Kusadila Pula

NGINDU ya kusadila pula sambu na kusala disolo kepesaka bantu mingi boma. Bo kekudiwaka mbote mingi kana mambu yonso ya bo tatuba kele ya kusonika na papie to kana bo simba yo na ntu.

Kansi, na kutuba ya mbote, beto yonso ketubaka konso kilumbu kukonda maniskri. Beto kesalaka yo na masolo ti bantu ya dibuta na beto mpi banduku, ntangu beto kesalaka kisalu ya bilanga, mpi ntangu beto kesalaka kisambu (yo vanda na kinsweki to sambu na kimvuka ya bantu).

Ntangu nge kesala disolo mosi, inki kevandaka mambote ya maniskri to ya pula? Ata kutanga maniskri yina bo yidikaka na ntwala lenda sadisa nge na kutuba mambu ti sikisiki yonso mpi na kupona bangogo ya nge tasadila, yo kesadisaka ve na kusimba ntima. Na nima ya kutanga ndambu ya bansa, mbala mingi nge tasadila vitesi mpi mutindu ya kusoba ndinga yina kevandaka ya kuswaswana ti mutindu nge ketubaka konso kilumbu. Kana nge ketula dikebi mingi na banoti na nge kuluta na bawi na nge, bantu mingi lenda widikila nge ve ti dikebi yina bo zolaka kuvanda na yo kana bo zabaka nde nge keyindula bo mpi nge kesala na mpila nde malongi kuwakana ti luzingu na bo. Sambu disolo na nge kupusa bantu na kusala mambu ya nge ketuba, yo kele mbote mingi na kusala disolo yango kukonda kutalatala banoti.

Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi kele ti lukanu ya kusadisa beto na luzingu ya konso kilumbu. Kana beto kutana ti banduku, beto kebakaka ve kitini ya papie mpi kutangila bo bangindu na beto sambu bangogo kuvanda ya mbote. Beto kenataka ve maniskri mosi na kisalu ya bilanga yina beto tatanga sambu beto kewa boma nde beto lenda vila bangindu yankaka ya beto kezola kuzabisa bantu. Kana nge kesala nsonga yina kemonisa mutindu ya kuta kimbangi na nzo-nkanda, meka kutuba mutindu nge ketubaka konso kilumbu. Kana nge kudibongisa mbote, nge tamona nde pula, yo vanda ya mabanza to ya kusonika, takuka kuyibusa nge bangindu ya mfunu ya nge kezola kutubila. Kansi nki mutindu nge lenda yedisa kikalulu ya kukonda boma yina nge kele na yo mfunu sambu na kusadila pula mosi?

Yidika Bangindu na Nge. Sambu na kusadila pula ntangu nge ketuba, nge fwete yidika bangindu na nge. Kuyidika bangindu ketendula ve kupona bangogo yina nge kekana na kusadila. Yo ketendula kaka nde nge fwete yindula na ntwala ya kutuba.

Na luzingu ya konso kilumbu, muntu yina ketubaka nswalu kukonda kuyindula lenda tuba dyambu mosi, kansi na nima yandi bokuta nde sambu na nki mu tubaka yo. Muntu yankaka lenda tuba kukonda kikuma, mpi kusoba bangindu kisakasaka. Beto lenda nunga bifu yai zole na mutindu mosi ya mbote kana beto kepema sambu na kuyindula pula mosi ya pete na mabanza na ntwala ya kuyantika kutuba. Ntetentete kuvila ve lukanu yina nge kele na yo na mabanza, na nima pona mambu yina nge fwete sala sambu na kulungisa lukanu yango, mpi yantika kutuba.

