Mabuku na Maandĩko Marĩa Magwetetwo Thĩinĩ wa Kabuku ka Mũcemanio wa Ũtũũro na Ũtungata
MACHI 4-10
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | AROMA 12–14
“Kuonania Wendo wa Gĩkristiano Kuugĩte Atĩa?”
(Aroma 12:10) Ũhoro-inĩ wĩgiĩ wendo ta wa andũ a nyina ũmwe, koragwoi na wendo muororo harĩ mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Harĩ kũheana gĩtĩo, koragwoi mũrĩ a mbere.
it-1 55
Wendo
Wendo ta wa andũ a nyina ũmwe, (Kĩngiriki, phi·la·del·phiʹa, ũtaũri wa kiugo gwa kiugo nĩ, “wendo ta wa mũndũ mũciaranĩirũo nake”) nĩguo wagĩrĩirũo gũkorũo gatagatĩ-inĩ ka andũ othe thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano. (Ro 12:10; Ahi 13:1; ningĩ rora 1Pe 3:8.) Kwoguo andũ thĩinĩ wa kĩũngano magĩrĩirũo gũkorũo na ũrata mũnene na wa hakuhĩ o ta ũrĩa andũ a famĩlĩ ĩmwe makoragwo naguo. O na gũtuĩka aarĩ na ariũ a Ithe witũ thĩinĩ wa kĩũngano nĩ monanagia wendo ta wa andũ a nyina ũmwe, nĩ mekĩragwo ngoro kũwonania na gĩkĩro kĩnene o na makĩria.—1The 4:9, 10.
Kiugo gĩa Kĩngiriki phi·loʹstor·gos, kĩrĩa kiugĩte “gũkorũo na wendo muororo,” kĩhũthagĩrũo kwaria ũhoro wa andũ marĩ na ũrata wa hakuhĩ mũno. Kiugo kĩu kiumanĩte na kiugo sterʹgo, kĩrĩa kĩhũthagĩrũo kwaria ũhoro wĩgiĩ wendo ũrĩa ũkoragwo gatagatĩ-inĩ ka andũ a famĩlĩ ĩmwe. Mũtũmwo Paulo nĩ eekĩrire Akristiano ngoro gũkũria wendo ta ũcio. (Ro 12:10) Paulo ningĩ nĩ oonanirie atĩ matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria andũ mangĩgaakorũo “matarĩ wendo ũrĩa wa ndũire” (Kĩngiriki, aʹstor·goi) na atĩ andũ ta acio magĩrĩire o gũkua.—2Ti 3:3; Ro 1:31, 32.
(Aroma 12:17-19) Mũtikanarĩhe ũũru na ũũru harĩ mũndũ o na ũrĩkũ. Mwĩciragie ũhoro wa maũndũ marĩa mangĩoneka marĩ mega harĩ andũ othe. 18 Kũngĩhoteka, ĩkagai o ũrĩa wothe mũngĩhota mũkoragwo na thayũ hamwe na andũ othe. 19 Endwa akwa, mũtikanerĩhĩrie, no tigagĩriai mangʼũrĩ mweke; tondũ nĩ kwandĩke ũũ: “‘Kũrĩhanĩria nĩ gwakwa; nĩ niĩ ngaarĩhanĩria,’ ũguo nĩguo Jehova ekuuga.”
w09 10/15 8 kĩb. 3
‘Koragwoi na Thayũ Hamwe na Andũ Othe’
3 Thoma Aroma 12:17. Paulo aataarĩirie atĩ tũtiagĩrĩirũo kwĩrĩhĩria rĩrĩa twekwo ũndũ mũũru. Kũrũmĩrĩra ũtaaro ũcio wake nĩ kwa bata makĩria thĩinĩ wa mĩciĩ ĩrĩa ĩgayũkanĩte kĩĩndini. Mũkristiano nĩ agĩrĩirũo gwĩthema kwĩrĩhĩria rĩrĩa arĩrio ũũru kana ekwo ũndũ mũũru nĩ ũrĩa mahikanĩtie nake. ‘Kũrĩha ũũru na ũũru’ gũtirĩ ũguni kũrehaga. Handũ ha ũguo, o na nĩ gũthũkia gũthũkagia maũndũ makĩria.
w07 7/1 24-25 kĩb. 12-13
“Mũtikanarĩhe Ũũru na Ũũru Harĩ Mũndũ O na Ũrĩkũ”
12 Ũtaaro ũngĩ Paulo aaheanire wĩgiĩ kũhiũrania na aarĩ na ariũ a Ithe witũ o hamwe na andũ arĩa angĩ nĩ ũyũ: “Mũtikanarĩhe ũũru na ũũru harĩ mũndũ o na ũrĩkũ.” Ciugo icio iratwarana wega na ũrĩa aakoretwo oiga atĩ: “Thũũragai ũndũ ũrĩa mũũru.” Tondũ rĩrĩ, mũndũ angĩkiuga atĩa atĩ nĩ athũire ũndũ ũrĩa mũũru angĩkorũo no erĩhĩrie na ũndũ mũũru? Gwĩka ũguo kũngĩkorũo kũrĩ mũgarũ wa kuonania wendo “ũtarĩ na ũhinga.” Paulo aacokire akiuga ũũ: “Mwĩciragie ũhoro wa maũndũ marĩa mangĩoneka marĩ mega harĩ andũ othe.” (Aroma 12:9, 17) Tũngĩhũthĩra ũtaaro ũcio atĩa?
13 Mbere ĩyo marũa-inĩ marĩa Paulo aandĩkĩire Akorintho, nĩ aagwetete ũhoro wĩgiĩ ũrĩa atũmwo maanyariragwo. Ooigire ũũ: “Tũtuĩkĩte kĩndũ gĩa kwĩrorerũo ta mũthaako harĩ thĩ, na harĩ araika o na harĩ andũ. . . . Hĩndĩ ĩrĩa twarumwo, tũkarathima; twanyarirũo, tũgakirĩrĩria tũrĩ na wetereri; rĩrĩa twacambio, tũgacokia tũhooreire.” (1 Akorintho 4:9-13) O na ũmũthĩ noguo Akristiano a ma marerorerũo nĩ andũ a thĩ ĩno. Rĩrĩa andũ arĩa matũthiũrũrũkĩirie mona maũndũ mega marĩa twĩkaga o na rĩrĩa twekwo ũndũ mũũru, ũndũ ũcio no ũmagucĩrĩrie gũthikĩrĩria ndũmĩrĩri ĩrĩa tũhunjagia.—1 Petero 2:12.
(Aroma 12:20, 21) No “thũ yaku ĩngĩkorũo ĩhũtiĩ, mĩhe gĩa kũrĩa; ĩngĩkorũo ĩnyotiĩ, mĩhe gĩa kũnyua; nĩ gũkorũo gwĩka ũguo nĩ kũmĩigĩrĩra makara marĩ na mwaki mũtwe.” 21 Ndũkanareke ũũru ũgũtoorie, ĩndĩ tooragia ũũru na njĩra ya gwĩkaga wega.
