Yehowa Kezolaka Mingi Kisalu na Nge ya Moyo ya Mvimba

“Konso kima ya beno kesala, beno sala yau na moyo ya mvimba bonso beno kesadila Yehowa, kansi bantu ve.”—KOLOSAI 3:23, NW.

1, 2. (a) Inki kele dibaku ya kuluta nene ya beto lenda vanda na yau? (b) Sambu na inki ntangu yankaka beto kekukaka ve na kusala yina yonso ya beto kezolaka kusala na kisalu ya Nzambi?

KUSADILA Yehowa kele dibaku ya kuluta nene ya beto lenda vanda na yau. Yau yina, zulunalu yai kesyamisaka Bakristu banda ntama na kudipesa na kisalu, na kusala “dyaka ngolo” konso ntangu ya mpila kemonana. (1 Tesalonika 4:⁠1) Kansi, beto kekukaka ve kusala mambu yonso ya ntima na beto kezolaka kusala na kisalu ya Nzambi. Mpangi mosi ya nkento, ya botamaka bamvula 40 meluta mpi ya mekwelaka ve, ketendula nde: “Luzingu na mono kelomba nde mono sala kaka kisalu ya ntangu yonso. Mono kesalaka ve sambu na kuzwa bilele ya ntalu to sambu na kukwendaka kulenga ya kelombaka mbongo mingi. Kansi, mono kesalaka sambu na kuzwa bima ya ntete ya mfunu na luzingu, bonso mbongo ya kusansila nitu ti meno. Yonso ya mebikala mono kemonaka bonso mono kepesaka yau na Yehowa.”

² Zola ya Yehowa kepusaka beto na kuzola kusala mingi na kisalu ya kusamuna. Kansi, bampasi ya luzingu kelutaka tula ndilu na yina ya beto lenda sala. Kukukisa mikumba yankaka ya Masonuku, bonso mikumba ya dibuta, lenda baka beto ntangu mingi mpi ngolo. (1 Timoteo 5:​4, 8) Na bilumbu yai ya “mpasi mingi,” luzingu mekuma tiya kibeni. (2 Timoteo 3:⁠1) Kana beto kuka ve na kusala yonso yina ya beto kezola kusala na bilanga, beto lenda banda kuwa mpasi mosi na ntima. Beto lenda kudiyula kana Nzambi kesepela dyaka ti lusambu na beto.

Kitoko ya Kisalu ya Moyo ya Mvimba

3. Inki Yehowa kelombaka na beto yonso?

³ Na Nkunga 103:​14, Biblia kesonga beto na kyese yonso nde Yehowa “zaba na nki yandi salaka beto, yandi zaba mbote nde beto kele kaka putulu.” Yandi zaba bandilu na beto kuluta bantu yankaka yonso. Yandi kelombaka beto ve kima ya kuluta yina ya beto lenda pesa. Inki yandi kelombaka? Kima ya muntu yonso lenda pesa, luzingu kuvanda ya mbote to ya mpasi: “Konso kima ya beno kesala, beno sala yau na moyo ya mvimba bonso beno kesadila Yehowa, kansi bantu ve.” (Kolosai 3:​23, NW) Ee, Yehowa kesosaka nde beto​—⁠beto yonso​—⁠kusadila yandi na moyo ya mvimba.

4. Kusadila Yehowa na moyo ya mvimba ketendula inki?

⁴ Kusadila Yehowa na moyo ya mvimba ketendula inki? Ngogo ya Kigreki ya bau mebalula nde “moyo ya mvimba” ketendula nde “ya kekatuka na moyo.” “Moyo” kele muntu ya mvimba, ti nitu na yandi ya mvimba mpi mayele na yandi. Kusala kisalu na moyo ya mvimba ketendula kudipesa ya mvimba, kusadila bingangu na beto ti ngolo na beto yonso na kiteso ya kuluta mingi ya beto lenda na kisalu ya Nzambi. Na bunkufi, yau ketendula kusala yina yonso ya moyo na beto lenda sala.​—⁠Marko 12:​29, 30.

