Beno Pesa Nzambi Lukumu “na Ndinga Mosi”
‘Beno pesa lukumu na ndinga mosi na Nzambi yina kele Tata ya Mfumu na beto Yesu Kristu.’—ROMA 15:6.
1. Inki dilongi Polo kupesaka bampangi na yandi Bakristu yina kumonisaka mutindu ya kuyidika mambu kana bo kele ti bangindu ya kuswaswana?
BAKRISTU yonso keponaka ve to kezolaka ve bima ya mutindu mosi. Kansi, Bakristu yonso fwete tambula na bumosi na nzila yina kenataka na luzingu. Keti yo lenda salama? Ee, kana beto kebika ve nde baluswaswanu ya fyoti na bangindu na beto kubasisa mavwanga ya nene. Yai kele dilongi ya ntumwa Polo kupesaka bampangi na yandi Bakristu na mvu-nkama ya ntete. Inki mutindu yandi tendulaka dyambu yai ya mfunu? Mpi nki mutindu beto lenda sadila ndongisila na yandi ya kupemama bubu yai?
Mfunu ya Bumosi na Kati ya Bakristu
2. Inki mutindu Polo kumonisaka mfunu ya bumosi?
2 Polo kuzabaka nde bumosi na kati ya Bakristu kele mfunu, yo yina yandi pesaka bo ndongisila ya mbote sambu na kusadisa bo na kukanga ntima na bifu ya bampangi na bo na zola yonso. (Efezo 4:1-3; Kolosai 3:12-14) Kansi, na nima ya kusala mabundu mingi mpi ya kutala yankaka na nsungi ya bamvula kuluta 20, yandi zabaka nde kutanina bumosi zolaka kuvanda mpasi. (1 Korinto 1:11-13; Galatia 2:11-14) Yo yina, yandi longisilaka bampangi na yandi Bakristu yina vandaka kuzinga na Roma nde: “Nzambi yina ke pesaka beto kikesa, ke songaka beto mpi nki mutindu beto fweti kanga ntima, yandi kupesa beno ngolo . . . mpidina mpi, beno yonso na mbala mosi, beno ta pesa lukumu na ndinga mosi na Nzambi yina kele Tata ya Mfumu na beto Yesu Kristo.” (Roma 15:5, 6) Mutindu mosi bubu yai, beto mpi fwete pesa lukumu na Yehowa Nzambi “na ndinga mosi” bonso kimvuka ya bantu na yandi ya kezingaka na bumosi. Keti beto ke na kupesa Yehowa lukumu na ndinga mosi?
3, 4. (a) Inki vandaka bisina ya Bakristu yina vandaka kuzinga na Roma? (b) Inki mutindu Bakristu yina vandaka kuzinga na Roma lendaka kusadila Yehowa “na ndinga mosi”?
3 Bakristu mingi ya Roma kuvandaka banduku ya Polo. (Roma 16:3-16) Ata bo katukaka na bisika ya kuswaswana, Polo kundimaka nde ‘Nzambi vandaka kuzola’ bampangi na yandi yonso. Yandi sonikaka nde: “Mono ke pesa mersi na Nzambi na beto sambu na beno yonso na zina ya Yesu Kristo, sambu bantu ya ntoto ya mvimba ke tuba nde, beno ke tulaka ntima na Yesu Kristo.” Yo kele pwelele nde bantu ya Roma vandaka kupesa mbandu ya mbote na mambu mingi. (Roma 1:7, 8; 15:14) Kansi, yo kele kyeleka mpi nde bantu yankaka na kati ya dibundu kuvandaka ti bangindu ya kuswaswana na mambu yankaka. Sambu bubu yai mpi Bakristu mekatukaka na bisika ya kuswaswana, kulonguka bandongisila ya kupemama ya Polo yina kemonisa mutindu ya kuyidika mavwanga lenda sadisa bo na kutuba “na ndinga mosi.”
