Malongi Yina Beto Me Bakaka Luzingu na Beto ya Mvimba na Longi na Beto ya Nene

MBANDU YA BIBUTI NA MONO

Na nsuka ya bamvula 1950, bibuti na mono katukaka na Italie mpi bo kwendaka na mbanza Kindersley na provense ya Saskatchewan na Canada. Ntangu fioti na nima, bo longukaka kieleka mpi yo kumaka kima ya kuluta mfunu na dibuta na beto. Mono ke yibuka ntangu mono vandaka mwana-fioti, beto vandaka kulutisa bantangu mingi ti dibuta na beto na kulonga nsangu ya mbote. Yo yina, bantangu ya nkaka ntangu mono vandaka ti bamvula 8, mono vandaka kusonga bo na nsaka nde mono kele “mupasudi-nzila nsadisi.”

Ata bibuti na mono vandaka bansukami, bo pesaka beto mbandu ya mbote sambu bo kudipesaka mingi na kisalu ya Yehowa. Mu mbandu na 1963, bo tekaka bima na bo mingi sambu na kuzwa mbongo ya me fwana sambu na kukwenda na lukutakanu ya bansi mingi yina salamaka na mbanza Pasadena, na provense ya Californie na États-Unis. Na 1972, beto salaka bakilometre kiteso ya 1 000 sambu na kukwenda na mbanza Trail na provense ya Colombie-Britanique na Canada, sambu na kulonga nsangu ya mbote na bantu yina ke tubaka ki-italien. Papa na mono vandaka kusala kisalu ya kutula bunkete mpi ya kuyidika bima na magaze mosi ya nene. Yandi vandaka kubuya bisalu ya mbongo mingi sambu na kudipesa mingi na mambu ya kimpeve.

Mono kele na kiese mingi sambu bibuti na mono me bikilaka mono ti bampangi na mono tatu mbandu ya mbote. Mbandu na bo ya mbote kele formasio ya ntete yina mono me bakaka na kisalu ya Yehowa. Bo me longaka mono dilongi yai ya mfunu mingi yina mono ke vilaka ve luzingu na mono ya mvimba: Kana mono ke tula Kimfumu na kisika ya ntete, Yehowa ta lungisa bampusa na mono.—Mat. 6:33.

LUYANTIKU YA KISALU YA NTANGU YONSO

Na 1980, mono kwelanaka ti Debbie, mpangi-nkento mosi ya kitoko yina vandaka kudipesa mingi na mambu ya kimpeve. Beto vandaka ti mfunu ya kusala kisalu ya ntangu yonso, yo yina Debbie kumaka mupasudi-nzila bangonda tatu na nima ya makwela na beto. Mvula mosi na nima ya makwela na beto, beto kwendaka na dibundu mosi ya fioti yina vandaka ti mfunu ya bansamuni. Mono kumaka mpi mupasudi-nzila.

Na nima ya mwa ntangu, beto lembaka nitu mpi beto bakaka lukanu ya kukatuka kuna. Kansi na ntwala ya kukatuka, beto solulaka ti nkengi ya nziunga. Yandi songaka beto na zola yonso mpi na masonga yonso nde: “Beno mosi ke kumisa mambu mpasi mingi sambu beno ke tula dikebi mingi na mambu ya mpasi yina beno ke kutana ti yo. Kansi kana beno tula dikebi na mambote yina kisalu na beno ke natila beno, beno ta mona mambote yango.” Ndongisila na yandi kwisaka na ntangu ya me fwana. (Nk. 141:5) Na mbala mosi beto sadilaka yo mpi beto bakisaka nde mambote yango vandaka mingi kibeni. Bampangi mingi na dibundu vandaka ti mfunu ya kusala mingi sambu na Yehowa, yo vanda baleke to bampangi ya nkaka yina bankwelani na bo vandaka ve Bambangi ya Yehowa. Yo vandaka dilongi ya mfunu mpenza sambu na beto. Beto kumaka kutula dikebi na mambote yina beto vandaka kubaka mpi beto vandaka kutula ntima nde Yehowa ta manisa bampasi yina beto ke kutana ti yo na ntangu ya me fwana. (Mika 7:7) Beto vutukilaka kiese na beto mpi mambu kumaka diaka kutambula mbote.