5. Inki mutindu mbandu ya bantumwa kemonisa nde bantu yonso fwete sala kiteso mosi ve?

⁵ Keti kusala na moyo ya mvimba ketendula nde beto yonso fwete sala kiteso mosi? Yau lenda salama buna ve ata fyoti, sambu luzingu ti bandenda ya konso moyo kele ya kuswaswana. Baka mbandu ya bantumwa ya kwikama ya Yezu. Bau yonso lendaka ve kusala kiteso mosi. Mu mbandu, beto kezabaka mambu mingi ve sambu na bantumwa yankaka, bonso Simoni muntu ya Kanana ti Yakobo mwana ya Alfeo. Ziku kisalu na bau ya kintumwa vandaka mingi ve. (Matayo 10:​2-4) Kansi, Piere vandaka na ndenda ya kundima mikumba mingi ya kilo​—⁠yau yina, Yezu pesaka yandi nkutu “bana-fungula ya Kimfumu”! (Matayo 16:19) Kansi, Piere vandaka ve na zulu ya bantumwa yankaka. Ntangu Yoane monaka mbona-meso ya Yeruzalemi ya Mpa na Kusonga (mfinama na 96 T.B.), yandi monaka matadi 12 ya fondasio ya kusonika “bazina ya bantumwa kumi na zole.”a (Kusonga 21:14) Yehowa yangalalaka na kisalu ya bantumwa yonso, ata yau kemonana pwelele nde bamosi vandaka na mpila ya kusala mingi kuluta bankaka.

6. Na kingana ya mukuni ya Yezu pesaka, inki bwilaka nkeni yina bwaka na “ntoto ya mbote,” ye inki bangyufula yau kebasisa?

⁶ Mutindu mosi, Yehowa kelombaka ve nde beto yonso kusamuna kiteso mosi. Yezu monisaka dyambu yai na kingana ya mukuni. Yandi fwanisaka kisalu ya kusamuna ti kisalu ya kukuna. Nkeni kubwaka na mitindu mingi ya ntoto. Yau vandaka kifwani ya mitindu mingi ya bantima ya bayina kewaka nsangu. Yezu ketendula nde: “Bantu ya nkaka kele bonso ntoto ya mbote. Nsangu ke kwisaka kubwa na ntoto yina. Bo ke waka yo, bo ke bakisaka yo; bo ke butaka bambuma: bankaka nkama, bankaka makumi sambanu, bankaka makumi tatu.” (Matayo 13:​3-8, 18-23) Bambuma kele inki, ye sambu na inki yau kebutaka kiteso mosi ve?

7. Kubuta mbuma ya nkeni ya bau kunaka kele inki, ye sambu na inki yau butaka na biteso ya kuswaswana?

⁷ Sambu “nkeni” ya kekunama kele “Nsangu ya Kimfumu,” na yau, kubuta bambuma kele kumwanga ndinga, kutubila yau bankaka. (Matayo 13:19) Bambuma kebutuka na biteso ya kuswaswana​—⁠banda makumi tatu tii na nkama​—⁠sambu bandenda ya bantu ti bamvwandilu ya luzingu kele ya kuswaswana. Muntu yina kele ti mavimpi ya mbote mpi nitu ya ngolo, lenda sala ntangu mingi na kusamuna kuluta muntu yina ngolo memanaka na kubelabelaka konso kilumbu to na kimununu. Toko ya kukonda kukwela mpi ya kukonda mikumba ya dibuta lenda kuka kusala mingi kuluta muntu yina fwete sala ntangu yonso sambu na kudisa dibuta na yandi.​—⁠Fwanisa ti Bingana 20:⁠29.

8. Inki mutindu Yehowa ketadilaka bayina kesalaka na kiteso ya kuluta mbote yina ya moyo na bau lenda pesa?

⁸ Na meso ya Nzambi, keti kwikama ya muntu yina kesala na moyo ya mvimba kansi kebuta bambuma makumi tatu kele fyoti kuluta muntu yina kebuta nkama? Mpidina ve ata fyoti! Ntalu ya bambuma lenda swaswana, kansi Yehowa kesepelaka kana kisalu mesalama na kiteso ya kuluta mbote yina ya moyo na beto lenda pesa. Yibuka nde bantalu yina yonso ya kuswaswana ya bambuma kebasika na bantima yina kele “ntoto ya mbote.” Ngogo ya Kigreki (ka·losʹ) ya bau mebalula awa nde “mbote” ketendula kima mosi ya “kitoko” mpi yina “kepesaka kyese na ntima mpi na meso.” Yau kepesa kikesa mingi na kuzaba nde kana beto sala na kiteso ya kuluta yina beto lenda, ntima na beto kele kitoko na meso ya Nzambi!

