1, 2. Na kutadila Ezekiele 47:1-12, nki mambu Ezekiele ke mona mpi ke longuka? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya kapu.)

EZEKIELE ke mona diambu ya nkaka ya kuyituka na mbona-meso na yandi ya tempelo: Masa ke basika na kisika ya santu mpi ke kulumuka! Yindula mutindu Ezekiele ke tala mpila masa yina kele mpembe bonso kristale ke kulumuka. (Tanga Ezekiele 47:1-12.) Masa yango ke katuka na kielo ya kisika ya santu mpi ke kulumuka malembe-malembe; na nima yo ke basika na lupangu ya tempelo pene-pene ya kielo yina kele na esti. Wanzio yina ke tambwisa Ezekiele me nata yandi ntama ti tempelo mpi yandi ke tesa nda ya masa yango ntangu bo ke tambula. Wanzio yina ke lomba Ezekiele mbala na mbala na kusabuka masa yango, mpi Ezekiele ke bakisa nde masa yango ke kuma mudindu nswalu kibeni, mpi ntangu fioti na nima yo me kuma masa ya nene yina yandi lendaka kusabuka kaka kana yandi me kasa!

² Ezekiele me bakisa nde nzadi yina ke kwenda kubwa na Nzadi-Mungwa ya Kufwa mpi yo ke manisa mungwa na yo, ke pesa luzingu na masa na yo ya kufwa bisika yonso yina masa ya nzadi ke kutana ti yo, mpi yo ke sala nde masa kubuta bambisi mingi. Na balweka ya nzadi, Ezekiele ke mona banti ya mitindu yonso yina ke yela. Konso ngonda, banti yango ke butaka bambuma ya mbote ya kudia, mpi yo ke basisaka matiti yina ke belulaka. Yindula mutindu Ezekiele kumaka ti ngemba mpi kivuvu na ntima ntangu yandi monaka mambu yai yonso. Kitini yai ya mbona-meso ya tempelo vandaka kutendula nki sambu na Ezekiele mpi Bayuda yina vandaka na kimpika? Mpi yo ke tendula nki sambu na beto bubu yai?

Nzadi ya Mbona-Meso Vandaka Kutendula Nki Sambu na Bayuda Yina Vandaka na Kimpika?

3. Sambu na nki Bayuda ya ntangu ya ntama bakisaka nde nzadi ya mbona-meso ya Ezekiele vandaka ya kifwani?

³ Bayuda ya ntangu ya ntama bakisaka kibeni nde nzadi ya mbona-meso vandaka ya kifwani. Mbala ya nkaka verse yai yibusaka bo mbikudulu ya ke tubila mutindu Nzambi ta vutula bansadi na yandi yina profete Yoele sonikaka ziku bamvula kuluta 200 na ntwala. (Tanga Yoele 3:18.) Ntangu Bayuda yina vandaka na kimpika tangaka mambu yai ya Yoele sonikaka na nsadisa ya mpeve santu, bo vandaka ve kuvingila nde bangumba ‘kunokisa vinu ya sukadi’ to nde bangumba ya fioti ‘kufuluka ti miliki’; bo vandaka kuvingila mpi ve nde nto ya masa ‘kubasika na nzo ya Yehowa.’ Mutindu mosi, ziku Bayuda bakisaka nde nsangu ya mbona-meso yina profete Ezekiele vandaka kuzabisa vandaka kutubila nzadi ya kifwani.a Ebuna, inki nsangu Yehowa zolaka kuzabisa? Biblia ke sadisa beto na kubakisa mambu ya nkaka ya mbona-meso yai. Na bunkufi, beto ta tadila mambu tatu ya pwelele mpi ya ke pesa kikesa yina kele na mbikudulu yai.

4. (a) Ziku nzadi ya mbona-meso ya Ezekiele pusaka Bayuda na kuvingila nki balusakumunu ya Yehowa? (b) Sambu na nki bangogo “nzadi” mpi “masa” yina Biblia ke sadila ke ndimisa beto nde Yehowa ta sakumuna bansadi na yandi? (Tala lupangu “Banzadi ya Balusakumunu Yina Ke Katuka na Yehowa.”)

⁴ Nzadi ya balusakumunu. Mbala mingi Biblia ke sadilaka banzadi mpi masa sambu na kutubila balusakumunu ya Yehowa yina ke pesaka luzingu. Ezekiele monaka nzadi mosi ke basika na tempelo mpi ke kulumuka, yo yina ziku mbona-meso yai pusaka bansadi ya Yehowa na kuyindula nde bo ta baka balusakumunu na yandi ya kimpeve yina ke pesaka luzingu kana bo ke kangama kaka na lusambu ya bunkete. Inki balusakumunu? Bo zolaka kubaka diaka malongi ya kimpeve yina banganga-nzambi zolaka kulonga bo. Sambu bo kumaka kupesa diaka bimenga na tempelo, bo lendaka kundima diaka nde Nzambi me lolula masumu na bo. (Ezek. 44:15, 23; 45:17) Yo yina, bo lendaka diaka kukuma bunkete, bonso nde bo me yobila masa ya bunkete yina vandaka kubasika na tempelo.

5. Inki mutindu nzadi ya mbona-meso ke ndimisa beto nde balusakumunu ta vanda ntangu yonso mingi sambu na bantu yonso?

⁵ Keti balusakumunu zolaka kuvanda mingi ntangu yonso sambu na bantu yonso? Mbona-meso yai ke pesa kikesa sambu yo ke monisa mutindu masa yina vandaka ntete fioti kumaka nene na ntangu fioti! (Ezek. 47:3-5) Ntalu ya Bayuda yina vutukaka na bwala na bo lendaka kukuma mingi; ata mpidina, balusakumunu ya Yehowa zolaka kulungisa mambu yina bo vandaka na yo mfunu. Nzadi vandaka kumonisa balusakumunu ya mingi kibeni!

6. (a) Mbona-meso yai ke pesa beto nki lusilu ya ke pesa kikesa? (b) Mbona-meso yai pesaka mpi nki lukebisu? (Tala noti na nsi ya lutiti.)

⁶ Masa ya ke pesaka luzingu. Mbona-meso ya Ezekiele ke tuba nde nzadi yina vandaka kubwa na Nzadi-Mungwa ya Kufwa, mpi yo vandaka kupesa bitini na yo ya nene luzingu. Kuvila ve nde masa vandaka kupesa bambisi mingi luzingu yina beto lenda fwanisa ti ntalu ya bambisi yina kele na Nzadi-mungwa ya Nene, to Nzadi-Mungwa ya Mediterane. Yo vandaka nkutu ti kompani mosi ya vandaka kusala kisalu ya kuloba na lweka ya Nzadi-Mungwa ya Kufwa yina vandaka na kati ya bambanza zole yina vandaka ntama kibeni. Wanzio vandaka kutuba nde: “Bima yonso ta zinga konso kisika yina masa yina ke kwenda.” Keti yo ke tendula nde masa yina vandaka kubasika na nzo ya Yehowa zolaka kukuma na bitini yonso ya Nzadi-Mungwa ya Kufwa? Ve. Wanzio tendulaka nde masa ya ke pesaka luzingu ta kuma ve na bisika ya nkaka ya poto-poto. Bisika yai “bo ta yambula yo na mungwa.”b (Ezek. 47:8-11) Yo yina mbikudulu yai vandaka kutubila lusilu mosi ya ke pesa kikesa yina ke monisa nde lusambu ya bunkete ta pesa diaka bantu luzingu mpi ta sala nde bo vanda na mavimpi ya mbote. Kansi bo pesaka mpi lukebisu yai: Bantu yonso ve zolaka kundima balusakumunu ya Yehowa mpi bo yonso ve zolaka kubeluka.

