DANIELI

1 Mwaka-inĩ wa gatatũ wa wathani wa Mũthamaki Jehoiakimu+ wa Juda, Mũthamaki Nebukadineza wa Babuloni nĩ ookire Jerusalemu na akĩmĩrigicĩria.+ 2 Nake Jehova akĩneana Mũthamaki Jehoiakimu wa Juda guoko-inĩ gwake,+ hamwe na indo imwe cia nyũmba* ya Ngai ũrĩa wa ma, nake agĩcitwara bũrũri wa Shinaru*+ thĩinĩ wa nyũmba* ya ngai yake. Akĩiga indo icio harĩa haaigagwo kĩgĩna kĩa ngai yake.+

3 Mũthamaki akĩra Ashipenazi, mũtongoria wa anene a nyũmba yake amũrehere Aisiraeli* amwe, na thĩinĩ wao gũkorũo na amwe a rũciaro rwa ũthamaki na rwa andũ arĩa marĩ igweta.+ 4 Maagĩrĩirũo gũkorũo marĩ andũ ethĩ matarĩ* na kawathe, athaka, marĩ na ũũgĩ, ũmenyo, na ũtaũku,+ na marĩ na ũhoti wa gũtungata nyũmba-inĩ ya mũthamaki. Aabatiĩ kũmaruta mwandĩkĩre* o na rũthiomi rwa Akalidei. 5 Ningĩ mũthamaki akiuga maheagwo irio o mũthenya kuuma harĩ irio iria njega cia mũthamaki na ndibei kuuma harĩ ĩrĩa aanyuaga. Maagĩrĩire kũmenyerio* ihinda rĩa mĩaka ĩtatũ, na mũthia-inĩ wa ihinda rĩu maagĩrĩirũo kũingĩra ũtungata-inĩ wa mũthamaki.

6 Gatagatĩ-inĩ kao kwarĩ na amwe a mũhĩrĩga wa* Juda: Danieli,*+ Hanania,* Mishaeli,* na Azaria.*+ 7 Nake mũtongoria wa anene a nyũmba ya mũthamaki akĩmahe marĩĩtwa;* akĩhe Danieli rĩĩtwa Beliteshazaru,+ Hanania akĩmwĩta Shadraka, Mishaeli akĩmwĩta Meshaki, nake Azaria akĩmwĩta Abedinego.+

8 No Danieli agĩtua itua ngoro-inĩ yake atĩ ndegwĩthahia na irio icio njega cia mũthamaki kana ndibei ĩyo mũthamaki aanyuaga. Nĩ ũndũ ũcio akĩũria mũtongoria ũcio wa anene a nyũmba ya mũthamaki etĩkĩrio ndagethahie na njĩra ĩyo. 9 Nake Ngai ũrĩa wa ma agĩtũma mũtongoria ũcio wa anene a nyũmba ya mũthamaki onie Danieli ũtugi na amũiguĩre tha.+ 10 No mũtongoria ũcio wa anene a nyũmba ya mũthamaki akĩra Danieli atĩrĩ: “Nĩ ndĩretigĩra mwathi wakwa mũthamaki, ũrĩa uugĩte irio iria mũrĩheagwo na ndibei. Ĩ angĩmuona mũhaana ũũru gũkĩra andũ arĩa angĩ ethĩ a* riika rĩanyu? Mwahota gũtũma ngorũo* na mahĩtia mbere ya mũthamaki.” 11 No Danieli akĩarĩria mũrori ũrĩa wathuurĩtwo nĩ mũtongoria ũcio wa anene a nyũmba ya mũthamaki arorage Danieli, Hanania, Mishaeli, na Azaria akĩmwĩra: 12 “Ndagũthaitha ũgerie ndungata ciaku ihinda rĩa thikũ ikũmi, ũreke tũheagwo irio cia mũgũnda* cia kũrĩa na maĩ ma kũnyua; 13 ũgaacoka ũringithanie ũrĩa tũhaana na ũrĩa andũ ethĩ arĩa angĩ* mahaana, o acio marĩaga irio iria njega cia mũthamaki, na wĩke ndungata ciaku kũringana na ũrĩa ũkona.”

14 Nĩ ũndũ ũcio agĩtĩkĩra ihoya rĩao na akĩmageria ihinda rĩa thikũ ikũmi. 15 Thutha wa thikũ ikũmi moonekaga magĩrĩte na marĩ na ũgima mwega wa mwĩrĩ* gũkĩra andũ ethĩ arĩa angĩ othe* maarĩaga irio njega cia mũthamaki. 16 Kwoguo mũrori ũcio eeheragia irio icio njega iria maaheagwo o hamwe na ndibei akamahe irio cia mũgũnda. 17 Nake Ngai ũrĩa wa ma akĩhe andũ acio ana ethĩ* ũmenyo na ũtaũku wa maũndũ marĩa mothe maandĩke o na ũũgĩ; na Danieli akĩheo ũtaũku wĩgiĩ cioneki cia mĩthemba yothe o na iroto.+

18 Mũthia-inĩ wa ihinda rĩrĩa mũthamaki ooigĩte atĩ matwarũo kũrĩ we,+ mũtongoria wa anene a nyũmba ya mũthamaki akĩmatwara mbere ya Nebukadineza. 19 Rĩrĩa mũthamaki aaririe nao, gũtirĩ mũndũ ũngĩ gĩkundi-inĩ kĩu gĩothe woonekire atariĩ ta Danieli, Hanania, Mishaeli, na Azaria;+ nao magĩthiĩ na mbere gũtungata mbere ya mũthamaki. 20 Ũndũ-inĩ o wothe wabataraga ũũgĩ na ũtaũku ũrĩa mũthamaki aamoragia igũrũ rĩaguo, oonaga makĩrĩte ago na aragũri othe+ arĩa maarĩ kũrĩa guothe aathanaga maita ikũmi. 21 Nake Danieli agĩikara kũu nginya mwaka wa mbere wa Mũthamaki Kurusu.+

2 Mwaka-inĩ wa kerĩ wa ũthamaki wake, Nebukadineza nĩ aarotire iroto cigana ũna, na nĩ aatangĩkaga* mũno+ nginya akorũo nĩ toro. 2 Kwoguo mũthamaki akĩheana watho atĩ ago, aragũri, arogi, na Akalidei* metwo nĩguo meere mũthamaki iroto icio aarotete. Nĩ ũndũ ũcio makĩingĩra na makĩrũgama mbere ya mũthamaki.+ 3 Nake mũthamaki akĩmeera atĩrĩ: “Nĩ ndotete kĩroto, na nĩ ndĩratangĩka* tondũ nĩ ndĩrenda kũmenya ũndũ ũrĩa ndotete.” 4 Akalidei magĩcokeria mũthamaki na rũthiomi rwa Kĩaramu makĩmwĩra ũũ:*+ “Atĩrĩrĩ mũthamaki, ũrotũũra nginya tene na tene. Ĩra ndungata ciaku kĩroto kĩu, na nĩ tũgũgũtaarĩria ũrĩa kiugĩte.”

5 Nake mũthamaki akĩra Akalidei acio atĩrĩ: “Kiugo gĩakwa kĩa mũthia nĩ gĩkĩ: Angĩkorũo mũtikũnjĩra kĩroto kĩu, o hamwe na ũrĩa kiugĩte, mũgũtinangio tũcunjĩ tũcunjĩ, na nyũmba cianyu ituwo cioro cia mũingĩ.* 6 No mũngĩnjĩra kĩroto kĩu na ũrĩa kiugĩte, nĩ ngũmũhe iheo na ngerenwa o na gĩtĩo kĩnene.+ Kwoguo njĩrai kĩroto kĩu na ũrĩa kiugĩte.”

7 Nao magĩcokia riita rĩa kerĩ makiuga atĩrĩ: “Mũthamaki nĩ ere ndungata ciake kĩroto kĩu, na nĩ tũgũtaarĩria ũrĩa kiugĩte.”

8 Nake mũthamaki akĩmeera: “Nĩ ndĩramenya wega atĩ nĩ ihinda mũrenda rĩhĩtũke, tondũ nĩ mũramenya kiugo gĩakwa kĩa mũthia. 9 Mwaga kũnjĩra kĩroto kĩu, iherithia rĩanyu inyuothe no rĩmwe. No inyuĩ mũrĩkanĩire kũnjĩra ũndũ wa maheeni na ũtarĩ wa ma nginya rĩrĩa maũndũ marĩcenjia. Kwoguo njĩrai kĩroto kĩu, na nĩ ngũmenya atĩ no mũhote gũtaarĩria ũrĩa kiugĩte.”

10 Nao Akalidei acio magĩcokeria mũthamaki makĩmwĩra atĩrĩ: “Gũtirĩ mũndũ thĩinĩ wa thĩ* ũngĩhota gwĩka ũguo mũthamaki arenda, tondũ gũtirĩ mũthamaki ũrĩ hinya o na kana ngavana ũrĩ woria mũndũ mũgo kana mũragũri kana Mũkalidei o wothe eke ũndũ ta ũcio. 11 Ũndũ ũcio mũthamaki arenda wĩkwo nĩ mũritũ, na gũtirĩ mũndũ wĩ muoyo ũngĩhota kwĩra mũthamaki ũndũ ũcio tiga ngai, o icio itaikaraga gatagatĩ-inĩ ka andũ.”*

12 Mũthamaki aigua ũguo akĩnyitwo nĩ mangʼũrĩ manene na agĩathana atĩ andũ arĩa othe ogĩ a Babuloni manangwo.+ 13 Rĩrĩa watho ũcio waheanirũo na andũ acio ogĩ maarĩ hakuhĩ kũũragwo, o na Danieli hamwe na arata ake nĩ maacaririo nĩgetha moragwo.

14 Hĩndĩ ĩyo Danieli na njĩra ya ũũgĩ o akĩĩmenyagĩrĩra, nĩ aaririe na Arioku ũrĩa warĩ mũnene wa arangĩri a mũthamaki, o ũcio wathiaga kũũraga andũ acio ogĩ a Babuloni. 15 Akĩũria Arioku ũcio warĩ mũnene wa kwa mũthamaki atĩrĩ: “Nĩ kĩĩ gĩtũmĩte mũthamaki aheane watho mũrũrũ ũguo?” Nake Arioku akĩmenyithia Danieli ũhoro ũcio.+ 16 Nĩ ũndũ ũcio Danieli akĩingĩra kũrĩ mũthamaki na akĩmũũria amũhe ihinda nĩgetha amũtaarĩrie kĩroto kĩu.

17 Danieli agĩcoka agĩthiĩ nyũmba-inĩ yake na akĩra arata ake Hanania, Mishaeli, na Azaria ũhoro ũcio. 18 Akĩmeera mahoe Ngai wa igũrũ amaiguĩre tha ũhoro-inĩ wĩgiĩ hitho ĩyo, nĩgetha Danieli na arata ake matikae kwanangwo hamwe na andũ acio angĩ ogĩ a Babuloni.

19 Nayo hitho ĩyo ĩkĩguũrĩrio Danieli thĩinĩ wa kĩoneki ũtukũ.+ Nĩ ũndũ ũcio, Danieli akĩgooca Ngai wa igũrũ. 20 Danieli akiuga atĩrĩ:

24 Danieli agĩcoka agĩthiĩ kũrĩ Arioku, o ũcio waamũrĩtwo nĩ mũthamaki nĩguo orage andũ arĩa ogĩ a Babuloni,+ akĩmwĩra atĩrĩ: “Ndũkorage mũndũ o na ũmwe mũũgĩ wa Babuloni. Ndwara ũnyingĩrie mbere ya mũthamaki, na nĩ ngũtaarĩria mũthamaki kĩroto kĩu.”

25 O na ihenya Arioku agĩtwara Danieli akĩmũingĩria mbere ya mũthamaki na akĩmwĩra ũũ: “Nĩ ndona mũndũ harĩ andũ arĩa maathamĩirio gũkũ kuuma Juda+ ũngĩhota gũtaarĩria mũthamaki kĩroto kĩu.” 26 Mũthamaki akĩũria Danieli o ũcio wetagwo Beliteshazaru+ atĩrĩ: “No ũhote kũna kũũmenyithia kĩroto kĩrĩa ndonire o na ũrĩa kiugĩte?”+ 27 Nake Danieli akĩra mũthamaki ũũ: “Gũtirĩ mũndũ gatagatĩ-inĩ ka andũ arĩa ogĩ, aragũri, ago, kana atuĩria a njata ũngĩhota kwĩra mũthamaki hitho ĩyo aroria.+ 28 No igũrũ nĩ kũrĩ Ngai Mũguũria wa hitho,+ na nĩ amenyithĩtie Mũthamaki Nebukadineza maũndũ marĩa mageekĩka ihinda-inĩ rĩa mũthia rĩa matukũ. Gĩkĩ nĩkĩo kĩroto gĩaku, na ici nĩcio cioneki iria ciokire mũtwe-inĩ waku rĩrĩa wakomete ũrĩrĩ-inĩ waku:

29 “Ũrĩ ũrĩrĩ-inĩ waku, wee mũthamaki, meciria maku nĩ meerekeire maũndũ-inĩ marĩa mageekĩka ihinda rĩrĩa rĩũkĩte, nake Mũguũria wa hitho nĩ akũmenyithĩtie maũndũ marĩa mageekĩka. 30 Ĩndĩ niĩ ndinaguũrĩrio hitho ĩyo atĩ tondũ ndĩ na ũũgĩ mũingĩ gũkĩra mũndũ o wothe ũrĩ muoyo; handũ ha ũguo, nguũrĩirio nĩgetha ndaarĩrie mũthamaki ũrĩa yugĩte nĩguo ũmenye methugunda marĩa marĩ ngoro-inĩ yaku.+

31 “Wee mũthamaki nĩ kwĩrorera weroragĩra, na ũkĩona mũhianano mũnene. Mũhianano ũcio, o ũcio warĩ mũnene na wahenagia mũno, warũgamĩte mbere yaku, na mũhianĩre waguo warĩ wa kũmakania. 32 Mũtwe wa mũhianano ũcio warĩ wa thahabu ĩrĩa njega,+ gĩthũri na moko maguo ciarĩ cia betha,+ nda na ciero ciaguo ciarĩ cia gĩcango,+ 33 magũrũ maguo maarĩ ma kĩgera,+ na makinya maguo maarĩ ma kĩgera gĩtukanĩte na rĩũmba.*+ 34 Ũkĩĩrorera nginya ũkĩona ihiga rĩkĩrengwo, no ti na moko ma mũndũ, na rĩkĩgũtha mũhianano ũcio makinya-inĩ maguo ma kĩgera na rĩũmba na rĩkĩmamemenda.+ 35 Hĩndĩ ĩyo kĩgera kĩu, rĩũmba, gĩcango, betha, na thahabu, ciothe ikĩmemendwo na ikĩhaana o ta mahuti marĩa mombũragwo kuuma kĩhuuhĩro-inĩ hĩndĩ ya ũrugarĩ, na rũhuho rũgĩcihuruta ikĩehera ũũ atĩ gũtirĩ kĩndũ gĩacio kĩngĩonekire. No ihiga rĩu rĩagũthire mũhianano ũcio rĩgĩtuĩka kĩrĩma kĩnene, na rĩkĩiyũra thĩ yothe.

