ɛyɔɔdaa se: «Mɛ-wɛtʋ nɩɣzɩnɩ Yɔɔb wɛtʋ kpem. Ɛɛkatɩ kala ɖama yɔɔ ɖama yɔɔ. Piyeba nɛ pitibi-i yɔɔ kpem. Paa ɛtaatɩlɩ mbʋ piyeba nɛ ɛkatɩɣ kala ana yɔ, ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛtaɣ Yehowa liu se ɛlɛ ɛsɩnɩ-ɩ.» (Yɔɔb 42:​1-6) Diane weyi ɛ-tɔm ɖɩɩyɔɔdaa ɖɔɖɔ nɛ pɩɖɛɛ yɔ, ɛyɔɔdaa se: «Ma nɛ ma-walʋ ɖɩlabɩ ɖʋtʋ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ takayaɣ ŋga payaɣ se Approchez-vous de Jéhovah yɔ. Ða-taa wɛ leleŋ se Yehowa wɛɛ nɛ ɛñɔɔzʋʋ-ɖʋ ɛzɩ cʋʋ mayʋ ñɔɔzʋʋ cʋʋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ picoɖi-ɖʋ yɔ, ɖɩñakɩ pana se ɖɩmaɣzɩ ɛzɩma Yehowa wɛɛ nɛ ɛñɔɔzʋʋ-ɖʋ se ɖɩpɩsɩ ɛyaa kɩbama nɛ pɩkɩlɩ yɔ pɩ-yɔɔ. Pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩñɔtʋʋnɩ Yehowa.»—Iza. 64:8.

ÐA-TAA PƖZƖƔ NƐ PƖTƐ SE YEHOWA KAƔ-ÐƲ SƖNƲƲ NƐ ƐWAZƖ-ÐƲ

19. (a) Ɛzɩma pɩpɩzɩɣ pɩlabɩ-ɖʋ nabʋyʋ taa? (b) Nɛ ɛbɛ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛmna?

¹⁹ Paa ɖɩlakɩ fezuu taa tʋma ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɖɩlakɩ ɖɔɖɔ tɩ yɔɔ kpɛlɩkʋʋ mbʋ pɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɖa-kɩcɛyɩm yɔ, pɩɩkaɣ yebu nɛ mbʋ piyeki nɛ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ yɔ pɩsɩ tɩnaɣ caɣ caɣ. Alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, pɩpɩzɩɣ nɛ pitibi-ɖʋ yɔɔɔ kpem. Paa mbʋ yɔ, Yehowa pɩzɩɣ ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖiyele maɣzʋʋ mbʋ piyeki nɛ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcaɣ ɖiɣɖiɣ. Ða-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se paa pitiki-ɖʋ yɔɔɔ kɩyakɩŋ nɩɩyɩ yɔ, kɩyakɩŋ lɛɛŋ taa lɛ ɖɩwɛɣ taa leleŋ taa nɛ ɖɩnɩɩ wezuu leleŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa nɛ ɖɩnawa se mbʋ ɖɩlakɩ ɛ-sɛtʋ taa yɔ pɩkɛdɩnɩ-ɩ.

20. Ɛbɛ ŋtɛm ña-taa se ŋlakɩ?

²⁰ Iyele nɛ ɖɩtɛ ɖa-taa se ɖiiyeki nɛ kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ, mbʋ pɩɩlabɩ ɖe-wezuu taa nɛ pɩɖɛɛ yɔ, yaa ɖɛ-tɛ mantɩtalɩ pilim wɛtʋ ɖɩɣ-ɖʋ nʋmɔʋ se ɖɩtaanɩɩ wezuu leleŋ. Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ mbʋ piyeki nɛ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ yɔ. (Keɣ. 143:10) Ðɩɖaŋ kpam se ɖɩcaɣ wezuu ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa ɖɩɩkaɣ tasʋʋ lʋbɩnʋʋ mbʋ piyeki nɛ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, nabʋyʋ ɛɛkaɣ yebu nɛ ɖɩnɩɣzɩɣ. Paa tanaŋ ŋgʋ ɖifeŋ lɛ, ɖa-taa kaɣ wɛʋ leleŋ se ɖɩsɛɣ ɖɛ-Ɛsɔ sɔɔlɩm tʋ Yehowa.