Nsangu ya Mbote ya Kimfumu—Inki Yo Ketendula?
Na mvula meluta, na bansi 235 na ntoto ya mvimba, bantu 6 035 564, baleke ti bambuta, kusalaka bangunga 1 171 270 425 na kuzabisa yo na bantu yankaka. Katula kuzabisa yo na kutuba na munoko, bo pesaka bantu mikanda kuluta bamilio 700 sambu na kuzabisa mpi kutendula yo. Bo kabulaka mpi babande kaseti ti babande video mingi sambu na kumwanga yo. “Yo” yango kele inki?
“YO” KELE nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. Na kuta masonga, banda bantu kezingaka, bo melongaka ntete ve “Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu” na kiteso ya beto kelonga yo bubu yai.—Matayo 24:14.
Bantu ya kesalaka kisalu yai ya kusamuna mpi ya kulonga kele bo yonso bantu ya luzolo ya mbote. Na meso ya bantu, bo lenda monana bonso nde bo mefwana ve na kusala kisalu yai. Ebuna, ngolo ya bo kesadilaka kekatukaka wapi mpi nki kesalaka nde bo nunga na kusala kisalu yai? Ngolo ya nsangu ya mbote ya Kimfumu kele kima ya meluta mfunu, sambu yo kele nsangu ya ketubila balusakumunu yina bantu tabaka. Yai kele balusakumunu ya bantu yonso kesosaka: kyese, kukonda kumona mpasi na mambu ya metala kimvwama, luyalu ya mbote, ngemba ti lutaninu, yika mpi kima yankaka ya bantu mingi kekwikilaka ve nde yo lenda salama, luzingu ya mvula na mvula! Ya kyeleka, nsangu yai kele ya mbote sambu na bantu yina kesosaka kubakisa ntendula mpi lukanu ya luzingu. Ee, balusakumunu yai yonso mpi kuluta dyaka lenda kuma ya nge kana nge ndima nsangu ya mbote ya Kimfumu ya bo ke na kuzabisa.
Kimfumu Kele Inki?
Kansi, Kimfumu ya bo kezabisaka bonso nsangu ya mbote kele inki? Yo kele Kimfumu yina ya bo melongaka bantu mingi na kusambila na bangogo yai ya nge mezaba mbote: “Tata na beto kele na zulu, zina na nge ya santu kuvanda ya lukumu, Kimfumu na nge kwisa, luzolo na nge kusalama awa na ntoto bonso na zulu.”—Matayo 6:9, 10.
Yo kele Kimfumu yina profete Daniele ya kuvandaka Mu-ebreo kutubilaka bamvu-nkama kiteso ya 25 meluta ntangu yandi tubaka nde: “Nzambi ya zulu ta tula ntotila mosi yina ta yalaka tii kuna; ntotila yina bantotila ya nkaka ta bedisaka yandi ve, kansi yandi ta fwa bantotila yonso ebuna yandi ta yalaka tii kuna.”—Daniele 2:44.
Yo yina, nsangu ya mbote yai metala Kimfumu, to luyalu, yina Nzambi metulaka yina takatula mambi yonso mpi tayala ntoto na ngemba. Yo talungisa lukanu yina Ngangi vandaka na yo na luyantiku sambu na bantu mpi sambu na ntoto.—Kuyantika 1:28.
“Kimfumu ya Nzambi Me Kuma Penepene”
Bamvula kiteso ya 2 000 meluta, muntu mosi yina kudipesaka mpenza mpi yina kimuntu na yandi ti mutindu yandi vandaka kusala mambu kubendaka dikebi ya bantu kuzabisaka nsangu ya mbote ya Kimfumu mbala ya ntete na meso ya bantu yonso. Muntu yango vandaka Yoane Mbotiki, mwana ya Zakaria, nganga-nzambi ya Muyuda, ti nkento na yandi Elisabeti. Yoane vandaka kulwata lele ya bo salaka ti mika ya bashamo ti mukaba ya mpusu ya mbisi na luketo, mutindu profete Eliya, yina vandaka kifwani na yandi vandaka kulwata. Kansi, kima kubendaka mpenza dikebi ya bantu mingi kele nsangu ya yandi vandaka kuzabisa. Yandi vandaka kulonga nde: “Beno balula ntima sambu Kimfumu ya Nzambi me kuma penepene.”—Matayo 3:1-6.
Yoane vandaka kulonga Bayuda, yina vandaka kutuba nde bo kesambilaka Yehowa, Nzambi ya kyeleka. Bo yonso na dikanda yina, kubakaka Nsiku ya kuwakana yina Nzambi kupesaka bo na nsadisa ya Moize, kiteso ya bamvula 1 500 na ntwala. Na ntangu yina, tempelo ya nene kuvandaka dyaka na Yeruzalemi, kisika bo vandaka kupesa bimenga mutindu Nsiku vandaka kulomba. Bayuda vandaka kuyindula nde lusambu na bo vandaka ya mbote na meso ya Nzambi.
