Bikala Na Kati Ya “Mbanza Ya Kutinina” Ye Zinga!
“Yandi fweti bikala kaka na bwala yina ya yandi kwendaka kubumbana ti kuna [nganga-Nzambi ya nene, “NW”] kufwa.”—KUTANGA 35:28.
MVUTUDI-MBELA ya menga ya Yehowa, Yesu Kristu, kezola kunwanisa. Ntama mingi ve, ti ngolo ya bawanzio na yandi, Mvutudi-mbela yai tanwanisa bantu yina kele na mfuka ya menga kansi kebalulaka ntima ve. Ee, Yezu tasala bonso Ngondi ya Nzambi tatinda na ntangu ya “mpasi ya nene” yina kefinama ntinuntinu. (Matayo 24:21, 22; Yezaya 26:21) Na ntangu yina bantu tavanda na mpila ya kutina dyaka ve malanda ya mfuka na bau ya menga.
2 Mutindu ya kuguluka kele kukota na nzila ya mbanza ya kutinina ya kyeleka mpi kubaka ntinu sambu na luzingu na nge! Kana yandi mendimama na kati ya mbanza, muntu vandaka kubikala kuna, sambu yau vandaka kisika mosi kaka ya kyeleka ya kutinina. Kansi nge lenda kudiyula nde: ‘Sambu bantu mingi na kati na beto mefwaka ntete muntu ve, keti beto kele mpenza na mfuka ya menga? Sambu na inki Yezu kele Mvutudi-mbela ya menga? Inki kele mbanza ya kutinina ya bubu yai? Inki mutindu muntu lenda kubasika na yau na luguluku yonso?’
Keti Beto Kele Mpenza na Mfuka ya Menga?
3 Kidimbu mosi ya Nsiku ya Moize tasadisa beto na kumona nde mbidi ya bantu na zulu ya ntoto kele na mfuka ya menga. Nzambi vandaka kupesa mukumba ya kimvuka na bantu ya Izraele kana menga mebasika. Ntangu bau vandaka kumona muntu mosi ya kufwa ye muntu yina kufwaka yandi kezabana ve, bazuzi vandaka kutesa kitamina katuka pana tii na bambanza ya mfinama sambu na kuzaba mbanza ya kuluta mfinama. Sambu na kukatula mfuka, bankuluntu ya mbanza yina ya vandaka kumonika bonso nde yau kele ti mfuka ya menga vandaka kubuka nkingu ya mwana ya ngombe, ya bau mesadilaka ntete ve na dibulu ya bau mesalaka ntete bilanga ve. Mambu yai vandaka kusalama na ntwala ya banganga-Nzambi Balevi sambu Yehowa kusolaka bau ‘sambu bo fweti zenga makambu ya mutindu yina.’ Bankuluntu ya mbanza vandaka kuyobisa maboko na bau na zulu ya ngombe mpi kutuba nde: “Beto ve bantu fwaka muntu yai, beto mpi me zaba ve nani muntu kufwaka yandi. Mfumu Nzambi, wila bantu na nge Israele mawa, bantu yina ya nge gulusaka na Ezipte. Wila beto mawa; muntu ya ngani yai, beto ve bantu fwaka yandi.” (Kulonga 21:1-9) Yehowa Nzambi vandaka kuzola ve nsi kupola na menga to bantu na yau kubaka mfuka ya menga ya kimvuka.