7. Inki kivuvu banti ya mbona-meso yina vandaka na lweka ya nzadi pesaka Bayuda yina vandaka na kimpika?

⁷ Banti sambu na kudia mpi kubelula. Ebuna banti yina vandaka na balweka ya nzadi? Yo vandaka kuyika kitoko ya mbona-meso yai. Yo vandaka mpi kumonisa mfunu ya mbona-meso. Ya kieleka, Ezekiele ti bantu ya bwala na yandi waka kiese ntangu bo yindulaka bambuma ya kitoko yina banti yai zolaka kubuta konso ngonda! Mbona-meso yai ya kitoko vandaka kundimisa bo nde Yehowa zolaka kudisa bo na kimpeve. Inki diaka? Kuvila ve nde matiti ya banti yina “ta vanda . . . sambu na kubelula.” (Ezek. 47:12) Yehowa zabaka nde nsuka-nsuka, Bayuda yina katukaka na kimpika ta vanda na mfunu ya kubeluka na kimpeve, yo yina yandi silaka na kusala mambu yai. Bambikudulu ya nkaka ya ke tubila mutindu Nzambi vutulaka lusambu ya bunkete ke monisa mutindu yandi salaka yo, mutindu Kapu 9 ya mukanda yai tubilaka yo.

8. Inki ke monisa nde mbona-meso ya Ezekiele zolaka kulungana na mutindu ya nene?

⁸ Mutindu beto monaka yo na Kapu 9 ya mukanda yai, Bayuda yina katukaka na kimpika bakaka kaka mwa balusakumunu na kulungana ya bambikudulu yai. Bayuda bo mosi bantu salaka nde bo baka ve balusakumunu yonso. Yehowa lendaka ve kusakumuna bo mingi sambu mbala mingi bo vandaka kuvutukila bikalulu na bo ya mbi, kukolama mpi kuyambula lusambu ya bunkete. Bayuda ya kwikama vandaka kuwa mpasi ya mingi sambu na bikalulu ya mbi ya bampangi na bo. Ata mpidina, bansadi ya kwikama ya Yehowa zabaka nde balusilu na yandi ta lungana kaka mpi nde yo ke lunganaka ntangu yonso. (Tanga Yozue 23:14.) Yo yina, mbona-meso ya Ezekiele zolaka kulungana kilumbu mosi na mutindu ya nene. Kansi nki ntangu?

Nzadi Ke Kulumuka Bubu Yai!

9. Inki ntangu mbona-meso ya tempelo ya Ezekiele ke lungana na mutindu ya nene?

⁹ Mutindu beto tubilaka yo na Kapu 14 ya mukanda yai, mbona-meso ya tempelo ya Ezekiele ke lungana na mutindu ya nene na “kitini ya nsuka ya bilumbu,” ntangu yina Nzambi me tombulaka kibeni lusambu ya bunkete. (Yez. 2:2) Inki mutindu kitini yai ya mbona-meso ya Ezekiele ke na kulungana bubu yai?

10, 11. (a) Inki balusakumunu ya kele bonso nzadi beto ke baka bubu yai? (b) Inki mutindu balusakumunu ya Yehowa ke kuma mingi sambu na kulungisa bampusa mingi ya bantu na bilumbu yai ya nsuka?

¹⁰ Nzadi ya balusakumunu. Masa yina ke basika na nzo ya Yehowa mpi ke kulumuka ke yibusa beto nki balusakumunu ya beto ke baka bubu? Ya kieleka, yo ke yibusa beto mambu yonso ya kimpeve ya Yehowa ke pesaka beto yina ke natilaka beto mambote. Kima ya kuluta mfunu kele ngolo yina kimenga ya Yezu kele na yo ya kukumisa beto bunkete, mpi yo ke sadisaka sambu Nzambi kulolula masumu na beto. Beto lenda fwanisa mpi bakieleka ya bunkete ya Ndinga ya Nzambi ti masa ya bunkete ya ke pesaka luzingu. (Baef. 5:25-27) Inki mutindu beto ke bakaka balusakumunu yina bubu?

¹¹ Na 1919, bansadi ya Yehowa vandaka fioti kibeni, mpi bo vandaka na kiese ya kubaka madia ya kimpeve yina bo vandaka na yo mfunu. Na bamvula yina landaka, ntalu na bo landaka kukuma mingi. Bubu yai, bansadi ya Nzambi kele kuluta bamilio nana. Keti bamasa ya bunkete ya kieleka ya Biblia ke landa kaka na kukulumuka? Ee! Beto kele kibeni ti bantendula ya bakieleka mingi ya kimpeve. Ya kieleka, na bamvula me luta, bansadi ya Nzambi zwaka bamilio ya ba Biblia, ya mikanda, ya bazulunalu, ya tumikanda, mpi ya batrakiti. Bonso nzadi ya mbona-meso yina Ezekiele monaka, masa ya bunkete ya bakieleka ya Biblia ke kuma nene nswalu sambu na kulungisa bampusa mingi ya bantu yina kele ti nzala ya mambu ya kimpeve na ntoto ya mvimba. Banda ntama, bo ke niemaka mikanda na beto ya ke tendulaka Biblia. Mpi bubu yai, na nzila ya site Internet jw.org, mikanda yai kele mpi na Internet na bandinga kuluta 900! Inki mutindu bamasa yai ya kieleka ya Biblia ke sadisaka bantu ya ntima-masonga?

12. (a) Inki mutindu nsangu ya kieleka ke pesa bantu luzingu mpi sante ya kimpeve? (b) Inki lukebisu ya mfunu mbona-meso yai ke pesa beto bubu yai? (Tala mpi noti na nsi ya lutiti.)

¹² Masa ya ke pesaka luzingu. Bo songaka Ezekiele nde: “Bima yonso ta zinga konso kisika yina masa yina ke kwenda.” Yindula mutindu nsangu ya kieleka ke kulumuka na bantu yonso yina me kotaka na paladisu na beto ya kimpeve. Bakieleka ya Biblia me simbaka bantima ya bantu mingi mpi me sadisaka bo na kuvanda ti lukwikilu ya ngolo na Yehowa. Kansi, mbona-meso yango vandaka kuzabisa mpi lukebisu yai ya mfunu: Bantu yonso ve ta ndima kieleka yai. Bonso bisika yina ya poto-poto ya Nzadi-Mungwa ya Kufwa ya mbona-meso ya Ezekiele, kele ti bantu yina bantima na bo ke ndimaka ve kieleka ya Biblia mpi ke buyaka kusadila yo.c Beto fwete sala ve ata fioti mambu ya mutindu yai!—Tanga Kulonga 10:16-18.