36 “Kĩu nĩkĩo kĩroto, na rĩu nĩ tũgũtaarĩria mũthamaki ũrĩa kiugĩte. 37 Wee mũthamaki, o wee mũthamaki wa athamaki, ũrĩa Ngai wa igũrũ aheete ũthamaki,+ ũhoti, hinya, na riri, 38 o na akaneana andũ kũrĩa guothe matũũraga guoko-inĩ gwaku, o ũndũ ũmwe na nyamũ cia gĩthaka na nyoni cia rĩera-inĩ,* o wee atuĩte mwathani wacio ciothe+—wee nĩwe mũtwe ũcio wa thahabu.+

39 “No thutha waku nĩ gũkaarahũka ũthamaki ũngĩ,+ ũtagaakorũo na hinya ta waku; gũcoke kũgĩe ũthamaki ũngĩ wa gatatũ, wa gĩcango, ũrĩa ũgaathana thĩ yothe.+

40 “Ha ũhoro wa ũthamaki wa kana, ũgaakorũo na hinya ta kĩgera.+ Nĩ gũkorũo o ta ũrĩa kĩgera kĩmemendaga na gĩkahehenja indo iria ingĩ ciothe, o ta kĩgera kĩrĩa kĩhehenjaga, nĩ ũkaamemenda na ũhehenje mothamaki macio mothe.+

41 “Ningĩ o ta ũrĩa woonire makinya na twara ithondeketwo na rĩũmba rĩa mũũmbi wa nyũngũ rĩtukanĩte na kĩgera, ũthamaki ũcio ũgaakorũo ũgayũkanĩte, no gĩcunjĩ kĩmwe kĩa ũthamaki ũcio gĩgaakorũo kĩũmĩte o ta kĩgera, o ta ũrĩa woonire kĩgera gĩtukanĩte na rĩũmba rĩororo. 42 Na o ta ũrĩa twara twa makinya twarĩ twa kĩgera gĩtukanĩte na rĩũmba, no taguo ũthamaki ũcio ũgaakorũo na hinya maũndũ-inĩ mamwe na maũndũ-inĩ mangĩ ũkaga hinya. 43 O ta ũrĩa woonire kĩgera gĩtukanĩte na rĩũmba rĩororo, icunjĩ ciaguo igaakorũo itukanĩte na andũ;* ĩndĩ itikaanyitana, o ta ũrĩa kĩgera gĩtangĩnyitana na rĩũmba.

44 “Matukũ-inĩ ma athamaki acio, Ngai wa igũrũ nĩ akaahanda ũthamaki+ ũrĩa gũtarĩ hĩndĩ ũkaanangwo.+ Na ũthamaki ũcio ndũkaaneanwo kũrĩ andũ angĩ.+ Nĩ ũkaamemenda na ũniine mothamaki macio mothe,+ na noguo wiki ũgaatũũra wĩhandĩte tene na tene,+ 45 o ta ũrĩa woonire atĩ ihiga nĩ rĩarengirũo kuuma kĩrĩma-inĩ no ti na moko ma mũndũ, narĩo rĩkĩmemenda kĩgera, gĩcango, rĩũmba, betha, o na thahabu.+ Ngai Ũrĩa Mũnene nĩ amenyithĩtie mũthamaki maũndũ marĩa mageekĩka ihinda rĩũkĩte.+ Kĩroto kĩu nĩ kĩa ma, na ũtaũri wakĩo nĩ wa kwĩhokeka.”

46 Nake mũthamaki Nebukadineza akĩĩgũithia thĩ agĩturumithia ũthiũ wake thĩ mbere ya Danieli na akĩmũhe gĩtĩo kĩnene. Na akĩruta watho atĩ aheo kĩheo na acinĩrũo ũbumba. 47 Mũthamaki akĩra Danieli atĩrĩ: “Hatarĩ nganja Ngai waku nĩ Ngai ũkĩrĩte ngai iria ingĩ ciothe na Mwathani wa athamaki na Mũguũria wa hitho, tondũ nĩ wahota kũnguũrĩria hitho ĩyo.”+ 48 Ningĩ mũthamaki agĩtũũgĩria Danieli na akĩmũhe iheo nyingĩ njega, na akĩmũtua mwathi wa gĩcigo gĩothe kĩa Babuloni+ na mũtongoria ũrĩa mũnene wa andũ arĩa othe ogĩ a Babuloni. 49 Nake Danieli akĩhoya mũthamaki athuure Shadraka, Meshaki, na Abedinego+ marũgamagĩrĩre gĩcigo kĩu kĩa Babuloni na mũthamaki agĩka ũguo, no Danieli aatungataga nyũmba-inĩ ya mũthamaki.

3 Na rĩrĩ, mũthamaki Nebukadineza nĩ aathondekire mũhianano wa thahabu ũrĩa warĩ wa mĩkono 60* kũraiha na igũrũ na mĩkono 6* kwarama. Akĩũhanda werũ-inĩ wa Dura gĩcigo-inĩ kĩa Babuloni. 2 Mũthamaki Nebukadineza agĩcoka agĩtũmana nĩguo atongoria, arori, mangavana, ataarani, aigi kĩgĩna, atuanĩri ciira, aciirithania, o hamwe na arũgamĩrĩri othe a icigo macokanĩrĩrio nĩ ũndũ wa kũrugũria mũhianano ũcio Mũthamaki Nebukadineza aahandĩte.

3 Nĩ ũndũ ũcio, atongoria, arori, mangavana, ataarani, aigi kĩgĩna, atuanĩri ciira, aciirithania, o hamwe na arũgamĩrĩri othe a icigo magĩcemania nĩ ũndũ wa kũrugũria mũhianano ũcio Mũthamaki Nebukadineza aahandĩte. Na makĩrũgama mbere ya mũhianano ũcio Nebukadineza aahandĩte. 4 Nake mũndũ ũrĩa wamenyithanagia ũhoro akĩanĩrĩra akiuga ũũ: “Inyuĩ ikundi cia andũ, ndũrĩrĩ, o na andũ a thiomi itiganĩte nĩ mwathĩtwo, 5 atĩ rĩrĩa mũrĩigua mũgambo wa coro, mũtũrirũ, thethe, kĩnanda gĩa kona ithatũ, kĩnanda kĩa ndigi, mũtũrirũ ũrĩa mwariĩ, na indo ingĩ cia ũini, no mũhaka mwĩgũithie thĩ mũthathaiye mũhianano ũcio wa thahabu Mũthamaki Nebukadineza ahandĩte. 6 Mũndũ o wothe ũtekwĩgũithia thĩ athathaiye egũikio o hĩndĩ ĩyo thĩinĩ wa riiko rĩrĩ na mwaki mũnene.”+ 7 Nĩ ũndũ ũcio, hĩndĩ ĩrĩa ikundi ciothe cia andũ ciaiguire mũgambo wa coro, mũtũrirũ, thethe, kĩnanda gĩa kona ithatũ, kĩnanda kĩa ndigi, mũtũrirũ ũrĩa mwariĩ, na indo icio ingĩ ciothe cia ũini, ikundi ciothe cia andũ, ndũrĩrĩ, o na andũ a thiomi itiganĩte makĩĩgũithia thĩ na magĩthathaiya mũhianano ũcio wa thahabu Mũthamaki Nebukadineza aahandĩte.

8 Hĩndĩ ĩyo Akalidei amwe makĩĩyumĩria na magĩcuuka* Ayahudi. 9 Makĩra Mũthamaki Nebukadineza ũũ: “Atĩrĩrĩ wee mũthamaki, ũrotũũra tene na tene. 10 Wee mũthamaki nĩ ũheanĩte watho atĩ mũndũ o wothe ũkũigua mũgambo wa coro, mũtũrirũ, thethe, kĩnanda gĩa kona ithatũ, kĩnanda kĩa ndigi, mũtũrirũ ũrĩa mwariĩ, na indo icio ingĩ ciothe cia ũini agĩrĩirũo kwĩgũithia thĩ athathaiye mũhianano ũcio wa thahabu; 11 na atĩ mũndũ o wothe ũtekwĩgũithia thĩ athathaiye agĩrĩire gũikio thĩinĩ wa riiko rĩrĩ na mwaki mũnene.+ 12 No nĩ kũrĩ Ayahudi wathuurire marũgamagĩrĩre gĩcigo kĩa Babuloni: Shadraka, Meshaki, na Abedinego.+ Andũ acio matigwathĩkĩire, wee mũthamaki. Matiratungatĩra ngai ciaku, na nĩ maregete gũthathaiya mũhianano ũcio wa thahabu ũhandĩte.”

13 Nake Nebukadineza, arĩ na mangʼũrĩ manene, agĩathana atĩ Shadraka, Meshaki, na Abedinego matwarũo harĩ we. Kwoguo andũ acio magĩtwarũo mbere ya mũthamaki. 14 Nebukadineza akĩmeera atĩrĩ: “Hihi nĩ ma inyuĩ Shadraka, Meshaki, na Abedinego atĩ mũtiratungatĩra ngai ciakwa+ na atĩ nĩ mũregete gũthathaiya mũhianano ũcio wa thahabu handĩte? 15 Rĩu-rĩ, mwaigua mũgambo wa coro, mũtũrirũ, thethe, kĩnanda gĩa kona ithatũ, kĩnanda kĩa ndigi, mũtũrirũ ũrĩa mwariĩ, na indo icio ingĩ ciothe cia ũini, angĩkorũo nĩ mũgwĩtĩkĩra kwĩgũithia thĩ mũthathaiye mũhianano ũcio thondekete, nĩ wega. No mũngĩrega gũthathaiya, mũgũikio o hĩndĩ ĩyo thĩinĩ wa riiko rĩrĩ na mwaki mũnene. Na hihi nĩ ngai ũrĩkũ ũngĩhota kũmũhonokia kuuma moko-inĩ makwa?”+

16 Nao Shadraka, Meshaki, na Abedinego magĩcokeria mũthamaki makĩmwĩra ũũ: “Atĩrĩrĩ wee Nebukadineza, ithuĩ tũtirabatara gũgũcokeria ũndũ ũhoro-inĩ ũyũ. 17 Angĩkorũo no mũhaka gũthiĩ ũguo wee mũthamaki, Ngai witũ ũrĩa tũtungatagĩra no ahote gũtũhonokia atũrute thĩinĩ wa riiko rĩu rĩrĩ na mwaki mũnene, na atũhonokie kuuma guoko-inĩ gwaku.+ 18 No rĩrĩ, o na angĩaga gũtũhonokia, menya ũndũ ũyũ wee mũthamaki, atĩ tũtigũtungatĩra ngai ciaku o na kana tũthathaiye mũhianano ũcio wa thahabu ũhandĩte.”+

19 Nake Nebukadineza akĩrakara mũno nĩ ũndũ wa Shadraka, Meshaki, na Abedinego nginya agĩtukia gĩthiithi* nĩ ũndũ wao, na agĩathana atĩ riiko rĩu rĩongererũo mwaki rĩhiũhe maita mũgwanja makĩria ma ũrĩa rĩakoragwo. 20 Agĩatha arũme amwe arĩa maarĩ na hinya kuuma harĩ mbũtũ yake mohe Shadraka, Meshaki, na Abedinego na mamaikie thĩinĩ wa riiko rĩu rĩarĩ na mwaki mũnene.

21 Kwoguo andũ acio makĩohwo o mekĩrĩte tũbuuti twao, nguo, ngũbia, o na nguo iria ingĩ ciothe, na magĩikio thĩinĩ wa riiko rĩu rĩarĩ na mwaki mũnene. 22 Tondũ watho ũcio wa mũthamaki warĩ mũrũrũ mũno na riiko rĩu rĩarĩ ihiũ mũno, arũme acio maatwarĩte Shadraka, Meshaki, na Abedinego nĩo mooragirũo nĩ nĩnĩmbĩ cia mwaki ũcio. 23 No andũ acio atatũ, Shadraka, Meshaki, na Abedinego, maagũire thĩinĩ wa riiko rĩu rĩarĩ na mwaki mũnene o mohetwo.

24 Nake Mũthamaki Nebukadineza akĩnyitwo nĩ guoya na agĩũkĩra na ihenya akĩũria anene ake atĩrĩ: “Na githĩ tũtiohire andũ atatũ na twamaikia mwaki-inĩ?” Nao magĩcokeria mũthamaki makĩmwĩra atĩrĩ: “Ĩĩ nĩguo, mũthamaki.” 25 Akiuga ũũ: “Atĩrĩrĩ, ndĩrona andũ ana magĩthianga mwaki-inĩ thĩinĩ matarĩ ohe, na gũtirĩ ũndũ mũũru mekĩtwo nĩguo, na mũndũ wa kana atariĩ ta mũrũ wa ngai.”

26 Nebukadineza agĩkuhĩrĩria mũrango wa riiko rĩu rĩarĩ na mwaki mũnene akiuga atĩrĩ: “Shadraka, Meshaki, na Abedinego, inyuĩ ndungata cia Ngai Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno,+ umai mũũke haha!” Nao Shadraka, Meshaki, na Abedinego makiuma thĩinĩ wa mwaki ũcio. 27 Nao atongoria, arori, mangavana, na anene a mũthamaki arĩa maarĩ hau+ makĩona atĩ mwaki ũcio gũtirĩ ũndũ wekĩte* mĩĩrĩ ya andũ acio;+ gũtirĩ rũcuĩrĩ o na rũmwe rwa mĩtwe yao rwahĩte, o na tũbuuti twao tũtiacenjetie, na matiarĩ nginya na mũnungo wa mwaki.

