ŨTHUTHURIA INTANETI-INĨ
Ũthuthuria
INTANETI-INĨ
Gĩkũyũ
ũ
  • ĩ
  • ũ
  • BIBILIA
  • MABUKU
  • MĨCEMANIO
  • nwt Ahibirania 1:1-13:25
  • Ahibirania

Hatirĩ video.

Tũrekere, nĩ hagĩa thĩna kũhingũra video ĩyo.

  • Ahibirania
  • New World Translation in Kikuyu
New World Translation in Kikuyu
Ahibirania

KŨRĨ AHIBIRANIA

1 Tene Ngai aaragia na maithe maitũ ma tene kũgerera anabii maita maingĩ, ningĩ na njĩra nyingĩ.+ 2 Rĩu-rĩ, marigĩrĩrio-inĩ ma matukũ maya atwarĩirie kũgerera Mũriũ,+ ũrĩa aamũrire atuĩke mũgai wa indo ciothe,+ na nowe aahũthĩrire gũthondeka mĩtabarĩre ya maũndũ.*+ 3 Ũcio nĩwe wonanagia riri wa Ngai+ na nĩwe mũhianĩre mũkinyanĩru wa ũrĩa Ngai atariĩ,+ na nĩwe ũtũũragia indo ciothe kũgerera kiugo kĩa hinya wake. Na thutha wa gũtheria mehia maitũ,+ aaikarire thĩ guoko-inĩ kwa ũrĩo kwa Ũrĩa ũrĩ Hinya Mũno igũrũ.+ 4 Nĩ ũndũ ũcio, nĩ atuĩkĩte mũnene kũrĩ araika+ nginya akagaya rĩĩtwa inene kũrĩ rĩao.+

5 Ta rĩu-rĩ, nĩ mũraika ũrĩkũ Ngai arĩ era ũũ: “Wee ũrĩ mũrũ wakwa; ũmũthĩ nĩ ndatuĩka thoguo”?+ Ningĩ: “Nĩ ngaatuĩka ithe, nake atuĩke mũrũ wakwa”?+ 6 No ũhoro-inĩ wĩgiĩ rĩrĩa akaarehe rĩngĩ Irigithathi rĩake+ thĩinĩ wa thĩ ĩrĩa ĩikaragwo, oigĩte ũũ: “Araika a Ngai othe nĩ mamũinamĩrĩre.”

7 Ningĩ ũhoro wĩgiĩ araika oigĩte atĩrĩ: “Atũmaga araika ake matuĩke maroho, na ndungata ciake*+ agatũma ituĩke rũrĩrĩmbĩ rwa mwaki.”+ 8 No ũhoro wĩgiĩ Mũriũ, akoiga ũũ: “Ngai nĩwe gĩtĩ gĩaku kĩa ũnene+ tene na tene, naguo mũthĩgi wa Ũthamaki waku nĩ mũthĩgi wa ũrũngĩrĩru.* 9 Nĩ weendire ũthingu, na ũgĩthũũra uuni-watho. Nĩkĩo Ngai, o we Ngai waku, aagũitĩrĩirie maguta+ akĩhũthĩra maguta ma gĩkeno gũkĩra athiritũ aku.”+ 10 Ningĩ: “O kĩambĩrĩria, wee Mwathani, nĩ waigire mĩthingi ya thĩ, narĩo igũrũ nĩ wĩra wa moko maku. 11 Icio nĩ igaathira, no wee nĩ ũgũtũũra; na o ta nguo, ciothe nĩ igaathira, 12 na nĩ ũgaacikũnja o ta kabuuti, o ta nguo, na nĩ igaacenjio. No wee ndũgarũrũkaga, na mĩaka yaku gũtirĩ hĩndĩ ĩgaakinya mũthia.”+

13 No nĩ mũraika ũrĩkũ arĩ era ũũ: “Ikara thĩ guoko-inĩ gwakwa kwa ũrĩo nginya rĩrĩa ngaatũma thũ ciaku ituĩke gaturũa ka magũrũ maku”?+ 14 Na githĩ othe ti maroho nĩ ũndũ wa ũtungata mũtheru,*+ matũmĩtwo matungatagĩre arĩa makaagaya ũhonokio?

2 Nĩkĩo harĩ bata tũrũmbũyagie o na makĩria maũndũ marĩa tũiguĩte,+ nĩgetha tũtikanoime njĩra-inĩ.+ 2 Nĩ ũndũ angĩkorũo kiugo kĩrĩa kĩaaririo kũgerera araika+ nĩ gĩatuĩkire kĩa ma, na gĩĩko o gĩothe kĩa wĩhia na kwaga gwathĩka gĩkĩherithio kũringana na kĩhooto-rĩ,+ 3 tũngĩaga atĩa gũtuĩrũo angĩkorũo nĩ tũhũthĩtie ũhonokio mũnene ũguo?+ Nĩ gũkorũo waambĩrĩirie kwario ũhoro waguo nĩ Mwathani witũ+ na ũgĩĩkĩrũo mũkonde nĩ ũndũ witũ nĩ arĩa maamũiguire, 4 nake Ngai akĩnyitanĩra harĩ kũruta ũira kũgerera imenyithia na maũndũ ma magegania* o hamwe na mawĩko matiganĩte ma hinya+ na kũgerera roho mũtheru ũrĩa waheanirũo kũringana na wendi wake.+

5 Nĩ gũkorũo thĩ ĩrĩa ĩroka ya gũikarũo,+ o ĩyo tũraria ũhoro wayo, ndamĩigĩte rungu rwa araika. 6 No nĩ harĩ mũira ũmwe woririe ũũ: “Mũndũ-rĩ, nĩwe kĩ atĩ nĩkĩo ũmwĩciragia, kana mũrũ wa mũndũ nĩwe kĩ atĩ nĩkĩo ũmũrũmbũyagia?+ 7 Wamũtuire wa gĩkĩro gĩa thĩ hanini gũkĩra araika; ũkĩmũhumba riri na gĩtĩo, na ũkĩmwamũra igũrũ rĩa mawĩra ma moko maku. 8 Waigire indo ciothe rungu rwa makinya make.”+ Rĩrĩa Ngai aaigire indo ciothe rungu rwake-rĩ,+ ndarĩ kĩndũ aatigire gĩtarĩ rungu rwake.+ No rĩu tũtirĩ tũrona indo ciothe irĩ rungu rwake.+ 9 No nĩ tuonaga Jesu, o ũcio watuirũo wa gĩkĩro gĩa thĩ hanini gũkĩra araika,+ ahumbĩtwo riri na gĩtĩo nĩ ũndũ wa kũnyamarĩka nginya agakua,+ nĩgetha kũgerera ũtugi mũnene wa Ngai acame gĩkuũ nĩ ũndũ wa andũ othe.+

10 Nĩ gũkorũo nĩ kwaagĩrĩire atĩ ũcio indo ciothe ciagĩire kuo nĩ ũndũ wake na kũgerera harĩ we, atũme Mũtongoria Ũrĩa Mũnene wa ũhonokio wao+ atuĩke mũkinyanĩru kũgerera mĩnyamaro,+ nĩguo arehe ariũ aingĩ riri-inĩ.+ 11 Tondũ ũrĩa ũramatheria na arĩa maratherio+ othe moimĩte harĩ ithe ũmwe,+ na nĩ ũndũ ũcio ndaconokaga kũmeta ariũ a Ithe,+ 12 ta ũrĩa oigĩte ũũ: “Nĩ ngũmenyithania rĩĩtwa rĩaku kũrĩ ariũ a Ithe witũ; nĩ ngũkũgooca na rwĩmbo ndĩ thĩinĩ wa kĩũngano.”+ 13 Ningĩ akoiga: “Ngũiga mwĩhoko wakwa harĩ we.”+ O na ningĩ akoiga: “Na rĩrĩ, niĩ o hamwe na ciana nyinyi iria Jehova* aaheire.”+

14 Nĩ ũndũ ũcio, tondũ ‘ciana icio nyinyi’ nĩ cia mĩĩrĩ ya nyama na thakame-rĩ, o nake nĩ aanyitanĩire harĩ maũndũ macio,+ nĩgetha kũgerera gĩkuũ gĩake aniine ũrĩa ũkoragwo na ũhoti wa kũrehe gĩkuũ,+ nĩwe Mũcukani,+ 15 ningĩ nĩguo ohore* arĩa othe maatũire ũkombo-inĩ ũtũũro wao wothe nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra gĩkuũ.+ 16 Nĩ gũkorũo ti araika kũna arateithĩrĩria, ĩndĩ nĩ mbeũ ya* Iburahimu arateithĩrĩria.+ 17 Kwoguo-rĩ, no nginya aangĩatuĩkire ta “ariũ a Ithe” maũndũ-inĩ mothe,+ nĩgetha atuĩke mũthĩnjĩri-Ngai mũnene ũrĩ tha na mwĩhokeku maũndũ-inĩ megiĩ Ngai, nĩguo arute igongona rĩa ũiguano*+ nĩ ũndũ wa mehia ma andũ.+ 18 Tondũ we mwene nĩ aanyamarĩkire rĩrĩa aageragio-rĩ,+ nĩ ahotaga gũteithia arĩa maragerio.+

3 Gũkĩrĩ ũguo ariũ a Ithe witũ aamũre-rĩ, o inyuĩ mũnyitanagĩra harĩ rĩĩtana rĩa gũthiĩ igũrũ,+ mwĩciragiei ũhoro wa mũtũmwo na mũthĩnjĩri-Ngai mũnene ũrĩa tuumbũraga, na nĩwe Jesu.+ 2 Aarĩ mwĩhokeku harĩ Ũrĩa wamwamũrire,+ o ta ũrĩa Musa o nake aarĩ mwĩhokeku thĩinĩ wa nyũmba ya Ngai yothe.+ 3 Nĩ ũndũ we* nĩ onagwo agĩrĩire kũheo riri+ gũkĩra Musa, tondũ ũrĩa wakaga nyũmba nĩ arĩ gĩtĩo kĩnene gũkĩra nyũmba yo nyene. 4 Ma nĩ atĩ, nyũmba o yothe nĩ ĩrĩ ũrĩa wamĩakire, no ũrĩa waakire indo ciothe nĩ Ngai. 5 Na rĩrĩ, Musa aarĩ mwĩhokeku arĩ ndungata thĩinĩ wa nyũmba yothe ya Ngai, na ũndũ ũcio ũgĩtuĩka ũira wa maũndũ marĩa mangĩkaario ũhoro wamo thutha-inĩ, 6 no Kristo aarĩ mwĩhokeku arĩ mũriũ+ igũrũ rĩa nyũmba ya Ngai. Ithuĩ tũrĩ nyũmba Yake+ angĩkorũo kũna nĩ tũgũtũũra tũrũmĩtie nginya mũthia wĩyathi witũ wa kwaria hamwe na kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa twĩrahagĩra.