Ohanagĩrai Mwĩyendeire Kũrĩ hĩndĩ ũngĩona ta ũngĩhota gũteithia mũndũ ũkũhĩtĩirie amenye ithimi cia Gĩkristiano. Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ: “Mũndũ ũrĩa wĩ na ũthũ nawe angĩkorũo nĩahũtiĩ, mũhe irio; na angĩkorũo nĩanyotiĩ, mũhe gĩa kũnyua: amu weka ũguo nĩ makara me mwaki ũramũhũmbĩrĩra mũtwe. Tiga gũkanatorio nĩ ũũru, no rĩrĩ, toragia ũũru nĩ gwĩkaga wega.” (Rom. 12:20, 21) Ũngĩka wega rĩrĩa wahĩtĩrio, no ũtũme o na ngoro ĩrĩa nyũmũ mũno yororoe na ũteithie mũndũ ũcio agarũrũke. Ũngĩonania ũtaũku, ũcaĩre ũcio ũkũhĩtĩirie na ũmuonie tha, no ũhote kũmũteithia erute ma cia Bibilia. O na kũngĩthiĩ atĩa, ũhoreri waku nĩ ũkũhe mũndũ ũcio mweke wa gwĩcũrania igũrũ rĩgiĩ mĩtugo yaku mĩega.—1 Pet. 2:12; 3:16.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
(Aroma 12:1) Nĩ ũndũ ũcio ariũ a Ithe witũ, ndamũthaitha kũgerera ũcayanĩri wa Ngai, mũrute mĩĩrĩ yanyu ĩrĩ igongona rĩrĩ muoyo, itheru na rĩretĩkĩrĩka nĩ Ngai, ũtungata mũtheru mũkĩhũthĩra ũhoti wanyu wa gwĩciria.
Ũrĩa Tũngĩthuura Maũndũ ma Gwĩkenia
5 Maũndũ mothe marĩa twĩkaga ũtũũro-inĩ nĩ makoragwo mahutanĩtie na ũthathaiya witũ harĩ Jehova. Paulo nĩ aataarĩirie ũndũ ũcio rĩrĩa ooigire ũũ: “Mũrute mĩĩrĩ yanyu ĩrĩ igongona rĩrĩ muoyo, itheru na rĩretĩkĩrĩka nĩ Ngai.” (Aroma 12:1) Jesu ooigire: “No mũhaka wende Jehova Ngai waku na ngoro yaku yothe na muoyo waku wothe na meciria maku mothe na hinya waku wothe.” (Mariko 12:30) Hingo ciothe twendaga kũhe Jehova kĩrĩa kĩega biũ. Hĩndĩ ya Isiraeli ya tene, andũ mangĩarutĩire Jehova igongona rĩa nyamũ, meerĩgagĩrĩrũo marute nyamũ ĩtarĩ na kaũgũ. Igongona rĩngĩakorirũo rĩrĩ na kaũgũ, Ngai ndangĩarĩtĩkĩrire. (Maũndũ ma Alawii 22:18-20) Na njĩra o ta ĩyo, ũthathaiya witũ no wage gwĩtĩkĩrĩka nĩ Jehova. Atĩa hihi?
6 Jehova atwĩraga ũũ: “No mũhaka mũkorũo mũrĩ atheru, tondũ niĩ ndĩ mũtheru.” (1 Petero 1:14-16; 2 Petero 3:11) Jehova arĩtĩkagĩra ũthathaiya witũ angĩkorũo tu nĩ mũtheru. (Gũcokerithia Maathani 15:21) Ũthathaiya witũ ndũngĩkorũo ũrĩ mũtheru tũngĩka maũndũ marĩa Jehova athũire, ta maũndũ ma waganu, ũhinya, kana maũndũ mahutanĩtie na ndaimono. (Aroma 6:12-14; 8:13) Ningĩ no tũrakarie Jehova angĩkorũo nĩ twĩkenagia na maũndũ ta macio. Ũndũ ũcio no ũtũme ũthathaiya witũ ũkorũo ũtarĩ mũtheru na wage gwĩtĩkĩrĩka nĩ Jehova na no ũthũkie biũ ũrata witũ hamwe nake.
(Aroma 13:1) Mũndũ o wothe nĩ athĩkagĩre athani arĩa anene, tondũ gũtirĩ wathani tiga kũgerera harĩ Ngai; athani arĩa marĩ ho maigĩtwo nĩ Ngai ikĩro-inĩ ciao itiganĩte.
w08 6/15 31 kĩb. 4
Matemo Kuuma Ibuku-inĩ rĩa Aroma
13:1—Nĩ na njĩra ĩrĩkũ aathani arĩa anene makoragwo “maigĩtwo nĩ Ngai ikĩro-inĩ ciao itiganĩte”? Anene a thirikari makoragwo “maigĩtwo nĩ Ngai ikĩro-inĩ ciao itiganĩte” na njĩra ya atĩ nĩwe ũmetĩkĩrĩtie mathanage na wathani wa amwe ao nĩ warathĩtwo nĩ Ngai. Ũndũ ũcio nĩ wonanĩtio wega nĩ morathi ma Bibilia marĩa magwetete athani amwe.
Ũthomi wa Bibilia
(Aroma 13:1-14) Mũndũ o wothe nĩ athĩkagĩre athani arĩa anene, tondũ gũtirĩ wathani tiga kũgerera harĩ Ngai; athani arĩa marĩ ho maigĩtwo nĩ Ngai ikĩro-inĩ ciao itiganĩte. 2 Kwoguo-rĩ, mũndũ o wothe ũkararagia wathani ũcio akoragwo akĩregana na mũbango wa Ngai; arĩa mareganĩte na mũbango ũcio, nĩ makeerehera ituĩro. 3 Nĩ gũkorũo athani acio ti kĩndũ gĩa kũrehe guoya harĩ gĩĩko kĩrĩa kĩega, no nĩ harĩ kĩrĩa kĩũru. Hihi wee nĩ ũkwenda gũtũũra ũtegwĩtigĩra wathani ũcio? Gĩkage maũndũ marĩa mega na nĩ ũrĩgaathagĩrĩrio nĩguo; 4 tondũ guo nĩ ndungata ya Ngai harĩ wee nĩguo ũgunĩke. No angĩkorũo wĩkaga ũũru, wĩtigagĩre, nĩ gũkorũo wathani ũcio ndũkuuaga rũhiũ rwa njora tũhũ. Nĩ ndungata ya Ngai, mũrĩhanĩria wa kũrehe mangʼũrĩ harĩ mũndũ ũrĩa wĩkaga ũũru. 5 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, harĩ na gĩtũmi kĩega gĩa gũtũma mwathĩkage, to ũndũ wa mangʼũrĩ macio, no ningĩ nĩ ũndũ wa thamiri cianyu. 6 Ningĩ nĩkĩo mũrĩhaga igooti; tondũ acio nĩ ndungata cia Ngai nĩ ũndũ wa mũingĩ na matungataga hingo ciothe nĩ ũndũ wa muoroto o ũcio. 7 Heagai andũ othe kĩrĩa kĩmagĩrĩire: ũrĩa wĩtagia igooti, mũrĩhagei igooti; ũrĩa wĩtagia marĩhi, mũrĩhagei marĩhi; ũrĩa wendaga gwĩtigĩrũo, mwĩtigagĩrei; ũrĩa wendaga kũheo gĩtĩo, mũheagei gĩtĩo kĩu. 8 Mũtigakoragwo na thiirĩ wa mũndũ o na ũrĩkũ tiga o mwendanage; nĩ gũkorũo mũndũ wendete mũndũ ũrĩa ũngĩ nĩ ahingĩtie watho. 9 Nĩ gũkorũo watho ũyũ, “Ndũkanatharie, ndũkanoragane, ndũkanaiye, ndũkanacumĩkĩre,” na rĩathani rĩngĩ o rĩothe rĩrĩ ho, nĩ ũturanĩirũo ciugo-inĩ ici: “No mũhaka wende mũndũ ũrĩa mũriganĩtie nake o ta ũrĩa wĩyendete wee mwene.” 10 Wendo ndũngĩreka mũndũ eke mũndũ ũrĩa mariganĩtie nake ũũru; kwoguo wendo nĩguo ũhingagia watho. 11 Na mwĩkage ũguo nĩ gũkorũo nĩ mũĩ ihinda, atĩ ithaa nĩ ikinyu mwarahũke kuuma toro, tondũ rĩu ũhonokio witũ ũrĩ hakuhĩ gũkĩra hĩndĩ ĩrĩa twatuĩkire etĩkia. 12 Ũtukũ nĩ ũthiĩte mũno; mũthenya nĩ ũkuhĩrĩirie. Nĩ ũndũ ũcio nĩ twĩyaũrei ciĩko cia nduma na twĩhumbe matharaita ma ũtheri. 13 Nĩ tũthiagei na mĩthiĩre mĩagĩrĩru ta ĩrĩa yagĩrĩire gũikarũo nayo mũthenya, ti gũkoragwo maruga-inĩ makĩrĩtie njano na ũrĩĩu, ti na ngomanio itagĩrĩire na mĩtugo ya rũtũrĩko, na ti na ngũĩ na kũiguanĩra ũiru. 14 No rĩrĩ, mwĩhumbei Mwathani Jesu Kristo, na mũtikabangage kabere ũrĩa mũkũhingia merirĩria ma mwĩrĩ.