28 Nake Nebukadineza akiuga atĩrĩ: “Ngai wa Shadraka, Meshaki, na Abedinego arogoocwo,+ o ũcio ũtũmire mũraika wake na ahonokia ndungata ciake. Nĩ mamwĩhokire na makararia watho wa mũthamaki na nĩ mekwĩhaarĩirie gũkua* handũ ha gũtungatĩra kana gũthathaiya ngai ũngĩ o tiga Ngai wao ene.+ 29 Nĩ ũndũ ũcio, nĩ ndaruta watho atĩ andũ a rũrĩrĩ o ruothe kana rũthiomi, mangĩkaaria ũndũ mũũru wĩgiĩ Ngai wa Shadraka, Meshaki, na Abedinego, magĩrĩirũo gũtinangio tũcunjĩ tũcunjĩ, na nyũmba ciao ituwo cioro cia mũingĩ;* nĩ gũkorũo gũtirĩ ngai ũngĩ ũngĩhota kũhonokania ta ũcio.”+

30 Ningĩ mũthamaki agĩtũũgĩria* Shadraka, Meshaki, na Abedinego thĩinĩ wa gĩcigo kĩu kĩa Babuloni.+

4 “Kuuma kũrĩ Mũthamaki Nebukadineza, kũrĩ ikundi ciothe cia andũ, ndũrĩrĩ, na andũ a thiomi itiganĩte arĩa maikaraga thĩ yothe: Thayũ wanyu ũroingĩha! 2 Ndĩ na gĩkeno ngiuga ũhoro wa imenyithia na maũndũ ma magegania marĩa Ngai Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno anjĩkĩire. 3 Kaĩ imenyithia ciake nĩ nene-ĩ, namo maũndũ make ma magegania kaĩ nĩ ma hinya-ĩ! Ũthamaki wake nĩ ũthamaki wa tene na tene, na wathani wake nĩ wa nginya njiarũa na njiarũa.+

4 “Niĩ, Nebukadineza, ndarĩ nyũmba-inĩ yakwa njiganĩire o na ngaacĩrĩte nyũmba-inĩ yakwa ya ũthamaki. 5 Ngĩona kĩroto gĩatũmire ndĩĩtigĩre. Hĩndĩ ĩyo ndakomete ũrĩrĩ-inĩ wakwa, mbica na cioneki iria ciokire mũtwe-inĩ wakwa nĩ ciamakirie.+ 6 Nĩ ũndũ ũcio ngĩathana atĩ andũ arĩa othe ogĩ a Babuloni marehwo mbere yakwa nĩgetha mandaarĩrie ũrĩa kĩroto kĩu kiugĩte.+

7 “Hĩndĩ ĩyo ago, aragũri, Akalidei,* na atuĩria a njata+ magĩũka. Rĩrĩa ndameerire kĩroto kĩu, matiahotire kũndaarĩria ũrĩa kiugĩte.+ 8 Thutha ũcio Danieli agĩũka mbere yakwa, na nowe wetagwo Beliteshazaru,+ o ũcio wetanĩtio na rĩĩtwa rĩa ngai yakwa+ na warĩ na roho wa ngai iria theru thĩinĩ wake,+ na niĩ ngĩmwĩra kĩroto kĩu:

9 “‘Atĩrĩrĩ wee Beliteshazaru mũnene wa ago,+ nĩ njũĩ wega atĩ roho wa ngai iria theru ũrĩ thĩinĩ waku+ na atĩ gũtirĩ hitho ĩngĩkorũo ĩrĩ nditũ mũno harĩ wee.+ Nĩ ũndũ ũcio ndaarĩria cioneki iria ndonire kĩroto-inĩ gĩakwa hamwe na ũrĩa kiugĩte.

10 “‘Cioneki-inĩ iria ciokire mũtwe-inĩ wakwa ndĩ ũrĩrĩ-inĩ wakwa, nĩ ndonire mũtĩ+ ũrĩ gatagatĩ ga thĩ, na warĩ mũraihu mũno.+ 11 Mũtĩ ũcio ũkĩneneha na ũkĩgĩa hinya, na gacũmbĩrĩ kaguo gagĩkinya igũrũ matu-inĩ, na nĩ woonekaga ituri-inĩ cia thĩ yothe. 12 Mathangũ maguo maarĩ mathaka, na maciaro maguo maarĩ maingĩ, na warĩ na irio cia kũrĩo nĩ ciũmbe ciothe. Nyamũ cia gĩthaka ciathiaga rungu rwaguo gũcaria kĩĩruru, na nyoni cia rĩera-inĩ* ciaikaraga honge-inĩ ciaguo, na ciũmbe ciothe ciarĩaga* irio ciumĩte harĩ guo.

13 “‘Hĩndĩ ĩyo nderoragĩra cioneki iria ciokire mũtwe-inĩ wakwa ndĩ ũrĩrĩ-inĩ wakwa, nĩ ndonire mũrangĩri, mũtũmwo mũtheru, agĩikũrũka kuuma igũrũ.+ 14 Akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene akiuga: “Temai mũtĩ ũcio,+ tiniai honge ciaguo, inainiai mathangũ maguo maitĩke, na mũhurunje maciaro maguo! Nyamũ nĩ ciũre ciehere rungu rwaguo, na nyoni cia rĩera-inĩ ciehere honge-inĩ ciaguo. 15 Ĩndĩ mũtige gĩthukĩ hamwe na mĩri yakĩo tĩri-inĩ, kĩrĩ na mũrĩnga wa kĩgera na wa gĩcango, kũu nyeki-inĩ ya gĩthaka. Reke kĩihũgagio nĩ ime rĩa igũrũ, na igai rĩakĩo rĩkorũo hamwe na nyamũ gatagatĩ-inĩ ka mĩmera ya thĩ.+ 16 Ngoro yakĩo ĩrocenjio ĩtige gũkorũo ĩrĩ ya mũndũ, kĩheo ngoro ya nyamũ, na mahinda mũgwanja+ marohĩtũka igũrũ rĩakĩo.+ 17 Ũndũ ũcio nĩ kũgerera watho wa arangĩri,+ na itua rĩu nĩ kũgerera kiugo kĩa arĩa atheru, nĩgetha andũ arĩa marĩ muoyo mamenye atĩ Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno nĩ Mwathani ũthamaki-inĩ wa andũ+ na atĩ aũheanaga kũrĩ mũndũ o wothe ũrĩa ekwenda, na akaũneana nginya kũrĩ arĩa matarĩ igweta o na hanini gatagatĩ-inĩ ka andũ.”

18 “‘Kĩu nĩkĩo kĩroto kĩrĩa niĩ, Mũthamaki Nebukadineza ndĩrarotire; rĩu wee Beliteshazaru ndaarĩria ũrĩa kiugĩte, nĩ gũkorũo andũ arĩa angĩ othe ogĩ ũthamaki-inĩ wakwa nĩ maremetwo kũndaarĩria ũrĩa kiugĩte.+ Ĩndĩ wee no ũhote gwĩka ũguo, tondũ roho wa ngai iria theru ũrĩ thĩinĩ waku.’

19 “Hĩndĩ ĩyo Danieli, o ũcio wetagwo Beliteshazaru,+ agĩikara kwa ihinda amakĩte, na meciria make makĩambĩrĩria gũtũma etigĩre.

“Nake mũthamaki akĩmwĩra, ‘Atĩrĩrĩ Beliteshazaru, ndũkareke kĩroto kĩu na ũtaũri wakĩo ikũmakie.’

“Beliteshazaru agĩcokia akiuga, ‘Atĩrĩrĩ mwathi wakwa, kĩroto kĩu kĩroerekerio harĩ andũ arĩa magũthũire, na ũtaũri wakĩo harĩ thũ ciaku.

20 “‘Mũtĩ ũcio woonire, o ũcio wanenehire na ũkĩgĩa hinya, na gacũmbĩrĩ kaguo gagĩkinya igũrũ matu-inĩ na woonekaga thĩinĩ wa thĩ yothe,+ 21 o ũcio warĩ na mathangũ mathaka, maciaro maingĩ, na warĩ na irio cia kũrĩo nĩ ciũmbe ciothe, na nyamũ cia gĩthaka ciaikaraga rungu rwaguo, na nyoni cia rĩera-inĩ* igaikara honge-inĩ ciaguo-rĩ,+ 22 nĩwe wee mũthamaki, tondũ nĩ ũnenehete na ũkagĩa hinya, na riri waku ũgakinya igũrũ matu-inĩ,+ na wathani waku ũgakinya ituri-inĩ cia thĩ.+

23 “‘Ningĩ mũthamaki nĩ oonire mũrangĩri, mũtũmwo mũtheru,+ agĩikũrũka kuuma igũrũ akiuga atĩrĩ: “Temai mũtĩ ũcio na mũwanange, ĩndĩ mũtige gĩthukĩ hamwe na mĩri yakĩo tĩri-inĩ, kĩrĩ na mũrĩnga wa kĩgera na wa gĩcango, kũu nyeki-inĩ ya gĩthaka. Reke kĩihũgagio nĩ ime rĩa igũrũ, na igai rĩakĩo rĩkorũo hamwe na nyamũ cia gĩthaka o nginya mahinda mũgwanja mahĩtũke igũrũ rĩakĩo.”+ 24 Atĩrĩrĩ mũthamaki, ũyũ nĩguo ũtaũri; nĩ watho wa Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno na no mũhaka ũkore mwathi wakwa mũthamaki. 25 Nĩ ũkaaingatwo gatagatĩ-inĩ ka andũ, na gĩikaro gĩaku gĩgaakoragwo hamwe na nyamũ cia gĩthaka, na nĩ ũkaaheagwo nyeki ũrĩe o ta ndegwa, na nĩ ũkaaihũgagio nĩ ime rĩa igũrũ,+ na mahinda mũgwanja+ nĩ makaahĩtũka igũrũ rĩaku,+ nginya ũmenye atĩ Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno nĩ Mwathani ũthamaki-inĩ wa andũ na atĩ aũheanaga kũrĩ mũndũ o wothe ũrĩa ekwenda.+

26 “‘No tondũ mooigire gĩthukĩ kĩa mũtĩ ũcio gĩtigwo hamwe na mĩri yakĩo,+ nĩ ũgaacokerio ũthamaki waku thutha wa kũmenya atĩ Ũrĩa wathanaga arĩ igũrũ. 27 Nĩ ũndũ ũcio, ũtaaro wakwa ũrotuĩka wa gwĩtĩkĩrĩka harĩ wee mũthamaki. Tigana na mehia maku na njĩra ya gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire, na ũtigane na mahĩtia maku na njĩra ya kũiguĩra arĩa athĩni tha. Ũgaacĩru waku wahota gũthiĩ na mbere.’”+

28 Maũndũ macio mothe nĩ maakorire Mũthamaki Nebukadineza.

29 Mĩeri 12 thutha ũcio, aathiangaga igũrũ rĩa nyũmba ya ũthamaki kũu Babuloni. 30 Mũthamaki ooigaga atĩrĩ: “Githĩ ĩno ti Babuloni Ĩrĩa Nene, itũũra rĩrĩa niĩ mwene njakĩte nĩ ũndũ wa nyũmba ya ũthamaki kũgerera hinya na ũhoti wakwa na tondũ wa riri wa ũnene wakwa?”

31 O hĩndĩ ĩyo mũthamaki aaragia, mũgambo ũgĩikũrũka kuuma igũrũ ũkiuga: “Wee Mũthamaki Nebukadineza ũrerũo atĩrĩ, ‘Ũthamaki nĩ wehera harĩ wee,+ 32 na nĩ ũkũingatwo gatagatĩ-inĩ ka andũ. Gĩikaro gĩaku kĩrĩkoragwo hamwe na nyamũ cia gĩthaka, na ũrĩheagwo nyeki ũrĩage o ta ndegwa, na mahinda mũgwanja nĩ mekũhĩtũka igũrũ rĩaku, nginya ũmenye atĩ Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno nĩ Mwathani ũthamaki-inĩ wa andũ na atĩ aũheanaga kũrĩ mũndũ o wothe ũrĩa ekwenda.’”+

33 Hĩndĩ ĩyo kiugo kĩu gĩkĩhinga harĩ Nebukadineza. Akĩingatwo gatagatĩ-inĩ ka andũ na akĩambĩrĩria kũrĩa nyeki o ta ndegwa, na mwĩrĩ wake ũkĩihũgio nĩ ime rĩa igũrũ, nginya njuĩrĩ yake ĩkĩraiha o ta mathagu ma nderi na ndwara ciake ikĩhaana ta cia nyoni.+

34 “Mũthia-inĩ wa ihinda rĩu,+ niĩ Nebukadineza nĩ ndarorire igũrũ, na ngĩcokererũo nĩ ũtaũku wakwa; na ngĩgooca Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno, na Ũrĩa ũtũũraga tene na tene ngĩmũhe rũgooco na riri, tondũ wathani wake nĩ wathani wa tene na tene, na ũthamaki wake nĩ wa nginya njiarũa na njiarũa.+ 35 Aikari othe a thĩ monagwo matarĩ kĩene, na ekaga kũringana na wendi wake gatagatĩ-inĩ ka mbũtũ ya igũrũ na aikari a thĩ. Na gũtirĩ mũndũ ũngĩmũgirĩrĩria*+ kana amũũrie atĩrĩ, ‘Nĩ atĩa ũguo weka?’+

36 “Hĩndĩ ĩyo ũtaũku wakwa ũkĩnjokerera, na ngĩcokererũo nĩ riri wa ũthamaki wakwa, ũnene wakwa, o na ũkaru wakwa.+ Anene akwa na andũ akwa arĩa marĩ igweta makĩambĩrĩria gũka kũrĩ niĩ kũhoya ũtaaro, na ngĩcokio ũthamaki-inĩ wakwa, o na ngĩongererũo ũnene makĩria.

37 “Rĩu niĩ Nebukadineza, nĩ ndĩragooca na ngatũũgĩria o na ngakumia Mũthamaki wa igũrũ,+ tondũ mawĩra make mothe nĩ ma ma na njĩra ciake nĩ cia kĩhooto,+ na tondũ arĩ na ũhoti wa gũconorithia arĩa mathiaga na mwĩtĩo.”+

5 Ha ũhoro wĩgiĩ Mũthamaki Belishazaru,+ nĩ aarugithirie iruga inene nĩ ũndũ wa andũ ake ngiri ĩmwe arĩa maarĩ igweta, na nĩ kũnyua aanyuaga ndibei arĩ mbere yao.+ 2 Hĩndĩ ĩyo arĩ mũrĩĩu, Belishazaru nĩ aarutire watho areherũo indo cia thahabu na cia betha iria ithe Nebukadineza oete hekarũ-inĩ thĩinĩ wa Jerusalemu,+ nĩgetha mũthamaki na andũ ake arĩa maarĩ igweta na thuriya ciake na atumia acio angĩ ake macinyuĩre. 3 Nao makĩrehe indo cia thahabu iria cioetwo kuuma hekarũ-inĩ ya nyũmba ya Ngai kũu Jerusalemu, na mũthamaki na andũ ake arĩa maarĩ igweta, thuriya ciake na atumia acio angĩ ake magĩcinyuĩra. 4 Magĩkĩnyua ndibei, na makĩgooca ngai cia thahabu na betha, cia gĩcango, cia kĩgera, cia mbaũ, na cia mahiga.