4 Na kati ya Bakristu yina vandaka kuzinga na Roma, bankaka vandaka Bayuda mpi bankaka dyaka kukatukaka na Makanda. (Roma 4:1; 11:13) Yo ke pwelele nde Bakristu mingi ya Bayuda kuyambulaka ve na kuzitisa bikalulu yankaka ya bo vandaka kuzitisa ntangu bo vandaka na nsi ya Nsiku ya Moize, ata bo vandaka kubakisa nde kusala mutindu yina kuvandaka ve mfunu sambu na kuguluka. Kansi, Bakristu yankaka ya Bayuda kundimaka nde kimenga ya Kristu kukatulaka bo na kimpika ya bansiku yina bo vandaka kuzitisa na ntwala ya kukuma Bakristu. Yo yina, bo sobaka bikalulu na bo yankaka. (Galatia 4:8-11) Ata mpidina, mutindu Polo kutubaka, ‘Nzambi vandaka kuzola’ bo yonso. Bo yonso lendaka kupesa Nzambi lukumu “na ndinga mosi” kana konso muntu kuvandaka ti mabanza ya mbote sambu na bankaka. Bubu yai, beto mpi lenda vanda ti bangindu ya kuswaswana na mambu yankaka, yo yina, beto fwete tadila na dikebi yonso mutindu Polo ketendula munsiku yina ya mfunu.—Roma 15:4.
“Beno Yambana Mbote”
5, 6. Sambu na nki bantu kuvandaka na bangindu ya kuswaswana na dibundu ya Roma?
5 Na mukanda na yandi na Bakristu ya Roma, Polo kutubilaka dyambu mosi yina kukabisaka bangindu ya bantu. Yandi sonikaka nde: “Muntu mosi ke kwikilaka nde yandi lenda dia madia ya mutindu na mutindu, kansi muntu ya nkaka yina ke na lukwikilu ya ngolo ve, yandi ke diaka bandunda mpamba.” Sambu na nki yo vandaka kusalama mutindu yina? Na nsi ya Nsiku ya Moize, bo vandaka kudya ve ngulu. (Roma 14:2; Levi 11:7) Kansi, na nima ya lufwa ya Yezu, yo lombaka dyaka ve nde bo zitisa Nsiku yina. (Efezo 2:15) Yo yina, bamvula tatu ti ndambu na nima ya lufwa ya Yezu, wanzyo mosi kuzabisaka ntumwa Piere nde, na ngindu ya Nzambi, yandi fwete mona ve mvindu ata madya mosi. (Bisalu 11:7-12) Sambu bo zabaka mambu yai, Bakristu yankaka ya Bayuda vandaka kumona nde bo lendaka kudya ngulu—to madya yankaka ya bo vandaka kudya ve ntangu bo vandaka na nsi ya Nsiku.
6 Kansi, ngindu ya kudya madya yina bo vandaka kumona ntete mvindu vandaka kusepidisa ve Bayuda yankaka yina kukumaka Bakristu. Bayuda ya mutindu yai ya vandaka kukangama na Nsiku vandaka kuwa mpasi na kumona nde bampangi na bo Bayuda yina kuvandaka Bakristu bonso bo kedya madya ya mutindu yina. Dyaka, Bakristu yankaka ya Makanda, yina kukatukaka na mabundu yina vandaka kubuyisa ve madya, vandaka kubakisa ve sambu na nki bantu lendaka kuwakana ve sambu na madya. Na kutuba ya mbote, yo vandaka mbi ve nde muntu kubuya madya yankaka, kana yandi vandaka kukangama ve nde kubuya madya yina vandaka mfunu sambu na kuguluka. Kansi, bangindu yina ya kuswaswana lendaka kubasisa mavwanga na kati ya dibundu. Yo yina, yo lombaka nde Bakristu yina vandaka kuzinga na Roma kukeba na mpila nde baluswaswanu yai kukangisa bo ve nzila na kupesa Nzambi lukumu “na ndinga mosi.”
7. Inki bangindu ya kuswaswana bantu kuvandaka na yo sambu na yina metala kuzitisa kilumbu mosi ya kuluta mfunu konso mposo?