Keti nge kekudibongisa sambu na kubasika na kisalu ya bilanga? Kubaka kaka ve ntangu ya kubongisa sakoshi na nge ya kisalu ya kusamuna, kansi bongisa mpi bangindu na nge. Kana nge pona na kusadila nsonga mosi yina kele na Kisalu na Beto ya Kimfumu, tanga yo mbala mingi sambu na kubakisa pwelele bangindu ya mfunu na mabanza. Tuba bangindu ya mfunu ya nsonga yango na nsa mosi to zole ya nkufi. Yidika bangogo na yo sambu yo wakana ti kimuntu na nge mpi mambu ya teritware na nge. Yo tavanda mbote kana nge kele ti pula ya mabanza. Pula yina lenda vanda ti nki mambu? (1) Na bangogo ya luyantiku, nge lenda tuba kima mosi yina kepesaka bantu mingi na bwala na beno mpasi na ntima. Lomba muntu ya nge kesolula ti yandi na kupesa ngindu na yandi. (2) Vanda ti ngindu mosi ya sikisiki yina nge lenda songa yandi sambu na dyambu yina, nge lenda pona mpi verse mosi to zole yina kemonisa mambu yina Nzambi mesila sambu na kulembika mpasi yango. Kana bo bikila nge nzila ya kutuba, monisa nde Yehowa tasala dyambu yai na nzila ya Kimfumu na yandi, luyalu na yandi ya zulu. (3) Syamisa muntu yango na kusala kima mosi na kuwakana ti mambu ya beno mesolula. Nge lenda pesa yandi mukanda mpi/to kuyula yandi kana yandi tazola nde nge longuka Biblia ti yandi mpi beno sala bangidika ya sikisiki sambu na kulanda disolo.

Pula ya nge tavanda na yo mfunu sambu na nsonga ya mutindu yai kele pula ya mabanza. Kana nge kezola kutala pula ya kusonika na ntwala ya kusolula ti muntu ya ntete, pula yango lenda vanda ti bangogo fyoti ya nge tasadila na luyantiku, verse mosi to zole, mpi mambu fyoti ya nge tatuba na nsuka ya disolo. Kuyidika mpi kusadila pula ya mutindu yai tasala nde beto tuba ve mambu ya kisakasaka, yo tasadisa beto na kulonga nsangu mosi ya pwelele yina bantu tayibuka kukonda mpasi.

Kana muntu mosi kuyula ngyufula to kubasisa ntembe na teritware na nge, yo lenda vanda mbote na kusala bansosa na dyambu yango. Mbala mingi, nge tavanda ti mfunu ya bangindu zole to tatu ya mfunu ti baverse yina kesimba bangindu yango. Kamukanda “Inki Mutindu Nge Lenda Kuyantika mpi Kulanda Masolo ya Biblia” to tubantu-dyambu yina kele ya kusonika na bisono ya ndombe na mukanda Comment raisonner à partir des Écritures lenda pesa nge pula yina nge kele na yo kibeni mfunu. Nge lenda zwa dyambu mosi ya mbote na mukanda yankaka yina nge kezola kuyika. Sala pula mosi ya nkufi ya kusonika, kangisa fotokopi ya dyambu yina na pula yango, mpi tula yo na mikanda na nge ya kisalu ya bilanga. Kana muwi kuyula ngyufula to kubasisa ntembe, songa yandi nde nge kele na kyese ya kusadila dibaku yina sambu na kupesa kikuma ya mambu yina nge kekwikilaka. (1 Pie. 3:15) Sadila pula na nge sambu na kupesa mvutu.

Ntangu nge kesala kisambu sambu na dibuta na nge, sambu na kimvuka mosi ya kulonguka ya mukanda, to sambu na dibundu, yo kele mpi mbote na kuyidika mabanza na nge. Kana beto tadila mambu yina Luka 11:2-4 ketuba, Yezu kupesaka balongoki na yandi pula mosi ya pete sambu na kusala bisambu ya mbote. Na kilumbu bo tumbikaka tempelo na Yeruzalemi, Salomo kusalaka kisambu ya nda. Yo kele pwelele nde yandi yindulaka na ntwala mambu yina yandi tubaka. Yandi tubilaka ntete Yehowa ti lusilu na yandi na Davidi; na nima yandi tubilaka tempelo; mpi na nsuka, yandi tubilaka mambu ya sikisiki mpi kimvuka mosimosi ya bantu. (1 Nto. 8:22-53) Bambandu yai lenda sadisa beto.

Sala nde Pula ya Disolo na Nge Kuvanda Pete. Keti nge tasadila pula na nge ntangu nge kesala diskure? Yo tavanda ti bangindu ikwa?