5 Hĩndĩ o ro ĩyo ciara cia guoko kwa mũndũ ikiumĩra na ikĩambĩrĩria kwandĩka rũthingo-inĩ rwa nyũmba ya mũthamaki hakuhĩ na mũtĩ wa kũigĩrĩrũo matawa, na mũthamaki nĩ oonaga mwena wa na thutha wa guoko kũu hĩndĩ ĩyo kwandĩkaga. 6 Hĩndĩ ĩyo mũthamaki agĩthita gĩthithi* na meciria make magĩtũma etigĩre, namo magũrũ make makĩinaina+ na maru make makĩambĩrĩria kũgũthana.

7 Mũthamaki akĩanĩrĩra akiuga atĩ ago, Akalidei,* na atuĩria a njata metwo.+ Mũthamaki akĩra andũ acio ogĩ a Babuloni ũũ: “Mũndũ ũrĩa ũgũthoma maandĩko maya na andaarĩrie ũrĩa moigĩte nĩ ekũhumbwo nguo ya papũ, na ekĩrũo mũgathĩ wa thahabu ngingo,+ na arĩathanaga arĩ wa gatatũ ũthamaki-inĩ.”+

8 Nao andũ acio othe ogĩ a mũthamaki magĩkĩingĩra, no matiahotire gũthoma maandĩko macio kana gũtaarĩria mũthamaki ũrĩa mooigĩte.+ 9 Nĩ ũndũ ũcio Mũthamaki Belishazaru agĩĩtigĩra mũno na ũthiũ wake ũgĩthita; nao andũ ake arĩa maarĩ igweta magĩtukanĩrũo.+

10 Nake nyina wa mũthamaki* akĩingĩra nyũmba ĩyo ya iruga nĩ ũndũ wa ciugo cia mũthamaki na cia andũ ake arĩa maarĩ igweta. Nyina wa mũthamaki akiuga: “Atĩrĩrĩ wee mũthamaki, ũrotũũra tene na tene. Ndũkareke meciria maku matũme wĩtigĩre, kana ũreke ũthiũ waku ũthite. 11 Ũthamaki-inĩ waku nĩ kũrĩ mũndũ* ũkoragwo na roho wa ngai iria theru. Matukũ-inĩ ma thoguo, ũmenyo na ũtaũku na ũũgĩ ũtariĩ ta ũũgĩ wa ngai nĩ woonekire thĩinĩ wake.+ Nake thoguo Mũthamaki Nebukadineza akĩmwamũra atuĩke mũnene wa ago, aragũri, Akalidei,* na atuĩria a njata;+ ũguo nĩguo thoguo eekire, wee mũthamaki. 12 Danieli, o ũcio mũthamaki eetire Beliteshazaru,+ aarĩ na roho wa mwanya na ũmenyo na ũtaũku wa gũtaũra iroto, gũtaarĩria thimo, na gũtuithania maũndũ marĩa maritũ.*+ Rĩu-rĩ, reke Danieli etwo, na nĩ egũgũtaarĩria ũrĩa maandĩko macio moigĩte.”

13 Nĩ ũndũ ũcio Danieli akĩrehwo mbere ya mũthamaki. Mũthamaki akĩũria Danieli atĩrĩ: “Wee nĩwe Danieli ũmwe wa andũ arĩa maathamĩirio gũkũ kuuma Juda,+ arĩa baba o ũcio warĩ mũthamaki aarutire Juda?+ 14 Nĩ njiguĩte ũhoro waku atĩ roho wa ngai ũrĩ thĩinĩ waku+ na atĩ ũmenyo na ũtaũku na ũũgĩ wa mwanya nĩ cionekete thĩinĩ waku.+ 15 Atĩrĩrĩ, andũ arĩa ogĩ na aragũri nĩ marehetwo mbere yakwa nĩguo mathome maandĩko maya na mandaarĩrie ũrĩa moigĩte, no nĩ maremetwo gũtaarĩria ũrĩa ndũmĩrĩri ĩno yugĩte.+ 16 No nĩ njiguĩte ũhoro waku, atĩ no ũhote gũtaũra+ o na gũtuithania maũndũ marĩa maritũ.* Rĩu-rĩ, angĩkorũo nĩ ũkũhota gũthoma maandĩko maya na kũndaarĩria ũrĩa moigĩte, ũkũhumbwo nguo ya papũ, na wĩkĩrũo mũgathĩ wa thahabu ngingo, na wathanage ũrĩ wa gatatũ ũthamaki-inĩ.”+

17 Nake Danieli akĩra mũthamaki atĩrĩ: “Iheo ciaku no ũikare nacio na ngerenwa ciaku ũhe andũ angĩ. Ĩndĩ nĩ ngũthomera mũthamaki maandĩko maya na ndĩmũtaarĩrie ũrĩa moigĩte. 18 Ha ũhoro waku wee mũthamaki-rĩ, Ngai Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno nĩ aaheire thoguo Nebukadineza ũthamaki, ũnene, gĩtĩo, o na hinya.+ 19 Nĩ ũndũ wa ũnene ũrĩa aamũheire, ikundi ciothe cia andũ, ndũrĩrĩ, na andũ a thiomi itiganĩte nĩ maainainaga nĩ guoya marĩ mbere yake.+ Ooragaga mũndũ o wothe ekwenda kũũraga, na mũndũ o wothe ekwenda atũũre muoyo akareka atũũre, ningĩ nĩ aatũũgagĩria kana agaconorithia mũndũ o wothe ũrĩa ekwenda.+ 20 No rĩrĩa ngoro yake yagĩire na mwĩtĩo na akĩũmia roho wake, na kwoguo agĩka maũndũ na mwĩĩkĩrĩro,+ nĩ aagũithirio kuuma gĩtĩ-inĩ kĩa ũnene kĩa ũthamaki wake, na akĩehererio gĩtĩo gĩake. 21 Akĩingatwo gatagatĩ-inĩ ka andũ, na ngoro yake ĩgĩtuwo o ta ya nyamũ, na gĩikaro gĩake kĩarĩ hamwe na ndigiri cia gĩthaka. Aaheagwo nyeki arĩe o ta ndegwa, na mwĩrĩ wake waihũgagio nĩ ime rĩa igũrũ, nginya rĩrĩa aamenyire atĩ Ngai Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno nĩ Mwathani ũthamaki-inĩ wa andũ na atĩ aũheanaga kũrĩ mũndũ o wothe ũrĩa ekwenda.+

22 “Ĩndĩ wee Belishazaru mũrũ wake, o na gũtuĩka nĩ ũĩ maũndũ macio mothe, ngoro yaku ndĩonanĩtie wĩnyihia. 23 Handũ ha ũguo, nĩ gwĩtũũgĩria wĩtũũgĩrĩtie harĩ Mwathani wa igũrũ,+ na ũkoiga ũreherũo indo cia nyũmba yake.+ Nawe hamwe na andũ aku arĩa marĩ igweta, thuriya ciaku na atumia acio angĩ aku mũgacihũthĩra kũnyua ndibei na mũkagooca ngai cia betha na thahabu, cia gĩcango, cia kĩgera, cia mbaũ, na cia mahiga, ngai iria itangĩona na itangĩigua na itangĩmenya ũndũ.+ Ĩndĩ ndũgoocithĩtie Ngai ũrĩa ũkoragwo anyitĩte mĩhũmũ yaku+ o na njĩra ciaku ciothe guoko-inĩ gwake. 24 Kwoguo Ngai nĩwe ũtũmire guoko kũu, na maandĩko maya mandĩkwo.+ 25 Na maya nĩmo maandĩko marĩa mandĩkĩtwo: MENE, MENE, TEKEL, na PARSIN.

26 “Ciugo icio ciugĩte ũũ: MENE, Ngai nĩ atarĩte matukũ ma ũthamaki waku na agatũma ũkinye mũthia.+

27 “TEKEL, wee nĩ ũthimĩtwo na ratiri na ũkoneka atĩ nĩ ũtigairie.

28 “PERES, ũthamaki waku nĩ ũgayanĩtio na ũkaneanwo kũrĩ Amedi na Aperisia.”+

29 Nake Belishazaru agĩathana, nao makĩhumba Danieli nguo ya papũ na makĩmwĩkĩra mũgathĩ wa thahabu ngingo; na makĩmenyithania ũhoro wake atĩ nĩwe ũrĩathanaga arĩ wa gatatũ ũthamaki-inĩ.+

30 Ũtukũ o ro ũcio, Belishazaru mũthamaki ũcio wa Akalidei akĩũragwo.+ 31 Nake Dario+ ũrĩa Mũmedi agĩtuĩka mũthamaki; aarĩ na mĩaka ta 62.

6 Dario nĩ oonire arĩ wega kwamũra atongoria 120 mathanage ũthamaki-inĩ wothe.+ 2 Maarũgamagĩrĩrũo nĩ anene atatũ, na ũmwe wao aarĩ Danieli;+ na atongoria acio+ maatwaraga ũhoro kũrĩ o, nĩgetha maũndũ ma mũthamaki matigathiĩ ũũru. 3 Na rĩrĩ, Danieli nĩ eekũũranĩte harĩ anene acio angĩ na atongoria, tondũ aarĩ na roho wa mwanya thĩinĩ wake,+ na mũthamaki nĩ eendaga kũmũtũũgĩria igũrũ rĩa ũthamaki wothe.

4 Hĩndĩ ĩyo anene na atongoria magĩcaria ũndũ mangĩthitangĩra Danieli ũhoro-inĩ wĩgiĩ wĩra wa bũrũri,* no mationire ũndũ wa kũmũthitangĩra kana ũndũ o wothe wa ungumania, tondũ aarĩ mwĩhokeku na thĩinĩ wake gũtiarĩ ihĩtia o rĩothe kana ungumania. 5 Andũ acio magĩkiuga atĩrĩ: “Tũtikuona ũndũ o wothe wa gũthitangĩra Danieli ũyũ, tiga tũmũthitangĩire ũndũ ũhutanĩtie na watho wa Ngai wake.”+

6 Nĩ ũndũ ũcio anene acio na atongoria makĩingĩra kũrĩ mũthamaki marĩ gĩkundi, makĩmwĩra ũũ: “Atĩrĩrĩ Mũthamaki Dario, ũrotũũra tene na tene. 7 Anene othe a mũthamaki, arori, atongoria, ataarani a mũthamaki, na mangavana nĩ maciirĩte marĩ hamwe nĩguo mathondeke watho wa ũthamaki na mekĩre mũkaana, atĩ ihinda-inĩ rĩa thikũ 30, mũndũ wothe ũkũhoya ngai ĩngĩ kana mũndũ ũngĩ tiga wee, mũthamaki, agĩrĩire gũikio irima-inĩ rĩa mĩrũthi.+ 8 Rĩu wee mũthamaki, athana atĩ kũgĩe watho ũcio na ũwĩkĩre thaĩri,+ nĩgetha ndũkanacenjio, kũringana na watho wa Amedi na Aperisia, ũrĩa ũtangĩgarũrũo.”+

9 Nĩ ũndũ ũcio Mũthamaki Dario agĩĩkĩra watho ũcio thaĩri o na mũkaana ũcio.

10 No hĩndĩ ĩrĩa Danieli aamenyire atĩ watho ũcio nĩ wekĩrĩtwo thaĩri, agĩthiĩ nyũmba-inĩ yake, ĩrĩa yarĩ na kanyũmba ka igũrũ kaarĩ na ndirica ciahingũrĩtwo irorete Jerusalemu.+ Na o mũthenya maita matatũ nĩ aaturagia maru akahoya na akagooca arĩ mbere ya Ngai wake, o ta ũrĩa aamenyerete gwĩka mbere ĩyo. 11 Hĩndĩ ĩyo andũ acio magĩtonya o rĩmwe na magĩkora Danieli akĩhoya na agĩthaitha Ngai wake amũiguĩre tha.

12 Nĩ ũndũ ũcio magĩthiĩ kũrĩ mũthamaki na makĩmũririkania ũhoro wĩgiĩ mũkaana wa mũthamaki makĩmwĩra: “Githĩ ndwĩkĩrĩte thaĩri mũkaana ũronania atĩ ihinda-inĩ rĩa thikũ 30 mũndũ o wothe ũkũhoya ngai ĩngĩ kana mũndũ ũngĩ tiga wee mũthamaki, agĩrĩire gũikio irima-inĩ rĩa mĩrũthi?” Nake mũthamaki agĩcokia akiuga: “Ũndũ ũcio nĩ ũhandĩtwo wega kũringana na watho wa Amedi na Aperisia, ũrĩa ũtangĩgarũrũo.”+ 13 O hĩndĩ ĩyo makĩra mũthamaki atĩrĩ: “Danieli, ũmwe wa andũ arĩa maathamĩirio gũkũ kuuma Juda,+ ndagwathĩkĩire wee mũthamaki, o na kana agathĩkĩra mũkaana ũrĩa wĩkĩrĩte thaĩri, ĩndĩ nĩ ahoyaga o mũthenya maita matatũ.”+ 14 Rĩrĩa mũthamaki aaiguire ũguo, agĩtangĩka mũno, na akĩgeria gwĩciria ũrĩa ekũhonokia Danieli; na gũkinyĩria rĩrĩa riũa rĩathũaga nĩ aageretie ũrĩa wothe angĩhota nĩguo amũhonokie. 15 Thutha-inĩ andũ acio magĩthiĩ kũrĩ mũthamaki marĩ gĩkundi makĩra mũthamaki ũũ: “Atĩrĩrĩ wee mũthamaki, ririkana atĩ watho wa Amedi na Aperisia uugĩte atĩ mũkaana kana watho o wothe ũtuĩtwo nĩ mũthamaki ndũngĩcenjio.”+

16 Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki agĩathana, nao makĩrehe Danieli na makĩmũikia thĩinĩ wa irima rĩa mĩrũthi.+ Mũthamaki akĩra Danieli atĩrĩ: “Ngai waku ũrĩa ũtungatagĩra hĩndĩ ciothe nĩ egũkũhonokia.” 17 Narĩo ihiga rĩkĩrehwo na rĩkĩigĩrĩrũo mũromo-inĩ wa* irima rĩu, na mũthamaki akĩrĩĩkĩra mũhũũri na gĩcũhĩ gĩake na gĩcũhĩ kĩa andũ ake arĩa marĩ igweta, nĩgetha gũtikagĩe ũndũ ũgũcenjio ũhoro-inĩ wĩgiĩ Danieli.

