‘Ĩ Ũũgĩ wa Ngai Ndũkĩrĩ Mũriku!’

“Ĩ ũũgĩ wa Ngai, o naguo ũmenyi wake-rĩ, matikĩrĩ maingĩ na mariku! Matuĩro make, kaĩ matingĩcarĩka gĩtũmi kĩamo; mĩgendere yake nayo, kaĩ ndĩngĩtuĩrĩka-ĩ!”—ROM. 11:33.

1. Gĩtĩo kĩrĩa kĩnene mũno Akristiano arĩa abatithie maheetwo nĩ kĩrĩkũ?

NĨ MWEKE ũrĩkũ mũnene mũno ũrĩ waheo? Kĩambĩrĩria-inĩ, no wĩcirie ũhoro wa wĩra mũna wanaheo kana ũndũ wa gĩtĩo wanekĩrũo. O na kũrĩ ũguo-rĩ, gĩtĩo kĩrĩa kĩnene tũheetwo tũrĩ Akristiano arĩa abatithie, nĩ gũkorũo na ũkuruhanu wa hakuhĩ na Jehova Ngai ũrĩa ũmwe wa ma. Ũndũ ũcio nĩ ũtũmĩte ‘tũmenyeke nĩ Ngai.’—1 Kor. 8:3; Gal. 4:9.

2. Nĩ kĩĩ nĩ gĩtĩo kĩnene mũno kũmenya Jehova na kũmenyeka nĩwe?

2 Nĩkĩ kũmenya Jehova na kũmenyeka nĩwe nĩ gĩtĩo kĩnene mũno? Tondũ makĩria ma gũkorũo arĩ We mũnene mũno igũrũ na thĩ-rĩ, nĩ agitagĩra arĩa endete. Mũnabii Nahumu atongoretio nĩ roho aandĩkire ũũ: “Jehova nĩ mwega, na nĩwe kĩhingo kĩrũmu mũthenya wa mĩnyarirĩko, ningĩ atĩanaga na arĩa maikaraga mamwĩhokete.” (Nahu. 1:7; Thab. 1:6) Ma nĩ atĩ, kĩĩrĩgĩrĩro giitũ kĩa muoyo wa tene na tene kĩĩhocetie harĩ kũmenya Ngai ũrĩa wa ma na Mũrũ wake, Jesu Kristo.—Joh. 17:3.

3. Nĩ maũndũ marĩkũ marabatarania harĩ kũmenya Ngai?

3 Kũmenya Ngai nĩ makĩria ma kũmenya rĩĩtwa rĩake. No mũhaka tũmũmenye arĩ Mũrata, tũmenye wega maũndũ marĩa endete na marĩa athũire. Gũikara kũringana na ũmenyo ũcio ningĩ nĩ kwa bata harĩ kuonania atĩ nĩ tũrĩkĩtie kũmenyana na Ngai biũ. (1 Joh. 2:4) Ĩndĩ nĩ harĩ ũndũ ũngĩ ũbataranagia angĩkorũo kũna nĩ tũkwenda kũmenya Jehova. Tũtirabatara o kũmenya maũndũ marĩa ekĩte no ningĩ nĩ tũrabatara kũmenya ũrĩa amekĩte na gĩtũmi gĩa kũmeka na njĩra ĩyo. O ũrĩa tũrataũkĩrũo nĩ mĩoroto ya Jehova, noguo tũrĩgegagio makĩria nĩ ‘kũrika kwa ũũgĩ wa Ngai.’—Rom. 11:33.

Jehova nĩ Ngai wa Muoroto

4, 5. (a) Kũringana na ũrĩa cihũthĩrĩtwo thĩinĩ wa Bibilia-rĩ, ciugo ‘atũire atanyĩte gwĩka’ nĩ kuuga atĩa? (b) Taarĩria ũrĩa muoroto ũngĩhingio na njĩra itiganĩte?

4 Jehova nĩ Ngai wa muoroto, na Bibilia nĩ yugaga ũrĩa ‘atũire atanyĩte gwĩka.’ (Ef. 3:10, 11) Ũguo nĩ kuuga atĩa kũna? Ta ũrĩa kĩhũthĩrĩtwo thĩinĩ wa Bibilia kiugo ‘itanya’ kĩonanagia muoroto mũna, kana rĩciiria rĩngĩhota kũhingio na njĩra itiganĩte.