13. Banti ya mbona-meso ke longa beto nki bubu yai?

¹³ Banti sambu na kudia mpi kubelula. Keti banti ya mbona-meso yina kele na balweka ya nzadi kele ti malongi ya ke pesa beto kikesa bubu yai? Ee! Kuvila ve nde banti yina vandaka kubuta konso ngonda bambuma ya mpa ya kitoko, mpi matiti na yo vandaka kubelula. (Ezek. 47:12) Mambu yai ke yibusa beto nde beto ke sadilaka Nzambi yina ke zolaka kudisa beto mpi kubelula beto na mutindu mosi ya kuluta mfunu, disongidila na kimpeve. Bubu yai, bantu ke bela mpi ke niokwama na nzala ya kimpeve. Kansi, yindula madia yina Yehowa ke pesaka beto. Keti na nima ya kulonguka zulunalu na beto mosi, to na nima ya kuyimba nkunga ya nsuka na lukutakanu ya nene to ya distrike, to na nima ya kutala video mosi to JW télédiffusion, nge me tubaka dezia nde kuvanda ti madia yai ya kimpeve kele kibeni lusakumunu? Beto ke diaka kibeni mbote. (Yez. 65:13, 14) Keti madia ya kimpeve ke sadisaka beto na kuvanda ti sante ya mbote na kimpeve? Bandongisila ya mbote ya kele na Ndinga ya Nzambi yina beto ke bakaka, ke sadisaka beto na kutina mansoni, lukasi, mpi kukonda lukwikilu. Yehowa me yidikaka mpi mambu sambu na kusadisa Bakristu na kunwana ti maladi ya kimpeve yina masumu ya nene ke nataka. (Tanga Yakobo 5:14.) Ya kieleka, beto ke bakaka balusakumunu kaka mutindu banti ya mbona-meso ya Ezekiele monisaka yo.

14, 15. (a) Na mbona-meso ya Ezekiele, bisika ya poto-poto yina belukaka ve ke longa beto nki? (b) Inki mutindu nzadi ya mbona-meso ya Ezekiele ke natila beto mambote bubu yai?

¹⁴ Diaka, bisika yina ya poto-poto yina masa ya nzadi belulaka ve ke longa beto diambu mosi ya mfunu. Beto fwete kanga ve ata fioti balusakumunu ya Yehowa nzila ya kukulumuka na luzingu na beto. Yo ta vanda mpasi kibeni kana beto beluka ve bonso bantu mingi na nsi-ntoto yai ya ke bela. (Mat. 13:15) Kansi, beto ke vandaka na kiese ya kubaka mambote ya balusakumunu ya nzadi. Ntangu beto ke nwaka bamasa ya bunkete ya kieleka ya Ndinga ya Nzambi, ntangu beto ke zabisaka bakieleka yango na bantu ya nkaka na kisalu ya kusamuna, ntangu beto ke bakaka lutwadisu, kikesa, mpi lusadisu ya zola ya bankuluntu yina mpika ya kwikama ke longaka, yo ke yibusaka beto nzadi ya mbona-meso ya Ezekiele. Nzadi yai ke pesaka luzingu mpi ke belulaka bisika yonso yina yo ke kwendaka!

¹⁵ Ebuna, inki mutindu mbona-meso yai ya nzadi ta lungana na bilumbu ke kwisa? Mutindu beto ta mona yo, nzadi ta kulumuka mingi kibeni na Paladisu yina ke kwisa.

Mambu Yina Mbona-Meso Ta Tendula na Paladisu

16, 17. (a) Inki mutindu masa ya luzingu ta kuma nene kibeni na Paladisu? (b) Inki mutindu beto ta baka mambote ya nzadi ya balusakumunu na Paladisu?

¹⁶ Keti nge ke kudimonaka na Paladisu, na kati ya banduku mpi bantu ya dibuta, nge ke sepela mingi ti luzingu? Kulonguka mbona-meso ya nzadi ya Ezekiele lenda sadisa nge na kubakisa yo mbote-mbote. Inki mutindu? Beto tadila diaka mambu tatu ya mfunu ya mbona-meso yai.

¹⁷ Nzadi ya balusakumunu. Nzadi yai ya kifwani ta kuma nene kibeni na mutindu mosi buna na Paladisu, sambu yo ta natila bantu mambote ya kimpeve mpi ya kinsuni. Na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda ya Yezu, Kimfumu ya Nzambi ta sadisa bantu ya kwikama na kubaka mambote mingi kibeni na kimenga ya Yezu. Bo ta kuma malembe-malembe bantu ya kukuka! Maladi, minganga, balupitalu, mpi mukanda yina bo ke sadilaka sambu na kubaka lusansu (assurance maladie) ta vanda diaka ve! Masa yai ya luzingu ta kulumuka sambu na bamilio ya bantu yina ta guluka na Armagedoni, disongidila “kimvuka mosi ya nene ya bantu” yina ta luta na “mpasi ya nene.” (Kus. 7:9, 14) Ata balusakumunu ya ntete ya nzadi yina ta kulumuka ta yitukisa, yo ta vanda fioti kana beto fwanisa yo ti balusakumunu yina ta kwisa na nima. Mutindu mbona-meso ya Ezekiele ke monisa yo, nzadi yina ta kuma nene sambu na kulungisa bampusa ya mingi.

18. Inki mutindu “nzadi ya masa ya luzingu” ta kuma masa ya nene kibeni na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda?

¹⁸ Masa ya ke pesaka luzingu. Na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda, “nzadi ya masa ya luzingu” ta kuma nene. (Kus. 22:1) Bantu mingi kibeni ta futumuka mpi bo ta vanda ti dibaku ya kuzinga mvula na mvula na Paladisu! Balusakumunu ya Yehowa yina Kimfumu na yandi ta nata ta pesa mpi luzingu na bantu mingi yina me fwaka, bayina me vandaka banda ntama kukonda ngolo na mfututu. (Yez. 26:19) Keti bantu yonso yina ta futumuka ta bikala na luzingu mvula na mvula?

19. (a) Inki ke monisa nde bamasa ya mpa ya kieleka ya Nzambi ta vanda na Paladisu? (b) Inki mutindu bo ta ‘yambula’ bantu ya nkaka “na mungwa” na bilumbu ke kwisa?

¹⁹ Konso muntu fwete pona. Bo ta kangula barulo ya mpa na nsungi yina. Yo yina, bakieleka ya mpa, mpi bantuma ya mpa ya kimpeve ta vanda na kati ya bamasa ya ke pesaka kikesa yina Yehowa ta pesa. Ya kieleka, kuyindula kivuvu yai ke pesa kiese! Ata mpidina, bantu ya nkaka ta buya kulemfuka na bantuma yina ya mpa, bo ta pona kukolama na Yehowa. Ziku bantu ya nkaka ta kolama na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda, kansi bo ta pesa bo ve nzila ya kubebisa ngemba ya Paladisu. (Yez. 65:20) Beto lenda yibuka mbona-meso ya Ezekiele, mpi kuyindula bisika yina ya poto-poto yina vandaka ve kubuta, sambu bo ‘yambulaka yo na mungwa.’ Yo kele buzoba kibeni sambu na bantu yina ke buyaka na ntu-ngolo yonso kunwa masa ya mfunu ya ke pesaka luzingu! Na nima ya Luyalu ya Bamvula Funda, kimvuka mosi ya bantu yina ta kolama ta vukana ti Satana. Bantu yonso yina ta buya luyalu ya lunungu ya Yehowa ta baka ndola ya mutindu mosi, disongidila lufwa ya kimakulu.—Kus. 20:7-12.

