Beno Landa “Kutungana”

1. Mutindu 1 Batesalonika 5:11 ke monisa yo, nki kisalu beto yonso fwete sala?

KETI bo me tungaka Nzo ya Kimfumu na dibundu na beno to bo me yidikaka yo? Kana mpidina, ntembe kele ve nde nge ke yibuka lukutakanu ya ntete yina beno salaka na Nzo ya Kimfumu yina ya mpa. Nge pesaka Yehowa mersi mingi kibeni. Mbala ya nkaka, nge waka kiese mingi kibeni mpi yo pusaka nge na kuyimba nkunga ya luyantiku ya disolo yai. Banzo ya Kimfumu na beto yina bo ke tungaka mbote kibeni ke pesaka Yehowa lukumu. Kansi beto ke kumisaka mingi Yehowa ntangu beto ke salaka kisalu ya kutunga ya mutindu ya nkaka. Kisalu yina ke lombaka kusala kima mosi ya mfunu mingi kuluta kisalu ya kutunga banzo. Yo ke tadila kupesa bantu yina ke kwisaka na bisika ya lusambu yina kikesa. Ntumwa Polo vandaka kuyindula mambu yina ntangu yandi sonikaka mambu ya kele na 1 Batesalonika 5:11, verse ya me simba disolo na beto.—Tanga.

2. Inki beto ta tadila na disolo yai?

² Ntumwa Polo vandaka kupesa kibeni bampangi na yandi kikesa. Yandi vandaka kuwila bo mawa. Na disolo yai, beto ta tadila mutindu Polo sadisaka bampangi (1) na kukanga ntima na bampasi, (2) na kuzinga na ngemba mpi (3) na kukumisa lukwikilu na bo ngolo na Yehowa. Beto tala mutindu beto lenda landa mbandu ya Polo mpi kupesa bampangi na beto kikesa bubu yai.—1 Bak. 11:1.

POLO SADISAKA BAMPANGI NA YANDI NA KUKANGA NTIMA NA BAMPASI

3. Inki mutindu Polo monisaka nde yandi vandaka ti bukati-kati?

³ Polo vandaka kuzola bampangi na yandi mingi kibeni. Yandi mosi mpi kutanaka ti bampasi mingi. Yo yina, yandi vandaka kuwila bampangi mawa mpi kuditula na kisika na bo ntangu bo vandaka kukutana ti bampasi. Bantangu ya nkaka, Polo kondaka mbongo mpi yo lombaka nde yandi sosa kisalu sambu na kulungisa bampusa na yandi mpi ya banduku na yandi. (Bis. 20:34) Yandi vandaka kusala batenta. Ntangu yandi kumaka na Korinto, ntete yandi salaka ti Akilasi mpi nkento na yandi Prisila yina vandaka kusala mpi batenta. Kansi “konso kisabatu,” yandi vandaka kulonga Bayuda mpi Bagreki nsangu ya mbote. Na nima, ntangu Silasi mpi Timoteo kumaka, “Polo yantikaka kudipesa ya mvimba na kuzabisa ndinga.” (Bis. 18:2-5) Polo vilaka ve ata fioti lukanu na yandi ya ntete-ntete ya kusadila Yehowa. Polo kele mbandu ya mbote sambu yandi vandaka kusala mingi kisalu ya kulonga nsangu ya mbote mpi kusala kisalu yina vandaka kusadisa yandi na kulungisa bampusa na yandi. Yo yina, yandi vandaka kupesa bampangi kikesa kukonda mpasi. Yandi yibusaka bampangi na kubika ve nde bampasi mpi bampusa ya mabuta na bo kusala nde bo tula ve dikebi na “mambu ya kuluta mfunu,” disongidila mambu yonso yina beto ke salaka sambu na kusambila Yehowa.—Bafil. 1:10.