MACHI 11-17
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | AROMA 15–16
“Wĩhoke Jehova Akũhe Ũkirĩrĩria na Akũũmĩrĩrie”
(Aroma 15:4) Nĩ gũkorũo maũndũ mothe marĩa maandĩkirũo tene maandĩkirũo marĩ ma gũtũruta, nĩgetha kũgerera ũkirĩrĩria witũ na kũgerera kũũmĩrĩrio nĩ Maandĩko tũgĩe na kĩĩrĩgĩrĩro.
“Rĩragai Hamwe na Arĩa Mararĩra”
11 Maandĩko marĩa mataarĩirie ũhoro wa kĩeha kĩnene kĩrĩa Jesu aaiguire rĩrĩa Lazaro aakuire nĩ mamwe ma Maandĩko maingĩ ma gũtũũmĩrĩria marĩa makoragwo Kiugo-inĩ kĩa Ngai kĩrĩa gĩtũũmagĩrĩria. Na ti ũndũ wa kũgegania tondũ “maũndũ mothe marĩa maandĩkirũo tene maandĩkirũo marĩ ma gũtũruta, nĩ getha kũgerera ũkirĩrĩria witũ na kũgerera kũmĩrĩrio nĩ Maandĩko tũgĩe na kĩĩrĩgĩrĩro.” (Rom. 15:4) Ũngĩkorũo ũgĩcakaya, o nawe no ũmĩrĩrio nĩ maandĩko ta maya:
▪ “Jehova nĩakoragwo hakuhĩ na arĩa athuthĩku ngoro; acio maherete roho-rĩ, agakĩmahonokia.”—Thab. 34:18, 19.
▪ “Rĩrĩa nyingĩhĩirũo thĩinĩ wakwa nĩ mĩtangĩko ũhoreria waku [Jehova] nĩguo ũngenagia ngoro.”—Thab. 94:19.
▪ “Mwathani witũ Jesu Kristo we mwene o na Ngai Ithe witũ, o we watwendire na ũtũũraga atũũmagĩrĩria na agatũhe kĩĩrĩgĩrĩro kĩega kũgerera ũtugi mũnene, aromũũmĩrĩria na atũme mwĩhande.”—2 Thes. 2:16, 17.
(Aroma 15:5) Rĩu-rĩ, Ngai o ũcio ũheanaga ũkirĩrĩria na akomanĩrĩria aromũteithia nĩguo gatagatĩ-inĩ kanyu mũkoragwo na mwerekera wa meciria o ta ũrĩa Kristo Jesu aarĩ naguo,
“Rekagai Ũkirĩrĩria Ũhingie Wĩra Waguo”
5 Hoya Jehova akũhe hinya. Jehova nĩwe ‘Ngai ũrĩa ũheanaga ũkirĩrĩria na akomanĩrĩria.’ (Rom. 15:5) Nowe tu ũtaũkagĩrũo biũ nĩ maũndũ maitũ, ngoro citũ, na mũrerere witũ. Kwoguo nĩwe wagĩrĩire mũno gũtũteithia gũkirĩrĩria. Bibilia yugaga ũũ: “Arĩa amwĩtigĩri nĩamekagĩra ũrĩa mekwenda; o na nĩaiguaga kĩrĩro kĩao, akamahonokia.” (Thab. 145:19) No Ngai angĩcokia mahoya maitũ atĩa rĩrĩa tũramũhoya atũhe hinya tũhote gũkirĩrĩria?
(Aroma 15:13) Ngai ũrĩa ũheanaga kĩĩrĩgĩrĩro aromũiyũria gĩkeno gĩothe na thayũ nĩ ũndũ wa kũmwĩhoka, nĩgetha mũkĩrĩrĩrie kũgĩa na kĩĩrĩgĩrĩro mũrĩ na hinya wa roho mũtheru.
‘No Mũhaka Wende Jehova Ngai Waku’
11 Jehova ‘nĩ atũheete kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa gĩtũmaga tũiyũrũo nĩ gĩkeno na thayũ.’ (Rom. 15:13) Nĩ ũndũ wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa Ngai atũheete, nĩ tũhotaga gwĩtiiria magerio ma wĩtĩkio. Akristiano aitĩrĩrie maguta, arĩa megũikara ‘marĩ ehokeku nginya gũkua, nĩ makaaheo thũmbĩ ya muoyo kũrĩa igũrũ.’ (Kũg. 2:10) Nao arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũra gũkũ thĩ, maatũria wĩkindĩru wao nĩ magaakenera irathimo cia tene na tene thĩinĩ wa Paradiso gũkũ thĩ. (Luk. 23:43) Tũiguaga atĩa tweciria ũhoro wa ciĩranĩro icio? Nĩ tũgĩaga na gĩkeno, thayũ, na wendo mũnene kwerekera Mũheani ‘wa maũndũ mothe mega, o na wa kĩheo o gĩothe kĩrĩa kĩagĩrĩire kũna.’—Jak. 1:17.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
(Aroma 15:27) Nĩ ma nĩ makenete gwĩka ũguo, na ti itherũ maarĩ na thiirĩ wao; tondũ angĩkorũo andũ a ndũrĩrĩ nĩ manyitanĩire maũndũ ma kĩĩroho hamwe nao-rĩ, o nao marĩ na thiirĩ wa kũmatungata na indo ciao cia kĩĩmwĩrĩ.