Kuvila ve nde pula kevandaka ti lukanu ya kusadisa nge na kuyibuka bangindu. Nge lenda mona nde yo kele mbote na kusonika ndambu ya bansa ya nge tasadila na bangogo ya luyantiku. Kansi na nima ya kusonika bansa yina, tula mabanza na nge na bangindu, kansi na bangogo ve. Kana nge sonika bangindu yina, yo kele mbote na kusadila bansa ya nkufi. Ndambu ya bangindu ya mfunu yina nge kekana na kusadila fwete monana pwelele na pula na nge. Nge lenda lungisa lukanu yai kana nge sonika yo na bisono ya nene, kana nge tenda bikokila na nsi ya bangindu yango, to kana nge tula yo kulere. Na nsi ya konso ngindu ya mfunu, sonika bangindu yina nge tasadila ntangu nge tatendula ngindu yango. Kusonika ve mambu ya baverse yina nge tatanga. Mbala mingi, yo kevandaka mbote na kutanga verse na Biblia. Sonika mpi bambandu yina nge kezola kusadila. Kana yo tavanda mbote, nge lenda kotisa mpi mambu ya mfunu yina bantu ya inza mesonikaka sambu na dyambu yango. Mambu ya nge kesonika fwete vanda pwelele kibeni sambu yo sadisa nge na kutuba mambu ya sikisiki. Kana mambu yina kele na pula kele pwelele, nge tasadila yo kukonda mpasi.

Bantu mingi kesadilaka bapula yina kevandaka kaka ti mambu ya mfunu. Pula yango lenda vanda ti bangogo fyoti ya mfunu, baverse yina mutubi tatuba na ntu, mpi bifwanisu yina tasadisa yandi na kuyibuka bangindu. Ti mambu yai ya pete, mutubi takuka kusala disolo na yandi na ndonga mpi mutindu yandi ketubaka. Yo yai lukanu ya dilongi yai.

Na balutiti 39 tii na 42 ya mukanda yai, nge takuta disolo yina ketuba nde “Mutindu ya Kusala Pula.” Yo tasadisa nge mingi kibeni kana nge tanga dilongi yina na ntangu nge kesala dilongi yai, “Kusadila Pula.”

Mutindu ya Kusadila Pula. Ntangu yai lukanu na nge fwete vanda kaka ve ya kuyidika pula ya diskure na nge. Kansi, lukanu na nge fwete vanda ya kusadila pula yango mbote.

Dyambu ya ntete ya kusala ntangu nge kesadila pula na nge kele kuvutukila disolo na nge na mabanza. Tanga ntu-dyambu, tanga konso ngindu ya mfunu, mpi tala kuwakana yina kele na kati ya konso ngindu ya mfunu mpi ntu-dyambu. Sonika ntangu yina nge talutisa na konso ngindu ya mfunu. Vutuka na luyantiku mpi tala ngindu ya mfunu ya ntete. Tala bangindu, baverse, bingana, mpi bambandu ya nge kekana kusadila sambu na kutendula ngindu yina ya mfunu. Vutukila malongi yango mbala mingi tii kuna kitini yina ya diskure na nge takuma pwelele na mabanza na nge. Sala mutindu mosi sambu na bangindu ya mfunu yina yankaka. Kana yo kele mfunu, tala mambu yina nge lenda katula sambu nge manisa diskure na ntangu ya kufwana. Na nsuka, vutukila diskure ya mvimba. Tula mabanza na nge na bangindu, kansi na bangogo ve. Kukanga ve diskure na ntu.

Ntangu nge kesala diskure, nge fwete sala ngolo na kutalaka bawi na nge. Na nima ya kutanga verse mosi, mbala mingi nge takuka kuyindula ti muwi mambu ya yo ketuba na kusadilaka Biblia na nge kukonda kutala banoti. Mutindu mosi mpi, kana nge sadila kingana, tuba yo mutindu nge zolaka kutela yo banduku na nge na kisika ya kutanga yo. Ntangu nge kesala disolo na nge, kutalaka ve banoti na nge na ntwala ya kutuba konso nsa. Kana mambu ya nge ketuba kekatuka na ntima, nge takuka mpi kusimba bantima ya bantu yina kewidikila nge.

Kana nge yikana na kutuba na nsadisa ya pula, yo ketendula nde nge mesala kitambi mosi ya nene sambu na kukuma mutubi ya mbote yina ketubaka na ntwala ya bantu.