4 Ee, kele ti kima ya lenda kubingama nde mfuka ya menga ya kimvuka to ya bantu yonso. Tadila kabakata ya mfuka ya menga yina kele na zulu ya Babilone ya Nene, kintinu ya inza ya mvimba ya lusambu ya luvunu. Yandi melawuka ti menga ya bansadi ya Yehowa! (Kusonga 17:5, 6; 18:24) Mabundu ya Kikristu kebula ntulu nde bau kelandaka Mfumu ya Ngemba, kansi bamvita, inkizisio, bakrwazade ya kufwa bantu mekumisaka yandi na mfuka ya menga na ntwala ya Nzambi. (Yezaya 9:6; Yeremia 2:34) Na kutuba ya mbote, yandi fwete kuvanda na mfuka ya nene sambu na lufwa ya mafuku ya bantu na bamvita yonso zole ya inza ya mvimba ya mvunkama yai. Yau yina, bantu ya mabundu ya luvunu yonso ti bantu ya kebudilaka mvita maboko ti bayina kebakaka kabu na kusala yau, bau kele na mfuka ya menga na ntwala ya Nzambi.
5 Bantu ya nkaka kufwaka bantu na luzolo ya mvimba to sambu na kukonda dikebi. Bankaka kuvukanaka na kugonda ya kimvuka, mbala ya nkaka kele bamfumu ya mabundu vandaka kusyamisa bau nde yau kuvandaka luzolo ya Nzambi. Dyaka, bankaka menyokulaka mpi mefwaka bansadi ya Nzambi. Ata yau kuvanda nde beto mesalaka ntete ve bima ya mutindu yina, beto kele kaka na mukumba ya kimvuka sambu bantu kufwaka sambu beto vandaka kuzaba ve nsiku mpi luzolo ya Nzambi. Beto kele bonso ngondi ya luzolo ve, yina ‘vandaka kufwa muntu ya nkaka na luzolo ve, muntu yango vandaka mbeni na yandi [mpi] ve.’ (Kulonga 19:4) Bantu ya mutindu yina fwete kudodokila Nzambi na kufwila bau nkenda, bau mpi fwete baka ntinu sambu na kukota na mbanza ya kutinina ya kyeleka. Kana ve bau takutana, sambu na lufwa, ti Mvutudi-mbela ya menga.
Bisalu ya Mfunu ya Yezu
6 Na Izraele, mvutudi-mbela ya menga kuvandaka mpangi ya kuluta mfinama ya mvumbi. Na kuvutula mbela ya lufwa ya bantu yonso yina megondamaka na zulu ya ntoto, ntetentete bansadi ya Yehowa yina megondamaka, Mvutudi-mbela ya menga ya ntangu yai fwete kuvanda mpangi ya bantu yonso. Muntu ya mebakaka kiyeka yina kele Yezu. Yandi kubutukaka muntu ya kukuka. Yezu kutambikaka luzingu na yandi ya kukonda masumu na lufwa bonso kimenga ya nkudulu, ye na nima ya lufutumuku na yandi sambu na kukwenda na zulu, yandi kusongaka mbalu na yau na Nzambi sambu na mambote ya bana ya Adami ya kufuluka na masumu yina kefwaka. Yau yina, Kristu kukumaka Ngulusi ya bantu, mpangi na beto ya kuluta mfinama—Mvutudi-mbela ya menga ya lunungu. (Roma 5:12; 6:23; Baebreo 10:12) Yezu ketendulama bonso mpangi ya bakala ya bapakulami yina kelandaka bitambi na yandi. (Matayo 25:40, 45; Baebreo 2:11-17) Bonso Ntotila ya mazulu, yandi kekuma “Tata ya Mvula na Mvula” ya bayina tabaka mambote ya kimenga na yandi bonso bantu na yandi ya ntoto. Bantu yai tazinga kimakulu. (Yezaya 9:6, 7) Ebuna Yehowa mesolaka na mutindu ya kukuka Mpangi ya bantu yina bonso Mvutudi-mbela ya menga.