w89 12/1 24 kĩb. 3
“Ũrĩa Wendo Waku Ũngĩgerio”
Hatarĩ nganja ariũ a Ithe wao arĩa mooimĩte ndũrĩrĩ-inĩ nĩ maagĩrĩirũo kũmateithia. Maarĩ na “thiirĩ” wa mwanya kwerekera Akristiano arĩa maarĩ Jerusalemu tondũ ũhoro ũrĩa mwega watheremete kuuma Jerusalemu nĩguo ũkinyĩre andũ a ndũrĩrĩ. Paulo ooigire ũũ: “Angĩkorũo andũ a ndũrĩrĩ nĩ manyitanĩire maũndũ ma kĩĩroho hamwe nao-rĩ, o nao [andũ a ndũrĩrĩ] marĩ na thiirĩ wa kũmatungata na indo ciao cia kĩĩmwĩrĩ.”—Aroma 15:27.
(Aroma 16:25) Rĩu-rĩ, kũrĩ Ũrĩa ũngĩhota gũtũma mwĩhande wega kũringana na ũhoro mwega ũrĩa hunjagia na ndũmĩrĩri ĩgiĩ Jesu Kristo, kũringana na kũguũrio kwa hitho ĩrĩa theru ĩkoretwo hitho-inĩ ihinda iraya mũno
it-1 858 kĩb. 5
Kũmenya Kabere, Kũbanga Kabere
Mesia kana Kristo nĩwe warĩ Mbeũ ĩrĩa yeranĩirũo, ĩrĩa kũgerera harĩ yo andũ othe athingu thĩinĩ wa thĩ mangĩarathimirũo. (Ga 3:8, 14) “Mbeũ” ĩyo yagwetirũo riita rĩa mbere thutha wa ũremi ũrĩa wekĩkire mũgũnda-inĩ wa Edeni, no nĩ mbere ya gĩkuũ kĩa Habili. (Kĩa 3:15) Ihinda rĩu rĩarĩ kĩndũ mĩaka 4,000 mbere ya “hitho ĩrĩa theru” kũguũrio na njĩra ya kũmenyithanio kwa “mbeũ” ĩyo ya Kĩĩmesia. Kwoguo, nĩ ma nĩ ‘yakoretwo hitho-inĩ ihinda iraya mũno.’—Ro 16:25-27; Ef 1:8-10; 3:4-11.
Ũthomi wa Bibilia
(Aroma 15:1-16) No ithuĩ arĩa tũrĩ na hinya-rĩ, nĩ twagĩrĩirũo gũkuuithagia arĩa matarĩ na hinya maũndũ mao ma kwaga hinya, na tũtigekenagie ithuĩ ene. 2 O ũmwe witũ nĩ akenagie mũndũ ũrĩa mariganĩtie nake na amwĩkage maũndũ mega, nĩguo amwake. 3Tondũ o na Kristo ndeekenagia we mwene, ĩndĩ o ta ũrĩa kwandĩkĩtwo: “Nĩ ngwĩrĩirũo nĩ inyũrũri cia arĩa makũnyũrũragia.” 4 Nĩ gũkorũo maũndũ mothe marĩa maandĩkirũo tene maandĩkirũo marĩ ma gũtũruta, nĩgetha kũgerera ũkirĩrĩria witũ na kũgerera kũũmĩrĩrio nĩ Maandĩko tũgĩe na kĩĩrĩgĩrĩro. 5 Rĩu-rĩ, Ngai o ũcio ũheanaga ũkirĩrĩria na akomanĩrĩria aromũteithia nĩguo gatagatĩ-inĩ kanyu mũkoragwo na mwerekera wa meciria o ta ũrĩa Kristo Jesu aarĩ naguo, 6 nĩgetha mũrĩ na ũrũmwe na mũgambo ũmwe mũgoocage Ngai, o we Ithe wa Mwathani witũ Jesu Kristo. 7 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, nyitanagai ũgeni, o ta ũrĩa Kristo o nake aamũnyitire ũgeni, nĩgetha Ngai agoocagwo. 8 Tondũ ngũmwĩra atĩ Kristo aatuĩkire ndungata ya arĩa maruĩte nĩ ũndũ wa ũũma wĩgiĩ Ngai, nĩguo onanie atĩ ciĩranĩro iria Ngai eerĩire maithe mao ma tene nĩ cia ma, 9 ningĩ nĩgetha ndũrĩrĩ igoocage Ngai nĩ ũndũ wa tha ciake. O ta ũrĩa kwandĩkĩtwo ũũ: “Nĩkĩo ngũkũgooca mbere ya andũ gatagatĩ-inĩ ka ndũrĩrĩ, na nyine nyĩmbo ngooce rĩĩtwa rĩaku.” 10 Ningĩ ekuuga atĩrĩ: “Inyuĩ ndũrĩrĩ, kenai hamwe na andũ ake.” 11 Na gũkeerũo atĩrĩ: “Goocai Jehova, inyuĩ ndũrĩrĩ ciothe, nacio ikundi ciothe cia andũ nĩ imũgooce.” 12 O na ningĩ Isaia oigĩte atĩrĩ: “Nĩ gũgooka mũri wa Jesii, o ũcio ũkaarahũka nĩguo aathe ndũrĩrĩ; ndũrĩrĩ nĩ ikaaiga kĩĩrĩgĩrĩro gĩacio harĩ we.” 13 Ngai ũrĩa ũheanaga kĩĩrĩgĩrĩro aromũiyũria gĩkeno gĩothe na thayũ nĩ ũndũ wa kũmwĩhoka, nĩgetha mũkĩrĩrĩrie kũgĩa na kĩĩrĩgĩrĩro mũrĩ na hinya wa roho mũtheru. 14 Ariũ a Ithe witũ, niĩ mwene ndirĩ na nganja o na hanini kũmwerekera, atĩ o na inyuĩ nĩ mũiyũrĩtwo nĩ wega, na mũkaiyũrũo nĩ ũmenyo wothe, na atĩ nĩ mũhotaga gũtaarana mũndũ na ũrĩa ũngĩ. 15 No rĩrĩ, ndamwandĩkĩra maũndũ mamwe itekũhithĩrĩra, nĩgetha ndĩmũhe kĩririkania kĩngĩ, tondũ wa ũtugi mũnene ũrĩa heetwo kuuma kũrĩ Ngai 16 nĩguo nduĩke ndungata ya mũingĩ ya Kristo Jesu kũrĩ ndũrĩrĩ. Ndutaga wĩra mũtheru wa ũhoro ũrĩa mwega wa Ngai, nĩgetha ndũrĩrĩ icio ituĩke igongona rĩretĩkĩrĩka, rĩtheretio na roho mũtheru.
MACHI 18-24
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | 1 AKORINTHO 1–3
“Hihi Wee Ũrĩ Mũndũ wa Kĩĩmwĩrĩ Kana wa Kĩĩroho?”
