Mutindu ya Kulonga Kansansa na Nge
“KANSANSA ya mpembe kepesaka mpongi.” Kingana yai ya ntama ketendula dyambu mosi ya mfunu: Kana beto mewila kansansa na beto, beto tavanda na ngemba mpi bumosi ya ntima.
Kansi, bantu yonso ve kezolaka kuwila yau. Adolf Hitler tubaka nde kisalu na yandi vandaka kukatula bantu na kimpika ya ngindu ya bau kebingaka nde kansansa. Luyalu na yandi ya mbi kemonisa mutindu bantu takuma nku mingi kana bau melosa kansansa na bau. Kansi, bantu mingi bubu yai kele nku kiteso mosi—bau kelala bantu na kingolongolo mpi kefwa bau nkatu kuwa mpasi na ntima. Bamingi ya keyalumuna mambu yai kele bana ya fyoti mpenza. Mukanda mosi ya longukaka dyambu yango vandaka na ntu-dyambu yai: Bana ya Kukonda Kansansa.
Bantu mingi kebakaka ve ata fyoti ngindu ya kufwa muntu kilumbu mosi, kansi bau kewaka mpasi ve ata fyoti na kusala mansoni, kukusa to kuyiba. Bikalulu ya mbote kele na kumana na ntoto ya mvimba. Na kutubilaka apostazi ya nene na lusambu ya kyeleka, ntumwa Polo sonikaka nde Bakristu yankaka tabwa na bupusi ya inza mpi “mabanza na bo na ntima [“kansansa na bau,” NW]” takuma ya “kufwa bonso nde bo me zikisaka yo na kibende ya tiya.” (1 Timoteo 4:2) Mimekamu ya mbebisa kele mpi mingi kibeni na “bilumbu ya nsuka” yai. (2 Timoteo 3:1) Yau yina, Bakristu fwete sala ngolo yonso sambu na kutanina kansansa na bau. Beto lenda sala mambu yai na kulongaka mpi na kuyedisaka yau.
Mabanza, Ntima, ti Kansansa na Nge
Ntumwa Polo tubaka nde: “Mambu ya mono ke tuba, yo kele ya kieleka; mono kele muntu ya Kristo, mono ke tubaka luvunu ve. Ntima [“kansansa,” NW] na mono yina ya Mpeve ya Nzambi ke yalaka, yo ke tubila mono mpi [kitemwe] nde mono ke tuba luvunu ve.” (Roma 9:1) Na yau, kansansa lenda vanda mpi temwe. Yau lenda fimpa bikalulu ya muntu mpi kundima yau to kubuya yau. Ngindu na beto ya kuzaba mambu ya mbi ti ya mbote kele Ngangi na beto muntu tulaka yau na kati na beto. Kansi, beto lenda yidika kansansa na beto mpi kulonga yau. Inki mutindu? Na kulongukaka nzayilu ya kyeleka na Ndinga ya Nzambi. Ntumwa Polo ketuba nde: “Beno pesa Nzambi nzila na kubalula mabanza na beno sambu beno kukuma mutindu ya nkaka mpenza. Ebuna beno ta zaba mambu yai ya Nzambi ke zolaka: mambu yina kele ya mbote, mambu yina ke pesaka yandi kiese, mambu yina ke na kifu ve.” (Roma 12:2) Kana nge mekuna bangindu ya Nzambi na mabanza na nge, kansansa na nge tabanda kusala na kulandaka mutindu ya bunzambi.
Bambangi ya Yehowa mesadisaka bantu mingi na ‘kulonguka na kuzaba Yehowa Nzambi ti Yezu Kristu.’ (Yoane 17:3, NW) Na ngidika na bau ya kulonguka Biblia ya ofele, bau kelongaka bantu ya ntima ya masonga bansiku ya Yehowa na yina metala kuvukisa nitu, malafu ya ngolo, makwela, bisalu ya mumbongo ti mambu yankaka mingi.a (Bingana 11:1; Marko 10:6-12; 1 Korinto 6:9, 10; Efezo 5:28-33) Kulonguka “nzayilu ya kyeleka” yai kele kitambi ya mfunu na kuyedisa kansansa mosi ya bunzambi. Ya kyeleka, ata na nima ya kuzaba mambu mingi ya Biblia, Mukristu fwete landa kudisa mabanza na yandi ti Ndinga ya Nzambi mbala na mbala, kana yandi kezola nde kansansa na yandi kubikala ngolo.—Nkunga 1:1-3.