20. Inki mambu ya Nzambi ta yidikila beto na Luyalu ya Bamvula Funda ke yibusa beto banti yina Ezekiele monaka?

²⁰ Banti sambu na kudia mpi kubelula. Yehowa ke zolaka ve nde ata muntu mosi na kati na beto kuvidisa dibaku ya kuzinga mvula na mvula. Sambu na kusadisa beto na kubaka dibaku yai ya kitoko yina yandi ke pesa beto, yandi ta yidikila beto diaka bima yina kele mutindu mosi ti banti yina Ezekiele monaka na mbona-meso. Na Paladisu, beto ta baka mambote ya Yehowa na kinsuni mpi na kimpeve. Na zulu, Yezu Kristu ti bantotila 144 000 ta yala Bamvula Funda. Sambu bo ta sala bonso banganga-nzambi, bantotila yai 144 000 ta sadisa bantu na kubaka mambote ya kimenga ya Kristu mpi na kukuma bantu ya kukuka. (Kus. 20:6) Mambu yai yina ta sadisa bo na kubeluka na kinsuni mpi na kimpeve ke yibusa beto banti yina Ezekiele monaka na balweka ya nzadi, banti yina ke butaka bambuma ya mbote mpi yina matiti na yo ke belulaka. Mbona-meso ya Ezekiele ke wakana mpi ti mbikudulu ya nkaka ya kitoko yina ntumwa Yoane sonikaka. (Tanga Kusonga 22:1, 2.) Matiti ya banti yina Yoane monaka kele “sambu na kubelula makanda.” Bamilio ya bantu ya kwikama ta baka mambote na bisalu ya kinganga-nzambi ya bantotila 144 000.

21. Inki bupusi kuyindula mbona-meso ya nzadi ya Ezekiele kele ti yo na luzingu na nge, mpi nki beto ta tadila na bakapu ya ke landa? (Tala lupangu “Masa ya Fioti Me Kuma Masa ya Nene!”)

²¹ Ntangu nge ke yindula nzadi ya mbona-meso ya Ezekiele, keti ntima na nge ke fuluka ve na ngemba mpi kivuvu? Beto ke vingila bantangu ya mbote kibeni! Mpi yindula fioti: bamvula mingi me luta, Yehowa tubilaka bambikudulu mingi sambu yo sadisa beto na kumona mutindu Paladisu ta vanda; yandi ke binga beto na ntima-nda yonso na kuvanda kuna sambu na kumona mutindu mambu yina yandi silaka na bambikudulu ta lungana na mutindu ya nene. Keti nge ta vanda kuna? Nge lenda kudiyula kana nge ta vanda kibeni ti kisika na Paladisu. Beto tadila ntangu yai mutindu bakapu ya nsuka ya mbikudulu ya Ezekiele ke pesa beto kivuvu.

1, 2. (a) Inki bantuma Yehowa pesaka Ezekiele? (b) Inki bangiufula beto ta tadila?

EZEKIELE me katuka kumona mbona-meso mosi yina me pusa yandi na kuyindula mambu yina salamaka bamvula kiteso ya 900 me luta na bilumbu ya Moize mpi ya Yozue. Na ntangu yina, Yehowa monisaka Moize bandilu ya Ntoto ya Lusilu mpi na nima yandi songaka Yozue mutindu ya kukabula ntoto yina na makanda ya Izraele. (Kut. 34:1-15; Yoz. 13:7; 22:4, 9) Kansi ntangu yai, na mvu 593 N.T.B., Yehowa ke songa Ezekiele mpi bampangi na yandi yina kele na kimpika na kukabula diaka Ntoto ya Lusilu na makanda ya Izraele!—Ezek. 45:1; 47:14; 48:29.

² Inki nsangu mbona-meso yai vandaka ti yo sambu na Ezekiele mpi bampangi na yandi yina vandaka na kimpika? Sambu na nki mbona-meso yai ke pesa bansadi ya Nzambi kikesa bubu yai? Keti yo ta lungana na mutindu ya nene na bilumbu ke kwisa?

Mbona-Meso Mosi ya Kele ti Mambu Iya Yina Ke Pesa Kivuvu

3, 4. (a) Inki mambu iya ya ke pesa kivuvu mbona-meso ya nsuka ya Ezekiele pesaka Bayuda yina vandaka na kimpika? (b) Inki diambu beto ta tubila na kapu yai?

³ Mbona-meso ya nsuka yina Ezekiele monaka kele na bakapu nana ya mukanda na yandi. (Ezek. 40:1–48:35) Yo pesaka Bayuda yina vandaka na kimpika mambu iya yina pesaka bo kivuvu na yina me tala dikanda ya Izraele ya mpa. Inki kele mambu yango? Ya ntete, bo ta vutula lusambu ya bunkete na tempelo ya Nzambi. Ya zole, banganga-nzambi mpi bangungudi ya mbote ta twadisa dikanda yina. Ya tatu, bantu yonso yina ta vutuka na Izraele ta baka kitini ya ntoto ntangu bo ta kabula insi. Mpi ya iya, Yehowa ta vanda ti bo mpi ta zinga diaka na kati na bo.

⁴ Kapu 13 mpi 14 ya mukanda yai tubilaka mutindu mambu zole ya ntete, disongidila kuvutula lusambu ya kieleka mpi luyalu ya bangungudi ya mbote, ta lungana. Na kapu yai, beto ta tubila diambu ya tatu, disongidila lusilu ya kukabula insi. Na kapu ya ke landa, beto ta tadila lusilu ya ke monisa nde Yehowa ta vanda na kati na bo.—Ezek. 47:13-21; 48:1-7, 23-29.

“Insi Yai . . . Bo Me Pesa Yo na Beno Bonso Dikabu”

5, 6. (a) Na mbona-meso ya Ezekiele, inki teritware bo zolaka kukabula? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya kapu.) (b) Lukanu ya mbona-meso ya ke tubila kukabula insi vandaka nki?

⁵ Tanga Ezekiele 47:14. Na mbona-meso, Yehowa bendaka dikebi ya Ezekiele na kitini mosi ya ntoto yina ta kuma ntama mingi ve bonso “kilanga ya Edeni.” (Ezek. 36:35) Na nima, Yehowa tubaka nde: “Yai kele teritware yina beno ta pesa bonso dikabu ya ntoto ya makanda 12 ya Izraele.” (Ezek. 47:13) “Teritware” yina bo zolaka kupesa vandaka insi ya mpa ya Izraele kisika Bayuda yina vandaka na kimpika zolaka kuvutuka. Na nima, mutindu Ezekiele 47:15-21 ke monisa yo, Yehowa tendulaka na pwelele yonso bandilu ya nganda ya insi ya mvimba.

⁶ Lukanu ya mbona-meso yai ya ke tubila kukabula insi vandaka nki? Ntendula ya bandilu yina bo tesaka mbote-mbote pesaka Ezekiele mpi bampangi na yandi yina vandaka na kimpika kivuvu nde Nzambi ta vutula insi na bo yina bo vandaka kuzola. Yindula mutindu mambu yina Yehowa tubaka mbote-mbote mpi na pwelele yonso sambu na kupesa Bayuda yina vandaka na kimpika kivuvu, pesaka bo kiese mingi! Keti bansadi ya Nzambi ya ntama bakaka kibeni insi yina bo kabudilaka bo bonso dikabu? Ee.

7. (a) Inki mambu yantikaka kusalama na mvu 537 N.T.B., mpi yo ke yibusa beto nki? (b) Inki ngiufula beto ta tadila ntete?