Kutesana Ve ti Bankaka

9, 10. (a) Ntima na beto lenda nata beto na inki mutindu ya mbi ya kuyindula? (b) Inki mutindu mbandu yina kele na 1 Korinto 12:​14-26 kemonisa nde Yehowa kefwanisaka beto ve ti bankaka na kisalu ya beto kesalaka?

⁹ Kansi, ntima na beto ya konda kukuka lenda tesa mambu mutindu yankaka. Yau lenda tesa kisalu na beto ti ya bantu yankaka. Yau lenda yindula nde, ‘Bankaka kele na kusala mingi kuluta mono. Inki mutindu Yehowa lenda yangalala ti kisalu na mono?’​—⁠Fwanisa ti 1 Yoane 3:​19, 20.

¹⁰ Mabanza ti banzila ya Yehowa kele na zulu kuluta ya beto. (Yezaya 55:⁠9) Beto kebakisa fyoti mutindu Yehowa ketadilaka bikesa ya muntu na muntu na 1 Korinto 12:​14-26, kisika ya bau kefwanisa dibundu ti nitu ya muntu yina kele ti bandambu mingi​—⁠meso, maboko, makulu, makutu, mpi buna na buna. Yindula fyoti nitu ya muntu. Si yau tavanda dyambu ya nsoni kibeni na kutesa meso na nge ti maboko, to makulu na nge ti makutu! Konso ndambu kele ti kisalu na yau, kansi yau yonso kele mfunu. Mutindu mosi, Yehowa kezolaka mingi kisalu na nge ya moyo ya mvimba, ata bankaka kesala mingi to bau kesala fyoti.​—⁠Galatia 6:⁠4.

11, 12. (a) Sambu na inki bankaka lenda wa bonso bau kele bantu ya “ngolo ve” to ya “kukonda lukumu”? (b) Inki mutindu Yehowa ketadilaka kisalu na beto?

¹¹ Sambu maladi, kimununu, to mambu yankaka ketulaka ndilu na kisalu ya bantu yankaka na kati na beto, bantangu yankaka beto kemonaka nde beto kele bantu ya “ngolo ve” to ya “kukonda lukumu.” Kansi, Yehowa ketadilaka mambu mutindu yina ve. Biblia ketubila beto nde: “Bandambu ya nitu yina ke monikaka nde yo ke na ngolo ve, yo kele mfunu, yo lenda konda ve. Bandambu . . . ya beto ke monaka nde yo kele mfunu mingi ve, . . . yo yina ya beto ke zitisaka [“kumisaka,” NW] mpenza. . . . Nzambi me yidikaka nitu na beto na mpila nde beto pesa [lukumu] mingi na bandambu yina me konda [lukumu].” (1 Korinto 12:​22-24) Na yau, konso muntu lenda vanda mfunu na meso ya Yehowa. Yandi kesepelaka na kisalu na beto na kati ya bandilu na beto. Keti ntima na nge kepusa nge ve na kusala yonso yina ya nge lenda, sambu na kusadila Nzambi ya mutindu yai ya kebakisaka mpi ya kezolaka beto?

¹² Na yau, kima ya mfunu na Yehowa kele ve nde nge sala kiteso mosi ti muntu yankaka, kansi nde nge sala yina ya nge kibeni​—⁠moyo na nge​—⁠lenda sala. Muntu yina monisaka mbotembote nde Yehowa kendimaka kikesa ya muntu na muntu kele Yezu, na ntangu yandi tadilaka bankento zole, ya kuswaswana ngolo, na bilumbu ya nsuka ya kisalu na yandi na zulu ya ntoto.