Kansi, na nima ya kuwa mambu yina Yoane vandaka kutuba, bantu yankaka yantikaka kubakisa nde dibundu na bo kuvandaka ya kyeleka ve mutindu bo vandaka kuyindula. Luzingu ya Bagreki ti filozofi na bo kukotaka mingi na malongi ya dibundu ya Bayuda. Ntangu yai bangindu ya bantu ti bansiku ya bambuta kubebisaka nsiku yina Nzambi kupesaka Moize, nkutu bo vandaka kuzitisa yo dyaka ve. (Matayo 15:6) Bantu mingi vandaka kusambila dyaka ve Nzambi mutindu yandi kezolaka sambu bamfumu ya mabundu na bo ya ntima ngolo mpi ya kukonda mawa kutwadisaka bo na nzila ya mbi. (Yakobo 1:27) Bo vandaka na mfunu ya kubalula ntima sambu bo salaka masumu na meso ya Nzambi mpi na kuwakana ya Nsiku.
Na ntangu yina, Bayuda mingi vandaka kukinga kukwisa ya Mesia, to Kristu yina Nzambi silaka, nkutu bankaka vandaka kutuba sambu na Yoane nde: “Ziku Yoane kele Mesia” Kansi, Yoane kubuyaka nde yandi vandaka ve Yezu mpi yandi bendaka dikebi na bo na muntu yankaka ya yandi tubilaka nde: “Mono me fwana ve na kukangula bansinga ya basandale na yandi.” (Luka 3:15, 16) Na ntangu yandi vandaka kusonga Yezu na balongoki na yandi, Yoane kutubaka nde: “Tala Mwana-dimeme ya Nzambi, yina ke katulaka masumu ya bantu yonso!”—Yoane 1:29.
Ntembe kele ve nde yo vandaka nsangu ya mbote, sambu ya kyeleka, Yoane vandaka kusonga bantu yonso nzila ya luzingu mpi ya kyese, Yezu, muntu yina “ke katulaka masumu ya bantu yonso.” Sambu bo kele bana ya Adami ti Eva, bantu yonso kebutukaka na kimpika ya masumu ti ya lufwa. Roma 5:19 ketendula nde: “Bantu mingi kumaka bantu ya masumu sambu muntu mosi yai Adami landaka ve nsiku yina ya Nzambi pesaka yandi; mutindu mosi mpi Nzambi ta ndima bantu mingi sambu muntu mosi yai Yesu Kristo lemfukaka na yandi.” Yo lombaka nde Yezu, ya kele bonso dimeme ya kimenga, ‘kukatula masumu’ mpi kukatula kima ya mawa yina mebalulaka luzingu ya bantu. Biblia ketendula nde: “Nsuka ya masumu kele lufwa; kansi makabu yina ya Nzambi ke pesaka beto na luzolo na yandi, yo kele moyo ya mvula na mvula ya beto ke na yo na kimvuka ti Mfumu na beto Yesu Kristo.”—Roma 6:23.
Sambu yandi vandaka muntu ya kukuka, muntu ya kuluta nene ya ntangu yonso, Yezu, kulongaka nsangu ya mbote. Disolo ya Biblia yina kele na Marko 1:14, 15 kezabisa beto nde: “Bo tulaka Yoane na boloko, ebuna Yezu kwendaka na ntoto ya Galilea. Yandi vandaka kwenda kulonga Nsangu ya Mbote ya Nzambi nde: ‘Ntangu me lunga. Kimfumu ya Nzambi me kuma penepene. Beno balula ntima. Beno ndima Nsangu ya Mbote.’”
Bantu yina kundimaka nsangu ya Yezu mpi kukwikilaka na nsangu ya mbote kubakaka balusakumunu mingi mpenza. Yoane 1:12 ketuba nde: “Bantu ya nkaka yambaka [Yezu], bo ndimaka yandi mpi na ntima bo. Ebuna yandi pesaka bo kiyeka na kukituka bana ya Nzambi.” Sambu bo kumaka bana ya Nzambi, bo vandaka kukinga kubaka dikabu ya moyo ya mvula na mvula.—1 Yoane 2:25.
Kansi bantu ya mvu-nkama ya ntete mpamba ve bantu kuvandaka na dibaku ya kubaka balusakumunu ya Kimfumu. Mutindu beto monaka yo na luyantiku, beto kezabisa mpi kelonga nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi na ntoto ya mvimba bubu yai. Yo ketendula nde balusakumunu ya Kimfumu kele tii bubu yai. Inki nge fwete sala sambu na kubaka balusakumunu yai? Disolo yina melanda tatendula yo.