5 Kwa ngerekano-rĩ, Mũndũ ahota gũkorũo na wendi wa gũthiĩ kũndũ kũna. Gũthiĩ kũndũ kũu gũgatuĩka itanya, kana muoroto wake. Kwahota gũkorũo na indo itiganĩte cia gũkuua andũ, na njĩra ngũrani iria ingĩmũkinyia kuo. Arĩ rũgendo-inĩ, rĩera no rĩcenjie, kũgĩe na mũhatĩkano wa ngari kana akore barabara ĩhingĩtwo, kwoguo abatare kũgerera njĩra ĩngĩ. Ĩndĩ, o na angĩka ũgarũrũku ũigana atĩa, no arĩkorũo ahingĩtie muoroto wake rĩrĩa arĩkinya kũrĩa egũthiaga.

6. Jehova onanĩtie atĩa atĩ nĩ agarũragĩra nĩguo ahingie muoroto wake?

6 Jehova o nake nĩ ekĩte mogarũrũku maingĩ nĩguo ahingie muoroto wake wa tene na tene. Nĩ etĩkagĩra kũgarũrĩra njĩra yake ya kũhingia muoroto wake akĩrũmbũiya wĩyathi wa kwĩyamũrĩra wa ciũmbe ciake irĩ na ũũgĩ. Kwa ngerekano-rĩ, rekei tũthuthurie ũrĩa Jehova akoretwo akĩhingia muoroto wake wĩgiĩ Mbeũ ĩrĩa yeranĩirũo. Kĩambĩrĩria-inĩ, Jehova eerire andũ a mbere erĩ ũũ: “Ciarai mũno, mũthegee, mũiyũre thĩ, na mũmĩtorie.” (Kĩam. 1:28) Hihi muoroto ũcio aagwetire nĩ wathũkirio nĩ ũremi mũgũnda-inĩ wa Edeni? Aca! O hĩndĩ ĩyo ũndũ ũcio wekĩka Jehova aambĩrĩirie kũhũthĩra “njĩra” ĩngĩ kũhingia muoroto wake. Nĩ eeranĩire gũũka kwa “mbeũ” ĩrĩa ĩngĩgathondeka maũndũ marĩa maathũkirio nĩ aremi acio.—Kĩa 3:15; Ahi 2:14-17; 1Joh 3:8.

7. Tũreruta atĩa kuumana na ũrĩa Jehova ataarĩirie atariĩ thĩinĩ wa Thama 3:14?

7 Ũhoti wa Jehova wa kũgarũrĩra rĩrĩa maũndũ macenjia akĩhingia muoroto wake-rĩ, ũtariĩ o ta ũrĩa oigire ahaana. Rĩrĩa Musa aaheire Jehova itũmi iria ingĩagiririe arute wĩra ũrĩa aahetwo, Jehova aamũmĩrĩirie na ciugo ici: “Niĩ ngũtuĩka o kĩrĩa ingĩtuĩka” agĩcoka akiuga: “Ũũ nĩguo ũkwĩra ciana cia Isiraeli, ũrĩa wĩtagwo ‘Niĩ ngũtuĩka, nĩwe ũndũmĩte kũrĩ inyuĩ.’” (Tham 3:14; NW) Ĩĩni, Jehova nĩ ahotaga gũtuĩka kĩrĩa gĩothe angĩenda gũtuĩka nĩguo ahingie muoroto wake biũ! Ũndũ ũcio nĩ ũtaarĩirio na njĩra njega mũno nĩ mũtũmwo Paulo thĩinĩ wa mũrango wa 11 wa ibuku rĩa Aroma. Thĩinĩ wa mũrango ũcio nĩ arĩtie ũhoro wa mũtamaiyũ wa mũhaano. Gũthuthuria ngerekano ĩyo nĩ gũkuongerera ũtaũku witũ harĩ ũriku wa ũũgĩ wa Jehova, o na angĩkorũo kĩĩrĩgĩrĩro giitũ nĩ gĩa gũthiĩ igũrũ kana nĩ gĩa gũkaagaya muoyo wa tene na tene gũkũ thĩ.

Muoroto wa Jehova Ũkoniĩ Mbeũ Irĩa Yeranĩirũo

8, 9. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ mana mangĩtũteithia gũtaũkĩrũo nĩ ngerekano ya mũtamaiyũ? (b) Nĩ macokio ma kĩũria kĩrĩkũ maguũragia ũrĩa Jehova agarũragĩra maũndũ akĩhingia muoroto wake?