Biblia kekwedisa mpi kansansa na beto ti ntima na beto ya kifwani, mawi na beto ya kyese ti ya mpasi. (Roma 2:15) Mabanza ti ntima fwete sala kumosi na ngwisana yonso sambu kansansa kusala mbotembote. Yau kelomba ve kusuka kaka na kukotisa mambu na ntu. Nge fwete yidika ntima na nge—mawi ya ntima na nge, bampusa, ti banzala na yau. Na yau, mukanda ya Bingana kesadilaka bantubilu bonso yai: “Fumbika ntima na nge,” “tula ntima na nge,” ye “twadisa ntima na nge.” (Bingana 2:2, NW; 23:19, NW; 27:23, NW) Mutindu mosi ya kusala buna kele kuyindula mpi kuyindulula na Masonuku. Nkunga 77:12, 13 ketuba nde: “Mono ta vilaka ve bisalu na nge ya nene, mono ta vila ve mambu ya kuyituka ya nge salaka. Mambu yonso ya nge salaka, mono fweti yindula yo kaka.” Kuyindulula kesadisaka beto na kusimba mawi ti bupusi na beto ya nsi ya ntima.
Mu mbandu, kana nge mekangamaka na kikalulu ya mbi bonso kunwa makaya, bonso bantu mingi, nge kezaba mbotembote mbi ya makaya sambu na mavimpi ya nitu. Kansi, ata banduku ti dibuta kesonga nge na kuyambula yau, nge kekukaka ve. Inki mutindu kuyindulula nsangu ya Biblia lenda syamisa kansansa na nge na dyambu yai?
Beto baka mbandu mosi. Meka fyoti kuyindulula na bangogo ya Polo yina kele na 2 Korinto 7:1: “Nzambi silaka mambu yina yonso sambu na beto. Yo yina beto fweti katula mambu yina yonso ke nataka mbi na nitu na beto ti na ntima na beto; beto fweti tula ngolo na kuvanda mpenza bantu ya Nzambi, beto fweti zitisa Nzambi.” Bakisa sansa ya bangogo yai mbote. Kudiyula nde, ‘Mambu yai ya Polo ketuba nde “Nzambi silaka” kele inki?’ Na kutangaka bangogo ya meyita, nge tamona mambu yai: “Mfumu Nzambi ke tuba nde: ‘Beno fweti bikisa bo, beno fweti kabana ti bo. Beno kusimba ve bima [“ya mvindu,” NW], ebuna mono ta yamba beno. Mono ta vanda tata na beno ebuna beno ta vanda bana na mono ya babakala ti bana na mono ya bankento. [“Nkwa-Ngolo Yehowa muntu ketuba,” NW].’ ”—2 Korinto 6:17, 18.
Ndongisila ya Polo ya ‘kukatula mambu yina ke nataka mbi na nitu’ mekwisa kuyika ngolo! Kima ya ngolo ya kepusa beto na kusala buna kele balusilu ya Nzambi: ‘Kuyamba’ beto, disongidila, kutula beto na lutaninu na yandi. Kudiyula nde: ‘Keti mono kezola kuvanda na ngwisana ya ngolo ti yandi—bonso yina kevandaka na kati ya tata ti mwana na yandi ya bakala to ya nkento?’ Keti ngindu ya ‘kuyambama’ to ya kuzolama na Nzambi mosi ya mayele, ya zola, mpi ya mbote kibeni kepesa beto kyese mingi ve? Kana nge kemona ve mambote ya ngwisana ya mutindu yina, tala kaka mutindu batata ya zola kemonisaka zola ya mingi na bana na bau. Ntangu yai, yindula kinduku ya mutindu yina na kati na nge ti Yehowa! Kana nge kuyindulula mingi na yau, mpusa ya ngwisana ya mutindu yina takuma mpi mingi.
Kansi tala: Kinduku ti Nzambi kesalamaka kaka kana nge “kusimba [dyaka] ve bima ya mvindu.” Kudiyula nge mosi nde: ‘Keti makaya kele ve na kati ya “bima ya mvindu” yina Nzambi kebuyaka? Keti kusadila yau “ke nataka mbi na nitu,” na kunataka kigonsa ya maladi ya mpila na mpila na nitu na mono mosi? Sambu Yehowa kele Nzambi ya bunkete, to ya “santu,” keti yandi lenda ndima nde mono landa na kudipakula mvindu mutindu yai, na luzolo yonso?’ (1 Piere 1:15, 16) Tala nge tamona mpi nde, Polo kebisaka na mambu yina ‘ke nataka mbi na ntima ya muntu,’ to ngolo ya kebwisaka mabanza. Kudiyula nge mosi nde: ‘Keti kikalulu yai kefikaka mabanza na mono? Keti mono fwete sala bibanza ya nene sambu na kumanisa mpusa ya makaya; kutambika luzingu na mono, dibuta na mono, to kinduku na mono ti Nzambi? Na inki kiteso mono mepesaka nzila na kikalulu na mono ya kunwa makaya na kubebisa luzingu na mono?’ Mfimpa ya bangyufula ya kilo ya mutindu yai lenda pesa nge kikesa ya kubikisa kunwa makaya!