Bampangi yina longaka beto na nzo-nkanda na beto ya ntete ya bapasudi-nzila, salaka mpi na bansi ya nzenza. Bo songaka beto bafoto mpi bo tubilaka bampasi yina bo kutanaka ti yo mpi balusakumunu yina bo bakaka na ntangu bo vandaka kusala na bansi yango. Yo pesaka beto nzala ya ngolo ya kukuma bamisionere. Yo yina beto bakaka lukanu ya kukuma bamisionere.

Sambu na kulungisa lukanu yina, na 1984 beto kwendaka na provense ya Québec, kisika yina bo ke tubaka Kifalansa na bakilometre kuluta 4 000 ti Colombie-Britanique. Na Québec, yo lombaka nde beto longuka ndinga ya mpa mpi mutindu ya mpa ya kuzinga. Diambu ya nkaka ya mpasi kele nde mbala mingi beto vandaka ti mpasi ya mbongo. Na ntangu mosi buna, beto vandaka kuzingila bambala yina beto vandaka kulokuta na kilanga ya ferme mosi! Debbie vandaka kulamba bambala yango na mitindu mingi ya kuswaswana mpi yo vandaka ntomo. Ata beto kutanaka ti mambu yai ya mpasi, beto landaka kukanga ntima na kiese. Diaka, beto bakisaka nde Yehowa vandaka kulungisa bampusa na beto.—Nk. 64:10.

Kilumbu mosi, beto yambaka appel mosi ya kintulumukina na telefone. Bo bingaka beto sambu na kusala na Betele ya Canada. Ata beto vandaka na kiese mutindu bo bingaka beto na Betele, beto kudiyangisaka mpi sambu beto fulusaka ntete baformilere ya Nzo-Nkanda ya Gileadi. Kansi, beto ndimaka kukwenda na Betele. Ntangu beto kumaka, beto yulaka mpangi Kenneth Little ya Komite ya Filiale nde: “Ebuna baformilere ya Gileadi yina beto fulusaka?” Yandi vutulaka nde: “Beto ta sabuka pont yina kana beto me kuma pana.”

Mposo mosi na nima, beto sabukaka pont yango sambu bo bingaka mono ti Debbie na Nzo-Nkanda ya Gileadi. Yo yina yo lombaka nde beto baka lukanu ya kubikala na Betele to ya kukwenda na Nzo-Nkanda ya Gileadi. Mpangi Little songaka beto nde: “Ata beno me baka konso lukanu yina, beno zaba nde bilumbu ya nkaka beno ta mona nde yo zolaka kuvanda mbote kuluta kana beno bakaka lukanu yina ya nkaka. Balukanu yai yonso zole kele mfunu kiteso mosi. Yehowa lenda sakumuna konso lukanu na kati ya balukanu yai zole.” Beto ndimaka kukwenda na Gileadi mpi bamvula mingi na nima, beto bakisaka nde Mpangi Little tubaka kieleka. Mbala mingi, beto ke songaka mpi bampangi ya nkaka mambu yina yandi songaka beto ntangu yo ke lombaka nde bo pona mukumba mosi na kisalu ya Yehowa.

LUZINGU YA KIMISIONERE

Beto vandaka na kiese ya kuvanda na kati ya bampangi 24 ya Nzo-Nkanda ya 83 ya Gileadi na Brooklyn na New York na avril 1987. Mpangi-bakala Ulysses Glass ti mpangi-bakala Jack Redford vandaka balongi na beto ya ntete. Nzo-nkanda yango salaka bangonda tanu mpi na nima bo pesaka beto maplome na kilumbu ya 6 septembre 1987. Bo tindaka mono ti Debbie mpi mpangi John Goode ti nkento na yandi Marie Goode na Haïti.

Banda bo kulaka bamisionere ya nsuka ya Gileadi na 1962 na Haïti, bo vandaka diaka ve kutinda bamisionere ya nkaka kuna. Bamposo tatu na nima ya kubaka maplome na Gileadi, beto yantikaka kisalu na beto na Haïti na dibundu mosi ya fioti, ya bansamuni 35, yina vandaka ntama na zulu ya bangumba. Beto vandaka baleke, beto vandaka ti mambu mingi ya kulonguka mpi beto vandaka kuzinga beto mosi na nzo ya bamisionere. Bantu mingi na kisika yina vandaka kibeni bansukami mpi mingi na kati na bo vandaka ve kuzaba kutanga. Na luyantiku ya kisalu ya kimisionere, beto kutanaka ti bampasi yai: Mavwanga ya politiki, mipepe ya ngolo, bantu vandaka kusosa kubwisa guvernema mpi bo vandaka kutula tiya na babariere na nzila sambu bantu kuluta ve.