8 Nĩguo tũtaũkĩrũo nĩ ngerekano ya mũtamaiyũ-rĩ, nĩ tũkũbatara kũmenya maũndũ mana megiĩ ũrĩa Jehova akoretwo akĩhingia muoroto wake ũkoniĩ mbeũ ĩrĩa yeranĩirũo. Wa mbere, Jehova nĩ eerĩire Iburahimu atĩ “ndũrĩrĩ ciothe cia thĩ ikarathimwo” kũgerera mbeũ, kana rũciaro rũake. (Kĩam. 22:17, 18) Wa kerĩ, rũrĩrĩ rwa Isiraeli rũrĩa rũoimanire na Iburahimu nĩ rwaheirũo kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtuĩka “rũciaro rũa athĩnjĩri-Ngai.” (Tham. 19:5, 6) Wa gatatũ-rĩ, rĩrĩa Aisiraeli aingĩ a kĩĩmwĩrĩ maaregire gwĩtĩkĩra Mesia, Jehova akĩoya makinya mangĩ nĩguo kũgĩe na “rũciaro rũa athĩnjĩri-Ngai.” (Mat. 21:43; Rom. 9:27-29) Wa mũico-rĩ, o na gũtuĩka Jesu nĩwe mũnene harĩ rũciaro rũa Iburahimu-rĩ, nĩ kũrĩ angĩ maheetwo mweke wa gũtuĩka a rũciaro rũu.—Gal. 3:16, 29.

9 Maũndũ macio mana maratũteithia kwĩruta kuumana na ibuku rĩa Kũguũrĩrio atĩ andũ 144,000 nĩ magaathamaka hamwe na Jesu marĩ athamaki na athĩnjĩri Ngai igũrũ. (Kũg. 14:1-4) Andũ acio ningĩ nĩ metagwo “ciana cia Israeli.” (Kũg. 7:4-8) Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ acio 144,000 othe nĩ Aisiraeli a kĩĩmwĩrĩ kana Ayahudi? Macokio ma kĩũria kĩu maguũragia ũhoti wa Jehova wa kũgarũrĩra maũndũ akĩhingia muoroto wake. Rĩu rekei tũone ũrĩa marũa ma mũtũmwo Paulo kũrĩ Aroma mangĩtũteithia kuona macokio ma kĩũria kĩu.

‘Ũthamaki wa Athĩnjĩri Ngai’

10. Nĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩkũ rũrĩrĩ rwa Isiraeli rwarĩ nakĩo rwiki?

10 O ta ũrĩa hekũgwetetwo hau kabere-rĩ, rũrĩrĩ rwa Isiraeli noruo ruiki rũarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũruta andũ arĩa mangĩatuĩkire ‘rũciaro rwa athĩnjĩri-Ngai, na rũrĩrĩ rũamũre.’ (Thoma Aroma 9:4, 5.) No kũngĩgekĩka atĩa thutha wa Mbeũ ĩrĩa yeranĩirũo gũũka? Hihi Aisiraeli othe a kĩĩroho 144,000 arĩa mangĩgatuĩka gĩcunjĩ gĩa kerĩ kĩa mbeũ ya Iburahimu mangĩkoimana na rũrĩrĩ rwa Isiraeli rwa kĩĩmwĩrĩ?

11, 12. (a) Gũthuurũo kwa arĩa mangĩgakorũo Ũthamaki-inĩ wa igũrũ kwaambĩrĩirie rĩ, na Ayahudi aingĩ a hĩndĩ ĩyo maiyũkirie ũndũ ũcio atĩa? (b) Jehova aahingirie atĩa “mũigana” wa arĩa mangĩgatuĩka mbeũ ya Iburahimu?

11 Thoma Aroma 11:7-10. Marĩ rũrĩrĩ, Ayahudi a hĩndĩ ya Jesu nĩ maamũregire. Kwoguo mweke wa gũtuĩka mbeũ ya Iburahimu ũgĩtiga gũkorũo ũrĩ wao oiki. O na kũrĩ ũguo, hĩndĩ ĩrĩa gũthuurũo kwa arĩa mangĩgatuĩka “rũciaro rũa athĩnjĩri-Ngai” rwa igũrũ kwaambĩrĩirie hĩndĩ ya Bendegothito ya 33 M.M. (Mahinda Maitũ), kũrĩ Ayahudi amwe a ngoro njega meetĩkĩrĩre rĩĩtana rĩu. Tondũ maarĩ o ngiri nyinyi-rĩ, acio maarĩ o ta “matigari” maringithanĩtio na rũrĩrĩ ruothe rwa Ayahudi.—Rom. 11:5.