7 Nĩ ũndũ ũcio, o ta ũrĩa roho mũtheru uugĩte atĩrĩ,+ “Ũmũthĩ mũngĩthikĩrĩria mũgambo wake, 8 mũtikomie ngoro cianyu ta hĩndĩ ĩrĩa maatũmire ngĩe na marakara manene, ta mũthenya ũrĩa wa kũgerio werũ-inĩ,+ 9 rĩrĩa maithe manyu ma tene maangeririe na makĩndoria, o na gũtuĩka nĩ meeyoneire mawĩko makwa ihinda rĩa mĩaka 40.+ 10 Nĩkĩo ndarakaririo nĩ rũciaro rũu na ngiuga atĩrĩ: ‘Ngoro ciao itũũraga ciũrĩte njĩra, na matirĩ mamenya njĩra ciakwa.’ 11 Nĩ ũndũ ũcio, ngĩĩhĩta nĩ ũndũ wa marakara makwa ngiuga ũũ: ‘Matigaatonya kĩhurũko-inĩ gĩakwa.’”+

12 Mwĩmenyagĩrĩrei, ariũ a Ithe witũ, nĩguo mũndũ o na ũmwe thĩinĩ wanyu ndakanagĩe na ngoro njũru ĩtarĩ wĩtĩkio na njĩra ya kwĩyeheria kuuma harĩ Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo;+ 13 ĩndĩ ĩkĩranagai ngoro o mũndũ na ũrĩa ũngĩ o mũthenya, hĩndĩ ĩrĩa yothe kũngĩtwo “Ũmũthĩ,”+ nĩguo mũndũ o na ũmwe wanyu ndakanomio ngoro nĩ hinya wa maheeni wa mehia. 14 Nĩ gũkorũo nĩguo tũnyitanĩre na Kristo no mũhaka tũtũũre tũrũmĩtie nginya mũthia ũũma ũrĩa twarĩ naguo kĩambĩrĩria-inĩ.+ 15 Ta ũrĩa kwĩrĩtwo atĩrĩ, “Ũmũthĩ mũngĩthikĩrĩria mũgambo wake, mũtikomie ngoro cianyu ta hĩndĩ ĩrĩa maatũmire ngĩe na marakara manene.”+

16 Tondũ-rĩ, nĩa maaiguire no magĩtũma agĩe na marakara manene? Githĩ kũna ti arĩa othe mooimire Misiri matongoretio nĩ Musa?+ 17 Makĩria ma ũguo-rĩ, nĩa Ngai aarakaririo nĩo ihinda rĩa mĩaka 40?+ Githĩ ti arĩa meehirie, o acio ciimba ciao ciagũire werũ-inĩ?+ 18 Ningĩ-rĩ, nĩa eehĩtire ũhoro wao akiuga matigaatonya kĩhurũko-inĩ gĩake? Githĩ ti acio maagire gwathĩka? 19 Kwoguo-rĩ, tũrona atĩ matingĩatonyire nĩ ũndũ wa kwaga wĩtĩkio.+

4 Nĩ ũndũ ũcio, tondũ kĩĩranĩro gĩa gũtonya kĩhurũko-inĩ gĩake kĩrĩ o ho-rĩ, nĩ twĩmenyagĩrĩre* nĩguo mũndũ o na ũmwe gatagatĩ-inĩ kanyu ndakae kuonwo atarĩ mwagĩrĩru.+ 2 Nĩ gũkorũo o na ithuĩ nĩ twahunjĩirio ũhoro ũrĩa mwega+ o tao; no kiugo kĩrĩa maaiguire gĩtiamagunire, tondũ matianyitithanirio na wĩtĩkio hamwe na arĩa maathikĩrĩirie. 3 Nĩ gũkorũo ithuĩ arĩa tuonanĩtie wĩtĩkio nĩ tũtonyaga kĩhurũko-inĩ kĩu, o ta ũrĩa oigĩte atĩrĩ: “Nĩ ũndũ ũcio, ngĩĩhĩta nĩ ũndũ wa marakara makwa ngiuga ũũ: ‘Matigaatonya kĩhurũko-inĩ gĩakwa,’”+ o na gũtuĩka mawĩra make nĩ maarĩkĩte kuuma o kĩambĩrĩria gĩa thĩ.+ 4 Tondũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ mũthenya wa mũgwanja harĩ handũ oigĩte ũũ: “Nake Ngai akĩhurũka mawĩra make mothe mũthenya wa mũgwanja,”+ 5 haha naho o rĩngĩ akoiga: “Matigaatonya kĩhurũko-inĩ gĩakwa.”+

6 Nĩ ũndũ ũcio, tondũ harĩ o na mweke wa andũ amwe gũtonya, na arĩa maambire kũhunjĩrio ũhoro ũrĩa mwega matiatonyire nĩ ũndũ wa kwaga gwathĩka-rĩ,+ 7 o rĩngĩ nĩ aatuire mũthenya na njĩra ya kuuga ũũ ihinda iraya thutha ũcio thĩinĩ wa thaburi ya Daudi, “Ũmũthĩ”; o ta ũrĩa hekũgwetetwo, “Ũmũthĩ mũngĩthikĩrĩria mũgambo wake, mũtikomie ngoro cianyu.”+ 8 Tondũ korũo Joshua+ nĩ aamatonyirie kĩhurũko-inĩ, Ngai ndangĩaririe ũhoro wa mũthenya ũngĩ thutha ũcio. 9 Kwoguo nĩ hatigaire thabatũ ya kũhurũka harĩ andũ a Ngai.+ 10 Nĩ gũkorũo mũndũ ũrĩa ũtonyete kĩhurũko-inĩ kĩa Ngai o nake nĩ ahurũkĩte kuumana na mawĩra make mwene, o ta ũrĩa Ngai aahurũkire kuumana na mawĩra make.+

11 Nĩ tũgĩkei ũrĩa wothe tũngĩhota tũingĩre kĩhurũko-inĩ kĩu, nĩguo gũtikanagĩe mũndũ o na ũmwe ũkũgwa arũmĩrĩre kĩonereria ta kĩu gĩa kwaga gwathĩka.+ 12 Tondũ kiugo kĩa Ngai kĩrĩ muoyo na nĩ kĩrĩ hinya+ na kĩrĩ ũũgĩ gũkĩra rũhiũ o ruothe rwa njora rũnooretwo mĩena yerĩ+ na gĩthecaga nginya gĩkagayũkania muoyo* na roho,* na marũngo kuuma harĩ maguta, o na nĩ kĩhotaga gũkũũrana meciria na methugunda ma ngoro. 13 Na gũtirĩ kĩũmbe o na kĩmwe gĩkoragwo kĩhithĩtwo maitho-inĩ make,+ no maũndũ mothe makoragwo marĩ njaga na marĩ maguũrie maitho-inĩ ma ũrĩa ũgaatũciirithia.+

14 Nĩ ũndũ ũcio, tondũ tũrĩ na mũthĩnjĩri-Ngai mũnene makĩria ũtuĩkanĩtie agatonya igũrũ, Jesu Mũrũ wa Ngai-rĩ,+ nĩ tũthiĩi na mbere kũmumbũra mbere ya andũ.+ 15 Nĩ gũkorũo tũtirĩ na mũthĩnjĩri-Ngai mũnene ũtangĩhota gũtũiguĩra tha maũndũ-inĩ marĩa twagĩte hinya,+ no ũrĩa tũrĩ nake nĩ ageretio maũndũ-inĩ mothe o ta ithuĩ, no ndarĩ mehia.+ 16 Kwoguo-rĩ, nĩ tũgĩkuhĩrĩriei gĩtĩ kĩa ũnene kĩa ũtugi mũnene tũrĩ na wĩyathi wa kwaria,+ nĩguo tũiguĩrũo tha na tuonio ũtugi mũnene ũrĩ ũteithio ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire.

5 Nĩ gũkorũo mũthĩnjĩri-Ngai mũnene o wothe ũthuurĩtwo kuuma kũrĩ andũ amũragwo nĩ ũndũ wao arũgamĩrĩre maũndũ makoniĩ Ngai,+ nĩgetha arutage iheo na magongona nĩ ũndũ wa mehia.+ 2 Nĩ ahotaga kũrũmbũiya arĩa matarĩ na ũmenyo na arĩa mehagia* arĩ na ũcayanĩri,* nĩ gũkorũo o nake nĩ ahiũranagia na ũhoro wake wa kwaga hinya, 3 na nĩ ũndũ ũcio no mũhaka arutage magongona nĩ ũndũ wa mehia make mwene o ta ũrĩa arutaga nĩ ũndũ wa mehia ma andũ.+

4 Mũndũ tiwe wĩheaga gĩtĩo kĩu, ĩndĩ akĩamũkagĩra o rĩrĩa etwo nĩ Ngai, o ta ũrĩa Haruni eetirũo.+ 5 Ũndũ ũmwe na ũcio, Kristo ti gwĩtũũgĩria eetũũgĩririe we mwene+ na njĩra ya gũtuĩka mũthĩnjĩri-Ngai mũnene, ĩndĩ aatũũgĩririo nĩ Ũrĩa wamwĩrire ũũ: “Wee ũrĩ mũrũ wakwa; ũmũthĩ nĩ ndatuĩka thoguo.”+ 6 O ta ũrĩa handũ hangĩ oigĩte atĩrĩ, “Wee ũrĩ mũthĩnjĩri-Ngai tene na tene o ta ũrĩa Melikisedeki aatariĩ.”+

7 Hĩndĩ ya ũtũũro wake arĩ gũkũ thĩ,* Kristo nĩ aathaithanire na akĩhoya arĩ na kĩrĩro kĩnene na maithori,+ kũrĩ Ũrĩa ũngĩahotire kũmũhonokia kuuma gĩkuũ-inĩ, na nĩ eetĩkĩrĩkire akĩiguwo tondũ nĩ eetigĩrĩte Ngai. 8 O na gũtuĩka aarĩ mũriũ, nĩ eerutire wathĩki kuumana na maũndũ marĩa aanyamarĩkire nĩmo.+ 9 Na thutha wa gũtuwo mũkinyanĩru,+ akĩĩhokerũo kũrehera arĩa othe mamwathĩkagĩra ũhonokio wa tene na tene,+ 10 nĩ gũkorũo Ngai nĩ amũtuĩte mũthĩnjĩri-Ngai mũnene o ta ũrĩa Melikisedeki aatariĩ.+

11 Tũrĩ na maũndũ maingĩ ma kuuga mamwĩgiĩ, no nĩ maritũ gũtaarĩria, tondũ nĩ mũtuĩkĩte aritũ ũhoro-inĩ wa kũigua. 12 Nĩ gũkorũo o na gũtuĩka gũkinyĩria rĩu mwagĩrĩirũo gũkorũo mũrĩ arutani, mũrabatara rĩngĩ mũndũ wa kũmũruta kuuma kĩambĩrĩria maũndũ marĩa ma mũthingi+ megiĩ ndũmĩrĩri theru cia Ngai, na nĩ mũtuĩkĩte rĩngĩ a kũbatara iria no ti irio nyũmũ. 13 Tondũ mũndũ o wothe ũrĩa ũthiaga na mbere kũnyua iria ndataũkĩirũo nĩ kiugo kĩrĩa kĩa ũthingu, nĩ ũndũ we nĩ kaana kanini.+ 14 No irio nyũmũ nĩ cia andũ agima, arĩa mamenyeretie ũhoti wao wa gũtaũkĩrũo* na njĩra ya kũũhũthĩra, makahota gũkũũrana wega na ũũru.