⁷ Na mvu 537 N.T.B., bamvula kiteso ya 56 na nima ya mbona-meso ya Ezekiele, Bayuda mingi yina vandaka na kimpika yantikaka kuvutuka na insi ya Izraele mpi kuzinga kuna. Mambu yina ya mfunu yina salamaka bamvula mingi me luta ke yibusa beto diambu ya mutindu mosi yina ke salama bubu yai na kati ya bansadi ya Nzambi. Na mutindu mosi buna, bo bakaka mpi kitini mosi ya ntoto. Inki mutindu? Yehowa pesaka bansadi na yandi nswa ya kukota na insi ya kimpeve mpi ya kuzinga kuna. Yo yina, mutindu Nzambi vutulaka Ntoto ya Lusilu ya ntama ke longa beto mambu mingi ya me tala mutindu yandi vutulaka insi ya kimpeve ya bansadi na yandi bubu yai. Kansi, na ntwala ya kutadila mambu yina yo ke longa beto, beto pesa ntete mvutu na ngiufula yai, “Sambu na nki beto ke tuba nde insi ya kimpeve kele kibeni bubu yai?”

8. (a) Yehowa yingisaka dikanda ya Izraele ya kinsuni na nki dikanda? (b) Insi to paladisu ya kimpeve kele inki? (c) Inki ntangu yo salamaka, mpi banani ke zingaka kuna?

⁸ Na mbona-meso yina Ezekiele monaka na ntwala, Yehowa monisaka nde bambikudulu ya me tala mutindu bo ta vutula Izraele ta lungana na mutindu ya nene na nima ya ntangu yina ‘nsadi na yandi Davidi,’ disongidila Yezu Kristu, ta yantika kuyala. (Ezek. 37:24) Yo salamaka na mvu 1914 T.B. Na ntangu yina, Nzambi vandaka diaka ve kundima bantu ya Izraele ya kinsuni bonso bansadi na yandi, yandi yingisaka bo banda ntama na Izraele ya kimpeve, disongidila Bakristu yina bo me tulaka mafuta. (Tanga Matayo 21:43; 1 Piere 2:9.) Yehowa yingisaka ve kaka dikanda ya Izraele ya kinsuni na dikanda ya kimpeve kansi yandi yingisaka mpi insi ya Izraele ya kinsuni na insi to paladisu ya kimpeve. (Yez. 66:8) Mutindu beto monaka yo na Kapu 17 ya mukanda yai, insi ya kimpeve kele kisika mosi ya kimpeve ya kele na lutaninu, kisika Bakristu ya bo me tulaka mafuta yina me bikalaka ke sambilaka Yehowa banda na mvu 1919. (Tala lupangu 9B, “Sambu na Nki 1919?”) Na nima ya bamvula, Bakristu yina kele ti kivuvu ya kuzinga awa na ntoto, disongidila “mameme ya nkaka,” yantikaka mpi kuzinga na insi yai ya kimpeve. (Yoa. 10:16) Ata paladisu ya kimpeve ke landa kukuma nene bubu yai, bantu ta baka balusakumunu na yo yonso kaka na nima ya Armagedoni.

Kukabula Ntoto Kiteso Mosi mpi Mbote-Mbote

9. Inki bantuma ya pwelele Yehowa pesaka na yina me tala kukabula insi?

⁹ Tanga Ezekiele 48:1, 28. Na nima ya kutula bandilu ya nganda ya insi, Yehowa tendulaka na pwelele yonso mutindu ya kukabula insi yina. Yandi tubaka nde makabu ya makanda 12 fwete vanda kiteso mosi, banda na ndambu ya nordi tii na ndambu ya sudi, mpi bo fwete yantika ti dikanda ya Dani na nordi ya insi mpi kusukisa ti dikanda ya Gadi na sudi ya insi. Teritware yina bo pesaka bonso dikabu na konso dikanda na kati ya makanda 12 vandaka kuyantika na ndilu ya nganda ya insi na ndambu ya esti tii na Nzadi-mungwa ya Nene, to Nzadi-Mungwa ya Mediterane, na ndambu ya westi.—Ezek. 47:20.

10. Ziku kitini yai ya mbona- meso pesaka Bayuda yina vandaka na kimpika nki kivuvu?

¹⁰ Ziku kitini yai ya mbona-meso pesaka Bayuda yina vandaka na kimpika nki kivuvu? Mambu ya pwelele yina Ezekiele tubaka sambu na mutindu ya kukabula insi sadisaka Bayuda yina vandaka na kimpika na kubakisa nde kisalu ya kukabula insi ta salama na ndonga. Diaka, mutindu Nzambi tubaka nde konso dikanda na kati ya makanda yonso 12 ta baka dikabu ya kiteso mosi monisaka nde Bayuda yina ta katuka na kimpika ta baka kibeni dikabu na insi yina Nzambi ta vutula. Bantu yonso yina ta vutuka ta vanda ti ntoto mpi banzo.

11. Inki malongi beto lenda baka na mbona-meso ya ke tubila kukabula insi? (Tala lupangu “Mutindu Bo Kabulaka Insi.”)

¹¹ Inki malongi ya ke pesa kikesa beto lenda baka bubu yai na mbona-meso yai? Na Ntoto ya Lusilu yina Nzambi vutulaka bisika vandaka ve kaka sambu na banganga-nzambi, Balevi, bamfumu, kansi mpi sambu na bantu yonso ya makanda 12. (Ezek. 45:4, 5, 7, 8) Mutindu mosi bubu yai, na paladisu ya kimpeve, bisika ke vandaka ve kaka sambu na Bakristu yina bo me tulaka mafuta yina me bikalaka mpi sambu na bantu ya ‘kimvuka ya nene’ yina ke twadisaka, kansi bisika ke vandaka mpi sambu na bantu yonso ya kimvuka ya nene.a (Kus. 7:9) Ata beto kele ti mukumba ya fioti kibeni na dibundu ya Nzambi, beto ke vandaka ti kisika ya kele na lutaninu mpi kisalu ya mfunu na insi ya kimpeve. Diambu yai ke pesa kibeni kikesa!

Baluswaswanu Zole ya Mfunu​—Inki Yo Ke Tendula Sambu na Beto?

12, 13. Inki bantuma ya pwelele Yehowa pesaka na yina me tala kukabudila makanda insi?

¹² Ziku bantuma ya nkaka yina Yehowa pesaka na yina me tala kukabula insi yitukisaka kibeni Ezekiele sambu yo swaswanaka ti bantuma yina yandi pesaka Moize. Beto tadila baluswaswanu zole. Ya ntete ke tadila insi; mpi ya zole ke tadila bantu na yo.

¹³ Ya ntete, insi. Nzambi songaka Moize na kupesa makanda ya nene bitini ya ntoto ya nene kuluta makanda ya fioti. (Kut. 26:52-54) Kansi, Nzambi pesaka Ezekiele bantuma ya pwelele ya kupesa makanda yonso “bitini kiteso mosi [“konso muntu bonso mpangi na yandi,” noti na nsi ya lutiti.].” (Ezek. 47:14) Yo yina, yo lombaka nde nda ya konso dikabu yantika na ndilu ya ndambu ya nordi tii na ndilu ya ndambu ya sudi kuvanda kibeni kiteso mosi sambu na konso dikanda na kati ya makanda 12. Bantu yonso ya Izraele, ata bo kele na konso dikanda, zolaka kubaka dikabu ya kiteso mosi ya bima yina Ntoto ya Lusilu yina vandaka kubaka masa mingi lendaka kubuta.