4. Inki mutindu Polo mpi Timoteo sadisaka bampangi na kukanga ntima na mbangika?

⁴ Ntangu fioti na nima, ntangu bo kangulaka dibundu ya Tesalonika, Bakristu yina ya mpa kutanaka ti mbangika ya ngolo. Ntangu kimvuka ya babandi monaka ve Polo mpi Silasi, bo nataka “bampangi ya nkaka na bamfumu ya mbanza.” Bo tubaka nde: ‘Bantu yai ke zitisaka ve bansiku ya Kaisali.’ (Bis. 17:6, 7) Bakristu yina ya mpa lendaka kuwa boma ntangu bo zabaka nde bantu ya mbanza ke telemina bo. Bo zolaka kuvanda diaka ve ti kikesa mingi na kisalu ya Yehowa. Kansi Polo zolaka ve nde mambu yina kukumina bo. Yo lombaka nde yandi ti Silasi kukatuka. Kansi bo salaka yonso sambu na kulanda kulungisa bampusa ya dibundu yina ya mpa. Polo songaka Bakristu ya Tesalonika nde: “Beto tindaka Timoteo, mpangi na beto . . . , sambu na kukumisa beno ngolo mpi kulembika beno sambu na lukwikilu na beno, sambu bampasi yai kunikisa ve ata muntu mosi.” (1 Bate. 3:2, 3) Ntembe kele ve nde, Timoteo kutanaka mpi ti mbangika na Listre, mbanza yina yandi butukaka. Yandi monaka mpi mutindu Polo pesaka bampangi ya Listre kikesa. Timoteo monaka mutindu Yehowa sadisaka Bakristu yina ya Listre, yo yina yandi ndimisaka Bakristu ya Tesalonika nde mambu yonso ta luta mbote sambu na bo.—Bis. 14:8, 19-22; Baeb. 12:2.

5. Kikesa yina nkuluntu mosi pesaka mpangi Bryant sadisaka mpangi Bryant na kusala nki?

⁵ Inki diaka Polo salaka sambu na kupesa bampangi na yandi kikesa? Ntangu Polo mpi Barnabasi kwendaka diaka kutala bampangi na Listre, Ikoniumi mpi Antioshe, “bo tulaka bankuluntu na konso dibundu sambu na bo.” (Bis. 14:21-23) Ntembe kele ve nde bankuluntu yina vandaka nto ya kikesa sambu na mabundu yina bonso bankuluntu bubu yai. Beto tala mambu ya mpangi Bryant ke tuba. Yandi ke tuba nde: “Ntangu mono kumaka ti bamvula 15, papa katukaka na nzo mpi bo basisaka mama na mono na dibundu. Mono kudiwaka mono mosi mpi mono lembaka nitu.” Inki sadisaka mpangi Bryant na kukanga ntima na ntangu yina ya mpasi? Yandi ke tuba nde: “Mpangi Tony yina kele nkuluntu solulaka ti mono na balukutakanu mpi na bantangu ya nkaka. Yandi songaka mono masolo ya bampangi yina vandaka kukutana ti bampasi kansi bo vandaka na kiese. Beto tangaka ti yandi Nkunga 27:10 mpi mbala mingi, yandi vandaka kusonga mono mbandu ya Ezekiele yina sadilaka Yehowa na mutindu ya mbote ata papa na yandi vandaka ve mbandu ya mbote.” Inki mutindu mambu yina sadisaka mpangi Bryant? Mpangi Bryant ke tuba diaka nde: “Kikesa yina mpangi Tony pesaka mono, sadisaka mono nsuka-nsuka na kusala kisalu ya ntangu yonso.” Bankuluntu, beno vanda ya kuyilama na kutuba “ndinga ya mbote” sambu na kupesa kikesa na bampangi yina kele ti mfunu na yo bonso mpangi Bryant.—Bing. 12:25.

6. Inki mutindu Polo sadilaka masolo ya bampangi ya ntangu ya ntama sambu na kupesa bampangi na yandi kikesa?

⁶ Polo yibusaka bampangi nde ‘dituti ya nene ya bambangi’ kangaka ntima na bampasi sambu Nzambi pesaka bo ngolo mingi. (Baeb. 12:1) Polo bakisaka nde masolo ya bampangi ya ntangu ya ntama yina kangaka ntima na bampasi ya mitindu yonso lenda pesa bampangi na yandi kikesa mpi yo lenda sadisa bo na kulanda kutula dikebi na “mbanza ya Nzambi ya moyo.” (Baeb. 12:22) Yo kele mpi mutindu mosi bubu yai. Beto ke bakaka kikesa ntangu beto ke tangaka mutindu Yehowa sadisaka Gedeoni, Baraki, Davidi, Samuele mpi bantu ya nkaka. (Baeb. 11:32-35) Bubu yai mpi, beto kele ti bambandu ya bampangi yina ke monisaka lukwikilu ya ngolo. Mbala mingi, na babiro ya ke twadisaka kisalu ya Bambangi ya Yehowa na ntoto ya mvimba, beto ke zwaka mikanda ya ke monisa mutindu bampangi ke bakaka kikesa ntangu bo ke tangaka masolo ya bansadi ya Yehowa ya bilumbu na beto, yina ke sadilaka yandi na mutindu ya mbote.