Ya kyeleka, nge lenda vanda na mfunu ya lusadisu ya bantu yankaka sambu na kununga kikalulu ya kunwa makaya. Ata na ntangu yina, kuyindulula na Biblia lenda sadisa mingi na kulonga mpi kusyamisa kansansa na nge sambu na kubikisa kikalulu yina.
Kana Beto Sala Mbi
Ata beto kesalaka ngolo mingi sambu na kusala mambu ya kusungama, bantangu yankaka bifu na beto kenungaka beto mpi beto kebwaka. Kansansa na beto lenda banda kutungisa beto na ntangu yina, kansi mpukumuna mosi lenda kwisila beto sambu na kumeka kuvila yau. To, beto lenda lemba nitu kibeni, na mpila nde, beto bikisa bikesa yonso ya kusadila Nzambi. Kansi, yibuka mbandu ya Ntotila Davidi. Na nima ya kusala bizumba ti Basheba, kansansa bedisaka yandi. Yandi ketendula mpasi yango mutindu yai: “Nge vandaka kupesa mono ndola mpimpa ti mwini; ngolo na mono manaka yonso mpenza, mono yumaka bonso masa ke yumaka na ntangu ya musibu.” (Nkunga 32:4) Keti yau kesalaka mpasi? Ee! Kansi mawa yina ya bunzambi tindaka Davidi na kubalula ntima mpi kuwakana dyaka ti Nzambi. (Fwanisa ti 2 Korinto 7:10.) Dodukilu ya Davidi ya mawa sambu na kuzwa ndolula pesaka nzikisa ya nene nde yandi mebalula ntima. Sambu yandi wilaka kansansa na yandi, Davidi zwaka lusadisu sambu na kusoba mpi nsukansuka yandi zwaka dyaka kyese na yandi.—Nkunga 51.
Yau lenda salama mpi mutindu mosi bubu yai. Bankaka longukaka Biblia ti Bambangi ya Yehowa, kansi bau bikisaka ntangu bau monaka nde luzingu na bau vandaka ve ya kuwakana ti minsiku ya kuzanguka ya Nzambi. Mbala yankaka bau vandaka kezinga nzo mosi ti muntu ya kukonda kukwela to bau vandaka bampika ya bikalulu ya kukonda kugedila. Kansansa na bau pesaka bau mpasi!
Kana nge kele ti dyambu ya mutindu yina, tadila bangogo ya ntumwa Piere tubaka na kilumbu ya Pantekoti. Ntangu yandi tungululaka masumu ya bampangi na yandi Bayuda, “bo monaka mpasi na ntima.” Bau lembaka ve, kansi bau landaka ndongisila ya Piere pesaka bau na kubalula ntima, mpi Nzambi monisaka bau ntima na yandi ya mbote. (Bisalu 2:37-41) Nge lenda sala mpi mutindu mosi! Na kisika ya kubikisa kyeleka sambu kansansa na nge kepesa nge mpasi, bika yau nata nge na ‘kubalula ntima mpi kuvutuka na Mfumu Nzambi.’ (Bisalu 3:19) Na kukangaka ntima mpi na kutulaka kikesa, nge lenda sala nsoba ya melombama sambu Nzambi monisila nge mambote na yandi.
“Vanda ti Kansansa ya Mbote”
Ata nge kele na luyantiku ya kulonguka banzila ya Yehowa to nge kele ti bamvula mingi ya ngikana bonso Mukristu ya kutela, ndongisila ya Piere ketadila nge: “Vanda ti kansansa ya mbote.” (1 Piere 3:16, NW) Yau kele kimvwama, kansi kizitu ve. Longa yau na kudisaka mabanza ti ntima na nge mayele yina kele na Ndinga ya Nzambi, Biblia. Wila kansansa na nge kana yau kekebisa nge. Sepela na ngemba ya mabanza yina kekwisaka ti kuwila kansansa.
Na masonga yonso, kulonga mpi kuyidika kansansa kele kima ya nsaka ve. Kansi, nge lenda samba Yehowa na kusadisa nge. Ti lusadisu na yandi, nge lenda kuka kusadila yandi “ti kansansa ya mbote mpi lukwikilu ya kukonda luvunu.”—1 Timoteo 1:5, NW.
[Noti na nsi ya lutiti]
a Kana nge mesepela na kulonguka Biblia ya ofele na nzo, vanda na kyese ya kumona Bambangi ya Yehowa ya bwala na nge to sonikila bambasisi ya zulunalu yai.
[Kifwanisu ya kele na lutiti 6]
Kutanga ti kuyindulula na Ndinga ya Nzambi kesadisaka beto na kulonga kansansa na beto