(1 Akorintho 2:14) No mũndũ wa kĩĩmwĩrĩ ndetĩkagĩra maũndũ ma roho wa Ngai, tondũ makoragwo marĩ ũrimũ harĩ we; na ndangĩhota kũmamenya, tondũ mathuthuragio na njĩra ya kĩĩroho.
Mũndũ wa Kĩĩroho nĩ Ũrĩkũ?
4 Reke twambe twĩcirie ũhoro wa mwerekera wa mũndũ wa kĩĩmwĩrĩ. Thĩ nĩ ĩkoragwo na mwerekera wa gwĩciria maũndũ ma kĩĩmwĩrĩ. Paulo oigire mwerekera ũcio nĩ “roho ũrĩa rĩu ũrutaga wĩra thĩinĩ wa arĩa matarĩ athĩki.” (Ef. 2:2) Roho ũcio nĩ ũtũmaga andũ aingĩ marũmĩrĩre kĩrĩndĩ. Mathingataga o maũndũ ma kĩĩmwĩrĩ. Nĩ ũndũ ũcio, andũ aingĩ mekaga ũndũ ũrĩa marona ũrĩ mwega harĩ o, na matiĩrutanagĩria kũrũmĩrĩra ithimi cia Ngai. Mũndũ wa kĩĩmwĩrĩ kaingĩ eciragia o ũhoro wa kũgĩa igweta na gwetha indo cia kĩĩmwĩrĩ kana kũnyitĩrĩra ũndũ ũrĩa arona ũrĩ mwega harĩ we.
5 Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ ũngĩtũteithia kũmenya mũndũ wa kĩĩmwĩrĩ? Andũ arĩa meingĩranagia na “ciĩko cia mwĩrĩ” o nao nĩ andũ a kĩĩmwĩrĩ. (Gal. 5:19-21) Marũa ma mbere marĩa Paulo aandĩkĩire kĩũngano gĩa Korintho nĩ mataarĩirie maũndũ mangĩ maigana ũna megiĩ arĩa makoragwo na mwerekera wa kĩĩmwĩrĩ. Maũndũ macio nĩ hamwe na: kũgeria kũgayũkania andũ, kũnyita mbaru mwena ũmwe, ngarari, gũtwarana magoti-inĩ, kwaga gũtĩa arĩa maratongoria, na kwĩingĩrania mũno na maũndũ ma kũrĩa na kũnyua. Rĩrĩa mũndũ wa kĩĩmwĩrĩ acemania na igerio, oragwo nĩ hinya na agatoorio. (Thim. 7:21, 22) Judasi nĩ oigire ũhoro wa andũ arĩa mangĩgathũka biũ nginya makorũo “matarĩ a kĩĩroho.”—Jud. 18, 19.
(1 Akorintho 2:15, 16) No rĩrĩ, mũndũ wa kĩĩroho athuthuragia maũndũ mothe, no we mwene ndathuthuragio nĩ mũndũ o na ũrĩkũ. 16 Tondũ rĩrĩ, “nũũ ũmenyete meciria ma Jehova, atĩ nĩguo amũrute?” No ithuĩ tũrĩ na meciria ma Kristo.
Mũndũ wa Kĩĩroho nĩ Ũrĩkũ?
6 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, “mũndũ wa kĩĩroho” nĩ ũrĩkũ? Mũndũ wa kĩĩroho ekaga mũgarũ na mũndũ wa kĩĩmwĩrĩ tondũ we ekaga wendi wa Ngai. Andũ a kĩĩroho merutanagĩria ‘kwĩgerekania na Ngai.’ (Ef. 5:1) Ũguo nĩ kuuga atĩ nĩ merutanagĩria kũgĩa na mwĩcirĩrie wa Jehova na kuona maũndũ ta ũrĩa we amonaga. Nĩ metĩkĩtie biũ atĩ Ngai arĩ kuo. Mũgarũ na andũ a kĩĩmwĩrĩ, andũ a kĩĩroho nĩ mageragia kũrũmĩrĩra ithimi cia Jehova maũndũ-inĩ mao mothe. (Thab. 119:33; 143:10) Handũ ha gũthingata ciĩko cia mwĩrĩ, mũndũ wa kĩĩroho erutanagĩria kuonania “maciaro ma roho.” (Gal. 5:22, 23) Kwoguo, mũndũ woyaga maũndũ ma kĩĩroho na ũritũ etagwo mũndũ wa kĩĩroho.
Mũndũ wa Kĩĩroho nĩ Ũrĩkũ?
15 Ũngĩhota atĩa kwĩgerekania na Kristo? Bibilia nĩ ĩgwetaga ũhoro wa gũkorũo na “meciria ma Kristo” thĩinĩ wa 1 Akorintho 2:16. Nayo Aroma 15:5 yugaga ũhoro wa gũkorũo na “mwerekera wa meciria o ta ũrĩa Kristo Jesu aarĩ naguo.” Nĩ ũndũ ũcio, nĩguo twĩgerekanie na Kristo, tũkũbatara kũmenya mwĩcirĩrie wake, tuone maũndũ take, na twĩke take. Tũcoke tũrũmĩrĩre makinya make. Jesu eciragia mũno ũhoro wa ũrata wake na Ngai. Kwoguo kwĩgerekania na Jesu gũtũmaga tũhote kwĩgerekania na Jehova. Nĩ ũndũ ũcio, maũndũ macio nĩ matuonia ũrĩa arĩ ũndũ wa bata kũgĩa na mwĩcirĩrie ta wa Jesu.
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
(1 Akorintho 1:20) Mũndũ ũrĩa mũũgĩ-rĩ, akĩrĩ kũ? Mwandĩki-watho arĩ kũ? Mũndũ ũrĩa ũĩ gũciira maũndũ mũtabarĩre-inĩ ũyũ wa maũndũ-rĩ, arĩ kũ? Na githĩ Ngai ndatuĩte ũũgĩ wa thĩ ĩno ũrimũ?
it-2 1193 kĩb. 1
Ũũgĩ
Ũũgĩ wa gũkũ thĩ watũmire andũ mone kĩheo kĩrĩa Ngai aaheanire kũgerera Kristo kĩrĩ ũrimũ, o na athani arĩa mangĩahotire gũtua ciira na kĩhooto nĩ ‘mooragire Mwathani ũrĩa ũrĩ riri.’ (1Ko 1:18; 2:7, 8) No nake Ngai hĩndĩ ĩyo nĩ oonanirie atĩ ũũgĩ wa andũ a gũkũ thĩ arĩa monekaga marĩ ogĩ nĩ ũrimũ, rĩrĩa aamaconorithirie na njĩra ya kũhũthĩra “kĩndũ kĩa Ngai kĩrĩa kĩonagwo kĩrĩ ũrimũ,” o hamwe na andũ arĩa monagwo marĩ ‘irimũ, matarĩ hinya, na matarĩ kĩene,’ nĩguo ahingie muoroto wake ũrĩa ũtangĩhootwo. (1Ko 1:19-28) Paulo nĩ aaririkanirie Akristiano a Korintho atĩ “ũũgĩ wa mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ [na] wa athani a mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ” nĩ ũngĩgaathira na kwoguo ndwarĩ gĩcunjĩ kĩa ndũmĩrĩri ya kĩĩroho ĩrĩa mũtũmwo ũcio aaheanaga. (1Ko 2:6, 13) Nĩ aaheire Akristiano a Kolosai mũkaana nĩguo matikagwe mũtego-inĩ wa “ũũgĩ [phi·lo·so·phiʹas, ũtaũri wa kiugo gwa kiugo nĩ, kwenda ũũgĩ] wa andũ na maheeni ma tũhũ kũringana na irĩra cia andũ.”—Kol 2:8; ringithania na mũhari wa 20-23.