14. Inki mutindu bantuma yina Yehowa pesaka sambu na banzenza me swaswana ti mambu yina Nsiku ya Moize vandaka kutuba?

¹⁴ Ya zole, bantu. Nsiku ya Moize vandaka kutanina banzenza mpi kupesa bo nswa ya kusambila Yehowa, kansi bo vandaka ve ti dikabu na insi. (Levi 19:33, 34) Ata mpidina, mambu yina Yehowa ke songa Ezekiele ntangu yai me swaswana ti yina yandi tubaka na Nsiku ya Moize. Yehowa songaka yandi nde: “Pesa munzenza dikabu na teritware ya dikanda yina yandi ke zingaka.” Mutindu Yehowa pesaka nsiku yai, yandi katulaka luswaswanu ya nene yina kele na kati ya “bantu yina me butukaka kibeni bantu ya Izraele” mpi bantu yina kele banzenza na insi. (Ezek. 47:22, 23) Na insi yina Nzambi vutulaka yina Ezekiele monaka na mbona-meso, bantu na yo vandaka kiteso mosi mpi bo vandaka kusambila Nzambi na bumosi.—Levi 25:23.

15. Bantuma ya me tala insi mpi bantu na yo ke ndimisa nki kieleka ya ke sobaka ve ya me tala Yehowa?

¹⁵ Yo fwete vanda nde bantuma yai zole ya mfunu ya Ezekiele bakaka na yina me tala insi mpi bantu na yo pesaka Bayuda yina vandaka na kimpika kivuvu. Bo zabaka nde Yehowa ta pesa konso muntu kisika ya kiteso mosi, yo vanda yandi kele muntu yina me butukaka muntu ya Izraele to munzenza yina ke sambaka Yehowa. (Esd. 8:20; Neh. 3:26; 7:6, 25; Yez. 56:3, 8) Bantuma yai monisaka mpi kieleka mosi ya ke pesa kikesa mpi ya ke sobaka ve nde sambu na Yehowa, bansadi na yandi yonso ke vandaka mfunu kiteso mosi. (Tanga Agai 2:7.) Bubu yai, yo vanda beto kele ti kivuvu ya kuzinga na zulu to na ntoto, beto yonso ke zolaka kieleka yai.

16, 17. (a) Inki mambote beto me baka ntangu beto me tadila mambu ya me tala insi mpi bantu na yo? (b) Inki beto ta tubila na kapu ya ke landa?

¹⁶ Inki mambote beto me baka ntangu beto me tadila mambu ya me tala insi mpi bantu na yo? Beto me mona nde yo fwete monana pwelele nde bampangi ya ntoto ya mvimba bubu yai kele kiteso mosi mpi na bumosi. Yehowa ke pona-ponaka ve. Beto fwete kudiyula nde: ‘Keti mono ke landaka mbandu ya Yehowa na yina me tala kukonda kupona-pona? Keti mono ke sadilaka bampangi-Bakristu mambu ti luzitu yonso, kukonda kutadila mpusu to mambu ya nkaka ya luzingu na bo?’ (Bar. 12:10) Beto ke sepelaka mutindu Yehowa me pesaka beto yonso kisika ya kiteso mosi na paladisu ya kimpeve, kisika beto ke sadilaka Tata na beto ya kele na zulu kisalu ya santu na moyo ya mvimba mpi beto ke bakaka balusakumunu na yandi.—Bag. 3:26-29; Kus. 7:9.

¹⁷ Beto tadila ntangu yai diambu ya iya yina ke pesa kivuvu ya kele na kitini ya nsuka ya mbona-meso ya nsuka ya Ezekiele: lusilu ya Yehowa pesaka nde yandi ta vanda ti Bayuda yina vandaka na kimpika. Inki malongi beto lenda baka na lusilu yai? Beto ta baka mvutu na kapu ya ke landa.

1, 2. (a) Inki kitini ya mfunu ya ntoto yo lombaka nde bo tula na kingenga? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya kapu.) (b) Inki kivuvu mbona-meso yai pesaka Bayuda yina vandaka na kimpika?

NA MBONA-MESO ya nsuka, Ezekiele me longuka mambu ya me tala kitini mosi ya ntoto yina bo fwete tula na kingenga sambu na lukanu mosi ya mfunu. Bo pesaka ve kitini yina bo tulaka na kingenga bonso dikabu na dikanda mosi ya Izraele, kansi bo pesaka yo bonso dikabu sambu na Yehowa. Ezekiele me longuka mpi mambu ya me tala mbanza mosi ya mfunu mpi ya kele ti zina mosi ya ke yitukisa. Kitini yai ya mbona-meso me tubila diambu mosi yina me pesa kibeni Bayuda yina vandaka na kimpika kivuvu: Yehowa ta vanda ti bo ntangu bo ta vutuka na insi na bo yina bo ke zolaka.

² Ezekiele ke tendula mbote-mbote mambu ya me tala dikabu yina. Beto tadila disolo yai ya mfunu mingi sambu na beto bansadi ya kieleka ya Yehowa.

“Dikabu ya Santu Kumosi ti . . . Mbanza”

3. Inki kele bitini tanu ya ntoto yina Yehowa tulaka na kingenga, mpi nki vandaka mfunu ya bitini yina? (Tala lupangu “Dikabu Yina Beno Ta Tula na Kingenga.”)

³ Kitini ya mfunu ya ntoto yina vandaka maboko 25 000 (bakilometre 13) yantika na nordi tii na sudi mpi maboko 25 000 yantika na esti tii na westi. Bo vandaka kubinga kitini yai ya ntoto yina bandambu na yo yonso vandaka nda kiteso mosi nde “dikabu ya mvimba.” Bo kabulaka yo na bitini tatu. Kitini yina vandaka na zulu vandaka sambu na Balevi, mpi bo tulaka kitini ya kati-kati na lweka sambu na tempelo mpi banganga-nzambi. Bo vandaka kubinga bitini zole yina “dikabu ya santu.” Kitini ya fioti mpi yina vandaka na nsi, to “kisika yina ta bikala,” vandaka “sambu na bantu yonso.” Yo vandaka sambu na mbanza.—Ezek. 48:15, 20.

4. Inki dilongi beto lenda baka na disolo yai ya ke tubila dikabu sambu na Yehowa?

⁴ Inki dilongi beto lenda baka na disolo yai ya ke tubila dikabu sambu na Yehowa? Ntangu Yehowa tulaka ntoto na kingenga ntete sambu na dikabu yai ya mfunu mpi na nima sambu na makanda, yandi monisaka nde bo fwete baka na mbalu mingi kitini yai ya ntoto. Ntembe kele ve nde, Bayuda yina vandaka na kimpika longukaka mambu mingi na yina me tala mambu yina bo fwete tula na kisika ya ntete ntangu bo ke kabula ntoto. Bo fwete tula lusambu ya Yehowa na kisika ya ntete na luzingu na bo. Mutindu mosi mpi bubu yai, beto ke tulaka mambu ya kimpeve na kisika ya ntete na luzingu na beto; mu mbandu kulonguka ya Ndinga ya Nzambi, kukwenda na balukutakanu ya Bukristu, mpi kisalu ya kusamuna. Kana beto ke landa mbandu ya Yehowa mpi ke tula mambu ya mfunu na kisika ya ntete, lusambu na yandi ta vanda diambu ya mfunu na luzingu na beto.

“Mbanza Ta Vanda na Kati-Kati na Yo”

5, 6. (a) Mbanza yina vandaka ya banani? (b) Mbanza yina kele ve nki, mpi sambu na nki?