Kundimama ya Dikabu ya “Ntalu Mingi” ya Nkento Mosi

13. (a) Inki mambu salamaka kilumbu ya Maria tyamunaka mafuta ya nsudi na ntu ti na makulu ya Yezu? (b) Mafuta ya Maria vandaka mafuta ya ntalu ikwa?

¹³ Na Kitanu, Nisani 8, na nkokila, Yezu kumaka na Betani, bwala mosi ya fyoti na lweka ya Esti ya Ngumba ya Banti ya Olive, na bakilometre tatu ti Yeruzalemi. Yezu vandaka ti banduku ya ngolo na mbanza yai: Maria, Marta ti mpangi na bau ya bakala, Lazare. Ziku mbala na mbala, bau vandaka yamba Yezu na nzo na bau. Kansi, na Kisabatu na nkokila, Yezu ti banduku na yandi kudyaka na nzo ya Simoni, muntu yina vandaka ntete na maladi ya lepre, ziku Yezu mpi muntu belulaka yandi. Ntangu Yezu vandaka kudya, Maria salaka kima mosi ya kudikulumusa sambu na Yezu, yina futumunaka mpangi na yandi. Yandi kangulaka mulangi ya mafuta ya nsudi, ya “ntalu mingi.” Ya ntalu mpenza! Ntalu na yau vandaka badenari 300, lufutu ya kisalu ya mvula mosi ya mvimba. Yandi tyamunaka yau na zulu ya ntu ya Yezu mpi na makulu na yandi. Nkutu, yandi kausaka makulu ya Yezu ti nsuki na yandi.​—⁠Marko 14:3; Luka 10:​38-42; Yoane 11:​38-44; 12:​1-3.

14. (a) Inki balongoki tubaka sambu na dyambu ya Maria salaka? (b) Inki mutindu Yezu kotilaka Maria?

¹⁴ Balongoki monaka mbi mingi. Bau yulaka nde ‘sambu na inki kulosa mananasi mpidina?’ Yuda bumbaka ngindu na yandi ya muyibi na kupesaka dibanza ya kusadisa bantu ya mpasi. Yandi tubaka nde: “Sambu na nki bo tekaka mananasi yai ve na bibende [“badenari,” NW] nkama tatu sambu na kupesa mbongo yina na bansukami?” Maria bikalaka munoko ya kukanga. Kansi, Yezu songaka balongoki nde: “Beno bikisa yandi. Sambu na nki beno ke yangisa yandi? Yandi me sala mono mambu ya mbote [mutindu mosi ya ngogo ka·losʹ]. . . . Yandi me sala mambu yina ya yandi me mona mpila ya kusala. Yandi me tula mananasi na nitu na mono sambu na kuyidika yo na ntwala ya kuzika yo. Mono ke tubila beno mambu ya kieleka: Na konso kisika ya nsi-ntoto ya bo ta zabisaka Nsangu ya Mbote; bo ta tubaka mambu ya nkento yai me sala sambu na kuyindula yandi.” Bangogo yai ya tiya ya Yezu lembikaka mpenza Maria ntima!​—⁠Marko 14:​4-9; Yoane 12:​4-8.

15. Sambu na inki kima ya Maria salaka simbaka ntima ya Yezu, ye inki dilongi beto kebaka na yau, na yina metala kisalu ya moyo ya mvimba?

¹⁵ Kima yai ya Maria salaka simbaka mpenza ntima ya Yezu. Yandi ketuba nde yandi salaka kima mosi ya lukumu. Yezu sikisaka ve ntalu ya dikabu yina, kansi nkadilu ya kusala “mambu yina ya yandi me mona mpila ya kusala.” Yandi sadilaka dibaku yina, mpi yandi pesaka yina yandi lendaka kupesa. Babiblia yankaka mebalulaka nde: “Yandi salaka yonso ya yandi lenda kusala,” to, “Yandi mesala kiteso ya ngolo na yandi melomba.” (Luwawanu Yampa; La Bible de Jérusalem) Dikabu ya Maria vandaka na moyo ya mvimba sambu yandi pesaka kima ya kuluta kitoko ya yandi vandaka na yau. Disongidila yonso ya kisalu ya moyo ya mvimba, yau yai.

