Noti na Nsi ya Lutiti

a Na Biblia, bangogo ya kisina yina bo me balula nde “nkudulu” ke pesa ngindu ya mbongo to kima ya mbalu yina bo me futa. Mu mbandu, kisongi-diambu ya Kiebreo ka·pharʹ ke tendula ntete-ntete kufika. Yo ke tadilaka mbala mingi kufika masumu. (Nkunga 65:3) Ngogo koʹpher me fwanana ti yo mpi yo ke pesa ngindu ya mbongo yina bo me futa sambu na kufika to kusumba diaka. (Kubasika 21:30) Kiteso mosi ngogo ya Kigreki lyʹtron, yina bo ke balulaka mbala mingi nde “nkudulu,” bo lenda balula yo diaka na “mbongo ya kukatula bantu” sambu na kugulusa muntu. (Matayo 20:28; Bible na Kituba) Bansoniki ya Kigreki sadilaka ngogo yina sambu na kutubila mbongo ya bo ke futaka sambu bo yambula muntu yina bo kangaka na bitumba to mpika mosi.