6 Nĩ ũndũ ũcio, tondũ rĩu nĩ tũhĩtũkĩte ũrutani wa mũthingi+ wĩgiĩ Kristo, nĩ twĩrutanĩriei tũkinyĩre ũgima,+ no ti kũiga mũthingi rĩngĩ, ũguo nĩ kuuga, kwĩrira nĩ ũndũ wa ciĩko iria ikuĩte, na wĩtĩkio harĩ Ngai, 2 ũrutani wĩgiĩ ũbatithio na kũiganĩrĩra moko,+ kũriũkio kwa arĩa akuũ+ na ituĩro rĩa tene na tene. 3 Na ũndũ ũcio nĩ tũkũwĩka, Ngai angĩtĩkĩria.

4 Tondũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ arĩa hĩndĩ ĩmwe maarĩ ũtheri-inĩ,+ o acio macamĩte kĩheo kĩa igũrũ kĩrĩa kĩheanagwo o ũguo tũhũ na makamũkĩra roho mũtheru 5 na nĩ macamĩte kiugo kĩrĩa kĩega kĩa Ngai o na mahinya ma mũtabarĩre wa maũndũ ũrĩa ũroka,* 6 no nĩ magwĩte-rĩ,+ gũtingĩhoteka kũmacokia rĩngĩ merire, nĩ gũkorũo nĩ mahũũragĩrĩra Mũrũ wa Ngai mũtĩ igũrũ rĩngĩ nĩ ũndũ wao ene na makamũconorithia harĩ andũ othe.+ 7 Nĩ gũkorũo tĩri wamũkagĩra kĩrathimo kuuma kũrĩ Ngai rĩrĩa ũkũnyua maĩ ma mbura ĩrĩa ĩuragĩra kaingĩ, thutha ũcio ũgaciara mĩmera ĩrĩ na ũteithio harĩ arĩa ũrĩmagwo nĩ ũndũ wao. 8 No ũngĩciara mĩigua na ria-rĩ, nĩ kũregwo ũregagwo na ũkoragwo ũrĩ hakuhĩ kũrumwo nĩ mũrĩmi, na mũthia-inĩ nĩ ũgaacinwo.

9 No ũhoro-inĩ wanyu endwa akwa-rĩ, tũrĩ na ũũma wa maũndũ mega, maũndũ makonainie na ũhonokio, o na gũtuĩka nĩ tũraria ũguo. 10 Tondũ Ngai ndagĩte ũthingu nĩguo ariganĩrũo nĩ wĩra wanyu o na wendo ũrĩa muoonanirie nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩake+ na njĩra ya gũtungata o na gũthiĩ na mbere gũtungata arĩa aamũre. 11 No tũngĩenda o ũmwe wanyu onanagie kĩyo o ta kĩu nĩguo akoragwo na ũũma mũrũmu wa kĩĩrĩgĩrĩro+ o nginya mũthia,+ 12 nĩguo mũtigatuĩke igũũta,+ ĩndĩ mũtuĩke a kwĩgerekania na arĩa kũgerera wĩtĩkio na wetereri magayaga ciĩranĩro.

13 Nĩ gũkorũo rĩrĩa Ngai eerĩire Iburahimu kĩĩranĩro gĩake, tondũ ndangĩehĩtire na ũngĩ mũnene kũmũkĩra-rĩ, eehĩtire nake we mwene,+ 14 akiuga: “Hatarĩ nganja nĩ ngaakũrathima na hatarĩ nganja nĩ ngaakũingĩhia.”+ 15 Kwoguo thutha wa Iburahimu kuonania wetereri, nĩ aamũkĩrire kĩĩranĩro kĩu. 16 Nĩ gũkorũo andũ mehĩtaga na mũndũ mũnene kũmakĩra, na mwĩhĩtwa wao nĩguo ũniinaga ngarari ciothe, tondũ nĩ ũũma wa ũndũ ũrĩa maroiga.+ 17 Na njĩra o ta ĩyo, rĩrĩa Ngai aatuire atĩ nĩ ekuonia wega makĩria agai a kĩĩranĩro kĩu+ ũrĩa muoroto wake ũtangĩcenjia-rĩ, oonanirie ũũma wa* ũndũ ũcio na mwĩhĩtwa, 18 nĩguo kũgerera maũndũ merĩ matangĩcenjia marĩa ũhoro-inĩ wamo gũtangĩhoteka Ngai aheenanie,+ ithuĩ arĩa tũũrĩte tũgathiĩ rĩũrĩro-inĩ twĩkĩrũo ngoro biũ tũtũũre tũrũmĩtie kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa kĩigĩtwo mbere itũ. 19 Tũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩu+ gĩtariĩ ta nanga ya muoyo,* nĩ kĩa ma na nĩ kĩrũmu, na gĩtonyaga nginya thĩinĩ wa gĩtaama,+ 20 o hau ũcio wathiire mbere aatonyire nĩ ũndũ witũ, na nĩwe Jesu,+ o we ũtuĩkĩte mũthĩnjĩri-Ngai mũnene tene na tene o ta ũrĩa Melikisedeki aatariĩ.+

7 Nĩ gũkorũo Melikisedeki ũcio, mũthamaki wa Salemu na mũthĩnjĩri-Ngai wa Ngai Ũrĩa ũrĩ Igũrũ Mũno, aatũngire Iburahimu rĩrĩa aacokaga oimĩte kũũraga athamaki na akĩmũrathima,+ 2 na Iburahimu akĩmũhe* gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa indo ciothe. Wa mbere, rĩĩtwa rĩake rĩtaũrĩtwo “Mũthamaki wa Ũthingu,” na ningĩ mũthamaki wa Salemu, ũguo nĩ kuuga, “Mũthamaki wa Thayũ.” 3 Ndaarĩ na ithe kana nyina, kana ndĩra, o na ndaarĩ na kĩambĩrĩria kĩa matukũ kana mũthia wa muoyo, no nĩ ũndũ wa kũhaananio na Mũrũ wa Ngai, atũũraga arĩ mũthĩnjĩri-Ngai mahinda mothe.*+

4 Ta mwĩciriei ũrĩa mũndũ ũcio aarĩ wa bata, o we Iburahimu, o ũcio warĩ kĩongo kĩa famĩlĩ aaheire gĩcunjĩ gĩa ikũmi kuuma harĩ indo iria njega mũno aatahĩte.+ 5 Nĩ ma, kũringana na Watho, ariũ a Lawii+ arĩa matuĩkaga athĩnjĩri-Ngai nĩ mathĩtwo monganagie icunjĩ cia ikũmi kuuma kũrĩ andũ,+ ũguo nĩ kuuga, kuuma kũrĩ ariũ a ithe wao, o na gũtuĩka acio nĩ njiarũa cia* Iburahimu. 6 No mũndũ ũcio ũrĩa ũtaarĩ wa ndĩra ciao nĩ aamũkĩrire icunjĩ cia ikũmi kuuma kũrĩ Iburahimu na akĩrathima ũcio werĩirũo ciĩranĩro.+ 7 Rĩu-rĩ, nĩ ũndũ ũtangĩkararĩka atĩ ũrĩa mũnini nĩwe ũrathimagwo nĩ ũrĩa mũnene. 8 Na ũhoro-inĩ ũmwe, andũ arĩa marakua nĩo mamũkagĩra icunjĩ cia ikũmi, no ũhoro-inĩ ũngĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũira wake ũrutagwo atĩ nĩ atũũraga muoyo.+ 9 Na no kwĩrũo atĩ o na Lawii, ũcio wamũkagĩra icunjĩ cia ikũmi nĩ arĩhĩte icunjĩ cia ikũmi kũgerera Iburahimu, 10 nĩ gũkorũo aarĩ rũciaro rwa hĩndĩ yũkĩte rwa* ithe wao wa tene hĩndĩ ĩyo Melikisedeki aamũtũngire.+

11 Hakĩrĩ ũguo-rĩ, korũo ũkinyanĩru nĩ ũngĩonekire kũgerera ũthĩnjĩri-Ngai wa Alawii+ (nĩ gũkorũo ũndũ ũcio warĩ thĩinĩ wa Watho ũrĩa waheetwo andũ), hihi nĩ kũngĩarĩ na bata ũngĩ wa kũgĩa mũthĩnjĩri-Ngai ũngĩ ũrĩa ũtuĩkaga atĩ atariĩ ta ũrĩa Melikisedeki aatariĩ+ no ti ta ũrĩa Haruni aatariĩ? 12 Na tondũ ũthĩnjĩri-Ngai nĩ ũragarũrũo, nĩ harĩ bata kũgarũra Watho o naguo.+ 13 Nĩ gũkorũo mũndũ ũrĩa maũndũ macio marĩtio ũhoro wake ooimĩte mũhĩrĩga-inĩ ũngĩ, ũrĩa gũtarĩ mũndũ waguo ũrĩ watungata kĩgongona-inĩ.+ 14 Nĩ gũkorũo nĩ kũĩkaine wega atĩ Mwathani witũ oimanĩte na Juda,+ no gũtirĩ ũndũ Musa ooigĩte wĩgiĩ athĩnjĩri-Ngai gũkorũo moimĩte mũhĩrĩga-inĩ ũcio.