(1 Akorintho 2:3-5) Na ndokire kũrĩ inyuĩ itarĩ na hinya na ndĩ na guoya na ngĩinainaga mũno; 4 na maũndũ marĩa ndaragia na marĩa ndahunjagia matiarĩ ma kũmũgucĩrĩria na ciugo cia ũũgĩ, ĩndĩ moonanagia hinya wa roho na ũhoti, 5 nĩgetha wĩtĩkio wanyu ndũgakorũo wĩhocetie harĩ ũũgĩ wa andũ, ĩndĩ ũkorũo wĩhocetie harĩ hinya wa Ngai.
w08 7/15 27 kĩb. 6
Matemo Kuuma Marũa-inĩ ma Akorintho
2:3-5. Rĩrĩa Paulo aahunjagia Korintho, kũndũ kwaiyũire ũrutani wa Kĩngiriki, no kũhoteke nĩ eeciragia kana nĩ angĩahotire gũkinyĩra ngoro cia arĩa maamũthikagĩrĩria. O na kũrĩ ũguo, ndaarekire guoya ũrĩa aarĩ naguo kana ũndũ ũngĩ ũmũgirĩrĩrie gũthiĩ na mbere na ũtungata ũrĩa aahetwo nĩ Ngai. O na ithuĩ tũtiagĩrĩirũo gũtiga gũthiĩ na mbere kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki o na tũngĩcemania na maũndũ maritũ kũhiũrania namo. No tũhoe Jehova atũteithie o ta ũrĩa Paulo eekire.
Ũthomi wa Bibilia
(1 Akorintho 1:1-17) Nĩ niĩ Paulo, o niĩ ndetirũo nduĩke mũtũmwo wa Kristo Jesu nĩ ũndũ wa wendi wa Ngai, tũrĩ na mũrũ wa Ithe witũ Sosithene, 2 kũrĩ kĩũngano kĩa Ngai kĩrĩa kĩrĩ Korintho, inyuĩ mũtheretio mũrĩ na ũiguano na Kristo Jesu, na mũgetwo mũtuĩke andũ aamũre, mũrĩ hamwe na arĩa othe makayagĩra rĩĩtwa rĩa Mwathani witũ Jesu Kristo kũndũ guothe, o we Mwathani wao na nowe witũ: 3 Mũrogĩa na ũtugi mũnene na thayũ kuuma kũrĩ Ngai Ithe witũ, na Mwathani Jesu Kristo. 4 Nĩ njokagĩria Ngai wakwa ngatho hingo ciothe nĩ ũndũ wanyu tondũ wa ũtugi mũnene wa Ngai, ũrĩa mũheetwo thĩinĩ wa Kristo Jesu; 5 nĩ gũkorũo nĩ mũtongetio maũndũ-inĩ mothe thĩinĩ wake, harĩ ũhoti wothe wa kwaria na harĩ ũmenyo wothe, 6 o ta ũrĩa ũira wĩgiĩ Kristo wĩkĩrĩtwo hinya gatagatĩ-inĩ kanyu, 7 nĩguo mũtikage kĩheo o na kĩmwe, o mwetereire mũno kũguũrio kwa Mwathani witũ Jesu Kristo. 8 Ningĩ nĩ arĩmwĩkĩraga hinya o nginya mũico nĩguo mũtikanakorũo na ũndũ mũngĩcukĩrũo mũthenya ũrĩa wa Mwathani witũ Jesu Kristo. 9 Ngai nĩ mwĩhokeku, o we wamwĩtire mũkorũo na ngwatanĩro hamwe na Mũrũ wake, Jesu Kristo Mwathani witũ. 10 Na rĩu ariũ a Ithe witũ-rĩ, ndĩramũthaitha kũgerera rĩĩtwa rĩa Mwathani witũ Jesu Kristo, atĩ inyuothe mwaragie mũrĩ na ũiguano na gũtigakoragwo na ngayũkano gatagatĩ-inĩ kanyu, no mũkoragwo na ũrũmwe biũ mũrĩ na meciria mamwe na mũrĩ na njĩra ĩmwe ya gwĩciria. 11 Nĩ gũkorũo andũ amwe a nyũmba ya Kiloe nĩ manjĩrĩte ũhoro wanyu ariũ a Ithe witũ atĩ kũrĩ na nyamũkano gatagatĩ-inĩ kanyu. 12 Ũrĩa ndĩrenda kuuga nĩ atĩrĩ, atĩ ũmwe wanyu oigaga: “Niĩ ndĩ wa Paulo,” Ũngĩ akoiga, “Niĩ ndĩ wa Apolo,” Ũngĩ akoiga, “Niĩ ndĩ wa Kefa,” Ũngĩ akoiga, “Niĩ ndĩ wa Kristo.” 13 Kaĩ Kristo agayũkanĩte? Hihi Paulo nĩwe woragĩirũo mũtĩ-inĩ nĩ ũndũ wanyu? Ningĩ-rĩ, kaĩ mwabatithirio thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Paulo? 14 Ndĩracokeria Ngai ngatho tondũ gũtirĩ o na ũmwe wanyu ndabatithirie o tiga Kirisipo na Gayo, 15 nĩguo gũtikagĩe o na ũmwe ũkuuga atĩ mwabatithirio thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa. 16 Ningĩ nĩ ndabatithirie andũ a nyũmba ya Stefana. Acio angĩ-rĩ, ndiũĩ kana nĩ harĩ mũndũ ũngĩ ndabatithirie. 17 Nĩ gũkorũo Kristo ndaandũmire batithanagie, no aandũmire hunjagie ũhoro ũrĩa mwega; na ti na ũũgĩ wa kwaria, nĩguo mũtĩ wa kũnyarirĩrũo wa Kristo ndũkagithio kĩene.
MACHI 25-31
MŨTHITHŨ KUUMA KIUGO-INĨ KĨA NGAI | 1 AKORINTHO 4–6
“Gatawa Kanini ga Kũimbia Kagagatagia Kĩmere Gĩothe”
(1 Akorintho 5:1, 2) Ũhoro nĩ ũheanĩtwo atĩ thĩinĩ wanyu kũrĩ na ngomanio itagĩrĩire, na ngomanio ta icio o na itionekete nginya thĩinĩ wa ndũrĩrĩ—mũndũ gũikarania na mũtumia wa ithe. 2 Na kaĩ mũrakenio nĩ ũndũ ũcio? Na githĩ mũtiagĩrĩirũo nĩ gũcakaya, nĩgetha mũndũ ũcio wĩkĩte gĩĩko kĩu eherio gatagatĩ-inĩ kanyu?