“Bibende Zole ya Fioti-Fioti” ya Mufwidi Mosi

16. (a) Inki nataka Yezu na kumona dikabu ya mufwidi ya nsukami? (b) Bibende ya mbongo ya mufwidi vandaka ti inki ntalu?

¹⁶ Bilumbu zole na nima, na Nisani 11, Yezu salaka kilumbu ya mvimba na tempelo, kisika bau vandaka kudiyula sambu na kiyeka na yandi ye yandi pesaka bamvutu na bangyufula ya mpasi yina tadilaka mambu ya mpaku, lufutumuku, ti bamambu yankaka. Yandi nganinaka Bafarize sambu bau vandaka “kubotula bima ya bankento ya bamifwidi,” mpi kusala mambu yankaka. (Marko 12:40) Na nima, Yezu fongaka, na ntembe ve na Kibansala ya Bankento, kisika vandaka bakesi 13 ya makabu, na kulandaka nsiku ya Bayuda. Yandi salaka mwa ntangu fyoti, na kutalaka ti dikebi yonso, bantu yina vandaka tula makabu. Bamvwama mingi kwisaka, ziku bantu yankaka vandaka kudimonisa bonso bantu ya lunungu, nkutu ti lulendo na meso ya bantu. (Fwanisa ti Matayo 6:⁠2.) Yezu tulaka meso kaka na nkento mosi. Meso ya muntu yonso monaka ve kima ya mfunu sambu na yandi to sambu na dikabu na yandi. Kansi, Yezu yina vandaka zaba ntima ya bankaka, zabaka nde yandi vandaka ‘nkento ya nsukami ya me fwisaka bakala.’ Yandi zabaka mpi ntalu ya dikabu na yandi​—⁠“bibende zole ya fioti-fioti.”b​—⁠Marko 12:​41, 42.

17. Yezu monaka nde dikabu ya mufwidi vandaka mingi inki kiteso, ye inki beto kelonguka na yina metala kupesa na Nzambi?

¹⁷ Yezu bingaka balongoki na yandi na lweka na yandi, yandi zolaka nde bau ntete kumona dilongi ya yandi kezola kulonga. Yezu tubaka nde makabu ya yandi “me tula na kesi me luta makabu yina ya bantu yonso me tula muna.” Yezu memona nde yandi metula mingi kuluta yina yonso ya bankaka kutulaka. Yandi pesaka “mbongo yonso ya yandi vandaka na yo”​—⁠ndambu ya mbongo ya nsuka ya kubikalaka. Na mutindu yai ya kusala, yandi kuditulaka na maboko ya Yehowa. Muntu ya yandi basisaka bonso mbandu ya kulanda, na yina metala kupesa na Nzambi, kele muntu ya kupesaka dikabu ya kukonda kibeni mfunu. Kansi na meso ya Nzambi, yau vandaka ya kuluta ntalu!​—⁠Marko 12:​43, 44; Yakobo 1:⁠27.

Malongi ya Kebasika na Mboninu ya Yehowa ya Kisalu ya Moyo ya Mvimba

18. Inki beto kelonguka na mutindu ya Yezu ya kutadila bankento yai zole?

¹⁸ Mutindu Yezu metadila bankento yai zole, beto kelonguka malongi ya mfunu na yina metala mutindu Yehowa ketadilaka kisalu ya moyo ya mvimba. (Yoane 5:19) Yezu fwanisaka ve mufwidi ti Maria. Yandi sikisaka tubibende zole ya mbongo ya mufwidi, kiteso mosi bonso mafuta ya “ntalu mingi” ya Maria. Sambu bau zole pesaka yina bau vandaka na yau ya kuluta mfunu, na meso ya Nzambi, makabu na bau zole vandaka ya mbalu. Kana nge mebanda kudiwa bonso nge kele mfunu ve sambu nge kekuka ve kusala yonso yina nge kezola kusala sambu na kusadila Nzambi, kukatula kivuvu ve. Yehowa kele na kyese ya kuyamba kiteso ya nge mefwana na kupesa. Yibuka nde Yehowa “ke talaka ntima,” na yau, yandi kezabaka mbote mpusa ya ntima na nge.​—⁠1 Samuele 16:⁠7.