POLO SONGAKA BAMPANGI MUTINDU YA KUZINGA NA NGEMBA

7. Mambu yina Polo tubaka na Baroma 14:19-21 ke longa nge nki?

⁷ Beto ke pesaka bampangi kikesa ntangu beto ke tubaka mpi ke salaka mambu yina ke tulaka ngemba na dibundu. Beto ke bikaka ve nde bangindu na bo kukabula beto. Beto ke kangamaka ve kaka na bangindu na beto kana bangindu na bo ke fwa ve minsiku ya Biblia. Mu mbandu, dibundu ya Roma vandaka ti Bakristu yina vandaka Bayuda mpi bayina vandaka ve Bayuda. Ntangu bansadi ya Yehowa vandaka diaka ve na nsi ya Nsiku ya Moize, bo vandaka diaka ve kulemfuka na bansiku na yo ya me tala kudia madia ya nkaka. (Mar. 7:19) Bakristu ya nkaka yina vandaka Bayuda vandaka kudia konso madia yina bo vandaka kuzola. Kansi bankaka vandaka kuyindula nde yo vandaka ve mbote na kudia madia ya nkaka. Dibundu kabwanaka sambu na diambu yina. Polo songaka Bakristu ya Roma nde yo kele mfunu na kulanda kutula ngemba. Yandi tubaka nde: “Yo kele mbote na kudia ve mbisi, na kunwa ve vinu, mpi na kusala ve konso kima yina ke budisa mpangi na nge sakuba.” (Tanga Baroma 14:19-21.) Polo sadisaka bampangi na kubakisa nde bangindu ya mutindu yina, vandaka mbi sambu na bampangi mpi sambu na dibundu ya mvimba. Yandi vandaka kusoba na luzolo yonso bikalulu na yandi sambu na kubudisa ve bantu ya nkaka sakuba. (1 Bak. 9:19-22) Mutindu mosi mpi, beto lenda pesa bampangi ya nkaka kikesa mpi kulanda kutanina ngemba kana beto ke swana ve sambu na mambu ya me tala bangindu ya bantu ya nkaka.

8. Inki Polo salaka ntangu diambu mosi ya mfunu bebisaka ngemba ya dibundu?

⁸ Polo kele mbandu ya mbote na yina me tala kulanda kuzinga na ngemba ti bantu yina ke ndima ve kusala mambu ya mfunu. Mu mbandu, Bakristu ya nkaka na dibundu ya mvu-nkama ya ntete tubaka nde, bo fwete yotisa Bakristu ya nkaka yina vandaka ve Bayuda, mbala ya nkaka sambu bantu kutuba ve mambu ya mbi sambu na bo. (Bag. 6:12) Polo ndimaka ve kibeni ngindu na bo yina. Kansi yandi lombaka ve kaka nde bampangi kundima ngindu na yandi. Ti Kudikulumusa yonso, yandi lombaka bantumwa mpi bankuluntu yina vandaka na Yeruzalemi ndongisila. (Bis. 15:1, 2) Yo yina yo sadisaka bampangi na kulanda kuzinga na kiese mpi na ngemba na dibundu.—Bis. 15:30, 31.

9. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Polo?

⁹ Kana mavwanga me basika na dibundu, beto ke lombaka lutwadisu ya bampangi yina Yehowa me tulaka sambu na kukeba dibundu sambu beto tula ngemba. Mbala mingi, beto lenda zwa lutwadisu ya Biblia na mikanda na beto mpi na bantuma yina dibundu ya Yehowa ke pesaka. Kana beto ke sala yonso sambu na kulanda lutwadisu yina kansi ve kusosa kundimisa bampangi bangindu na beto mosi, beto ta tula ngemba na dibundu.

10. Inki diaka Polo salaka sambu na kutula ngemba na dibundu?

¹⁰ Polo vandaka kutubila mingi bikalulu ya mbote ya bampangi kansi ve bifu na bo sambu na kutula ngemba. Mu mbandu, na nsuka ya mukanda yina yandi sonikilaka Bakristu ya Roma, Polo tangaka bazina ya bampangi mingi mpi mbala mingi, yandi vandaka kutuba mambu ya mbote sambu na konso mpangi. Beto lenda landa mbandu ya Polo kana beto ke tubila mbala na mbala bikalulu ya mbote ya bampangi na beto. Kana beto sala mpidina, beto ta kuma ti kinduku ya ngolo ti bampangi mpi zola na beto ta kuma ngolo sambu na bo.