⁵ Tanga Ezekiele 48:15. Inki vandaka mfunu ya “mbanza” mpi ya ntoto yina vandaka na nziunga na yo? (Ezek. 48:16-18) Na mbona-meso, Yehowa songaka Ezekiele nde: “Kitini ya ntoto ya mbanza yina . . . ta vanda sambu na nzo ya mvimba ya Izraele.” (Ezek. 45:6, 7) Yo yina, mbanza mpi ntoto yina vandaka na nziunga na yo vandaka ve sambu na “dikabu ya santu” yina yo lombaka nde bo “tula na kingenga sambu na Yehowa.” (Ezek. 48:9) Na nima ya kuzaba mambu yai, beto tadila ntangu yai malongi yina beto lenda baka bubu yai na mutindu Nzambi yidikaka mbanza yai.

⁶ Sambu na kuzaba malongi yina beto lenda baka na mbanza yai, beto fwete zaba ntete mbanza yai kele ve nki. Yo lenda vanda ve mbanza Yeruzalemi yina bo tungaka diaka mpi tempelo na yo. Sambu na nki? Sambu mbanza yina Ezekiele monaka na mbona-meso vandaka ve ti tempelo. Diaka, mbanza yai vandaka ve mbanza ya nkaka na insi ya Izraele yina bo tungaka diaka. Sambu na nki? Sambu Bayuda yina katukaka na kimpika to bana na bo tungaka ve ata mbanza mosi yina vandaka ti bima yina Ezekiele monaka na mbona-meso. Diaka, mbanza yai lenda vanda ve mbanza mosi ya kele na zulu. Sambu na nki? Sambu bo tungaka yo na ntoto yina vandaka sambu na “bantu yonso [to, mambu yina kele ve santu].” Ntoto yina vandaka sambu na bantu yonso swaswanaka ti ntoto yina bo tulaka na lweka sambu na lusambu ya santu.—Ezek. 42:20.

7. Mbanza yina Ezekiele monaka kele nki, mpi yo ke monana nde yo ke monisa nki? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya kapu.)

⁷ Ebuna mbanza yina Ezekiele monaka kele nki? Kuvila ve nde yandi monaka mbanza yina na mbona-meso yina yandi monaka insi. (Ezek. 40:2; 45:1, 6) Ndinga ya Nzambi ke monisa nde insi yina kele insi ya kifwani, yo yina mbanza yina fwete vanda mbanza ya kifwani. Mbala mingi, ngogo “mbanza” ke tendulaka nki? Yo ke pesa ngindu ya bantu yina ke zinga na kimvuka mpi ya ke sala mambu na ndonga. Yo yina, yo ke monana nde mbanza ya kuyidika mbote yina Ezekiele monaka, yina bandambu na yo yonso vandaka nda kiteso mosi, ke monisa organizasio mosi yina bo me yidikaka mbote.

8. Inki kisika organizasio yai ke salaka bisalu na yo, mpi sambu na nki?

⁸ Inki kisika organizasio yai ke salaka bisalu na yo? Mbona-meso ya Ezekiele ke monisa nde mbanza yai vandaka kusala bisalu na yo na kati ya insi ya kifwani. Yo yina, organizasio yai ke twadisaka bisalu ya bansadi ya Nzambi bubu yai. Mpi mutindu mbanza yina kele na kisika yina kele sambu na bantu yonso to kisika yina kele ve ya santu ke monisa nki? Yo ke yibusa beto nde mbanza yina kele ve mbanza mosi ya kele na zulu, kansi yo kele organizasio mosi ya kele na ntoto, yina ke salaka sambu na mambote ya bantu yonso yina ke zingaka na paladisu ya kimpeve.

9. (a) Banani ke twadisaka organizasio yai ya kele na ntoto? (b) Inki Yezu ta sala na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda?

⁹ Banani ke twadisaka organizasio yai ya kele na ntoto? Na mbona-meso ya Ezekiele, bo vandaka kubinga muntu yina vandaka kutwadisa mbanza yina nde “mfumu.” (Ezek. 45:7) Yandi vandaka nkengi ya bantu, kansi yandi vandaka ve nganga-nzambi to Mulevi. Mfumu yai ke pusa beto na kuyindula bankengi ya mabundu ya bubu yai, bayina bo me tulaka ve mafuta. Bangungudi yai ya zola mpi ya kimpeve yina kele na kati ya “mameme ya nkaka” kele bansadi ya kudikulumusa ya kele na ntoto ya luyalu ya Kristu ya zulu. (Yoa. 10:16) Na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda, Yezu ta pona mpi ta tula “na ntoto ya mvimba” bankuluntu ya me fwana, to “bamfumu.” (Nk. 45:16) Na nsi ya luyalu ya Kimfumu yina kele na zulu, bo ta lungisa bampusa ya bansadi ya Nzambi na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda.

“Yehowa Kele Kuna”

10. Zina ya mbanza yina kele inki, mpi nki kivuvu yo ke pesa?

¹⁰ Tanga Ezekiele 48:35. Zina ya mbanza yina kele “Yehowa Kele Kuna.” Zina yai ke ndimisa beto nde Yehowa kele na mbanza yai. Ntangu Yehowa songaka Ezekiele mbanza yai yina vandaka na kati-kati, yandi vandaka kusonga Bayuda yina vandaka na kimpika nde: ‘Mono ta vanda diaka ti beno!’ Yo ke pesa kibeni kivuvu!

11. Inki malongi beto lenda baka na mbona-meso ya Ezekiele ya ke tubila mbanza mpi zina na yo yina kele ti ntendula ya mfunu?

¹¹ Inki malongi beto lenda baka na kitini yai ya mbikudulu ya Ezekiele? Zina ya mbanza yai ke ndimisa beto bansadi ya Nzambi bubu yai nde Yehowa ke vandaka ti bansadi na yandi ya kwikama na ntoto bubu yai mpi yandi ta landa kaka kuvanda ti bo. Zina yai ya kele ti ntendula ya mfunu ke monisa mpi kieleka yai ya mfunu: Mbanza yina kele ve sambu na kupesa kiyeka na konso muntu yina, kansi sambu na kusala mambu na kuwakana ti bansiku ya Yehowa ya zola mpi yina ke vandaka ve mpasi na kuzitisa. Mu mbandu, Yehowa me pesaka ve bantu yina ke twadisaka kiyeka ya kukabula insi mutindu bo me zola. Kansi, Yehowa ke zolaka nde bantu yina ke twadisa kuzitisa kisika to mikumba, yina yandi mosi me pesaka bansadi na yandi, ata bayina kele bantu “ya kukonda mfunu.”—Bing. 19:17; Ezek. 46:18; 48:29.

12. (a) Inki kele kima mosi ya mfunu ya mbanza yai, mpi yo ke monisa nki? (b) Inki diambu ya mfunu kitini yai ya mbona-meso ke yibusa Bakristu yina kele bankengi?

¹² Inki kele kima ya nkaka ya mfunu ya mbanza “Yehowa Kele Kuna”? Bambanza ya ntama vandaka ti bibaka sambu na kutanina yo mpi bakielo fioti, kansi mbanza yai vandaka ti bakielo 12! (Ezek. 48:30-34) Bakielo yai mingi (bakielo tatu na konso ndambu ya mbanza yai) ke monisa nde bansadi yonso ya Nzambi lendaka kukutana mpi kusolula ti bamfumu ya mbanza yai kukonda mpasi. Diaka, mutindu mbanza yai vandaka ti bakielo 12 ke monisa nde bantu yonso, disongidila “nzo ya mvimba ya Izraele,” lenda kota kuna. (Ezek. 45:6) Mutindu mbanza yina vandaka ti bakielo mingi mpi bantu vandaka kukota kukonda mpasi, ke yibusa Bakristu yina kele bankengi diambu mosi ya mfunu. Yehowa ke zolaka nde bantu yonso yina ke zingaka na paladisu ya kimpeve kukutana ti bo mpi kusolula ti bo kukonda mpasi.

