Bansungi Mesobaka
KYESE ya inki mutindu yau zolaka kuvanda na kuzinga na Izraele ya ntama na nsi ya luyalu ya nkembo ya Ntotila ya kwikama Salomo! Yau kuvandaka nsungi ya ngemba, ya kimvwama, mpi ya kyese. Ntangu yonso ya Salomo kusimbaka lusambu ya kyeleka, Yehowa kusakumunaka kikanda mingi kibeni. Na Ntotila Salomo, Nzambi kupesaka kaka kimvwama ya mingi mpamba ve, kansi yandi kupesaka yandi mpi “ntima ya mayele ti mbakisa” sambu Salomo kuyala na lunungu ti zola. (1 Bantotila 3:12, NW) Biblia ketuba nde: “Bantotila yonso ya nsi-ntoto . . . vandaka kwisa kuwa mayele yina Nzambi pesaka yandi.”—2 Bansangu 9:22, 23.
Na bantu ya nsi, Yehowa kupesaka lutaninu, ngemba, mpi bima ya mbote mingi. Ndinga ya Nzambi ketuba nde: “Bantu ya Yuda ti Izraele kumaka mingi mpenza bonso bambuma ya zelo na lweka ya masa, bo vandaka kumona kiese na luzingu na bo.” Na sansa ya kyeleka ti na sansa ya kifwani, bantu “vandaka kuzinga na ngemba . . . konso muntu ti kilanga na yandi ya vinu ti ya bafige [na bilumbu ya Salomo yonso, NW].”—1 Bantotila 4:20; 5:5.
Bansungi mesobaka. Luzingu bubu yai kele ya kuswaswana ngolo ti bilumbu ya kyese yina ya ntangu ya ntama. Na nsobana ti nsungi ya Salomo, dyambu ya ngolo bubu yai kele bunsukami. Ata na bansi ya kimvwama, bunsukami kele. Mu mbandu, yau kuvanda na Etats Unis to na Kimvuka ya Bansi ya Mputu, kiteso ya bantu 15 na kati ya nkama kezingaka na bunsukami, mutindu ketuba United Nations Development Program (ngidika sambu na kutoma ya Etats Unis).
Na yina metadila dyambu yango na kimvuka, The State of the World’s Children 1994 (nkadilu ya bana na nza), lapolo mosi ya UNICEF [United Nations Children’s Fund (Mbongo ya Etats Unis Sambu na Bana)], kutendulaka nde muntu mosi na kati ya tanu na nza ya mvimba, kezingaka na bunsukami ya kyeleka kibeni, na kuyikaka nde luzingu ya bansukami mingi ya nza kele na “kukumaka mpasi kuluta, mpi ya kukonda kivuvu.”
Na bansi ya nkaka, bantalu ya bima ya kemata na zulu kibeni kekwisa kuyika bampasi ya bansukami. Nkento mosi na nsi mosi ya Afrika kutubaka nde: “Nge tamona kima mosi na zandu ye nge kutuba nde, ‘Oye, kinga mono kwenda na nzo, mono baka mbongo ye mono kwisa kusumba yau.’ Nge takwisa kuvutuka ngunga mosi na nima kaka sambu bau kusonga nge nde mpila ya kusumba yau kele ve, ntalu mebika kumata. Inki muntu lenda kusala? Yau kepesa kibeni boma mingi.”
Na nsi yina nkento ya nkaka ketuba nde: ‘Sambu na kuzinga, beto kevilaka bima ya nkaka ya mfunu, ntangu yai beto kekudiyangisaka kaka na kusosa mutindu ya kuzwa kima ya kudya.’
Na kutadila dibanza ya États Unis, makwisa kepesa mawa mingi. Mu mbandu, UNICEF kemonisa nde kana mvwandilu ya bantu ya ntangu yai kefula, kiteso ya bansukami na nza ya mvimba tafokulama mbala iya, “na nsungi mosi mpamba ya luzingu ya muntu.”
Kansi, ata mvwandilu ya bantu na dyambu ya mbongo mpi ya kimuntu kefula na kubeba, bansadi ya Nzambi kele ti bikuma ya kukinga malanda ya mbote na makwisa. Ata bau kezinga ti bayina kekingaka malanda ya kuluta mbi na makwisa, bansadi ya Nzambi kekingaka makwisa ti kyese mpi kundima. Disolo ya kelanda tamonisa sambu na inki bikuma.