7 Polo kepesa mbandu ya zole: “Muntu mosi ke banzaka nde kilumbu mosi me luta bilumbu ya nkaka na mfunu, kansi muntu ya nkaka ke banzaka nde bilumbu yonso kele kaka kiteso mosi.” (Roma 14:5a) Na nsi ya Nsiku ya Moize, yo lombaka nde ata kisalu mosi ve kusalama na kilumbu ya Kisabatu. Nsiku vandaka kubuyisa mpenza kusala nzyetolo na kilumbu yina. (Kubasika 20:8-10; Matayo 24:20; Bisalu 1:12) Kansi, ntangu Nsiku kufwaka, bansiku yina mpi kufwaka. Ata mpidina, Bakristu yankaka ya Bayuda vandaka kumona mpasi na kusala konso kisalu yina to kusala nzyetolo ya nda na kilumbu yina bo vandaka kumona ntete ya santu. Ata na nima ya kukuma Bakristu, ziku bo ponaka kilumbu ya nsambwadi sambu na kulungisa kaka balukanu ya kimpeve, ata na ngindu ya Nzambi Kisabatu kuvandaka dyaka ve na mfunu. Keti bo vandaka na kifu na kusala mutindu yina? Ve, kana bo vandaka kukangama ve nde Nzambi vandaka kulomba bo na kuzitisa yo. Yo yina, sambu na kuzitisa kansansa ya bampangi na yandi Bakristu, Polo kusonikaka nde: “Konso muntu fweti bakisa mbote-mbote na ntima na yandi sambu na nki yandi me ndima mabanza yina.”—Roma 14:5b.
8. Ata bo vandaka kuzitisa kansansa ya bantu yankaka, yo lombaka nde Bakristu yina vandaka kuzinga na Roma kusala ve nki mambu?
8 Kansi, ata yandi syamisaka bampangi na yandi na zola yonso na kukanga ntima sambu na bantu yina vandaka kunwana ti mambu ya metala kansansa, Polo kubedisaka mpenza bantu yina vandaka kumeka na kulomba Bakristu na ngolo nde bo zitisa Nsiku ya Moize na ntwala ya kuguluka. Mu mbandu, penepene na mvu 61 ya T.B., Polo kusonikaka mukanda ya Baebreo, mukanda mosi ya ngolo ya yandi sonikilaka Bakristu yina kuvandaka Bayuda sambu na kutendudila bo pwelele nde kuzitisa Nsiku ya Moize kuvandaka dyaka ve na mfunu sambu Bakristu kuvandaka ti kivuvu ya nene yina mekatuka na kimenga ya nkudulu ya Yezu.—Galatia 5:1-12; Tito 1:10, 11; Baebreo 10:1-17.
9, 10. Inki mambu Bakristu fwete buya na kusala? Tendula.
9 Mutindu beto memona yo, Polo kemonisa nde kuvanda ti bangindu ya kuswaswana lenda bebisa ve bumosi kana yo kefwa ve minsiku ya Bukristu. Yo yina, Polo kuyulaka Bakristu yina kuvandaka ti kansansa ya ngolo ve nde: “Sambu na nki nge ke [sambisa, NW] mpangi na nge?” Mpi yandi yulaka Bakristu yina kuvandaka ti kansansa ya ngolo (ziku bantu yina kuvandaka na kansansa yina vandaka kupesa bo nswa ya kudya madya yankaka yina Nsiku kubuyisaka to kusala kisalu ya kinsuni na kilumbu ya Kisabatu) nde: “Sambu na nki nge ke vwenzaka mpangi na nge?” (Roma 14:10) Na ngindu ya Polo, Bakristu yina kele ti kansansa ya ngolo ve fwete sambisa ve bampangi na bo yina kesala mambu yina Nsiku kubuyisaka ntete. Dyaka, yo kelomba ve nde Bakristu yina kele ti kansansa ya ngolo kuvweza bayina kele ti kansansa ya ngolo ve na mambu yankaka. Yo lombaka nde bo yonso kuzitisa bangindu ya bankaka mpi bo ‘kudiyindula ve [bo mosi] kuluta kiteso ya bo fwete yindula.’—Roma 12:3, 18, NW.