7 Yezu mpi kele Nganga-Nzambi ya Nene ya kukonda masumu, ya kumekama, mpi ya mawa. (Baebreo 4:15) Na kiyeka yina, yandi kepesa mambote ya kimenga ya ndolula ya masumu na yandi na bantu. Bambanza ya kutinina kusalamaka “sambu na bana ya Izraele, ti nzenza yina keluta, ti nzenza yina kezingaka na kati na bau.” (Kutanga 35:15, NW) Yau yina Nganga-Nzambi ya Nene tapesa ntete mambote ya kimenga na yandi na balandi na yandi ya kupakulama, “bana ya Izraele.” Ntangu yai, yau kele na kupesama na ‘banzenza yina vandaka kuluta’ ti ‘banzenza yina vandaka kuzinga na kati na bau’ yina kele na kati ya mbanza ya kutinina ya kyeleka. “Mameme ya nkaka” ya Mfumu Yezu Kristu kele ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na zulu ya ntoto.—Yoane 10:16; Nkunga 37:29, 34.
Mbanza ya Kutinina ya Bubu Yai
8 Mbanza ya kutinina ya kyeleka kele inki? Yau kele ve kisika mosi ya zulu ya ntoto bonso Ebroni, mosi na kati ya bambanza sambanu ya kutinina ya Balevi mpi kisika ya kuvanda ya nganga-Nzambi ya nene ya Izraele. Mbanza ya kutinina ya bubu yai kele bangidika ya Nzambi sambu na kutanina beto na lufwa ya kekatukaka na nkulula ya bansiku na yandi ya metadila busantu ya menga. (Kuyantika 9:6) Yau kuvanda na luzolo to ve, konso nkuludi ya nsiku yina fwete kusosa ndolula ya Nzambi ye kufwanzana ya disumu na nsadisa ya lukwikilu na menga ya Nganga-Nzambi ya Nene, Yezu Kristu. Bakristu ya kupakulama yina kele ti kivuvu ya zulu ye “kibuka ya nene” yina kele ti kivuvu ya ntoto mezwaka mambote ya kimenga ya ndolula ya masumu ya Yezu ye bau kele na kati ya mbanza ya kutinina ya kyeleka.—Kusonga 7:9, 14; 1 Yoane 1:7; 2:1, 2.
9 Na ntwala ya kukuma Mukristu, ntumwa Polo kukululaka nsiku ya metadila menga. Bonso Saule ya Tarsis, yandi kunyokulaka balandi ya Yezu, nkutu mpi yandi kundimaka lufwa na bau. Kansi, Polo ketuba nde: “Nzambi wilaka mono mawa sambu, ntangu mono vandaka kusala mpidina, mono vandaka kubakisa ve mambu ya mono vandaka kusala sambu mono [vandaka] me kuma mukristo ntete ve.” (1 Timoteo 1:13; Bisalu 9:1-19) Saule kuvandaka ti nkadilu ya kubalula ntima, yina kuzikisamaka na nima na bisalu mingi ya lukwikilu. Kansi mambu melombama mingi kuluta kaka kutula lukwikilu mpamba na nkudulu, sambu na kukota na mbanza ya kutinina ya kyeleka.
10 Ngondi ya luzolo ve vandaka kubikala na kati ya mbanza ya kutinina ya Izraele kaka kana yandi lendaka kumonisa nde yandi vandaka na kansansa ya mbote na ntwala ya Nzambi na yina metadila kubasisa menga. Sambu na kuzwa kansansa ya mbote, beto fwete kutula lukwikilu na beto na kimenga ya Yezu, kudila masumu na beto, mpi kusoba nsadilu na beto. Beto kele na mfunu ya kusosa kansansa ya mbote na kudipesaka na nzila ya lusambu na Nzambi na nsadisa ya Kristu, na kumonisaka kidimbu na yau na mbotika ya masa. (1 Piere 3:20, 21) Kansansa yai ya mbote kepesaka beto nzila ya kuvanda ti ngwakana ya kugedila ti Yehowa. Mutindu mosi kaka ya kubumba kansansa ya mbote kele kusepela ti malombo ya Nzambi mpi kusala kisalu yina mepesama na beto na kati ya mbanza ya kutinina ya kyeleka, kaka mutindu yau vandaka kulombama nde bantu ya vandaka kubumbana na bambanza ya ntama kulemfuka na Nsiku mpi kusala bisalu ya vandaka kupesama na bau. Kisalu ya ntetentete sambu na bantu ya Yehowa bubu yai kele kusamuna nsangu ya Kimfumu. (Matayo 24:14; 28:19, 20) Kusala kisalu yina takitula beto bantu ya mfunu ya mbanza ya kutinina ya bubu yai.