12 Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, Jehova angĩahingirie atĩa “mũigana” wa arĩa mangĩgatuĩka mbeũ ya Iburahimu? (Rom. 11:12, 25) Ta rora macokio ma mũtũmwo Paulo: “No ti atĩ uuge wa Ngai nĩ ũthahĩte ũgatuĩka wa tũhũ. Nĩ ũndũ-rĩ, andũ arĩa marĩ a Isiraeli gũciarũo, ti atĩ othe nĩ Aisiraeli a ma: ningĩ ti atĩ othe nĩ ciana cia Iburahimu no ũndũ wa gũtuĩka atĩ nĩ a mbeũ yake . . . Ũguo nĩ ta kuuga atĩrĩ, atĩ ti ciana iria njiare na mũciarĩre wa mwĩrĩ ingĩtuĩka cia Ngai, no rĩrĩ, ciana iria cia kĩĩranĩro, nĩcio cia gũtuwo mbeũ ĩrĩa ya ma.” (Rom. 9:6-8) Kwoguo to mũhaka Jehova angĩahũthĩrire arĩa moimanĩte na Iburahimu na njĩra ya mwĩrĩ nĩguo ahingie muoroto wake wĩgiĩ mbeũ.

Mũtamaiyũ wa Mũhaano

13. Nĩ kĩĩ kĩrũgamĩrĩirũo nĩ (a) mũtamaiyũ, (b) mũri waguo, (c) gĩtina kĩaguo, na (d) honge ciaguo?

13 Mũtũmwo Paulo aracoka akaringithania arĩa matuĩkaga gĩcunjĩ kĩa mbeũ ya Iburahimu na honge cia mũtĩ wa mũtamaiyũ wa mũhaano.a (Rom. 11:21) Mũtamaiyũ ũcio wa mũgũnda ũrũgamagĩrĩra kũhinga kwa muoroto wa Ngai wĩgiĩ kĩrĩkanĩro kĩrĩa kĩa Iburahimu. Mũri wa mũtĩ ũcio nĩ mũtheru na ũrũgamĩrĩire Jehova ũrĩa ũheaga Aisiraeli a kĩĩroho muoyo. (Isa. 10:20; Rom. 11:16) Gĩtina kĩa mũtĩ kĩrũgamĩrĩire Jesu gĩcunjĩ kĩa mbere kĩa mbeũ ya Iburahimu. Nacio honge cirũgamĩrĩire “mũigana” wa arĩa marĩ thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩa kerĩ kĩa mbeũ ya Iburahimu.

14, 15. Nĩa ‘maakahũrirũo’ kuuma mũtamaiyũ-inĩ wa mũgũnda, na nĩa maaciarithanirio naguo?

14 Thĩinĩ wa ngerekano ĩyo ya mũtamaiyũ, Ayahudi a kĩĩmwĩrĩ arĩa maaregire Jesu maringithanĩtio na honge cia mũtamaiyũ iria “ciakahũrirũo.” (Rom. 11:17) Kwoguo nĩ maateire mweke wa gũtuĩka gĩcunjĩ kĩa mbeũ ya Iburahimu. Hihi nĩa mangĩacokire ithenya rĩao? Ayahudi a kĩĩmwĩrĩ, arĩa meetĩagĩra gũkorũo marĩ njiarũa cia Iburahimu, matingĩeciririe atĩ harĩ andũ angĩ mangĩacokire ithenya rĩao. Indĩ Johana Mũbatithania nĩ aamerĩte atĩ Jehova angĩendire gwĩka ũguo, nĩ angĩarutĩire Iburahimu ciana kuuma mahiga-inĩ.—Luk. 3:8.

15 Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, Jehova eekire atĩa nĩguo ahingie muoroto wake? Paulo aataarĩirie atĩ honge cia mũtamaiyũ wa kĩrĩti (wa gĩthaka) nĩ ciaciarithanirio na mũtamaiyũ wa mũgũnda nĩguo icoke ithenya rĩa icio ciakahũrĩtwo. (Thoma Aroma 11:17, 18.) Kwoguo, Akristiano arĩa aitĩrĩrie maguta a ndũrĩrĩ, ta amwe a kĩũngano kĩrĩa kĩarĩ Roma, nĩ maaciarithanirio na mũtamaiyũ ũcio na njĩra ya ngerekano. Na njĩra ĩyo magĩtuĩka a gĩcunjĩ kĩa mbeũ ya Iburahimu. Mbere-inĩ, maarĩ ta honge cia mũtamaiyũ wa kĩrĩti, matarĩ na mweke o na ũrĩkũ wa gũkorũo marĩ a kĩrĩkanĩro kĩu kĩa mwanya. No Jehova nĩ aamaheire mweke wa gũtuĩka Ayahudi a kĩĩroho.—Rom. 2:28, 29.