10 Polo kutendulaka dibanza ya bukatikati mutindu yai: “Muntu yina ke diaka madia ya mutindu na mutindu, yandi fweti vwenza ve muntu yina ke diaka ve madia ya nkaka. Ebuna muntu yina ke diaka ve madia ya nkaka, yandi fweti vwenza ve muntu yina ke diaka madia ya mutindu na mutindu, sambu Nzambi me ndimaka yandi.” Yandi tubaka dyaka nde: ‘Sambu na kupesa lukumu na Nzambi, Kristo kuyambaka beto.’ Sambu Nzambi ti Kristu kendimaka bantu yina kele ti kansansa ya ngolo ti bayina kele ti kansansa ya ngolo ve, beto fwete vanda mpi ti bangindu ya mutindu mosi mpi ‘kuyambana mbote.’ (Roma 14:3; 15:7) Nani lenda vanda na kikuma ya mbote ya kubuya ngindu yina?
Zola ya Kimpangi Kebutaka Bumosi Bubu Yai
11. Inki dyambu ya nene kusalamaka na ntangu ya Polo?
11 Na mukanda na yandi na Bakristu ya Roma, Polo kutubilaka dyambu mosi ya nene. Yehowa kufwaka kuwakana mosi mpi yandi tulaka kuwakana yankaka ya mpa. Bantu yankaka vandaka kumona mpasi na kundima yo. Dyambu ya kusalamaka na ntangu yina kesalamaka ve bubu yai. Ata mpidina, mambu ya mutindu mosi lenda basika bantangu yankaka.
12, 13. Inki mwa mambu Bakristu lenda sala bubu yai sambu na kuzitisa kansansa ya bampangi na bo?
12 Mu mbandu, yo lenda vanda nde Mukristu mosi ya nkento vandaka kusambila ntete na dibundu mosi yina vandaka kubuyisa kulwata bilele ya ntalu mpi kutudila nitu dikebi mingi. Ntangu yandi mendima kyeleka, yandi lenda mona mpasi na kundima dibanza ya ketuba nde yo kele ve mbi na kulwata bilele ya kitoko mpi ya ntalu na baokazio yankaka to na kusadila bima yankaka sambu na kuyidika nitu na yandi. Sambu yandi mefwa ve ata munsiku mosi ya Biblia, yo tavanda ve mbote nde muntu mosi kumeka na kupusa nkento yina kele Mukristu na kukonda kulanda kansansa na yandi. Mutindu mosi, yandi fwete bakisa mpi nde yandi fwete tonga ve bankento yina kele Bakristu yina kansansa na bo kepesa bo nswa ya kusadila bima yina.
13 Beto tadila mbandu yankaka. Yo lenda vanda nde Mukristu mosi kuyeleka na kisika mosi ya bo vandaka kubuyisa kunwa malafu. Na nima ya kubaka nzayilu ya kyeleka, yandi melonguka nde Biblia ketubaka nde malafu kele dikabu ya Nzambi mepesaka bantu mpi nde bantu fwete nwa yo na kiteso. Yandi mendima dibanza yina. Kansi, sambu na kikalulu ya kisika ya yandi yelaka, yandi mebaka lukanu ya kubuya kunwa malafu, kansi yandi ketonga ve bantu yina kenwa malafu na kiteso. Mpidina, yandi kesadila mambu yina Polo kutubaka nde: “Mbote beto sosa mambu yina ke nataka ngemba, mambu yina ke pesaka beto nzila na kupesa bampangi ya nkaka kikesa.”—Roma 14:19.