11 Kubasika na mbanza ya kutinina ya bubu yai kele kuditambika beto mosi na lufwa, sambu kubika fyoti, Mvutudi-mbela ya menga tafwa bantu yonso yina kele ti mfuka ya menga. Yai kele ve ntangu ya kukangama na nganda ya mbanza ya lutaninu yai to na kisika ya kigonsa na nganda ya bibaka ya ntoto na yau. Yau zolaka kulombila beto lufwa na nganda ya mbanza ya kutinina ya kyeleka kana beto katulaka lukwikilu na kimenga ya Nganga-Nzambi ya Nene, yina kekatulaka masumu. (Baebreo 2:1; 6:4-6) Beto mpi lendaka kuguluka ve kana beto kulandaka bansadilu ya inza, kutelema na nganda ya organizasio ya Yehowa, to kubikisa bansiku ya lunungu ya Tata na beto ya kele na mazulu.—1 Korinto 4:4.
Kubasika na Mbanza ya Kutinina
12 Yau vandaka kulombama nde ngondi ya luzolo ve kubikala na mbanza ya kutinina “tii kuna [nganga-Nzambi ya nene, NW] kufwa.” (Kutanga 35:28) Ebuna, bilumbu ikwa bantu yina kuvandaka na mfuka ya menga fwete kubikala na mbanza ya kutinina ya kyeleka? Tii ntangu ya bau tavanda dyaka ve na mfunu ya lusadisu ya Nganga-Nzambi ya Nene, Yezu Kristu. Polo kutubaka nde: “Yandi lenda gulusa mpenza bantu yonso yina ke kwendaka penepene na Nzambi na ngolo na yandi.” (Baebreo 7:25) Na bilumbu yonso ya mfuka ya menga talanda, lusadisu ya Nganga-Nzambi ya Nene tavanda mfunu sambu bantu ya kukonda kukuka lenda kuvanda na pozisio ya lunungu na ntwala ya Nzambi.
13 Yibuka nde bambanza ya kutinina ya ntama kusalamaka sambu na “bana ya Izraele,” banzenza yina vandaka kuluta ti banzenza yina vandaka kuzinga na kati na bau. “Bana ya Izraele” kele bantu ya Izraele ya kimpeve. (Galatia 6:16) Bau fwete kubikala na kati ya mbanza ya kutinina ya kyeleka, na bilumbu yonso ya bau tavanda na zulu ya ntoto. Sambu na inki? Sambu bau kele kaka na nitu ya kukonda kukuka, na yau, bau kele na mfunu ya mambote ya ndolula ya Nganga-Nzambi na bau ya Nene ya mazulu. Kansi kana Bakristu ya kupakulama yai kufwa mpi bau kufutumuka sambu na luzingu ya kimpeve na zulu, bau tavanda dyaka ve na mfunu ya lusadisu ya ndolula ya Nganga-Nzambi ya Nene; bau tavanda mebikisa nitu ya kinsuni kimakulu ye mfuka ya menga yina kewakanaka ti nitu yina. Na yina metadila bafutumuki ya kupakulama ya mutindu yina, Nganga-Nzambi ya Nene tavanda mefwa na kiteso ya kulolula mpi kubumba bau mbala mosi.