(1 Akorintho 5:5-8) no mũhaka mũneane mũndũ ta ũcio kũrĩ Shaitani nĩgetha mwĩrĩ wanangwo, nĩguo roho ũkaahonokio mũthenya wa Mwathani. 6 Mwĩraho wanyu ti mwega. Kaĩ mũtoĩ atĩ gatawa kanini ga kũimbia kagagatagia kĩmere gĩothe? 7 Eheriai ndawa ĩyo ya tene ya kũimbia nĩguo mũtuĩke kĩmere kĩerũ, nĩ gũkorũo inyuĩ mũtirĩ na mũgagato. Tondũ ti itherũ, Kristo gatũrũme gaitũ ga Pasaka, nĩ arutĩtwo igongona. 8 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, rekei tũkũngũyagĩre gĩathĩ kĩu, ti na ndawa ya tene ya kũimbia, o na kana na ndawa ya kũimbia ya maũndũ moru na waganu, ĩndĩ na mũgate ũtarĩ mwĩkĩre ndawa ya kũimbia wa wĩhokeku na ũhoro wa ma.
(1 Akorintho 5:13) nake Ngai agatuĩra arĩa marĩ nja? “Eheriai mũndũ ũcio mwaganu gatagatĩ-inĩ kanyu.”
it-2 230
Ndawa ya Kũimbia
Mũtũmwo Paulo aahũthĩrire ngerekano ta ĩyo akĩra kĩũngano gĩa Gĩkristiano kĩrĩa kĩarĩ Korintho kĩeherie mũndũ warĩ mwaganu kĩũngano-inĩ. Ooigire ũũ: “Kaĩ mũtoĩ atĩ gatawa kanini ga kũimbia kagagatagia kĩmere gĩothe? Eheriai ndawa ĩyo ya tene ya kũimbia nĩguo mũtuĩke kĩmere kĩerũ, nĩ gũkorũo inyuĩ mũtirĩ na mũgagato. Tondũ ti itherũ, Kristo gatũrũme gaitũ ga Pasaka, nĩ arutĩtwo igongona.” Nĩ aacokire akĩonania wega kĩrĩa “ndawa ya kũimbia” yarũgamĩrĩire. Ooigire ũũ: “Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, rekei tũkũngũyagĩre gĩathĩ kĩu, ti na ndawa ya tene ya kũimbia, o na kana na ndawa ya kũimbia ya maũndũ moru na waganu, ĩndĩ na mũgate ũtarĩ mwĩkĩre ndawa ya kũimbia wa wĩhokeku na ũhoro wa ma.” (1Ko 5:6-8) Paulo aahũthĩrire ngerekano ĩyo agĩciria ũhoro wa Gĩathĩ kĩa Ayahudi kĩa Mĩgate Ĩtarĩ Mĩimbie, kĩrĩa kĩarũmagĩrĩra Pasaka. O ta ũrĩa kamũtu kanini karĩ na ndawa ya kũimbia kagagatagia kĩmere gĩothe, no taguo kĩũngano kĩrĩ gĩothe kĩngĩkorũo gĩtarĩ gĩtheru maitho-inĩ ma Jehova kĩngĩaga kweheria mũndũ mwaganu. No mũhaka meherie “ndawa ya kũimbia” gatagatĩ-inĩ kao o ta ũrĩa Aisiraeli matangĩakorirũo na ndawa ya kũimbia mĩciĩ-inĩ yao hĩndĩ ya gĩathĩ.
it-2 869-870
Shaitani
‘Kũneana mũndũ kũrĩ Shaitani nĩgetha mwĩrĩ wanangwo’ nĩ kuuga atĩa?
Mũtũmwo Paulo akĩheana ũtaaro kũrĩ kĩũngano gĩa Korintho wĩgiĩ ikinya rĩrĩa mũndũ warĩ kĩũngano-inĩ kĩu watharĩtie na mũtumia wa ithe aagĩrĩire kuoerũo, ooigire ũũ: ‘Neanai mũndũ ta ũcio kũrĩ Shaitani nĩgetha mwĩrĩ wanangwo.’ (1Ko 5:5) Maagĩrĩirũo kweheria mũndũ ũcio kĩũngano-inĩ, na ũguo nĩ kuuga matikanyitanĩre nake ũndũ-inĩ o na ũrĩkũ. (1Ko 5:13) Kũmũneana kũrĩ Shaitani kũngĩamũrutire kĩũngano-inĩ na akorũo thĩinĩ wa thĩ ĩrĩa ĩtongoragio nĩ Shaitani o we ngai wayo. O ta “gatawa kanini ga kũimbia” karĩ thĩinĩ wa “kĩmere gĩothe,” mũndũ ũcio nĩwe warĩ “mwĩrĩ,” kana nĩ aaingĩrĩtie maũndũ ma kĩĩmwĩrĩ thĩinĩ wa kĩũngano, na kũmweheria kuuma harĩ andũ acio a kĩĩroho kũngĩarĩ kwananga “mwĩrĩ” ũrĩa warĩ gatagatĩ-inĩ kao. (1Ko 5:6, 7) Na njĩra o ta ĩyo, Paulo nĩ aaneanire Himenayo na Aleksanda kũrĩ Shaitani tondũ nĩ maatiganĩirie wĩtĩkio na matiarĩ na thamiri njega na wĩtĩkio wao wathũkĩte biũ o ta meri yanangĩkĩte.—1Ti 1:20.
(1 Akorintho 5:9-11) Marũa-inĩ makwa nĩ ndamwandĩkĩire mũtige gũthiaga thiritũ na andũ arĩa meingĩragia ngomanio-inĩ itagĩrĩire, 10 ti atĩ mũtige biũ kũnyitanĩra na andũ a thĩ ĩno arĩa meingĩragia ngomanio-inĩ itagĩrĩire kana andũ akoroku kana atunyani kana ahoi mĩhianano. Kũngĩrĩ ũguo-rĩ, no mũkiumire thĩinĩ wa thĩ ĩno. 11 No rĩu ndĩramwandĩkĩra mũtige gũthiaga thiritũ na mũndũ o wothe wĩtagwo mũrũ wa Ithe witũ wĩingĩragia ngomanio-inĩ itagĩrĩire kana mũkoroku kana mũhoi mĩhianano kana mũrumani kana mũrĩĩu kana mũtunyani, o na kũrĩanĩra mũtikarĩanagĩre na mũndũ ta ũcio.
lvs 241, Ũhoro Mũico-inĩ wa Ibuku
Kweheria Mũndũ Kĩũngano-inĩ
Mũndũ wĩkĩte rĩhia iritũ angĩaga kwĩrira na arege kũrũmĩrĩra ithimi cia Jehova, ndangĩthiĩ na mbere gũikara thĩinĩ wa kĩũngano. Arabatara kweherio kĩũngano-inĩ. Rĩrĩa mũndũ eherio kĩũngano-inĩ, nĩ tũtigaga kũnyitanĩra nake na tũgatiga kwaranĩria nake. (1 Akorintho 5:11; 2 Johana 9-11) Mũbango wa kweheria mũndũ kĩũngano-inĩ nĩ ũgitagĩra rĩĩtwa rĩa Jehova na kĩũngano. (1 Akorintho 5:6) Ningĩ kweheria mũndũ kĩũngano-inĩ nĩ kũmũrũnga, ũndũ ũrĩa ũngĩmũteithia erire nĩguo acokerere Jehova.—Luka 15:17.