14. Na nki mambu Bakristu lenda sadila ndongisila ya kupemama yina Polo kupesaka Bakristu ya Roma?
14 Mambu yankaka lenda basika yina kelombaka kusadila ndongisila yina Polo kupesaka Bakristu ya Roma. Dibundu ya Bukristu mevukisaka bantu mingi, mpi bo kezolaka mambu ya kuswaswana. Yo yina, bo lenda pona bima ya kuswaswana, mu mbandu, mambu ya metala kulwata mpi kuyidika nitu. Ya kyeleka, Biblia kepesaka minsiku ya pwelele yina Bakristu yonso ya masonga kezitisaka. Ata muntu mosi ve na kati na beto fwete lwata bilele to kubongisa nsuki na mutindu mosi yina kemonisa kukonda bukatikati to yina lenda monisa nde beto kevukanaka ti bantu ya mbi ya inza. (1 Yoane 2:15-17) Bakristu keyibukaka ntangu yonso nde, ata na ntangu bo kebaka mupepe, bo kele baministre yina kele bansadi ya Mfumu ya Bima Yonso. (Yezaya 43:10; Yoane 17:16; 1 Timoteo 2:9, 10) Ata mpidina, na mambu mingi Bakristu kevandaka ti bima mingi ya mbote ya kupona.
Kubudisa Ve Bantu Yankaka Dibaku
15. Inki mambu lenda sala nde Mukristu kubuya na kulanda banswa na yandi sambu na mambote ya bampangi na yandi?
15 Kele dyaka ti munsiku mosi ya nsuka mpi ya mfunu yina Polo kemonisa beto na ndongisila na yandi na Bakristu ya Roma. Bantangu yankaka, Mukristu mosi yina kele ti kansansa ya kulonga mbote lenda buya na kusala dyambu mosi ya kele kwa yo ve mbi. Sambu na inki? Sambu yandi kemona nde kana yandi sala dyambu yina, yo lenda pesa bantu yankaka mpasi. Inki beto fwete sala kana beto mebaka lukanu ya kusala to ve dyambu mosi yina lenda pesa bantu yankaka mpasi? Polo ketuba nde: “Yo kele mbote kana nge dia mbisi ve, kana nge nwa malafu ve, to kana nge buya mambu yonso yina lenda benda mpangi na nge na kusala masumu.” (Roma 14:14, 20, 21) Yo yina, “beto bantu yina ke na lukwikilu ya ngolo, beto fweti sadisa bantu yina ke na lukwikilu ya ngolo ve sambu na mambu yina ke pesaka bo mpasi na ntima. Beto kusosa ve na kumona kiese kaka beto mosi, kansi konso muntu na kati na beto fweti sosa mpila ya kupesa mpi kiese na mpangi na yandi. Mpidina yandi ta sala yandi mbote, yandi ta sadisa yandi na kuvanda na lukwikilu ya ngolo.” (Roma 15:1, 2) Kana mambu ya beto kesala lenda budisa kansansa ya Mukristu yankaka dibaku, zola ya bampangi fwete pusa beto na kumonisa luzitu mpi na kuyambula kusala mambu yina lenda budisa yandi dibaku. Beto lenda pesa mbandu ya kunwa malafu. Mukristu lenda nwa malafu na kiteso. Kansi kana yo kebudisa mpangi na yandi dibaku, yandi takangama ve na kunwanina banswa na yandi.
16. Inki mutindu beto lenda monisa luzitu na bantu yina kezingaka na teritware na beto?
16 Beto lenda sadila mpi munsiku yai na luzingu na beto ti bantu yina kele na nganda ya dibundu ya Bukristu. Mu mbandu, beto lenda zinga na kisika yina dibundu ya bantu mingi kesambilaka kelongaka bantu na yo na kubaka kilumbu mosi ya mposo bonso kilumbu ya kupema. Sambu na kubudisa ve bamfinangani na beto dibaku mpi kusala mambu yina takangisa nzila na kisalu ya kusamuna, beto tasala yonso na mpila nde na kilumbu yina beto sala ve konso kima yina lenda budisa bo dibaku. Mbandu yankaka, Mukristu mosi ya kele na mbongo mingi lenda kwenda kusala kisika mpusa kele mingi mpi kuzinga na kati ya bantu yina kele bansukami. Yandi lenda baka lukanu ya kulwata bilele ya kukonda ntalu to kuzinga bonso bantu yonso ata yandi kele ti mbongo mingi sambu na kuzitisa bamfinangani na yandi ya mpa.