Beto bakaka malongi na mbandu ya kukanga ntima ya bampangi na beto ya Haïti yina vandaka na kiese. Bampangi mingi na kati na bo vandaka kukutana ti bampasi mingi, kansi bo vandaka kuzola Yehowa mpi kisalu ya kulonga nsangu ya mbote. Mpangi-nkento mosi ya mununu zabaka ve kutanga, ata mpidina yandi kangaka na ntu baverse kiteso ya 150. Mambu yina beto vandaka kukutana ti yo konso kilumbu na kisika yina, pusaka beto diaka na kulanda kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu mosi mpamba yina ta manisa bampasi yonso ya bantu. Yo ke pesaka beto kiese mingi na kumona mutindu balongoki na beto ya ntete ya Biblia na kisika yina me kumaka bapasudi-nzila ya ntangu yonso, bapasudi-nzila ya nene mpi bankuluntu.

Ntangu beto vandaka na Haïti, mono kutanaka ti Trevor, misionere mosi ya leke ya dibundu ya Mormon mpi mono zwaka mwa mabaku ya kulonguka ti yandi Biblia. Mwa bamvula na nima, yandi sonikilaka mono mukanda mosi yina mono yindulaka ve. Yandi sonikaka nde: “Mono ke baka mbotika na lukutakanu ya nene yina ke salama ntama ve! Mono ke zola kuvutuka na Haïti mpi kukuma mupasudi-nzila ya nene na kisika yina mono vandaka misionere ya dibundu ya Mormon.” Mpi yai mambu yina yandi salaka bamvula mingi ti nkento.

BO TINDAKA BETO NTETE NA EUROPE MPI NA NIMA NA AFRIKA

Bo tindaka beto na Europe na bisika yina bo vandaka diaka ve kubuyisa mpenza kisalu na beto. Na 1992, beto kumaka na mbanza Ljubljana na Slovénie, pene-pene ti kisika yina bibuti na mono yelaka na ntwala nde bo kwenda na Italie. Bitumba vandaka kaka kusalama kisika yina insi Yougoslavie vandaka. Betele ya mbanza Vienne na Autriche, ya mbanza Zagreb na Croatie mpi ya mbanza Belgrade na Serbie, vandaka kutwadisa kisalu ya kulonga nsangu ya mbote na kisika yango. Kansi na ntangu yina yo vandaka kulomba nde konso insi kukuma ti Betele na yo.

Yo vandaka kulomba kaka nde beto longuka ndinga ya mpa mpi mutindu ya mpa ya kuzinga. Bantu ya kisika yango vandaka kutuba nde: “Jezik je težek,” yina ke tendula nde: “Ndinga yai kele mpasi.” Ya kieleka, yo vandaka kibeni mpasi! Beto vandaka kusepela ti bampangi sambu bo vandaka kundima kukonda mpasi bansoba yina dibundu ya Yehowa vandaka kusala mpi beto vandaka kumona mutindu Yehowa vandaka kusakumuna bo. Beto monaka diaka mutindu Yehowa ke yidikaka mambu na zola yonso mpi na ntangu ya mbote. Beto bakaka malongi mingi na bamvula yonso yina beto salaka na Slovénie mpi malongi yina beto bakaka na ntwala ya kukwenda na Slovénie, sadisaka beto na kukanga ntima na bampasi yina beto kutanaka ti yo kuna.

Kansi, beto kutanaka mpi diaka ti bansoba mingi. Na 2000, bo tindaka beto na Côte d’Ivoire, na Afrika ya Westi. Na nima na novembre 2002, bo tinisaka beto na Sierra Leone sambu bitumba vandaka na Côte d’Ivoire. Mpi kuna na Sierra Leone, bitumba ya salaka bamvula 11 katukaka kumana. Yo vandaka mpasi na kukatuka na Côte d’Ivoire na kintulumukina. Ata mpidina, malongi yina beto bakaka me sadisaka beto na kulanda kuvanda na kiese.