15 Na ũndũ ũcio nĩ ũmenyekaga wega o na makĩria kũngĩgĩa na mũthĩnjĩri-Ngai ũngĩ+ ũtariĩ ta Melikisedeki,+ 16 ũrĩa ũtatuĩkĩte ũguo kũgerera watho ũrĩa wĩhocetie maũndũ-inĩ ma kĩĩmwĩrĩ, no nĩ kũgerera hinya wa muoyo ũtangĩthira.+ 17 Nĩ gũkorũo nĩ kwĩrĩtwo ũũ igũrũ rĩake: “Wee ũrĩ mũthĩnjĩri-Ngai tene na tene o ta ũrĩa Melikisedeki aatariĩ.”+

18 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, rĩathani rĩrĩa rĩa tene nĩ rĩeheretio tondũ rĩtirĩ hinya na rĩtirĩ ũguni.+ 19 Nĩ gũkorũo gũtirĩ kĩndũ gĩatuirũo gĩkinyanĩru nĩ Watho,+ no kũrehwo gwa kĩĩrĩgĩrĩro kĩngĩ kĩega+ nĩ gwekire ũguo, ũndũ ũrĩa ũratũma tũkuhĩrĩrie Ngai.+ 20 Ningĩ, tondũ ũndũ ũcio ndwekirũo hatarĩ na mwĩhĩtwa, 21 (nĩ gũkorũo harĩ andũ manatuĩka athĩnjĩri-Ngai hatarĩ mwĩhĩtwa, no ũcio aatuĩkire kũgerera mwĩhĩtwa ũrĩa wehĩtirũo ũhoro-inĩ wake nĩ Ũrĩa woigire atĩrĩ: “Jehova* nĩ ehĩtĩte, na ndangĩcenjia meciria,* ‘Wee ũrĩ mũthĩnjĩri-Ngai tene na tene’”),+ 22 Nĩ ũndũ ũcio Jesu nĩ atuĩkĩte ũũma wa* kĩrĩkanĩro kĩega makĩria.+ 23 Makĩria ma ũguo, aingĩ nĩ maatuĩkaga athĩnjĩri-Ngai ũmwe thutha wa ũrĩa ũngĩ+ tondũ gĩkuũ nĩ kĩamagiragia gũthiĩ na mbere gũtungata marĩ athĩnjĩri-Ngai, 24 no tondũ we athiaga na mbere gũtũũra muoyo tene na tene,+ ũthĩnjĩri-Ngai wake ndũngĩtigĩrũo andũ angĩ. 25 Kwoguo nĩ ahotaga nginya kũhonokia biũ arĩa makuhagĩrĩria Ngai kũgerera harĩ we, tondũ akoragwo muoyo hĩndĩ ciothe amathaithanĩrĩre.+

26 Nĩ gũkorũo nĩ kwagĩrĩire tũkorũo na mũthĩnjĩri-Ngai mũnene ta ũcio mwĩhokeku, ũtarĩ ũcuke, ũtarĩ na thahu,+ wamũranĩtio na ehia, na agatũũgĩrio gũkĩra igũrũ.+ 27 Ngũrani na athĩnjĩri-Ngai anene acio angĩ, we ndabataraga kũruta magongona o mũthenya,+ mbere nĩ ũndũ wa mehia make mwene na thutha ũcio nĩ ũndũ wa mehia ma andũ arĩa angĩ,+ tondũ nĩ eekire ũguo riita rĩmwe rĩa kũigana rĩrĩa eerutire we mwene.+ 28 Tondũ Watho wamũraga andũ matarĩ hinya matuĩke athĩnjĩri-Ngai anene,+ no kiugo kĩa mwĩhĩtwa+ kĩrĩa gĩokire thutha wa Watho kĩamũraga Mũriũ, o we ũtuĩtwo mũkinyanĩru+ tene na tene.

8 Rĩu-rĩ, ũyũ nĩguo ũndũ ũrĩa wa bata makĩria harĩ ũguo tũroiga: Tũrĩ na mũthĩnjĩri-Ngai mũnene ũguo,+ na aikarĩte thĩ guoko-inĩ kwa ũrĩo gwa gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Ũrĩa ũrĩ Hinya Mũno igũrũ,+ 2 o we ndungata* ya handũ harĩa hatheru+ na ya hema ĩrĩa ya ma, ĩrĩa yaakirũo nĩ Jehova,* no ti mũndũ. 3 Nĩ gũkorũo mũthĩnjĩri-Ngai mũnene o wothe amũragwo nĩgetha arutage iheo na magongona; kwoguo nĩ haarĩ bata ũcio o nake akorũo na kĩndũ gĩa kũruta.+ 4 Korũo arĩ gũkũ thĩ, ndangĩrĩ mũthĩnjĩri-Ngai,+ tondũ nĩ kũrĩ na andũ arĩa marutaga iheo icio kũringana na Watho. 5 Andũ acio marutaga ũtungata mũtheru ũrĩ mũhianĩre na kĩĩruru+ kĩa maũndũ ma igũrũ;+ o ta ũrĩa Musa aaheirũo watho nĩ Ngai rĩrĩa aakiriĩ gwaka hema: Nĩ gũkorũo Ngai ooigire ũũ: “Tigĩrĩra atĩ nĩ wathondeka indo ciothe kũringana na mũhaano wacio ũrĩa woonirio rĩrĩa warĩ kĩrĩma-inĩ.”+ 6 No rĩu Jesu nĩ agĩĩte na ũtungata* mwega makĩria tondũ ningĩ nĩwe mũiguithania+ wa kĩrĩkanĩro kĩega makĩria gĩkĩringithanio,+ kĩrĩa kĩhandĩtwo kĩĩwatho igũrũ rĩa ciĩranĩro njega makĩria.+

7 Korũo kĩrĩkanĩro kĩu kĩa mbere gĩtiarĩ na mahĩtia, gũtingĩarĩ na bata wa kĩngĩ gĩa kerĩ.+ 8 Nĩ gũkorũo nĩ onaga andũ acio marĩ na mahĩtia rĩrĩa ekuuga ũũ: “‘Atĩrĩrĩ, matukũ nĩ maroka,’ ũguo nĩguo Jehova* ekuuga, ‘rĩrĩa ngaagĩa na kĩrĩkanĩro kĩerũ hamwe na nyũmba ya Isiraeli na nyũmba ya Juda. 9 Gĩtigaakorũo gĩtariĩ ta kĩrĩkanĩro kĩrĩa ndarĩkanĩire na maithe mao ma tene mũthenya ũrĩa ndamanyitire guoko nĩguo ndĩmatongorie ndĩmarute bũrũri wa Misiri,+ nĩ gũkorũo matiarũmirie kĩrĩkanĩro gĩakwa, nĩ ũndũ ũcio ngĩtiga kũmarũmbũyia,’ ũguo nĩguo Jehova* ekuuga.

10 “‘Nĩ gũkorũo gĩkĩ nĩkĩo kĩrĩkanĩro kĩrĩa ngaarĩkanĩra na nyũmba ya Isiraeli thutha wa matukũ macio,’ ũguo nĩguo Jehova* ekuuga. ‘Nĩ ngeekĩra mawatho makwa meciria-inĩ mao na ndĩmaandĩke ngoro-inĩ ciao.+ Na nĩ ngaatuĩka Ngai wao, nao matuĩke andũ akwa.+

11 “‘Na matigaacoka kũrutana mũndũ na ũrĩa ũngĩ na mũndũ na mũrũ wa ithe makoiga: “Menyai Jehova!”* Nĩ gũkorũo othe nĩ magaakorũo manjũĩ, kuuma ũrĩa mũnini nginya ũrĩa mũnene gatagatĩ-inĩ kao. 12 Tondũ nĩ ngaamaiguĩra tha kwerekera ciĩko ciao itarĩ cia ũthingu, na ndikaaririkana mehia mao rĩngĩ.’”+

13 Rĩrĩa ekuuga “kĩrĩkanĩro kĩerũ,” kĩu gĩa tene nĩ akĩagithĩtie bata.+ Rĩu kĩrĩa gĩtarĩ bata na kĩrakũra kĩrĩ hakuhĩ gũthira biũ.+

9 Nĩ gũkorũo kĩrĩkanĩro kĩrĩa gĩa tene kĩarĩ na mawatho makoniĩ ũtungata mũtheru na kĩarĩ na handũ hakĩo harĩa hatheru+ gũkũ thĩ. 2 Tondũ nĩ gwathondeketwo rumu ya mbere ya hema, ĩrĩa yarĩ na mũtĩ wa kũigĩrĩrũo matawa+ na metha na mĩgate ya maruta;*+ na ĩtagwo Harĩa Hatheru.+ 3 No thutha wa gĩtaama gĩa kerĩ+ kwarĩ na rumu ya hema ĩrĩa ĩtagwo Harĩa Hatheru Mũno.+ 4 Nayo yarĩ na rũgĩo rwa thahabu rwa gũcinĩra ũbumba+ na ithandũkũ rĩa kĩrĩkanĩro+ rĩrĩa rĩahumbĩrĩtwo na thahabu,+ na thĩinĩ rĩarĩ na ndigithũ ya thahabu yekĩrĩtwo maana+ na rũthanju rwa Haruni rũrĩa rwathundũkĩte+ na ihengere+ cia kĩrĩkanĩro; 5 na igũrũ rĩarĩo haarĩ na akerubi marĩ na riri maahumbĩrĩte gĩkunĩko kĩa ũiguano.*+ No rĩrĩ tirĩo ihinda rĩa kwaria ũhoro wa indo icio na njĩra ndikĩru.

6 Na indo icio ciarĩkia gwakwo ũguo, athĩnjĩri-Ngai matonyaga rumu ya mbere ya hema kaingĩ kũruta ũtungata mũtheru;+ 7 no mũthĩnjĩri-Ngai ũrĩa mũnene atonyaga rumu ya kerĩ arĩ wiki riita rĩmwe o mwaka,+ no ti atarĩ na thakame,+ ĩrĩa arutaga nĩ ũndũ wake mwene+ na nĩ ũndũ wa mehia marĩa andũ+ meekĩte nĩ kwaga ũmenyo. 8 Kwoguo roho mũtheru nĩ wonanagia wega atĩ njĩra ya gũtonya harĩa hatheru ndĩaguũrĩtio hĩndĩ ĩrĩa hema ĩyo ya mbere yarĩ ho.+ 9 Hema ĩyo nĩ ngerekano ya mahinda maya,+ na kũringana na mũbango ũcio, nĩ kũrutagwo iheo o na magongona.+ No rĩrĩ, indo icio itingĩhota gũtũma thamiri ya mũndũ ũrĩa ũraruta ũtungata mũtheru ĩkinyanĩre.+ 10 Ikoniĩ o irio na indo cia kũnyua na maũndũ matiganĩte ma gwĩtheria kũringana na watho.*+ Macio maarĩ maũndũ ma kĩĩwatho makoniĩ mwĩrĩ+ na maathanĩtwo o nginya hĩndĩ ĩrĩa ĩtuĩtwo ya kũrũnga maũndũ.