17. Sambu na nki yo kele mbote na kutadila bantu yankaka ntangu beto kepona mambu ya beto kezola kusala?
17 Keti yo mefwana na kuvingila nde “bantu yina ke na lukwikilu ya ngolo” kusala bansoba yai? Beto tadila mbandu yai: Ntangu beto ketambusa kaminio na balabala mpi na ntwala na beto bana ketambula na kigonsa yonso penepene ya nzila. Keti beto talanda kutambusa na vitesi ya ngolo yina nsiku kepesa nswa na kusadila kaka sambu beto kele ti nswa ya kusala yo? Ve, beto takulumusa vitesi sambu na kutina kigonsa yina lenda kumina bana yango. Bantangu yankaka, yo kelombaka nde beto vanda ti luzolo ya mutindu mosi ya kukulumusa, to ya kuyambula banswa na beto, na luzingu na beto ti bampangi na beto Bakristu to bantu yankaka. Yo lenda vanda nde beto kesala kima mosi yina beto kele mpenza ti nswa ya kusala. Yo kefwa ve ata munsiku mosi ya Biblia. Kansi, kana beto lenda lwadisa to kupesa bantu yina kele ve ti kansansa ya ngolo mpasi, zola ya Bukristu tapusa beto na kusala yo ti dikebi. (Roma 14:13, 15) Kutanina bumosi mpi kusala na mpila nde mambote ya Kimfumu kukwenda na ntwala meluta kusadila banswa na beto.
18, 19. (a) Na yina metala kumonisa luzitu na bantu yankaka, inki mutindu beto kelandaka mbandu ya Yezu? (b) Na nki mambu beto yonso kesalaka na bumosi, mpi nki beto tatadila na disolo ya kelanda?
18 Ntangu beto kesala mutindu yai, beto kelanda mbandu ya kuluta mbote. Polo kutubaka nde: “Sambu Kristo vandaka kusosa ve kumona kiese kaka yandi mosi. Bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi nde: ‘Kusaula yina ya bantu vandaka kusaula nge, yo me kwisa kubwa na zulu ya ntu na mono.’” Yezu kundimaka na kutambika luzingu na yandi sambu na beto. Beto mpi fwete ndima na kuyambula banswa na beto yankaka kana yo tasadisa “bantu yina ke na lukwikilu ya ngolo ve” na kupesa Nzambi lukumu kumosi ti beto. Ya kyeleka, kundima na kukonda kulanda banswa na beto mpi kumonisa kikalulu ya kukaba na Bakristu yina kele ve na kansansa ya ngolo, to kundima na luzolo yonso na kukonda kusala mambu yankaka mpi kukonda kukangama na banswa na beto, kemonisaka “mabanza yina Kristu Yezu kuvandaka na yo.”—Roma 15:1-5, NW.
19 Ata bangindu na beto na mambu yina ketadila ve minsiku ya Masonuku lenda soba, na mambu ya lusambu, beto kesalaka na bumosi. (1 Korinto 1:10) Mu mbandu, bumosi ya mutindu yina kemonanaka pwelele na mambu yina beto kesalaka na bantu yina kenwanisaka lusambu ya kyeleka. Ndinga ya Nzambi kebinga bambeni ya mutindu yina nde banzenza mpi yo kezabisa beto na kukeba na ‘ndinga ya banzenza.’ (Yoane 10:5) Inki mutindu beto lenda zaba banzenza yango? Inki mutindu beto fwete tadila bo? Beto tatadila bangyufula yai na disolo yina kelanda.
Inki Mvutu Nge Tapesa?
• Sambu na nki kuvanda ti bangindu ya kuswaswana na mambu ya ketala luzingu na beto mosi fwete fwa ve bumosi na beto?
• Sambu na nki beto bantu ya kele Bakristu fwete zitisa bantu yankaka na zola yonso?
• Na nki mitindu beto lenda sadila bandongisila ya Polo ya ketubila bumosi bubu yai, mpi nki tapusa beto na kusadila yo?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 24]
Bandongisila ya Polo sambu na yina metala bumosi kuvandaka mfunu mingi sambu na dibundu
[Kifwanisu ya kele na lutiti 25]
Bakristu kezingaka na bumosi ata bo mekatukaka na bisika ya kuswaswana