16. Mũtũmwo Petero aatarĩirie atĩa ũrĩa rũrĩrĩ rũerũ rwa kĩĩroho rwathondekirũo?

16 Mũtũmwo Petero aatarĩirie ũndũ ũcio na njĩra ĩno: “Nĩ ũndũ wa ũguo-rĩ, nĩ harĩ inyuĩ [Aisiraeli othe a kĩĩroho, nginya Akristiano a ndũrĩrĩ] arĩ goro, o inyuĩ mwĩtĩkĩtie; ĩndĩ arĩa matetĩkĩtie-rĩ, ũhoro wao nĩ ũyũ, atĩrĩ, Ihiga rĩrĩa rĩaregirũo nĩ aaki Nĩrĩo rĩatuĩkire o rĩrĩa inene rĩa koine; na ningĩ ũũ, Ihiga rĩa kũhĩngithania, o na rũaro rũa ihiga rĩa kũhĩngithania . . . No inyuĩ mũrĩ rũruka rũthurĩtwo, na thiritũ ya athĩnjĩri-Ngai ya nyũmba ya mũthamaki, ningĩ mũrĩ rũrĩrĩ rũtheru, o andũ matuĩkĩte a Ngai kĩũmbe; nĩ getha mũhunjanagĩrie mawega make, we wamwĩtire muume nduma-inĩ mũtonye ũtheri-inĩ wake ũrĩa wa magegania. Kwĩ hingo mũtaarĩ rũrĩrĩ kũrĩ, no rĩu mwĩ rũrĩrĩ rũa Ngai: nĩ kwaga mwaagĩte kũiguĩrũo tha, no rĩu nĩ kũiguĩrũo mũiguĩrĩirũo tha.”—1 Pet. 2:7-10.

17. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ ũndũ ũrĩa Jehova eekire “ũtarĩ wa ndũire”?

17 Jehova eekire ũndũ andũ aingĩ materĩgĩrĩire o na hanini. Paulo aatarĩirie atĩ “ũcio nĩ ũhoro ũtarĩ wa ndũire.” (Rom. 11:24) Ũndũ ũcio wahotekire atĩa? Ma nĩ atĩ, nĩ ũngĩonekire ũrĩ ũndũ ũtagĩrĩire, na ũtarĩ wa ndũire, gũciarithania mũtĩ wa kĩrĩti na mũtĩ wa mũgũnda, o na kũrĩ ũguo arĩmi amwe a mahinda ma Akristiano a tene nĩguo meekaga.b O ũndũ ũmwe na ũguo-rĩ, Jehova eekire ũndũ ũtaarĩ wa ndũire. Kũringana na muonere wa Ayahudi, andũ a ndũrĩrĩ matingĩahotire gũciara maciaro metĩkĩrĩku. O na kũrĩ o ũguo, Jehova nĩ aamatuire a “rũrĩrĩ” rũraciara maciaro ma Ũthamaki. (Mat. 21:43) Kuuma gũitĩrĩrio maguta gwa Korinelio—ũrĩa warĩ Mũrũrĩrĩ wa mbere gũtuĩka mwĩtĩkia, mwaka-inĩ wa 36 M.M., andũ mataarĩ Ayahudi nĩ maaheirũo mweke ũcio wa gũciarithanio na mũtamaiyũ ũcio wa ngerekano.—Atũm. 10:44-48.c