Beto tulaka dikebi na mutindu bantu mingi vandaka kusepela kulonguka Biblia na teritware yango mpi na mutindu bampangi kangaka ntima na bamvula yonso yina bitumba salaka. Ata bo vandaka bansukami, bo vandaka ti kikalulu ya kukaba. Mpangi-nkento mosi kabilaka nkento na mono Debbie mwa bilele. Ntete Debbie zolaka kubuya, kansi mpangi-nkento yina dindamanaka mpi songaka yandi nde: “Na ntangu ya bitumba, bampangi ya bansi ya nkaka sadisaka beto. Ntangu yai yo kele ture na beto ya kusadisa bantu ya nkaka.” Yo yina, beto bakaka lukanu ya kulanda mbandu na bo.

Nsuka-nsuka beto vutukaka na Côte d’Ivoire, kansi mambu ya politiki basisaka diaka mavwanga. Yo yina na novembre 2004, bo tinisaka beto na elikoptere mpi beto tinaka konso muntu ti sakosi mosi. Beto lalaka mpimpa mosi na pavema, kisika yina basoda ya France vandaka. Mpi na kilumbu yina landaka, beto bakaka avio yina nataka beto na Suisse. Ntangu beto kumaka na Betele ya Suisse na kati-kati ya mpimpa, bampangi ya Komite ya Filiale ti bankento na bo mpi bampangi yina vandaka balongi na Nzo-Nkanda Yina Ke Longaka Mutindu ya Kusala Kisalu, ti bankento na bo mpi, yambaka beto na kiese mpenza. Bo pesaka beto madia ya kitoko ya tiya-tiya mpi bashokola ya Suisse. Zola na bo simbaka kibeni bantima na beto.

Bo tindaka beto sambu na ntangu fioti na Ghana mpi na nima bo vutulaka beto diaka na Côte d’Ivoire ntangu mavwanga ya politiki vandaka diaka ve mingi. Ntima-mbote ya bampangi sadisaka beto na bantangu yonso ya mpasi yina beto vandaka kutina bitumba mpi na bisika yina bo vandaka kutinda beto sambu na mwa ntangu. Mono ti Debbie, beto bakisaka nde ata bampangi vandaka kumonisila beto zola ya kimpangi mutindu Yehowa ke lombaka beto na kusala, beto fwete mona ve mpamba zola yango. Ya kieleka, beto me bakisaka nde bantangu yina ya mpasi vandaka mpi formasio ya mfunu sambu na beto.

BO TINDAKA BETO NA MOYEN-ORIENT

Na 2006, bampangi ya ke salaka na babiro ya ke twadisaka kisalu na beto na ntoto ya mvimba songaka beto nde bo me tinda beto na Moyen-Orient. Na mbala yai diaka, yo vandaka kulomba nde beto yikama ti mambu ya mpa, mambu ya nkaka ya mpasi, bandinga ya mpa mpi mitindu ya mpa ya kuzinga. Beto vandaka ti mambu mingi ya kulonguka na kisika yai ya mavwanga vandaka mingi sambu na mambu ya politiki mpi ya mabundu. Beto vandaka kusepela mutindu mabundu ya Bambangi ya Yehowa vandaka ti bampangi ya bandinga ya kuswaswana mpi mutindu kulanda lutwadisu ya dibundu ya Yehowa vandaka kusadisa bo na kuzinga na bumosi. Beto vandaka kusepela mingi ti bampangi sambu mingi na kati na bo vandaka kukanga ntima ntangu bampangi na bo ya mabuta, bana ya banzo-nkanda na bo, bantu ya vandaka kusala ti bo mpi bantu yina vandaka kuzinga pembeni ti bo, vandaka kutelemina bo.

Beto kwendaka na lukutakanu ya spesiale yina salamaka na mbanza Tel Aviv na Israël na 2012. Banda na Pantekoti ya mvula 33 ya ntangu na beto, lukutakanu yai vandaka lukutakanu ya ntete yina vukisaka bansadi ya Yehowa mingi na kisika yina. Yo vandaka dibaku mosi yina beto ta vilaka ve ata fioti!

