KUZAS STA BIRA KARU — KUZÊ KI NU PODE FAZE?

Uza bu dinheru dretu

Nos tudu nu ta sufri óras ki présu di kuzas subi. Má ka bu atxa ma bu sta sen ajuda. Ten alguns kuza ki bu pode faze pa midjora bu situason.

PAMODI KI KEL-LI É INPORTANTI?

Bu pode ten más prubléma ku dinheru si bu ka sforsa pa bu uza bu dinheru dretu. Sikrê bu ka ten txeu dinheru, ten alguns kuza ki bu pode faze pa midjora bu situason.

KUZÊ KI BU PODE FAZE?

Vive ku kel ki bu ten. Óras ki bu ta faze si, bu ta xinti más trankuilu i priparadu pa lida ku dispézas ki bu ka staba ta spera.

Pa djuda-u vive ku kel ki bu ten, faze un planu di kantu ki bu ta ganha i di kantu ki bu meste gasta. Kel-li ta djuda-u ka gasta más dinheru di ki kel ki bu ten. Óras ki bu ta faze bu planu, djobe dretu si bu sta ta gasta dinheru ku kuzas ki bu meste mê. Dipôs, faze bu midjór pa bu sigi bu planu i muda-l óras ki bu saláriu ô présu di kuzas muda. Si bo é kazadu, toma kes disizon li djuntu ku bu maridu ô bu mudjer.

Tenta faze kel-li: Óras ki bu ta faze kónpra envês di bu paga ku karton, paga ku dinheru si bu ta pode. Alguns algen da kónta ma paga di kel manera li ta djuda-s kontrola ses dinheru midjór i es ta konsigi ivita dívidas. Tanbê, tra ténpu pa bu odja modi ki bu kónta na banku sta. Bu ta fika ménus preokupadu óras ki bu sabe kantu dinheru ki bu ten.

Pode ser difísil ka gasta txeu dinheru. Má si bu faze un bon planu, kel-li pode djuda-u. Tanbê, bu pode fika ménus preokupadu ku dinheru.

“Djobe kantu ki el ta kusta”.— Lukas 14:28.

Sforsa pa bu kontinua na bu trabadju. Ki kuzas ki bu pode faze pa bu kontinua na bu trabadju? Pur izénplu: txiga na óra. Ten un atitudi puzitivu sobri bu trabadju. Sta prontu pa djuda i trabadja duru. Mostra ruspetu. Sigi régras i tenta midjora bus kapasidadi.

Ivita gasta dinheru. Pensa na kel pergunta li: ‘N ta gasta txeu dinheru na kuzas ki N ka meste ô na kuzas ki é ka bon pa mi?’ Pur izénplu, txeu algen ta gasta ses dinheru ki es ta ganha kansadu na dróga, jogus, sigaru ô bebida. Kes kuza li pode prujudika ses saúdi i pô-s ta perde ses trabadju.

‘Filís é kel ómi ki atxa sabedoria. Ganha sabedoria é midjór di ki ganha prata’.— Provérbios 3:13, 14.

Guarda dinheru pa un imerjénsia. Guarda algun dinheru pa kuzas ki bu ka sta ta spera ô pa un imerjénsia. Kel dinheru li ta ben djuda-u ka fika txeu preokupadu si bo ô un algen di bu família duense, perde trabadju ô kontise algun kuza ki bu ka staba ta spera.

‘Ténpu i kuzas ki algen ka sta spera ta kontise ku tudu nos.’ — Eclesiastes 9:11.

Sujistons ki pode djuda-u guarda dinheru

Pripara kumida na kaza.

Bu pode gasta txeu dinheru si bu ta kume txeu bês na restoranti ô kunpra kumida prontu i bebida. Enbóra bu meste ténpu i sforsu pa bu pripara kumida na kaza, faze kel-li pode popa-u txeu dinheru. Tanbê bu ta konsigi kontrola midjór si kes kumida ki bu sta ta kume é bon pa saúdi.

Pensa ku kuidadu sobri kuzas ki bu meste kunpra.

Faze un lista di kónpra i kunpra sô kuzê ki sta na el. Ka bu kunpra kuzas ki bu ka tene na planu.
Kunpra un kuza na kuantidadi más txeu si asi el ta fika más baratu. Ten serteza ma bu ta konsigi guarda kes kumida ki ta straga faxi.
Kunpra kuzas más baratu si es é di bon kualidadi.
Kunpra kuzas na internet. Kel-li pode djuda-u atxa kuzas ku bon présu, ivita kunpra kuzas ki bu ka tinha na planu i bu ta konsigi kontrola midjór kantu ki bu sta ta gasta. Si undi ki bu ta mora, bu ta konsigi faze kónpras na internet kel-li pode djuda-u.
Djobe si ten kuzas ki ten diskontu. Konpara présu i kel-li ta inklui kantu lus ku agu kada kuza ta ba gasta.

Pensa antis di kunpra kes últimu lansamentu.

Kes inpréza ki ta faze telemóvel i otus produtu ta sta sénpri ta lansa modelus novu pa es pode ganha dinheru. Pur isu, para i faze kel pergunta li: ‘Kel últimu modelu ta ben djuda-m própi? N meste di el gósi li? I si N meste kunpra un aparelhu iletróniku, N meste di kel últimu modelu própi?’

Konpo kuzas i uza-s otu bês.

Kuida di kuzas sima bu jilera i bu fogon i si ta fika baratu konpo-s óras ki es straga. Tanbê, bu pode popa dinheru si bu kunpra kuzas uzadu.

Faze bu órta.

Bu ta pode ranja un lugar pa bu faze bu órta? Si bu faze si, bu ta kunpra ménus kuza na lója i bu ta konsigi planta kuzas ki ta da pa bu troka, pa bu bende ô pa bu da otus algen.

‘Planus di un algen ki ta sforsa, di serteza ta ten bons rezultadu’. — Provérbios 21:5.

“Mi ku nha mudjer, nu ta djobe présu di kuzas ki nu ta kunpra na dia-dia i nu ta toma kuidadu ku kantu dinheru ki nu sta ta uza na nos karton di kréditu.”— Miles, Inglatéra.

“Mi ku nha mudjer i nhas fidju, sénpri nu ta faze un lista di kuzas ki nu meste antis di nu ba faze kónpra.”— Jeremy, Mérka.

“Mi ku nha família, sénpri nu ta djobe si nu tene dinheru pa nu paga kuzê ki nu sta kunpra i nu ta guarda dinheru pa kuzas ki nu ka sta spera ki pode kontise.”— Yael, Israel.

“Mi ku nha mudjer, nu ta inxina nos fidjus konpo kuzas ki straga envês di kunpra kuzas novu. Kel-li ta inklui nos karu i kuzas ki nu ten na kaza. Tanbê, nu ta ivita kunpra kes últimu modelu.”— Jeffrey, Mérka.

“N ta planta nhas própi verdura i N ta kria galinha. Pur isu, N ten ménus dispéza. Ti N ta da otus algen alguns verdura.”— Hono, Mianmar.

Un mudjer sta ta panha alguns verdura di se órta.