18 Mũthamaki agĩcoka agĩthiĩ nyũmba-inĩ yake ya ũthamaki. Akĩĩhinga kũrĩa ũtukũ wothe na akĩrega ũndũ o wothe wa gwĩkenia,* na akĩũrũo nĩ toro. 19 Na rĩrĩa ũtheri woimĩrire rũcinĩ, mũthamaki agĩũkĩra na agĩthiĩ irima-inĩ rĩu rĩa mĩrũthi ahiũhĩte. 20 Hĩndĩ ĩrĩa aakuhagĩrĩria irima rĩu, agĩta Danieli na mũgambo ũrĩ na kĩeha. Mũthamaki akĩũria Danieli ũũ: “Atĩrĩrĩ Danieli, wee ndungata ya Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo, hihi Ngai waku ũrĩa ũtungatagĩra hĩndĩ ciothe nĩ ahotete gũkũhonokia kuuma harĩ mĩrũthi?” 21 O rĩmwe Danieli akĩra mũthamaki atĩrĩ: “Atĩrĩrĩ mũthamaki, ũrotũũra tene na tene. 22 Ngai wakwa nĩ aratũmire mũraika wake na arahinga tũnua twa mĩrũthi,+ na gũtirĩ ũndũ mũũru ĩnjĩkĩte,+ tondũ nĩ ndĩronirũo itarĩ na mahĩtia mbere yake; ningĩ hatirĩ ũndũ mũũru ngwĩkĩte, wee mũthamaki.”

23 Mũthamaki agĩkena mũno, na agĩathana atĩ Danieli arutwo irima-inĩ rĩu. Rĩrĩa Danieli aarutirũo irima-inĩ, gũtirĩ handũ aagurarĩtio, tondũ nĩ eehokete Ngai wake.+

24 Ningĩ mũthamaki agĩathana, nao andũ arĩa maathitangĩte* Danieli makĩrehwo, na magĩikio irima-inĩ rĩu rĩa mĩrũthi, hamwe na ciana ciao na atumia ao. O na matakinyĩte thĩ wa irima rĩu, mĩrũthi ĩkĩmakĩria hinya na ĩkĩhehenja mahĩndĩ mao mothe.+

25 Nake Mũthamaki Dario akĩandĩkĩra ikundi ciothe cia andũ, ndũrĩrĩ, o na andũ a thiomi itiganĩte arĩa maaikaraga kũndũ guothe thĩinĩ wa thĩ atĩrĩ:+ “Mũrogĩa na thayũ mũingĩ! 26 Nĩ ndaheana watho atĩ kũrĩa guothe ũthamaki wakwa wathanaga, andũ nĩ magĩrĩirũo kũinaina marĩ na guoya mbere ya Ngai wa Danieli.+ Tondũ nĩwe Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo na ũtũũraga tene na tene. Gũtirĩ hĩndĩ ũthamaki wake ũkaanangwo, na wathani* wake nĩ wa tene na tene.+ 27 Nĩ ateithũranaga,+ akahonokania, na akonania imenyithia o na ageka maũndũ ma magegania kũrĩa igũrũ na gũkũ thĩ,+ tondũ nĩ ahonoketie Danieli kuuma ndwara-inĩ cia mĩrũthi.”

28 Kwoguo Danieli ũcio akĩgaacĩra ũthamaki-inĩ wa Dario+ na ũthamaki-inĩ wa Kurusu ũrĩa Mũperisia.+

7 Mwaka-inĩ wa mbere wa Mũthamaki Belishazaru+ wa Babuloni, Danieli nĩ aarotire kĩroto na akĩona cioneki iria ciokire mũtwe-inĩ wake akomete ũrĩrĩ-inĩ wake.+ Agĩcoka akĩandĩka kĩroto kĩu;+ aandĩkire ũhoro wothe wĩgiĩ maũndũ macio. 2 Danieli akiuga ũũ:

“Nĩ kwĩrorera nderoragĩra cioneki iria ndonire ũtukũ, na rĩrĩ, huho iria inya cia igũrũ ciahurutanaga igũrũ rĩa iria rĩrĩa inene.+ 3 Na nyamũ inya nene+ ikiumĩra kuuma iria-inĩ rĩu, na gũtirĩ yahaanaine na ĩrĩa ĩngĩ.

4 “Ya mbere yahaanaga ta mũrũthi,+ na yarĩ na mathagu ta ma nderi.+ Ngĩrora nginya mathagu mayo makĩmunywo, na ĩkĩoywo na igũrũ kuuma thĩ ĩkĩrũgamio na magũrũ merĩ ta mũndũ, na ĩkĩheo ngoro ya mũndũ.

5 “Na rĩrĩ, haarĩ na nyamũ ya kerĩ yahaanaga ta nduba.+ Nĩ yeyoete na igũrũ mwena ũmwe na yarĩ na mbaru ithatũ kanua-inĩ kayo gatagatĩ ka magego mayo; nayo ĩkĩrũo atĩrĩ, ‘Ũkĩra, ũrĩe nyama nyingĩ.’+

6 “Thutha ũcio ngĩthiĩ na mbere kũrora, na rĩrĩ, haarĩ na nyamũ ĩngĩ yahaanaga ta ngarĩ,+ no mũgongo-inĩ wayo yarĩ na mathagu mana ta ma nyoni. Na nyamũ ĩyo yarĩ na mĩtwe ĩna,+ nayo ĩkĩheo ũhoti wa gwathana.

7 “Thutha ũcio ngĩthiĩ na mbere kũrora cioneki iria ndonire ũtukũ, na ngĩona nyamũ ya kana, yarĩ ya kũmakania na ya kũgegania na yarĩ na hinya wa mwanya, ningĩ yarĩ na magego manene ma kĩgera. Yatamburaga na ĩkahehenja, na kĩrĩa gĩatigara ĩkarangĩrĩria thĩ na magũrũ mayo.+ Yarĩ ngũrani na nyamũ icio ingĩ ciothe ciarĩ mbere yayo, na yarĩ na hĩa ikũmi. 8 Rĩrĩa ndeciragia ũhoro wa hĩa icio, rũhĩa rũngĩ rũnini+ rũkiumĩra gatagatĩ-inĩ gacio, na hĩa ithatũ harĩ icio cia mbere ikĩmunywo ikĩehera mbere yaruo. Na rĩrĩ, rũhĩa rũu rwarĩ na maitho ta ma mũndũ, na rwarĩ na kanua kaaragia na mwĩtĩo.*+

9 “Ngĩthiĩ na mbere kũrora nginya itĩ cia ũnene ikĩigwo handũ-inĩ hacio nake Ũrĩa Ũtũũraga Kuuma o Tene+ agĩikara thĩ.+ Nguo ciake cierũhĩte ta mbarabu+ na njuĩrĩ ya mũtwe wake yahaanaga ta guoya mũtheru. Gĩtĩ gĩake kĩa ũnene kĩarĩ nĩnĩmbĩ cia mwaki; magũrũ makĩo maarĩ mwaki ũrakana.+ 10 Karũũĩ ka mwaki nĩ gaathereraga koimĩte mbere yake.+ Ndungata ngiri maita ngiri nyingĩ nĩ ciamũtungatagĩra, na ingĩ ngiri ikũmi maita ngiri ikũmi ciarũgamĩte mbere yake.+ Igooti+ rĩgĩikara thĩ rĩciirithanie, na mabuku makĩhingũrũo.

11 “Ngĩthiĩ na mbere kũrora hĩndĩ ĩyo nĩ ũndũ wa mũgambo wa ciugo cia mwĩtĩo* iria rũhĩa rũu rwaaragia;+ ngĩrora nginya ngĩona nyamũ ĩyo ĩkĩũragwo na mwĩrĩ wayo ũkĩanangwo na ĩkĩneanwo nĩgetha ĩcinwo na mwaki. 12 No ha ũhoro wa nyamũ icio ingĩ,+ nĩ ciatunyirũo wathani wacio, na ũtũũro wacio ũkĩongongererũo ihinda o na kĩmera.

13 “Ngĩthiĩ na mbere kũrora cioneki iria ndonire ũtukũ, na rĩrĩ, ngĩona mũndũ wahaanaga ta mũrũ wa mũndũ+ agĩũka na matu ma igũrũ; na agĩĩtĩkĩrio kũingĩra harĩ Ũrĩa Ũtũũraga Kuuma o Tene,+ na agĩtwarũo hakuhĩ Nake. 14 Na akĩheo wathani,+ gĩtĩo,+ na ũthamaki, nĩgetha ikundi cia andũ, ndũrĩrĩ, na andũ a thiomi itiganĩte, othe mamũtungatagĩre.+ Wathani wake nĩ wathani wa tene na tene na ndũgaathira, naguo ũthamaki wake ndũkaaniinwo.+

15 “Niĩ Danieli-rĩ, roho wakwa nĩ watangĩkaga thĩinĩ wakwa tondũ cioneki iria ciokire mũtwe-inĩ wakwa nĩ ciamakirie.+ 16 Ngĩgĩkuhĩrĩria ũmwe wa acio maarũgamĩte hau nĩguo ndĩmũũrie ũrĩa maũndũ macio moigĩte kũna. Nake akĩnjokeria na akĩndaarĩria ũrĩa maũndũ macio moigĩte.

17 “‘Nyamũ icio inya nene-rĩ,+ nĩ athamaki ana arĩa makaarũgama thĩinĩ wa thĩ.+ 18 Ĩndĩ arĩa aamũre a Ũrĩa Mũnene Makĩria+ nĩ makaamũkĩra ũthamaki,+ na ũthamaki ũcio ũgaatuĩka wao+ tene na tene, ti itherũ, ũgaatuĩka wao tene na tene.’

19 “Ningĩ nĩ ndendaga kũmenya ũhoro wĩgiĩ nyamũ ĩyo ya kana, ĩrĩa yarĩ ngũrani na icio ingĩ ciothe; yarĩ ya kũmakania mũno, na yarĩ na magego ma kĩgera na ndwara cia gĩcango, na nĩ yatamburaga na ĩkahehenja, na kĩrĩa gĩatigara ĩkarangĩrĩria thĩ na magũrũ mayo;+ 20 o na ũhoro wĩgiĩ hĩa ikũmi+ iria ciarĩ mũtwe-inĩ wayo, na rũhĩa rũu rũngĩ rwoimĩrire na hĩa ithatũ ikĩgwa ikĩehera mbere yaruo,+ o rũu rwarĩ na maitho na kanua kaaragia na mwĩtĩo* na ruonekaga rũrĩ rũnene gũkĩra icio ingĩ.

21 “Ngĩthiĩ na mbere kũrora rũhĩa rũu rũgĩtharĩkĩra arĩa aamũre, na nĩ rwamatooragia,+ 22 nginya rĩrĩa Ũrĩa Ũtũũraga Kuuma o Tene+ ookire na itua rĩega rĩgĩtuwo kwerekera acio aamũre a Ũrĩa Mũnene Makĩria,+ na ihinda rĩrĩa rĩatuĩtwo rĩgĩkinya rĩa acio aamũre kwĩgwatĩra ũthamaki.+

23 “Aanjĩrire atĩrĩ: ‘Ha ũhoro wĩgiĩ nyamũ ya kana, nĩ harĩ ũthamaki wa kana ũgaakorũo kuo thĩinĩ wa thĩ. Ũgaakorũo ũrĩ ngũrani na mothamaki macio mangĩ mothe, na nĩ ũgaatambura thĩ yothe na ũmĩrangĩrĩrie thĩ o na ũmĩhehenje.+ 24 Ha ũhoro wĩgiĩ hĩa icio ikũmi, athamaki ikũmi nĩ makaarahũka kuuma ũthamaki-inĩ ũcio; ningĩ ũngĩ nĩ agaacoka arahũke thutha wao, na agaakorũo arĩ ngũrani na acio a mbere, na nĩ agaaconorithia athamaki atatũ.+ 25 Nĩ akaaria maũndũ moru megiĩ Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno,+ na nĩ agaathiĩ na mbere kũherithia arĩa aamũre a Ũrĩa Mũnene Makĩria. Nĩ akaageria kũgarũra mahinda na watho, na nĩ makaaneanwo guoko-inĩ gwake kwa ihinda, mahinda, na nuthu ihinda.*+ 26 No Igooti nĩ rĩaikarire thĩ rĩciirithanie, na rĩkĩmũtunya wathani wake, nĩgetha aniinwo na anangwo biũ.+

27 “‘Naguo ũthamaki na wathani na riri wa mothamaki marĩa maarĩ mũhuro wa igũrũ rĩothe ikĩneanwo kũrĩ andũ arĩa aamũre a Ũrĩa Mũnene Makĩria.+ Ũthamaki wao nĩ ũthamaki wa tene na tene,+ na mothamaki mothe nĩ makaamatungatĩra na mamathĩkĩre.’

28 “Ũcio nĩguo mũthia wa ũhoro ũcio. Niĩ Danieli-rĩ, meciria makwa nĩ maatũmire make mũno, nginya ngĩthita gĩthiithi;* no nĩ ndaigire ũhoro ũcio ngoro-inĩ yakwa.”

8 Mwaka-inĩ wa gatatũ wa wathani wa Mũthamaki Belishazaru,+ niĩ Danieli nĩ ndonire kĩoneki, thutha wa kĩrĩa ndonete mbere ĩyo.+ 2 Ngĩona kĩoneki, na hĩndĩ ĩyo nderoragĩra ndarĩ Shushani*+ nyũmba-inĩ ya mũthamaki,* ĩrĩa ĩrĩ gĩcigo-inĩ kĩa Elamu;+ ngĩĩrorera kĩoneki kĩu, na ndarĩ hakuhĩ na karũũĩ ka* Ulai. 3 Rĩrĩa ndatiirire maitho, ngĩona ndũrũme+ ĩrũgamĩte mbere ya karũũĩ kau, na yarĩ na hĩa igĩrĩ.+ Hĩa icio igĩrĩ ciarĩ ndaihu, no rũmwe rwarĩ rũraihu gũkĩra rũu rũngĩ, na rũu rũraihu rwoimĩrire thutha-inĩ.+ 4 Ngĩona ndũrũme ĩyo ĩkĩguthũka mwena wa ithũĩro na wa rũgongo na wa mũhuro, na gũtirĩ nyamũ ya gĩthaka ĩngĩahotire kũrũgama mbere yayo, na gũtirĩ mũndũ ũngĩahotire gũteithũrana kuuma harĩ hinya wayo.*+ Yekaga ũrĩa ĩkwenda na ĩgetũũgĩria.