11. Inki mutindu beto lenda vutula diaka ngemba kana mavwanga me basika?

¹¹ Bantangu ya nkaka ata Bakristu ya kuyela na kimpeve lenda wakana ve na diambu mosi. Yo kuminaka Polo ti nduku na yandi ya ngolo Barnabasi. Bampangi yina wakanaka ve kibeni sambu na kunata Marko na voyage ya kimisionere. “Bo swanaka ngolo kibeni” mpi bo kabwanaka. (Bis. 15:37-39) Kansi Polo, Barnabasi mpi Marko vutulaka diaka ngemba. Bo monisaka nde bo vandaka kuzola kibeni nde dibundu kuvanda na ngemba mpi na bumosi. Na nima, Polo tubaka mambu ya mbote sambu na Barnabasi mpi sambu na Marko. (1 Bak. 9:6; Bakol. 4:10) Beto mpi fwete landa kutula ngemba ti bampangi mpi kulanda kutula dikebi na bikalulu na bo ya mbote. Kana beto sala mpidina, dibundu ta vanda na ngemba mpi na bumosi.—Baef. 4:3.

POLO SADISAKA BAMPANGI NA KUKUMISA NGOLO LUKWIKILU NA BO

12. Inki bampasi bampangi na beto ke kutanaka ti yo?

¹² Beto ke pesaka bampangi na beto kikesa ntangu beto ke sadisaka bo na kukumisa ngolo lukwikilu na bo na Yehowa. Bantu ya mabuta yina kele ve Bambangi ya Yehowa, banduku ya kisalu to banduku ya nzo-nkanda ke pesaka bampangi ya nkaka mpasi. Bampangi ya nkaka ke belaka ngolo mpi bankaka ke salaka ngolo sambu na kunwana ti bangindu ya mbi. Bampangi ya nkaka me bakaka mbotika banda bamvula mingi mpi bo ke kingaka banda ntama nsuka ya nsi-ntoto yai. Mambu yina lenda meka lukwikilu ya Bakristu bubu yai. Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kutanaka ti bampasi ya mutindu mosi. Inki Polo salaka sambu na kupesa bampangi kikesa?

13. Inki mutindu Polo sadisaka bampangi yina bo vandaka kumona mpamba sambu na balukwikilu na bo?

¹³ Polo vandaka kusadila Masonuku sambu na kupesa bampangi na yandi kikesa. Mu mbandu, Bakristu yina vandaka Bayuda vandaka kuzaba ve nki bo lenda tuba na bantu ya mabuta yina vandaka kutuba nde dibundu ya Bayuda vandaka mbote kuluta dibundu ya Bukristu. Ntembe kele ve nde, mukanda yina Polo sonikilaka Bakristu ya Baebreo pesaka Bakristu yina kikesa kibeni. (Baeb. 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) Mambu yina yandi tubaka sadisaka bo na kuzaba nki bo ta tuba na bantu ya mabuta na bo yina vandaka ve Bakristu. Bubu yai, beto lenda sadisa bampangi yina bantu ke monaka mpamba na kusadila mikanda na beto yina ke tendulaka Biblia sambu na kutendula bikuma yina ke pusaka bo na kukwikila na Yehowa. Kana bo ke seka baleke sambu bo ke kwikilaka na lugangu, beto lenda sadisa bo na kuzwa bansangu yina kele na kamukanda La vie a-t-elle été créée ? mpi kamukanda Kisina ya Luzingu—Bangiufula Tanu ya Me Fwana na Kuyula sambu na kumonisa bo sambu na nki bo ke ndimaka kibeni nde Nzambi muntu salaka luzingu.