14 Nkadilu ya kimuntu ya bau kele na yau kelomba nde “bamvingidi difwa [ya zulu] yina ti Kristu” kubikala na kati ya mbanza ya kutinina tii kuna ya bau tasukisa na kwikama yonso luzingu na bau na zulu ya ntoto na lufwa. Ntangu bau tafwa, bau tatambika nkadilu ya kimuntu kimakulu. (Roma 8:17, NW; Kusonga 2:10) Nkayilu ya Yezu kele kaka sambu na bantu. Yau yina, Nganga-Nzambi ya Nene kefwa na yina metama bayina ya kele na Izraele ya kimpeve ntangu bau kefutumuka mpi kebikisa kimuntu na kukituka bigangwa ya kimpeve yina tazinga mvula na mvula na zulu bonso “bamambere na nkadilu ya kinzambi.”—2 Piere 1:4, NW.
15 Na ntangu na beto, nganga-Nzambi ya Nene “tafwa” inki ntangu sambu na ‘banzenza yina vandaka kuluta’ ti ‘banzenza yina vandaka kuzinga na kati na bau,’ sambu na kupesa bau nzila ya kubasika na mbanza ya kutinina? Bantu yai ya kibuka ya nene lenda ve kubasika na mbanza ya kutinina mbala mosi na nima ya mpasi ya nene. Sambu na inki ve? Sambu bau tavanda kaka na nkadilu na bau ya kukonda kukuka, na nitu ya masumu mpi bau tavanda na mfunu ya kubikala na nsi ya lutaninu ya Nganga-Nzambi ya Nene. Na kubakaka luta ya lusadisu ya ndolula na nsungi ya bamvula funda ya kimfumu mpi kinganga-Nzambi na yandi, bau takuma na nkadilu ya muntu ya kukuka. Ebuna Yezu tapesa bau na Nzambi sambu na kumekama ya nsuka, ya ngolo ya kwikama na bau na kukangulaka Satana ti bademo na yandi sambu na ntangu fyoti. Mutindu bau tanunga kumekama yai ti kundimama ya Nzambi, Yehowa tandima bau bonso bantu ya lunungu. Mpila yina bau takuma kibeni bantu ya kukuka.—1 Korinto 15:28; Kusonga 20:7-10.a
16 Na mutindu yina, baguluki ya mpasi ya nene tavanda na mfunu ya kubumba kansansa ya mbote na kubikala na mbanza ya kutinina ya kyeleka tii na nsuka ya Luyalu ya Kristu ya Bamvula Funda. Bonso bantu ya mekumisama ya kukuka, bau tavanda dyaka ve na mfunu ya lusadisu ya ndolula ya Nganga-Nzambi ya Nene mpi tabasika na nsi ya lutaninu na yandi. Sambu na bau, ntangu yina, Yezu tafwa bonso Nganga-Nzambi ya Nene, sambu yandi tavanda dyaka ve na mfunu ya kusadisa sambu na mambote na bau ti menga ya lugedisu ya kimenga na yandi. Na ntangu yina, bau tabasika na mbanza ya kutinina ya kyeleka.
17 Keti bayina tafutumuka na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda ya Yezu takota na mbanza ya kutinina ya kyeleka mpi kubikala kuna tii na lufwa ya nganga-Nzambi ya nene? Ve, sambu na lufwa, bau kufutaka ndola ya masumu na bau. (Roma 6:7; Baebreo 9:27) Kansi, Nganga-Nzambi ya Nene tasadisa bau na kukuma na nkadilu ya muntu ya kukuka. Kana nde bau menunga kumekama ya nsuka na nima ya Mvula Funda, Nzambi tatadila bau mpi bonso bantu ya lunungu yina mekuka na kubaka luzingu ya mvula na mvula na ntoto. Ya kyeleka, kukonda kukuka na kusadila malombo ya Nzambi tanata nkanu ya lufwa na zulu ya muntu yina yonso tanunga ve kumekama ya nsuka bonso muntu yina kebumbaka kwikama.