Na bamvula yina, bo vandaka kutinda beto na kukwenda kutala mabundu na insi mosi yina bo buyisaka kisalu na beto. Beto vandaka kukwenda ti mwa mikanda ya dibundu ya Yehowa kuna, beto vandaka kulonga nsangu ya mbote ti bampangi mpi beto vandaka kuvukana sambu na kusala balukutakanu ya nene ti bantu fioti mpamba. Babariere mpi basoda yina vandaka ti minduki mingi vandaka na bisika yonso, kansi beto vandaka kudiwa na lutaninu ntangu beto vandaka kutambula na mayele mpenza ti bansamuni fioti.

BO TINDAKA BETO DIAKA NA AFRIKA

Na 2013, bo tindaka beto na kisika mosi ya me swaswana mpenza. Beto kwendaka kusala na Betele ya Congo-Kinshasa, insi mosi ya nene mpi ya kitoko kansi yina ke vandaka ti bitumba banda ntama mpi kinsukami ya ngolo. Ntete beto tubaka nde: “Beto me zaba Afrika mpi beto kele ya kuyilama na kukwenda kuna.” Ata mpidina, beto vandaka ti mambu mingi ya kulonguka, mingi-mingi ntangu yo vandaka kulomba nde beto tambula na bisika yina vandaka ve ti ba pont mpi na bisika yina banzila vandaka ya kubeba mpenza. Beto tulaka dikebi na mambu mingi ya mbote yina beto monaka kuna, mu mbandu kukanga ntima mpi kiese ya bampangi ata bo vandaka bansukami, zola na bo sambu na kisalu ya kulonga nsangu ya mbote mpi bikesa yina bo vandaka kusala sambu na kukwenda na balukutakanu ya dibundu mpi ya nene. Beto monaka na meso na beto mosi mutindu lusadisu mpi balusakumunu ya Yehowa vandaka kusala nde kisalu ya Kimfumu kubuta mbuma ya mbote. Bamvula yonso yina beto lutisaka na kisalu ya ntangu yonso na Congo, me longaka beto malongi ya mfunu kibeni mpi yo me sadisaka beto na kuzwa banduku yina me kumaka bonso bantu ya mabuta na beto.

Na nsuka ya 2017, bo tindaka beto na Afrique du Sud. Yai kele Betele ya kuluta nene kuluta Babetele yonso yina beto me salaka mpi nkutu bisalu yina bo pesaka beto na Betele yai vandaka ya mpa sambu na beto. Na mbala yai diaka, beto vandaka ti mambu mingi ya kulonguka, kansi beto vandaka kubika mpi nde malongi yina beto bakaka na ntwala, kutwadisa luzingu na beto. Beto ke zolaka mingi bampangi sambu na kukanga ntima na bo banda bamvula mingi. Mpi yo ke pesaka kiese na kumona mutindu dibuta ya Betele ke zingaka na bumosi ata yo kele ti bampangi yina bampusu na bo ya nitu mpi mutindu na bo ya kuzinga me swaswana. Yo kele pwelele nde Yehowa muntu ke sadisaka bansadi na yandi na kuzinga na ngemba sambu bo ke lwataka kimuntu ya mpa mpi ke sadilaka minsiku ya Biblia.

Na nsungi ya bamvula mingi, mono ti Debbie, beto me salaka bisalu ya kitoko, beto me yikamaka ti mitindu ya kuzinga ya kuswaswana mpi beto me longukaka bandinga ya mpa. Yo ke vandaka ve ntangu yonso pete, kansi beto me bakisaka nde Yehowa ke sadilaka dibundu mpi bansadi na yandi sambu na kumonisila beto zola na yandi ya kwikama. (Nk. 144:2) Beto ke ndima nde formasio yina beto me bakaka na kisalu ya ntangu yonso me sadisaka beto na kukuma bansadi ya mbote ya Yehowa.

Mono kele na ntonda ya mingi sambu na mambu yina bibuti na mono longaka mono, sambu na lusadisu ya nkento na mono Debbie ya mono ke zolaka mingi mpi sambu na bambandu mingi ya mbote ya bampangi na beto ya ntoto ya mvimba. Ntangu mono ti nkento na mono ke yindulaka luzingu na beto na bamvula ya ke kwisa, yo ke pusaka beto na kukumisa ngolo lukanu na beto ya kulanda kulonguka malongi ya mfunu na Longi na beto ya Nene.