BIBLIOTÉKA NA INTERNET di Tori di Vijia
BIBLIOTÉKA NA INTERNET
di Tori di Vijia
Kabuverdianu
  • BÍBLIA
  • PUBLIKASONS
  • RUNIONS
  • g20 nunbru 1 pp. 8-13
  • Modi ki bu pode lida ku fadiga?

Ka ten vídiu na kel párti li.

Diskulpa, tevi un éru na abri vídiu.

  • Modi ki bu pode lida ku fadiga?
  • Nhos korda! — 2020
  • Subtémas
  • Mésmu asuntu
  • Tenta vive un dia di kada bês
  • Ka bu iziji dimás di bo i di otus
  • Diskubri kuzê ki sta pô-u ku fadiga
  • Tenta ser organizadu
  • Vive di un manera ikilibradu
  • Kuida di bu saúdi
  • Djobe kes kuza ki é más inportanti
  • Djobe ajuda
  • Kuida di bus nisisidadi spritual
  • Kuzê ki é fadiga?
    Nhos korda! — 2020
  • Bu sta xinti fadigadu?
    Nhos korda! — 2020
Nhos korda! — 2020
g20 nunbru 1 pp. 8-13
Un mudjer kontenti i sen fadiga na un sidadi grandi.

AJUDA PA LIDA KU FADIGA

Modi ki bu pode lida ku fadiga?

Pa bu lida midjór ku fadiga, bu meste pensa na bu saúdi, na modi ki bu ta trata otus, na bus obijetivu i kuzas ki bu ta poi na primeru lugar na bu vida. Kel-li krê fla kes kuza ki é más inportanti pa bo. Kel artigu li ta ben faze un rezumu di alguns konsedju ki pode djuda-u lida ku fadiga di midjór manera i talvês ti pô-l ta fika más poku.

Tenta vive un dia di kada bês

Un mudjer kontenti i sen fadiga na un sidadi grandi.

‘Nunka ka nhos fika preokupadu dimás ku kuzas di kel otu dia, pamodi kel otu dia ta ten ses kuza pa preokupa ku el.’ — MATEUS 6:34.

Kuzê ki kel-li krê fla: Preokupason ta faze párti di nos vida. Má, ka bu poi kes preokupason di manhan riba di kes di oji. Tenta vive un dia di kada bês.

  • Fadiga pode pô-u ta fika preokupadu dimás. Nton tenta faze asi: Primeru, seta ma bu ka ta pode ivita tudu tipu di fadiga. Preokupa ku kuzas ki bu ka ta pode kontrola ta pô-u ta fika más fadigadu. Sugundu, lenbra ma txeu bês kes kuza ki bu ta preokupa ku es pode nen ka kontise.

Ka bu iziji dimás di bo i di otus

‘Kel sabedoria ki ta ben di riba é ikilibradu’. — TIAGO 3:17.

Kuzê ki kel-li krê fla: Ka bu spéra ma tudu kuza ten ki ser perfetu. Ka bu iziji txeu di bu kabésa nen di otus algen.

  • Ser umildi i ikilibradu na kuzas ki bu ta spéra i seta ma abo i otus algen ten limiti. Óras ki bu ta faze asi, abo i kes algen na bu vólta ta fika ménus fadigadu i ten más xansi di kuzas da dretu. Tanbê, ka bu leba kuzas asériu dimás. Si bu ri, sikrê óras ki kuzas ka kóre dretu, bu ta fika más trankilu i más animadu.

Diskubri kuzê ki sta pô-u ku fadiga

‘Ómi ki ten disirnimentu ta mante kalmu’. — PROVÉRBIOS 17:27.

Kuzê ki kel-li krê fla: Preokupason dimás, raiba i falta di paxénxa ka ta djuda-u rasusina dretu, nton tenta fika kalmu.

  • Tenta diskubri kuzê ki sta pô-u ku fadiga i presta atenson na modi ki bu ta reaji. Pur izénplu, óras ki bu sta ta xinti fadigadu presta atenson na bus pensamentu, sentimentus i konportamentu. Talvês bu pode ti skrebe-s. Óras ki bu ta fika sienti na modi ki bu ta reaji, bu ta konsigi lida ku fadiga más midjór. Tanbê, pensa na modi ki bu pode kaba ku kuzas ki ta pô-u fika fadigadu. Si bu ka konsigi kaba ku es, djobe manera ki es ta afeta-u más poku. Talvês bu pode organiza bu ténpu midjór i tanbê kuzas ki bu ten pa faze.

  • Tenta odja kuzas di otu manera. Kuzas ki ta fadiga-u pode ka fadiga otus algen. Kel-li ta dipende di manera ki bu ta odja kuzas. Odja três sujiston:

    1. Ka bu pensa lógu ma un algen sta ta faze un kuza ku maldadi. Pur izénplu, si un algen pasa bu frenti na fila i bu atxa ma el faze-l pamodi el é mal idukadu bu pode fika xatiadu. É midjór pensa ma talvês el faze-l sen da kónta. I bu pode sta sértu!