14. Ata Polo vandaka kusamuna mingi mpi kulonga mingi nsangu ya mbote, nki yandi salaka diaka?

¹⁴ Polo pesaka bampangi kikesa na kumonisa zola na nzila ya “bisalu ya mbote.” (Baeb. 10:24) Yandi vandaka kusadisa bampangi na yandi na mambu yina yandi vandaka kutuba mpi na yina yandi vandaka kusala. Mu mbandu, ntangu bampangi yina vandaka na Yudea vandaka na nzala, Polo natilaka bo madia yina bo vandaka na yo mfunu. (Bis. 11:27-30) Diaka, ata Polo vandaka kusamuna mingi mpi kulonga mingi nsangu ya mbote, ntangu yonso yandi vandaka kusala yonso sambu na kusadisa bampangi yina vandaka ti mfunu ya lusadisu ya bima ya kinsuni. (Bag. 2:10) Kusala mutindu yina ndimisaka bampangi na yandi nde Yehowa ta lungisa bampusa na bo. Bubu yai, beto ta pesa bampangi na beto kikesa kana beto ke sadila ntangu, ngolo mpi mayele na beto sambu na kupesa bo kikesa ntangu bo me bwila kisumbula ya lugangu. Beto lenda pesa mpi bampangi na beto kikesa kana beto ke pesa makabu mbala na mbala sambu na kupesa maboko na kisalu ya ke salama na ntoto ya mvimba. Kana beto sala mpidina, beto ta sadisa bampangi na beto na kundima kibeni nde Yehowa ta yambula bo ve ata fioti.

15-16. Inki mutindu beto fwete sadila bampangi yina me lemba na kimpeve mambu?

¹⁵ Polo landaka kupesa kikesa na bampangi yina lembaka na kimpeve. Yandi vandaka kuwila bo mawa, yandi vandaka kutubila bo mambu na mutindu ya mbote mpi na masonga yonso. (Baeb. 6:9; 10:39) Mu mbandu, na mukanda yina yandi sonikilaka Bakristu ya Baebreo, mbala mingi yandi sadilaka bangogo “beto” sambu na kumonisa nde yandi mpi fwete sadila bandongisila yina yandi mosi pesaka. (Baeb. 2:1, 3) Bonso Polo, beto fwete landa kupesa kikesa na bampangi yina me lemba na kimpeve. Beto ke pesaka bo kikesa ntangu beto ke solulaka ti bo na masonga yonso. Kana beto sala mpidina, yo ta monisa kibeni nde beto ke zolaka bo. Mutindu beto ke tuba mpi mambu yina beto ke tuba lenda vanda mbote mingi mpi yo lenda pesa bampangi na beto yina me lemba na kimpeve kikesa.

¹⁶ Polo ndimisaka kibeni bampangi nde Yehowa vandaka kumona bisalu na bo ya mbote. (Baeb. 10:32-34) Beto lenda sala mpi mutindu mosi ntangu beto ke solula ti mpangi yina me lemba na kimpeve. Beto lenda lomba yandi na kusonga beto mutindu yandi zabaka kieleka to beto lenda siamisa yandi na kuyindula mambu yina Yehowa salaka sambu na kusadisa yandi. Beto lenda sadila dibaku yina sambu na kundimisa yandi nde Yehowa ke vilaka ve zola yina yandi monisilaka yandi na bilumbu me luta mpi nde Yehowa ta yambula yandi ve ata fioti na bilumbu ke kwisa. (Baeb. 6:10; 13:5, 6) Masolo yina lenda pesa bampangi yina me lemba na kimpeve kikesa ya kulanda kusadila Yehowa.

“BENO LANDA KUPESANA KIKESA”

17. Inki beto fwete landa kusala sambu na kupesa bampangi kikesa?

¹⁷ Mutindu muntu yina ke salaka kisalu ya kutunga ke yedisaka mayele na yandi mbala na mbala, beto mpi fwete yedisa mayele na beto sambu na kupesana kikesa. Beto lenda pesa bampangi kikesa ya kukanga ntima na bampasi kana beto ke tubila ti bo bambandu ya bampangi yina kangaka ntima na bampasi na bilumbu me luta. Beto lenda tula ngemba kana beto ke tubila mambu ya mbote yina bampangi ya nkaka ke sala mpi kana beto ke vutula diaka ngemba ntangu bangindu na beto ke wakana ve ti bangindu ya bampangi to ntangu mavwanga me basika. Beto ta landa kupesa bampangi na beto kikesa kana beto ke tubila ti bo bakieleka ya Biblia, kana beto ke pesa bo lusadisu yina bo kele ti yo mfunu mpi kana beto ke pesa bampangi yina me lemba na kimpeve kikesa.

18. Inki beto fwete sala?

¹⁸ Bampangi yina ke tungaka bisika na beto ya lusambu ke vandaka na kiese mingi. Beto ke vandaka na kiese ntangu beto ke pesaka mpi bampangi na beto na dibundu kikesa. Nsuka-nsuka, banzo yina bantu ke tungaka ke bwaka. Kansi kikesa yina beto ke pesaka bampangi ta sadisa bo mvula na mvula. Yo yina, beto fwete “landa kupesana kikesa mpi kutungana.”—1 Bate. 5:11.