11 No rĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Kristo ookire arĩ mũthĩnjĩri-Ngai mũnene wa maũndũ mega marĩa marĩkĩtie gwĩkĩka, aagereire hema-inĩ ĩrĩa nene makĩria na nginyanĩru makĩria ĩtathondeketwo na moko, ũguo nĩ kuuga, ti ya ũũmbi ũyũ. 12 Aatonyire harĩa hatheru, no ti arĩ na thakame ya mbũri na ya tũtegwa, ĩndĩ nĩ na thakame yake mwene,+ riita rĩmwe rĩa kũigana, agĩtuĩka wa gũtũhonokia* tene na tene.+ 13 Tondũ angĩkorũo thakame ya mbũri na ya ndegwa+ na mũhu wa mori ciaminjaminjĩrio arĩa marĩ na thahu nĩ imatheragia ikaniina thahu mwĩrĩ-rĩ,+ 14 githĩ thakame ya Kristo,+ o ũcio werutire we mwene harĩ Ngai atarĩ na kameni kũgerera roho wa tene na tene, ndĩngĩgĩtheria o na makĩria thamiri citũ kuumana na ciĩko iria ikuĩte+ nĩguo tũrutagĩre Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo ũtungata mũtheru?+

15 Nĩkĩo we arĩ mũiguithania wa kĩrĩkanĩro kĩerũ,+ nĩgetha tondũ nĩ kũgĩĩte na gĩkuũ nĩguo marekererio kũgerera ũkũũri+ kuuma harĩ mahĩtia rungu rwa kĩrĩkanĩro kĩrĩa gĩa tene, arĩa metĩtwo maamũkĩre kĩĩranĩro kĩa igai rĩa tene na tene.+ 16 Nĩ gũkorũo harĩa harĩ na kĩrĩkanĩro, gĩkuũ kĩa mũndũ ũcio ũrĩ thĩinĩ wa kĩrĩkanĩro nĩ kĩagĩrĩire kuoneka, 17 tondũ kĩrĩkanĩro kĩrutaga wĩra thutha wa gĩkuũ, nĩ ũndũ gĩtikoragwo gĩkĩruta wĩra hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio ũrĩ thĩinĩ wakĩo arĩ muoyo. 18 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, o na kĩrĩkanĩro kĩrĩa gĩa tene gĩtiaambĩrĩirie kũruta wĩra* hatarĩ thakame. 19 Nĩ gũkorũo Musa arĩkia gũthomera andũ othe maathani mothe ma Watho, aacokire akĩoya thakame ya tũtegwa na ya mbũri, na maĩ, na guoya mũtune, na mũthobi akĩminjaminjĩria ibuku* o hamwe na andũ othe, 20 akiuga: “Ĩno nĩyo thakame ya kĩrĩkanĩro kĩrĩa Ngai amwathĩte mũrũmagie.”+ 21 Hema o nayo akĩmĩminjaminjĩria thakame hamwe na indo ciothe cia kũhũthĩrũo ũtungata-inĩ mũtheru.*+ 22 Nĩ ma, kũringana na Watho, hakuhĩ indo ciothe itheragio na thakame,+ na tiga thakame ĩitirũo gũtingĩkorũo na wohanĩri.+

23 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, haarĩ bata mũhianĩre+ wa indo iria irĩ igũrũ ũtherio na njĩra icio,+ no indo cia igũrũ ibataraga magongona mega o na makĩria. 24 Nĩ ũndũ Kristo ndaatonyire harĩa hatheru hathondeketwo na moko,+ harĩa haarĩ mũhianĩre wa handũ ha ma,+ ĩndĩ aatonyire igũrũ kuo kwene,+ kũrĩa rĩu onekaga mbere ya* Ngai nĩ ũndũ witũ.+ 25 Ũndũ ũcio ndwekĩkire nĩguo erutage igongona kaingĩ, ta ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai mũnene atonyaga harĩa hatheru mwaka o mwaka+ na thakame ĩtarĩ yake mwene. 26 Kũngĩrĩ ũguo, angĩnyamarĩkaga kaingĩ kuuma o kĩambĩrĩria gĩa thĩ. No rĩu eyonanĩtie o riita rĩmwe rĩa kũigana hĩndĩ ya ithirĩro rĩa mĩtabarĩre ya maũndũ* nĩguo eherie mehia kũgerera kwĩruta igongona we mwene.+ 27 Na o ta ũrĩa andũ metagĩrĩra gũkua riita rĩmwe rĩa kũigana, no thutha ũcio magaatuĩrũo-rĩ, 28 no taguo Kristo o nake aarutirũo riita rĩmwe rĩa kũigana nĩguo akuue mehia ma andũ aingĩ;+ na riita rĩa kerĩ rĩrĩa akooneka ndagooka kweheria mehia, na akooneka nĩ arĩa mamũcaragia na kĩyo nĩguo amahonokie.+

10 Na tondũ Watho ũkoragwo na kĩĩruru+ kĩa maũndũ mega marĩa magooka,+ no ti maũndũ macio mo mene-rĩ, gũtirĩ hĩndĩ watho ũngĩhota* gũtũma arĩa mahoyaga makinyanĩre+ kũgerera magongona o macio marutagwo hĩndĩ ciothe mwaka o mwaka. 2 Nĩ ũndũ korũo nĩguo-rĩ, githĩ magongona matingĩagĩtigire kũrutwo, nĩ gũkorũo andũ arĩa marutaga ũtungata mũtheru marĩkia gũtherio matingĩcokaga kũigua marĩ na mehia rĩngĩ? 3 Mũgarũ na ũguo, magongona macio nĩ kĩririkania kĩa mehia mwaka o mwaka,+ 4 tondũ thakame ya ndegwa na ya mbũri ndĩngĩhota kweheria mehia.

5 Kwoguo rĩrĩa ookire thĩinĩ wa thĩ, ooigire atĩrĩ: “‘Wee ndwendire igongona na iruta, ĩndĩ wahaarĩirie mwĩrĩ nĩ ũndũ wakwa. 6 Ndwetĩkĩrire magongona magima ma njino na magongona ma mehia.’+ 7 Ngĩcoka ngiuga ũũ: ‘Atĩrĩrĩ, nĩ ndoka (thĩinĩ wa gĩkũnjo* nĩ kwandĩkĩtwo ũhoro wakwa) nĩguo njĩke wendi waku, wee Ngai.’”+ 8 Thutha wa kwamba kuuga: “Wee ndwendire o na ndwetĩkĩrire magongona na maruta na magongona magima ma njino na magongona ma mehia”—magongona marĩa marutagwo kũringana na Watho— 9 acokete akoiga ũũ: “Atĩrĩrĩ, nĩ ndoka nĩguo njĩke wendi waku.”+ We eheragia ũndũ ũcio wa mbere nĩguo ahande ũcio wa kerĩ. 10 Kũgerera “wendi” ũcio+ nĩ tũtheretio na njĩra ya igongona rĩa mwĩrĩ wa Jesu Kristo riita rĩmwe rĩa kũigana.+

11 Ningĩ-rĩ, o mũthĩnjĩri-Ngai nĩ athiaga handũ hake mũthenya o mũthenya kũruta ũtungata mũtheru*+ na kũruta magongona o ro macio kaingĩ,+ o mo matangĩeheria mehia biũ.+ 12 No mũndũ ũyũ aarutire igongona rĩmwe rĩa kũigana rĩa mehia na agĩikara thĩ guoko-inĩ kwa ũrĩo kwa Ngai,+ 13 kuuma hĩndĩ ĩyo etereire nginya thũ ciake ituwo gaturũa ka magũrũ make.+ 14 Tondũ kũgerera kũruta igongona rĩmwe nĩ atuĩte arĩa maratherio akinyanĩru+ mahinda mothe. 15 Makĩria ma ũguo, roho mũtheru o naguo nĩ ũtũrutagĩra ũira, nĩ ũndũ thutha wa kuuga: 16 “‘Gĩkĩ nĩkĩo kĩrĩkanĩro kĩrĩa ngaarĩkanĩra nao thutha wa matukũ macio,’ ũguo nĩguo Jehova* ekuuga. ‘Nĩ ngeekĩra mawatho makwa ngoro-inĩ ciao na ndĩmaandĩke meciria-inĩ mao.’”+ 17 Ũcokaga ũkoiga atĩrĩ: “Na ndikaaririkana mehia mao na ciĩko ciao cia uuni-watho rĩngĩ.”+ 18 Rĩu-rĩ, harĩa harĩ na wohanĩri wa maũndũ macio, hatingĩkorũo na igongona rĩa mehia rĩngĩ.

19 Kwoguo ariũ a Ithe witũ, tondũ tũrĩ na ũmĩrĩru* ũhoro-inĩ wĩgiĩ njĩra ya gũtonya harĩa hatheru+ kũgerera thakame ya Jesu, 20 ĩrĩa aatũhingũrĩire* ĩrĩ njĩra njerũ na ĩrĩ muoyo kũgerera harĩ gĩtaama,+ ũguo nĩ kuuga, mwĩrĩ wake, 21 na tondũ tũrĩ na mũthĩnjĩri-Ngai ũrĩ na riri ũrũgamĩrĩire nyũmba ya Ngai-rĩ,+ 22 nĩ tũgĩkuhĩrĩriei tũrĩ na ngoro theru na wĩtĩkio mũrũmu, thutha wa ngoro citũ kũminjaminjĩrio igathera kuumana na thamiri njũru+ na mĩĩrĩ itũ ĩgathambio na maĩ matheru.+ 23 Nĩ tũgĩthiĩi na mbere kumbũra mbere ya andũ ũhoro wĩgiĩ kĩĩrĩgĩrĩro gitũ tũtegũthangania,+ tondũ ũrĩa weranĩire nĩ mwĩhokeku. 24 Ningĩ nĩ twĩciranagie* mũndũ na ũrĩa ũngĩ nĩguo twĩkĩranage hinya* ũhoro-inĩ wĩgiĩ wendo na ciĩko njega,+ 25 tũtegũtiga gũcemanagia hamwe,+ ta ũrĩa andũ amwe memenyeretie, no twĩkĩranage ngoro,+ na tũgakĩrĩrĩria gwĩka ũguo o ũrĩa mũrona mũthenya ũcio ũgĩkuhĩrĩria.+

26 Nĩ ũndũ tũngĩmenyera kwĩhia tũkĩendaga thutha wa kũgĩa na ũmenyo wa ma wĩgiĩ ũhoro ũrĩa wa ma,+ hatirĩ igongona rĩngĩ rĩtigaru rĩa mehia,+ 27 ĩndĩ harĩ na ituĩro rĩĩrĩgĩrĩirũo na guoya na marakara mahiũ marĩa makaaniina arĩa makararagia.+ 28 Mũndũ o wothe ũregaga kũrũmĩrĩra Watho wa Musa oragagwo ategũcaĩrũo harĩ na ũira wa andũ erĩ kana atatũ.+ 29 Mũgwĩciria nĩ iherithia rĩnene atĩa rĩagĩrĩire mũndũ ũrĩa ũrangĩrĩirie Mũrũ wa Ngai na akona thakame ya kĩrĩkanĩro+ ĩtarĩ ya thogora mũnene o ĩrĩa aatheririo nayo, na agatuurithia roho wa ũtugi mũnene atarĩ na gĩtĩo?+ 30 Nĩ gũkorũo nĩ tũĩ Ũrĩa uugĩte ũũ: “Kũrĩhanĩria nĩ gwakwa; nĩ niĩ ngaarĩhanĩria.” Na ningĩ akoiga: “Jehova* nĩ agaaciirithia andũ ake.”+ 31 Nĩ ũndũ wa kũguoyohia kũgwa moko-inĩ ma Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo.