5 O ngĩthiaga na mbere kwĩrorera, ngĩona thenge+ ĩgĩũka kuuma mwena wa ithũĩro ĩtuĩkanĩirie thĩ yothe ĩtekũhutia thĩ. Na thenge ĩyo yarĩ na rũhĩa rũnene gatagatĩ ka maitho mayo.+ 6 Yokaga yerekeire kũrĩ ndũrũme ĩyo yarĩ na hĩa igĩrĩ, o ĩyo ndonete ĩrũgamĩte mbere ya karũũĩ; yatengʼeraga ĩmĩerekeire ĩrĩ na mangʼũrĩ manene.

7 Ngĩona ĩgĩkuhĩrĩria ndũrũme ĩyo, na yarĩ na marũrũ manene kũmĩerekera. Ĩkĩgũtha ndũrũme ĩyo ĩkĩmĩgũithia na ĩkiuna hĩa ciayo igĩrĩ, na ndũrũme ĩyo ĩkĩaga hinya wa kũmĩtiiria. Ĩkĩgũithia ndũrũme ĩyo thĩ na ĩkĩmĩrangĩrĩria, na gũtiarĩ na mũndũ wa kũmĩteithũra kuuma harĩ hinya wayo.*

8 Nayo thenge ĩyo ĩgĩĩtũũgĩria mũno, ĩndĩ rĩrĩa yagĩire na hinya, rũhĩa rũu rũnene rũkiunĩka; thutha ũcio hĩa inya nene ikiumĩra handũ ha rũhĩa rũu, cierekeire kũrĩ huho iria inya cia igũrũ.+

9 Kuuma harĩ rũmwe rwacio hakiumĩra rũhĩa rũngĩ rũnini, na rũkĩneneha mũno kwerekera mwena wa mũhuro na mwena wa irathĩro na kwerekera Bũrũri Ũrĩa Mũthaka.*+ 10 Rũkĩneneha mũno nginya rũgĩkinyĩra mbũtũ ya igũrũ, na rũgĩtũma mbũtũ imwe o na njata imwe igwe thĩ, na rũgĩcirangĩrĩria. 11 Rũgĩĩtũũgĩria nginya harĩ Mũnene wa mbũtũ, na akĩehererio igongona rĩa hingo ciothe, naho handũ hake hatheru harĩa aathondekete hakĩgũithio thĩ.+ 12 Nĩ ũndũ wa mehia, mbũtũ ĩkĩneanwo kũrĩ rũhĩa rũu, o hamwe na igongona rĩa hingo ciothe; naruo rũgĩikara rũkĩgũithagia ũhoro wa ma gũkũ thĩ, na rũkĩoya ikinya na rũkĩgaacĩra.

13 Na niĩ ngĩigua ũmwe wa arĩa atheru akĩaria, na ũngĩ mũtheru akĩũria ũcio waaragia atĩrĩ: “Kĩoneki kĩu kĩa igongona rĩa hingo ciothe na kĩa mehia marĩa marehaga mwanangĩko na gĩa kũreka handũ harĩa hatheru o na mbũtũ irangĩrĩrio gĩgũthiĩ na mbere nginya rĩ?”+ 14 Nake akĩnjĩra atĩrĩ: “Nginya rĩrĩa mahwaĩ-inĩ na marũcinĩ 2,300 magaathira; na hatarĩ nganja handũ harĩa hatheru nĩ hagaacokio ũrĩa hagĩrĩire.”

15 Hĩndĩ ĩyo niĩ Danieli nderoragĩra kĩoneki kĩu ngĩgeragia gũtaũkĩrũo ũrĩa kiugĩte-rĩ, o rĩmwe ngĩona mũhianĩre ta wa mũndũ arũgamĩte mbere yakwa. 16 Ngĩcoka ngĩigua mũgambo wa mũndũ gatagatĩ-inĩ ka Ulai,+ nake akĩanĩrĩra akiuga: “Gaburieli,+ teithia mũndũ ũcio ataũkĩrũo nĩ maũndũ marĩa ona.”+ 17 Kwoguo agĩũka hakuhĩ na harĩa ndarũgamĩte, no rĩrĩa ookire ngĩĩtigĩra mũno nginya ngĩĩgũithia ngĩturumithia ũthiũ thĩ. Akĩnjĩra ũũ: “Atĩrĩrĩ mũrũ wa mũndũ, menya atĩ kĩoneki kĩu nĩ kĩa ihinda rĩa mũthia.”+ 18 No hĩndĩ ĩyo aaragia na niĩ, ngĩnyitwo nĩ toro mũnene o ndurumithĩtie ũthiũ thĩ. Nake akĩhutia akĩnjũkĩria na akĩndũgamia o harĩa ndarũgamĩte.+ 19 Agĩcoka akiuga atĩrĩ: “Nĩ ngũtũma ũmenye maũndũ marĩa mageekĩka ihinda-inĩ rĩa mũthia rĩa gũitũrũra mangʼũrĩ, tondũ kĩoneki kĩu nĩ kĩa ihinda rĩrĩa rĩtuĩtwo rĩa mũthia.+

20 “Ndũrũme ĩyo wonire ĩrĩ na hĩa igĩrĩ ĩrũgamĩrĩire athamaki a Media na Perisia.+ 21 Thenge ĩyo ĩrĩ na maguoya ĩrũgamĩrĩire mũthamaki wa Ngiriki;+ na rũhĩa rũnene rũrĩa ruuma gatagatĩ ka maitho mayo rũrũgamĩrĩire mũthamaki wa mbere.+ 22 Ha ũhoro wa rũhĩa rũrĩa ruunĩkire, na handũ haruo kwoimĩra hĩa ingĩ inya,+ mothamaki mana kuuma bũrũri-inĩ wake nĩ makaarũgama, ĩndĩ matigaakorũo na hinya ta wake.

23 “Na ihinda-inĩ rĩa mũthia rĩa ũthamaki wao, rĩrĩa ehia magaakorũo mehĩtie biũ, nĩ gũkaarũgama mũthamaki ũrĩ na gĩthiithi gĩa kũmakania na ũtaũkagĩrũo nĩ ciugo cia wara.* 24 Nĩ akaagĩa na hinya mũingĩ, no ti kũgerera hinya wake mwene. Nĩ akaananga na njĩra nene,* na nĩ akaagaacĩra na maũndũ marĩa ageeka magĩrĩre. Nĩ akaananga andũ marĩ hinya, o na andũ arĩa aamũre.+ 25 Na nĩ ũndũ wa wara wake nĩ akaahũthĩra maheeni nĩguo agaacĩre; na thĩinĩ wa ngoro yake nĩ ageetũũgĩria; na ihinda-inĩ rĩa ũgitĩri* nĩ akaananga andũ aingĩ. O na nĩ akaarũgama okĩrĩre Mũnene wa anene, ĩndĩ nĩ akoinangwo no ti na guoko kwa mũndũ.

26 “Ũhoro ũrĩa ũheanirũo kĩoneki-inĩ wĩgiĩ mahwaĩ-inĩ na marũcinĩ nĩ wa ma, ĩndĩ no mũhaka ũige kĩoneki kĩu kĩrĩ hitho, tondũ gĩkoniĩ ihinda rĩa matukũ maingĩ kuuma rĩu.”+

27 Ha ũhoro wakwa niĩ Danieli, ndaiguire nogete na ngĩrwara thikũ cigana ũna.+ Ngĩcoka ngĩũkĩra na ngĩthiĩ na mbere kũruta wĩra wa mũthamaki;+ no nĩ ndamakirio nĩ ũndũ ũcio ndonete, na gũtirĩ mũndũ ũngĩahotire gũtaũkĩrũo nĩguo.+

9 Mwaka-inĩ wa mbere wa Dario+ mũrũ wa Ahasuerusu—wa rũciaro rwa Amedi ũrĩa watuĩtwo mũthamaki wa ũthamaki wa Akalidei+— 2 mwaka-inĩ wa mbere wa wathani wake, niĩ Danieli, nĩ ndataũkĩirũo kũgerera mabuku* mũigana wa mĩaka ĩrĩa ĩgwetetwo thĩinĩ wa kiugo kĩa Jehova kũrĩ Jeremia ũrĩa mũnabii, ĩrĩa Jerusalemu ĩngĩaikarire ĩrĩ ndiganĩrie,+ nayo nĩ mĩaka 70.+ 3 Nĩ ũndũ ũcio, ngĩerekeria ũthiũ wakwa kũrĩ Jehova Ngai ũrĩa wa ma, ngĩmũthaitha mahoya-inĩ, o na ngĩĩhinga kũrĩa+ na ngĩĩhumba nguo ya ikũnia na ngĩĩhurĩria mũhu. 4 Ngĩhoya Jehova Ngai wakwa na ngiumbũra mehia maitũ ngiuga atĩrĩ:

“Wee Jehova Ngai ũrĩa wa ma, o wee mũnene na wa magegania, ũrĩa ũhingagia kĩrĩkanĩro gĩake na akonania wendo mwĩhokeku+ harĩ arĩa mamwendete na makahingia maathani make,+ 5 nĩ twĩhĩtie na tũgeka maũndũ moru o na tũgeka maũndũ ma waganu na tũkarema;+ nĩ tũtiganĩte na maathani maku o na matuĩro maku. 6 Tũtithikĩrĩirie ndungata ciaku anabii,+ o acio maaririe thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩaku, makĩarĩria athamaki aitũ, anene aitũ, maithe maitũ ma tene, na andũ othe a bũrũri. 7 Ũthingu nĩ waku wee Jehova, no ithuĩ tũhumbĩrĩtwo nĩ thoni* o ta ũrĩa gũtariĩ ũmũthĩ, ithuĩ andũ a Juda, aikari a Jerusalemu, na Aisiraeli othe, arĩa marĩ gũkuhĩ o na arĩa marĩ kũraya, mabũrũri-inĩ mothe kũrĩa wamahurunjire tondũ matiarĩ ehokeku harĩ wee.+

8 “Atĩrĩrĩ Jehova, ithuĩ tũhumbĩrĩtwo nĩ thoni,* o na athamaki aitũ, anene aitũ, na maithe maitũ ma tene, tondũ nĩ tũkwĩhĩirie. 9 Jehova Ngai witũ nĩwe mwene tha o na wohanĩri,+ nĩ gũkorũo ithuĩ nĩ tũmũremeire.+ 10 Tũtiathĩkĩire mũgambo wa Jehova Ngai witũ na njĩra ya kũrũmĩrĩra mawatho make marĩa aatũheire kũgerera ndungata ciake anabii.+ 11 Andũ othe a Isiraeli nĩ magararĩte Watho waku na makahũgũka na njĩra ya kwaga gwathĩkĩra mũgambo waku, na kwoguo ũgĩtũitũrũrĩra kĩrumi na mwĩhĩtwa ũrĩa wehĩtĩtwo na ũkandĩkwo thĩinĩ wa Watho wa Musa ndungata ya Ngai ũrĩa wa ma,+ nĩ gũkorũo nĩ tũkwĩhĩirie. 12 Nĩ ahingĩtie ciugo ciake iria aaririe igũrũ ritũ+ na igũrũ rĩa athani arĩa maatwathaga,* na njĩra ya gũtũrehera thĩna mũnene; gũtirĩ ũndũ ũrĩ wekwo mũhuro wa igũrũ rĩothe ta ũrĩa wekirũo Jerusalemu.+ 13 O ta ũrĩa kwandĩkĩtwo thĩinĩ wa Watho wa Musa, thĩna ũyũ wothe nĩ ũtũkorete,+ no tũtithaithĩte* Jehova Ngai witũ atũiguĩre tha na njĩra ya kũgarũrũka tũtigane na mahĩtia maitũ+ o na kuonania ũtaũku harĩ ũhoro waku wa ma.*

14 “Nĩ ũndũ ũcio, Jehova aaikaraga akĩroraga na marigĩrĩrio-inĩ agĩtũrehera thĩna, nĩ gũkorũo Jehova Ngai witũ nĩ mũthingu maũndũ-inĩ mothe marĩa ekĩte; no ithuĩ tũtiathĩkĩire mũgambo wake.+

15 “Rĩu Jehova Ngai witũ-rĩ, o wee warutire andũ aku bũrũri-inĩ wa Misiri kũgerera guoko kũrĩ hinya+ na ũgĩĩthondekera rĩĩtwa nginya ũmũthĩ ũyũ,+ nĩ twĩhĩtie na tũgeka maũndũ ma waganu. 16 Atĩrĩrĩ Jehova, twagũthaitha, kũringana na ciĩko ciaku ciothe cia ũthingu,+ reke marakara maku na mangʼũrĩ maku meherere Jerusalemu itũũra rĩaku, kĩrĩma gĩaku kĩrĩa kĩamũre; tondũ Jerusalemu o hamwe na andũ aku matuĩkĩte kĩndũ gĩa kũnyũrũrio nĩ andũ othe arĩa matũthiũrũrũkĩirie, tondũ wa mehia maitũ na mahĩtia ma maithe maitũ ma tene.+ 17 Rĩu Ngai witũ-rĩ, ta thikĩrĩria mahoya ma ndungata yaku o na mathaithana mayo, na ũtũme ũthiũ waku warĩre handũ haku harĩa hatheru+ o hau hatiganĩirio,+ nĩ ũndũ waku mwene, wee Jehova. 18 Tega gũtũ gwaku, wee Ngai wakwa ũigue! Hingũra maitho maku wone ũrĩa tũtiganĩirio o hamwe na itũũra rĩrĩa rĩĩtanĩtio na rĩĩtwa rĩaku; nĩ gũkorũo tũtiragũthaitha tondũ wa ciĩko citũ cia ũthingu no nĩ tondũ wa tha ciaku nyingĩ.+ 19 Wee Jehova, thikĩrĩria. Wee Jehova, tuohere.+ Wee Jehova, tega gũtũ na woe ikinya! Ndũkahũthĩrĩrie, nĩ ũndũ waku mwene, wee Ngai wakwa, nĩ gũkorũo itũũra rĩaku nĩ rĩĩtanĩtio na rĩĩtwa rĩaku mwene o hamwe na andũ aku.”+

20 O hĩndĩ ĩyo ndaragia ngĩhoyaga na ngiumbũraga mehia makwa, o hamwe na mehia ma andũ akwa Isiraeli o na ngahoya gwĩtĩkĩrĩka mbere ya Jehova Ngai wakwa nĩ ũndũ wa kĩrĩma kĩrĩa kĩamũre kĩa Ngai wakwa,+ 21 o hĩndĩ ĩyo ndaragia ngĩhoya, Gaburieli,+ mũndũ ũrĩa ndonete mbere ĩyo thĩinĩ wa kĩoneki,+ agĩũka kũrĩ niĩ rĩrĩa ndarĩ mũnogu mũno ihinda-inĩ rĩrĩa igongona rĩa hwaĩ-inĩ rĩarutagwo. 22 Na akĩhe ũtaũku, akĩnjĩra atĩrĩ:

“Atĩrĩrĩ wee Danieli, rĩu ndoka gũkũhe ũũgĩ na ũtaũku. 23 Rĩrĩa wambĩrĩirie mathaithana maku, ndũmĩrĩri nĩ ĩtũmanirũo, na nĩ ndoka gũkũmenyithia, nĩ gũkorũo ũrĩ mũndũ wendetwo mũno.*+ Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, wĩcũranie ũhoro ũcio na ũtaũkĩrũo nĩ kĩoneki kĩu.