▸ Gĩcunjĩ gĩa 3, kĩbungo gĩa 19
Kũmaatha Maũndũ ma Bata Maandĩko-inĩ
(1 Akorintho 4:9) Nĩ gũkorũo ndĩrona ta Ngai atũigĩte ithuĩ atũmwo tũrĩ a mũico kuonanio kĩhaaro-inĩ ta andũ matuĩrĩirũo kũũragwo, tondũ tũtuĩkĩte kĩndũ gĩa kwĩrorerũo ta mũthaako harĩ thĩ, na harĩ araika o na harĩ andũ.
w09 5/15 24 kĩb. 16
Araika Makoragwo Marĩ ‘Maroho nĩ Ũndũ wa Ũtungata wa Mũingĩ’
16 Rĩrĩa Akristiano marĩ magerio-inĩ makoragwo marĩ ‘kĩndũ gĩa kwĩrorerũo ta mũthaako nĩ araika.’ (1 Kor. 4:9) Araika nĩ meroragĩra ciĩko citũ cia wĩhokeku makenete na o na nĩ makenaga rĩrĩa mũndũ mwĩhia erira. (Luk. 15:10) O na ningĩ nĩ monaga ciĩko cia wĩhokeku cia atumia Akristiano. Bibilia yonanagia atĩ “mũtumia agĩrĩirũo gũkorũo na rũũri rwa wathani igũrũ rĩa mũtwe wake, nĩ ũndũ wa araika.” (1 Kor. 11:3, 10) Kwoguo araika nĩ makenaga kuona atumia Akristiano o hamwe na ndungata iria ingĩ cia Ngai magĩathĩkĩra ũtongoria na kwĩnyihĩria ũnene wa gĩtheokrasi. Wathĩki ta ũcio nĩ ũririkanagia ariũ acio a Ngai bata wa gwĩka ũguo.
(1 Akorintho 6:3) Kaĩ mũtoĩ atĩ nĩ tũgaatuĩra araika? Tũngĩkĩremwo atĩa gũtuithania maũndũ ma ũtũũro ũyũ?
it-2 211
Watho
Watho Kũrĩ Araika. O na gũtuĩka araika nĩ atũũgĩru gũkĩra andũ, makoragwo marĩ rungu rwa watho na maathani ma Ngai. (Ahi 1:7, 14; Thb 104:4) Jehova o na nĩ aathire thũ yake Shaitani na akĩmĩgirĩrĩria gwĩka maũndũ mamwe. (Ayu 1:12; 2:6) Mikaeli mũraika ũrĩa mũnene nĩ aatĩire ũnene wa Jehova arĩ we Mũtuanĩri Ciira Ũrĩa Mũnene rĩrĩa ooigire ũũ magĩkararania na Mũcukani: “Jehova arogũkũũma.” (Jud 9; ringithania na Zek 3:2.) Jesu Kristo ũrĩa rĩu ũtũũgĩrĩtio nĩ aheetwo ũnene nĩ Jehova Ngai igũrũ rĩa araika othe. (Ahi 1:6; 1Pe 3:22; Mat 13:41; 25:31; Afi 2:9-11) Nĩ ũndũ ũcio Jesu nĩ aathire mũraika atware ndũmĩrĩri kũrĩ Johana. (Kũg 1:1) Ningĩ thĩinĩ wa 1 Akorintho 6:3 mũtũmwo Paulo ooigire atĩ ariũ a Ithe na Kristo nĩ magaatuĩra araika, hihi tondũ nĩ magaakorũo na itemi harĩ gũtuĩra araika arĩa oru.
Ũthomi wa Bibilia
(1 Akorintho 6:1-14) Hĩndĩ ĩrĩa ũmwe wanyu ahĩtanĩtie na ũrĩa ũngĩ-rĩ, nĩ kĩĩ kĩngĩtũma athiĩ igooti-inĩ kũrĩ andũ matarĩ athingu, no ti mbere ya arĩa aamũre? 2 Kana hihi mũtiũĩ atĩ arĩa aamũre nĩ magaatuĩra thĩ? Na angĩkorũo nĩ inyuĩ mũgaatuĩra thĩ-rĩ, githĩ mũtikĩrĩ na ũhoti wa gũtuithania tũmaũndũ tũrĩa tũnini mũno? 3 Kaĩ mũtoĩ atĩ nĩ tũgaatuĩra araika? Tũngĩkĩremwo atĩa gũtuithania maũndũ ma ũtũũro ũyũ? 4 Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, mũngĩkorũo na maũndũ ma ũtũũro ũyũ mũrabatara gũtuithanio-rĩ, hihi andũ arĩa mataheetwo gĩtĩo thĩinĩ wa kĩũngano nĩo mũthuuraga matuĩke atuanĩri ciira? 5 Ndĩraria nĩgetha mũigue mũconokete. Kaĩ gũtarĩ mũndũ o na ũmwe mũũgĩ gatagatĩ-inĩ kanyu ũngĩhota gũtuithania ariũ a Ithe? 6 Handũ ha ũguo-rĩ, mũrũ wa Ithe witũ ũmwe atwaraga mũrũ wa Ithe witũ ũngĩ igooti-inĩ, mbere ya andũ matarĩ etĩkia! 7 Gũkorũo mũrĩ na maciira igooti-inĩ gatagatĩ-inĩ kanyu nĩ kuonania atĩ nĩ mũhootetwo. Githĩ ti kaba mwĩtĩkagĩre kũhĩtĩrio? Githĩ ti kaba mwĩtĩkagĩre gũtunywo? 8 No inyuĩ-rĩ, mũhĩtagĩria ariũ a Ithe wanyu na mũkamatunya. 9 Kana hihi mũtiũĩ atĩ andũ arĩa matarĩ athingu matikaagaya Ũthamaki wa Ngai? Mũtikahĩtithio. Andũ arĩa meingĩragia thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire, ahoi mĩhianano, arĩa matharagia, arũme arĩa metuaga ta atumia, arũme arĩa makomaga na arũme, 10 aici, andũ akoroku, arĩĩu, arumani, na atunyani matikaagaya Ũthamaki wa Ngai. 11 Na ũguo nĩguo amwe anyu mwatariĩ. No nĩ mũthambĩtio mũgathera; nĩ mwamũrĩtwo; nĩ mũtuĩtwo athingu thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani Jesu Kristo na roho wa Ngai witũ. 12 Nĩ njĩtĩkĩrĩtio maũndũ mothe nĩ watho, no ti maũndũ mothe marĩ ũguni. Nĩ njĩtĩkĩrĩtio maũndũ mothe nĩ watho, no ndigwĩtĩkĩra gwathwo nĩ ũndũ o na ũrĩkũ. 13 Irio nĩ cia nda nayo nda nĩ ya irio, no icio cierĩ Ngai nĩ agaaciagithia kĩene. Mwĩrĩ ti wa kũingĩrio thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire no nĩ wa Mwathani, nake Mwathani nĩwe ũrũmbũyagia mwĩrĩ. 14 No Ngai nĩ aariũkirie Mwathani na nĩ agaatũriũkia o na ithuĩ kuuma gĩkuũ-inĩ kũgerera hinya wake.