19. Sambu na inki beto fwete fimpa ve kiteso ya kisalu ya bankaka kesadilaka Nzambi?

¹⁹ Mboninu ya Yehowa na yina metala kisalu ya moyo ya mvimba, fwete pusa beto na mutindu beto ketalanaka bamosi ti bankaka. Yau tavanda zola ve ata fyoti, na kutonga bikesa ya bankaka to kutesa bisalu ya bamosi ti bankaka! Kansi, mawa mingi, Mukristu mosi sonikaka nde: “Bantangu yankaka, bampangi kemonisaka nde kana nge kele mupasudi-nzila ve, nge kele na mfunu ve. Na kati na beto, bayina kesalaka mpi ngolo sambu na kusala ‘kaka’ bonso bansamuni ya Kimfumu ntangu yonso, kezola mpi kumona nde bantu kendimaka mfunu na bau.” Yibuka nde beto kele na nswa ve ya kuzenga kana kisalu ya mpangi na beto ya Mukristu kele ya moyo ya mvimba to ve. (Roma 14:​10-12) Yehowa kezolaka mingi kisalu ya moyo ya mvimba ya konso muntu na kati ya mafunda ya bansamuni ya Kimfumu ya kwikama, beto mpi fwete sala mutindu mosi.

20. Inki kevandaka ntangu yonso mfunu na kuyindula sambu na bampangi na beto?

²⁰ Ebuna, inki beto lenda tuba kana bantu yankaka kemonisa nde bau kesala ve mingi na kiteso ya bau lenda? Kukita ya kisalu ya mpangi mosi lenda monisa bankuluntu ya ketulaka dikebi nde yandi kele na mfunu ya lusadisu to ya kikesa. Beto fwete vila mpi ve nde sambu na bantu yankaka, kisalu na bau ya moyo ya mvimba lenda fwanana ti bibende ya fyoti-fyoti ya mufwidi, kansi ti mafuta ya ntalu ya Maria ve. Kima ya kevandaka ntangu yonso mfunu, kele kuyindula nde bampangi na beto ya babakala ti ya bankento kezolaka Yehowa mpi nde zola yina tapusa bau na kusala mingi​—⁠kansi na kusala fyoti ve​—⁠na kiteso ya bau lenda. Na ntembe ve, kele ti nsadi ya Yehowa mosi ve yina kele ti kansansa ya mbote, yina lenda pona nde yandi sala fyoti kuluta kiteso ya yandi lenda sadila Nzambi!​—⁠1 Korinto 13:​4, 7.

21. Inki kisalu ya kuluta nsendo bantu mingi kesalaka, ye inki bangyufula kebasika?

²¹ Kansi, sambu na bamingi na kati ya bantu ya Nzambi, kisalu ya moyo ya mvimba kele kusala kisalu ya kuluta nsendo​—⁠kisalu ya kimupasudi-nzila. Inki lusakumunu bau kebakaka? Inki beto lenda tuba sambu na bayina memonaka ve mpila ya kukuma bapasudi-nzila​—⁠inki mutindu beto lenda songa mpeve ya mupasudi-nzila? Beto tatadila bangyufula yai na disolo ya melanda.

[Banoti na nsi ya lutiti]

Inki Mutindu Nge Tavutula?

◻ Kusadila Yehowa na moyo ya mvimba ketendula inki?

◻ Inki mutindu mbandu yina kele na 1 Korinto 12:​14-26 kemonisa nde Yehowa kefwanisaka kisalu na beto ve ti bankaka?

◻ Inki beto kelonguka na yina metala kupesa na moyo ya mvimba na kutadilaka mutindu Yezu sikisaka mafuta ya ntalu ya Maria ti tubibende zole ya mufwidi?

◻ Inki mutindu mboninu ya Yehowa ya kisalu ya moyo ya mvimba fwete pusa mutindu beto ketalanaka bamosi ti bankaka?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 10]

Maria pesaka kima ya mfunu ya yandi lendaka, yandi pakulaka Yezu mafuta ya nsudi ya “ntalu mingi” na nitu

[Kifwanisu ya kele na lutiti 12]

Bibende ya mbongo ya mufwidi​—ya mfunu kibeni ve kansi ya kuluta ntalu na meso ya Yehowa