24 “Kũrĩ na ihinda rĩa ciumia 70* rĩtuĩtwo nĩ ũndũ wa andũ aku o na itũũra rĩaku rĩrĩa itheru,+ nĩguo mahĩtia meherio, mehia maniinwo,+ mehia mahumbĩrũo,+ kũrehwo ũthingu wa tene na tene,+ kĩoneki kĩu o na ũrathi* ũcio ciĩkĩrũo mũhũũri,+ na Harĩa Hatheru Mũno haitĩrĩrio maguta. 25 Nĩ wagĩrĩirũo kũmenya na ũtaũkĩrũo atĩ kuuma rĩrĩa gũkaaheanwo kiugo gĩa gũcokereria Jerusalemu+ na kũmĩaka rĩngĩ o nginya gũka kwa Mesia*+ ũrĩa Mũtongoria,+ gũgaakorũo na ciumia 7, ningĩ ciumia 62.+ Itũũra rĩu nĩ rĩgaacokererio na rĩakwo rĩngĩ, rĩrĩ na kĩhaaro kĩa mũingĩ na mũtaro mũnene, no ũndũ ũcio ũgeekĩka ihinda rĩa mĩtangĩko.

26 “Na thutha wa ciumia icio 62, Mesia nĩ akooragwo,+ atigwo atarĩ na kĩndũ.+

“Nao andũ a mũtongoria ũrĩa ũgooka nĩ makaananga itũũra rĩu o na handũ harĩa hatheru.+ Na marigĩrĩrio ma handũ hau magaakorũo matariĩ ta mũiyũro. Na nĩ gũgaakorũo na mbaara o nginya mũthia; ũndũ ũrĩa ũtuĩtwo nĩ atĩ nĩ gũgaakorũo na mwanangĩko.+

27 “Na nĩ agaatũma kĩrĩkanĩro kĩrute wĩra harĩ andũ aingĩ ihinda-inĩ rĩa kiumia kĩmwe; na kiumia kĩu kĩrĩ gatagatĩ, nĩ agaatũma magongona na maruta matige gũcoka kũrutwo.+

“Na ithagu-inĩ rĩa maũndũ marĩa marĩ thahu nĩ gũgaakorũo ũrĩa ũrehaga mwanangĩko;+ na nginya hĩndĩ ya kũniinwo ĩkinye, ũndũ ũrĩa watuirũo nĩ ũgaaitũrũrũo nginya igũrũ rĩa ũrĩa ũikaraga atiganĩirio.”

10 Mwaka-inĩ wa gatatũ wa Mũthamaki Kurusu+ wa Perisia, Danieli, o ũcio wetagwo Beliteshazaru+ nĩ aaguũrĩirio maũndũ; na ndũmĩrĩri ĩyo yarĩ ya ma, na yakoniĩ njũkanĩrĩro nene. Na nĩ aataũkĩirũo nĩ ndũmĩrĩri ĩyo na akĩheo ũtaũku wĩgiĩ maũndũ marĩa oonete.

2 Matukũ-inĩ macio, niĩ Danieli ndakoretwo ngĩcakaya+ ihinda rĩa ciumia ithatũ ngʼima. 3 Ndiarĩire irio njega, na gũtirĩ nyama kana ndibei yaingĩrire kanua gakwa, na ndiehakire maguta ihinda rĩa ciumia ithatũ ngʼima. 4 Mũthenya wa 24 wa mweri wa mbere, rĩrĩa ndarĩ hũgũrũrũ-inĩ cia rũũĩ rũrĩa rũnene rwa Tigirisi,*+ 5 nĩ ndatiirire maitho na ngĩona mũndũ wehumbĩte nguo ya gatani,+ na njohero-inĩ yake aarĩ na mũcibi wa thahabu ya kuuma Ufazu. 6 Mwĩrĩ wake watariĩ ta ihiga rĩa krisolito,+ ũthiũ wake wahaanaga ta rũheni, maitho make maatariĩ ta imũrĩ cia mwaki, moko na magũrũ make maahaanaga ta gĩcango gĩkumuthĩtwo,+ na mũgambo wa ciugo ciake watariĩ ta mũgambo wa kĩrĩndĩ. 7 Niĩ Danieli no niĩ ndonire kĩoneki kĩu; andũ arĩa twarĩ nao mationire kĩoneki kĩu.+ Ĩndĩ nĩ maanyitirũo nĩ guoya mũnene, na makĩũra makĩĩhitha.

8 Na niĩ ngĩtigwo ndĩ nyiki, na rĩrĩa ndonire kĩoneki kĩu kĩa magegania, ndatigirũo itarĩ na hinya thĩinĩ wakwa, na ngĩthita gĩthiithi biũ o na ngĩũrũo nĩ hinya wothe.+ 9 Ngĩcoka ngĩigua mũgambo wake akĩaria; no rĩrĩa ndaiguire akĩaria, ngĩkoma toro mũnene ndurumithĩtie ũthiũ thĩ.+ 10 Na rĩrĩ, ngĩhutio nĩ guoko,+ na gũkĩnyinainia ngĩũkĩra ngĩturia maru ndĩnyitĩrĩire na moko. 11 Agĩcoka akĩnjĩra atĩrĩ:

“Wee Danieli mũndũ wendetwo mũno,*+ tega gũtũ ũigue ciugo iria ndĩrenda gũkwĩra. Rũgama harĩa ũkũrũgamĩte, tondũ ndũmĩtwo kũrĩ wee.”

Rĩrĩa aanjĩrire ũguo, ngĩrũgama ngĩinainaga.

12 Ningĩ akĩnjĩra atĩrĩ: “Ndũgetigĩre,+ wee Danieli. Ciugo ciaku nĩ ciiguĩtwo kuuma o mũthenya wa mbere rĩrĩa werekeirie ngoro yaku harĩ ũtaũku na kwĩnyihĩria Ngai waku, na nĩ ndoka nĩ ũndũ wa ciugo ciaku.+ 13 No nĩ ndagirĩrĩirio nĩ mũnene+ wa ũthamaki wa Perisia ihinda rĩa thikũ 21. Ĩndĩ Mikaeli,*+ ũmwe wa anene arĩa atĩĩku mũno,* agĩũka kũndeithia; na niĩ ngĩikara kũu hamwe na athamaki a Perisia. 14 Ndoka gũgũteithia ũtaũkĩrũo nĩ maũndũ marĩa magaakora andũ anyu ihinda-inĩ rĩa mũthia rĩa matukũ,+ tondũ kĩoneki kĩu nĩ kĩa matukũ marĩa magooka.”+

15 Rĩrĩa aanjĩrire ciugo icio, ngĩinamia ũthiũ wakwa thĩ na ngĩremwo nĩ kwaria. 16 Nake ũngĩ wahaanaga ta mũndũ akĩhutia mĩromo yakwa,+ na niĩ ngĩtumũra kanua ngĩra ũcio warũgamĩte mbere yakwa atĩrĩ: “Mwathi wakwa, nĩ ndĩrainaina nĩ ũndũ wa kĩoneki kĩu, na ndirĩ na hinya.+ 17 Ndungata ya mwathi wakwa ĩngĩkĩhota atĩa kwaria na mwathi wakwa?+ Nĩ gũkorũo rĩu ndirĩ na hinya, na gũtirĩ mĩhũmũ ĩtigarĩte thĩinĩ wakwa.”+

18 Ngĩhutio rĩngĩ nĩ ũcio wahaanaga ta mũndũ na akĩnjĩkĩra hinya.+ 19 Agĩcoka akĩnjĩra atĩrĩ: “Ndũgetigĩre,+ wee mũndũ wendetwo mũno.*+ Ũrogĩa na thayũ.+ Wĩhe hinya, wĩhe hinya.” Na niĩ ngĩigua ndagĩa na hinya hĩndĩ ĩyo aanjaragĩria na ngĩmwĩra atĩrĩ: “Reke mwathi wakwa arie, nĩ gũkorũo nĩ wanjĩkĩra hinya.”

20 Nake akĩnjĩra atĩrĩ: “Hihi nĩ ũĩ kĩrĩa gĩtũmĩte njũke kũrĩ wee? Rĩu nĩ ngũcoka ngarũe na mũnene wa Perisia.+ Ndarĩkia gũthiĩ, mũnene wa Ngiriki nĩ egũka. 21 No rĩrĩ, nĩ ngũkwĩra maũndũ marĩa mandĩkĩtwo maandĩko-inĩ ma ũhoro wa ma. Gũtirĩ ũngĩ ũndeithagia na njĩra nene maũndũ-inĩ maya tiga Mikaeli+ mũnene wanyu.+

11 “Na niĩ-rĩ, mwaka-inĩ wa mbere wa Dario+ ũrĩa Mũmedi, nĩ ndarũgamire nĩguo ndĩmwĩkĩre hinya na ndĩmũteithie.* 2 Ũhoro ũrĩa ngũkwĩra rĩu nĩ wa ma:

“Atĩrĩrĩ, athamaki angĩ atatũ nĩ makaarũgama* ũthamaki-inĩ wa Perisia, na wa kana nĩ agaacokanĩrĩria ũtonga mũingĩ gũkĩra acio angĩ othe. Na rĩrĩa akaagĩa na hinya nĩ ũndũ wa ũtonga ũcio wake, nĩ akaarahũra indo ciothe okĩrĩre ũthamaki wa Ngiriki.+

3 “Na mũthamaki ũrĩ hinya nĩ akaarũgama na athane na hinya mũingĩ+ na ekage ũrĩa ekwenda. 4 No rĩrĩa agaakorũo arũgamĩte, ũthamaki wake nĩ ũkaaniinwo na ũgayanio kwerekera huho iria inya cia igũrũ,+ no ti kũrĩ njiarũa ciake, na mothamaki macio matigaakorũo na hinya ta ũrĩa aathanaga naguo; tondũ ũthamaki wake nĩ ũkaamunywo na ũthiĩ kũrĩ andũ angĩ.

5 “Nake mũthamaki wa mwena wa mũhuro nĩ akaagĩa na hinya, ũguo nĩ kuuga, ũmwe wa anene ake; no nĩ harĩ ũngĩ ũkaamũtooria na athane na hinya mũingĩ, ũkĩrĩte ũrĩa mũthamaki ũcio aathanaga naguo.

6 “Thutha wa mĩaka ĩigana ũna nĩ makaagĩa na ngwatanĩro, na mwarĩ wa mũthamaki wa mwena wa mũhuro nĩ agaathiĩ kũrĩ mũthamaki wa mwena wa rũgongo nĩguo magĩe na kĩrĩkanĩro. Ĩndĩ mwarĩ ũcio ndagaatũũria hinya wa guoko gwake; na mũthamaki ũcio o nake ndakaarũgama, o na kana hinya wake; na mwarĩ ũcio nĩ akaaneanwo, we hamwe na andũ arĩa makaamũtwara, ũrĩa wamũciarire, o na ũrĩa ũgaatũmaga akorũo na hinya mahinda-inĩ macio. 7 Na mũndũ kuuma thuuna-inĩ ya mĩri yake nĩ akaarũgama ithenya rĩa ũcio warĩ mbere yake, na nĩ agaathiĩ kũrĩ mbũtũ na okĩrĩre handũ harĩa hairigĩre ha mũthamaki wa mwena wa rũgongo na amoere ikinya na atooranie. 8 Ningĩ nĩ akooya ngai ciao, mĩhianano yao ya cuma,* indo ciao cia kwĩrirĩrio* cia betha na cia thahabu, athiĩ nacio Misiri o hamwe na andũ matahĩtwo. Kwa ihinda rĩa mĩaka ĩigana ũna nĩ agaatigana na mũthamaki wa mwena wa rũgongo, 9 ũrĩa ũgookĩrĩra ũthamaki wa mũthamaki wa mwena wa mũhuro, no nĩ agaacoka bũrũri wake mwene.

10 “Nao ariũ ake-rĩ, nĩ makeehaarĩria nĩ ũndũ wa mbaara na macokanĩrĩrie mbũtũ nene mũno. We hatarĩ nganja agaathiĩ ahaatĩte o ta mũiyũro. No nĩ akaahũndũka, na arũe mbaara o nginya akinye handũ hake harĩa hairigĩre.

11 “Nake mũthamaki wa mwena wa mũhuro nĩ akaanyitwo nĩ marũrũ na athiĩ akarũe nake, ũguo nĩ kuuga, akarũe na mũthamaki wa mwena wa rũgongo; na nĩ agaacokanĩrĩria kĩrĩndĩ kĩnene, no kĩrĩndĩ kĩu nĩ gĩkaaneanwo moko-inĩ ma mũthamaki ũcio. 12 Na kĩrĩndĩ kĩu nĩ gĩgaatahwo. Ngoro yake nĩ ĩgeetũũgĩria, na nĩ agaatũma andũ ngiri makũmi maingĩ magwe; no ndakaahũthĩra ũhoti wake mũnene.

13 “Na mũthamaki wa mwena wa rũgongo nĩ agaacoka na acokanĩrĩrie kĩrĩndĩ kĩnene gũkĩra kĩrĩa kĩa mbere; na mũthia-inĩ wa mahinda macio, thutha wa mĩaka ĩigana ũna, hatarĩ nganja nĩ agaathiĩ na mbũtũ nene o na indo nyingĩ. 14 Mahinda-inĩ macio andũ aingĩ nĩ makaarũgama mokĩrĩre mũthamaki wa mwena wa mũhuro.

“Na andũ arĩa mekaga maũndũ ma ũhinya* gatagatĩ-inĩ ka andũ anyu nĩ makaagucĩrĩrio na magerie gũtũma kĩoneki kĩhinge; no nĩ makaahĩngwo.