18. Nĩ mweke ũrĩkũ Ayahudi a kĩĩmwĩrĩ maarĩ naguo o na thutha wa mwaka wa 36 M.M.?

18 Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ thutha wa mwaka wa 36 M.M., Ayahudi a kĩĩmwĩrĩ matiarĩ na mweke ũngĩ wa gũtuĩka a mbeũ ya Iburahimu? Aca. Paulo aatarĩirie ũũ: “Andũ acio o nao [Ayahudi a kĩĩmwĩrĩ], mangĩtiga kũrũmia ũhoro ũcio wao wa kwaga gwĩtĩkia, no macoke gũciarithanio na mũtĩ wao guo mwene, nĩ gũkorũo Ngai aahota kũmaciarithania naguo rĩngĩ. Amu-rĩ, ũngĩkorũo wee nĩwatemirũo ũkĩrutwo mũtamaiyũ-inĩ wa mũthemba wa kĩrĩtĩ, ũgĩcoka ũgĩciarithanio na mũtamaiyũ mwega wa mũgũnda, na ũcio nĩ ũhoro ũtarĩ wa ndũire-rĩ, andũ acio marĩ o honge ciaguo cia ndũire kaĩ matangĩkĩria mũno gũciarithanio na mũtamaiyũ -wa-mũgũnda, o ũcio warĩ wao kĩũmbe?”—Rom. 11:23, 24.

‘Aisiraeli Othe nĩ Makahonoka’

19, 20. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jehova arahingia ta ũrĩa ngerekano ya mũtamaiyũ wa mũhaano ĩronania?

19 Hatarĩ nganja, muoroto wa Jehova ũkoniĩ “Aisiraeli arĩa a Ngai” nĩ ũrahingio na njĩra ya magegania mũno. (Gal. 6:16) O ta ũrĩa Paulo oigire, ‘Aisiraeli othe nĩ makahonoka.’ (Rom. 11:26) Ihinda rĩa Jehova rĩakinya, ‘Aisiraeli othe’—ũguo nĩ kuuga Aisiraeli othe a kĩĩroho, nĩ magatungatĩra marĩ athamaki na athĩnjĩri Ngai kũrĩa igũrũ. Gũtirĩ kĩndũ kĩngĩgiria muoroto wa Jehova ũhinge!

20 O ta ũrĩa kwarathĩtwo, mbeũ ya Iburahimu—nĩyo Jesu Kristo hamwe na arĩa 144,000, nĩ makarehe irathimo kũrĩ “andũ a ndũrĩrĩ.” (Rom. 11:12; Kĩam. 22:18;) Na njĩra ĩyo, andũ othe a Ngai makagunĩka kuumana na mũbango ũcio. Ma nĩ atĩ, o ũrĩa tũreruta ũrĩa Jehova arahingia muoroto wake wa tene na tene, noguo tũrĩthiaga na mbere kũgegio nĩ ‘ũriku wa ũũgĩ na ũmenyi wa Ngai.’—Rom. 11:33.

[Mohoro ma magũrũ-inĩ]

Hihi nĩ Ũraririkana?

• Tũreruta ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ Jehova kuumana na ũrĩa ahingagia muoroto wake?

• Thĩinĩ wa Aroma 11, nĩ kĩĩ kĩrũgamĩrĩirũo nĩ . . .

mũtamaiyũ?

mũri waguo?

gĩtina kĩaguo?

honge ciaguo?

• Nĩkĩ njĩra ĩyo ya gũciarithania nĩ ũndũ “ũtarĩ wa ndũire”?

[Mbica karatathi ka 26]

Honge cia Mũtamaiyũ-wa-Kĩrĩti Iciarithanagio Nĩkĩ?

▪ Mũthigari ũmwe wa Roma ũrĩa waarĩ mũrĩmi, na watũũraga hĩndĩ ya karine ya mbere M.M., nĩ oĩkaine mũno nĩ ũndũ wa mabuku marĩa 12 aandĩkire megiĩ mũtũũrĩre wa mĩgũnda-inĩ na ũrĩmi.

Ibuku-inĩ rĩake rĩa gatano, nĩ agwetete thimo ĩno ya tene: “Ũrĩa ũrĩmagĩra mũtamaiyũ, awĩtagia matunda; ũrĩa ũwĩkagĩra thumu-rĩ, aũthaithaga ũciare matunda; ũrĩa ũũcehaga, endaga ũgĩe na maciaro.”

Thutha wa mũrĩmi ũcio gũtaarĩria ũhoro wa mĩtĩ ĩrĩa ĩkoragwo ĩrĩ mĩruru no ndĩciaraga-rĩ, oigire ũũ: “Nĩ wega gũtũra mĩtĩ ĩyo irima ũcoke ũharũkie irima-inĩ rĩu karũhonge koimĩte kũrĩ mũtamaiyũ wa kĩrĩti; moimĩrĩro nĩ atĩ mũtĩ ũcio nĩ ũrĩciaraga maciaro maingĩ.”