    2. Odja kuzas di manera puzitivu. Pode ser ki bu ten ki fika txeu ténpu ta spéra na un klínika ô na un aeroportu. Si bu uza kel ténpu pa lé, pa adianta algun trabadju ô pa djobe bus email, bu ta fika ménus fadigadu.

    3. Pensa na tudu kuza ki sta nvolvidu. Pergunta bu kabésa: ‘Manhan ô otu simana, inda el ta ser un prubléma difísil di rezolve?’ Prende odja diferénsa entri prublémas grandi i prublémas pikinoti.

Tenta ser organizadu

Un mudjer ku telemóvel na mô ta uza un aplikativu ki ta faze planu pa kada dia.

‘Pa tudu kuza fazedu dretu i na órdi.’ — 1 CORÍNTIOS 14:40.

Kuzê ki kel-li krê fla: Tenta mante bu vida organizadu.

  • Nu gosta pa nos vida sta organizadu. Dexa kuzas di faze pa dipôs ka ta djuda-u ten kuzas organizadu i el ta poi kuzas ta djunta. Kel-li ta pô-u xinti fadigadu. Pamodi ki bu ka ta tenta faze kes dôs kuza li?

    1. Faze un prugrama ki bu ta konsigi kunpri i sforsa pa kunpri-l.

    2. Tenta diskubri i koriji kalker atitudi ki ta pô-u ta dexa kuzas di faze pa dipôs.

Vive di un manera ikilibradu

‘É midjór ten un mô xeiu di diskansu di ki ten dôs mô xeiu di trabadju duru i ta kóre tras di béntu.’ — ECLESIASTES 4:6.

Kuzê ki kel-li krê fla: Kes algen ki é visiadu na trabadju ka ta xinti kes bon rezultadu di ses ‘dôs mô xeiu di trabadju duru’. Es pode ka ten ténpu ô sta kansadu dimás pa pruveta di rezultadu di ses trabadju.

  • Nkara trabadju i dinheru di manera ikilibradu. Ten más dinheru ka krê fla ma bu ta ser más filís ô ma bu ta xinti fadiga más poku. Na verdadi, pode ser diferenti. Eclesiastes 5:12 ta fla: ‘Fartura di riku ka ta dexa-l durmi’. Nton, vive ku kel ki bu ten.

  • Tra ténpu pa diskansa. Bu ta fika ku ménus fadiga óras ki bu ta faze kuzas ki bu gosta. Má, diverson ki ta poi algen ta fika paradu, sima odja tilivizon, pode ka djuda-u lida ku fadiga.

  • Uza tekinolojia di un manera ikilibradu. Ivita fika sénpri ta djobe email, mensájen ô redi sosial. Si é ka un kuza ki bu meste urjenti, ka bu fika ta djobe email di trabadju si bu ka sta na óra di trabadju.

Kuida di bu saúdi

Un jóven ta ri timenti el sta kóre.

‘Izersísiu fíziku ten algun vantaji.’ — 1 TIMÓTEO 4:8.

Kuzê ki kel-li krê fla: Faze izersísiu sénpri é bon pa saúdi.

  • Dizenvolve bons ábitu ki ta djuda-u ten un bon saúdi. Izersísiu fíziku pode djuda-u fika más kontenti i ta djuda bu korpu reaji midjór ku fadiga ki bu sta xinti. Kume kumida ki ten vitamina i tenta ka fika sen toma kafé, sen almusa ô djanta. Tanbê tenta diskansa dretu.

  • Ka bu djobe kes “soluson” prigozu pa fadiga sima fuma, uza dróga ô bebe dimás. Kes ábitu li ku ténpu sô ta pô-u ku más fadiga pamodi es ta kaba ku bu saúdi i ku bu dinheru.

  • Pâpia ku un dotor si fadiga sta ta toma kónta di bo. Ka bu xinti vergónha di djobe ajuda na un dotor.

    “BONDADI PODE DJUDA-U XINTI MÉNUS FADIGA”

    ‘Un ómi ki ta faze bondadi sta faze ben pa se kabésa, má un algen mau ta prujudika se kabésa.’ — PROVÉRBIOS 11:17.

    Na un livrua ki ta pâpia sobri fadiga, ten un kapítlu ki ta splika modi ki “bondadi pode djuda-u xinti ménus fadiga”. Dotor Tim Cantopher, ki é autor di kel livru, fla ma trata otus ku bondadi pode djuda algen ten bon saúdi i filisidadi. Má, un algen ki ka ta mostra bondadi ô ki é mau é ka filís, pamodi otus algen ka gosta di el ô ta ivita-l.