32 O na kũrĩ ũguo, ririkanagai matukũ marĩa ma tene, marĩa thutha wa kũgĩa na ũtheri,+ mwakirĩrĩirie mbaara nene o hamwe na mĩnyamaro. 33 Rĩmwe nĩ muoonanagio mbere ya andũ* mũgaconorithio na mũkanyarirũo, na hĩndĩ ĩngĩ mũkanyitanĩra* na arĩa meekagwo maũndũ ta macio. 34 Nĩ gũkorũo nĩ mwacayagĩra arĩa moohetwo njera na mũgĩtĩkĩra mũkenete gũtunywo indo cianyu,+ mũkĩmenyaga atĩ inyuĩ ene mũrĩ na mũthithũ mwega makĩria na wa gũtũũra.+

35 Nĩ ũndũ ũcio, mũtigate ũmĩrĩru wanyu,* tondũ nĩ ũgaatũma mũheo kĩheo kĩnene.+ 36 Tondũ nĩ mũrabatara ũkirĩrĩria,+ nĩguo thutha wa gũkorũo mwĩkĩte wendi wa Ngai, mũkoona kũhinga gwa kĩĩranĩro. 37 Nĩ gũkorũo no “kahinda kanini mũno”+ gatigaru, nake “ũrĩa ũroka akinye na ndegũcererũo.”+ 38 “Ĩndĩ ũrĩa wakwa mũthingu agaatũũra nĩ ũndũ wa wĩtĩkio,”+ na “angĩcoka na thutha, ndingĩkenio nĩwe.”+ 39 Na rĩrĩ, ithuĩ tũtirĩ arĩa macokaga na thutha harĩ mwanangĩko,+ ĩndĩ tũrĩ arĩa marĩ na wĩtĩkio ũngĩtũma tũhonokie mĩoyo itũ.

11 Wĩtĩkio nĩ gũkorũo na mwĩhoko mũrũmu wa maũndũ marĩa merĩgĩrĩirũo,+ ũira ũroneka wega* wa maũndũ ma ma marĩa mataroneka. 2 Tondũ kũgerera harĩ guo, andũ a tene* nĩ maarutĩirũo ũira.

3 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio nĩ tũmenyaga atĩ mĩtabarĩre ya maũndũ* yaigirũo harĩa yagĩrĩire kũgerera kiugo kĩa Ngai, na nĩ ũndũ ũcio, kĩrĩa kĩonekaga, kĩagĩire kuo kuumana na indo iria itonekaga.

4 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio, Habili aarutĩire Ngai igongona rĩega gũkĩra rĩrĩa rĩa Kaini,+ na kũgerera harĩ wĩtĩkio ũcio akĩrutĩrũo ũira atĩ aarĩ mũthingu, tondũ Ngai nĩ eetĩkĩrire* iheo ciake,+ na o na gũtuĩka nĩ aakuire, no aragia+ kũgerera wĩtĩkio wake.

5 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio, Enoko+ nĩ aathaamirio nĩguo ndakone gĩkuũ, na ndaacokire kuoneka handũ tondũ Ngai nĩ aamũthaamĩtie;+ nĩ gũkorũo atanathaamio nĩ aarutĩirũo ũira atĩ nĩ aakenetie Ngai wega. 6 Makĩria ma ũguo, hatarĩ na wĩtĩkio gũtingĩhoteka gũkenia Ngai wega, tondũ mũndũ ũrĩa ũkuhagĩrĩria Ngai no mũhaka etĩkie atĩ arĩ kuo na atĩ nĩ aheaga arĩa mamũcaragia na kĩyo ngerenwa.+

7 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio, thutha wa Nuhu+ kwamũkĩra mũkaana wa Ngai wĩgiĩ maũndũ matoonekete,+ nĩ oonanirie atĩ nĩ eetigĩrĩte Ngai, agĩaka thabina+ ya kũhonokeria andũ a nyũmba yake; na kũgerera wĩtĩkio ũcio agĩtuĩra thĩ+ na agĩtuĩka mũgai wa ũthingu ũrĩa uumanaga na wĩtĩkio.

8 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio, hĩndĩ ĩrĩa Iburahimu+ eetirũo, nĩ aathĩkire na njĩra ya gũthiĩ kũrĩa angĩaheirũo gũtuĩke igai; o na gũtuĩka ndaamenyaga kũrĩa aathiaga, nĩ ooimagarire.+ 9 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio we aatũũrire ta mũgeni thĩinĩ wa bũrũri wa kĩĩranĩro o ta arĩ bũrũri-inĩ mũgeni,+ na aatũũraga hema-inĩ+ hamwe na Isaaka na Jakubu, arĩa maarĩ agai hamwe nake a kĩĩranĩro o ro kĩu.+ 10 Nĩ gũkorũo eetagĩrĩra itũũra rĩrĩa rĩrĩ na mĩthingi ya ma, o rĩo mũthondeki na mwaki warĩo arĩ Ngai.+

11 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio, o nake Sara nĩ aamũkĩrire ũhoti wa kuoha nda ya mbeũ,* o na gũtuĩka nĩ aahĩtũkĩtie mĩaka,+ tondũ nĩ oonaga Ũrĩa weranĩire kĩĩranĩro kĩu arĩ mwĩhokeku. 12 Tondũ wa ũguo, kuumana na mũndũ ũmwe wahaanaga ta akuĩte,+ nĩ gwaciarirũo ciana+ nyingĩ o ta mũigana wa njata cia igũrũ na itangĩtarĩka o ta mũthanga ũrĩa ũkoragwo hũgũrũrũ-inĩ cia iria.+

13 Andũ acio othe maakuire marĩ na wĩtĩkio, o na gũtuĩka mationire kũhinga gwa ciĩranĩro icio;+ no nĩ maacionire irĩ o haraya+ na magĩcikenera na makiumbũra mbere ya andũ atĩ o maarĩ ageni na aikari a kahinda kanini thĩinĩ wa bũrũri ũcio. 14 Nĩ ũndũ arĩa maragia ũguo monanagia wega atĩ maracaria na kĩyo handũ hao ene. 15 No korũo nĩ maathiire na mbere kũririkana kũndũ kũrĩa moimĩte-rĩ,+ nĩ mangĩagĩire na mweke wa gũcoka kuo. 16 No rĩu marathingata handũ hega makĩria, ũguo nĩ kuuga, handũ hakonainie na igũrũ. Kwoguo Ngai ndaconokaga gwĩtwo Ngai wao,+ nĩ gũkorũo nĩ ahaarĩirie itũũra nĩ ũndũ wao.+

17 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio, rĩrĩa Iburahimu aageririo,+ no ta aarutire Isaaka igongona—mũndũ o ũcio wakenete mũno nĩ kwamũkĩra ciĩranĩro nĩ eehaarĩirie kũruta mũrũ wake wa mũmwe+— 18 o na gũtuĩka nĩ eerĩtwo atĩrĩ: “Ũrĩa ũgeetwo mbeũ yaku* akooima harĩ Isaaka.”+ 19 No agĩtua atĩ Ngai no ahote kũmũriũkia o na kuuma kũrĩ arĩa akuũ, na nĩ aamwamũkĩrire kuuma kuo na njĩra ya ngerekano.+

20 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio o nake Isaaka nĩ aarathimire Jakubu+ na Esau+ ũhoro-inĩ wĩgiĩ maũndũ marĩa mangĩgooka.

21 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio, rĩrĩa Jakubu aakuhĩrĩirie gũkua,+ nĩ aarathimire ariũ arĩa erĩ a Jusufu+ na agĩthathaiya etiirĩte na mũtirima wake.+

22 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio, rĩrĩa Jusufu aakuhĩrĩirie mũthia wake, nĩ aaririe ũhoro wa thama ya ariũ a Isiraeli, na agĩathana ũndũ-inĩ wĩgiĩ mahĩndĩ* make.+

23 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio, Musa nĩ aahithirũo nĩ aciari ake mĩeri ĩtatũ thutha wa gũciarũo,+ nĩ gũkorũo nĩ moonire atĩ kaana kau kaarĩ gathaka+ na matietigĩrire watho wa mũthamaki.+ 24 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio, rĩrĩa Musa atuĩkire mũndũ mũgima,+ nĩ aaregire gwĩtwo mũriũ wa mwarĩ wa Firauni,+ 25 agĩthuura kũnyariranĩrio na andũ a Ngai handũ ha gũkenera mehia gwa kahinda kanini, 26 tondũ nĩ oonaga kĩnyũrũri gĩa Kristo kĩrĩ ũtonga mũnene gũkĩra mĩthithũ ya Misiri, tondũ aaigĩte maitho make harĩ kwamũkĩra ngerenwa. 27 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio nĩ ooimire Misiri,+ ategwĩtigĩra marakara ma mũthamaki,+ nĩ gũkorũo aathiire na mbere gũikara ehandĩte ta oonaga Ũrĩa ũtangĩoneka.+ 28 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio nĩ aakũngũĩire Pasaka na ũhoro wa kũminjaminjia thakame, nĩguo mũniinani ndakorage* marigithathi mao.+

29 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio nĩ maatuĩkanĩirie Iria Itune o ta arĩ thĩ nyũmũ,+ no rĩrĩa Amisiri maageririe gwĩka ũguo, makĩmerio.+