18 Nsukansuka, nganga-Nzambi ya nene ya Izraele vandaka kufwa. Kansi, Yezu “me kumaka [Nganga-Nzambi ya Nene ya kimakulu, “NW”], ndonga mosi ti Melkizedeki.” (Baebreo 6:19, 20; 7:3) Yau yina, kana Yezu kuyambula kusala bonso Ngana-Nzambi ya Nene sambu na bantu, yau tasongidila ve nsuka ya luzingu na yandi. Malanda ya mbote ya kisalu na yandi bonso Ntotila mpi Nganga-Nzambi ya Nene tabikala kimakulu ti bantu, ye bantu tavanda na mfuka na yandi kimakulu sambu yandi kusadisaka bau na mutindu yina. Kuluta dyaka, na bilumbu yonso ya mvula na mvula, Yezu tabaka kintwadi na lusambu ya kugedila ya Yehowa.—Filipi 2:5-11.
Malongi ya Mbalu Sambu na Beto
19 Beto lenda kulonguka malongi ya mpila na mpila na ngidika yai ya bambanza ya kutinina. Mu mbandu, ngondi yina yonso vandaka kufwa muntu sambu na kimbeni vandaka kuzwa ve nzila ya kukota na mbanza ya kutinina. (Kutanga 35:20, 21) Ebuna, inki mutindu na mbanza ya kutinina ya kyelaka, muntu lenda kupesa nzila nde kimbeni ya mpangi na yandi kuyela na ntima na yandi? Ntumwa Yoane kusonikaka nde: “Muntu yina ke mengaka mpangi na yandi, yandi kele bonso muntu yina me fwa muntu ya nkaka. Beno zaba nde muntu yina me fwa muntu ya nkaka, yandi lenda vanda na moyo ya mvula na mvula ve.” Yau yina, “beto zolana, sambu kuzola ke katukaka na Nzambi.”—1 Yoane 3:15; 4:7.
20 Na yina metadila lutaninu sambu na mvutudi-mbela ya menga, yau vandaka kulomba nde ngondi ya luzolo ve kubikala na mbanza ya kutinina mpi kubasika ve na nganda ya ntoto na yau. Ebuna inki beto lenda kutuba sambu na bayina kele na kati ya mbanza ya kutinina ya kyeleka? Sambu na kuguluka na maboko ya Mvutudi-mbela ya menga ya nene, bau fwete kubasika ve na mbanza. Ya kyeleka, bau fwete kukeba na yina metala mpukumuna ya kubasika na nganda ya ndilu ya ntoto na yau, na ntubilu ya kifwanisu. Bau fwete kulungalala na kubikisa ve zola ya inza ya Satana kuyela na ntima na bau. Yau lenda kulomba bisambu ti kikesa, kansi luzingu na bau takwisa kaka na yau.—1 Yoane 2:15-17; 5:19.
21 Bangondi ya luzolo ve na kati ya bambanza ya kutinina ya ntama kuvandaka bantu yina vandaka kusala mingi. Mutindu mosi, “bana ya Izraele” ya kupakulama memonisaka mbandu ya mbote bonso bansadi ya kekatulaka bambuma mpi bansamuni ya Kimfumu. (Matayo 9:37, 38; Marko 13:10) Bonso ‘banzenza yina vandaka kuluta’ ti ‘banzenza yina vandaka kuzinga na kati na bau,’ na mbanza ya kutinina ya bubu yai, Bakristu yina kele ti kivuvu ya ntoto kele na dibaku na kusala kisalu yai ya kegulusaka luzingu kumosi ti bapakulami ya kele dyaka na ntoto. Kisalu ya nsendo ya inki mutindu yau kele! Bayina ya kesala na kwikama yonso na mbanza ya kutinina ya kyeleka tatina lufwa ya mvula na mvula na maboko ya mvutudi-mbela ya menga. Kansi mambote ya mvula na mvula takwisa na nzila ya kisalu na yandi bonso Nganga-Nzambi ya Nene ya Nzambi. Keti nge tabikala na mbanza ya kutinina mpi kuzinga kimakulu?
[Footnote]
a Tala Nzozulu ya Nkengi (ya Kifalansa) ya Desembri 15, 1991, lutiti 12 baparagrafe 15, 16.