    Anos tanbê nu pode xinti ménus fadiga si nu trata nos kabésa ku bondadi. Pur izénplu, nu ka debe ser duru dimás ku nos kabésa ô iziji txeu dimás. Nen nu ka debe rabaxa nos kabésa. Sima Jizus Kristu fla: ‘Ama bu prósimu sima bu kabésa.’ — Marcos 12:31.

Djobe kes kuza ki é más inportanti

‘Konfirma kuzê ki é más inportanti’. — FILIPENSES 1:10.

Kuzê ki kel-li krê fla: Pensa dretu na kuzê ki é más inportanti pa bo.

  • Faze un lista di kes kuza ki bu krê faze primeru. Kel-li ta djuda-u konsentra na kes kuza ki é más inportanti. Asi bu ta pode sabe kal di kes kuza ki bu pode dexa pa dipôs, dexa pa otu algen faze ô ki ka meste nen faze más.

  • Duránti un simana, skrebe modi ki bu sta ta uza bu ténpu. Dipôs odja modi ki bu pode uza bu ténpu más midjór. Bu ta xinti ménus fadiga si bu kontrola bu ténpu midjór.

  • Tra ténpu pa bu diskansa. Mésmu ki é poku, el pode djuda-u xinti más animadu i ku ménus fadiga.

Un pai ku un mai ta pasa ténpu djuntu ku ses fidju matxu i ku ses fidju-fémia.

Djobe ajuda

‘Preokupason dimás é un karga pa korason di un ómi, má un palavra sábi ta poi korason fika kontenti.’ — PROVÉRBIOS 12:25.

Kuzê ki kel-li krê fla: Palavras ku bondadi i ki ta konsola pode djuda-u xinti midjór.

  • Pâpia ku un algen ki bu ta kunfia na el i ki pode ntende kuzê ki bu sta xinti. El pode djuda-u odja kuzas di otu manera ô ti atxa un soluson ki bu ka pensaba na el. Basta bu pâpia ku un algen bu ta xinti más midjór.

  • Pidi ajuda. Bu pode dexa otu algen faze algun kuza ki bu tene pa faze ô pidi un algen pa djuda-u faze bu trabadju?

  • Si un koléga di trabadju sta ta pô-u xinti fadigadu, pensa na modi ki bu pode midjora kel situason. Pur izénplu, bu pode splika-l ku jetu i bondadi modi ki bu sta xinti. (Provérbios 17:27 ) Si kel-li ka da sértu, talvês é midjór pasa ménus ténpu ku el.

Kuida di bus nisisidadi spritual

Un ómi di nogósiu ta faze orason na se lugar di trabadju.

‘Filís é kes ki ten konsénsia ma es ten nisisidadi spritual.’ — MATEUS 5:3.

Kuzê ki kel-li krê fla: Nu ka meste sô ropa, kumida i un lugar pa mora. Nu ten nisisidadi spritual. Pa nu ser filís, nu meste seta ma nu ten kel nisisidadi li i kuida di el.

  • Faze orason pode djuda-u. Deus ta konvida-u pa bu ‘bota tudu bus preokupason riba di el, pamodi el ta kuida di bo’. (1 Pedro 5:7 ) Faze orason i pensa na kuzas ki ta nkoraja pode djuda-u ten pas déntu bo. — Filipenses 4:6, 7.

  • Lé kuzas ki ta djuda-u bira más amigu di Deus. Konsedjus na kel revista li tradu di Bíblia, kel livru ki skrebedu pa djuda-nu kuida di nos nisisidadi spritual. Tanbê el ta djuda-nu ten ‘sabedoria i kapasidadi di pensa’. (Provérbios 3:21 ) Pamodi ki bu ka ta poi méta pa lé Bíblia? Livru di Provérbios pode ser un bon livru pa kumesa lé.

PÚRDUA TA DJUDA TXEU

‘Ntendimentu di un ómi ta pô-l ka ta xatia faxi, i é un kuza bunitu di se párti dexa un ofénsa pasa.’ — PROVÉRBIOS 19:11.

Na un revista sobri pisikolojia,b dotor Loren Toussaint splika ma “fadiga ta prujudika [saúdi] i ma púrdua ta proteje saúdi.” Tanbê el fla ma si bu púrdua un algen bu ta tra kes sentimentu negativu i bu pode kria sentimentus puzitivu sobri kel algen ki magua-u. Asi ta fika más fásil trata kel algen ku bondadi. Dotor Loren Toussaint ta atxa ma púrdua “pode poi duénsas ki ten aver ku fadiga ta fika más poku”.

a Téma di livru é Overcoming Stress.

b Téma di revista é Journal of Health Psychology.

    Publikasons na kabuverdianu (1993 ti 2025)
    Sai di bu kónta
    Entra ku bu kónta
    • Kabuverdianu
    • Manda pa otu algen
    • Konfigurasons
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Régras di uzu
    • Régras di privasidadi
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Entra ku bu kónta
    Manda pa otu algen