30 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio thingo cia Jeriko nĩ ciagũire thutha wa andũ gũcithiũrũrũka thikũ mũgwanja.+ 31 Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio Rahabu ũrĩa warĩ mũmaraya ndaaniinanĩirio na andũ arĩa maaregire gwathĩka, nĩ gũkorũo nĩ aamũkĩrire athigani na njĩra ya thayũ.+

32 Ngũkiuga atĩa ũngĩ? Nĩ gũkorũo ihinda rĩtingĩnjĩtĩkĩria kwaria ũhoro wĩgiĩ Gideoni,+ Baraki,+ Samsoni,+ Jefitha,+ Daudi,+ o na Samueli+ na anabii arĩa angĩ. 33 Kũgerera wĩtĩkio nĩ maahootire mothamaki,+ makĩrehe ũthingu, makĩamũkĩra ciĩranĩro,+ makĩgirĩrĩria tũnua twa mĩrũthi,+ 34 makĩhoria hinya wa mwaki,+ makĩhonoka rũhiũ rwa njora,+ makĩheo hinya rĩrĩa maarĩ ahinyĩrĩrĩku,+ magĩtuĩka njamba mbaara-inĩ,+ na magĩtooria mbũtũ iria ciamatharĩkagĩra.+ 35 Atumia nĩ maamũkĩrire andũ ao arĩa maakuĩte kũgerera ũriũkio,+ no andũ angĩ makĩnyarirũo tondũ matietĩkĩrire kũrekererio kũgerera ũkũũri mũna, nĩgetha megĩĩre na ũriũkio mwega makĩria. 36 Angĩ maageririo na njĩra ya kũnyũrũrio na kũhũũrũo iboko, na makĩria ma ũguo, makĩohwo mĩnyororo+ na magĩikio njera.+ 37 Makĩhũũrũo na mahiga,+ makĩgerio, magĩtinio na thoo icunjĩ igĩrĩ,* makĩũragwo na rũhiũ rwa njora,+ maathiaga mehumbĩte njũũa cia ngʼondu na cia mbũri,+ marĩ na thĩna, mĩnyamaro,+ na magekwo maũndũ moru;+ 38 na thĩ ndĩamaagĩrĩire. Moorũrire werũ-inĩ, irĩma-inĩ, ngurunga-inĩ+ o na marima-inĩ ma thĩ.

39 Na andũ acio othe, o na gũtuĩka nĩ maagĩire na ũira mwega nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wao-rĩ, mationire kũhinga gwa kĩĩranĩro, 40 tondũ Ngai nĩ oonete o mbere ũndũ mwega makĩria nĩ ũndũ witũ,+ nĩguo matikae gũtuwo akinyanĩru ithuĩ tũtarĩ ho.

12 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, tondũ tũrĩ na itu inene ũguo rĩa aira rĩtũthiũrũrũkĩirie, o na ithuĩ nĩ tweheriei ũritũ o wothe na mehia marĩa matũrigicaga na njĩra hũthũ,+ na tũtengʼere tũrĩ na ũkirĩrĩria ihenya rĩrĩa tũigĩirũo mbere itũ,+ 2 o tũigĩte maitho maitũ harĩ Jesu, Mũtongoria Ũrĩa Mũnene na Mũkinyanĩria wa wĩtĩkio witũ.+ Nĩ ũndũ wa gĩkeno kĩrĩa kĩaigĩtwo mbere yake, nĩ aakirĩrĩirie mũtĩ wa kũnyarirĩrũo* na ndaamakirio nĩ gũconorithio na rĩu aikarĩte thĩ guoko-inĩ kwa ũrĩo gwa gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Ngai.+ 3 Mwĩcũranagiei mũno ũhoro wĩgiĩ ũcio wakirĩrĩirie mĩario mĩũru ũguo kuuma kũrĩ andũ ehia+ arĩa na njĩra ĩyo meerehagĩra ũũru, nĩguo mũtikanoge na mũkue ngoro.+

4 Mũkĩhiũrania na mehia macio-rĩ, mũtirĩ mwarũa mũgakinyĩrĩra gũitwo thakame. 5 Na nĩ mũriganĩirũo biũ nĩ ũtaaro ũyũ ũrĩa werekagĩrio harĩ inyuĩ mũrĩ ariũ: “Mũrũ wakwa, rĩrĩa Jehova* akũrũnga-rĩ, ndũkahũthie ũndũ ũcio, o na kana ũkue ngoro rĩrĩa akũhe ũtaaro; 6 nĩ gũkorũo Jehova* nĩ arũngaga andũ arĩa endete, na nĩ ahũũraga* mũndũ o wothe amũkagĩra arĩ mũriũ.”+

7 Nĩ mwagĩrĩirũo gũkiragĩrĩria ĩrĩ njĩra ya kũmũrũnga.* Ngai aramũtua ta ariũ ake.+ Tondũ rĩrĩ, nĩ mũriũ ũrĩkũ ũtarũngagwo nĩ ithe?+ 8 No angĩkorũo inyuothe mũtirĩ mwanyitanĩra harĩ kũrũngwo kũu-rĩ, inyuĩ kũna mũtirĩ ciana ciake kũringana na watho. 9 Makĩria ma ũguo-rĩ, maithe maitũ* nĩ maatũrũngaga, na nĩ twamaheaga gĩtĩo. Na githĩ tũtikĩagĩrĩirũo kwĩnyihĩria Ithe wa ũtũũro witũ wa kĩĩroho o na makĩria nĩguo tũtũũre?+ 10 Nĩ gũkorũo maatũrũngire o ihinda inyinyi kũringana na ũrĩa moonaga kwagĩrĩire, no we ekaga ũguo nĩgetha tũgunĩke nĩguo tũnyitanĩre harĩ ũtheru wake.+ 11 Nĩ ma, gũtirĩ kũrũngwo kũrehaga gĩkeno ihinda rĩu, ĩndĩ kũrĩ ruo;* no thutha-inĩ, kũrehaga maciaro marĩ na thayũ ma ũthingu harĩ arĩa mamenyeretio nĩkuo.

12 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, ĩkĩrai hinya moko marĩa maregerete o na maru marĩa matarĩ na hinya,+ 13 na mũikarage mũkĩrũngaga njĩra cia makinya manyu,+ nĩguo kĩrĩa kĩonju gĩtikehĩrũo kiume, handũ ha ũguo, kĩhonio. 14 Thingatagai thayũ na andũ othe+ o hamwe na ũtheru+ tondũ mũndũ angĩaga gwĩka ũguo ndakona Mwathani. 15 Mwĩmenyererei mũno nĩguo mũndũ o na ũmwe ndakanage kwĩgwatĩra ũtugi mũnene wa Ngai, nĩgetha gũtikanoimĩre mũri o na ũmwe ũrĩ thumu ũrehe mathĩna na ũthahie andũ aingĩ;+ 16 ningĩ mwĩmenyererei atĩ gatagatĩ-inĩ kanyu gũtikagĩe mũndũ o na ũmwe ũkwĩingĩria thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire* o na kana mũndũ ũtatĩĩte maũndũ marĩa matheru, ta Esau ũrĩa wakũũranirie ihooto ciake arĩ irigithathi na irio cia riita rĩmwe.+ 17 Tondũ nĩ mũĩ atĩ thutha-inĩ rĩrĩa eendaga kũgaya kĩrathimo nĩ aaregirũo; nĩ ũndũ o na gũtuĩka nĩ aageririe mũno arĩ na maithori+ gũcenjia meciria,* gũtiahotekire.*

18 Nĩ gũkorũo mũtikuhĩrĩirie kĩndũ kĩngĩhutio+ na kĩrakana mwaki,+ na itu rĩirũ na nduma ndumanu o hamwe na kĩhuhũkanio,+ 19 na mũrurumo wa karumbeta+ na mũgambo ũraria,+ ũrĩa thutha wa kũiguĩka, andũ maathaithanire atĩ matikarĩrio rĩngĩ.+ 20 Nĩ gũkorũo matiahotire gwĩtiiria watho ũyũ: “O na nyamũ ĩngĩhutia kĩrĩma gĩkĩ, no mũhaka ĩhũũrũo na mahiga.”+ 21 Ningĩ ũndũ ũcio woonekire warĩ wa kũguoyohia mũno nginya Musa akiuga atĩrĩ: “Nĩ ndĩretigĩra o na ngainaina.”+ 22 No inyuĩ mũkuhĩrĩirie Kĩrĩma gĩa Zayuni+ o na itũũra rĩa Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo, Jerusalemu ya igũrũ,+ na araika ngiri makũmi maingĩ 23 magomanĩte hamwe,+ na kĩũngano kĩa marigithathi arĩa marĩĩtwa mao mandĩkĩtwo kũrĩa igũrũ, na Ngai o we Mũtuanĩri Ciira wa andũ othe,+ na ũtũũro wa kĩĩroho+ wa arĩa athingu arĩa matuĩtwo akinyanĩru,+ 24 na Jesu ũrĩa mũiguithania+ wa kĩrĩkanĩro kĩerũ,+ na thakame ĩrĩa yaminjaminjirio, o ĩyo yaragia na njĩra njega gũkĩra thakame ya Habili.+

25 Mwĩmenyererei mũtikarege gũthikĩrĩria* ũrĩa ũraria. Tondũ angĩkorũo acio maaregire gũthikĩrĩria ũrĩa waheanaga mũkaana wa Ngai gũkũ thĩ matiagire kũherithio-rĩ, githĩ ithuĩ tũtingĩkĩherithio o na makĩria tũngĩhũgũkĩra ũcio waragia kuuma igũrũ!+ 26 Hĩndĩ ĩyo mũgambo wake wathingithirie thĩ,+ no rĩu eranĩire ũũ: “O rĩngĩ nĩ ngaathingithia, to thĩ iki no nĩ nginya igũrũ o narĩo.”+ 27 Ciugo “o rĩngĩ” cionanagia kweherio kwa indo icio irathingithio, indo iria ithondeketwo, nĩguo indo iria itarathingithio itigare. 28 Nĩ ũndũ ũcio, kuona atĩ nĩ tũkaamũkĩra Ũthamaki ũtangĩthingithio-rĩ, nĩ tũthiĩi na mbere kwamũkĩra ũtugi mũnene, o ũcio ũngĩtũhotithia kũrutĩra Ngai ũtungata mũtheru na njĩra ĩretĩkĩrĩka tũrĩ na wĩtigĩri Ngai na gĩtĩo. 29 Nĩ gũkorũo Ngai witũ nĩ mwaki ũniinanaga.+