Bansadi ya Nzambi ‘Ke Kwisa Kusambila’ mpi ‘Ke Sadila Mbanza’

13. Ezekiele monaka bantu ke sala nki?

¹³ Beto vutula mabanza na ntangu ya Ezekiele mpi beto tala mambu ya nkaka yina yandi monaka na mbona-meso yai ya ke tubila kukabula insi. Ezekiele ke mona bantu ke sala bisalu ya mutindu na mutindu. Yandi ke mona banganga-nzambi, disongidila “bansadi ya kisika ya santu,” ke pesa bimenga mpi ke pusana sambu na kusadila Yehowa. Yandi ke mona diaka Balevi, disongidila “bansadi ya tempelo,” bayina ke salaka “kisalu na yo mpi mambu yonso yina fwete salama na kati na yo.” (Ezek. 44:14-16; 45:4, 5) Diaka, Ezekiele ke mona bantu yina ke sala pene-pene ya mbanza. Bantu yango kele banani?

14. Bantu yina vandaka kusala pene-pene ya mbanza ke yibusa beto nki?

¹⁴ Bantu yina ke sala pene-pene ya mbanza me katuka na “makanda yonso ya Izraele.” Bo ke sala kisalu ya kupesa maboko. Kisalu na bo kele ya kukuna banti yina ta pesa “madia na bantu yina ke sadilaka mbanza.” (Ezek. 48:18, 19) Keti mambu yai ke yibusa beto dibaku yina beto kele na yo bubu yai? Ee. Bubu yai, bantu yonso yina ke zingaka na paladisu ya kimpeve kele ti mukumba ya kupesa maboko na kisalu yina bampangi ya Kristu yina bo me tulaka mafuta ke salaka mpi na kisalu yina bantu ya nkaka ya ‘kimvuka ya nene’ yina Yehowa me pesaka mukumba ya kutwadisa ke salaka. (Kus. 7:9, 10) Mutindu mosi ya nene yina beto ke pesaka bo maboko kele ntangu beto ke ndimaka na luzolo yonso lutwadisu ya mpika ya kwikama.

15, 16. (a) Inki diambu ya nkaka beto lenda longuka na mbona-meso ya Ezekiele? (b) Beto kele ti dibaku ya kusala nki bisalu ya mutindu mosi?

¹⁵ Mbona-meso ya Ezekiele kele ti diambu ya nkaka yina ke sadisa beto na kubaka dilongi na yina me tala kisalu na beto ya kusamuna. Inki kele diambu yango? Ezekiele ke mona bantu 12 ya makanda yina kele ve Balevi ke sala na bisika zole: na kibansala ya tempelo mpi na bisika ya kudisa bitwisi ya mbanza. Inki bo ke sala na konso kisika? Na kibansala ya tempelo, makanda yonso ‘ke kwisa kusambila’ mpi ke pesa Yehowa bimenga. (Ezek. 46:9, 24) Na ntoto ya mbanza yina, bantu ya makanda yonso ke kwisa sambu na kupesa maboko na mbanza mpi ke bundula ntoto na yo. Inki dilongi beto lenda baka na mbandu ya bantu yai ya ke sala kisalu?

¹⁶ Bubu yai, bantu ya ‘kimvuka ya nene’ kele ti dibaku ya kusala bisalu ya mutindu mosi ti bisalu yina bantu ya Ezekiele monaka na mbona-meso vandaka kusala. Bo ke sambilaka Yehowa “na tempelo na yandi” mpi bo ke pesaka yandi bimenga ya lukumu. (Kus. 7:9-15) Bo ke salaka yo ntangu bo ke samunaka mpi ke monisaka lukwikilu na bo na bamvutu yina bo ke pesaka na balukutakanu ya Bukristu. Bo ke monaka nde kusambila Yehowa mutindu yai kele mukumba ya kuluta mfunu na luzingu na bo. (1 Bans. 16:29) Diaka, bansadi ya Nzambi mingi ke pesaka maboko na organizasio na yandi na mitindu mingi. Mu mbandu, bo ke pesaka maboko na kisalu ya kutunga mpi ya kutanina Banzo ya Kimfumu mpi babetele, mpi bo ke pesaka maboko na bisalu mingi ya nkaka yina organizasio ya Yehowa ke salaka. Bankaka ke pesaka mbongo sambu na kupesa maboko na bisalu yai. Bo ke salaka bisalu yai yonso ya kele bonso kubundula ntoto “sambu na nkembo ya Nzambi.” (1 Bak. 10:31) Bo ke salaka kisalu na bo na kikesa mpi na kiese yonso sambu bo me zaba nde Yehowa ke “waka kiese na bimenga ya mutindu yina.” (Baeb. 13:16) Keti nge ke bakaka kibeni mambote ya bisalu yai yonso?

“Beto Ke Vingila Zulu ya Mpa mpi Ntoto ya Mpa”

17. (a) Na bilumbu ke kwisa, inki mutindu mbona-meso ya Ezekiele ta lungana na mutindu ya nene? (b) Na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda, banani ta baka mambote ya mbanza yina?

¹⁷ Na bilumbu ke kwisa, keti mbona-meso ya Ezekiele ya dikabu ta lungana na mutindu ya nene? Ee! Beto tadila diambu yai: Ezekiele monaka nde kitini ya ntoto yina bo vandaka kubinga “dikabu ya santu” vandaka na kati-kati ya ntoto. (Ezek. 48:10) Mutindu mosi mpi, na nima ya Armagedoni, yo vanda beto ke zinga na konso kisika yina na ntoto, Yehowa ta zingaka ti beto. (Kus. 21:3) Na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda, mbanza yina, disongidila bantu yina ta zinga na ntoto bayina bo ta tula sambu na kulungisa bampusa ya bansadi ya Nzambi, ta yalumuna luyalu na yo na ntoto ya mvimba mpi ta pesa lutwadisu ya zola na bantu yonso yina ta vanda “ntoto ya mpa,” disongidila kimvuka ya mpa ya bantu.—2 Pie. 3:13.

18. (a) Sambu na nki beto ke ndima nde mutindu bo ta twadisa mbanza yai ta vanda ntangu yonso na kuwakana ti luyalu ya Nzambi? (b) Inki kivuvu ya ngolo zina ya mbanza yai ke pesa beto?

¹⁸ Sambu na nki beto ke ndima nde mutindu bo ta twadisa mbanza yai ta vanda ntangu yonso na kuwakana ti luyalu ya Nzambi? Sambu Ndinga ya Nzambi ke monisa nde mbanza yai ya kele na ntoto yina kele ti bakielo 12 ke monisa pwelele mbanza yina kele na zulu ya kele ti bakielo 12, disongidila Yeruzalemi ya Mpa, yina kele ti bantu 144 000 yina ta yala ti Kristu. (Kus. 21:2, 12, 21-27) Yo ke monisa nde organizasio yina kele na ntoto ta landa balukanu yonso yina Kimfumu ya Nzambi ya kele na zulu ta baka mpi ta lungisa yo. Ya kieleka, zina ya mbanza yai “Yehowa Kele Kuna” ke ndimisa beto yonso nde lusambu ya bunkete ta bikala mvula na mvula na Paladisu mpi ta yalumuka. Beto ta vanda ti mambu ya kitoko kibeni na bilumbu ke kwisa!