15 “Na mũthamaki wa mwena wa rũgongo nĩ agaathiĩ na athondeke hĩba ya kũrigicĩria na atahe itũũra rĩrĩ na ũgitĩri. Na mbũtũ cia* mwena wa mũhuro itigeetiiria, o na kana arũme ake arĩa athuuranĩre; na matigaakorũo na hinya wa gwĩtiiria. 16 Ũrĩa ũgooka kũmũũkĩrĩra ageeka o ũrĩa ekwenda, na gũtirĩ mũndũ ũkaarũgama mbere yake. Akaarũgama Bũrũri-inĩ Ũrĩa Mũthaka,*+ na nĩ agaakorũo na ũhoti wa kũniinana guoko-inĩ gwake. 17 Agaakorũo ehotorete* gũthiĩ na hinya wothe wa ũthamaki wake, na nĩ gũkaarĩkanĩrũo kĩrĩkanĩro hamwe nake; nake nĩ akooya ikinya. Na ha ũhoro wĩgiĩ mwarĩ wa atumia, mũthamaki ũcio nĩ ageetĩkĩrio amũniine. Na mwarĩ ũcio ndakaarũgama, na ndagaathiĩ na mbere gũkorũo arĩ wake. 18 Akaahũgũra ũthiũ wake erekere mabũrũri ma gĩcũa-inĩ na etahĩre mabũrũri maingĩ. Na mũnene ũmwe wa mbũtũ nĩ akaaniina kĩnyũrũri kĩrĩa kiumaga harĩ ũcio, nĩ ũndũ wake mwene, na kĩnyũrũri kĩu gĩake nĩ gĩgaathira. Agaatũma gĩcoke kũrĩ ũcio. 19 Thutha ũcio nĩ akaahũgũra ũthiũ wake erekere kũndũ kũrĩa kũirigĩre bũrũri-inĩ wake mwene, nake nĩ akaahĩngwo na agwe, na ndakoneka.

20 “Na ithenya rĩake nĩ gũkaarũgama ũngĩ ũgaatũma mũndũ wa gwĩtia igooti* atuĩkanĩrie kũndũ guothe ũthamaki-inĩ ũcio ũrĩ riri, no thutha wa thikũ nini nĩ akoinangwo, no ti na marakara kana mbaara.

21 “Na ithenya rĩake nĩ gũkaarũgama mũndũ ũgaakorũo arĩ mũnyarare, na matikamũnengera ũnene wa ũthamaki; nake nĩ agooka ihinda-inĩ rĩa ũgitĩri* na egwatĩre ũthamaki na njĩra ya wara. 22 Na mbũtũ cia* mũiyũro nĩ ikaahaatwo ciehere nĩ ũndũ wake, na nĩ ikoinangwo; o na Mũtongoria+ wa kĩrĩkanĩro nĩ akoinangwo.+ 23 Na tondũ wa ngwatanĩro ĩrĩa magaakorũo nayo hamwe nake, agaathiĩ o na mbere kũheenania na arahũke na agĩe hinya kũgerera harĩ rũrĩrĩ rũnini. 24 Ihinda-inĩ rĩa ũgitĩri* nĩ agaathiĩ kũndũ kũrĩa kwega mũno* gĩcigo-inĩ kĩu na eke maũndũ marĩa maithe make o na maithe mao matarĩ meka. Nĩ akaagaĩra andũ indo na amagaĩre indo cia gũtahwo na cia gũtunyanwo; na nĩ akaabanga njama cia gũũkĩrĩra kũndũ kũrĩa kũrĩ na ũgitĩri, ĩndĩ ageeka ũguo ihinda o inini.

25 “Na nĩ akaarahũra hinya wake na ngoro yake okĩrĩre mũthamaki wa mwena wa mũhuro arĩ na mbũtũ nene, na mũthamaki wa mwena wa mũhuro nĩ akeehaarĩria nĩ ũndũ wa mbaara arĩ na mbũtũ nene mũno na ĩrĩ hinya. Nake ndakaarũgama, tondũ nĩ makaabanga njama cia kũmũũkĩrĩra. 26 Na arĩa marĩaga irio ciake njega nĩ magaatũma agwe.

“Nayo mbũtũ yake nĩ ĩkaahaatwo* yehere, na andũ aingĩ nĩ makaagwa thĩ moragĩtwo.

27 “Ha ũhoro wa athamaki acio erĩ, ngoro ciao ikeeriragĩria gwĩka o maũndũ moru, na nĩ magaaikara thĩ metha-inĩ ĩmwe makĩĩrana ndeto cia maheeni. No gũtirĩ ũndũ ũkaagaacĩra, tondũ mũthia nĩ wa ihinda rĩrĩa rĩtuĩtwo.+

28 “Na nĩ agaacoka bũrũri-inĩ wake arĩ na indo nyingĩ mũno, na ngoro yake nĩ ĩgookĩrĩra kĩrĩkanĩro kĩrĩa gĩtheru. Nĩ akooya ikinya na acoke bũrũri-inĩ wake.

29 “Ihinda rĩrĩa rĩtuĩtwo rĩakinya nĩ agaacoka na athiĩ agookĩrĩre mwena wa mũhuro. No riita rĩrĩ maũndũ matigaakorũo matariĩ ta hau kabere, 30 tondũ meri cia Kitimu+ nĩ ikaamũũkĩrĩra, na nĩ akaanyihio.

“Nake nĩ agaacoka na aitũrũre mangʼũrĩ make harĩ kĩrĩkanĩro kĩrĩa gĩtheru+ na oe ikinya; ningĩ nĩ agaacoka na erekerie meciria make harĩ arĩa magaatiganĩria kĩrĩkanĩro kĩrĩa gĩtheru. 31 Na mbũtũ* nĩ ikaarũgama, ciumĩte harĩ we; na nĩ igaathahia handũ harĩa hatheru,+ handũ harĩa hairigĩre, na cieherie igongona rĩa hingo ciothe.+

“Na nĩ makaarũgamia kĩndũ kĩrĩa kĩrĩ thahu kĩrehaga mwanangĩko.+

32 “Na arĩa mekaga maũndũ ma waganu kwerekera kĩrĩkanĩro kĩu nĩ agaatũma maregenyũke kũgerera ciugo njororo.* No andũ arĩa moĩ Ngai wao nĩ magaatooria na moe ikinya. 33 Na arĩa marĩ na ũtaũku+ gatagatĩ-inĩ ka andũ nĩ magaateithia andũ aingĩ magĩe na ũtaũku. Na nĩ makaahĩngithio na rũhiũ rwa njora na rũrĩrĩmbĩ, o na gũtahwo na gũtunywo, ihinda rĩa thikũ cigana ũna. 34 No rĩrĩa makaahĩngithio, nĩ makaaheo ũteithio mũnini; na andũ aingĩ nĩ makaanyitanĩra nao kũgerera ciugo njororo.* 35 Na amwe a arĩa marĩ na ũtaũku nĩ makaahĩngithio, nĩgetha wĩra wa gũtheria ũrutwo nĩ ũndũ wao na wĩra wa gũthambia na kwerũhia+ ũrutwo nginya ihinda rĩa mũthia; tondũ nĩ wa ihinda rĩrĩa rĩtuĩtwo.

36 “Mũthamaki ũcio ageeka o ta ũrĩa ekwenda, na nĩ ageetũũgĩria na enenehie igũrũ rĩa ngai ciothe; na nĩ akaaria maũndũ ma kũmakania kwerekera Ngai ũrĩa ũkĩrĩte ngai iria ingĩ ciothe.+ Na nĩ akaagaacĩra nginya rĩrĩa mangʼũrĩ magaathira; tondũ ũndũ ũrĩa ũtuĩtwo no mũhaka ũkaahinga. 37 Ndakaarũmbũiya Ngai wa maithe make o na hanini; o na ndakaarũmbũiya merirĩria ma atumia o na kana ngai ĩngĩ o yothe, no nĩ akeenenehia igũrũ rĩa andũ othe. 38 Handũ ha ũguo* akaagoocithia ngai ya kũndũ kũrĩa kũirigĩre; akaagoocithia ngai ĩtoĩkaine nĩ maithe make, eke ũguo kũgerera thahabu na betha na mahiga ma goro na indo cia kwĩrirĩrio.* 39 Nĩ akooya ikinya okĩrĩre mĩĩgitio ĩrĩa ĩrĩ na ũgitĩri mũno, arĩ hamwe na* ngai ngʼeni. Andũ arĩa mamũheete gĩtĩo* nĩ akaamatũũgĩria na njĩra nene, na amatue a gwathanaga gatagatĩ-inĩ ka andũ aingĩ; nacio icigo cia bũrũri acigayanie acineane na thogora.

40 “Ihinda-inĩ rĩa mũthia, mũthamaki wa mwena wa mũhuro nĩ agaatindĩkana nake, na mũthamaki wa mwena wa rũgongo nĩ akaamũũkĩrĩra na ngaari cia mbarathi na atwarithia a mbarathi na meri nyingĩ; na nĩ akaaingĩra mabũrũri-inĩ na ahaatane o ta mũiyũro. 41 Ningĩ nĩ akaingĩra Bũrũri-inĩ Ũrĩa Mũthaka,*+ na mabũrũri maingĩ nĩ makaahĩngithio. Ĩndĩ mabũrũri maya nĩmo makaahonoka kuuma guoko-inĩ gwake: Edomu na Moabi na gĩcunjĩ kĩrĩa kĩa bata kĩa Aamoni. 42 Nake agaaikara agĩikagia guoko gwake okĩrĩre mabũrũri; na ha ũhoro wĩgiĩ bũrũri wa Misiri, ndũkaahonoka. 43 Na nĩ agaathana igũrũ rĩa mĩthithũ ĩrĩa mĩhithe ya thahabu na betha na igũrũ rĩa indo ciothe cia kwĩrirĩrio* cia Misiri. Nao andũ a Libia na a Ethiopia magaakorũo makinya-inĩ make.*

44 “Ĩndĩ mohoro kuuma mwena wa irathĩro na mwena wa rũgongo nĩ magaatũma atangĩke, na nĩ akoimagara arĩ na marakara manene nĩguo aniine na anange andũ aingĩ. 45 Na nĩ akaahanda hema ciake cia ũthamaki gatagatĩ ka iria rĩrĩa inene na kĩrĩma kĩrĩa kĩamũre kĩa Bũrũri Ũrĩa Mũthaka;*+ nake nĩ agaakinya mũthia, na ndagaakorũo na wa kũmũteithia.

12 “Na rĩrĩ, hĩndĩ ĩyo, Mikaeli*+ nĩ akaarũgama,* o we mũnene+ ũrĩa ũrũgamaga nĩ ũndũ wa andũ anyu.* Na nĩ gũkaagĩa ihinda rĩa mĩtangĩko rĩtarĩ rĩoneka kuuma rĩrĩa kwagĩire na rũrĩrĩ o nginya hĩndĩ ĩyo. Na ihinda-inĩ rĩu, andũ anyu nĩ makaahonoka,+ mũndũ o wothe ũgaakorũo andĩkĩtwo ibuku-inĩ.+ 2 Na andũ aingĩ harĩ arĩa makomete rũkũngũ-inĩ rwa thĩ nĩ magookĩra, amwe mokĩre maheo muoyo wa tene na tene nao angĩ mokĩre maconorithio na matũũre mamenetwo tene na tene.

3 “Andũ arĩa marĩ na ũtaũku magaakenga o ta mũtambũrũko wa igũrũ, nao arĩa marehaga andũ aingĩ harĩ ũthingu macangarare o ta njata, tene na tene.

4 “Wee Danieli-rĩ, iga ciugo icio irĩ hitho, na ũhinge ibuku rĩu o nginya ihinda rĩa mũthia.+ Andũ aingĩ nĩ magaathiĩ kũndũ na kũndũ,* naguo ũmenyo ũrĩa wa ma nĩ ũkaaingĩha.”+

5 Na niĩ Danieli ngĩrora na ngĩona angĩ erĩ marũgamĩte hau, ũmwe rũteere-inĩ rũmwe rwa karũũĩ na ũcio ũngĩ rũteere-inĩ rũu rũngĩ rwa karũũĩ.+ 6 Ũmwe wao akĩũria mũndũ ũrĩa wehumbĩte nguo ya gatani,+ o ũcio warĩ igũrũ rĩa maĩ ma karũũĩ kau atĩrĩ: “Maũndũ macio ma magegania megũikara ihinda rĩigana atĩa magĩgaakinya mũthia?” 7 Ngĩcoka ngĩigua mũndũ ũcio wehumbĩte nguo ya gatani, o ũcio warĩ igũrũ rĩa maĩ ma karũũĩ kau akĩĩhĩta na Ũrĩa ũtũũraga muoyo tene na tene, ambararĩtie guoko gwake kwa ũrĩo na guoko gwake kwa ũmotho na igũrũ akiuga ũũ:+ “Megũikara ihinda rĩrĩa rĩtuĩtwo, mahinda marĩa matuĩtwo, na nuthu ihinda.* Rĩrĩa hinya wa andũ arĩa atheru ũkaarĩka kũhehenjwo tũcunjĩ tũcunjĩ-rĩ,+ maũndũ macio mothe nĩ magaakinya mũthia.”

8 Niĩ-rĩ, nĩ ndaiguire, no ndiataũkĩirũo;+ nĩ ũndũ ũcio ngĩũria atĩrĩ: “Wee mwathi wakwa, marigĩrĩrio ma maũndũ macio magaakorũo marĩ marĩkũ?”

9 Nake akĩnjĩra atĩrĩ: “Wee Danieli wĩthiĩre, tondũ ciugo icio ciagĩrĩire gũikara irĩ hitho na ihingĩtwo o nginya ihinda rĩa mũthia.+ 10 Andũ aingĩ nĩ mageetheria na meyerũhie na matherio.+ Nao andũ arĩa aganu nĩ mageeka maũndũ ma waganu, na gũtirĩ mũndũ mwaganu ũgaataũkĩrũo; no andũ arĩa magaakorũo na ũtaũku nĩ magaataũkĩrũo.+

11 “Na kuuma hĩndĩ ĩrĩa igongona rĩa hingo ciothe+ rĩkeeherio na kĩndũ kĩrĩa kĩrĩ thahu kĩrĩa kĩrehaga mwanangĩko kĩrũgamio,+ gũgaakorũo na thikũ 1,290.

12 “Gũkena nĩ mũndũ ũrĩa ũgũikara atanyĩte* na akinyĩrie mũthia wa thikũ 1,335!

13 “No wee-rĩ, thiĩ na mbere o nginya mũthia. Nĩ ũkaahurũka, no nĩ ũkaarũgama nĩguo wamũkĩre igai rĩaku* mũthia-inĩ wa matukũ macio.”+