13 Thiĩi na mbere gũkorũo na wendo ta wa andũ a nyina ũmwe.+ 2 Mũtikariganĩrũo kũnyitanaga ũgeni,*+ nĩ gũkorũo kũgerera gwĩka ũguo amwe nĩ maanyitire araika ũgeni matekũmenya.+ 3 Ririkanagai arĩa marĩ njera,*+ ta muohetwo hamwe nao,+ o na arĩa maranyarirũo, tondũ o na inyuĩ mũrĩ thĩinĩ wa mwĩrĩ.* 4 Kĩhiko nĩ kĩheagwo gĩtĩo nĩ andũ othe, na ũrĩrĩ wa kĩhiko ũigagwo ũtarĩ na thahu,+ tondũ Ngai nĩ agaatuĩra arĩa meingĩragia thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire,* o hamwe na itharia.+ 5 Mũtũũrĩre-inĩ wanyu-rĩ, tigagai kwenda mbeca,+ na mũiganagĩre na indo iria mũrĩ nacio.+ Nĩ gũkorũo we oigĩte ũũ: “Ndirĩ hĩndĩ ngaagũtiga, na ndirĩ hĩndĩ ngaagũtirika.”+ 6 Nĩgetha tũkoragwo na ũmĩrĩru mũnene wa kuuga: “Jehova* nĩwe mũndeithia; ndigwĩtigĩra. Mũndũ-rĩ, angĩnjĩka atĩa hihi?”+

7 Ririkanagai arĩa matongoragia gatagatĩ-inĩ kanyu,+ o acio mamũrutĩte kiugo kĩa Ngai, na mwecũrania ũhoro wa moimĩrĩro ma mĩthiĩre yao-rĩ, mwĩgerekanagiei na wĩtĩkio wao.+

8 Jesu Kristo atũũraga arĩ o we ira na ũmũthĩ, na tene na tene.

9 Mũtikahĩtithio nĩ morutani ma mĩthemba ngũrani na mageni, nĩ gũkorũo nĩ kaba ngoro yongererũo hinya nĩ ũtugi mũnene handũ ha irio,* o icio itagunaga arĩa macithingataga.+

10 Tũrĩ na kĩgongona kĩrĩa arĩa marutaga ũtungata mũtheru hema-inĩ matarĩ etĩkĩrie kũrĩa kuuma harĩ kĩo.+ 11 Nĩ gũkorũo mĩĩrĩ ya nyamũ iria thakame yacio ĩtwaragwo harĩa hatheru nĩ mũthĩnjĩri-Ngai ũrĩa mũnene ĩrĩ igongona rĩa mehia ĩcinagĩrũo nja ya kambĩ.+ 12 Nĩ ũndũ ũcio, Jesu o nake nĩ aanyamarĩkĩire nja ya kĩhingo gĩa itũũra+ nĩguo atherie andũ na thakame yake mwene.+ 13 Hakĩrĩ ũguo-rĩ, nĩ tũthiĩi harĩ we nja ya kambĩ, tũkirĩrĩirie gũconorithio ta ũrĩa we aaconorithirio,+ 14 tondũ gũkũ tũtirĩ na itũũra rĩngĩtũũra, ĩndĩ tũrathingata na kĩyo itũũra rĩrĩa rĩroka.+ 15 Kũgerera harĩ we, hingo ciothe nĩ tũrutagĩre Ngai igongona rĩa kũgooca,+ ũguo nĩ kuuga, maciaro ma mĩromo itũ+ ĩrĩa yumbũraga rĩĩtwa rĩake mbere ya andũ.+ 16 Makĩria ma ũguo, mũtikanariganĩrũo gwĩkaga wega na kũgayagĩra arĩa angĩ kĩrĩa mũrĩ nakĩo,+ nĩ ũndũ Ngai nĩ akenagio mũno nĩ magongona ta macio.+

17 Athĩkagĩrai arĩa matongoragia gatagatĩ-inĩ kanyu+ na mũmenyihagĩrie,+ nĩ gũkorũo maikaraga meiguĩte nĩ ũndũ wanyu tondũ nĩ makoorio ũhoro wanyu,+ nĩguo mekage ũguo makenete no ti magĩcayaga, tondũ ũndũ ũcio no ũkorũo na moimĩrĩro moru harĩ inyuĩ.

18 Thiĩi na mbere gũtũhoera, nĩ gũkorũo tũrehoka atĩ tũrĩ na thamiri ĩrĩ na wĩhokeku,* tondũ twendaga gũikara tũrĩ ehokeku maũndũ-inĩ mothe.+ 19 No makĩria ndĩramũũria mũhoyage nĩguo njokio kũrĩ inyuĩ o narua.

20 Rĩu Ngai wa thayũ, ũrĩa wacokirie Mwathani witũ Jesu, o we mũrĩithi ũrĩa mũnene+ wa ngʼondu kuuma kũrĩ arĩa akuũ, na thakame ya kĩrĩkanĩro gĩa tene na tene, 21 aromũhe kĩndũ kĩrĩa gĩothe kĩega nĩguo mwĩkage wendi wake, agĩkaga thĩinĩ witũ maũndũ marĩa mamũkenagia kũgerera Jesu Kristo, nake arogoocagwo tene na tene. Ameni.

22 Rĩu-rĩ, ndĩramũthaitha ariũ a Ithe witũ atĩ mũthikĩrĩrie mũtegũthethũka kiugo gĩkĩ gĩa kũmwĩkĩra ngoro, nĩ gũkorũo ndamwandĩkĩra marũa makuhĩ. 23 Ngwenda mũmenye atĩ mũrũ wa Ithe witũ Timotheo nĩ ohoretwo. Angĩũka ica ikuhĩ, nĩ tũgaakorũo hamwe nake rĩrĩa tũkoonana na inyuĩ.

24 Ngeithĩriai arĩa othe matongoragia gatagatĩ-inĩ kanyu o hamwe na arĩa othe aamũre. Nĩ mwageithio nĩ arĩa marĩ Italia.+

25 Ũtugi mũnene ũroikara hamwe na inyuĩ inyuothe.

Kana “mahinda.” Rora Ũthathaũri wa Ciugo.

Kana “ndungata ciake cia mũingĩ.”

Kana “kĩhooto.”

Kana “ũtungata wa mũingĩ.”

Kana “morirũ.”

Rora Ũhoro Muongerere A5.

Kana “akũũre.”

Kana “rũciaro rwa.”

Kana “nĩguo arute igongona rĩa kũhumbĩra mehia; nĩguo ahumbĩre mehia.”

Ũcio nĩ Jesu.

Ũkk., “tũkoragwo na guoya.”

Kĩngiriki, psy·kheʹ. Rora Ũthathaũri wa Ciugo.

Rora Ũthathaũri wa Ciugo.

Kana “aremi.”

Kana “ũhooreri; ũigananĩru.”

Ũkk., “Matukũ-inĩ make ma mwĩrĩ wa nyama.”

Kana “meciria.”

Kana “mahinda marĩa maroka.” Rora Ũthathaũri wa Ciugo.

Kana “aaingĩrĩire.” Ũkk., “aaiguithanirie.”

Kana “ya mĩoyo itũ.”

Ũkk., “akĩmũgaĩra.”

Kana “tene na tene.”

Ũkk., “moimĩte njohero-inĩ ya.”

Ũkk., “aarĩ njohero-inĩ ya.”

Rora Ũhoro Muongerere A5.

Kana “ndangĩĩricũkwo.”

Kana “ũrĩa ũheanĩtwo arĩ kĩndũ gĩa kũrũgamĩrĩra.”

Kana “ndungata ya mũingĩ.”

Rora Ũhoro Muongerere A5.

Kana “ũtungata wa mũingĩ.”

Rora Ũhoro Muongerere A5.

Rora Ũhoro Muongerere A5.

Rora Ũhoro Muongerere A5.

Rora Ũhoro Muongerere A5.

Kana “mĩgate ya magongona.”

Kana “handũ ha igongona rĩa kũhumbĩra mehia.”

Ũkk., “ũbatithio ũtiganĩte.”

Ũkk., “gũtũkũũra.”

Ũkk., “gĩtiarugũrirũo.”

Kana “gĩkũnjo.”

Kana “ũtungata-inĩ wa mũingĩ.”

Ũkk., “mbere ya ũthiũ wa.”

Kana “mahinda.” Rora Ũthathaũri wa Ciugo.

Kana hihi, “andũ mangĩhota.”

Ũkk., “thĩinĩ wa gĩkũnjo kĩa ibuku.”

Kana “kũruta ũtungata wa mũingĩ.”

Rora Ũhoro Muongerere A5.

Kana “ũũma.”

Ũkk., “aatũrugũrĩirie.”

Kana “tũrũmbũyanagie.”

Kana “twarahũranage.”

Rora Ũhoro Muongerere A5.

Ũkk., “nĩ muoonanagio ta mũrĩ kĩhaaro-inĩ kĩa mathaako.”

Kana “mũkĩrũgama.”

Ũkk., “wĩyathi wanyu wa kwaria.”

Kana “ũira mũrũmu.”

Kana “maithe maitũ ma tene.”

Kana “mahinda.” Rora Ũthathaũri wa Ciugo.

Kana “nĩ aarutire ũira na njĩra ya gwĩtĩkĩra.”

Kana “rũciaro.”

Kana “rũciaro rwaku.”

Kana “mathiko.”

Ũkk., “ndakahutie.”

Kana “magĩtinanio na thoo.”

Rora Ũthathaũri wa Ciugo.

Rora Ũhoro Muongerere A5.

Rora Ũhoro Muongerere A5.

Kana “aherithagia.”

Kana “kũmũmenyeria.”

Ũkk., “maithe ma mĩĩrĩ itũ.”

Kana “kũrehaga kĩeha.”

Rora Ũthathaũri wa Ciugo.

Nĩ meciria ma ithe.

Ũkk., “ndooneire ũndũ ũcio handũ.”

Kana “mũtikaheane ciĩgwatio harĩ; mũtikahũthie.”

Kana “gũtuga andũ mũtoĩ.”

Ũkk., “arĩa mohetwo; arĩa marĩ cioho-inĩ.”

Kana hihi, “ta mũranyamarĩka hamwe nao.”

Rora Ũthathaũri wa Ciugo.

Rora Ũhoro Muongerere A5.

Ũguo nĩ kuuga, mawatho megiĩ irio.

Ũkk., “njega.”

    Mabuku ma Gĩkũyũ (1991-2025)
    Uma
    Ingĩra
    • Gĩkũyũ
    • Tũma
    • Thondeka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mawatho ma Ũhũthĩri
    • Ũigi wa Hitho
    • Ũrĩa Ũhoro Ũgitagirũo
    • JW.ORG
    • Ingĩra
    Tũma