[Study Questions]
1. Nani kele Mvutudi-mbela ya menga, ye inki yandi tasala sesepi yai?
2. Inki kele kisika mosi kaka ya kutinina ya kyeleka, ye inki bangyufula fwete kupesama bamvutu?
3. Inki kidimbu ya Nsiku ya Moize tasadisa beto na kumona nde mbidi ya bantu bubu yai na zulu ya ntoto kele ti mfuka ya menga?
4. Babylone ya Nene kele ti inki mukumba ya mfuka ya menga?
5. Inki mutindu bantu ya nkaka mekumaka bonso bangondi ya luzolo ve na Izraele?
6. Sambu na inki yau lenda kutubama nde Yezu kele mpangi ya kuluta mfinama ya bantu yonso?
7. Bonso Nganga-Nzambi ya Nene, inki Yezu kesala sambu na bantu?
8. Inki kele mbanza ya kutinina ya kyeleka?
9. Inki mutindu Saule ya Tarsis kukululaka bansiku ya Nzambi yina metala menga, kansi inki mutindu yandi kumonisaka nsoba ya nsadilu na yandi?
10. Inki mutindu muntu lenda kuzwa kansansa ya mbote, ye inki muntu fwete kusala na kubumba yau?
11. Inki mambu beto fwete kutina kana nde beto kezola kubikala na luguluku na kati ya mbanza ya kutinina ya bubu yai?
12. Bantangu ikwa bantu ya kuvandaka ntete na mfuka ya menga tazinga na mbanza ya kutinina ya kyeleka?
13. Banani kele “bana ya Izraele” ya bubu yai, ye ntangu ikwa bau tasala na “mbanza ya kutinina”?
14. Inki ya nkaka kelomba nde bayina kele ti kivuvu ya zulu kubikala na mbanza ya kutinina ya bubu?
15. Banani bubu yai kele ‘banzenza yina vandaka kuluta’ ti ‘banzenza yina vandaka kuzinga na kati na bau,’ ye inki Nganga-Nzambi ya Nene tasala sambu na bau?
16. Na inki ntangu baguluki ya mpasi ya nene tavandaka dyaka ve ti mfunu ya lusadisu ya ndolula ya Nganga-Nzambi ya Nene?
17. Sambu na inki yau tavanda ve mfunu sambu na bayina tafutumuka na Luyalu ya Bamvula Funda ya Yezu na kukota na mbanza ya kutinina ya kyeleka mpi kubikala kuna?
18. Na yina metadila kimfumu ya Yezu mpi kinganga-Nzambi na yandi, inki tabikala ti bantu mvula na mvula?
19. Inki dilongi ya metadila kimbeni mpi zola beto lenda kulonguka na ngidika ya bambanza ya kutinina?
20. Sambu na kutaninama na Mvutudi-mbela ya menga, inki bayina ya kele na mbanza ya kutinina fwete kusala?
21. Inki kisalu ya nsendo bayina ya kele na mbanza ya kutinina ya bubu yai kele na kusala?
[Caption on page 1]
[Noti]
[Caption on page 1]
[Bangyufula]
[Caption on page 15]
[Ntendula ya Bifwanisu ya lutiti 15]
Keti nge kezaba inki bisalu ya mfunu Yezu Kristu kele na kusala?
[Caption on page 1]
Inki Mutindu Nge Tapesa Mvutu?
◻ Sambu na inki yau lenda kutubama bubu yai nde mbidi ya bantu kele ti mfuka ya menga?
◻ Inki bisalu Yezu kesala sambu na bantu?
◻ Inki kele mbanza ya kutinina ya kyeleka, ye inki mutindu muntu kekotaka na yau?
◻ Inki ntangu bantu tabasika na mbanza ya kutinina?
◻ Inki malongi ya mbalu beto kelonguka na ngidika ya bambanza ya kutinina?